1. Ikastetxea: San Nikolas
Ikastola
Gela: DBH 2.B
Patataren historia eta erabilera
Patata (Solanum Tuberosum)
Historia: Patatak Andeetan du bere
jatorria, orain dela 7000 urte inguru. Patata mota batzuk.
Europarrek ez zekiten ezertxo ere ez berataz,
1537. urtean konkistatzaileek deskubritu harritu eta jakinminez bete zuen, eta laster,
zuten arte. 1570ean Europara ekarri zutenean patatak estimazio handia lortu zuen Europa
ez zioten garrantzirik eman. osoan. Izan ere, nekazari batzuek Augustineri
Hemen alekiak besterik ez zituzten jaten, eta bere sorotik landare pare bat lapurtu zioten,
oso jende behartsuak bakarrik jaten zituen landare bikaina zela sinestuz.
tuberkuluak, pozoitsuak zirela uste baitzen. Erabilera: Patatak gehien bat sukaldean
Patataren alderdi txarrak bakarrik ezagutzen erabiltzen dira: labean egosita, frijituta eta beste
zituzten eta abantailak ez zituzten kontuan errezeta askorekin.
hartzen.
Beste produktu industrial bat patata hosto
1780. urte inguruan patata janari gisa kirrikatsuak dira, gazigarri nagusi eta
erabiltzen hasi ziren. Bertako biztanleriak ezagutuenak garatutako herrialde askotan.
ezinbestekotzat hartu zuen, bestela gosez Honez gain, bertze produktu deshidratatu
– hilko baitziren. ezagun bat patata egositik ateratzen da, hots,
Frantzian, aldiz, patata gizarte maila altuetan patata-irina.
onartu zuten lehenik, Augustine Parmentier Gainera, tratamendu batez fermentatuz, papa
farmazialari eta kimikaria prusiarrek ehotu baztuen azukreak alkoholdun edariak
Munduan, izan zutenean patataren alde onez
atxilotuta patata mota aldaki ugari dago, sortzeko erabiltzen dira.
baina guk baten batzuk aipatuko
ohartu zelako.
dizkizuegu: Honetaz aparte, patatak baditu elikadurarekin
Vitelotte: Azal urdindun ona mami agertzeko,
Gainontzekoei patata eta zela zerikusirik ez duten erabilerak ere, adibidez,
moredun Frantziako berezitasun joria. patata
Paris inguruko soro elkor bat erosi eta bere almidoia itsasgarri bikaina izan daiteke,
Kipfler: Alemaniako barietatea, krema Jendea
erein zuen zaindari baten laguntzaz. baita petrolio putzuak garbitzeko ere.
koloreko mamia eta itxura luzanga duena.
Tubira: Oso emankorra da. Mendebaldeko
Patata motak
Afrikan lantzen da eta mamia zuri
kolorekoa du.
Papa colorada: Kanariar irletara 1567.
urtean heldu zen espainiar untzietan.