education kurikulum

1. Anlayış (acar söz) Ənənəvi Müasir
qiymətləndirmə qiymətləndirmə
1.Obyektlər,
məqsədlər
2. Funksiyalar
3. Növlər
3. Xüsusiyyətlər
4. Meyarlar,
göstəricilər
5. Metodlar,
vasitələr

2. Anlayış (acar söz) Ənənəvi qiymətləndirmə Müasir qiymətləndirmə
1.Obyektlər, məqsədlər Bilik, bacarıq, vərdiş. Biliklərin Bilik, bacarıq, vərdiş, dəyərlər.
inkişafına yönəlmiş. Reallıqda əsasən Şəxsiyyətin inkişafına yönəlmiş.
bilik səviyyəsi qiymətləndirilirdi Şagirdin nailiyyəti (qazanılan
dəyərlər) qiymətləndirilir, inkişafı
sistemli şəklidə izlənilir.
2. Funksiyalar Qiymətləndirmə şagirdə qiymət yazmaq Qiymətləndirmə təhsilin
kimi qəbul olunurdu, şagird yalnız keyfiyyətinin yüksəldilməsinə
qiymət almaq xatirinə oxuyurdu. yönəldilir və onu idarə edən vacib
Tədris prosesinin yalnız müəyyən bir amil kimi meydana çıxır.
hissəsində tətbiq edilirdi. Tədris prosesinin bütün
mərhələlərində tətbiq edilir.
3. Növlər Carı və yekun qiymətləndirmə Diaqnostik, formativ (holistik,
analitik), summativ
qiymətləndirmə.
3. Xüsusiyyətlər Daha formal, qeyri-dəqiq, müəllimin Standart əsasında qurulur. Daha
subyektiv rəyinə əsaslanırdı, sistemsiz. obyektiv, dəqiq, adekvat, sistemli.
4. Meyarlar, göstəricilər Mövzulara əsaslanan Qiymətləndirmə standartlarına
əsaslanan
5. Metodlar, vasitələr Məhdud və qeyri-çevik (şifahi cavab, Daha müxtəlif və çevik (müsahibə,
yoxlama işləri, testlər) söhbət, müşahidə, rubriklər,
tapşırıqlar, valideynlərlə və digər
fənn müəllimləri ilə əməkdaşlıq,
şagirdlərin şifahi cavabları,
şagirdlərin yazı işlərinin təhlili,
test tapşırıqlarının nəticələri)

3. Müasir qiymətləndirmənin ənənəvi qiymətləndirmə ilə müqayisəsi
Ənənəvi qiymətləndirmə Müasir qiymətləndirmə
Qiymətləndirmə şagirdə qiymət yazmaq Qiymətləndirmə təhsilin keyfiyyətinin
kimi qəbul olunurdu, şagird yalnız yüksəldilməsinə yönəlldilir və onu idarə
qiymət almaq xatirinə oxuyurdu. edən vacib amil kimi meydana çıxır.
Cari qiymətləndirmə formalizmə Cari qiymətləndirilmənin aradan qaldırılması
gətirib çıxarırdı. Müəllimin subyektiv məzmun standartlarının bütövlükdə
rəyinə əsaslanırdı. mənimsənilməsini və qiymətləndirmənin
obyektivliyini təmin edir.
Tədris prosesinin yalnız müəyyən bir Tədris prosesinin bütün mərhələlərində
hissəsində tətbiq edilirdi. tətbiq edilir.
Əsasən bilik səviyyəsi Şagirdin nailiyyəti (qazanılan dəyərər) qiymət-
qiymətləndirilirdi. ləndirilir, inkişafı sistemli şəklidə izlənilir.
Məzmun standartlarının mənimsənilməsi
Qiymətləndirmə standartları
səviyyəsini ölçmək üçün qiymətləndirmə
mövcud deyildi.
standartları müəyyənləşdirilmişdir.

4. Müasir qiymətləndirmənin növləri
Beynəlxalq Məktəbdaxili
Milli

5. Məktəbdaxili qiymətləndirmənin növləri
Diaqnostik Summativ
Formativ

6. Beynəlxalq qiymətləndirmə
Beynəlxalq standartlara əsaslanır.
Cəmiyyətdə inteqrasiya proseslərinin nəticəsidir.
Hər bir ölkənin vətəndaşına digər ölkədə təhsil almaq
imkani yaradır
Beynəlxalq və milli ekspertlər tərəfindən keçirilir

7. Milli qiymətləndirmə
 Təhsil Nazirliyi tərəfindən keçirilir
 Bütün pillələr və səviyyələr üzrə təlim
nəticələrinin səviyyəsini müəyyən etmək
məqsədi ilə aparılır

8. Müasir qiymətləndirmə siyasəti
 “Azərbaycan Respublikasının ümumi təhsil
sistemində Qiymətləndirmə
Konsepsiyası”nın əsas istiqamətləri
 Təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsi və
keyfiyyətin idarə edilməsi müasir
qiymətləndirmə siyasətinin əsası kimi
 Milli Kurikulum və fənn kurikulumlarında
qiymətləndirmə məsələləri

9. Diaqnostik qiymətləndirmə
Fənn üzrə təlimin hər hansı bir mərhələsində
şagirdlərin ilkin bilik və bacarıq səviyyəsinin
qiymətləndirilməsidir.
• Şəraitə görə təlim məqsədləri və
strategiyalarında çevik dəyişikliklər aparılmasına
imkan yaradır.
• Şagirdlərin maraq dairəsi, dünyagörüşü,
yaşadığı mühit haqqında məlumat almağa imkan
verir.

10. Formativ qiymətləndirmə
Təlim prosesinin hər hansı bir mərhələsi üçün müəyyən
olunmuş nəticələr əsasında şagirdlərin bilik və bacarıqlarının
formalaşma səviyyəsinin qiymətləndirilməsidir. Formativ
qiymətləndirmə müəyyən edilmiş sxemlər üzrə aparılır.
• tədris prosesinin düzgün istiqamətləndirilməsini və
səmərəliliyini təmin edir.
• şagirdlərin təlim ehtiyaclarının öyrənilməsinə imkan
yaradır.
• şagirdlərin təlim sahəsində irəliləyişlərinin izlənilməsini
təmin edir.

11. Summativ qiymətləndirmə
Təhsilin hər hansı mərhələsində (tədris vahidinin,
yarımilin və ilin sonunda) şagirdlərin əldə etdikləri
nailiyyətlərin qiymətləndirməsidir. Summativ
qiymətləndirmə məzmun standartlarının
mənimsəmə səviyyəsinin etibarlı göstəricisidir.

12. Summativ qiymətləndirmə
Tədris
vahidi
Məzmun Summativ
standartları Yarımil qiymətləndirmə
İl

13. III gün
DƏRSİN MÜŞAHİDƏSİ QEYD
1 Mövzu ilə əlaqədar şagirdlərin yaş və səviyyəsinə uyğun, idrak fəallığını təmin
edən problemli şəraitin yaradılması
2 Mövzu ilə bağlı optimal iş formasının və müvafiq təlim metodların
məqsədyönlü istifadəsi
3 Gözlənilən nəticəyə müvafiq olan, dəqiq ifadə olunan, müxtəlif təfəkkür
növlərini (məntiqi, tənqidi, yaradıcı) inkişaf etdirən tapşırıqların verilməsi
4 Əyani vəsaitlərin və müxtəlif məlumat mənbələrinin istifadəsi
5 Şagirdlərin müstəgillik və təşəbbüskarlığına şərait yaradılması
6 Müzakirə zamanı əməkdaşlıq, dəstəkləyici mühitin yaradılması, bütün
şagirdlərin müzakirəyə cəlb edilməsi
7 Dərsin tərbiyəedici və inkişafedici xarakterdə olması, müvafiq həyati
bacarıqların aşılanması
8 Obyektiv , mövzuya və yaşa uyğun qiymətləndirilmə formasının seçilməsi
9 İKT-nin istifadəsi
10 Təlim vaxtının optimal bölüşdürülməsi və səmərəli istifadəsi

14. Metod və
vasitələri
Rolu və Xüsusiy-
vəzifələri yətləri
Meyar və Keyfiyyət
norma- göstəri-
tivlər ciləri
Qiymət-
ləndirmə
Obyekti Nailiyyət
və səviyyə-
məqsədi ləri
Kəmiyyət
Növləri göstəri-
ciləri

15. METOD və VASİTƏLƏR
Rəğbətləndirmə Rubrikalar Təcrübə Portfolio
Yaradıcı Yoxlama
Müşahidə İnşa
tapşırıqlar yazı işləri
Şifahi
Test Müsahibə Layihə
sorğu
Yarış

16. OBYEKTI və MƏQSƏDI
Şagirdin
Şagirdin təlim
irəliləyişlərinin Təlim prosesində
nəticələrinin
(qiymətlərinin)_ qərarların qəbulu
qiymətləndirilməsi
izlənməsi
Şagird
Şagird
fəaliyyətinin Kurikulumun
tələbatlarının
fasiləsiz qiymətləndirilməsi
öyrənilməsi
stimullaşdırılması
Mənimsə
istiqamətində
hədəflərin təyin
edilməsi

17. ROLU və VƏZIFƏLƏRI
Təlim Şagirdin bilik,
məqsədlərinə nail bacarıq, vərdiş,
olma dərəcəsi dəyərlərini inkişaf
haqqında məlumat səviyyəsini
vermək müəyyən edir
Şagirdləri daha Şagirdlərin yekun
səylə çalışmağa nailiyyətlərinin
stimullaşdırır yekun qiyməti
İrəliləyiş dərəcəsi
barədə bildirmək
(əksəlaqə)

18. MEYAR və NORMATIVLƏR
Fənnin
Qiymətləndirmə
tələblərinə
standartlarına
uyğun
uyğun meyarlar
normativlər
Gözlənilən Şagird
nəticəyə uyğun fəaliyyətinə
meyarlar uyğun meyarlar
Meyarların
tələblərinə
müvafiq
normativlər

19. KEYFIYYƏT GÖSTƏRICILƏRI
Mimika Jestlər
Sözlər Rəmzlər

20. NÖVLƏRI
Diaqnostik Formativ Summativ
Milli Beynəlxalq

21. XÜSUSIYYƏTLƏRI
Standart
Obyektiv əsasında Dəqiq
qurulur
Adekvat Sistemli

22. KƏMIYYƏT GÖSTƏRICILƏRI
Balla Rəqəmlə
Summativ

23. NÖVLƏRİ
METOD və VASİTƏLƏRİ
Metod və Diaqnostik Formativ
Rəğbətlən-
dirmə
Rubrikalar Təcrübə Portfolio vasitələri
Rolu və Xüsusiy- Summativ
Yaradıcı Yoxlama
Müşahidə İnşa vəzifələri yətləri
tapşırıqlar yazı işləri
KƏMİYYƏT GÖSTƏRİCİLƏRİ
Şifahi
Test Müsahibə Layihə
sorğu
Balla Rəqəmlə Summativ
Meyar və Keyfiyyət
Yarış
norma- göstərici-
tivlər ləri
Qiymət- KEYFİYYƏT GÖSTƏRİCİLƏRİ
ləndirmə
Mimika Jestlər
Obyekti Nailiyyət
və səviyyə- Sözlər Rəmzlər
məqsədi ləri
Kəmiyyət
Növləri göstərici-
ləri
OBYEKTİ və MƏQSƏDİ
ROLU və VƏZIFƏLƏRİ MEYAR və NORMATİVLƏR
Şagirdin təlim Şagirdin Təlim
Təlim Şagirdin bilik, Fənnin nəticələrinin irəliləyişlərinin prosesində
məqsədlərinə nail bacarıq, vərdiş, Qiymətləndirmə
tələblərinə qiymətləndiril- (qiymətlərinin) qərarların
olma dərəcəsi dəyərlərini inkişaf standartlarına
uyğun məsi izlənməsi qəbulu
haqqında səviyyəsini uyğun meyarlar
normativlər
məlumat vermək müəyyən edir Şagird
Şagird fəaliyyətinin Kurikulumun
Gözlənilən Şagird tələbatlarının fasiləsiz qiymətləndiril-
Şagirdləri daha Şagirdlərin yekun öyrənilməsi stimullaşdırıl- məsi
səylə çalışmağa nailiyyətlərinin nəticəyə uyğun fəaliyyətinə
meyarlar uyğun meyarlar ması
stimullaşdırır yekun qiyməti
Mənimsə
istiqamətində
Meyarların hədəflərin təyin
İrəliləyiş dərəcəsi tələblərinə edilməsi
barədə bildirmək müvafiq
(əksəlaqə) normativlər

24. Diaqnostik qiymətləndirmənin üsulları, vasitələri və fəaliyyət növləri
Məqsədi Üsullar Vasitələr Fəaliyyət növləri
(obyekti)
Məs., Müşahidə Müşahidə vərəqləri Tapşırığın cütlərdə
(Standart) yerinə yetirilməsi
Əməkdaşlıq
bacarığı

25. Diaqnostik qiymətləndirmənin üsulları, tapşırıqları
(fəaliyyət növləri) və qiymətləndirmə meyarları
Qiymətləndirmə Tapşırıqlar Qiymətləndirmə
üsulları (Fəaliyyət növləri) meyarları
Məs., “Sən yay tətilini Nitqinin
Söhbət necə keçirdin, mükəmməl
harada oldun?” olması,
mövzusu ətrafında Söz ehtiyatının
şagirdlərlə söhbət zəngin olması,
aparmaq. Danışarkən
düzgün cümlə
qurması,
Cümlələrin
xüsusi intonasiya
ilə deyilməsi

26. Məlumatların toplanması üçün qiymətləndirmə üsulları və
vasitələrindən istifadə olunur:
Qiymətləndirmə üsulları sagirdlərin qiymətləndirilməsi üçün
müəyyənləşdirilən priyomdur.
Qiymətləndirmə vasitələri həmin üsulu həyata keçirmək üçün istifadə
olunan alətlərdir.
Qiymətləndirmənin növündən asılı olaraq üsul və vasitələr fərqli olur.
Məsələn,
a) formativ qiymətləndirmə zamanı müəllimin məqsədi şagirdin riyazi
məsələ həll etmək bacarığını yoxlamaqdırsa, onun istifadə edəcəyi üsul
tapşırıqvermə, qiymətləndirmə vasitəsi isə riyazi çalışmalardır.
b) müəllimin məqsədi şagirdin şifahi nitq bacarıqlarını
qiymətləndirməkdirsə, onun istifadə edəcəyi üsul nəqletmə, qiymətləndirmə
vasitəsi isə şifahi nitq bacarıqları üzrə müəllimin tərtib etdiyi qeydiyyat
vərəqi ola bilər.

27. IV gün
Qiymətləndirmənin (diaqnostik, formativ, summativ) üsulları,
vasitələri və fəaliyyət növləri
Məqsədi Üsullar Vasitələr Fəaliyyətlər
(obyekti) növləri
(Standart) – Müşahidə Müşahidə Tapşırığın cütlərdə
Əməkdaşlıq vərəqləri yerinə yetirilməsi
bacarığı

28. Üsullar Vasitələr Fəaliyyət növləri
Müşahidə Müşahidə vərəqləri Qrupda və ya cütlərdə hər
hansı tapşırığı yerinə yetirirlər
Şifahi sual-cavab Şifahi nitq bacarıqları üzrə Təqdimatlar hazırlayırlar
qeydiyyət vərəqi
Tapşırıqvermə Çalışmalar Qrammatik tapşırıqları yerinə
yetirirlər
Valideynlərlə və digər fənn Söhbət, sorğu vərəqi (şagirdin Sorğuların yazılı doldurulması
evdə və ya məktəbdəki və ya şifahi müzakirəsi
müəllimləri ilə əməkdaşlıq fəaliyyəti ilə bağlı suallar
yazılmış vərəq)
Oxu Dinləmə üzrə qeydiyyat vərəqi Ev tapşırığıları yerinə yetirilir
Oxu üzrə qeydiyyat vərəqi
Yazı Yazı vərdişlərinin inkişafı üzrə Yoxlama köçürmələr, İmlalar
qeydiyyat vərəqi İfadədələrin yazırlar
Tədqiqat layihəsi Meyar cədvəli Müstəqil (yaradıcı) işi yerinə
yetirilir
Rubrik Nailiyyət səviyyələri üzrə Yoxlanılan bacarıq üzrə hər
qiymətləndirilmə şkalası hansı fəaliyyət növünü həyata
keçirirlər
Şifahi və yazılı təqdimat Meyar cədvəli Qrup işi və ya fərdi tədqiqatın
təqdimatını hazırlayırlar
Test Test tapşırıqları Test tapşırıqlarını həll edirlər
Özünüqiymətləndirmə Özünüqiymətləndirmə Özünüqiymətləndirmə
vərəqləri vərəqlərin doldurulrlar

29. IV gün
Qiymətləndirmənin (diaqnostik, formativ, summativ)
tapşırıqları (fəaliyyət növləri) və qiymətləndirmə meyarları
№ QIYMƏTLƏNDIRMƏ TAPŞIRIQLAR QİYMƏTLƏNDİRMƏ
ÜSULLARI (Fəaliyyət növləri) MEYARLARI
1 Söhbət «Sən yay tətilini necə keçirdin, Nitqinin mükəmməl
harada oldun?» mövzusu ətrafında olması,
şagirdlərlə söhbət aparmaq. Bu Söz ehtiyatının zəngin
zaman şagirdlərin cavabları olması,
əsasında müəllim qeydiyyatlar Danışarkən düzgün cümlə
aparır. qurması,
Cümlələrin xüsusi
intonasiya ilə deyilməsi

30. Qiymətləndirmə Tədris ilində Üsullar Fəaliyyətlər növləri
növləri nə zaman
aparılır (vaxtı
və tezliyi)
1. Diaqnostik İlin əvvəlində, Söhbət, davranışın İmlalar, inşalar, şifahi
ortasında, müşahidəsi, müsahibə, cavablar və yazılı
axırında sorğu, rəsm və yazı tapşırıqlar, oyunlar, rəsm
işlərinin təhlili, çəkmə, müəllim və
özünüqiymətləndirməni valideynlərlə əməkdaşlıq
n təhlili, müəllim və və s.
valideynlərdən əldə
olunan məlumatların
təhlili.
2.Formativ
3.Summativ

31. Rubriklər
meyar əsasında
qiymətləndirmə şkalasıdır

32. Rubriklər holistik və analitik olaraq
2 növə ayrılır:
Holistik rubrik - şagirdin fəaliyyətinə
verilən tələbləri meyarlar şəklində təsvir
edir və onların nailiyyət səviyyələrini
göstərir.
Analitik rubrik - şagirdin fəaliyyətinə
verilən tələblərdən irəli gələn meyarları bir
neçə aspektə ayıraraq nailiyyət
səviyyələrini müəyyən edir.

33. Şifahi təqdimat bacarıqlarının qiymətləndirilməsi üzrə holistik rubrik
Göstəricilər Qeyd
(səviyyə)
Meyarlar
Təqdimat yaxşı təşkil olunub. Məzmun bütünlükdə əhatə
4
olunub və həqiqətən şagirdlərin birgə əməyinin məhsuludur.
Təqdimatın təşkili qənaətbəxşdir. Məzmun müəyyən qədər
3 əhatə olunub və şagirdlərin onun üzərində birgə çalışdığı
məlum olur.
Təqdimatin təşkilatçılığı zəifdir. Məzmun bir qədər əhatə
2
olunub və qrupun kollektiv işlədiyi az hiss olunur.
Təqdimat qoyulmuş məzmunu əhatə etmir.Təqdimatın
1
kollektiv işin nəticəsi olduğu hiss olunmur.

34. Şifahi təqdimat bacarıqlarının qiymətləndirilməsi üzrə analitik rubrik Cəmi
Aspektlər Göstəricilər
1 2 3 4
Təqdimatın Məlumatlar qeyri Məlumatlar Məzmunu ətraflı
Təqdimatın məzmunu ilə bağlı müvafiqdir və məzmuna izah edir, tətbiq
məlumatı azdır və yalnız bəsit müvafiqdir, lakin yollarını bilir və
məzmunu
suallara cavab sualları bildiyini tətbiq edə tətbiq edir.
verməkdə çətinlik cavabalandıra bilmir.
çəkir. bilir.
Təqdimatın Auditoriya Şagird Məlumatları Məlumatları
təqdimatı çətin məlumatları auditoriyanın izləyə auditoriyanın izləyə
strukturu və
başa düşür, çünki ötürərək təqdim biləcəyi ardıcıllıqda biləcəyi ardıcıllıqla
təşkili məlumatların etdiyi üçün verir. və məntiqi şəkildə
ardıcıllığı zəifdir. auditoriya verir.
təqdimatı başa
düşməkdə
çətinlik çəkir.
Sinif ilə göz Mətni üzündən Mətni müntəzəm Kağızdan bəzi Mətnin məzmununu
oxuyur və sinif ilə olaraq kağızdan hallarda istifadə edir sərbəst danışır və
təması
göz təması oxuyur və sinif ilə və əsasən sinif ilə davamlı olaraq sinif
qurmur. göz təması göz təması qurur. ilə göz təması qurur.
qurmaqda çətinlik
çəkir.
Təqdim etmə İfadələri yanlış İfadələri yanlış Aydın səs tonundan
tələffüz edir və tələffüz edir, istifadə edir, ifadələri
səsi zəif eşidilir. auditoriya düzgün və dəqiq
təqdimatı tələffüz edir.
eşitməkdə
çətinlik çəkir.
YEKUN

35. Kommunikativ bacarıqlar;
Refleksiya bacarığı;
Müstəqil öyrənmə bacarığı;
Əməkdaşlıq bacarığı;
Diskusiya aparmaq bacarığı;
Tədqiqat bacarığı.

37. sentyabr oktyabr noyabr dekabr yanvar fevral mart aprel may

38. Dəyər və ya keyfiyyət:…………………….
(“+” və ya “--” işarəsi ilə qiymətləndirilir)
Şagirdlərin adı Cəmi:
və soyadı “+” =.....
“--” =.....
Meyar 1 Meyar 2 Meyar 3 Meyar 4
1.
2.
Nəticə

39. Qiymətləndirmənin «keyfiyyət» üsulları
• yazı və yoxlama işlərində konstruktiv qeydlər;
• «portfolio» sistemi;
• verbal (sözlə);
• qarşılıqlı qiymətləndirmə;
• özünüqiymətləndirmə;
• reytinqin çıxarılması;
• rənglərlə qiymətləndirmə;
• şəkillərlə qiymətləndirmə;
• emosional münasibət yolu ilə qiymətləndirmə;
• meyar cədvəli;
• refleksiya.