Peter- en meterschap in az groeninge: een boeiende uitdaging
Ontwikkelingsproject az groeninge in Bandja, Kameroen
1. Van 4 tot 10 januari 2013 verbleven Jan De-
leu, algemeen directeur, en dr. Jan Taveirne,
voorzitter van groep SOLAZ in Kameroen. De
reden van deze reis en hun bevindingen leest u
hieronder. Laat u door hen meenemen op een
bijzonder avontuur!
ONTWIKKELINGSSAMENWER-
KING & AZ GROENINGE
De basis
Dr. Jan Taveirne
“Van bij de oprichting op 21 april 2009 stippelde
groep SOLAZ, de werkgroep voor ontwikkelings-
samenwerking van az groeninge, twee werkdomei-
nen uit. Het eerste domein behelst losse initiatieven
waarbij medisch, verpleegkundig en technisch mate-
riaal dat vrijkomt in ons ziekenhuis, op correcte wijze
verdeeld wordt waar er nood aan is. Zo steunden we
reeds 68 initiatieven met materiaal dat vrijkwam bij
de sluiting van campus houtmarkt.
We dachten van bij de start ook aan de opbouw van
een duurzame samenwerking met een verzorgings-
instelling in een achtergesteld gebied en gingen
op zoek naar een project waar we medische, ver-
pleegkundige en paramedische activiteiten konden
ondersteunen en ook logistieke, organisatorische en
educatieve hulp konden bieden.”
Het project
Dr. Jan Taveirne
“Na bevraging en onderzoek van 10 mogelijke pro-
jecten kozen we uiteindelijk op 14 maart vorig jaar
een project in Kameroen.
l’Hôpital d’Arrondissement de Bandja, Ca-
meroun in samenwerking met Comité de De-
veloppement du Cameroun (vzw CDC), een
vzw opgericht door Victor Kakmeni, inwoner
van Kortrijk en geboren en nog regelmatig
verblijvend in Bandja, Kameroen.
We trokken enkele maanden uit om een zo correct
mogelijk beeld te krijgen van de activiteiten en van
de noden en behoeften in het Service de Santé du
District de Bandja. Het centrum is verantwoordelijk
voor het ziekenhuis (l’Hôpital Central) en een 13-tal
medische posten (Centres de Santé).
Al snel werd de ontstellend erbarmelijke infrastruc-
tuur van de centra duidelijk. De nood aan de meest
elementaire voorzieningen zoals water, elektriciteit,
minimale hygiëne, bedden en verzorgingsmateriaal
is enorm. Onlangs kreeg dr. Modeste Gatcho de
medische leiding in handen maar verdere informatie
over de ware toedracht van medische activiteiten, pa-
thologie en medisch-verpleegkundige omkadering
bleef zeer vaag. Daarom beslisten we dat een bezoek
aan Bandja noodzakelijk was om een correcte evalu-
atie van de toestand te maken.
Meerdere gesprekken met Victor Kakmenie
maakten duide-
lijk dat een jaren-
lang gebrek aan
middelen, omka-
dering, motivatie
en een algemene
ontgoocheling
over beloofde maar
Project
Bandja Kameroen
14
2. niet ingevulde hulp en steun de gelatenheid van de
bevolking bij deze erbarmelijke toestand verklaarde.
Daarom stuurden we in november 2012 een container
met bedden, matrassen en basisverzorgingsmateriaal
van az groeninge naar Bandja zodat de bevolking
een bewijs zou zien van het engagement van groep
SOLAZ en az groeninge.”
Jan Deleu
“Het project
Bandja, zoals
aangebracht
door groep
SOLAZ, werd
door de raad van
bestuur en het
directiecomité
om verschillende
redenen in over-
weging genomen.
• Het is een basisproject dicht bij de bevolking, waar
de kleinste verbetering al een grote medische
toegevoegde waarde brengt.
• Het bevindt zich in een streek waar veiligheid en
stabiliteit heerst.
• Naast de vele dialecten is Frans de gemeenschap-
pelijke taal wat de effectiviteit en de kansen van het
uitwisselingsproject succesvol kan maken.
• Het is logistiek haalbaar om met een aanvaardbare
kost materiaal ter plaatse te brengen.”
Het bezoek
Na het voorbereidende studiewerk trokken dr. Jan
Taveirne en Jan Deleu naar Bandja om de verdere
aanpak te bespreken met de plaatselijke overheden
en de verantwoordelijken van vzw CDC.
Dr. Jan Taveirne
“Op 4 januari 2013 werden wij letterlijk (bij een voch-
tige 30° C) en figuurlijk warm onthaald in de luchtha-
ven van Douala door Victor Kakmeni, tal van mede-
werkers en sympathisanten van vzw CDC, muzikanten
en dansers.
Ons programma bestond uit
• een bezoek aan het ziekenhuis en enkele me-
dische posten in en rond Bandja waar we ken-
nismaakten met de verantwoordelijke arts en het
personeel
• ontmoeting met lokale personaliteiten zoals de
prefect en zijn vice-prefect, de burgemeester en
de dorpshoofden ('les élites')
• een persconferentie en een interview voor de
lokale tv
We werkten het drukke programma grotendeels af,
al werden het tijdschema en de diverse bezoeken
regelmatig in de war gestuurd door de grote afstan-
den en de slechte toestand van de secundaire wegen
maar ook door de Kameroense "gestuurde stiptheid".
Gelukkig konden de vriendelijkheid, hartelijkheid,
gastvrijheid en dankbaarheid de kleine ongemakken
méér dan voldoende compenseren.”
hoofd-
verpleeg-
kundige burgemeester
dr. Modest
Gatcho
15
3. Jan Deleu
“Al snel werd duidelijk dat onze samenwerking zich
niet mag beperken tot het jaarlijks verzamelen van fi-
nanciële middelen en versturen van containers zieken-
huismateriaal. Samen met de plaatselijke bevolking
willen we met onze medewerkers een traject opzetten
dat leidt naar een nabije en betere gezondheidszorg.
Het is zeker niet overdreven om te stellen dat we hier-
door levens en levensjaren kunnen redden.”
“Eerlijkheidshalve moet ik zeggen dat ik behoorlijk
door elkaar geschud ben door wat ik te zien kreeg.
Een zeer lage levensstandaard op de rand van
armoede, een totaal gebrek aan hygiëne omdat er
geen stromend water is, een dikwijls falende elektri-
citeitsvoorziening … allemaal oorzaken waardoor de
noodzakelijke basisgezondheidsvoorzieningen ont-
breken. De gebouwtjes opgetrokken door de lokale
gemeenschap zijn in goede staat maar de ‘inhoud’
is erbarmelijk. Ook de vorming én motivatie van het
medisch en verpleegkundig personeel is zeker ook
een aandachtspunt waar we de volgende jaren aan
moeten werken.
We konden ook heel wat positieve dingen vaststel-
len waardoor het echt de moeite loont om met az
groeninge de schouders onder het Bandja-project te
zetten. We zagen een groot enthousiasme – en hoge
verwachtingen – bij de lokale bevolking. Dit was zeer
opvallend en bleef niet beperkt tot enkele lokale en-
thousiastelingen. Ook de lokale en nationale overheid
vinden het een uitstekende zaak dat iets voor deze
goedbevolkte regio wordt gedaan.
Zij vertalen hun engagement door medewerking en
ondersteuning te verlenen bij het transport van mate-
riaal en medewerkers. We leggen deze samenwerking
vast in een conventie tussen de Kameroense overheid
en az groeninge.”
Dr. Jan Taveirne
“Het bezoek ter
plaatse, de vele
contacten en
de container
met materiaal
als bewijs van
concrete hulp
waren uiterst belangrijk als eerste
signaal voor verdere samenwerking en als aanzet van
een nieuw begin. Het Bandja-project is de moeite
waard om verder te ondersteunen en wordt positief
geëvalueerd! Dat is de bondige samenvatting van het
intensieve en vermoeiende vijfdaagse bezoek.”
Het veldwerk … en wat nodig is om
voor dit project te blijven kiezen
Jan Deleu
“In az groeninge gaat het bouwproces aan een zeer
snel tempo zijn gang. In 2016-2017 verlaten we twee
campussen en komt heel wat verpleegkundig en me-
disch materiaal vrij dat nuttig kan zijn voor het project
in Bandja.
Louter materiële hulp zal echter niet voldoende zijn
om een duurzaam medisch en verpleegkundig aan-
bod in die streek te kunnen waarmaken. Samen met
onze partners in Kameroen en in België werken we
een meerjarenplan uit. Er komt een startfase met een
jaarlijkse evaluatie en een verdere uittekening voor de
volgende stappen.”
Stap 1 – 2013
Water en elektriciteit
Stromend water en eigen energieopwekking zijn be-
langrijke voorwaarden om verdere medische en ver-
pleegkundige verbeteringen te kunnen ontplooien.
Motivatie en basishygiëne
We boden tot nu toe (beperkte) materiële hulp in de
vorm van een container boordevol materiaal dat een
eerste nood kan lenigen. De oude afgeleefde bed-
den, verroeste weegschalen en bevallingstafels kun-
nen nu vervangen worden. We rekenen er op dat het
personeel van de verschillende medische posten de
kans zal grijpen om de basisnormen van orde,
netheid en hygiëne te herzien.
16
4. az groeninge en ‘groot’ Kortrijk
Zowel in Kameroen als hier hebben we nood aan
enthousiaste mensen die hun schouders onder het pro-
ject kunnen zetten. We willen de kern van groep SOLAZ
uitbreiden met enthousiaste az groeningemedewerkers
en hun netwerken.
Noteer alvast maandag 22 april 2013 in uw agenda. Op
die dag organiseren we om 18 uur een infosessie over
onze plannen in Bandja, Kameroen.
Hebt u zin om mee te bouwen aan dit solidariteitspro-
ject? Bent u reeds betrokken in ontwikkelingsprojecten
en wilt u uw kennis met ons delen? Of bent u gewoon
nieuwsgiering naar wat u als medewerker van az groe-
ninge kan betekenen voor uw collega-in-zorg in Bandja,
Kameroen? Kom dan zeker langs! Samen kunnen we!
Stap 2 – 2014 en verder: “work in progress”
We willen met grote betrokkenheid van de lokale
bevolking en samen met geïnteresseerden van hier de
volgende stappen voorbereiden:
• vergroten van de competentie en inzet van het
verzorgend personeel.
• inzet van artsen voor het verbreden van het
medisch aanbod ter plekke.
• verdere uitbouw van medisch-technische
installaties.
De droom
Jan Deleu
“Onze droom is om het project Bandja de volgende 2
tot 3 jaar verder uit te bouwen waardoor we in 2016-
2017 klaar zijn om een (groot) tandje bij te steken op
het ogenblik dat we onze nieuwe campus betrekken en
er heel wat materiaal vrijkomt …”
dr. Jan Taveirne, Jan Deleu,
Hilde Noppen
Aucune vision du développement n'est imperso-
nelle. Az groeninge Kortrijk et le CDC ensemble
pour le développement intégral:
ensemble nous pouvons – samen kunnen we!
Ook gebeten door Kameroen?
Vzw CDC nodigt u alvast van harte
uit naar het Vlaams-Kameroens cul-
tuurfestival op zaterdag 4 mei 2013
vanaf 17.30 uur in OC De Neerbeek,
Vlaswaagplein te Bissegem. Het fes-
tival wordt georganiseerd door vzw
CDC in samenwerking met Stad Kor-
trijk en az groeninge ten voordele
van een waterpomp in het ziekenhuis
van Bandja, Kameroen.
SOLAZ|Kortrijk
voorzitter: dr. Jan Taveirne, gewezen hoofdgeneesheer az groeninge
secretaris: Hilde Noppen, directiesecretaresse
penningmeester: Etienne Dewinter, manager financiële diensten
leden: Els Compagnie, hoofdverpleegkundige - Ann Cornette,
zorgmanager - Donaat Dumon, ziekenhuispastor - dr. Paul Goddeeris,
bestuurder - Kurt Goeminne, manager technische dienst - Joeriska Hillaert,
intercultureel bemiddelaar - Franceska Verhenne, lid algemene vergadering
Bent u geïnteresseerd in onze werking?
Neem gerust contact op met
dr. Jan Taveirne, voorzitter — jantaveirne@skynet.be
Hilde Noppen, secretaris — hilde.noppen@azgroeninge.be
t. 056 63 60 20
waterpomp
gerealiseerd met
de steun van
Stad Kortrijk
17