HIV moi.ppt2. HIV/AIDS vaì thai nghen - HIV/AIDS vaì thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen
Muûc tiãu baìi giaíng
1.Xaïc âënh âæåüc caïc yãúu täú nguy cå vaì âæåìng
láy truyãön HIV trong khi mang thai
2. Trçnh baìy âæåüc nguäön gäúc càn bãûnh thãú
kyí, vaì caïc âæåìng láy truyãön cuía bãûnh .
3. Mä taí âæåüc caïc triãûu chæïng lám saìng, cán
lám saìng cuía bãûnh khi coï thai.
4. Trçnh baìy âæåüc hæåïng âiãöu trë cho caïc
tuyãún y tãú vaì caïc biãûn phaïp dæû phoìng hiãûn
nay.
3. HIV/AIDS vaì thai nghen - HIV/AIDS vaì thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen
1. ÂAÛI CÆÅNG
Häüi chæïng suy giaím miãùn dëch màõc phaíi maì
chuïng ta goüi tàõt laì häüi chæïng AIDS (Acquired
Immuno Deficiency Syndrom)
Nguyãn nhán gáy bãûnh hiãûn nay âaî roî laì do caïc
virus thuäüc doìng hoü reïtrovirus, chuïng coï chæïa
mäüt loaûi men sao cheïp ngæåüc cho pheïp chuïng
xám nháûp vaìo nhiãøm sàõc thãø (chromosome) tãú
baìo váût chuí, cæ truï trong hãû gen (genome) cuía
caïc tãú baìo bë nhiãøm vaì nhán lãn åí âoï.
Hiãûn nay coï 3 loaûi reïtrovirus âæåüc biãút nhæ
sau
- HIV.1, 1983 båíi Gilbert Montagnier vaì Robert
Gallo vaìo thaïng 4 nàm 1984.
5. HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen
2. DËCH TÃØ HOÜC
Täø chæïc Y Tãú Thãú Giåïi âaî nãu 3 lyï do laìm
cho ngæåìi phuû næî coï nguy cå màõc HIV cao
hån nam giåïi
- Vãö màût giaíi pháøu hoüc,
- Vãö màût dëch tãø hoüc,
- Vãö màût xaî häüi,
7. HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen
2’. DËCH TÃØ HOÜC
Âæåìng láy truyãön HIV cho phuû næî:
- Giao håüp khäng âæåüc baío vãû
- Duìng caïc äúng kim tiãm âaî nhiãùm HIV,
truyãön maïu vaì caïc chãú pháøm cuía maïu coï
chæïa HIV
- Ngæåìi meû khi bë nhiãùm HIV khi coï thai
coï thãø truyãön cho con (qua baïnh rau khi coï thai,
qua maïu vaì dëch ám âaûo khi chuyãøn daû âeí,
qua sæîa khi cho con buï).
8. HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen
3. CAÏC YÃÚU TÄÚ NGUY CÅ VAÌ LÁY TRUYÃÖN
HIV TRONG KHI MANG THAI
- Vãö phêa meû :
+ Näöng âäü virus cao hån 8.000 cop/ml
huyãút tæång.
+ Tçnh traûng miãùn dëch keïm.
+ Khäng duìng thuäúc chäúng virus træåïc âoï.
+ Coï bãûnh láy truyãön qua âæåìng tçnh
duûc.
- Vãö phêa con :
+ Âeí non (< 37tuáön), nheû cán (< 25000gr )
+ Âa thai.
- Yãúu täú saín khoa :
+ Våî äúi trãn 12 giåì.
+ Viãm maìng äúi.
9. HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen
4. CHÁØN ÂOAÏN
Lám saìng
- Så nhiãùm : Xaíy ra 2 hoàûc nhiãöu thaïng sau khi
nhiãùm (80% khäng coï triãûu chæïng) khoaíng 4 -
12 tuáön sau khi nhiãùm thç phaín æïng huyãút
thanh måïi dæång tênh. Caïc triãûu chæïng så
nhiãùm thæåìng laì:
+ Säút keïo daìi trong khoaíng tæì 38 - 390 C.
+ Ra mäö häi, mãût moíi, èa loíng.
+ Suût cán ( >10% troüng læång cå thãø).
+ Ho khan dai dàóng keìm zona, nhiãùm
náúm, hay näøi ban khu væûc cäø, vuìng
tháúp cuía âáöu, naûch vaì beûn.
10. HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen
4’. CHÁØN ÂOAÏN
Lám saìng
- Bãûnh SIDA
+ Lám saìng thæåìng xuáút hiãûn våïi caïc
nhiãùm truìng cå häüi hoàûc caïc u cuûc coï thãø
xuáút hiãûn åí chi dæåïi, thán vaì åí màût dæåïi
daûng nhæîng näút åí da maìu têm vaì khäng âau
(sarcome de Kaposi) keìm våïi caïc nhiãùm truìng cå
häüi nhæ åí phäøi chiãúm 90%, åí hãû thäúng tháön
kinh 60%, åí da, niãm maûc, viãm naîo maìng naîo
do toxoplasme, hay cytomegalovirus...Caïc u baûch
huyãút baìo thæåìng xuáút hiãûn åí vuìng cäø, hoím
naûch, hay åí ngæûc.
11. HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen
4’’. CHÁØN ÂOAÏN
Xeït nghiãûm:
- Dæûa vaìo test ELIZA cho pheïp phaïtû hiãûn
Khaïng thãø khaïng HIV våïi âäü nhaûy # 99%.
- Khàóng âënh båíi test Western blot.
- Kyî thuáût miãùn dëch huyình quang
- Kyî thuáût RIPA
Sæû tiãún triãøn vãö lám saìng cuía bãûnh âæåüc
âaïnh giaï bàòng täøng säú CD4:
+ Nãúu täøng säú CD4 låïn hån 500/ml bãûnh coi
nhæ khäng coï, khäng chäúng suy giaím miãùn dëch.
+ Täøng säú CD4 tæì 200-500/ml âoìi hoíi coï sæû
can thiãûp.
+ Täøng säú CD4 nhoí hån 200/ml hoàûc cao hån
nhæng keìm nhiãøm náúm hay säút ám è trãn
12. HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen
5. HÆÅÏNG ÂIÃÖU TRË VAÌ DÆÛ PHOÌNG
Cháøn âoaïn såïm ngæåìi coï thai HIV (+)
- Váún âãö âàût ra laì laìm thãú naìo âãö phaït hiãûn
caïc phuû næî coï thai nhiãùm HIV såïm, vç váûy
cáön laìm xeït nghiãûm HIV haìng loaût cho thai
phuû, âàût biãût chuï yï âãún caïc âäúi tæåüng coï
nguy cå cao. Cháøn âoaïn laì nhiãùm HIV (phaït
hiãûn coï khaïng thãø khaïng HIV) trãn mäüt máùu
maïu (+) tênh våïi caí 3 láön xeït nghiãûm bàòng 3
loaûi sinh pháøm coï chãú pháøm khaïng nguyãn
khaïc nhau vaì caïc nguyãn lyï phaín æïng khaïc
nhau (chiãún læåüt III).
13. HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen
5’. HÆÅÏNG ÂIÃÖU TRË VAÌ DÆÛ PHOÌNG
Xæí trê trong træåìng håüp ngæåìi phuû næî coï
thai bë nhiãùm HIV
- Tuyãún Xaî
- Tuyãún Huyãûn : Nãúu thai phuû âäöng yï phaï
thai :
+ Tuìy tuäøi thai maì tiãún haình caïc kyí
thuáût naûo phaï thai an toaìn.
+ Cáön tæ váún vãö caïc biãûn phaïp traïnh
thai vaì traïnh láy lan sang nguåìi khaïc sau âaî phaï
thai.
+ Sau khi phaï thai chuyãøn bãûnh nhán vãö
Trung Tám Y Tãú Dæû Phoìng âãø quaín lyï vaì
âiãöu trë .
14. HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen
5’’. HÆÅÏNG ÂIÃÖU TRË VAÌ DÆÛ PHOÌNG
Xæí trê trong træåìng håüp ngæåìi phuû næî coï
thai bë nhiãùm HIV
- Tuyãún Xaî
- Tuyãún Huyãûn :
Nãúu thai phuû muäún giæí thai
+ Quaín lyï thai ngheïn.
+ Tæ váún cho thai vãö nguy cå láy truyãön
cho con vaì khaí nàng chè phoìng láy nhiãøm âæåüc
trong 3/4 træåìng håüp màûc duì âaî uäúng thuäúc
âáöy âuí.
15. HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen
5’’’. HÆÅÏNG ÂIÃÖU TRË VAÌ DÆÛ PHOÌNG
Xæí trê trong træåìng håüp ngæåìi phuû næî coï
thai bë nhiãùm HIV
Tuìy âiãöu kiãûn cuía cå såí âiãöu trë coï thãø læûa
choün mäüt trong hai phaïc âäö sau :
+ Phaïc âäö xæí duûng Nevirapine : Khi bàõt âáöu
coï dáúu hiãûu chuyãøn daû thæûc sæû hoàûc
træåïc khi mäø láúy thai, cho thai phuû uäúng mäüt
láön duy nháút mäüt viãn Nevirapine 200mg. Sau âoï
theo doíi chuyãøn daû vaì tiãúp tuûc âåí âãø nhæ
bçnh thæåìng hoàûc mäø.
+ Phaïc âäö xæí duûng Zidovudine : Zidovudine
600mg/ngaìy, chia hai láön, bàõt âáöu uäúng tæì
tuáön thæï 36 cuía thai kyì cho âãún khi chuyãøn
16. HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen
Xæí trê trong træåìng håüp ngæåìi phuû næî coï
thai bë nhiãùm HIV
Caïc âiãøm cáön âæåüc thæûc hiãûn khi âåí âeí
- Âäúi våïi thai phuû
+ Baío âaím tuyãût âäúi vä khuáøn khi âåí âeí.
+ Lau ræía ám âaûo nhiãöu láön bàòng bäng
táøm dung dëch Chlorua de Belzalkonium hay
Chlorhexidine 0,2%.
+ Khäng caûo läng vuìng vãû.
+ Chè âënh mäø láúy thai khi coï chè âënh
saín khoa.
+ Tæ váún cho ngæåìi meû vãö låüi êch nuäi
con bàòng sæîa thay thãú sæîa meû nãúu coï âiãöu
kiãûn âãø giaím båït nguy cå láy truyãön bãûnh.
17. HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen
Xæí trê trong træåìng håüp ngæåìi phuû næî coï
thai bë nhiãùm HIV
Caïc âiãøm cáön âæåüc thæûc hiãûn khi âåí âeí
- Âäúi våïi treí så sinh :
+ Khäng âàût âiãûn cæûc vaìo âáöu thai nhi
(monitoring saín khoa).
+ Khäng láúy maïu da âáöu âãø laìm pH.
+ Tàõm cho treí ngay sau khi sinh.
+ Ngay sau khi treí âæåüc sinh ra, caïn bäü y
tãú khoa saín phaíi thäng baïo cho khoa Nhi biãút
âãø treí âæåüc chàm soïc âàût biãût åí caí hai khoa
Saín vaì Nhi cuía bãûnh viãûn.
18. HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen
- Váún âãö cho con buï :
Nãn tæ váún vaì khuyãn ngæåìi meû khäng nãn cho
con buï âãø traïnh láy truyãön bãûnh qua sæîa.
Hæåïng dáùn cho ngæåìi meû caïch duìng caïc saín
pháøm thay thãú sæîa meû. Træåìng håüp khäng coï
âiãöu kiãûn duìng sæîa thay thãú phaíi cho treí buï
meû vaì cáön chuï yï âãún caïc vãút thæång trong
mäöm cuía treí så sinh cuîng nhæ âæìng âãø ngæåìi
meû màõc caïc bãûnh âáöu vuï nhæ næïc âáöu vuï,
vç coï thãø laìm tàng nguy cå láúy nhiãøm. Træåìng
håüp treí non thaïng coï thãø cho treí àn sæîa meû
bàòng thça hoàûc qua sond daû daìy.
19. HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen
Dæû phoìng (1)
Thäng tin giaïo duûc
š An toaìn trong tçnh duûc
š Traïnh láy truyãön trong gia âçnh
š Váûn âäüng ngæåìi phuû næî coï thai,
ngæåìi chäöng hay ngæåìi tçnh thæí HIV âãø
coï thaïi âäü xæí trê roí raìng âäúi våïi thai
ngheïn.
20. HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen - HIV/AIDS va thai nghen
Dæû phoìng (2)
Nãúu coï âiãöu kiãûn thç bao giåì ngæåìi phuû næî
cuîng cáön biãút mçnh coï bë nhiãøm HIV hay khäng
træåïc khi q.âënh coï thai
š Nãúu ngæåìi phuû næî coï thai tæì chäúi thæí HIV,
thç cáön phaíi thäng baïo cho baì ta biãút laì coï khaí
nàng tæì 15 - 30% treí bë láy nhiãøm tæì meû nãúu
khäng duìng thuäúc dæû phoìng
š Ngay caí khi ngæåìi phuû næî coï thai maì HIV (-)
cáön phaíi tæ váún cho baì ta biãút caïch phoìng
chäúng traïnh nhiãøm HIV
š Trong træåìng håüp coï thai maì HIV (+) tênh thç