สถานการณ์ภัยสารตะกั่วเป็นพิษรอบตัวเด็ก โดย ราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย www.csip.org 23.04.2558

1. สถานการณ์ภัย
สารตะกั่วเป็นพิษ
รอบตัวเด็กราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่ง
ประเทศไทย

5.  สถานการณ์สิ่งแวดล้อม ผลิตภัณฑ์ รอบตัว
เด็ก
 สูงกว่าค่ามาตรฐานสากล
 มีความสัมพันธ์กับ BLL
 สถานการณ์ BLL

6.  พบความเสี่ยงทั่วไป
 ของเล่น เครื่องเล่นสนาม
 แทงค์นำ้า หม้อก๋วยเตี๋ยวที่มีการซ่อมแซม
 สีนำ้ามัน
 พบความเสี่ยงเฉพาะ ในครัวเรือน และ ในชุมชน มี
ความสัมพันธ์กับ BLL
 ครัวเรือน
 ภาชนะใส่อาหาร
 อาชีพ: เรียงพิมพ์ หล่อกรอบพระ ทาสีเรือ ถ้วยชามเบญจรงค์
 ชุมชน
 เหมืองแร่ อุตสาหกรรม

7. ปัจจุบันเราพบว่าของ
เล่นราคาถูกมีสาร
ตะกั่วปนเปื้อนร้อยละ
8

10. Racing
swingeing
ITEM
NO.221
2-12A
LIMI
T
(PP
M)
TOTAL
LEAD
3241* 600
SOL.
BARIUM
228 100
0
SOL. LEAD 448* 90
SOL.
CADMIUM
<5 75
SOL.
ANTIMONY
37 60

11. Waregame ITEM
NO
LIMI
T
(PP
M)
TOTAL
LEAD
8173* 600
SOL.
BARIUM
34 100
0
SOL. LEAD 522* 90
SOL.
CADMIUM
<5 75
SOL.
ANTIMONY
<5 60
SOL. <5 500

12. ITEM
NO
LIMI
T
(PP
M)
TOTAL
LEAD
1573* 600
SOL.
BARIUM
79 100
0
SOL. LEAD 165* 90
SOL.
CADMIUM
<5 75
SOL.
ANTIMONY
<5 60
SOL.
SELENIUM
<5 500

13. ITEM
NO.
3518
A
LIMI
T
(PPM
)
TOTAL
LEAD
2570
*
600
SOL.
BARIUM
269 100
0
SOL. LEAD 346* 90
SOL.
CADMIUM
<5 75
SOL.
ANTIMONY
<5 60
SOL. <5 500

15. มูลนิธิบูรณะนิเวศ

16.  สีพลาสติกทุกตัวอย่างมีปริมาณตะกั่วตำ่า (น้อย
กว่า 90 ppm).
 สีนำ้ามันร้อยละ 47.1 % (8 ตัวอย่าง) มีปริมาณ
ตะกั่วสูงกว่า 90/600 ppm.

23. ICLPPP
ตรวจสารตะกั่วรอบตัวเด็ก
ศูนย์เด็กเล็ก 17 ศูนย์รอบกทม

24. ICLPPP
Chantima Chaipan, MD
Adisak Plitponkarnpim, MD, MPH
04/11/2009

25. ICLPPP

26. ICLPPP
โต๊ะ สี
เทียน ดิน
นำ้ามัน ถ้วย
ชาม สนาม
เด็กเล่น
เครื่องเล่น

27. ICLPPP
ถาดอาหาร
แทงค์นำ้า
หม้อ นำ้าดื่ม

28. ICLPPP
ศูน
ย์
สิ่งตรวจพบความผิด
ปกติ
ระดับสาร
ตะกั่ว(มก/กก)
1 สีทาประตู(สีดำา) สีที่รั้ว
ลูกกรง(สีเหลือง)
<5; 195; 406 (2/3)
2 สีทาในห้องเรียน (สีเหลือง) <5; 287 (1/2)
3 สีทาผนัง (สีดำา) 176 (1/1)
4 สีทาผนังหน้าห้องเรียน (สี
ฟ้า ส้ม)
960 (1/1)
5 สีทากำาแพงห้อง(สีขาว) รั้ว
เข้าห้อง(สีแดง)
<5; 1,617 (1/2)
6 สีทาผนัง (สีนำ้าตาล)
สีเคลือบโต๊ะสีแดง
414 (1/1)
216
<5; 4,212 (1/2)

29. ICLPPP
ศูน
ย์
ระดับสารตะกั่ว
ครั้ง 1
soluble
(มก/กก)
ระดับสารตะกั่ว
ครั้ง 2
(มก/กก) Total
ระดับสาร
ตะกั่วครั้ง 2
(มก/กก)
soluble
1 <5; 195; 406 (2/3) 1,928-33,250
(5/5)
39 -908
(4/8)
2 <5; 287 (1/2) 1,220-4,953
(2/2)
16-4,012
(7/8)
3 176 (1/1) 128-712 (1/4) 86-460 (5/8)
4 960 (1/1) <10-49 (0/2) <5- 2,389
(3/8)
5 <5; 1,617 (1/2) 330-1,696
(2/3)
51-3,375
(1/4)
414 (1/1)

31.  คณะรัฐมนตรียังมีมติเมื่อเดือนสิงหาคม พ.ศ.
๒๕๕๖ รับรองข้อเสนอของสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจ
และสังคมแห่งชาติได้จัดทำาข้อเสนอต่อรัฐบาลเรื่อง
“ตะกั่วในสีทาอาคาร: ”ภัยที่ป้องกันได้ เมื่อเดือน
มีนาคม พ.ศ. ๒๕๕๖ ที่ขอให้มีการกำาหนด
มาตรฐานบังคับเรื่องปริมาณสารตะกั่วในสีนำ้ามัน
ทาอาคารภายในสิ้นปี พ.ศ. ๒๖๖๕
 และเสนอให้สถาบันการศึกษาของรัฐทั้งหมดใช้
เฉพาะสีที่มีสารตะกั่วไม่เกิน ๙๐ พีพีเอ็ม รวมไปถึง
การเสนอให้สำานักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้

32.  ขณะนี้ มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.)
และสำานักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค
(สคบ.) กำาลังดำาเนินการปรับปรุงมาตรฐานปริมาณ
สารตะกั่วในผลิตภัณฑ์สีทาอาคารและการปรับปรุง
ข้อกำาหนดว่าด้วยฉลากผลิตภัณฑ์สี

33.  ปีพ.ศ. 2542 และพ.ศ. 2545 สุวรรณา เรือ
งกาญจนเศรษฐ์ และคณะ ได้ศึกษาระดับ
ตะกั่วในเลือดของเด็กตั้งแต่แรกคลอดถึง
อายุ 15 ปี ในเขตกรุงเทพ
 พบเด็กที่มีระดับตะกั่วสูงกว่า 10
ไมโครกรัม/เดซิลิตรเพิ่มขึ้นตามอายุ คือ ที่
แรกคลอด อายุ 2 ปี อนุบาล และประถม
ศึกษาตอนต้น พบร้อยละ 1, 6, 10, และ 27.4
 ปัจจัยเสี่ยง ได้แก่ อาศัยอยู่ในเขต
กรุงเทพมหานคร เพศชาย มารดาทำางาน
รับจ้าง รายได้ครอบครัวน้อยกว่าเดือนละ

34.  ปีพ.ศ. 2548 จุฬธิดา โฉมฉาย และคณะ
โดยศึกษาระดับตะกั่วในเลือดของเด็กอายุ 6
เดือนถึง 4 ปี จำานวน 296 ราย ในเขต
คลองเตยและชุมชนใกล้โรงพยาบาลศิริราช
กรุงเทพมหานคร
 พบเด็กที่มีระดับตะกั่วสูงกว่า 10
ไมโครกรัม/เดซิลิตรอยู่ร้อยละ 8.1
 โดยชุมชนคลองเตยมีความชุกถึงร้อยละ
12.5
 ระดับตะกั่วเฉลี่ยในเด็กที่อยู่ในชุมชนใกล้
โรงพยาบาลศิริราช 5.11+ 3.31
ไมโครกรัม/เดซิลิตร เด็กในชุมชนคลองเตย

35.  เด็กหญิงอายุ 8 เดือน อาศัยที่โรงงานตำาบล
มหาชัย อำาเภอเมืองสมุทรสาคร ได้เข้ารับการ
รักษาที่โรงพยาบาลสมุทรสาครตั้งแต่วันที่ 25
มิย 2555 เนื่องจากมีอาการชักเกร็งทั้งตัว โดย
ก่อนหน้านี้ตัวเด็กเองมีอาการซึมลงอย่างเห็นได้
ชัดเป็นเวลา3วันก่อนเข้ารับทั้งนี้หลังจากตรวจ
ร่างกายและตรวจทางห้องปฏิบัติการเพิ่มเติม
แล้วแพทย์ลงความเห็นว่า เด็กน่าจะมีอาการชัก
จากการได้รับสารพิษตะกั่ว
 ระหว่างเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลจังหวัด
สมุทรสาคร เด็กยังมีอาการชักเป็นระยะๆ ต้อง
ให้ยาเพื่อควบคุมการชักอย่างต่อเนื่อง ร่วมกับ

37.  หลังจากที่เด็กได้ถูกส่งตัวมาที่โรงพยาบาล
รามาธิบดีแล้ว เด็กได้รับการรักษาในหอผู้
ป่วยวิกฤติ( ICU) โดยยังต้องให้เครื่องช่วย
หายใจ และต้องให้ยาควบคุมอาการชัก
อย่างต่อเนื่อง พร้อมกันนี้ ได้ส่งตรวจระดับ
สารตะกั่วในเลือด พบว่ามีค่าสูงถึง 166
mcg/dL(ปกติไม่เกิน 10 mcg/dL) จึงเริ่ม
ให้ยาเพื่อขับสารตะกั่วในร่างกาย ช่วงที่
เด็กเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาล
รามาธิบดีก็พบว่าเด็กมีปัญหาระบบการ
หายใจล้มเหลว ระบบการแลกเปลี่ยน

40.  อนุสัญญาบาเซล
เป็นข้อตกลงระหว่างประเทศเกี่ยวกับการควบคุมการเคลื่อนย้ายข้ามแดนของของเสียอันตรายและการ
กำาจัด
ความเป็นมา
ปัญหาการลักลอบนำาของเสียอันตรายไปทิ้ง หรือกำาจัดทำาลายในประเทศด้อยพัฒนา ซึ่งก่อ ให้เกิดผลก
ระทบต่อสุขภาพอนามัยของมนุษย์และสิ่งแวดล้อม ทำาให้โครงการสิ่งแวดล้อมแห่ง สหประชาชาติ
(UNEP) ร่วมกับผู้แทนจากประเทศสมาชิก ได้จัดทำาอนุสัญญาบาเซลว่าด้วยการควบคุมการเคลื่อนย้าย
ข้ามแดนของของเสียอันตรายและการกำาจัด (Basel Convention on the Control of Transbou
ndary Movements of Hazardous Wastes and their Disposal) อนุสัญญาบาเซล ได้เปิดให้
ประเทศต่าง ๆ ลงนามเข้าร่วมเป็นภาคีได้ ตั้งแต่วันที่ 22 มีนาคม 2533 อนุสัญญาบาเซล มีผลบังคับ
ใช้เมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม 2535
 วัตถุประสงค์
เพื่อกำาหนดข้อตกลงระหว่างประเทศในการควบคุมการนำาเข้า การส่งออก การนำาผ่าน พร้อมทั้งการ
จัดการของเสียอันตรายให้มีความปลอดภัย ไม่ก่อให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของมนุษย์ และสิ่ง
แวดล้อม อีกทั้งเป็นการป้องกันการขนส่งที่ผิดกฎหมาย
หลักการดำาเนินงานของอนุสัญญาบาเซล

41.  บทบาทของประเทศไทยมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่
8 กรกฎาคม 2540 เห็นชอบกับการกำาหนดหน้าที่
ของหน่วยงานต่างๆที่จะรับผิดชอบ ในการปฎิบัติ
ตามข้อบัญญัติแห่งอนุสัญญาบาเซล โดยให้กรม
ควบคุมมลพิษปฏิบัติงานในฐานะ " ศูนย์ประสาน
งาน " ( Focal Point) กรมโรงงานอุตสาหกรรม
ปฏิบัติงานในฐานะ " หน่วยงานผู้มีอำานาจ
" (Competent Authority) หน่วยงานที่
เกี่ยวข้อง มีหน้าที่รับผิดชอบในส่วนที่เกี่ยวข้อง
ได้แก่ กรมศุลกากร กรมการขนส่งทางนำ้าและ
พาณิชย์นาวี การท่าเรือแห่งประเทศไทย กรมการ

42. ผลการตรวจเลือดในโรงเรียนผลการตรวจเลือดในโรงเรียน
สารตะกั่วสูงสารตะกั่วสูง 7373 คนใน เด็กคนใน เด็ก 165165 คนคน

43. Blood lead level in Ban Nong Had Yai School in August 2012
High BLL = 73/165 = 44.2%

44. Athipat Athipongarporn, MD.
Advisor: Assoc. Prof. Adisak Plitponkarnpim, MD.
Co-Advisors :Chatchai Im-arom, MD.
Ratchaneewan Sinitkul, MD.
Sakda Arj-ong Vallipakorn, MD.,PhD.

45. ที่ 1 สำารวจพื้นที่ กุมภาพันธ์ 2556ครั้งที่ 2 เก็บสิ่งส่งตรวจ
แบบสอบถาม (Pilot
study) ตรวจ IQ
กุมภาพันธ์ 2556

46. DELTA Lead Paint Handheld XRF Analyzer (OLYMPUS)
ก็บข้อมูลสิ่งแวดล้อมโดยใช้เครื่องมือและทำาแบบสอบถาม
http://www.olympus-ims.com
สิ่งส่ง
ตรวจ
ค่ามาตรฐาน
(ppm)
สีทาบ้าน 100
ฝุ่น
บริเวณ
บ้าน
400
ดิน
บริเวณ
บ้าน
400
USEPA. 2001. Lead: Identification of dangerous
levels of lead. Final rule. 40CFR Part 745. Fed.
Regist. 66. USEPA, Washington, DC.

47. Factory
School
100m
350 meters
3,000 meters

48.  School duration and home duration
Factors Group Odds ratio
(95%CI)
p-value
Blood lead level
≥10 μg/dl n(%)
Blood lead level
≤ 10 μg/dl n(%)
1. School duration
≥4 ปี 42 (77.8) 19 (35.2) 5.52 (2.24-13.63) <0.001*
2. Home duration
≥6 ปี 42 (75.0) 25 (46.3) 3.48 (1.49-8.13) 0.002*

49.  Father’s and mother’s occupation
Factors Group Odds ratio
(95%CI)
p-value
Blood lead level
≥10 μg/dl n(%)
Blood lead level
≤ 10 μg/dl n(%)
3.Father’s
occupation
Associated with lead
27 (48.2) 17 (31.5) 1.77 (0.78-4.01) 0.097
4.Mother’s
occupation
Associated with lead 18 (32.1) 11 (20.4) 1.92 (0.79-4.66) 0.31

50. Factors Group Odds ratio
(95%CI)
p-value
Blood lead level
≥10 μg/dl n(%)
Blood lead level
≤ 10 μg/dl n(%)
Distance
≤ 350 m
> 350 m
42
14
32
22
2.06 (0.91-4.64) 0.079

51. Factors Coefficient Odds ratio 95% CI p-value
School duration ≥ 4 y 1.80 6.04 2.57-14.22 < 0.001
Father’s occupation
related with lead
0.89 2.42 1.01-5.78 0.046

52.  IQ
IQ N (person)
< 90
Low normal ( IQ 80-89)
Borderline (IQ 70-79)
Mental retardation ( IQ ≤ 69)
5/25 = 20%
4
0
1
Duangduan Chinrungrat, The validity of wide range achievement test . 2009
สถาบันสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่นราชนครินทร์. ระดับสติปัญญานักเรียนไทย.2010

53.  Learning disability in high BLL > 15 mcg/dl among
children≥ grade3 (n=17)
 Prevalence of learning disability in Thailand
= 5 - 29.31% Lieven Lagae, Learning Disabilities.2008
Duangduan Chinrungrat, The validity of wide range achievement test . 2009
Winadda Piyasil, Learning disability. 2006
Group N (person)
Learning disability 9 (53%)
• reading 6 (35%)
• writing 9 (53%)
• mathematic 7 (41%)

56. 0 1
8 พ.ค 57 68 8 76
89.5% 10.5%
8 พ.ค 57 12 3 15
80.0% 20.0%
12 พ.ค 57 24 10 34
70.6% 29.4%
12 พ.ค 57 22 1 23
95.7% 4.3%
12 พ.ค 57 25 1 26
96.2% 3.8%
15 พ.ค 57 27 3 30
90.0% 10.0%
21 พ.ค 57 8 1 9
88.9% 11.1%
186 27 213
87.3% 12.7%
Total
รพสต รพ.สต.คอกกระบือ
รพ.สต.กระทุ่มแบน
รพ.สต.โพธิ์แจ้
รพ.สต.บางนำ้าจืด
รพ.สต.นาดี
รพ.สต.สวนหลวง
ทต.นาดี
Pb>10
Total
P = .041

57. 0 1
8 พ.ค 57 49 27 76
64.5% 35.5%
8 พ.ค 57 9 6 15
60.0% 40.0%
12 พ.ค 57 17 17 34
50.0% 50.0%
12 พ.ค 57 10 13 23
43.5% 56.5%
12 พ.ค 57 21 5 26
80.8% 19.2%
15 พ.ค 57 22 8 30
73.3% 26.7%
21 พ.ค 57 5 4 9
55.6% 44.4%
133 80 213
62.4% 37.6%
รพ.สต.นาดี
รพ.สต.สวนหลวง
ทต.นาดี
Total
Pb>5
Total
รพสต รพ.สต.คอกกระบือ
รพ.สต.กระทุ่มแบน
รพ.สต.โพธิ์แจ้
รพ.สต.บางนำ้าจืด
P = .078

59. 5 10 25 50 75 90 95
Weighted
Average(D
efinition 1)
Pb
2.4215 2.9200 3.8800 5.3800 7.9300 11.6440 14.6995
Tukey's
Hinges
Pb
3.8800 5.3800 7.9300
Percentiles
14.3%
55.3%
4.6% > 15 mg/dl
1.9% > 20 mg/dl
1.1% > 25 mg/dl
0.16% > 45 mg/dl

61.  Children with concentrations 10 μg/dL or
greater should have their concentrations rech
ecked; if many children in a community have
concentrations greater than 10 μg/dL, the sit
uation requires investigation for some contro
llable source of lead exposure.

62.  Children who ever have a concentration
greater than 20 μg/dL or persistently (for mo
re than 3 months) have a concentration great
er than 15 μg/dL require environmental and
medical evaluation.

64. GPP/c (Bt) GPP(million Bt) อุตสาหกรรม เหมืองแร่
Lamphun 179956.7186 74032 30866 374 42.19796845 41.69278
Krabi 192505.341 70118 4276 156 6.320773553 6.098291
Nakhon Pathom 193755.6489 186543 98809 1221 53.62302525 52.96848
Phuket 201100.5479 105962 2589 2.4 2.445634594 2.443329
Chanthaburi 211950.0161 104662 6137 171 6.027020313 5.863637
Pathum Thani 223093.1117 301351 192006 27 63.72402945 63.71507
Saraburi 258996.5561 185740 109749 7320 63.02842683 59.08743
Prachin Buri 306128.0631 170229 125788 198 74.00971632 73.8934
Samut Prakan 321337.2561 599366 285931 5 47.70640977 47.70558
Chachoengsao 349808.391 254381 172016 159 67.68390721 67.6214
Samut Sakhon 352579.9987 315931 225024 463 71.37223001 71.22568
Ayutthaya 364748.8594 317,351 266556 888 84.27388467 83.99407
BKK 398638.3475 3336772 480975 0 14.41438013 14.41438
Chon Buri 403186.0801 634164 354694 2174 56.27377145 55.93096
Rayong 877746.4538 730441 287108 251247 73.70273574 39.30612

65.  9 จังหวัด ต้องการ screening แบบสุ่มหลายพื้นที่
 ถ้าพื้นที่ส่วนใหญ่ พบ high BLL > 10% ต้องทำา
universal ทั้งพื้นที่และหาสาเหตุ กำาจัดสาเหตุร่วม

66. จังหวัด y2558
ฉะเชิงเทรา 46,904
ชลบุรี 70,577
นครปฐม 56,588
ปทุมธานี 46,817
ปราจีนบุรี 31,988
ระยอง 40,044
สมุทรสาคร 28,691
สระบุรี 43,966
อยุธยา 50,797
416,372