2. • Ջրածինը (H) պարբերական
համակարգի առաջին տարրն է։ Առաջին անգամ
մաքուր վիճակում ստացել է Հենրի
Կավենդիշը 1766 թվականին։
Այն տիեզերքումամենատարածված տարրն է։
Երկրի վրա այն գտնվում է հիմնականում
միացությունների ձևով։ Ջրածինը
միացություններում միավալենտ է։
Ջրածնի ատոմը կազմված է
մեկ պրոտոն ունեցող միջուկից և
մեկ էլեկտրոնից։ Հանդես է գալիս
H2 պարզ նյութի ձևով։
3. Անվան ծագում
• 1787 թվականին Ա․ Լավուազիեն
«այրվող գազը» դասակարգեց քիմիական
տարրերի շարքը և անվանեց
ջրածին hydrogène։
1801 թվականին Ա․ Լավուազիեն
հետևորդ ակադեմիկոս Վ. Մ. Սևերգինը
ջրածինը անվանեց «ջրաստեղծ նյութ»,
նա գրել է.
4. Պատմություն
• Ջրածինը հայտնաբերվել է 16-րդ
դարի կեսերին Պարացելսի կողմից, որը ստացել
է երկաթի վրա ծծմբական
թթու ազդելով։ 1766 թվականին Կավենդիշը հաստատել է
նրա հատկությունները և ցույց է տվել նրա տարբերությունը
մյուս գազերից և անվանել է «այրվող
օդ»։ Լավուազիեն 1783 թվականին առաջին անգամ ջրածին
ստացավ ջրից և ապացուցեց, որ ջուրը ջրածնի
և թթվածնի քիմիական միացությունն է և նրան անվանեց
«հիդրոգենիում», որը նշանակում է ջուր ծնող։ Ջրածինը
երկրի վրա հանդես է գալիս միացություններում՝ ջրում,
նավթում, կենդանի հյուսվածքներում, իսկ ազատ վիճակում՝
շատ չնչին քանակներով մթնոլորտի վերին շերտերում։
5. • Ջրածին անջատվում է նաև հրաբխային
ժայթքումների ժամանակ։ Սպեկտրոսկոպի
օգնությամբ ջրածին հայտնաբերվել է արեգակի և
աստղերի վրա։
Տիեզերքի նյութը ժամանակակից
պատկերացումներով կազմված է 30-50%-ի չափով
ազատ ջրածնից, որի ատոմը հանդիսանում
է տիեզերքի կառուցման հիմնական աղյուսիկը։
Բացի ջրածնից՝ 1 ատոմական զանգվածով, հայտնի
են նաև 2 և 3 ատոմական զանգվածներով ջրածիններ՝
ծանր ջրածիններ՝ դեյտերիում (D) և տրիտիում (T),
որոնք թթվածնի հետ առաջացնում են ծանր ջուր՝
(M=2Օ)։
