2. URBANISMO
Para os romanos, a cidade por excelencia foi Roma. Por
iso, ás cidades novas dotáronas dos servizos e dos
edificios públicos que tanto os enorgullecían; pero non
seguiron a planificación urbana de Roma, que era caótica.
As novas cidades acostumaban ter unha estrutura similar;
construíanse segundo o plano dos campamentos militares.
A cidade organizábase arredor de dúas grandes rúas
perpendiculares, que eran os eixes da cidade: o cardo
máximo, de orientación N-S, e o decumano máximo, de
orientación E-OU.
No punto de intersección das dúas rúas ou moi próxima,
situábase o foro, ampla praza que concentraba, os edificios
máis importantes da cidade e a actividade política, xurídica,
relixiosa e comercial. Paralelas ós dous eixes sinalados,
construíanse as demáis rúas. Unha muralla grosa e alta
rodeaba a zona urbana.
Os grandes edificios lúdicos, como o teatro, o anfiteatro e
o circo, edificábanse nas aforas.
Restos da cidade de Timgad
(Arxelia)
Campamento Romano
3. As pontes romanas son construcións que forman
parte das calzadas. Construíanse cando a calzada
había de cruzar ríos ou valgadas profundas. Tiñan
gran consistencia, porque eran de pedra.
Na súa construción utilizábase o arco con bóvedas
de grandes perpiaños. Os piares que soportaban
os arcos acostumaban ter un tallamar,
arredondado ou en forma de proa.
Moitas das pontes que construíron os romanos en
Hispania aínda se utilizan hoxe, como a de
Córdoba.
Ponte de Córdoba
4. OS ACUEDUCTOS ROMANOS
Os acueductos son unha creación dos romanos. Utilizáronos para facer
chegar a auga dun manancial ou dun río ás cidades, onde era
almacenada e depurada nuns grandes depósitos.
Os acueductos son obras monumentais formadas por unha serie de
arcos, unidos lateralmente, sobre os cales hai un canle polo que corre
a auga que servirá para abastecer a unha poboación.
Os acueductos poden ter unha ringleira de arcos, como o de Lodosa
(Navarra); dúas ringleiras de arcos, como o de Tarragona ou o de
Segovia; e tres ringleiras de arcos, como o de Mérida (Badaxoz) ou o
do Gard, chamado Pont du Gard (a Provenza, Francia).
Acueducto de
Pont du Gard
6. Os arcos de triunfo son monumentos conmemorativos edificados para
perpetuar o recordo dun personaxe importante ou dunha vitoria militar.
Tamén se construían para sinalar o límite de dous territorios.
A estrutura non sempre é igual: hainos dun só paso ou van abovedado
en forma de arco, ou de tres pasos. Sé dispón de tres pasos, o central é de
maior tamaño para que por el pasen os carros.
Os arcos de triunfo acostumaban estar adornados con relevos, columnas
(independentes ou apoiadas) e esculturas. No frontón, a parte alta do
monumento, acostumábase esculpir unha inscrición coa explicación do
motivo polo que se edificara.
Consérvanse numerosos arcos de triunfo en bo estado, como: o de Tito, o
de Septimio Severo e o de Constantino en Roma; o de Bará (Tarragona)
e o de Medinaceli (Soria), en España.
Arco de Medinaceli
8. Os romanos construíron unha extraordinaria rede de calzadas
que conectaban con Roma cos puntos máis afastados do seu
Imperio.
En Hispania, as calzadas facilitaron a comunicación do interior da
Península Ibérica cos principais peiraos do Mediterráneo
(Barcelona, Tarragona, Cartaxena ou Cádiz) e a conexión co sur
de Galia, co cal se potenciou enormemente o comercio e a
relación entre os hispanos e os habitantes doutras rexións
mediterráneas. Por exemplo, unha viaxe en barco desde
Tarragona a Ostia, porto de Roma, realizábase só en catro días.
A Vía Appia
(Roma)
9. AS VÍAS PRINCIPAIS
ROMANAS
De Roma saían varias vías (Appia, Latina, Flaminia, Asalaria…) que, a través dunha complexa
rede de calzadas principais e secundarias, conectábana con todos os puntos do Imperio. Podía
dicirse que a frase “Todos os camiños levan a Roma” era apropiada.
Hispania conectábase a través dos Pirineos co sur de Galia pola Vía Augusta e a Vía Aquitana.
Entre as vías hispanas importantes destacaban a citada Vía Augusta, que bordeaba a costa
mediterránea ata Cartago Nova (Cartaxena) e de alí desviábase ata Acci (Guadix, Granada) e a
Vía Argéntea (ou da Prata), que unía Gades (Cádiz) con Astúrica Augusta (Astorga, León).
Algunhas das vías activas na época romana perderon importancia na Idade Media; pero outras
adquiriron gran protagonismo, como a Vía Aquitana, que ía de Iulióbriga (Logroño) a Burdeos,
pasando por Pompaelo (Pamplona) e Roncesvalles. Esta vía, no século XI, converteuse no eixe
do Camiño de Santiago.
Vía Augusta
10. Vías Romanas En Hispania Vías Romanas en Roma
Vías Romanas En Europa
