1. 2014
Munduko ondare eta kultura
ikusgarri eta zoragarriak
MACHU PICCHU
TAJ MAHAL
TXINAKO HARRESIA
MOAIAK
5. Maila
Loraki
3/31/2014

2. Munduko Ondare eta kultura ikusgarri eta zoragarriak
KULTURAK
EUROPEARRAK
Godoak
Bikingoak
Grezia klasikoa
AFRIKARRAK
Egipto
Egipto I
Egipto II
ASIA
Mongolia
AMERIKA
Inkak
Aztekak
Maiak
Maiak I
ONDAREAK
DORREAK
Empire State
Pisa Dorrea
Eiffel Dorrea
Big Ben
ERAIKIN ETA ONDAKINAK
Amaiurko Gaztelua
Machu Pichu
Eguzki Piramidea
ESTATUAK
Askatasunaren Estatua
Egiptoko Esfinjea
KOBAZULOAK
Zugarramurdiko Kobazuloa
2

3. KULTURAK
3

4. KULTURA EUROPEARRAK
GODOAK:
Antzinako Germaniako herri bateko kideak dira godoak. K.a. Igo
mendea Bistularen ertzean kokatu ziran. Ulfilas artzapezpikuak
arianismora erakarri zituen. Godoak bi talde nagusitan banatuta
zeuden: ostrogodoak eta bisigodoak.
Godoen Kultura:
Godoen kulturari gotikoa deitzen zaio. XII-XV mendean idazkera
mota bat erabiltzen zuten non marra biribildunen ordez angeluak
eratzen zituzten marra zuzenak zituena. XIV. Mendearen azken
laurdenean eta XV. Mendearen hasieran gotiko barnean pintura
estiloa eta arkitektura estilo estilizatua eta arkaikosamarra garatu
zen. Pinturan, fresko tenpera eta miniaturetan erabili zen.
Erlijiozko arkitektura n erakutsi zituen, bereziki ezaugarri
nabarmenak. Arkitektura gotikoaren aurkikuntza nagusia
gangaren pisua arintzea eta horri eusteko alboetako horma lodiak
mehetzea izan zen.
Euskal Herriara nahiko berandu eta bi aldetatik sartu zen gotikoa:
alde batetik, zistertarrek Olibako monastegiak) eta, bestetik,
Nafarroako erregeak Frantziatik Gipuzkoa eta Bizkaian gotiko
apalagoa, herrikoagaoa landu zuten(Bilboko Katedrala,
Lekeitioko Santa Maria eta Getariako Salbatore Deunaren Eliza)
4

5. BIKINGOAK:
Bikingoek estatuak sortu zituzten eta bultzada handia eman zioten
Europako ekonomiari. Merkatariak, gudariak eta piratak ziren.
Bikingoak Europan kokaturik zeuden. Bikingoen kultura
ikaragarri zaharra zen.
Gudari bikain eta krudelak ziren. Espediziotan habiatzen ziren
beraien belaontzietan. Europa osoan beraien beldur ziten.
Bikingoen aurreneko eraso ezaguna Ingalaterrako Portlatnden
aurka izan zen.
Odin eta Thor ziren beraien jainko nagusiak. Bikingoek ondare
kultural handia hutzi ziguten Europa guztian zehar iparraldetik
hasi eta Maltaraino. Ondare kulturak gehienak ordea
Eskandinabian daude.
5

6. GREZIA KLASIKOA
Antzinako Grezia K.a. 2000. urtearen bukaeran existitu zen.
Grezia (grezieraz elaða, Hellás) Europa hego-ekialdeko estatua
da, Balkanetako penintsularen hegoaldeko muturrean dagoena eta
Europar Batasuneko kidea ere badena. Hainbat uharte ditu
herrialdeak, Kreta guztien artean handiena.
Grezia klasikoaren kulturako aztarna ugarik iraun du gaur egun
arte (Atenas, Delfos, Epidauro, Micenas, Argos, etab.); delako
aztarna horiek eta Greziako museoetan (Museo nazionala,
Iraklion-eko Museoa, Akropolisa, etab.) eta atzerriko hiri
nagusietan gorde diren eskultura eta gauzakiak Greziako kultura
ondare iraunkorraren eta aberatsaren erakusgarri dira.
Grezia modernoaren kulturan aipatzekoak dira zenbait
poeta: Constantine Cavafy, George Seferis (Nobel saria,
1963), Angelos Sikelianos, Odysseus Elytis (Nobel saria,
1979),Yannis Ritsos eta Kretako Nikos Kazantzakis. Musikarien
artean
gailendu
dira,
beste
askoren
artean, Manos
Hadjidakis eta Mikis Theodorakis. Greziako herri musika oinarri
duten eta nazioarteko polifonia lehiaketetan parte hartzen duten
abesbatza ugari sortu dira. Greziak independentzia lortu zuenetik
bertako arteak Europako mendebaleko ereduak izan ditu oinarri.
Pintore
figuratiboetan
ospe
handikoak
dira Iannis
Morilis eta Nikos Engonopulos; margolaritza abstraktua landu
dutenen artean Aléxos Kontópulos eta Iannis Spyrapulos.
Eskultoreetan berriz aipatzekoak dira Vassilakis Takis eta Alex
Mylona.
6

7. KULTURA AFRIKARRAK
EGIPTOARRAK.
Egiptoarrak egipton k.a 4000urte ingurutik bizi izan ziren.Urte
guztiak pasa ondoren, egiptoarrak egindako eraikin batzuk geratu
dira: piramideak, esfinjeak...eta eraikin geiago ere.Egiptoarrak
errege bat hil egiten zenean, piramide bat eraiki egiten zuten eta
erregea paperarekin lotzen zuten gorputz osoa,gero tunba batean
erregea eta bere urre guztia sartzen zuten eta akautzeko
piramidean sartu egiten zuten. Hori guztia bertze mundu batera
joan behar zutela uste zutelako.
7

8. EGIPTOARRAK I:
3000
urtez,
Niloren
ertzetan
historiako
zibilizazio
ikusgarrienetakoa garatu zen, Farauien Erremua Egiptoarrek
tenplu erraldoiak eta hilobi eraikin ikaragarriak eraiki zituzten,
non faraoiak goraipatzen zituzten. Bertan idazkera sortu zen,
izeneko ideogramak, eta gizateria historiahaurretik atera. Idazteko
sistema garatu zuten, hieratikora pasatuz, ondoren grafia
sinplifikatuz demotikora medikuntza saiakerak idatzi zituztuzten
matematika eta kontakizun mitologiko eta historiko ikaragarriak,
papiroetan idatziak, harrian edota zurean zizelkatuak. Faraoien
aroan, egiptoarren kultura ezaugarriak mantendu zituen, eta
erromatarrprobintzia bihurtu arte Mediterraneo osoan izan zuen
eragina, besteak beste errlijioaren eta arkitekturaren aldetik. Isisen
azken apaizek, File uhartean beren gurtza mantendu zuten 535.
urte arte, Justianokdebekatu zuen arte.
Zenbait inbasio eta okupazioaren ostean, faraoien herria
arabiarren menpe geratu zen 7. mendean Bertako kulturak arabiar
nortasunaren eragin sakona jaso zuen, egun nagusi diren islama
eta arabiera barne. Egipto musulmana Ekialde ertainek egoera
politikoaren baitan kokatzen da, eta Isrraelekiko gatazka
ugarietan. Gainera, herri lan monumental garaikide nagusiak ditu,
batik bat, Suezko kanala eta Asuango urtegia.
8

9. EGIPTOARRAK III (PIRAMIDEAK)
Egipto aintzinako zibilizazioa Nilo ibaiaren behe arroan geratu
zen. Afrikatik eta Asia mendebaletik etorritako biztanle taldeak
nahasi ziren bertan. Aspaldi-.aspaldiko kultura da. Munduko
hainbat lekuetan daude batez ere handienak Egipton. Monumentu
horiek helburu erlijiosoz edo handikien hilobia izateko eraiki
zituzten; Mesopotamiakoak, Ameriketako gehienak, Indiakoak,
Indotxinakoak... lehenengo sailean sartzen dira, Egiptokoak eta
Ameriketako batzuk bigarrenean.Aspaldiko piramideak dira
batezere egiptokoak. Piramidea bertan ehortzitako faraoiari
eskainitako kapera eta bestelako eraikuntza multzoaren gunea
zen; barrutik hori guztia kareharriz egindako harresi handi batez
inguratua izan ohi zen.
9

10. ASIAKO KULTURAK
MONGOLIA
XII. urtean Geghis kanek Mongoliako inperioa sortu zuen.
Mongoliako leinu guztiak batuz eta txinako yuan Dinasta XIV.
Urtean ain zuzen Geghis ondorengo Ogodei zen. Agintaria 1234.
Urtean txinatarrei eraso zieneta Txin Dinastia agintegia kendu
zion. Mongoliaren agintegia txinan 1279-1368 bitarteko
urteanizan zen baina, ondorengo urtetanatzera egin behar izan
zuen orduztik orrela geratu da. Mongoliako eskulturak auek izan
dira: Vardarhan, Xinbua, El monasterio de ganda, a la sombra del
árbol bodi… Ondare kultural asko utzi zituzten orietako
batzukkobazuloko marrazkiak izan ziren.
10

11. AMERIKAKO KULTURAK
KULTURA MAIA:
Nik aukeratu dudan kultura Maia da. Maiak Mexikoko ekialdean
zeuden. 950 eko urtean egidako kultura da. oso oso zaharra da eta
famatua zen. Orain Méxicoren ekialdean ez da kultura hau
esistitzen, orain hutsik dago eta lehen oso kultura politak omen
zen .
Utzi diguten ondare kulturala da Uxmal. Zibilizazioko gune
arkeologiko garrantzitsu bat da. Yukatanen dago
11

12. MAIAK I
Maia kultura Mexikoko hego ekialdean eta amerikako iparraldean
kokatuta dago.Maia kultura9.mendekoa da. Maiak tikál, palenke,
kopan eta kolakmun eraikinak egin zituzten. Maiak berrogeita lau
hizkuntz ezberdinetan hitzegiten zuten.Maian jainkoak hauexek
dira: zeruko dragoia, euriaren jainkoa, eguzkiaren jainkoa,
artoaren jainkoa, heriotzaren jainkoa, azpimunduaren jainkoa eta
iparrizarraren
jainkoa.maian
janzkerak
hauexek
dira:
emakumeak,gona eta mantu batekin janzten zituzten eta
gizonezkoak praka motz antzekoak ziren,jantzi batekin janzten
ziren.
12

13. INKAK
Inkak Peru, Ecuador, Bolibia eta Chileco parte handi batean bizi
izan ziren. Kultura hau 15.mendekoa da, 1450-1530 urte
ingurukoa. Machu Pichu da kultura honetako herririk
garrantzitsuena. Mendi baten puntan eraiki zuten 2400 metrotara
Espainiarren konkista saihesteko.”Inken hiri galdua” bezala
ezagutzen da, eta 1911.urte arte ezezaguna zen. Arkeologo
Amerikar batek aurkitu zuen.140 etxe daude, denak harrizkoak
eta teilatuak egurra eta lastoarekin egiten zituzten. Iturri asko
zeuden denak kanalen bidez lotuak. Bertan Inka kulturako
enperadore garrantzitsuenetako bat bizi izan zen, Pachacuti
enperadorea. Eraikin garrantzitsuenak ”Eguzkiaren tenplua” eta
”hiru leiho dituen logela” dira. Bertan ”Intuhuatana” eguzkitako
erlogua dago ere.
13

14. AZTEKAK;
Aztekak edo mexikak (nahuatlez mēxihcah [meː'ʃiʔkaʔ][1]) XIV.
mendetik aurrera Ipar Amerika hegoaldean izan ziren nahuatl
hizkuntzako hainbat etnia izan ziren. Mexiko-Tenochtitlan sortu
zuten eta XV. mende inguruan Mesoamerikako estatu hedatuena
sortu zuten. Texcoco aintzirako beste gizatalde batzuekin batera,
egungo Mexiko erdialdeko eta hegoaldeko beste gizatalde ugari
menperatu zituzten.
Mexika hitza beraiek erabilitakoa da, Azteka ordea Aztlan
kondairatik eratorria da eta ez zioten beraien buruari horrela
deitzen, nahiz eta Mendebaldeko historiografian erabiliena izan.
Mexiken menpe izandako lurraldeen hedapen handiena, MexikoTenochtitlango agintariek Cem Anáhuac Tenochca Tlalpan deitua
(Mundua, Tenochca lurraldea).
Egutegi azteka.
14

15. ONDARE
KULTURALAK
15

16. DORREAK
EMPIRE STATE BUILDING:
Fitxa teknikoa
Kokalekua: Estatu Batuetan dago, New Yorken, Manhatanen ain
zuzen, 34. Kalean.
Monumentu mota: Etxe orratz bat da.
Aroa: Aro garaikidekoa.
URTEA:Empire State Building. 1930etik 1931ra bitartean eraiki
zuten.
AZALPENA: Munduko eraikuntza handiena izan zen.
Monumentu polit eta ikusgarri horrek lau pareta ditu, laukizuzen
baten forma du, puntan antena bat du eta berez eraikuntza bat da.
Kristalez osatuta dago. Eraikinean sartzeko ate erraldoi bat dago,
bi kristazlez osatua dago.Barruan 102 solairu daude. King Kong
filmeagatik ere ezagutzen zaio.
16

17. EMPIRE STATE
Kaixo guk Empire Stateri buruz solastuko dugu. Empire State
izugarria da oso handia da, animatzen dugu joatea, baina oso
hurrun dago,eta Estatu Batuetan dago.
Empire State 1930 etik 1931 bitartean eraiki zuten. Garai
batzuetan munduko eraikinik handiena izan zen. Empire State
Estatu Batuetako etxe orratz bat da,34.kaleak gurutzatzenduten
puntuan kokatuta dago. 381m garaiera ditu eta horren barruan 112
solairuz inguratua dago.
Bukatzeko animatzen dugu joatea oso polita da eta arat joaten
barinbazate aprobetxatu beste dorre batzuk ikusten, agur eta beste
bat arte.
17

18. PISA DORREA
Fitxa teknikoa
Kokalekua:Pisa dorrea Pisa herrian dago.(Italia)
Monumentu mota:Dorrea.
Aroa: Erdi aroa
Urtea:K.a.1173-1172
Azalpena:Pisako dorrea italiako monumento okerra
da.
Monumento zahar eta ikusgarria hau Bonan Pisaek egin zuen.
Zortzi piso ditu eta harriz eginda dago.Harrizko monumento hau
berrigeta hamabost metro ditu, hogei metroko zabalera eta
hamalau mila eta zazpi tona ditu.
18

19. PISA MONUMENTUA
Hola ,gaur Igone eta nik pisataz izegingo dugu. Pisa oso dorre
ikusgarria da, okertuta bai dago.
Giovani Pisanok egin zuen k.a.1173-1172artean (erdi aroan).Pisa
monumentuaren mota dorre mota da eta Pisa errian dago kokatua
(Italia). Pisako dorrea Italiako monumento okerra da.
Monumento zahar eta ikusgarria hau Bonan Pisaek egin zuen.
Zortzi piso ditu eta harriz eginda dago.Harrizko monumento hau
berrigeta hamabost metro ditu, hogei metroko zabalera eta
hamalau mila eta zazpi tona ditu.
Izugarri gustatuko zitzaidan ikustea eta dirua baduz edo
ahorratzen baduzu joaten al zara .
GU BISITATZEA ANIMATZEN ZAITUZTEGU!!!!!
19

20. EIFFEL DORREA
Kokalekua: Parisko Martitzen zelaian.
Mota:Burdinezko dorre luzea.
Monumentu
Aroa: Aro garaikidea
Urtea:K.a.1887-89.
Azalpena:Eiffel
dorrea,
Parisko
N.E.
eraikuntza
garrantsitzuenetarikoa da.320 neurtzen du eta7.341 tonako pisua
dauka.
EIFFEL DORREA:
Eiffel dorrea (frantsesez Tour Eiffel) Gustave Eiffel ingeniari
frantsesak Parisko 1889ko Nazioarteko Erakusketan eraikitako
burdinezko egitura da. 1887 eta 1889 artean eraiki zen, urte
horretako martxoaren 31n inauguratu zelarik.
324 metroko garaiera du eta 10.000 bat tonatako pisua (eraiki
berria zegoenean 7.300 tonako pisua zuen). Berez dorreak 350
metroko garaiera izan behar zuen, baina bizilagunak beldur ziren
harri bakar bat ez zuen eraikin berri hura ez ote zitzaien gainera
etorriko, eta azkenean garaiera gutxitu egin zen 300 metrora
(azkeneko 24 metroak geroago gehitu ziren telebistako antena bat
bertan kokatu zenean).
200 langilek hartu zuten parte eraikuntzan eta 18.038 burdin atal
elkartu behar izan zituzten 2,5 milioi buloi erabiliz.
Garaiko artisten iritziaren kontra eraiki zen, hauek burdinazko
munstrotzat hartu baitzuten. Baina gaur egun dudarik gabe
Frantzia eta Parisko ikur nagusia da. Munduko monumenturik
ikustatuena da.
Animatu eta bisitatu Eiffel Dorrea. Ez zarete damutuko!!
20

21. 21

22. BIG BEN:
Fitxa teknikoa:
Kokalekua: Londres hain zuzen ere.
Monumentua: Monumento oso handia goian erloju handi
batekin, torre bat da.
Aroa: Aro garaitzailea.
Urtea: 1858. Urtean eraiki zuten dorrea erlojua 1859. Urtean
eraiki zuten.
Azalpena: 2012 an torrean izena aldatzea erabaki zuten Isabelen
dorrea baina azkenean ez zen horrela izan. Torreak 96 metro ditu
eta 8.667 tona pisatzen du.
22

23. BIG BEN
Big Ben Londres hiri famatuan dago. Britainia handian, hiri
benetan polita benetan zoragarria da 7.500.000 biztale ditu
Londres “Europar batasuneko Hiririk handiena da”. Britaina
handiko hegoaldean dago, hara joaten bazareta badira beste
eraikin ezagun batzuk “Tower birige, Londresko dorrea…”.
Big Ben goitizen bat da, eta honekin ezaguna da Londreseko
“Westmister” jauregia. Alegia Erresuma Batuetako
legebiltzarrerako eraikitakoa. 2012 ko ekainaren 26 an Elizabeth
Tower izena jarri zioten. Aintzinako Westimesteko jauregia 1834
ko urriaren 22 ko gauean izandako sute batek dena suntsitu zuen.
Haren ordez jauregi berri bat eraikitzea erabaki zuten. Diseinuak
Charles Barragak egin zuen, eta diren orretan zegoen sartuta
dorrea. Jauregi berria eraikitzeko artitektoen buru Charles Barry
bazen ere erloju dorrearen diseinua Agust Pagi-Egna jo zuen.
Dorrea “Gothik rival” diseinuan dago diseinatuta, eta 96,3 Metro
ditu. Erloju eta erloju aupegia Agust puginek diseinatu zuen.
Erloju aurpegiak 7 metroko aurpegia duen marko batean
muntatuta dago, eta opazuloko 312 pieza ere daude bertan ipinita.
Bieira bateko egituran antzera. Bieirazko osagaiak kenduta egin
daitezke erlojuaren orratzen ikuspen lanak egiteko. Erloju aren
ingurua urre kolorekoa du.
Benetan esaten dizuet ikustekoa dela, gainera ondoan ibaia dauka
zubi ikusgarri batekin. Big Benen ondoan London eye dago, noria
handi bat da 135 metro ditu eta ikusgarria da 2000 arte handiena
zen Estlla de Nanchaga ideki arte.
23

24. ERAIKIN ETA ONDAKINAK
AMAIURKO GAZTELUA:
Fitxa teknikoa:
Kokalekua: Baztan udalerriko Amaiur herrian (Nafarroan).
Monumentu mota: gaztelua da.
Aroa:erdi arokoa da.
Urtea: 1191 koa da.
Azalpena: Gaztelu hori orain ez dago baino gaztelua zegoen
tokian monolito bat kokatuta dago eta lau armarri ditu. Duela
gutxi indusketa lanetan gazteluaren elementu berriak aurkitu
dituzte.
24

25. AMAIURKO GAZTELUA:
Egunon gaur erakutsiko dizuegun monumentua Amaiurko
gaztelua da. Eta gainera hemendik Oso urbil dago, Amaiur herria
oso polita da ni han egon naiz eta izugarria da merezi du Joatea.
Amaiurko gaztelua baztan udalerriko Amiur herrian (nafarroan)
kokatut dago.Monumentua gaztelu bat da.Garaia erdi arokoa
da.1191.urte-an egin zen. Gaztelu hori orain ez dago baino
gaztelua zegoen tokian monolito bat kokatuta dago eta lau armarri
ditu. Duela gutxi indusketa lanetan gazteluaren elementu berriak
aurkitu dituzte.
Bueno hauxe izan da dena animatu eta joan ikustera, eskerrik asko
aiooo!
25

26. MACHU PICCU
Fitxa teknikoa
Kokalekua:Perun dago. Huayna mendiaren ondoan ain zuzen
ere.
Monumetu mota:Monumentu historikoa da, Inka kulturak egina
eta balio hasko duena.
Aroa:15.mendekoa.
Urtea:1438-1470.
Azalpena: Munduko herririk garrantzitsuenetarikoa da, eta oso
ongi kontserbatua.
Monumentu zaharra eta ikusgarri horrek 140 etxe ditu. Etxeak
harriz eginda daude, eta herri bat da. Mendi batean dago. Machu
Picchura joateko 2430 metro goitu behar dituzu. Bertan
Pachacutet enperadorearen gorputza eta momia batzuena ere
aurkitu
zituzten.
26

27. MACHU PICCHU
Monumentua Machu Picchu da eta Perun dago Hiuana Picchu
mendiaren ondoan hain zuzen ere. Perun mendi oso altuak daude
eskalatzeko bikainak.Jateko oso bazkari ona dago hango
pikanteekin egina,eta baita ere anburgesa handihandiak.Berezitasunak,oso altu dagoela eta espainiarren konkista
saiesteko egina dagoela.
Etxe guztiak harrizkoak dira teilatuak bi uretakoak eta egurrez eta
lastoz eginak.Eskailera mailak egiten zituzten eta horietako
bakoitzean baratzak.Ur-kanalak ere egiten zituzten ura toki
batetik bestera garraiatzeko.Monumentua oso zaharra da eta lehen
nola bizi ziren esaten diguna.
Han oso jende listoa bizi zela eta informazio hasko eman
digutela.Baita ere Pachacutet enperadorearen gorputza harrapatu
zutela.Inka inperioaz asko irakatsi digutela eta nik usted ut asko
lagundu digutela.Anima zaitezte Machu Picchura joaten han oso
janari eta paisai politak daudelako eta asko disfrutatuko
duzuelako!!!
Espero dgu gustatu izana eta interesgarria ere izatea.
27

28. EGUZKI PIRAMIDEA
Fitxa teknikoa
Kokalekua:San juan teotihuacan eta san martin de las piramides
udal herritan dago Mexiko iritik 40km-tara.
Monumentu mota:Piramide bat da.
Aroa:Antzinaroa
Urtea:k.a 200 urtean sortu omen zen.
Azalpena:Garrantzi handiko eraikina da , piramide garaia eta aldi
derean gotorra da , bolumena handiko ,eta eskalera ataletan
banatuta dago,piramidearen gorputz bakoitzaren atal bana , eta
eskaleraren aurrean , herriz ,beste eraikin mailakatu bat du
,plataforma moduko bat.
EGUZKIAREN PIRAMIDEA
Egun on gu Enaut eta Amaia gara. Eguzki piramideaz solastuko
dugu, eguzki piramidea Mexikon dago eta Mexiko hiria Ciudad
universitaria, jauregi nazionala, Mexiko hiriko katedrala, torre
ejecutiva Pemex eta torre mayor eraikinak daude. Mexikotik
Cancun hurbil dago bisitatzera joateko.
Eguzki Piramidea Teotihuacan herrian dago. Munduko
hirugarren piramidetik haundiena da. Aztekak, eguzkia , ilargia
eta unibertsoa jaio ziren tokian dagoela uste dute. Bere neurriak
220, 225 eta 63 m altueraz dira. Hasieran 260 eskailerk zituen,
orain 238 daude. Teotihuacaneko biztanleek eraiki zuten k. a. I
mendeko k.o. VIII eta IV mendeen artean eraiki zen.
Neri asko gustatzen zait eguzki piramidea. Neretzat hagitz
interesgarria da.
28

29. ESTATUAK
ASKATASUNAREN ESTATUA
Fitxa teknikoa:
Kokalekua:New york hirian dago, Estatu Batuetan kokatuta.
Monumentu mota: Monumentu artistikoa da, eskultura.
Aroa: Aro garaikideko monumentua da.
Urtea: 1886.urteko monumentoa da.
Azalpena: Estatu Batuetako monumento garrantzitsu, ospetsu eta
famatuena da. Monumentu zahar eta ikusgarri horren goiko
aldean, borobil gisako kopa du, eta burnizko korona baita ere.
Monumentu horrek UNESKOren gizategiaren ondare kulturala
da.
29

30. ASKATASUNAREN ESTATUA
Askatasunaren etatuari buruz solastuko dizuegu.Uste dugu estatu
ikaragarria dela,eta aldiz berean NEW YORK ezagutzeko aukera
izando duzuela.Oso polita da!! Eta beti dago jendez beteta.
Askatasunaren etatua:1886.urtekoa da,Estatu batuetako
garrantsitsuena eta famatuena da.Zahar eta ikusgarri horrek goiko
aldean, borobil gisako kopa du,eta burnizko korona bat ere.
Espero dut nozbait Askatasunaren estatua ikustea eta horrez gahin
NEW YORK ezagutuko duzue.Ikusgarria da!!!
EGIPTOKO ESFINJEA
Fitxa teknikoa:
Izena: Egiptoko Esfinjea izena du.
Kokapea: Egipton, Giza herrian kokatua dago.
Urtea: XXVl. mendean egin zen.
Aroa: Antzin arokoa da.
Monumentu mota: Estatua bat da.
Azalpena: Antzinako garaietan, kolore biziz margotua zegoen:
gorriz gorputza eta aurpegia, eta, burua estaltzen duen nemesa,
marra hori eta urdinekin. Bere neurri nagusiak honako hauek dira:
72 metroko luzera, 20 metroko garaiera eta 14 metroko zabalera.
Egiptoarrek antzinatik gurtzen zuten, bereziki Inperio Berrian.
30

31. EGIPTOKO ESFINJEA:
Esfinjea Egipton kokatuta. Gainera piramideen ondoan dago. Eta
Nilo handik nahiko urbil dago. Egiptoar kultura oso erakargarria
iruditzen zaigu eta horregatik egin dugu esfinjeari buruzko lan
hau.
Esfingeak, erregetzaren ikur ziren, lehoiaren boterea eta indarra
irudikatzen baitzuten, baita heriotzaren ondoko bizitza ere.
Eskulturazko irudikapenik antzinakoena eta handiena, Gizako
Esfinge Handia da, Gizan dagoena, baina ohikoa zen tenpluetara
zeramaten bideen bi alboetan esfingeak jartzea. Karnakeko
tenpluan, Luxorren, 3 kilometroko bide bat dago, ertz bakoitzean,
ahari burudun 90 esfinge dituena.
Nahiko nuke behi edo behin familiarekin joatea. Gainera Egipton
beste gauza asko daude ikusteko. Hondartza ederrak ere ba omen
ditu.
Animatu zuek ere!
31

32. KOBAZULOAK
ZUGARRAMURDIKO KOBAZULOAK
Fitxa teknikoa
Kokapena : Nafarroako ekialdean kokatuta dago. Pirineotan
dago.
Monumento mota:Kobazuloa
Urtea: ---Aroa: Antziñaroa
Azalpena: Zugarramurdiko lezeak Olabidea errekak eginda
daude . Bertan sorginak akelarreak egiten zituzten. 100m luze,
20m zabal eta 30 garai ditu handienak.
Akelarreak arratsero egiten zituzten eta orain San Juan egunean
festa egiten dute ez atzentzeko.
ZUGARRAMURDIKO KOBAK:
Ni 2014 urtarrilaren 10 ean egon nintzen nintzen Zugarramurdiko
Kobetan. Asko gustatu zitzaizkidan eta horregatik egiten dut lan
hau.
Zugarramurdiko kobazuloak Zugarramurdin kokatzen dira. Bertan
akelarreak egiten zituzten. Zugarramurdiko kobak Olabidea
errekak eginak dira harriz eta buztiñez. Bertan akelarreak egiten
zituzten sorginek informazio pila utzi digute kulturari buruz.
Hurrengo aldia Zugarramurdira joango naizena San Inazio
mendira lloango nitzateke. Han inguruetan zentro komertzialak
ere badira. Zuek bagina dudarik egin gabe joango ginen
Zugarramurdiko kobak ikustera.
ESPERO DUGU GUSTATU IZANA!!
32

33. 33