Компьютерийн сүлжээний тухай үндсэн ойлголт

1. Компьютерийн сүлжээг ашиглах нь
Компьютерийн сүлжээний тухай нарийвчлан
судлахаасаа өмнө сүлжээг юунд ашиглаж
болох талаар бүрэн ойлголттой болох
хэрэгтэй.
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

2. Компьютерийн сүлжээг ашиглах нь
Орчин үед сүлжээг энгийн өдөр тутмын
хэрэглээнд түлхүү ашиглаж байна. Жишээ нь:
Гар утас, хяналтын төхөөрөмжүүд, телевиз гэх
мэт.
Мөн олон нийтийн сүлжээг дэлхийн хүмүүс өдөр
тутамдаа хэрэглэж байна.
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

3. Компьютерийн сүлжээний бизнес хэрэглээ
Ихэнх компаниуд ажлын хэрэгцээнд олон тооны
компьютертай байдаг.
Компьютерийн хэрэглээний эхний үед сүлжээгүй
бусдаас тусгаарлагдсан компьютерүүдийг
хэрэглэж байсан.
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

4. Компьютерийн сүлжээний бизнес хэрэглээ
Орчин үед мэдээлэл түгээх боломжтой байх,
нэгдсэн мэдээллийн сангаас мэдээлэл авч
байх шаардлагатай болсон.
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

5. Компьютерийн сүлжээний бизнес хэрэглээ
Сүлжээний хамгийн гол хэрэгцээ бол нөөцийн
хуваарилалт юм.
Хэрэглэгчдийн бодит байршлыг үл харгалзан
сүлжээнд байгаа бүх програм, тоног
төхөөрөмж, ялангуяа өгөгдлийг хамтран
эзэмших явдал юм.
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

6. Компьютерийн сүлжээний бизнес хэрэглээ
Нийтлэг жишээ: Оффисын ажилтнууд
принтерийг хуваалцдаг.
Хүн бүр принтертэй байх нь маш өндөр өртөгтэй.
Сүлжээнд холбогдсон принтер нь илүү хямд,
хурдан, хадгалахад хялбар байдаг.
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

7. Компьютерийн сүлжээний бизнес хэрэглээ
Гэхдээ хэвлэгч, физик нөөцийг хуваалцахаас
илүү чухал зүйл бол нэгдсэн мэдээллийн
санг/server/ хамтран ашиглах явдал юм.
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

8. Компьютерийн сүлжээний бизнес хэрэглээ
Том жижиг гээд бараг бүх байгууллагууд
компьютэржсэн мэдээллээс маш их
хамааралтай болсон.
Хэрэглэгчийн бүртгэл, бүтээгдэхүүний мэдээлэл,
бараа материал, санхүүгийн тайлан, татварын
мэдээлэл зэргийг сүлжээгээр дамжуулдаг.
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

9. Компьютерийн сүлжээний бизнес хэрэглээ
Жишээ нь: Хэрэв ямар ч компьютер гэнэт
ажиллахгүй болвол банк, автомат
удирдлагатай үйлдвэрийн дамжлага, эмнэлэг
гээд бараг бүх салбар бүрэн зогсонго байдалд
орно.
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

10. Компьютерийн сүлжээний бизнес хэрэглээ
Жижиг компаниудын хувьд бүх компьютер нь
ганцхан оффист эсвэл магадгүй ганцхан
барилгад байдаг. Харин томоохон
компаниудын хувьд компьютерууд, серверүүд,
нэгдсэн мэдээллийн сан нь олон барилга,
олон улс оронд байдаг.
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

11. Компьютерийн сүлжээний бизнес хэрэглээ
Үүнд 2 шалтгаан байна.
1. Бие биенээсээ хол зайд орших ажилчид
сүлжээний тусламжтай хамтран ажиллах
2. Эрсдлээс хамаарсан мэдээллийн нөөцлөлт
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

12. Нэгдсэн мэдээллийг санг газар зүйн байршил,
цаг хугацааг үл хамааран ашигладаг
сүлжээний хэрэглээ өссөн.
Үүнийг клиент – сервер сүлжээ гэж нэрлэдэг.
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

13. Компьютерийн сүлжээг уламжлалт
тодорхойлолт ёсоор тайлбарлавал:
“Хоёр болон түүнээс дээш тооны
компьютерүүдийн хооронд мэдээлэл
дамжуулах олон төрлийн үйлдлүүдийг зохион
байгуулж, хангаж байдаг томоохон програм
болон техник хангамжуудын цогц юм”.
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

14. Сүлжээг хамрах хүрээгээр нь 3 хуваадаг
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ
1. LAN (Local Area Network )
2. MAN (Metropolition Area Network)
3. WAN (Wide Area Network)

15. LAN1 LAN2 LAN3 LAN4 LAN5 LAN6 LAN7 LAN8 LANn
MAN 1 MAN 2
WAN
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

16. Компьютерын сvлжээ нь дараах гурван
үндсэн хэсгээс бүрдэнэ
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ
1. Server (хэрэгцээтэй мэдээллийг хадгалж буй
компьютер)
2. Client (хэрэглэгч буюу сервер дээрх
мэдээлэлд хандаж буй компьютер)
3. Circuit (хэлхээ, мэдээлэл дамжуулах шугам)

17. Сүлжээний компьютерүүдийг өгөгдөл
мэдээлэлд хандах хэлбэрээр нь
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ
1. peer to peer
2. client server

18. Сүлжээний топологи гэдэг нь сүлжээг
хэрхэн, яаж зохион байгуулахыг
тодорхойлно.
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ
Сүлжээний топологи

19. Салаа топологи / bus topology
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

20. Одон топологи / star topology
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

21. Цагираг топологи / ring topology
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

22. Холимог топологи
1. Одон-цагираг топологи (Star-wired ring topology)
2. Модон топологи (Tree topology)
3. Одон-салаа (Star-wired bus topology)
4. Өргөтгөсөн стар топологи (Extended star topology)
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

23. КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

24. КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

25. 1. Салаа топологи
• Кабель бага шаарддаг
• Суурилуулахад энгийн
• Сүлжээний ажиллагааг зогсоохгүйгээр нэмж
төхөөрөмж холбож болно.
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

26. Салаа топологи
• Гэмтэл тогтооход төвөгтэй
• Сүлжээний дамжуулах хурд төхөөрөмжийн тооноос
урвуу хамаарна
• Гол магистрал кабель гэмтэхэд сүлжээ бүрэн
ажиллагаагүй болно
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

27. Одон топологи
• Ямар нэг төхөөрөмж ажиллахгүй бол энэ нь
сүлжээний ажиллагаанд нөлөөлдөггүй.
• Шинээр төхөөрөмж нэмж холбоход хялбар.
• Сүлжээний гэмтэл тогтооход хялбар.
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

28. Одон топологи
• Холбох төхөөрөмж ажиллахгүй бол сүлжээ зогсоно.
• Кабель харьцангуй ихээр шаарддаг.
• Сүлжээ суурилуулах зардал бага зэрэг өндөр
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

29. Цагираг топологи
• Кабель бага хэрэглэдэг.
• Бүх төхөөрөмж тэгш эрхтэйгээр өгөгдлөө
дамжуулдаг.
• Төхөөрөмжийн тоо сүлжээний хурданд нөлөөлнө.
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ

30. Цагираг топологи
• Сүлжээн дэх аль нэг төхөөрөмж ажиллахгүй бол
сүлжээ ажиллахгүй болно.
• Сүлжээнд нэмэлт өөрчлөлт хийхийн тулд сүлжээг
бүхэлд нь зогсоох шаардлагатай болно.
КОМПЬЮТЕРИЙН СҮЛЖЭЭНИЙ ТУХАЙ
ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ