Мэдээлэл хүлээн авах

2. Н. Алтанчимэг
2009 он
МУИС-МКС- ММЗБ-3

3. МЭДЭЭЛЛИЙГ ДҮРСЛЭХ ХЭЛБЭРҮҮД
Бичвэр мэдээлэл
Тоон мэдээлэл
График мэдээлэл

4. МЭДЭЭЛЛИЙГ ДҮРСЛЭХ ХЭЛБЭРҮҮД
Ихэнх мэдээнүүд нь янз бүрийн
хэлбэрийн мэдээллүүдийг
хооронд нь хольж, хослуулсан
байдаг.

5. Жишээ нь: Эмч өвчтөний халууныг
үзэхдээ халууны шилний доторх
хувиар, түүн дээр бичигдсэн тоонуудыг
нарийвчлан харж, мөнгөн ус хуваарийн
хаана очсон, тэнд нь ямар тоо байгааг
тогтоодог.
Энд эмч график- тоон мэдээллийг
ашиглаж байна.

6. ХҮН МЭДЭЭЛЛИЙГ ХЭРХЭН ХҮЛЭЭН
АВДАГ ВЭ?
Хүнд өөрт нь мэдээлэл хүлээн авах боломж
бүрдүүлдэг мэдрэхүйн таван эрхтэн байдаг.
Үүнд:
• Нүд
• Чих
• Хамар
• Хэл
• Арьс

7. Мэдээлэл
хүлээн авах
Эх үүсвэр Орчноосоо
Мэдэрхүйн 5
эрхтэнээр
Техникийн
тусламжтай
Харах Сонсох Үнэрлэх Амтлах Мэдрэх

8. МЭДЭЭЛЛИЙН АРГУУД
Хүмүүс сэтгэж чаддаг онцлогтой.
Сэтгэлгээ нь мэдээллийг хүлээж авах
онцгой аргыг өгдөг. Үүнд:, Ажиглах, унших
харьцуулах аргыг бид мэднэ.

9. Мэдрэхүйн эрхтнүүдийг байгалиас
заяадаг. Харин мэдээллийн аргуудыг
өөрөө сурах шаардлагатай. Үүний
тулд хүмүүс суралцдаг.

10. ХАРЬЦУУЛАЛТ
Бид өөрсдөө мэдэрдэггүй ч гэсэн
үргэлж ямар нэгэн харьцуулалт хийж
байдаг. Шинэ мэдээг өөрийнхөө
мэдлэгтэй харьцуулснаар бид илүү
сайн мэдээллийг хүлээж авдаг. Ийм
учраас их зүйлийг мэддэг хүн
суралцахад хялбархан байдаг.

11. АЖИГЛАЛТ
Хараа нь маш их мэдээг өгдөг
бүгдийг нь хүлээж авахад
хүндрэлтэй. Ажиглаж байхдаа бид
одоо харж байгаа зүйлээ өмнө
мэдэж байгаа зүйлтэй харьцуулдаг.

12. УНШИХ
Хүүхэд анх ярьж сураад дараа нь
уншиж сурдаг. Ярихаас уншихад
илүү их мэдлэг хэрэгтэй болдог.
Уншиж сурахад хэлийг мэдэхээс
гадна үсгүүдийг мэддэг байх
шаардлагатай.

13. ШАЛГАХ АСУУЛТ
Дараах жишээнүүд дэх мэдээллүүд нь ямар
хэлбэртэй болохыг тодорхойлно уу.
a) математикийн хичээл 1. Бичвэр
дээр авч үздэг жишээ мэдээлэл
b) Газар зүйн карт буюу 2. Тоо
газрын зураг мэдээлэл
c) Захиа 3. График
мэдээлэл

14. ШАЛГАХ АСУУЛТ
Дараах тохиолдол бүрийн хувьд хүн мэдээлэл
хүлээн авч байгаа мэдрэхүйн эрхтнийг нь
нэрлэнэ үү?
a. Үлгэр унших 1. Арьс
b. Анхилуун үнэртэв 2. Чих
c. Мөхөөлдөс долоох 3. Хамар
d. Халуун индүүнд шүргэх 4. Нүд
e. Гадаа морин төвөргөөн 5. Хэл
сонсогдох
А. 1b, 2a, 3e, 4c, 5d B. 1c, 2b, 3d, 4a, 5e
C. 1d, 2e, 3b, 4a, 5c

15. ШАЛГАХ АСУУЛТ
Бат математикийн шалгалт дээр нэг
алдаа гаргасан. Харин Болд гурван
алдаа гаргасан. Эдгээрийн үр дүнд
харьцуулахад ямар мэдээллийг өгч
байна вэ?
А. Бат, Болд хоёулаа сайн
Б. Бат, Болдоос сайн
В. Болд, Батаас сайн
Г. Бат, Болд хоёр ижил

16. ШАЛГАХ АСУУЛТ
1. Болд мэдээллийн шинэ аргыг бодож
оллоо.
Үгийн үсгүүдийг, цагаан толгойн
үсгийн дарааллын хувьд дараагийнх
нь үсгээр солив. Болдын бичсэн МУГ
гэсэн үгийг тайлж уншина уу.

17. МУГ-НҮД
Аа Бб Вв Гг Дд Ее Ёё
Жж Зз Ии Йй Кк Лл Мм
Нн Оо Өө Пп Рр Сс Тт
Уу Үү Фф Хх Цц Чч Шш
Щщ Ъъ Ыы Ьь Ээ Юю Яя

18. ГЭРИЙН ДААЛГАВАР
1. Бусдын санаа бодлыг уншиж
мэдээд ирээдүйг урьдчилан тааж
хэлдэг зургаа дахь мэдрэхүй хүнд
байдаг болов уу? Энэ талаар юу гэж
бодож байна вэ? Таны бодол мөн
энэ чиглэлээр ном, сонин, сэтгүүл
зэргээс олж мэдсэн зүйлээ дурьдна
уу.

19. ГЭРИЙН ДААЛГАВАР
1. Холимог төрлийн мэдээллүүдийн
жишээ гаргана уу.
2. Хүн, заан 2-н мэдээлэл хүлээн
авахдаа ашигладаг мэдрэхүй ба
мэдэрхүйн эрхтнүүдийг тоочно уу.

20. АШИГЛАСАН МАТЕРИАЛ
1. Мэдээлэл зүй I
2. Мэдээлэл зүй II
3. Айн киррикюлим боловсруулах
арга зүй
зөвлөмж I Улаанбаатар 2007
4. асуудал шийдвэрлэх замаар
мэдээллийг мэдлэг болгон
хувиргах арга зүй
Зөвлөмж II
Улаанбаатар 2008