1. Op een competitieve markt komt de prijs tot stand onder invloed van vraag en aanbod.

2. De prijzen van sommige goederen kunnen bij een vrije werking van vraag en aanbod op een bepaald moment hoger of lager zijn dan maatschappelijk aanvaardbaar wordt gevonden.

3. De overheid kan dan ingrijpen.

4. Een eerste manier waarop de overheid kan ingrijpen is het vaststellen van een minimumprijs. Deze minimumprijs ligt boven de evenwichtsprijs. Minimumprijzen worden ingevoerd om de producent te beschermen.

5. Het opleggen van een minimumprijs door de overheid leidt tot aanbodoverschotten. De aangeboden hoeveelheid is veel groter dan de gevraagde hoeveelheid. Op deze manier ontstaat er een aanbodoverschot.

6. Een voorbeeld van een minimumprijs kunnen we terug vinden op de melkmarkt. De overheid kan dit overschot op verschillende manieren opvangen.

7. In de praktijk koopt de overheid deze aanbodoverschotten op tegen de geldende minimumprijs. Soms worden de overtollige producten tegen een lagere prijs verkocht aan het buitenland of weggeschonken aan ontwikkelingslanden.

8. Soms worden ze verkocht op een moment dat de marktprijs weer boven de minimumprijs uitstijgt en soms worden ze simpelweg vernietigd.

9. Een andere manier waarop de overheid kan ingrijpen is het vaststellen van een maximumprijs. Deze prijs ligt onder de evenwichtsprijs. Deze wordt op de grafiek voor gesteld door de blauwe lijn. Maximumprijzen worden ingesteld om de consument te beschermen.

10. Omdat de gevraagde hoeveelheid, op de grafiek aangeduid als Qd, bij een maximumprijs groter is dan de aangeboden hoeveelheid, voorgesteld als Qs, ontstaat er een vraagoverschot of een aanbodtekort.

11. Het instellen van een maximumprijs kunnen we onder andere terug vinden bij benzine, huisvestiging en elektriciteit.

12. Om het geringe aanbod toch enigszins eerlijk te kunnen verdelen kan de overheid overgaan tot rantsoenering van het goed. Elke consument krijgt een bepaalde hoeveelheid toegewezen door een bonnenstelsel.

13. Zo waren tijdens de oorlog de meeste voedingsmiddelen op de bon. Bij het instellen van een maximumprijs is er het gevaar dat er een zwarte markt ontstaat. Mensen die meer willen en kunnen betalen dan de maximumprijs proberen dan door meer te betalen toch over het gewenst product te beschikken. De aanbieders maken dan op illegale wijze woekerwinsten. De overheid moet daarom streng controleren en zware straffen opleggen bij overtreding van de wet.

14. Elk ingrijpen van de overheid op de evenwichtsprijs zal de welvaart verlagen.

15. Bij een minimumprijs zal de welvaart van de consument verlagen, maar die van de producent zal verhogen en een stukje welvaart zal verloren gaan

16. Bij een maximumprijs zal de welvaart van de consument wel verhogen, maar die van de producent zal dalen en een stukje welvaart zal verloren gaan.