2.
Կայծակ նաեւ` շանթ, մթնոլորտում` ամպերի կամ ամպի և երկրի միջև
տեղի ունեցող կայծային էլեկտրական պարպում էֈ Սովորաբար
դրսևորվում է պայծառ լույսի բռնկումով և ուղեկցվում որոտովֈ
Պարպման ժամանակ հոսանքի ուժը հասնում է 10-100 հազար
ամպեր, լարումը` տասնյակ միլիոնավորներից մինչեւ միլիարդավոր
վոլտերի:
3.
•Ցանկացած կայծակ,դա էլեկտրական հոսանք է,որը կախված
պայմաններից կարող է ընդունել տարբեր ձևեր:Հատկապես
զարմանալի են գնդաձև կայծակները:Բնույթ ըգնդաձև
կայծակների դեռևս հստակ հայտնի չէ:Երբեմն նրանց հետևել են
տների և ինքնաթիռների ներսում: Ինչպես նաև
դրա վարքագիծը հայտնի չէ:Գնդաձ կայծակը կարող է լինել կրակոտ
կարմիր,նարնջագույն կամ դեղին և սավառնել երկնքում մի քանի
վարկյան մինչև որ չանհետանա:Կայծակները միշտ ուղեկցվում
են որոտով և պայծառ լույսի բռնկումով և ամենից շատ նկատվում է
անջրևի ժամանակ:
•Մեզանից ամեն ոք շատ անգամներ է տեսել հասարակ ,այսպես
ասված գծային կայծակներ:Իսկ գնդաձև կայծակները շատ
հազվագյուտ ֆենոմեն է: Բնության մեջ մոտաորապես հազարաոր
հասարակ կայծակների մեջ հանդիպում են 2-3 գնդաձև կայծակ:
4.
Կայծակների շուրջ 70%-ը տեղի են ունենում
արեւադարձներում, որտեղ մթնոլորտային շրջանառությունն
ամենամեծն է:
Երկրագնդի վրա ամենահաճախը կայծակները տեղի են
ունենում Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետության արեւելքի
լեռներում գտնվող փոքրիկ Կիֆուկա գյուղի մոտ: Մեկ քառակուսի
կիլոմետր տարածքի վրա տարեկան տեղի է ունենում կայծակի 158
բռնկում: Կայծակները հաճախակի են
նաեւ Վենեսուելայում, Սինգապուրում, Բրազիլիայի հյուսիսում եւ
Կենտրոնական Ֆլորիդայում:
Կայծակի երկարությունը լինում է մի քանի հարյուր մետրից մինչեւ մի
քանի կիլոմետր:
Հատկությունները
5.
Կայծակները լինում են գծային, գնդային և օղաձև ։
Ավելի հաճախ
հանդիպում է գծային կայծակ, որի երկարությունը հասնում է մի քանի
կմ-ի, տևողությունը` 10-4 վրկ-ի, հոսանքի ուժը` 100 կԱ-իֈ Գնդային
կայծակի բնույթը դեռևս բացահայտված չէֈ
Կայծակի ավերիչ հետևանքներից պաշտպանվելու համար կիրառվում
են շանթարգելներֈ
Տեսակները
6.
Երկրի մակերեւույթին հասած կայծակը հաճախ հրդեհների և մարդկային զոհերի
պատճառ է դառնումֈ
1789թ. Իտալիայի Բրեշա քաղաքում կայծակը հարվածելով Սբ. Նազար
եկեղեցուն, պայթեցրեց այնտեղի զինանոցում գտնվող իննսուն տոննա վառոդը:
Զոհվեց երեք հազար մարդ, ավերվեց քաղաքի մեկ վեցերորդը:
1994թ. նոյեմբերի 2-ին Եգիպտոսի Դրոնկա նավահանգստում կայծակը խփելով
պայթեցրեց նավթատար նավերը, զոհվեց 469 մարդ:
2005թ. հոկտեմբերի 31-ին կայծակի հարվածից Նոր Հարավային Ուելսում սատկեց
վաթսունութ կով:
Պակիստանի հյուսիսարեւմտյան Ուշարի Դարա գյուղում կայծակից սպանվեց 30
մարդ:
Ամերիկացի անտառապահ Րոյ Սալիվանը գրանցվել է Գինեսի գրքում այն բանից
հետո, երբ ողջ է մնացել 35 տարվա ընթացքում ստացած կայծակի յոթ տարբեր
հարվածներից հետո:
Կայծակի հետ կապված
պատահարներ
