3. Model Geliştirme Aşamaları
3
Adım 1
Literatür
taraması
PEST
analizi
Paydaş
analizi
Adım 2
Kıyaslama
çalışması
(Dünya
örnekleri)
Stratejik rapor
Gönüllü işlev
alanları
Tanımlar ve
ilkeler
Adım 3
Paydaş
anketleri
DELPHI
analizi
Odak grup
çalışmaları
Adım 4
Model
tasarımı
Adım 5
Kurumsal
yapı önerisi
Strateji ve
eylem planı
önerileri
Mevcut
eğitimlerin
revizyonu
4. İstanbul Güvenli Yaşam Gönüllülük
Sistemi Çalıştayı
• Tarih: 02-03 Temmuz 2013
• Yer: İstanbul Radisson Blu Hotel
• Katılım: 188 kişi -115 kurum
• Katılımcı Profili:
– İstanbul Valiliği
– İstanbul İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü
– İlçe Belediyeler
– İstanbul ADMİP Kurumları (27 Hizmet Grup Başı)
– STK’lar
– Üniversiteler
• Amaç: İstanbul’daki gönüllü potansiyelinin ADMİP’e
entegre edilmesi amacıyla oluşturulan İstanbul
Güvenli Yaşam Gönüllülük Sistemi’ne yönelik
katılımcılığın ve dil birliğinin sağlanması, gönüllü işlev
alanlarının tanımlanması, gönüllülük sistemi temel
tanım ve ilkelerinin belirlenmesi, gönüllülük sistemine
yönelik beklenti ve önerilerin alınması, gönüllülük
sistemine yönelik mevcut kapasitelerin
değerlendirilmesi.
5. İSTAMP Gönüllülük İhtiyaçları =Gönüllü
İşlev Alanları
• Afet yönetiminin tüm evreleri
• 43 ana işlev altında toplam 123 işlev
• Gönüllü NE YAPAR?
İyileştirme
5
• Afete hazırlık bilinci ve kültürünün
yaratılması ve afet zararlarının
azaltılmasına yönelik eğitimler
verilmesine destek olmak
•Yerleşim bölgelerindeki risk ve
tehlikelerin belirlenmesine yardım
etmek
•...
Risk ve Zarar
Azaltma
Hazırlık • Tahliye planlarının uygulanmasına
• Aile, konutlar, site, mahalle, vb.
yerel düzeyde afet ve acil durum
planlamalarının hazırlanmasına
destek olmak
• ...
destek olmak
• Arama kurtarma çalışmalarına
destek olmak
• ...
Müdahale
• Halka iyileştirme süreci kapsamında
planlanmış eğitim desteği vermek
• Temizleme ve yeniden inşa
konularında destek vermek
• ...
6. Haberleşme HG Standartları Örneği 6
İŞLEV
Gönüllüden beklenen işlev/hizmet
YETERLİLİK
Sorumluluk Düzeyine Göre Beklenen
Yeterlilik Edimi
Gösterge Kanıt
1-Faaliyet Faaliyet düzeyinde
beklenen yeterli edim
Yeterliliğin varlığını
belirten ölçüt
Ölçütün varlığının
delili
2-
Organizasy
on
Organizasyonel yeterli
edim
Yeterliliğin varlığını
belirten ölçüt
Ölçütün varlığının
delili
3.1: Yerel sakinleri uyarmak
1. Önceden haber alınabilecek
veya anında haber verilmesi
gereken afet ve acil durumları
(sel, yangın, vb.) yerel
sakinlere duyurmak, uyarmak
(3.1.1)
1.1-Faaliyet Gelen haberi yerelde
ilgililere, sakinlere
duyurmak/bildirmek
(cami, belediye, megafon,
ulak,
vb.) (Yerel: Bulunduğu
yer)
1. Cep telefonu
kullanıcısı olmak
2. Anons cihazlarını
kullanıyor ve erişiyor
olmak
Kullandığı telefon
numarası
Anons cihazlarını
kullandığını
ve erişebileceğini
beyan eden yazılı
belge
1.2-
Organizs.
-
3.1: Yerel sakinleri uyarmak
2. Paniği önlemek ve halkı
yönlendirmek için
yapılacakları (prosedürleri)
adım adım bildirmek,
duyurmak (3.1.2)
Sorumluluk Düzeyine Göre Beklenen
Yeterlilik Edimi
Gösterge Kanıt
2.1-Faaliyet Gelen haberi yerelde
ilgililere, sakinlere
duyurmak/bildirmek
(cami, belediye, megafon,
ulak,
vb.) (Yerel: Bulunduğu
yer)
1. Cep telefonu
kullanıcısı olmak
2. Anons cihazlarını
kullanıyor ve erişiyor
olmak
Kullandığı telefon
numarası
Anons cihazlarını
kullandığını ve
erişebileceğini
beyan eden yazılı
belge
2.2-
Organizs.
-
8. İstanbul AFAD GYB (Gönüllü Yönetim
Birimi)
8
Eğitim, Gönüllülük
ve Dış İlişkiler
Şube Md.
İstanbul AFAD GYB
Akreditasyon
izleme ve
Değerlendirme
Birimi
Gönüllü Kayıt ve
Takip Birimi
Rehberlik ve
Tanıtım Birimi
YYGM
Koordinasyon
Birimi
Protokol
Düzenleme Birimi
9. İstanbul AFAD GYB (Gönüllü Yönetim
Birimi)
• İstanbul AFAD bünyesinde oluşturulacaktır.
• Bu birim, gönüllüleri kayıt altına alacak, 5902
sayılı kanunun 18. Maddesinde belirtildiği
şekilde, belgelendirme, izleme ve
değerlendirme faaliyetlerini yapacaktır.
9
10. Yerel Yönetim Gönüllü Merkezleri
• Belediye Başkanlıkları tarafından oluşturulacak,
faaliyetleri kaymakamlıklar ile birlikte koordineli
olarak yürütülecektir.
• Bu merkezler sistemin halka açılış kapıları gibi
görev yapacaklardır.
• Merkezler, gönüllülerin takip edeceği gönüllü
programları ve eğitimlerini uygulamaya koyacak,
gönüllülere yönelik tanıtım, bilgilendirme ve
bilinçlendirme, kazanma ve tutundurma
faaliyetlerinde sistemi destekleyen önemli
önemli unsurlardan biri olacaktır.
10
11. Yerel Yönetim Gönüllü Merkezleri
39 İlçe
Belediyesi
1 Büyükşehir
Belediyesi
Belediyeler
Bünyesinde 40
YYGM
11
12. Güvenli Yaşam Platformu
• Platform; afetlerle doğrudan ilgili STK,
Üniversite, özel sektör ve ihtiyaç duyulan kamu
kurum ve kuruluşlarının temsilcilerinden
oluşturulacaktır.
• Gönüllülük Sistemindeki aktörlerden biri olarak
görev yapacak platform; genel plan, koordine ve
politika faaliyetlerini oluşturacak, sistemin
geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapacak, tüm
paydaşları belirli standartlara ulaşmayı sağlayacak
faaliyetlerde bulunacaktır.
12
13. Güvenli Yaşam Platformu
Üniversiteler
Güvenli
Yaşam
Platformu
İSTAMP
Özel Sektör Kamu
STK’ler
13
14. İstanbul Güvenli Yaşam Gönüllülük
Sistemi Kurumsal Yapı ve İşleyiş
Önerileri
İstanbul Güvenli
Yaşam Gönüllülük
Sistemi
Bireysel İşleyiş Kurumsal İşleyiş
15. İstanbul Güvenli Yaşam Gönüllülük
Sistemi Akreditasyon Bileşeni
• Amaç:
– Gönüllü yeterliliklerine dayalı akreditasyon için doğrulama modelinin
oluşturulması ve akreditasyon bileşeninin modellenmesi
– Akreditasyon bileşeni uygulama kapasitesinin geliştirilmesi
– İstanbul AFAD Eğitim Programlarının standartlarının akreditasyon
bileşenini destekleyecek şekilde geliştirilmesi
• Haberleşme, Geçici İskân, Ulaşım, Sağlık-Defin, Eğitim, İyileştirme-Rehberlik,
Gönüllülük-Basın, Arama Kurtarma, Etki, Hasar ve Enkaz , Çevre, Tarım, Doğal
Hayat ve Kültürel Varlık, Bağış ve Lojistik, Risk ve Zarar Azaltma, Hazırlık ve
Sosyal Yardım alanlarında gönüllülerin minimum yeterlilik matrisleri
• Akreditasyon Bileşeni kapsamında;
– 13 Çalıştay
– 93 kurum
– 358 kişi
Editor's Notes
İstanbul Güvenli Yaşam Gönüllülük Sistemi Modeli, bir afet ülkesi olan Türkiye’mizin en büyük ve önemli kenti İstanbul’un afetlere hazırlanmasında; öncelikle İstanbul’daki yüksek gönüllü potansiyelinin İstanbul ADMİP’in ihtiyaçlarını karşılayabilecek şekilde kurgulanması amacıyla, sistem içerisindeki tüm paydaşların katılımı ve ortak aklı ile oluşturulmaktadır.
ADMİP içinde mevcut Hizmet Grupları ile birlikte, İstanbul AFAD kuruluşu içinde bir Gönüllü Yönetim Birimi, İstanbul’daki yerel yönetimler bazında Yerel Yönetim Gönüllü Merkezleri ve tüm gönüllüleri kapsayacak bir Güvenli Yaşam Platformunun kurularak, gönüllü programlarını oluşturabilecek, gönüllülerin değerlendirme ve belgelendirilmelerini yapabilecek, gönüllülük işlevlerinin yerine getirilmesini sağlayabilecek bir yönetim modelinin oluşturulması öngörülmektedir.
Yukarıda belirtildiği gibi, İstanbul Afet ve Acil Durum Müdürlüğü şemsiyesi altında bir gönüllülük sistemi modeli geliştirilmiştir.
İstanbul Güvenli Yaşam Gönüllülük Sistemi’nin, gönüllülerin sürekli güncellenen durum bilgileri ve yeterliliklerini içeren; bu bilgileri ADMİP alanlarına göre ilişkilendirip erişim ve işlevlerini tanımlayan, ildeki afet ve acil durum planlamalarını destekleyen bir sistem olması hedeflenmektedir.
Ve ardından bir Strateji ve Uygulama Planı oluşturduk. Temmuz ayında, Güvenli Yaşam Gönüllülük Sistemi için gönüllü kuruluşların rolü ve hizmetleri belirlemek amacıyla bir STK çalıştayı düzenledik. Model önerisi ve modele yönelik oluşturulan kurumsal yapı işleyiş önerileri çalışmaları tamamlandı.
İstanbul AFAD Gönüllü Yönetim Birimi, Yerel Yönetim Gönüllü Merkezleri ile isteyen herkesin bir paydada buluşacağı Güvenli Yaşam Platformu üzerinde kurgulanan Gönüllülük Sistemi; ADMİP temel ilkelerini kabul eden herhangi bir birey veya kurumun “Ben gönüllü olmak istiyorum!” cümlesini kurmasıyla başlayacak; daha sonra kayıt bilgilerinin ilgili birimler vasıtasıyla ön değerlendirmeye tabi tutulması ve gönüllü adaylarının oryantasyon programlarına alınması ile devam edecektir.
Güvenli Yaşam Platformunun belirlediği politikalara uygun olarak hazırlanan oryantasyon programlarının sunulmasının ardından süreç, gönüllü adayının beyanının alınması ve sistemde kalmak isteyenlerin gönüllü komisyonları tarafından uygunluk değerlendirmesine tabi tutulması ile devam etmektedir. Bu değerlendirme sonucunda uygun görülen gönüllü adaylarının “gönüllü” olarak onaylanması ise İstanbul AFAD GYB tarafından yapılmakta, aday bu aşamadan sonra gönüllü bir kaynak olarak sisteme dahil olmaktadır.
Kaynak olarak tanımlanan gönüllüler için bir sonraki aşama, destek sağlayacakları alanlarda, bu alanların asli yürütücüleri olan kamu kurum ve kuruluşları ile çeşitli faaliyetler yürütmek olacaktır. Yürütülen bu faaliyetlerin, sistem tarafından düzenli bir şekilde izlenerek ilgili yerlere raporlanması ve gerekli revizyonların belirli periyotlarda yapılarak uygulamaların ve diğer faaliyet programlarının sürekli güncel tutulması hedeflenmektedir.
Söz konusu, İstanbul Güvenli Yaşam Gönüllülük Sisteminin hayata geçirilmesi ve sistemin işlerliğinin ve sürdürülebilirliğinin sağlanmasına yönelik akreditasyon çalışmaları başlatılmıştır.
Afet yönetimi evrelerinde, hem gönüllerin desteği hem de bu gönüllülerin resmi planlamaları destekleyecek yeterlilikleri garanti altına alınmalıdır. Gönüllülerin afet planlamalarına esas olacak rollerinin ve kapasitelerinin tanımlanması, gönüllü oldukları faaliyetler için yeterliliklerinin göstergeleri ile birlikte belirlenmesi, kanıtlanması ve onaylanmasına bağlıdır. Ancak bu şekilde gönüllü kapasitesi, İstanbul İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü (İstanbul AFAD) afet yönetim sisteminde, planlamaya dahil edilebilir hale gelecektir.
Akreditasyon çalışmalarıyla; sistem kapsamında gönüllünün talip olduğu işlevler için, tanımlanan yeterlilikleri karşılama düzeyinin belirlenmesi, onaylanması ve buna dayalı tanınırlığın sürdürülmesine ilişkin tanımlanmış prosedürler ortaya konulacaktır.
İstanbul Güvenli Yaşam Gönüllülük Sistemi Akreditasyon Bileşeni doğrultusunda ADMİP Hizmet Gruplarını destekleyecek tanımlanan 13 çalıştay düzenlenmiş ve çalıştaya 93 kurum ve kuruluştan 358 kişi iştirak etmiştir.