Heat stress in broiler
- 1. گرمایی استرسطیور در
Heat stress In Poultry
نعمتی امین
طیور و دام تغذیه ارشد کارشناس
یک هوا حرارت درجه افزایش و تابستان فصل شدن نزدیک بایمشکال مهمترین ازها فار مسووینن هه تی)طنور (پرورشبروب آن اه
روگوشتی های جوجه در عملکرد هنفنت بر آن منفی تاثنرات و گرمایی استرس بحث هستند(وماد و تخمگذار طنور سایر)رمی
اق بازده افزایش و آمده بوجود مشکالت هاهش در بسزایی سهم تواند می شرایط این صحنح مدیریت بنابراین .باشدتصپایان در ادی
.باشد داشته پرورش دورهب ابتدا در:پرداخت خواهیم زمینه این در اصطالح چند تعریف ه
1-استرس(stress):.گویند استرس را اطراف محنط از وارده تنش به بدن سنستماتنک واهنش
2-حرارتی آسایش نقطهcomfort zone)(:مستقنم طور به را انرژی هنچگونه جوجه هه شود می اطالق حرارتی درجه به
صرفگربدن هردن خنک یا هردننشود ایجاد خوراک مصرف در تغننری و ننمایند خود.نمودار (1)
- 2. 3-( گرمایی استرسHeat stress:)ها جوجه محنط دمای بودن باال دینل به اگر)ها (پرندهتویندی حرارت بنن نتوانند
با می رفته ازدست گرمای از بنشتر تویندی گرمای نمایند ایجاد تعادل رفته دست از حرارت و بدنگ استرس و شدرمایی
.)سن و وزن به توجه با مناسب حرارت درجه به نسبت پرورش محنط حرارت درجه بودن (باالتر افتد می اتفاق
4-گرمایی استرس مدیریتطیور در:با (اند گرفته قرار آن معرض در ها جوجه هه است حرارتی مقدار هاهش معنای به
مدیریتی های روش در صحنح تغننر به توجه.)،خون فشار افزایش به توان می گرمایی استرس بروز مشکالت جمله از
)مغذی مواد جذب و هضم هاهش و روده حرهات (افزایش پروستاگلندین ترشح افزایشو ینفاوی سنستم فعاینت هاهش
ها بنماری با درگنری ریسک افزایش و بدن ایمنی سنستم تضنف نتنجه در و هرتنزول هرمون ترشح افزایشانمود شارهبه .
دینل به عالوهآننون تعادل خوردن هم به (تنفسی آیکایوز زدن یه یه–هاهش همراه به هه افتاده اتفاق )خون در هاتنون
- 3. مثل مشکالتی ایجاد سبب تواند می روده سطح از مغذی مواد جذب هاهش و خوراک مصرف،)حرکتی (مشکالت فلجی
،رشد کاهشغذایی تبدیل ضریب افزایش،تلفاتپرورش دوره حین در مشکالت سایر و(پوست کیفیت کاهشتخم ه
مرغ)... و درآوری جوجه کاهش ،تولید سطح کاهش ،.گردد
*بدن ایمنی سیستم و مرغ تخم کیفیت ،الشه کیفیت بر گرمایی استرس منفی تاثیرات
*جوجه فیزیولوژیکی پاسخ دهنده نشان زیر تصویر.باشد می عملکرد روی آن تاثیر و گرمایی استرس به گوشتی های
اثراتفیزیولوژیکطیور در حرارت درجه افزایش به مربوط
گرمایی استرس اثرات
- 4. گرمایی استرس صحنح مدیریت جهتعالئم و ساین در حرارت ایجاد منابع ، بدن حرارت دادن دست از های روش شناخت
هه رسد می نظر به ضروری گرمایی استرسدرا:پرداخت خواهنم ها آن شرح به دامه
:الف:از عبارتند گوشتی های جوجه در بدن حرارت دادن دست از طبیعی های روشدفعی و تبخنری ،انتقایی ،تشعشعی ،تابشی
مدفوع و ادرار طریق از
:ب:شامل سالن در حرارت ایجاد منابعح و ساین به ورودی گر هوای ،خورشند نور تابش از ناشی حرارتاز ناشی رارت
.است ساین در ها جوجه فعاینت و ) متابوینسم (ساز و سوخت
گرمایی استرس عالئم از :ج:(زدن یه یه به توان میPanting،)،فعاینت هاهشخوابندن یا شدن جمع ،ها بال افتادگی یا بازهردن
ه ،دیوار هنارشدن نازک و مدفوع شدن آبکی ،تویند و رشد هاهش ،تلفات افزایش ،آب مصرف افزایش و خوراک مصرف اهش
)تخمگذار و مادر مرغ (در مرغ تخم پوستههرد اشاره.مدیر یکفارتوانابایستیبداند( نشانه یک ساین در جوجه هرعالمت)
است.و شناخت بنابراینت می ها جوجه رفتار صحنح بررسیباشد مدیریتی هارامد ابزار یک واندرفتارشناس مبحث (اهمنت)طنور ی.
*راهکارهایکاربردیمدیریت()با مقابلهت می را گرمایی استرس:داد قرار استفاده مورد و بررسی زیر بخش سه در وان
1-)خوراک ( غذایی جیره مدیریت:استفاده اهمنت باشد داشته یاد به بایستی خوب مدیر یکقاب و هنفنت با غذایی مواد ازلنت
افزایشی حرارت بودن پاینن دینل (به روغن و باال هضم(HI)در )خوراک مصرف هاهش جبران و خوراهی خوش افزایش ،شرایط
گرمایی استرس.هرد خواهد پندا دوچندان اهمنتیبنن دمای در گرمایی استرس شرایط در11تا12حدود گراد سانتی درجه5/1
درصدبنن دمای در و12تا55حدود گراد سانتی درجه5.شود می مشاهده خوراک مصرف هاهش درصدپروتونن سطح هاهش
سطح افزایش و جنره خااسندسنتتنک آمننه های)حاضر حال در ترئوننن و متنوننن ، ینزین (راهکارهای جزو تواند می ننزعملی
باشنم داشته یاد به .باشد زمننه این درمی توصنه بنابراین گردد تنظنم جنره انرژی سطح به توجه با بایستی مغذی مواد تمامی سطح
.شود عمل تغذیه متخصص یک مشورت با حتما زمننه این در گرددسطح افزایش دهد می نشان زمننه این در گرفته انجا تحقنقات
د ،آ های ویتامنن5گر استرس اثرات هاهش در تواند می نناسنن و ای ،ه .باشد موثر ماییبتائ مانند ترهنباتی افزودن مچننننن
(اسموال،) آیی تنو،)سلویی غشای هنفنت (حفظ هارننتنن التحمل افزایش ( آسپرینانر تامنن (گلوهز ،)جوجه توسط گرمااز ژی
سدیم هربنات بی ،)بدن رفته دستهربنات بی یون جبران (شنرین جوش یاحدود تا و5/0درصد،)پتاسنم (تامنن پتاسنم هلرید
آننون وتعادل-)هاتنونروی عنصر سطح افزایش وسلننو وایمن سنستم عملکرد بر مثبت تاثنر و اهسندانی آنتی نقش دینل (بهی
)بدندرغذایی جنره.شود واقع موثر تواند میخوراک مصرف بنشتر سرعت ،تر راحت هضم دینل به پلت خوراک از استفاده،
ان هاهشغذا دریافت جهت نناز مورد رژیافزایش حرارت وی.شود واقع مفند گر فصول در تواند می ننز گوارش دستگاه در همتر
- 5. 2-آب مدیریت:حدود ( مناسب دمای و پاینن سدیم مقدار با آب منبع یک از گر فصول در گردد می توصنه2تا11سانتی درجه
ا )گرادآب هردن خنک گردد.جهت ستفادهمصرفاز توان می یقطعات.هرد استفاده بان سایه یک زیر در آب منبع دادن قرار یا یخ
از باالتر هوا دمای درجه یک هر افزایش با هه باشنم داشته یاد به11حدود آب به نناز5.5افزایش درصد.یابد میاز استفاده
سرهه و )گرما به جوجه تحمل افزایش (ث ویتامنن مانند ترهنباتیحدود (1مفند تواند می آب به )پتاسنم منبع عنوان به هزار در
.شود واقعو )ای زنگویه ( آبخوری داخل آب سطح و ها آبخوری تعداد افزایششرایط درحادو جنره از شنرین جوش حذف
ینتر در گر ننم منزان به آن هردن اضافه)وسایم شنرین های آب در و حدودی صورت (بهراه جمله اززمننه این در موثر کارهای
.باشند میجلوگنری و رفته دست از ایکتروشنمنایی عناصر جبران دینل به گرمایی استرس شرایط در ننز ها ایکتروینت از (استفاده
)باشد می مفند ثانویه مشکالت و بدن های ایکتروینت شدن رقنق از
3-سالن در تجهیزات و محیطی عوامل مدیریت:هاربردی ازبه توان می موارد این ترین:دیوارهای و ساین سقف هردن سفند
حدود ودیوارها سقف بندی عایق ،)نور هردن منعکس جهت (گنر آفتاب5هاهش ،چوب یا شنشه پشم یا فنبر توسط متر سانتی
استفاده ،ساین در هوا جریان سرعت یا تهویه افزایش ،سطح واحد در ریزی جوجه تراهم هاهش ،بستر عمقهوین پد و پاش مه ازنگ
( صحنح طور بهشرایط دریاز باالتر دما که22زیر هوا نسبی رطوبت و گراد سانتی درجه27باشد درصد)خاموشی اعمال
تو قطع ،)باشد داشته وجود آبخوری به جوجه دسترسی هه باشد حدی به نور جریان شدت (روز گر ساعت درزیعسای در دانن
حدود4-5سنرهوال از استفاده و ساین در آهسته زدن قد ،گرما اوج از قبل ساعتنمود اشاره افقی و عمودی تورهایافزایش (جهت
)ساین درون هوای بهتر اختالط و هوا جریان سرعت.مدت به روزانه ساین حرارت درجه افزایش5تا ساعت55گراد سانتی درجه
سن تا و5روزگیننزافزای در تواند میمقاومت شگرمایی استرس به ها جوجهباالتر سننن در.باشد مفنداخت شود (توجهالف
از بنش روز و شب دمای5/1-5بنماری بروز سبب تواند می دمایی اختالف و شب در دما زیاد هاهش زیرا نشود گراد سانتی درجه
تنفسی)گردد متابوینکی مشکالت و
:مهم نکتهخور مرطوب خصوص به و گر هوای درهاهش و زدگی هپک (احتمال شده فاسد زودتر غذایی مواد و اک
.گردد رعایت داری انبار رطوبت و دمایی مناسب شرایط و شود آماده روز به غذایی جنره بنابراین ،)غذایی ارزش
:مهم نکتهبوده ضعنف تهویه سنستم هه هایی ساین دریاسرع افزایش امکاناز توان می ندارد وجود هوا جریان تبافل
)(پردهنمود استفاده مشکل حل جهتپرنده بدن اطراف در هوا جریان (افزایشزیر شکل طبق).
- 6. تغذیه تخمگذار طنور در1خاموشی ساعات بنن در خوراک ساعتصورت به هلسنم هربنات یا صدف پودر مقداری تغذیه ،
از قبل مازادخاموشیفایرها اسندی تغذیه ،ها قفس در تراهم هاهش وتواند میمفندشود واقع.بهتر مادر های فار دراست
)نناز صورت (در مازاد هلسنم هربنات تغذیه بر عالوهیافت هاهش ها مرغ تخم آوری جمع زمانافزایش آوری جمع دفعات یا ه
یابد.وضعنت به توجه با فار هارشناس صالحدید صورت در ننز باال در شده ذهر گرمایی استرس مدیریت های روش سایر (از
)نمود استفاده ننز تخمگذار و مادر طنور در توان می گله
*.باشد می سالن در هوا جریان سرعت و نسبی رطوبت ،دما بین ارتباط دهنده نشان زیر جدول
ای *نمونهی ازتوج با سالن در استفاده امکان صورت (در مناسب نوری برنامه کبه ه)تجهیزات و مدیریت شرایطجوجه
است شده ذکر پایین در نیز گرمایی استرس شرایط در گوشتی های.
پرده یا بافل
- 7. نحوه به مربوط تصاویر هم ادامه *درصحیحپاش مه و کولینگ پد از استفاده ،هوا جریانهوای حرارت درجه کاهش جهت
( سالنو گرم فصولاست شده آورده )گرمایی استرس.
گرمایی استرس شرایط در مناسب نوری برنامه یک از ای نمونه)گوشتی (جوجه
کولینگپد