Reflexións logo da participación nestas xornadas celebradas en Montealto en xullo de 2014

2. O aquí exposto será algo a medias entre
conclusións e reflexións logo da asistencia
a estas xornadas.
Non se pretende facer un resume do visto
e vivido, pois para eso, mellor que cada
quen faga un achegamento propio aos
contidos e ideas das persoas que falaron
de seu traballo nestas sesións.

3. Instalacións
Javier Abad Molina:
http://eprints.ucm.es/9161/
http://www.oei.es/artistica/experiencia_estetica_artistica.pdf
https://sites.google.com/site/seminariodeinfantil/javier-abad
http://revistas.ucm.es/index.php/ARTE/article/view/ARTE0808110167A
Inés Fernández Núñez. EI As Galeras
http://escolasinfantis.net/blogue_centro/oleiros_galeras/

4. REFLEXIÓNS
 A crise nos conceptos establecidos é precisa para avanzar.
 A educación está suxeita a ciclos, coma o resto de ámbitos da sociedade; os
ciclos comezan, péchanse, e dan lugar a outro novo.
 Cada época ten unhas necesidades e características diferentes que a fan iso:
unha época...senón sería un contínuo histórico sen comezoo e fin. Cada época,
pois, está suxeita ás demandas sociais, que xa non son bipolares, senón que
teñen múltiples "corpus".
 Cando as escolas infantis se viron como necesarias, para desterrar ás garderías,
a idea era educar a nenos e nenas; pretendíase deixar atrás o mero
asistencialismo.
Actualmente, hai un exceso educacional, non é?
As escolas comezaron a tratar esa educación infantil coma un entreno da vida
académica posterior, da vida pre-adulta suxeita a horarios e tarefas.
Esgótase de novo un modelo, e a solución non é tanto voltar á gardería, senón axustar
o equilibrio entre ambos modelos: non se quere o mero asistencialismo, nen a PURA
actividade académica de 0 a 3 anos. Que tal algo entremedias?
Que tal deixar que os nenos e nenas se eduquen ao seu ritmo, experimenten,
observen...?

5. E AS EDUCADORAS E OS EDUCADORES terán un papel igualmente fundamental : guiar e
controlar sen intromisión, sen interferir nos descubrimentos.
A sociedade demanda resultados e productos. Se os nosos fillos e fillas non traen da escola
un debuxo, unha "manualidade", un xoguete feito por eles/as (ou máis ben, pola
educadora...esto é así case sempre) semella que non aprenden.
"O xogo non sirve para nada, teñen que facer e facer e facer...producir, producir e producir"
Todo a imaxe e semellanza do noso triste mundo adulto: producir no traballo, na casa, no
tempo libre. Logo queixarémonos cando cumplan uns cantos anos..."que morriña dos
tempos aqueles nos que erades bebés...que rápido medrades"
Egoístas
Deixemos que xoguen, lixen a roupa, se manquen tamén...porque se nós resolvemos a
situación, eles/elas non poderán facelo. Teño unha frase recurrente para iso: os nenos e
nenas que non usan unha tixeira ou un coitelo para axudar a un/ha adulto na cociña, por
exemplo, non experimenta con el ata que o colla nun arrebato de facer algo "prohibido". E
como nunca experimentou con ese obxecto punzante e cortante, utilizarao mal. E
seguramente contra o ventre de alguén.
Cando non se ten claro a función de algo, arriscámonos a "inventar" outras que non son as
máis idóneas.

6. Cando non se ten claro a función de algo, arriscámonos a "inventar" outras que non son as
máis idóneas.
E aquí recomendo unhas poucas charlas TED :
- Gever Tulley "Cinco cousas perigosas que deberas deixar facer ás túas crianzas" (pódese
leer en o transcript en español)
http://www.ted.com/talks/gever_tulley_on_5_dangerous_things_for_kids/transcript
- Ken Robinson "Como a escola mata a creatividade" (transcript tamén en galego)
http://www.ted.com/talks/ken_robinson_says_schools_kill_creativity/transcript
- Logan LaPlante "Esto é o que pasa cando un neno de 13 anos abandoa a escola"
(sub. en español) http://vimeo.com/84774250
Xogar é vivir...
As primeiras veces que vin esta pequena peza caíanme as bágoas da fermosura que
supoñía.....http://youtu.be/1kopGpijuE8

7. INSTALANDO

8. Se nós o pasamos ben, e o outro grupo xogou coa nosa
"obra artística", e tamén se divertiu...imaxinade as
crianciñas que teñen case todo por descubrir.
INFANTIL VS INFANTILIZAR
Son as persoas adultas as que xeran as estéticas e as
linguaxes"infantilizadas".
Dan por suposto que correcto son cores estridentes,
chamativas, palabras acortadas e ridículas...Énchense os
espazos con paredes de cores "chillonas", bonecos
Disney,
fálaselle ás personiñas con palabras incompletas e/ou
distorsionadas. Afondamos na inmadurez por unha
banda, e por outra, machacamos con horarios a cumplir,
tarefas a rematar, e obrigas a interiorizar canto antes.

10.  "PARCHÍS" VS "LENZOS BRANCOS"
A idea é usar as paredes coma un lenzo branco sobre o que expoñer ideas, sentimentos,
creatividade. Arte cambiante. Porque calquera persoa pode ser artista da súa obra.
Os espazos alternarán cor/non cor (branco ou negro, e o resto de cores) co obxectivos de
focalizarnos sobre algo concreto. Se facemos unha instalación nun espazo cheo de obxectos, e
con sobrecarga de cores...non chamará a atención. Facede a proba con calquera cousa na vosa
casa. Como focalizades máis?
O ambiente debe afondar na calma, na concentración.
Vendo imaxes das escolas antes e despois do cambio "Abadiano", pensei que esa serenidade
dada pola cor branca podería infundir seriedade - da máis positiva- nas crianzas: dirixirse ás
aulas de paredes brancas nas que se dá importancia ao obecto que nela aparece.
Facede a proba tamén.
Eu teño na casa fotografías de paisaxes e prantas...unha ou dúas sobre a parede monocolor.
Resultado: focalización , imaxinación, evasión, vivencias mentais.

11. Beatriz Ferreira Varela : EIM A Caracola
http://periodicos.edu.coruna.es/montealto/
Montserrat Sancho Castro : EIM Montealto
http://periodicos.edu.coruna.es/montealto/

12. Outra educación infantil é posible.
O necesario realmente é educar aos pais e ás
nais...á sociedade.
METÁFORAS E IDEAS QUE NOS FAN PENSAR
A metáfora do bambú xaponés... as sementes desta planta pasan 7 anos baixo
terra, sen que arriba podas ver nada. Ao pasar eses 7 anos, en pouco máis de un
mes, medra a un ritmo de 1 metro diario...que fois o que estivo a pasar baixo
terra? As sementes medraron, pero en raíces enormes e fortes para sustentar sete
anos despois o ritmo da planta que chega a 30 metros en seis semanas.
E se nós somos coma o bambú?
Deixovos un enlace ao conto-metáfora http://www.encuentos.com/cuentos-
espirituales/el-helecho-y-el-bambu/

13. O FÍO VERMELLO DO DESTINO...hai "fios" invisibles que nos unen a unha persoas coas outras. ese fío,
pode estirarse ou encollerse, mais nunca rompe. As relación que facemos ao longo da nosa vida,
permanecen dun ou doutro xeito: teremos persoas que nos acompañen sempre, de xeito intermitente, que
marchen, pero sempre modifican a nosa forma de ser e pensar. Por iso é importante coidarnos, coidar as
relacións.
"Fai moito tempo, un emperador decatouse de que nunha das provincias do seu reino vivía unha bruxa
moi poderosa, quen tiña a capacidade de poder ver o fío vermello do destino e mandouna traer ante a súa
presenza. Cando a bruxa chegou, o emperador ordeoulle que buscase o outro extremo do fío que levaba
atado ao meñique e que o levase ante a que sería a súa esposa.
A bruxa accedeu a esta petición e comezou a seguir e seguir o fío. Esta procura levounos ata un
mercado, onde unha pobre campesiña cunha bebé nos brazos ofrecía os seus produtos.
Ao chegar ata onde estaba esta campesiña, detívose fronte a ela e invitouna a poñerse de pé.
Fixo que o novo emperador achegásese e díxolle : «Aquí termina o teu fío», pero ao escoitar isto o
emperador enfureceu, crendo que era unha burla da bruxa, empuxou á campesiña que aínda levaba á
súa pequena bebé en brazos e fíxoa caer, facendo que a bebé fixésese unha gran ferida na fronte,
ordenou aos seus gardas que detivesen á bruxa e lle cortaran a cabeza.
Moitos anos despois, chegou o momento en que este emperador debía casarse e oa súa corte
recomendoulle que o mellor era que desposase á filla dun xeneral moi poderoso.
Aceptou e chegou o día da voda. E no momento de ver por primeira vez a cara da súa esposa, a cal
entrou ao templo cun fermoso vestido e un veo que a cubría totalmente? Ao levantarllo, viu que ese
fermoso rostro tiña unha cicatriz moi peculiar na fronte."
http://es.wikipedia.org/wiki/Hilo_rojo_del_destino