Adam Smith, Maynard Keynes, Marx

1. Ligjerata 2: Teoria e Ekonomise
Armend Muja
1

2. 1. Struktura e ligjerates
• Qellimi – studentet te njihen me qasjet kryesore teorike
ne ekonomi, metodat e intervenimit dhe rastet e studimit.
Te gjejne dallimet ndermjet (1) Shtetit dhe ekonomise, (2)
Interesit publik dhe privat dhe (3) konceptimi i rolit te
shtetit
• Teoria klasike ne ekonomi-politike– qasja klasike
kapitaliste (Adam Smith, 1776) dhe qasja klasike Marksiste
(Marx, 1848)
• Teoria neo-klasike– shteti si rregullator ne ekonomi
• Teoria Kejnzianiste – shteti si stabilizues ne ekonomi
2

3. I. Konceptimi i rolit te shtetit
ne ekonomi
3

4. 1. Konceptimi i rolit te shtetit
___________________________
• Shteti i ndare nga ekonomia– shteti vetem si administarator I
drejtesise
• Shteti si prodhues - shteti te jete prodhues dhe te pronsoj
mjetet e prodhimit sipas premisave te teorise marksiste
• Shteti si stabilizues– shteti respekton te drejtat pronesore
kapitaliste por behet menaxher i ekonomise per te stabilizuar dhe
menaxhur kerkesen ne treg
• Shteti si rregullator– shteti eshte rregullator i ekonomise
vetem ne sferat ku mund te ofroj dic qe nuk ofrohet nga tregu
(mbrojtjen e te drejtave pronesore, eksternalitetet, te mirat
publike)
4

5. II. TEORIA KLASIKE NE EKONOMI
5

6. 2.1 . Teoria klasike kapitaliste (1)
______________________________
• Shteti ne ekonomine klasike
kapitaliste – vetem
administrator i drejtesise dhe
garantues i lirise ekonomike
• Dora e fshehur – ndjekja e
interesit privat kontribon ne
interes publik (Adam Smith,
1776)
• Vete-rregullimi i tregut –
permes cmimit dhe
shkembimit te lire
• Rishperndarja e te ardhurave
– hajni dhe shtypje e lirise
ekonomike (Hayek, Friedman)
6
Ekonomia Shteti

7. 2.1 . Teoria klasike marksiste (2)
______________________________
• Shteti sipas marksizmit –
garantues i barazise se
klasave
• Shteti si prodhues –
proneson ekonomine,
resureset dhe mjetet e
punes
• Demokraci industriale –
proletariati [klasa punetore]
pronar i resurseve
shoqerore dhe vendimarres
• Shteti kapitalist – aparat i
dhunes qe legjitimon
shfrytezimin e klases
punetore
7
Shteti/Ekonomia

8. III. TEORIA NEO-KLASIKE
8

9. 3 . Teoria neo-klasike (2)
______________________________
• Shteteti si rregullator:
nderhyn per te rregulluar
shkembimin e lire
• Premisa baze e zhvillimit:
zgjedhja racionale e kufizuar
(Bounded rationality)
• Stabiliteti i cmimit –
mekanizem per te siguruar
mireqenie
• Nderhyrja e shtetit ne treg:
ekonomia funksionon mire
pa nderhyrje pervec ne
mbrotje te prones, te
mirave, eksternaliteteve (
9
Shteti Ekonomia

10. IV. TEORIA KEJNZIANISTE
10

11. 4. Teoria kejnzianiste
________________________
• Shteti i stabilizues - shteti
stabilizon kerkesen dhe
eliminon defektet ciklike
• Menaxhimi i kerkeses –
shteti stimulon kerkesen si
mjet per punesim te plote
• Punesimi i plote – qellim
primar i shtetit dhe
shfrytezimi i resurseve
• Pjesemarrja e shtetit ne
ekonomi : shteti taton, merr
hua dhe investon per te
stimuluar kerkesen ne treg
11
Shteti Ekonomia