4. 2002 –
Frei Martín Sarmiento:
Pedro Xosé García Balboa,
máis coñecido como Frei
Martín Sarmiento, nado en
Vilafranca do Bierzo o 9 de
marzo de 1695 e finado en
Madrid o 7 de decembro de
1772, foi un relixioso e
escritor. Dedicóuselle o Día
das Letras Galegas en 2002.
5. 1963 –
Rosalía de Castro:
Rosalía de Castro, nada en
Santiago de Compostela o
24 de febreiro de 1837, filla
dun cura e finada en Padrón
o 15 de xullo de 1885, é
unha das meirandes
escritoras en lingua galega
así como tamén unha das
principais responsábeis do
Rexurdimento galego
decimonónico.
6. 1973 –
Manuel Lago González:
Manuel Lago González, nado
en Tui o 25 de outubro de
1865 e finado en Santiago de
Compostela o 18 de marzo
de 1925, foi un relixioso
(bispo de Tui) e poeta
galego. En 1924 foi elixido
membro do Seminario de
Estudos Galegos. Publicou
unha chea de poesías.
7. 1987 –
Francisca Herrera
Garrido:
Francisca Herrera
Garrido, nada na Coruña
en 1869 e finada o 4 de
novembro de 1950, foi
unha escritora galega,
primeira muller elixida
académica na Real
Academia Galega. Foi
sempre fondamente
relixiosa e conservadora.
12. Bispo D. Miguel Anxo Araúxo,
bispo de Mondoñedo-Ferrol
Miguel Anxo Araúxo Iglesias (Sabadelle-Pereiro de Aguiar, 1920; Ourense, 2007) iniciou os seus estudos no
Instituto Nacional de Ensino Medio de Ourense, e en 1932 na Universidade Pontificia de Comillas, onde se
licenciou en Filosofía (1941) e Teoloxía (1945). Ese mesmo ano foi consagrado sacerdote.
Exerceu o ministerio sacerdotal na cidade das Burgas, como profesor de Teoloxía do Seminario diocesano desa
cidade e como reitor desde 1956 a 1966.
En 1970 foi ordenado bispo da diócese Mondoñedo-Ferrol. O acto da súa ordenación foi realizado, por primeira
vez na historia da igrexa galega, en galego.
En 1980 ingresou na Real Academia Galega co discurso: A igrexa de Mondoñedo nas súas Sinodais.
Preocupado pola lingua e a cultura galegas, presidiu a comisión encargada da tradución do Misal romano ao
galego. Traballou tamén na versión ao galego dos Rituais sacramentais e preparou un devocionario popular
en lingua galega.
O seu maxisterio pastoral xira arredor da problemática de Galicia e dos galegos: a emigración, o mundo rural, o
paro obreiro, os accidentes laborais, etc.
Publicou diversas pastorais no Boletín do bispado de Mondoñedo-Ferrol e outros textos de pensamento
cristián, como: A fe cristiá ante a cuestión da lingua galega; Escritos cristiáns sobre problemas, personaxes e
conflictos de Galicia; Palabras para os amigos; Escritos pastorais; Oracional galego, en colaboración con
Ramiro González Cougil; Memoria de vida; Os bispos de Galicia e o Concilio Vaticano II .
Colaborou en xornais como La Voz de Galicia ou La Región e revistas como Irimia, Encrucillada, Raigame ou a
Revista de estudios Mindonienses.
Posúe diversos premios como o Pedrón de Ouro, a medalla Castelao, o premio Trasalba ou o Grelo de Ouro.
13. CONCILIO PASTORAL DE GALICIA
ARTIGOS sobre o GALEGO
Proposición do Concilio Pastoral de Galicia sobre a liturxia en galego.
(Aprobadas os días 27, 28 e 29 de xuño de 1976)
Terreo cultural:
11.1.— O C.P.G. pídelle a todos os cristiáns, Bispos, Curas e Leigos, cadaquén según a súa
específica misión, que participen na promoción da língua galega, por ser un valor human que
está asociado coa liberación do home galego e, por ende, coa evanxelización.
Terreo litúrxico:
11.6.— O C.P.G. úrxelle á Comisión de Liturxia en galego que, canto máis antes, se poña á
confección dos materiaes necesarios, tanto pros actos de devoción como pros litúrxicos, pra
que as Comisións diocesáns os poidan espallar nas diócesis.
11.7.— Suposta sempre a dita preparación, a vontade do Concilio é que nas eirexas da ciudade
se chegue a celebrar polo menos unha Misa en galego nos días festivos, e o mesmo se diga dos
demáis Sacramentos, sempre co debido respeto á libertade dos interesados. Naqueles
bisbarras nas que o galego é a única lingua, teñen de se chegar a facer en galego todas as
celebracións.
11.8.— A lingua litúrxica ha de se ater á norma das demáis línguas vernáculas: dunha banda,
sexa sinxela e non alonxada da lingua coloquial ordinaria; e doutra, acade unha certa
diñidade literaria. Anque se escriba nunha das varias formas morfolóxicas vixentes, na lectura
axéitese á de cada bisbarra.
11.9.— A liturxia en galego non se remata co verquer as fórmulas latinas na nosa lingua, é todo
un universo cultural alleo ó que compre verquer no noso; e pra esto é imprescindible a
colaboración dos estudiosos das cencias sobor do noso pobo.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20. • Victorino Pérez Prieto,
GALEGOS E CRISTIÁNS,
SEPT, Vigo 1995.
(50 persoeiros da Igrexa
galega que se implicaron
na promoción do galego).
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34. P: Cantos seguidores ten a Santa Misa na actualidade?
R: Ten unha cota de share do 25 por cento, polo que só en
Galicia andamos entre 20 e 30.000 persoas cada domingo.
35.
36.
37.
38. Hoxe en Tui-Vigo
• Das 276 parroquias:
– Unhas 90 das de rural teñen todo en galego.
– Das 100 parroquias de Vigo, unhas 25 teñen
polo menos unha misa en galego os domingos.
– Na miña parroquia a misa de nenos tódolos
domingos e a das 1ª Comuñóns é en galego.
– Na maioría das parroquias, excepto Vigocentro, o trato coa xente e a lingua habitual
dos curas entre eles é o galego.
– Un dos sacramentos que máis che piden en
galego é o Matrimonio.
39. Dificultades
• As mesmas de sempre:
– A xente achégase ó cura, como ó médico, alcalde
ou xuíz, en castelán.
– No rural a xente exprésase habitualmente en
galego, pero na cidade non.
– A formación da maioría da xente nun contexto
civil represor do galego fixo que hoxe teñan
menos soltura co mesmo e non se atrevan a usalo
a miúdo.
– As clases ‘altas’ da sociedade non o usan.
– Prexuízos de sempre: nacionalistas, serve para
pouco, non entendo o que se di,...
– Aínda queda moito por facer.