1. PASTA BRANCA
A partir dos 4 anos, a Pasta endurecible Jovi é un produto
cun tacto fresco e agradable, que non mancha como sucede
co barro. Pódese traballar coas mans ou recubrindo moldes
feitos de diferentes materiais (arame, madeira...).
Despois, só se debe deixar secarse ao aire de forma natural
durante 24 horas, evitando traballar con fornos a alta
temperatura.
Ademais de todo isto, afina moi ben, se desmoldea con
facilidade e, unha vez dura, pódese pintar, vernizar, puír e
cortar.
O BARRO
A primeira vez que os nenos se enfrontan ao barro pódeselles falar acerca da súa natureza como material
plástico e dos usos que o ser humano lle deu. É dicir que provén da terra e como serviu á humanidade
durante séculos para a fabricación de todo tipo de obxectos domésticos ( floreiros, vasos, etcétera),
rituais e artísticos (esculturas). Tamén se poden discutir as calidades do material: como é a súa textura,
a súa cor, as súas posibilidades para ser moldeado, se é suave ou duro, a súa capacidade de
endurecemento por calor, é dicir, a súa transformación.
.....Os nenos deben explorar o material e descubrir por si mesmos que se pode facer con el. Antes de
que empecen a traballar é necesario un período de experimentación co material para que perciban as
súas propiedades físicas. Se o tocan, apachurran, separan e aplanan, o barro mesmo ensinarálle ao neno
as súas potencialidades.
.....As mans son a mellor ferramenta para traballar o barro e os pequenos deben aprender a confiar
nelas. Pero tamén se poden usar outros utensilios adicionais para crear diversas texturas, afinar as
formas, quitar pedazos ou xuntar bloques de barro. Existen ferramentas especiais que se venden en
tendas para artistas, pero non son necesarias para o traballo en clase pois para o mesmo propósito
serven moi ben pasadores, arames, clips, botóns, etcétera.
.....A forma máis limpa de traballar con barro é forrar unha mesa con plástico e entregar a cada neno un
pedazo de cartón ou papel groso para que o barro non quede pegado na mesa. Ao final de cada sesión de
traballo, todos poderán limpar o seu lugar, deixar as ferramentas onde as atoparon e reunir os sobrantes
de barro para usalo de novo.
.....Pódese reutilizar o barro que sobra se os nenos xuntan os residuos nun só pedazo, faise un foxo no
centro deste, agrégaselle auga, sélase con máis barro, se lle rocía un pouco de auga encima e colócase
dentro dunha bolsa de plástico. Nunha semana este barro estará fresco e listo para usarse de novo.
O traballo con barro tamén implica unha experiencia social. Como este material é moi táctil, reclama
menos atención directa e os nenos senten máis libres para falar cos seus compañeiros mentres traballan.
Se comentan o seu traballo e discuten acerca do que están a facer será moi positivo para a aprendizaxe
plástica que están a experimentar. O mestre debe tentar equilibrar a conversación co traballo para que
non se disperse a atención.
.....Os nenos, especialmente os pequenos, empregan o xogo narrativo mentres traballan e a miúdo
elaboran as súas pezas en equipo. É dicir, imaxinan unha historia na que o obxecto de barro que están a
crear ten un papel fundamental e enriquécena a partir das conversacións que manteñen cos seus
compañeiros.
.....Cando os nenos teñen 6 ó 7 anos empezan a traballar de forma máis ?realista? ou figurativa e
empezan a modelar animais e persoas. Debe quedarlles moi claro que están a facer esculturas, non
xoguetes. Pódenselles pegar nos muros do salón imaxes de pezas escultóricas (gregas, Rodin, etcétera)
para que comprendan a través destes exemplos artísticos o sentido plástico da escultura.

2. .....Unha maneira de estimular a creatividade dun grupo é lanzando ao aire preguntas ou propostas
como:
Facer algo que se sosteña en tres patas
Como mostran as persoas o seu afecto
Con que animais che gústa xogar
Que obxectos gardarías nunha caixa
Polo xeral, aos nenos pequenos (5 anos e antes) impórtalles máis experimentar co material, explorar as
súas posibilidades a través do xogo que conservar as súas pezas; nestes casos, non é necesario ou
recomendable gardar o seu traballo.
.....Con todo, para os nenos máis grandes é importante preservar as súas pezas de barro. A eles hai que
insistirlles en que usen os seus dedos para unir con forza as distintas partes da súa escultura para que
cando se seque non rompa. Así mesmo, debe traballarse o moldeado de toda a peza nunha soa sesión,
porque non se adhiren ben as partes se secan en diferentes tempos. Con todo, pódense perfeccionar os
detalles en distintas sesións. Doutra banda, como é case inevitable que se lles rompan algunhas pezas,
hai que fomentar que os nenos aprendan dos seus erros. Co tempo e a práctica saberán confiar no
material.
.....O barro seco é bastante fráxil. Pode endurecerse nun forno especial para olaría ou cerámica. Se así
fóra, hai que baleirar o interior da peza para que non explote no forno. Pero se non é posible acceder a
un forno de barro, os nenos poden conformarse co secado ?ao aire? das súas pezas. En ambos os casos,
secadas ?ao aire? ou ?queimadas? nun forno, as esculturas poden pintarse con pintura vinílica e tamén é
posible vernizalas (excepto nos seus puntos de apoio porque quedan pegadas á base).