SlideShare a Scribd company logo
1 of 51
Download to read offline
Επισκόπηση της
κατάστασης της
Ελληνικής Οικονομίας
για το έτος 2011
Φεβρουάριος 2012
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 2 από 51
Περιεχόμενα
Περιεχόμενα.............................................................................................................................. 2
Πίνακες...................................................................................................................................... 3
Διαγράμματα............................................................................................................................. 3
Μέρος Α: Επισκόπηση Βασικών Μεγεθών................................................................................ 5
Ενότητα 1 και 2: Εκτέλεση Προϋπολογισμού και Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων
(ποσά σε εκατ. ευρώ)............................................................................................................ 5
Ενότητα 3: Κοινωνικά Μεγέθη.............................................................................................. 6
Ενότητα 4: Προσδοκίες ......................................................................................................... 7
Ενότητα 5: Αναπτυξιακά Μεγέθη.......................................................................................... 7
Μέρος 2: Ανάλυση σημείων προϋπολογισμού....................................................................... 10
Ενότητα 1: Εκτέλεση Προϋπολογισμού .............................................................................. 10
1.1 Έσοδα ........................................................................................................................ 10
1.2 Δαπάνες..................................................................................................................... 16
1.3 Απόκλιση από τους Στόχους...................................................................................... 18
Ενότητα 2: Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων................................................................. 20
Ενότητα 3: Βασικά Οικονομικά Μεγέθη ............................................................................. 23
3.1 Πληθωρισμός ............................................................................................................ 23
3.2 Ανεργία...................................................................................................................... 25
3.3 Έσοδα Δημοσίου από Τέλη Κινητής Τηλεφωνίας ..................................................... 27
Ενότητα 4: Προσδοκίες ....................................................................................................... 28
4.1 Δείκτης Οικονομικού Κλίματος ................................................................................. 28
4.2 Δείκτες Επιχειρηματικών Προσδοκιών ..................................................................... 30
4.3 Δείκτες Καταναλωτικών Προσδοκιών....................................................................... 30
Ενότητα 5: Αναπτυξιακά Μεγέθη........................................................................................ 31
5.1 Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν..................................................................................... 31
5.2 Λιανικό Εμπόριο........................................................................................................ 33
5.3 Εμπόριο Μηχανοκίνητων Οχημάτων ........................................................................ 34
5.4 Κατασκευαστικός Τομέας.......................................................................................... 35
5.5 Βιομηχανική Παραγωγή ............................................................................................ 36
5.6 Δείκτες Κύκλου Εργασιών σε Διάφορους Κλάδους .................................................. 42
5.7 Τουρισμός.................................................................................................................. 43
5.8 Κίνηση Χρηματοδοτικών Μέσων .............................................................................. 45
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 3 από 51
5.9 Εισαγωγές – Εξαγωγές............................................................................................... 46
5.10 Αξία Χρηματιστηριακών Συναλλαγών..................................................................... 47
5.11 Χρηματοδότηση Εγχώριων Επιχειρήσεων από Εγχώρια ΝΧΙ.................................. 49
5.12 Καταθέσεις .............................................................................................................. 49
Πίνακες
Πίνακας 1.1: Βασικά Μεγέθη Εκτέλεσης Προϋπολογισμού................................................... 12
Πίνακας 1.2: Διάρθρωση Άμεσων και Έμμεσων Φόρων......................................................... 14
Πίνακας 1.3: Διάρθρωση Δαπανών......................................................................................... 18
Πίνακας 1.4: Διαφοροποίηση Δαπανών 2011 – 2010 ............................................................ 18
Πίνακας 1.5: Απόκλιση Στόχων Καθαρών Εσόδων ................................................................. 19
Πίνακας 1.6: Απόκλιση Στόχων Πρωτογενών Δαπανών ......................................................... 19
Πίνακας 1.7: Απόκλιση Στόχων Ελλείμματος Κρατικού Προϋπολογισμού............................. 20
Πίνακας 2.1: Διαφοροποίηση Δαπανών 2011 – 2010 ............................................................ 20
Πίνακας 2.2: Διαφοροποίηση Δαπανών 2011 – 2010 – 2009 ................................................ 22
Πίνακας 3.1: Πληθωρισμός κατά Ομάδα Αγαθών και Υπηρεσιών ......................................... 25
Πίνακας 4.1: Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (5/2010 = 100) ................................................. 28
Πίνακας 5.1: Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν ............................................................................. 32
Πίνακας 5.2: Βιομηχανική Παραγωγή (2005 = 100)................................................................ 37
Πίνακας 5.3: Κύκλος Εργασιών στη Βιομηχανική Παραγωγή κατά Αγορά(2005 = 100) ........ 39
Πίνακας 5.4: Δείκτης Κύκλου Εργασιών στον Τομέα Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος και
Εστίασης (2005 = 100)............................................................................................................. 44
Πίνακας 5.5: Εμπορικό Ισοζύγιο.............................................................................................. 47
Πίνακας 5.6: Καταθέσεις σε Εγχώρια ΝΧΙ............................................................................... 50
Διαγράμματα
Διάγραμμα 1.1: Εξέλιξη Καθαρών Εσόδων, Δαπανών και Ελλείμματος ΚΠ 2011.................. 10
Διάγραμμα 1.2: Απόκλιση Καθαρών Εσόδων – Δαπανών ΚΠ για τα έτη 2010 και 2011 ....... 11
Διάγραμμα 1.3: Διάρθρωση Τακτικών Εσόδων ...................................................................... 12
Διάγραμμα 1.4: Διακύμανση Εσόδων Φόρων Συναλλαγών................................................... 15
Διάγραμμα 1.5: Διακύμανση Εσόδων Φόρων Κατανάλωσης................................................. 15
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 4 από 51
Διάγραμμα 1.6: Διακύμανση Εσόδων Φόρων Συναλλαγών................................................... 16
Διάγραμμα 1.7: Διάρθρωση Πρωτογενών Δαπανών.............................................................. 17
Διάγραμμα 2.1: Διακύμανση ΠΔΕ 2011-2010......................................................................... 21
Διάγραμμα 2.2: Διακύμανση ΠΔΕ 2011– 2010 – 2009 ........................................................... 23
Διάγραμμα 3.1: Πληθωρισμός ................................................................................................ 24
Διάγραμμα 3.2: Ανεργία.......................................................................................................... 25
Διάγραμμα 3.3: Τάσεις Μη – οικονομικά Ενεργού Πληθυσμού και Απασχολούμενων ........ 26
Διάγραμμα 3.4: Τάσεις Ανεργίας 2011 – 2010 ....................................................................... 27
Διάγραμμα 3.5: Έσοδα Δημοσίου από Τέλη Κινητής Τηλεφωνίας......................................... 28
Διάγραμμα 4.2: Μεταβολή Οικονομικού Κλίματος 2011-2010.............................................. 29
Διάγραμμα 4.3: Δείκτες Επιχειρηματικών Προσδοκιών......................................................... 30
Διάγραμμα 4.4: Δείκτες Καταναλωτικών Προσδοκιών........................................................... 31
Διάγραμμα 5.1: Τάση Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος ..................................................... 33
Διάγραμμα 5.2: Τάση Λιανικού Εμπορίου το 2011 συγκριτικά με το 2010 ........................... 34
Διάγραμμα 5.3: Δείκτες Λιανικού & Χονδρικού Εμπορίου Αυτοκινήτων & Μοτοσικλετών .. 34
Διάγραμμα 5.4: Κατασκευές σε σταθερές τιμές (2005 = 100)................................................ 35
Διάγραμμα 5.5: Αθροιστικά Αποτελέσματα στην Κατασκευαστική Δραστηριότητα............. 36
Διάγραμμα 5.6: Βιομηχανική Παραγωγή (2005 = 100)........................................................... 38
Διάγραμμα 5.7: Κύκλος Εργασιών στη Βιομηχανική Παραγωγή κατά Αγορά(2005 = 100) ... 40
Διάγραμμα 5.8: Νέες Παραγγελίες στη Βιομηχανία (2005 = 100).......................................... 41
Διάγραμμα 5.9: Νέες Παραγγελίες στη Βιομηχανία (2005 = 100).......................................... 42
Διάγραμμα 5.10: Δείκτες Κύκλου Εργασιών σε Διάφορους Κλάδους (2005 = 100)............... 43
Διάγραμμα 5.11: Ταξιδιωτικές Εισπράξεις σε Τιμές 2005...................................................... 44
Διάγραμμα 5.12: Ετήσιες Μεταβολές Δείκτη Κύκλου Εργασιών στον Τομέα Υπηρεσιών
Παροχής Καταλύματος και Εστίασης...................................................................................... 45
Διάγραμμα 5.11: Άμεσες Επενδύσεις ..................................................................................... 45
Διάγραμμα 5.12: Επενδύσεις χαρτοφυλακίου ....................................................................... 46
Διάγραμμα 5.13: Γενικός Δείκτης Χρηματιστηρίου Αθηνών .................................................. 48
Διάγραμμα 5.14: Επενδύσεις χαρτοφυλακίου ....................................................................... 48
Διάγραμμα 5.15: Χρηματοδότηση Εγχώριων Επιχειρήσεων από Εγχώρια ΝΧΙ ..................... 49
Διάγραμμα 5.16: Ποσοστιαία Μεταβολή των Καταθέσεων έναντι του Έτους 2010.............. 51
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 5 από 51
Μέρος Α: Επισκόπηση Βασικών Μεγεθών
Ενότητα 1 και 2: Εκτέλεση Προϋπολογισμού και Πρόγραμμα
Δημοσίων Επενδύσεων (ποσά σε εκατ. ευρώ)
Μεγέθη Εκτέλεσης Προϋπολογισμού
12μήνο 2011 Αριθμός Απόκλιση
2011-
2010
%
Μεταβολής
2011-2010
%
Μεταβολής
2011-2009
Έσοδα Καθαρά
Έσοδα
49.993 -864 -1,70 3,15
Τακτικά
Έσοδα
53.953 -2.202 -3,92 1,00
Δαπάνες Συνολικές 68.881 1.949 2,91 -4,07
Πρωτογενείς 51.532 -614 -1,18 -11,11
Τόκοι 16.348 3.125 23,63 32,64
ΠΔΕ Έσοδα 3.770 698 22,72 84,71
Έξοδα 6.608 -1.846 -21,84 -31,08
Έλλειμμα ΚΠ 21.726 269 1,25 -29,65
Συνολικές
Εισπράξεις
55.095 1.166 2,16 8,99
Συνολικές
Δαπάνες
83.807 4.488 5,66 -6,45
Χρηματοδοτικές
Ανάγκες
28.712 3.322 13,08 -26,44
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 6 από 51
Ενότητα 3: Κοινωνικά Μεγέθη
Αριθμός
%
Μεταβολής
2011-2010
%
Μεταβολής
2011-2009
Πληθωρισμός Γενικός Δείκτης 109,63 2,42 7,72
(12ος 2011)
Διατροφή και μη αλκοολούχα
ποτά
104,78 4,26 6,27
Αλκοολούχα ποτά και καπνός 126,24 4,57 24,30
Ένδυση και υπόδηση 107,15 -0,57 1,75
Στέγαση 118,49 7,89 15,98
Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού
και υπηρεσίες
103,57 -0,14 1,94
Υγεία 100,94 -0,45 -0,37
Μεταφορές 122,95 2,00 17,42
Επικοινωνίες 103,66 -0,37 1,46
Αναψυχή, πολιτιστικές
δραστηριότητες
100,71 -1,14 0,17
Εκπαίδευση 101,16 -0,94 -0,82
Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια 107,27 3,07 6,10
Άλλα αγαθά και υπηρεσίες 109,11 1,95 6,76
Απασχόληση Εργατικό Δυναμικό 4969,3 -1,67 -0,54
(10ος 2011 - σε χιλ. άτομα) Μη Εργατικό Δυναμικό 4382,4 2,78 2,33
Απασχολούμενοι 4065,8 -6,95 -9,75
Άνεργοι 903,5 32,09 83,97
% Ανεργίας 18,20 34,46 85,71
Κινητή Τηλεφωνία
(8ος 2011)
Έσοδα Δημοσίου από Τέλη
Κινητής Τηλεφωνίας
26,52 -20,8
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 7 από 51
Ενότητα 4: Προσδοκίες
Νοέμβριος 2011 Αριθμός % Μεταβολής
2011-2010
% Μεταβολής
2011-2009
Δείκτης Οικονομικού Κλίματος
(Μάιος 2005 = 100)
68,6 -17,48 -11,71
Δείκτης Επιχειρηματικών
Προσδοκιών στη Βιομηχανία (2006 =
100)
72,6 -2,7 -2,9
Δείκτης Επιχειρηματικών
Προσδοκιών στις Κατασκευές (2006
= 100)
37,1 -33,9 -48,8
Δείκτης Επιχειρηματικών
Προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο
(2006 = 100)
59,7 8,0 -34,5
Δείκτης Επιχειρηματικών
Προσδοκιών στις Υπηρεσίες (2006 =
100)
56,5 -6,3 -21,3
Δείκτης Προσδοκιών Καταναλωτών -82 -18,8 -115,8
Ενότητα 5: Αναπτυξιακά Μεγέθη
Δείκτες 2005 = 100 Αριθμός
%
Μεταβολής
2011-2010
%
Μεταβολής
2011-2009
ΑΕΠ
(Γ' Τρίμηνο 2011, εκατ. ευρώ σε σταθερές
τιμές) 48.095 -5,0 -
Λιανικό Εμπόριο
Γενικός Δείκτης (εκτός καυσίμων
& λιπαντικών)
79,8 -8,90 -18,24
(10ος 2011) Είδη Διατροφής - Ποτά - Καπνός 68,1 -19,69 -23,31
Ένδυση - Υπόδηση 62,4 -29,81 -37,35
Έπιπλα - Ηλεκτρικά Είδη -
Οικιακός Εξοπλισμός
72,9 -14,94 -26,95
Βιβλία - Χαρτικά - Λοιπά Είδη 66,1 -12,80 -16,33
Εμπόριο
Μηχανοκίνητων
Οχημάτων
Νέα αυτοκίνητα (9ος 2011) 7.454 9,10 -43,32
Δείκτης Εμπορίας Αυτοκινήτων -
Μοτοσικλετών (Γ Τρίμ.)
38,9 -6,49 -57,11
Χονδρικό Εμπόριο (Γ Τρίμ.) 95,2 -10,86 -23,96
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 8 από 51
Κατασκευαστική
Δραστηριότητα
Γενικός Δείκτης (Γ Τρίμ.) 57,8 -8,25 -42,26
Οικοδομικά Έργα (κτίρια) (Γ Τρίμ.) 20,5 -41,09 -68,56
Έργα Πολιτικού Μηχανικού (Γ
Τρίμ.)
97,9 4,82 -28,90
Ιδιωτική Οικοδομική
Δραστηριότητα Σύνολο Χώρας
(όγκος σε χιλ. κυβ. μέτρα)
(9/2011)
2.331 -21,75 -39,81
Ιδιωτική Οικοδομική
Δραστηριότητα Νομός Αττικής
(όγκος σε χιλ. κυβ. μέτρα)
(9/2011)
343 -36,95 -63,89
Παραγωγή Τσιμέντου (όγκος σε
χιλ. τόνους) (8/2011)
355 -52,28 -49,87
Εκταμιεύσεις ΠΔΕ (τρέχουσες
τιμές σε εκατ. ευρώ) (10/2011)
225 -63,12 -72,85
Βιομηχανική
Παραγωγή
(11/2011)
Γενικός Δείκτης 74,7 -7,78 -15,31
Ενέργεια 82,9 -5,15 -9,40
Ενδιάμεσα Αγαθά 70,1 -12,38 -14,20
Κεφαλαιουχικά Αγαθά 53,0 -14,24 -39,57
Διαρκή Καταναλωτικά Αγαθά 56,4 -15,70 -31,47
Μη Διαρκή Καταναλωτικά Αγαθά 77,0 -4,94 -15,57
Κύκλος Εργασιών
στη Βιομηχανία
(11/2011)
Σύνολο Αγοράς 107,5 -0,92 8,48
Εγχώρια Αγορά 95,5 0,32 -0,42
Εξωτερική Αγορά 140,4 -9,77 29,52
Εξωτερική αγορά: ζώνη ευρώ 139,2 -5,82 33,21
Εξωτερική αγορά: εκτός ζώνης
ευρώ
143,4 -11,10 28,04
Νέες Παραγγελίες
στη Βιομηχανία
(11/2011)
Σύνολο Αγοράς 85,8 -10,53 -5,71
Εγχώρια Αγορά 55,7 -34,70 -34,08
Εξωτερική Αγορά 133,1 7,25 33,90
Δείκτες Κύκλου
Εργασιών σε
Κλάδους
Τηλεπικοινωνίες 81,0
-
10,29900332
-17,18
(Γ Τρίμηνο 2011)
Νομικές - Λογιστικές και
Υπηρεσίες Παροχής Συμβούλων
Διαχείρισης
95,6 5,402425579 -0,52
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 9 από 51
Δραστηριότητες Αρχιτεκτόνων -
Μηχανικών
64,3
-
15,83769634
-39,79
Υπηρεσίες Διαφήμισης και
Έρευνας Αγοράς
42,7
-
1,612903226
-34,41
Τουριστική Κίνηση
Ταξιδιωτικές Εισπράξεις σε τιμές
2005 (8/2011)
2245,7 4,80 5,04
Δείκτης Κύκλου Εργασιών στον
Τομέα Υπηρεσιών Παροχής
Καταλύματος και Εστίασης (Γ.
Τριμ)
156,5 -1,20
Κίνηση
Χρηματοδοτικών
Μέσων (8/2011)
Άμεσες Επενδύσεις -119,6 -57,32 -291,67
(ποσά σε εκατ. ευρώ) Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου -1855,6 -84,75 -29,35
Χρηματοοικονομικά Παράγωγα -8,2 -102,89 -70,61
Λοιπές Επενδύσεις 1981,8 -84,68 -23,72
Εισαγωγές -
Εξαγωγές (8/2011)
Ισοζύγιο -2.170 6,91 -4,75
Εξαγωγές 1.835 35,10 48,41
Εισαγωγές 4.004 18,20 13,95
Εμπορικό Ισοζύγιο χωρίς Καύσιμα -1.210 -7,31 -16,99
Χρηματιστηριακές
Συναλλαγές
(9/2011)
Αξία 17.986 -37,27 -47,58
Γενικός Δείκτης ΧΑ 798 -45,75 -70,01
Χρηματοδότηση
Εγχώριων
Επιχειρήσεων
(8/2011)
Σύνολο 121.352 -3,27 -8,16
Γεωργία 2.002 -8,63 -49,34
Βιομηχανία 25.096 1,76 4,77
Εμπόριο 24.661 -7,40 -25,54
Καταθέσεις
(8/2011)
Σύνολο 188.574 -11,47 -20,15
Όψεως 20.211 -9,03 -17,64
Ταμιευτηρίου 58.493 -15,68 -19,74
Προθεσμίας 109.870 -9,51 -20,80
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 10 από 51
Μέρος 2: Ανάλυση σημείων προϋπολογισμού
Ενότητα 1: Εκτέλεση Προϋπολογισμού
1.1 Έσοδα
Στοιχεία 12μηνου 2011 για την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού (ποσά σε
εκατομμύρια ευρώ). Πηγή ενότητας: Δελτία Εκτέλεσης Κρατικού Προϋπολογισμού,
Υπουργείο Οικονομίας
Οι δαπάνες το 12μήνο του 2011, έχουν ξεπεράσει τα 68 δισεκατομμύρια ευρώ (Διάγραμμα
1.1), ενώ τα έσοδα ανήλθαν στα 49 δις. ευρώ. Υπενθυμίζεται πως το 2010, στο αντίστοιχο
χρονικό διάστημα (12μηνο) οι δαπάνες ανέρχονταν στα 66.932 εκατομμύρια ευρώ και τα
καθαρά έσοδα στα 50.857 εκατομμύρια ευρώ. Παρουσιάζεται υστέρηση καθαρών εσόδων
της τάξεως άνω του 1,7% μεταξύ 2011-2010, ενώ η αύξηση των δαπανών ανέρχεται στο
2,91%.
Διάγραμμα 1.1: Εξέλιξη Καθαρών Εσόδων, Δαπανών και Ελλείμματος ΚΠ 2011
5.090 7.943
11.123
14.473
18.358
21.818
26.846
30.694
34.980
39.271
43.860
49.993
4.846
9.324
15.755
21.022
27.590
33.155
40.969
47.399
52.486
57.465
62.706
68.881
-165 1.028
4.701 7.246
10.260
12.747
15.571 18.086 19.161
20.092 20.490 21.726
-2.000
8.000
18.000
28.000
38.000
48.000
58.000
68.000
78.000
Καθαρά εσοδα Δαπάνες Έλλειμα ΚΠ
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 11 από 51
Η διαφορά μεταξύ καθαρών εσόδων και δαπανών διευρύνεται κατά 1,25% το 2011 έναντι
του 2010, με έλλειμμα κρατικού προϋπολογισμού στα 21.726 εκατομμύρια ευρώ, έναντι
21.457 εκατομμύρια ευρώ. Όπως είναι εμφανές και από το Διάγραμμα 1.2, το χάσμα –
ψαλίδα μεταξύ των δύο μεγεθών, παρόλο που περιορίζεται, δεν κλείνει ούτε το Νοέμβριο
του 2011.
Διάγραμμα 1.2: Απόκλιση Καθαρών Εσόδων – Δαπανών ΚΠ για τα έτη 2010 και 2011
Το έλλειμμα αν και από πρώτης πλευράς φαίνεται να σταθεροποιείται συγκριτικά με την
αντίστοιχη περίοδο του 2010 πρώτο 10μήνο του 2010, στην πραγματικότητα παρουσιάζει
αύξηση 1,25%. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός, πως ενώ τα Καθαρά Έσοδα μειώνονται
1,70% συγκριτικά με το 2010 (παρά την αυξημένη φορολογία και τα έκτακτα φορολογικά
μέτρα), οι Πρωτογενείς Δαπάνες μειώθηκαν μόνο 1,18%, θέτοντας ξεκάθαρο ζήτημα
σχετικά με την κυβερνητική αποτελεσματικότητα όσον αφορά το ζήτημα του περιορισμού
των δαπανών. Η αδυναμία περαιτέρω μείωσης του ελλείμματος οφείλεται στην αδυναμία
περιορισμού των δαπανών, σε συνδυασμό με την οικονομική ύφεση που μειώνει τα
καθαρά έσοδα του Δημοσίου.
2.500
3.500
4.500
5.500
6.500
7.500
8.500
9.500
Ιανουάριος2009
Φεβρουάριος2009
Μάρτιος2009
Απρίλιος2009
Μάιος2009
Ιούνιος2009
Ιούλιος2009
Αύγουστος2009
Σεπτέμβριος2009
Οκτώβριος2009
Νοέμβριος2009
Δεκέμβριος2009
Ιανουάριος2010
Φεβρουάριος2010
Μάρτιος2010
Απρίλιος2010
Μάιος2010
Ιούνιος2010
Ιούλιος2010
Αύγουστος2010
Σεπτέμβριος2010
Οκτώβριος2010
Νοέμβριος2010
Δεκέμβριος2010
Ιανουάριος2011
Φεβρουάριος2011
Μάρτιος2011
Απρίλιος2011
Μάιος2011
Ιούνιος2011
Ιούλιος2011
Αύγουστος2011
Σεπτέμβριος2011
Οκτώβριος2011
Νοέμβριος2011
Δεκέμβριος2011
Καθαρά εσοδα Δαπάνες
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 12 από 51
Πίνακας 1.1: Βασικά Μεγέθη Εκτέλεσης Προϋπολογισμού
Ποσά σε εκατ. Ευρώ
2010 2011
% Μεταβολής
2011/2010
Απόκλιση
2011/201012μηνο 12μηνο
Καθαρά Έσοδα 50.857 49.993 -1,70 -864
Δαπάνες 66.932 68.881 2,91 1.949
Πρωτογενείς Δαπάνες 52.146 51.532 -1,18 -614
Δαπάνες ΠΔΕ 8.454 6.608 -21,84 -1.846
Έλλειμμα Κρατικού
Προϋπολογισμού
21.457 21.726 1,25 269
Το μεγαλύτερο μέρος των Τακτικών Εσόδων προέρχεται από την Έμμεση Φορολογία και
δευτερεύοντος από την Άμεση Φορολογία. Βάσει της διεθνούς βιβλιογραφίας η έμμεση
φορολογία υποθάλπτει τις κοινωνικές ανισότητες και αφετέρου τη φοροδιαφυγή, αφού
εναπόκειται στη φορολογική συνείδηση των πολιτών και επαγγελματιών, ενώ προϋποθέτει
την ύπαρξη ελεγκτικών και εισπρακτικών μηχανισμών.
Διάγραμμα 1.3: Διάρθρωση Τακτικών Εσόδων
1.926 2.840
3.927
4.890
6.864
8.382
10.249
11.836
14.313
15.827 17.709
20.157
3.239
5.029
7.064
9.496
11.474
13.594
16.276
18.487
20.617
23.413
25.543
28.587
0
5.000
10.000
15.000
20.000
25.000
30.000
35.000
Άμεσοι Φόροι Έμμεσοι Φόροι Απολήψεις από ΕΕ Λοιπά μη Φορολογικά Έσοδα
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 13 από 51
Ο Πίνακας 1.2 παρουσιάζει τη διάρθρωση των άμεσων και έμμεσων φόρων. Όπως είναι
αναμενόμενο η συντριπτική πλειοψηφία των εσόδων από άμεσους φόρους προέρχεται από
τους φόρους εισοδήματος (63,41%). Σημαντικές Παρατηρήσεις: α) τα έσοδα από άμεσους
φόρους μειώνονται ελάχιστα (0,53%) συγκρίνοντας τα 12μηνα 2011 – 2010, β) η μείωση
των εσόδων παρουσιάζεται παρά τη σημαντική αύξηση των φορών στην περιουσία και των
λοιπών άμεσων φόρων, γ) τα έσοδα από τη φορολογία εισοδήματος μειώνονται σημαντικά
(10,72%) παρά την ένταση της κυβερνητικής φορολογικής πολιτικής (τα έσοδα από τη
φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων μειώνεται από τα 9.430 εκατομμύρια ευρώ το
2010 στα 8.160 το 2011 – μείωση 13,47%, ενώ στα έσοδα από τη φορολογία νομικών
προσώπων μειώνεται από τα 3.167 εκατομμύρια ευρώ στα 2.760 – μείωση 12,85%).
Όσον αφορά τους έμμεσους φόρους, η συντριπτική πλειοψηφία των εσόδων προέρχεται
από τους φόρους συναλλαγών (κυρίως το ΦΠΑ) και τους φόρους κατανάλωσης (κυρίως
ΕΦΚ καυσίμων, καπνού και τα λοιπά). Για το 2011, τα έσοδα από φόρους συναλλαγών
εμφανίζουν μείωση της τάξεως του 3,86% έναντι του 2010, ενώ τα έσοδα από φόρους
κατανάλωσης καταβυθίζονται 14% περίπου. Το στοιχείο αυτό, που σε μεγάλο βαθμό
οφείλεται σε μείωση της κατανάλωσης, αποστέρησε από το δημόσιο άνω των 2,3 δις.
ευρώ. Αποτελεί ένα από τα πρώτα, εύκολα μετρήσιμα στοιχεία της υφεσιακής πολιτικής
που ακολουθήθηκε.
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το γεγονός πως ενώ είναι πασιφανής η αδυναμία επίτευξης
των στόχων που έχουν τεθεί εξ αρχής, η κυβέρνηση επιμένει να θέτει μεγαλεπήβολους
στόχους στις προβλέψεις του προσχέδιο προϋπολογισμού του 2012. Οι στόχοι αυτοί
υπερβαίνουν σε πολλές περιπτώσεις του στόχους που το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο
Δημοσιονομικής Στρατηγικής έχει θέσει. Εκ των αριθμητικών δεδομένων κρίνεται σχεδόν
αδύνατη η επίτευξη των οικονομικών στόχων που η Κυβέρνηση είχε θέσει, είτε αρχικά είτε
κατόπιν αναθεωρήσεως.
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 14 από 51
Πίνακας 1.2: Διάρθρωση Άμεσων και Έμμεσων Φόρων
Ποσά σε εκατ. Ευρώ
2010 2011
%
Μεταβολής
2011/2010
Απόκλιση
2011/2010
Στόχοι
Προϋπολογισμού
Αναθ. Στόχοι Προϋπολογισμού 2011
12μηνο 12μηνο ΜΠΔΣ
Προβλέψεις Προσχεδίου
Προϋπολογισμού
1) Άμεσοι Φόροι 20.265 20.157 -0,53 -108 20.880 20.554 20.677
Φόρος
Εισοδήματος
14.317 12.782 -10,72 -1.535 14.820 12.656 12.837
ως ποσοστό επί των
Άμεσων Φόρων
70,65 63,41 -10,24 -7,24
Φόροι Περιουσίας 487 1.172 140,66 685 910 732 1.128
ως ποσοστό επί των
Άμεσων Φόρων
2,40 5,81 141,95 3,41
Άμεσοι Φόροι ΠΟΕ 2.890 1.917 -33,67 -973 2.700 2.724 2.050
ως ποσοστό επί των
Άμεσων Φόρων
14,26 9,51 -33,31 -4,75
Λοιποί Άμεσοι
Φόροι
2.571 4.285 66,67 1.714 2.450 4.442 4.662
ως ποσοστό επί των
Άμεσων Φόρων
12,69 21,26 67,56 8,57
2) Έμμεσοι Φόροι 31.004 28.587 -7,80 -2.417 31.980 30.219 29.143
Φόροι Συναλλαγών 18.457 17.744 -3,86 -713 19.290 18.372 17.855
ως ποσοστό επί των
Έμμεσων Φόρων
59,53 62,07 4,27 2,54
Φόροι
Κατανάλωσης
11.824 10.131 -14,32 -1.693 11.640 10.813 10.395
ως ποσοστό επί των
Έμμεσων Φόρων
38,14 35,44 -7,07 -2,70
Έμμεσοι Φόροι ΠΟΕ 384 375 -2,34 -9 530 389 400
ως ποσοστό επί των
Έμμεσων Φόρων
1,24 1,31 5,91 0,07
Λοιποί Έμμεσοι
Φόροι
384 337 -12,24 -47 520 426 341
ως ποσοστό επί των
Έμμεσων Φόρων
1,24 1,18 -4,82 -0,06
Παρά την αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ, τα έσοδα από φόρους συναλλαγών μειώνονται
συνεχώς συγκρινόμενα με αυτά του 2010. Αποτελεί εύλογο ερώτημα το εάν στις αρχές του
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 15 από 51
2012 τα στοιχεία θα δείξουν πορεία καλύτερη από αυτή που καταγράφηκε στις αρχές του
2011.
Διάγραμμα 1.4: Διακύμανση Εσόδων Φόρων Συναλλαγών
Τα έσοδα από φόρους κατανάλωσης παραμένουν σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα συγκριτικά
με το 2010. Ο ρυθμός μείωσης του είναι φθίνων ήταν φθίνων μέχρι τον Οκτώβριο του 2011,
εν μέρει λόγω και της περιοδικότητας της ελληνικής οικονομίας, αλλά εν συνεχεία η μείωση
ακολούθησε αύξων ρυθμό.
Διάγραμμα 1.5: Διακύμανση Εσόδων Φόρων Κατανάλωσης
11,49
6,27
3,55
2,66 1,95
0,39 -0,85 -1,23 -1,76 -2,97 -3,44 -3,86
-6,00
-4,00
-2,00
0,00
2,00
4,00
6,00
8,00
10,00
12,00
14,00
Φόροι Συναλλαγών
-37,08
-38,39
-31,79
-27,48
-22,60 -22,05
-18,53
-15,88 -15,01 -13,14 -13,77 -14,32
-45,00
-40,00
-35,00
-30,00
-25,00
-20,00
-15,00
-10,00
-5,00
0,00
Φόροι Κατανάλωσης
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 16 από 51
Αντίστοιχη πορεία ακολούθησαν και τα έσοδα από τους φόρους εισοδήματος, τα οποία
παρά τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση κατά τη διάρκεια της χρονιάς, σε κανένα σημείο δεν
πλησίασαν καν τα αντίστοιχα του 2010. Εν τέλει παρατηρήθηκε μείωση τους, της τάξεως
του 10,72%.
Διάγραμμα 1.6: Διακύμανση Εσόδων Φόρων Συναλλαγών
1.2 Δαπάνες
Το 12μηνο του 2011, το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών κατευθύνεται σε αποδοχές και
συντάξεις (42,34%) και σε δαπάνες ασφάλισης, περίθαλψης και κοινωνικής προστασίας
(33,21%). Το 13,58% αφορά λειτουργικές και λοιπές δαπάνες και 9,7% αποδιδόμενους
πόρους.
-21,38
-16,77 -17,28
-18,66
-13,49
-10,86
-10,00
-7,92 -7,38 -8,66 -8,49
-10,72
-25,00
-20,00
-15,00
-10,00
-5,00
0,00
Φόρος Εισοδήματος
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 17 από 51
Διάγραμμα 1.7: Διάρθρωση Πρωτογενών Δαπανών
Ο Πίνακας 1.3 παρουσιάζει τη διάρθρωση των δαπανών. Μέχρι την ολοκλήρωση του έτους
οι πραγματοποιηθείσες πρωτογενείς δαπάνες είχαν καλύψει το 97,91% των αρχικών
προβλέψεων του προϋπολογισμού. Μεγαλύτερο ποσοστό κάλυψης παρουσιάζουν οι
δαπάνες για ασφάλιση, περίθαλψη και κοινωνική προστασία, που έχει δαπανηθεί το
106,62% των προϋπολογισθέντων κεφαλαίων, οι αποδοχές και συντάξεις που έχει
δαπανηθεί το 101,04% των προϋπολογισθέντων αλλά και η Αντιπαροχή έναντι παρουσίας
στους τομείς ασφάλισης ΔΕΗ (ποσοστό 100%).
42,34%
33,21%
13,58%
9,70%
1,16%
Αποδοχές και Συντάξεις
Ασφάλιση, Περίθαλψη, Κοινωνική Προστασία
Λειτουργικές και Λοιπές Δαπάνες
Αποδιδόμενοι Πόροι
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 18 από 51
Πίνακας 1.3: Διάρθρωση Δαπανών
Ποσά σε εκατομμύρια
ευρώ
31/10/2011 30/11/2011 31/12/2011
Προβλέψεις
Προϋπολογισμού
1/1/2011
Ποσοστό
Κάλυψης
ΜΠΔΣ
Αποδοχές και Συντάξεις 17.928 19.737 21.817 21.593 101,04 21.633
Ασφάλιση, Περίθαλψη,
Κοινωνική Προστασία
14.298 15.950 17.115 16.052 106,62 16.814
Λειτουργικές και Λοιπές
Δαπάνες
4851 5.526 6.999 7830 89,39 7.221
Αποδιδόμενοι Πόροι 3917 4.598 5.000 5978 83,64 5.162
Αντιπαροχή Έναντι
Παρουσίας Στους
Τομείς Ασφάλισης ΔΕΗ
572 600 600 600 100,00 600
Αποθεματικό 0 0 0
Σύνολο Πρωτογενών
Δαπανών (Α+Β+Γ+Δ+Ε)
41.565 46.412 51.532 52633 97,91 52.010
Η κυβέρνηση κατόρθωσε να μειώσει τις πρωτογενείς της δαπάνες κατά 0.28% συγκριτικά
με το 2010.
Πίνακας 1.4: Διαφοροποίηση Δαπανών 2011 – 2010
Ποσά σε εκατομμύρια ευρώ
2010 2011
Διαφορά
2011 -
2010
% Μεταβολή ΜΠΔΣ
Αρχική Πρόβλεψη
Προϋπολογισμού
12μηνο 12μηνο
Σύνολο Πρωτογενών Δαπανών 51.679 51.532 -147 -0,28 52.010 52.633
Σύνολο Δαπανών και τόκων 65.247 68.315 3.068 4,70 68.462 69.003
Σύνολο Δαπανών με Χρεωλύσια 87.701 139.442 51.741 59,00 141.721 120.438
1.3 Απόκλιση από τους Στόχους
Όσον αφορά τα καθαρά έσοδα, παρουσιάστηκε απόκλιση -10,02% έναντι των αρχικών
στόχων του προϋπολογισμού του 2011, -7,49% έναντι των προβλέψεων του ΜΠΔΣ, -3,08%
έναντι των αναθεωρημένων στόχων του προϋπολογισμού (Σεπτέμβριος 2011) και -2,56%
έναντι των τελικών εκτιμήσεων της εισηγητικής έκθεσης του προϋπολογισμού του 2012.
Στον τομέα αυτό υπήρξε σημαντική και αρνητική απόκλιση από τους στόχους.
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 19 από 51
Πίνακας 1.5: Απόκλιση Στόχων Καθαρών Εσόδων
Ποσό σε εκατ. ευρώ Απόκλιση
Πραγματοποιηθέντος
από Στόχο
ΚαθαράΈσοδα
Αρχικός Στόχος Προϋπολογισμού 55.560 -10,02
Πρόβλεψη ΜΠΔΣ 54.042 -7,49
Αναθεώρηση Προϋπολογισμού Σεπτέμβριος 2011 51.582 -3,08
Τελικές Εκτιμήσεις Εισηγητικής Έκθεσης Προϋπολογισμού 2012 51.308 -2,56
Πραγματοποιηθέντα (προσωρινά στοιχεία 12/2011) 49.993 -
Όσον αφορά τις πρωτογενείς δαπάνες αυτές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι των
προϋπολογισθέντων, με απόκλιση -2,09% έναντι των αρχικών στόχων του προϋπολογισμού
του 2011, -0,92% έναντι των προβλέψεων του ΜΠΔΣ, -0,52% έναντι των αναθεωρημένων
στόχων του προϋπολογισμού (Σεπτέμβριος 2011) και -0,57% έναντι των τελικών εκτιμήσεων
της εισηγητικής έκθεσης του προϋπολογισμού του 2012. Στον τομέα αυτό οι στόχοι
επιτεύχθηκαν.
Πίνακας 1.6: Απόκλιση Στόχων Πρωτογενών Δαπανών
Ποσό σε εκατ. ευρώ Απόκλιση
Πραγματοποιηθέντος
από Στόχο
ΠρωτογενείςΔαπάνες
Αρχικός Στόχος Προϋπολογισμού 52.633 -2,09
Πρόβλεψη ΜΠΔΣ 52.009 -0,92
Αναθεώρηση Προϋπολογισμού Σεπτέμβριος 2011 51.799 -0,52
Τελικές Εκτιμήσεις Εισηγητικής Έκθεσης Προϋπολογισμού 2012 51.830 -0,57
Πραγματοποιηθέντα (προσωρινά στοιχεία 12/2011) 51.532 -
Ως αποτέλεσμα των ανωτέρω το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού παρουσιάζει
αποκλίσεις (μεγαλύτερο έλλειμμα έναντι του αρχικά προϋπολογισθέντος) της τάξεως του
9,69% έναντι των αρχικών στόχων του προϋπολογισμού του 2011, 9,68% έναντι των
προβλέψεων του ΜΠΔΣ, -3,69% έναντι των αναθεωρημένων στόχων του προϋπολογισμού
(Σεπτέμβριος 2011) και -5,37% έναντι των τελικών εκτιμήσεων της εισηγητικής έκθεσης του
προϋπολογισμού του 2012. Οι δύο πιο πρόσφατες εκτιμήσεις εμφανίζονται πιο ακριβείς ως
προς την κατεύθυνση της απόκλισης (θετική ή αρνητική), αλλά αδυνατούν να προβλέψουν
το μέγεθος του ελλείμματος.
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 20 από 51
Πίνακας 1.7: Απόκλιση Στόχων Ελλείμματος Κρατικού Προϋπολογισμού
Ποσό σε εκατ. ευρώ Απόκλιση
Πραγματοποιηθέντος
από Στόχο
ΈλλειμμαΚΠ
Αρχικός Στόχος Προϋπολογισμού 2011 19.806 9,69
Πρόβλεψη ΜΠΔΣ 19.808 9,68
Αναθεώρηση Προϋπολογισμού Σεπτέμβριος 2011 22.558 -3,69
Τελικές Εκτιμήσεις Εισηγητικής Έκθεση Προϋπολογισμού 2012 22.959 -5,37
Πραγματοποιηθέντα (προσωρινά στοιχεία 12/2011) 21.726 -
Ενότητα 2: Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων
Το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων του 2011 συνεχίζει να υστερεί σημαντικά έναντι
αυτού του 2010. Δεδομένου ότι το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων αποτελεί το βασικό
αναπτυξιακό μοχλό της χώρας, η υστέρηση του, συνεπάγεται πάγωμα της οποιαδήποτε
αναπτυξιακής προοπτικής της χώρας. Το πάγωμα του ΠΔΕ στραγγίζει την αγορά από την
απαραίτητη ρευστότητα, αλλά παράλληλα περνά αρνητικό «μήνυμα» - κλίμα και στους
ιδιώτες επενδυτές.
Πίνακας 2.1: Διαφοροποίηση Δαπανών 2011 – 2010
Ποσά σε εκ. ευρώ 2010 2011
Ιανουάριος 130 111
Φεβρουάριος 663 144
Μάρτιος 723 422
Απρίλιος 792 651
Μάιος 922 373
Ιούνιος 465 430
Ιούλιος 506 489
Αύγουστος 474 639
Σεπτέμβριος 763 273
Οκτώβριος 609 254
Νοέμβριος 1115 501
Δεκέμβριος 1285 2321
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 21 από 51
Το ΠΔΕ είναι εμφανώς μικρότερο από το αντίστοιχο του 2010, με μόνη εξαίρεση το μήνα
Δεκέμβριο. Το Δεκέμβριο του 2011 οι Δαπάνες του ανήλθαν στα 2.321 εκατομμύρια ευρώ,
την ώρα που τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους ανέρχονταν στα 1.285 εκατομμύρια
ευρώ. Όπως φαίνεται και από το Διάγραμμα 4.1 μόνο το Δεκέμβριο του 2011 οι δαπάνες
εμφανίζονται αυξημένες έναντι όλων των υπόλοιπων μηνών, αλλά και του 2010.
Διάγραμμα 2.1: Διακύμανση ΠΔΕ 2011-2010
Παρόλα αυτά, οι επενδυτικές δαπάνες είναι ακόμα μικρότερες αν συγκριθούν με αυτές του
2009. Παρά τις όποιες φωνές, που καλούσαν την προηγούμενη κυβέρνηση να
αναθεωρήσει το μίγμα της οικονομικής της πολιτικής, αυτή συνειδητά διατηρούσε το
Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων περίπου στο μισό του αντίστοιχου που υπήρχε το 2009.
Μόλις στο τέλος του 2011 πραγματοποιήθηκε μεγάλη αύξηση των δαπανών του
προγράμματος, χωρίς βέβαια αυτό να φτάσει στα μεγέθη είτε του 2010, είτε του 2009.
130
663
723 792
922
465 506
474
763
609
1.115 1.285
111 144
422
651
373 430 489
639
273
254
501
2321
0
500
1000
1500
2000
2500
ΠΔΕ 2010 ΠΔΕ 2011
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 22 από 51
Πίνακας 2.2: Διαφοροποίηση Δαπανών 2011 – 2010 – 2009
2009 2010 2011
Ιανουάριος 829 130 111
2/μηνο 1,900 793 255
3/μηνο 2,927 1,516 677
4/μηνο 3,791 2,308 1,328
5/μηνο 4,590 3,230 1,701
6/μηνο 6,140 3,695 2,131
7/μηνο 6,593 4,201 2,620
8/μηνο 6,958 4,675 3,259
9/μηνο 7,805 5,438 3,532
10/μηνο 8,022 6,047 3,786
11/μηνο 8,153 7,162 4.287
12/μηνο 9,588 8,447 6.608
Η προηγούμενη κυβέρνηση επέλεξε να μειώνει σταδιακά τις δαπάνες του ΠΔΕ προκειμένου
να κλείνει «τρύπες» ελλείματος του Κρατικού Προυπολογισμού. Η αδυναμία περιορισμού
των πρωτογενών και άλλων δαπανών, την οδήγησε στη μείωση των αναπτυξιακών
δαπανών. Με τις μεθοδολογίες αυτές υποσκάπτεται όμως η δυνατότητα του κράτους να
παράγει μελλοντικά κέρδη μέσω της ανάπτυξης. Ο βραχυπρόθεσμος κυβερνητικός
προσανατολισμός περιόρισε την αναπτυξιακές δυνατότητες και έστειλε λανθασμένο
μηνυμα στους ιδιώτες, αποτρέποντας και την ανάπτυξη των ιδιωτικών επενδύσεων. Η
κυβερνητική αλλαγή φαίνεται να έφερε και αλλαγή στην ακολουθούμενη πολιτική όσον
αφορά το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 23 από 51
Διάγραμμα 2.2: Διακύμανση ΠΔΕ 2011– 2010 – 2009
Ενότητα 3: Βασικά Οικονομικά Μεγέθη
3.1 Πληθωρισμός
Ο Πληθωρισμός βάσει των στοιχείων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής κυμαίνεται στο 2,4%
για τον μήνα Δεκέμβριο. Στο επόμενο διάγραμμα παρουσιάζεται η πορεία εξέλιξης του
πληθωρισμού από τον Ιανουάριο του 2009 μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2011. Η
παρουσίαση γίνεται με βάση του έτος 2009 ως έτος βάσης (2009 = 100). Για το 12μηνο
Δεκεμβρίου 2011 – Δεκεμβρίου 2010 ο πληθωρισμός παρουσιάζει ανοδική τάση της τάξεως
του 2,4% περίπου οδηγώντας σε περαιτέρω μείωση της αγοραστικής δύναμης των
καταναλωτών.
677
1.328
1.701
2.131
2.620
3.259 3.532
3.786
4.287
6.608
793
1.516
2.308
3.230
3.695 4.201
4.675
5.438
6.047 7.162
8.447
829
1.900
2.927
3.791
4.590
6.140
6.593
6.958
7.805 8.022
8.153
9.588
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
2011 2010 2009
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 24 από 51
Διάγραμμα 3.1: Πληθωρισμός
Τα υψηλότερα επίπεδα πληθωρισμού (άνω του 3%) παρουσιάζουν η «Στέγαση» (7,89%), η
«Διατροφή και τα μη Αλκοολούχα Ποτά» (4,26%) και τα «Αλκοολούχα Ποτά και Καπνός»
(4,57%), καθώς και τα «Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια» (3,07%). Οι δύο από τις τέσσερις
αυτές κατηγορίες αποτελούν σημαντικό στοιχείο στην καθημερινή ζωή των πολιτών και
επιδρούν ιδιαίτερα επιβαρυντικά στους οικογενειακούς πληθωρισμούς. Είναι τομείς στους
οποίους οι πολίτες υποχρεωτικά ξοδεύουν μέρος ή και το σύνολο των εισοδημάτων τους,
οπότε κάθε πληθωριστική αύξηση οδηγεί σε άμεση υποβάθμιση του επιπέδου ζωής τους.
Αντίθετα, όπου υπάρχει μείωση των τιμών, αυτή δεν είναι μεγάλη αλλά κινείται σε οριακά
επίπεδα. Είναι σημαντικό όμως ότι παρουσιάζεται μείωση σε τομείς όπως η «Υγεία» (-
0,45%) και η «Εκπαίδευση» (-0,94%), αν και οι δύο αυτοί κλάδοι έχουν μεγάλο κομμάτι
συμμετοχής στη «παραοικονομία». Σε αποπληθωριστικές τάσεις πέρασε για πρώτη και
φορά και η «Ένδυση και υπόδηση» (-0,57%), ενώ οριακά αρνητικός είναι και ο δείκτης για
τα «Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες» (-0,14%)
1,76
1,60
1,30
0,96
0,49 0,53 0,57
0,78
0,71
1,22
2,00
2,64
2,38
2,77
3,93
4,84
5,43
5,22
5,49
5,54
5,57
5,21
4,92
5,17 5,20
4,39
4,50
3,93
3,29
3,34
2,40
1,67
3,05
3,00
2,90
2,42
12009
22009
32009
42009
52009
62009
72009
82009
92009
102009
112009
122009
12010
22010
32010
42010
52010
62010
72010
82010
92010
102010
112010
122010
12011
22011
32011
42011
52011
62011
72011
82011
92011
102011
112011
122011
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 25 από 51
Πίνακας 3.1: Πληθωρισμός κατά Ομάδα Αγαθών και Υπηρεσιών
Ομάδες αγαθών και υπηρεσιών Σεπτ. Οκτ. Νοέ. Δεκ
Μέσος
2011
1 Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά 2,21 3,14 3,76 4,26 3,11
2 Αλκοολούχα ποτά και καπνός 5,79 5,22 4,53 4,57 7,65
3 Ένδυση και υπόδηση 2,80 2,25 2,41 -0,57 -0,54
4 Στέγαση 8,31 9,17 9,32 7,89 8,91
5 Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και
υπηρεσίες
0,82 0,63 0,38 -0,14 1,15
6 Υγεία -0,68 -0,69 -0,98 -0,45 -0,56
7 Μεταφορές 4,76 3,78 2,70 2,00 6,30
8 Επικοινωνίες 0,64 0,64 0,64 -0,37 1,64
9 Αναψυχή, πολιτιστικές δραστηριότητες -0,34 -0,63 -0,80 -1,14 0,00
10 Εκπαίδευση -0,41 -0,88 -0,94 -0,94 -0,14
11 Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια 2,89 2,83 3,21 3,07 2,01
12 Άλλα αγαθά και υπηρεσίες 2,66 2,03 2,02 1,95 3,04
3.2 Ανεργία
Η ανεργία έχει εκτιναχτεί. Βάσει των στοιχείων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, το
Γ Τρίμηνο του 2011 η ανεργία ανερχόταν στο 17,7 του εργατικού δυναμικού. Για τον
Οκτώβριο του 2011 οι εκτιμήσεις της αφορούσαν 903 χιλιάδες ανέργους. Το
μέγεθος είναι σαφώς μεγαλύτερο από το μέσο ετήσιο και το τριμηνιαίο νούμερο.
Διάγραμμα 3.2: Ανεργία
11,2
10,4
10,2
11,2 11,4
9,9 9,8
10,2 10,4
9,3
9,9
11,3
10,2
10,1
10,4
9,6
9,7
8,8
8,3
8,8
9,1
8,1
7,9
8,3
7,2
7,9
9,3
8,9
9,3
10,3
11,7 11,8
12,4
14,2
15,9
16,3
17,7
0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
10,0
12,0
14,0
16,0
18,0
20,0
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 26 από 51
Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός πως ο μη – οικονομικά ενεργός πληθυσμός
παρουσιάζει αύξηση, την ώρα που οι απασχολούμενοι μειώνονται σημαντικά. Πρακτικά
αυτό σηματοδοτεί πως ολοένα και λιγότεροι εργαζόμενοι θα σηκώσουν στα επόμενα έτη το
βάρος της οικονομικής συντήρησης ολοένα και μεγαλύτερου πληθυσμού. Το στοιχείο αυτό
συνεπικουρείται και από το γεγονός πως η ανεργία αυξάνεται, αλλά και πως οι μισθοί λόγω
οικονομικής κρίσης έχουν δεχτεί σημαντική μείωση σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Μικρή
αναστροφή της αυξητικής τάσης του μη – οικονομικά ενεργού πληθυσμού εμφανίζεται τον
Οκτώβριο του 2011, χωρίς να έχει παρουσιαστεί πάντως κάποια σημαντική αύξηση των
απασχολουμένων.
Ενδεικτικά αναφέρεται, το εργατικό δυναμικό της χώρας έχει μειωθεί σε σχέση με την
αντίστοιχη περίοδο του 2010 κατά 1,67% (και λόγω οικονομικής μετανάστευσης, ειδικά των
νέων), το μη – εργατικό δυναμικό (άνθρωποι που συντηρούνται από τις οικογένειες τους)
έχει αυξηθεί κατά 2,8%, οι απασχολούμενοι έχουν μειωθεί κατά 7% και οι άνεργοι έχουν
αυξηθεί κατά 32,1%. Συγκριτικά με τον προηγούμενο μήνα, ενώ οι άνεργοι αυξάνονται κατά
περίπου 50 χιλιάδες, οι απασχολούμενοι αυξάνονται κατά 14 χιλιάδες, ενώ το εργατικό
δυναμικό έχει μειωθεί περίπου κατά 60 χιλιάδες άτομα. Την ίδια ώρα ο μη – οικονομικά
ενεργός πληθυσμός μειώνεται περίπου κατά 17 χιλιάδες άτομα.
Διάγραμμα 3.3: Τάσεις Μη – οικονομικά Ενεργού Πληθυσμού και Απασχολούμενων
Από το Διάγραμμα 3.4 είναι εμφανές ότι μέχρι το τέλος του 2009 η ανεργία βρισκόταν σε
λογικά επίπεδα ή έστω συγκρατούνταν. Στις αρχές του 2010 ξεκινά η μεγάλη αύξηση της, με
το αριθμό των ανέργων να ξεπερνά του 600 χιλιάδες για πρώτη φορά το Φεβρουάριο του
2010, ενώ το Δεκέμβριο του ίδιου έτους οι άνεργοι ξεπερνούν τους 700 χιλιάδες και τρεις
μήνες αργότερα τους 800 χιλιάδες. Στα τέλη του 2011, η ανεργία φαίνεται να
4.267,6
4.178,3 4.185,3 4.183,3
4.131,5
4.161,1
4.140,0
4.034,5
4.051,1 4.065,8
4.302,3
4.363,9
4.335,5
4.365,1 4.383,4 4.385,6 4.382,9 4.403,5 4.440,1
4.382,4
3.800
3.900
4.000
4.100
4.200
4.300
4.400
4.500
Απασχολούμενοι Μη οικονομικά ενεργοί
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 27 από 51
σταθεροποιείται πάνω από τις 800 χιλιάδες άτομα, γεγονός που προβληματίζει για τα
επίπεδα που αυτή θα διαμορφωθεί στην έναρξη του 2012.
Διάγραμμα 3.4: Τάσεις Ανεργίας 2011 – 2010
3.3 Έσοδα Δημοσίου από Τέλη Κινητής Τηλεφωνίας
Τα έσοδα του δημοσίου από τα τέλη κινητής τηλεφωνίας αποτελούν ένα δείκτη χρησης της
συγκεκριμένης υπηρεσίας, η οποία με τη σειρά της αποτελεί έναν δείκτη κοινωνικής
ευημερίας. Είναι χαρακτηριστική η μείωση που εμφανίζεται ήδη από το 2010. Ενδεικτικά
αναφέρεται πως η μείωση για τη χρονική περίοδο Αύγουστος 2011 – Αύγουστος 2010 είναι
της τάξεως του 20,8%, τόσο σε μηνιαίο όσο και σε αθροιστικό επίπεδο. Σημειώνεται ότι η
τελευταία αύξηση των τελών κινητής τηλεφωνίας πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο του
2009.
756,8 787,2 811,3 786,5 822,7 793,7
820,3
908,0
857,7
903,5
567,1 605,3
578,7 597,0 602,2 582,4 607,0 613,1 627,7
684,0 692,6
733,6
465,7 451,0 457,0 466,9
420,4
427,7 476,7 452,7 456,8
491,1
532,0 505,1
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1.000
2011 2010 2009
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 28 από 51
Διάγραμμα 3.5: Έσοδα Δημοσίου από Τέλη Κινητής Τηλεφωνίας
Ενότητα 4: Προσδοκίες
4.1 Δείκτης Οικονομικού Κλίματος
Ο δείκτης οικονομικού κλίματος παρουσιάζει μία σταθερή μείωση από το Α’ Τρίμηνο του
2010. Είναι εμφανές ότι σε κάθε δεδομένη χρονική στιγμή της υπό εξέταση περιόδου το
οικονομικό κλίμα στην Ελλάδα υπολείπεται του αντίστοιχου Ευρωπαικού. Μεταξύ
Οκτωβρίου και Νοεμβρίου 2011, ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα παρουσιάζει
οριακή αύξηση της τάξεως του 1,63%.
Πίνακας 4.1: Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (5/2010 = 100)
Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (5/2010 = 100)
Ευρωπαϊκή Ένωση Ελλάδα
Α Τρίμηνο 2009 68,8 64,3
Β Τρίμηνο 2009 74,2 66,9
Γ Τρίμηνο 2009 84,3 72,9
Δ Τρίμηνο 2009 92,2 78,5
Α Τρίμηνο 2010 98,0 78,8
Β Τρίμηνο 2010 100,4 72,6
Γ Τρίμηνο 2010 103,0 74,4
Δ Τρίμηνο 2010 105,3 74,5
Α Τρίμηνο 2011 106,9 78,0
Β Τρίμηνο 2011 105,0 72,7
Γ Τρίμηνο 2011 97,9 71,7
Οκτώβριος 2011 93,8 67,5
Νοέμβριος 2011 92,8 68,6
34,65
32,92
30,51
30,58
29,62
30,29
30,26
30,53
29,36
27,08
27,59
25,94
25,29
24,93
23,57
25,25
25,37
26,52
0
5
10
15
20
25
30
35
40
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 29 από 51
Παρά τη μικρή αυτή αύξηση, η ετήσια μείωση συγκριτικά με τον Οκτώβριο του 2010 είναι
8,29%. Το Οικονομικό κλίμα στην Ελλάδα για το 2011 είναι σταθερά χαμηλότερο από το
αντίστοιχο του 2010. Αντίθετα την Ευρωπαική Ένωση, το κλίμα υπήρξε θετικό μέχρι και τον
Ιούλιο του 2011 ξεκινώντας πτωτική πορεία έκτοτε. Οι διακυμάνσεις του οικονομικού
κλίματος όμως είναι πολύ πιο έντονες στην περίπτωση της Ελλάδας με σημαντικές
μεταπτώσεις από τρίμηνο σε τρίμηνο, γεγονός που είναι επιβαρυντικό για την εθνική
οικονομία.
Διάγραμμα 4.2: Μεταβολή Οικονομικού Κλίματος 2011-2010
98,0 100,4 103,0 105,3 106,9
105,0
97,9
93,8 92,8
78,8
72,6 74,4 74,5
78,0
72,7 71,7
67,5
68,6
0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
100,0
120,0
Α Τρίμηνο
2010
Β Τρίμηνο
2010
Γ Τρίμηνο
2010
Δ Τρίμηνο
2010
Α Τρίμηνο
2011
Β Τρίμηνο
2011
Γ Τρίμηνο
2011
Οκτώβριος
2011
Νοέμβριος
2011
Ευρωπαική Ένωση Ελλάδα
2,48 2,23
1,52
-1,72
-6,82
-4,16
-1,07
-7,91
2,53
0,04
4,70
-6,71
-1,37
-5,90
1,63
-10,00
-8,00
-6,00
-4,00
-2,00
0,00
2,00
4,00
6,00
Α Τρίμηνο
2010
Β Τρίμηνο
2010
Γ Τρίμηνο
2010
Δ Τρίμηνο
2010
Α Τρίμηνο
2011
Β Τρίμηνο
2011
Γ Τρίμηνο
2011
Οκτώβριος
2011
Ευρωπαική Ένωση Ελλάδα
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 30 από 51
4.2 Δείκτες Επιχειρηματικών Προσδοκιών
Οι δείκτες επιχειρηματικών προσδοκιών εμφανίζουν τέσσερις βασικούς κλάδους της
ελληνικής οικονομίας. Τα αποτελέσματα δείχνουν μία σχετική στάσιμη κατάσταση κατά τη
διάρκεια του 2011. Αν και το επιχειρηματικό κλίμα έδειξε τάσεις ανάκαμψης μετά από μία
πολύ δύσκολη χρονιά (2010), ξεκίνησε εκ νέου πτώση μετά τον Ιούλιο του 2011 στη
Βιομηχανία και τις Υπηρεσίες, μετά τον Αύγουστο στις Κατασκευές και μετά το Σεπτέμβριο
στο Λιανικό Εμπόριο.
Ως προς το 2010, τα αποτελέσματα του 11μήνου του 2011, ο δείκτης επιχειρηματικών
προσδοκιών στη βιομηχανία είναι χαμηλότερος κατά 2,68%, ο δείκτης επιχειρηματικών
προσδοκιών στις κατασκευές μικρότερος κατά 33,87%, ο δείκτης επιχειρηματικών
προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο μεγαλύτερος κατά 7,96% και ο δείκτης επιχειρηματικών
προσδοκιών στις υπηρεσίες μικρότερος κατά 6,30%. Αισθητά μικρότερος όλων είναι ο
δείκτης που αφορά τις κατασκευές, που αποτελούσαν και έναν από τους βασικότερους
κλάδους οικονομικής ανάπτυξης της χώρας για πολλά έτη.
Διάγραμμα 4.3: Δείκτες Επιχειρηματικών Προσδοκιών
4.3 Δείκτες Καταναλωτικών Προσδοκιών
Οι προσδοκίες των καταναλωτών διολισθαίνουν σταθερά παρά τη μικρή ανάκαμψη
που παρατηρείται από τον Οκτώβριο στο Νοέμβριο του 2011. Είναι χαρακτηριστικό
πως οι καταναλωτικές προσδοκίες είναι κατά 18,84% μειωμένες συγκριτικά με το
76,6 80,6 80,5 78,3 78,1 76,2 77,5
81,0
76,2 74,0
72,6
29,1
34,5
26,3 29,4
36,4
29,9 28,8 33,6
44,3 40,6
37,1
57,5
64,8 66,7
62,0
52,9 55,0
56,9 57,2 57,0
62,8 59,760,1
57,5 59,2
62,9 61,9 64,0
65,4 69,1 66,8
62,1 56,5
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
ΔΕΠ στη Βιομηχανία ΔΕΠ στις Κατασκευές ΔΕΠ στο Λιανικό Εμπόριο ΔΕΠ στις Υπηρεσίες
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 31 από 51
2010, ενώ η μείωση τους ξεπερνά το 115% συγκριτικά με το 2009. Όσον αφορά το
μέλλον τους, αλλά και το μέλλον της χώρας (επόμενοι 12 μήνες), τα νοικοκυριά
διατηρούν υψηλή επιφυλακτικότητα, αν όχι απαισιοδοξία. Οι δείκτες προσδοκιών
για την κατάσταση του νοικοκυριού τους επόμενους 12 μήνες είναι κατά 28,81%
μειωμένος συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2010, ενώ ο αντίστοιχος
δείκτης για τη μελλοντική κατάσταση της χώρας είναι κατά 18,57% μειωμένος
συγκριτικά με το 2010. Τα νοικοκυριά είναι περισσότερο απαισιόδοξα για την
κατάσταση τους, συγκριτικά με την κατάσταση της χώρας, αλλά η αισιοδοξία τους
μειώνεται πολύ ταχύτερα όσον αφορά τη δική τους μελλοντική κατάσταση έναντι
αυτής της χώρας.
Διάγραμμα 4.4: Δείκτες Καταναλωτικών Προσδοκιών
Ενότητα 5: Αναπτυξιακά Μεγέθη
5.1 Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν
Ο Πίνακας 5.1 παρουσιάζει την εξέλιξη του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος σε τρέχουσες
και σταθερές τιμές (σταθερές τιμές 2005). Τα στοιχεία δείχνουν πως η χώρα βρίσκεται σε
βαθιά ύφεση είτε μελετηθεί το ΑΕΠ σε τρέχουσες, είτε σε σταθερές τιμές. Για το Γ’ Τρίμηνο
του 2011 η ύφεση αγγίζει το 5,0% παρουσιάζοντας σχετική βελτίωση συγκριτικά με το Α’
και το Β’ Τρίμηνο του 2011. Πρέπει να σημειωθεί πως ιστορικά το Γ’ Τρίμηνο κάθε έτους το
-47
-51 -58
-61 -67
-61
-67
-72
-69
-75
-72
-67 -66
-70
-69
-75
-77
-71 -74
-84
-82
-90
-80
-70
-60
-50
-40
-30
-20
-10
0
Δείκτης Προσδοκιών Καταναλωτών
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 32 από 51
ΑΕΠ της χώρας εμφανίζει τις μεγαλύτερες τιμές του, καθώς σε αυτό περιλαμβάνονται και οι
καλοκαιρινοί μήνες που λόγω τουριστικής κίνησης αυξάνουν τα εθνικά μεγέθη.
Πίνακας 5.1: Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν
Σε
σταθερές
τιμές
2005
% Μεταβολή ως
προς το
αντίστοιχο 3μηνο
του
προηγούμενου
έτους
Σε
τρέχουσες
τιμές
% Μεταβολή ως προς το
αντίστοιχο 3μηνο του
προηγούμενου έτους
Α Τρίμηνο 2006 46.679 4,4 47.871 8,0
Β Τρίμηνο 2006 51.131 7,4 52.127 9,5
Γ Τρίμηνο 2006 53.021 3,9 54.473 6,9
Δ Τρίμηνο 2006 52.920 6,5 54.423 8,5
Α Τρίμηνο 2007 49.107 5,2 51.148 6,8
Β Τρίμηνο 2007 52.647 3,0 55.552 6,6
Γ Τρίμηνο 2007 54.980 3,7 58.606 7,6
Δ Τρίμηνο 2007 53.121 0,4 57.465 5,6
Α Τρίμηνο 2008 49.188 0,2 54.250 6,1
Β Τρίμηνο 2008 52.928 0,5 58.785 5,8
Γ Τρίμηνο 2008 54.972 0,0 61.533 5,0
Δ Τρίμηνο 2008 52.438 -1,3 58.353 1,5
Α Τρίμηνο 2009 47.024 -4,4 51.638 -4,8
Β Τρίμηνο 2009 50.605 -4,4 58.611 -0,3
Γ Τρίμηνο 2009 53.063 -3,5 60.247 -2,1
Δ Τρίμηνο 2009 52.022 -0,8 61.145 4,8
Α Τρίμηνο 2010 47.202 0,4 53.841 4,3
Β Τρίμηνο 2010 50.228 -0,7 58.099 -0,9
Γ Τρίμηνο 2010 50.605 -4,6 59.559 -1,1
Δ Τρίμηνο 2010 47.549 -8,6 55.820 -8,7
Α Τρίμηνο 2011 43.273 -8,3 50.136 -6,9
Β Τρίμηνο 2011 46.496 -7,4 54.864 -5,6
Γ Τρίμηνο 2011 48.095 -5,0 57.354 -3,7
Η απεικόνιση της μεταβολής των ανωτέρω μεγεθών συγκριτικά με το αντίστοιχο τρίμηνο
του προηγούμενου έτους, φαίνεται στο Διάγραμμα 5.1 όπου και παρουσιάζεται το ΑΕΠ από
το 2006. Είναι εμφανές πως από τις αρχές του 2010, όπου η προηγούμενη κυβέρνηση
ξεκίνησε να εφαρμόζει την οικονομική της πολιτική και ειδικά από το Β’ Τρίμηνο του 2010,
η χώρα έχει εισέλθει στη σκληρότερη φάση της ύφεσης. Η αλλαγή οικονομικής πολιτικής
προκειμένου να βγει η χώρα από τη κατάσταση αυτή, θεωρείται επιβεβλημένη. Η
κατάσταση στα τέλη του 2011, εμφανίζεται βελτιωμένη συγκριτικά με την αντίστοιχη στην
αρχή του έτους.
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 33 από 51
Διάγραμμα 5.1: Τάση Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος
5.2 Λιανικό Εμπόριο
Το λιανικό εμπόριο βρίσκεται σε πτωτική τάση από την έναρξη του 2011. Ο Γενικός Δείκτης
βρίσκεται στο -8,9% συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2010. Μεγαλύτερη πτώση
παρουσιάζουν οι τομείς που σχετίζονται με την ένδυση και υπόδηση, καθώς και με τα είδη
διατροφής – ποτά – καπνό. Τα βιβλία και χαρτικά παρόλο που βρίσκονταν σε μεγάλη πτώση
από την αρχή του έτους, παρουσιάζουν σημαντική αύξηση το Σεπτέμβριο κυρίως λόγω
εποχικότητας, με συνεπακολουθούμενη εκ νέου μείωση τον Οκτώβριο.
Συγκριτικά με το 2010, όλοι οι επιμέρους δείκτες του λιανικού εμπορίου έχουν υποστεί
μείωση. Τα είδη διατροφής – ποτά – καπνός είναι μειωμένα κατά 19,69%, τα είδη ένδυσης
και υπόδησης μειωμένα κατά 29,81%, τα έπιπλα – ηλεκτρικά είδη – οικιακός εξοπλισμός
είναι μειωμένα κατά 14,94% και τα βιβλία – χαρτικά – λοιπά είδη είναι μειωμένα κατά
12,80%.
4,4
7,4
3,9
6,5
5,2
3,0
3,7
0,4 0,2 0,5
0,0
-1,3
-4,4
-3,5
-0,8
0,4
-0,7
-4,6
-8,6 -8,3
-7,4
-5,0
8,0
9,5
6,9
8,5
6,8 6,6
7,6
5,6
6,1 5,8
5,0
1,5
-4,8
-0,3
-2,1
4,8 4,3
-0,9
-1,1
-6,9
-5,6
-3,7
-10,0
-5,0
0,0
5,0
10,0
15,0
% Μεταβολή ως προς το αντίστοιχο 3μηνο του προηγούμενου έτους - σε σταθερές τιμές 2005
% Μεταβολή ως προς το αντίστοιχο 3μηνο του προηγούμενου έτους - σε τρέχουσες τιμές
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 34 από 51
Διάγραμμα 5.2: Τάση Λιανικού Εμπορίου το 2011 συγκριτικά με το 2010
5.3 Εμπόριο Μηχανοκίνητων Οχημάτων
Ο κλάδος αυτοκινήτου και μοτοσικλέτας έχει πληγεί σημαντικά. Οι πωλήσεις τους σε
επίπεδο λιανικής βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά, διαμορφώνοντας μία πρωτόγνωρη
κατάσταση ύφεσης. Σε επίπεδο χονδρικού εμπορίου, τα επίπεδα αν και πτωτικά
συγκρατούνται ακόμα σε σχετικά υψηλά επίπεδα.
Διάγραμμα 5.3: Δείκτες Λιανικού & Χονδρικού Εμπορίου Αυτοκινήτων & Μοτοσικλετών
87,2
79,879,6
68,1
89,0
62,4
73,8
72,977,0
66,1
48
53
58
63
68
73
78
83
88
93
98
Γενικός Δείκτης (εκτός καυσίμων & λιπαντικών) Είδη Διατροφής - Ποτά - Καπνός
Ένδυση - Υπόδηση Έπιπλα - Ηλεκτρικά Είδη - Οικιακός Εξοπλισμός
Βιβλία - Χαρτικά - Λοιπά Είδη
75,1
95,8 90,7
76,3
69,7
61,5
41,6 41,6 41,4 42,5 38,9
114,0
124,8 125,2 130,8
119,9 118,4
106,8
120,5
103,9 106,7
95,2
0
20
40
60
80
100
120
140
Α τρίμ.
2009
Β τρίμ.
2009
Γ τρίμ.
2009
Δ τρίμ.
2009
Α τρίμ.
2010
Β τρίμ.
2010
Γ τρίμ.
2010
Δ τρίμ.
2010
Α τρίμ.
2011
Β τρίμ.
2011
Γ τρίμ.
2011
Εμπορία Αυτοκινήτων - Μοτοσικλετών Χοδρικό Εμπόριο
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 35 από 51
5.4 Κατασκευαστικός Τομέας
Ο κατασκευαστικός τομέας έχει πληγεί σημαντικά. Ο Γενικός Δείκτης έχει μειωθεί
από 89,3 το Α Τρίμηνο του 2009 σε 57,8 το Γ’ Τρίμηνο του 2011. Η κατασκευαστική
δραστηριότητα μειώθηκε κατά 8,25% συγκριτικά με το Γ τρίμηνο του 2010, ενώ η
μείωση συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο 2009 υπήρξε 42,26%. Όσον αφορά τα
οικοδομικά έργα παρατηρείται μείωση της τάξεως του 41% συγκριτικά με το Γ
Τρίμηνο του 2010, ενώ στα έργα πολιτικού μηχανικού παρατηρείται αύξηση για την
αντίστοιχη περίοδο της τάξεως του 4,82%. Μέσα σε δύο χρόνια λοιπόν η
κατασκευαστική δραστηριότητα έχει υποστεί σημαντική συρρίκνωση. Πρέπει να
ληφθεί υπόψη ότι ο κατασκευαστικός κλάδος δρα πολλαπλασιαστικά στην
οικονομική δραστηριότητα καθώς «κινητοποιεί» και «ενεργοποιεί» πολλαπλούς
κλάδους. Τα αποτελέσματα της μείωσης της κατασκευαστικής δραστηριότητας
συνετέλεσαν σημαντικά στην διαμόρφωση υφεσιακού κλίματος και στη μείωση του
ΑΕΠ.
Διάγραμμα 5.4: Κατασκευές σε σταθερές τιμές (2005 = 100)
Η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα ξεκίνησε (Ιανουάριος 2011) μειωμένη κατά
71,5% συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2010 και παρόλο που η κατάσταση
βελτιώθηκε με την πάροδο του έτους, παραμένει σημαντικά μειωμένη συγκριτικά
με την αντίστοιχη περσυνή (-44,6% τον Ιούνιο του 2011). Αρνητική είναι η εικόνα
και από την παραγωγή τσιμέντου στη χώρα. Η παραγωγή τον Ιανουάριο του 2011
ξεκινά σε χαμηλότερα επίπεδα από ότι το 2010 (-8,1%). Η μειωμένη
κατασκευαστική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της χρονιάς οδηγεί σε
89,3
112,2
100,1
119,5
68,5
77,0
63,0 79,5
42,9
49,4
57,869,0
77,4
65,2
78,8
53,1
49,4
34,8
42,4
24,8 23,4 20,5
111,2
149,8
137,7
163,5
85,1
106,8
93,4
119,6
62,6
77,5
97,9
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
Α τρίμ.
2009
Β τρίμ.
2009
Γ τρίμ.
2009
Δ τρίμ.
2009
Α τρίμ.
2010
Β τρίμ.
2010
Γ τρίμ.
2010
Δ τρίμ.
2010
Α τρίμ.
2011
Β τρίμ.
2011
Γ τρίμ.
2011
Γενικός Δείκτης Οικοδομικά Έργα (κτίρια) Έργα Πολιτικού Μηχανικού
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 36 από 51
συστηματική μείωση της παραγωγής τσιμέντου, με αποτέλεσμα τον Αύγουστο του
2011 η παραγωγή να υπολείπεται κατά 37,3% της αντίστοιχης του 2010.
Διάγραμμα 5.5: Αθροιστικά Αποτελέσματα στην Κατασκευαστική Δραστηριότητα
5.5 Βιομηχανική Παραγωγή
Η βιομηχανική παραγωγή της χώρας έχει υποστεί καθίζηση, με κάποιους τομείς να
ανθίστανται καλύτερα από κάποιους άλλους. Ο Γενικός Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής
έχει πέσει από το 86,4 τον Μάρτιο του 2010, στο 74,7 το Νοέμβριο του 2011. Μόνο το
τελευταίο έτος η μείωση της βιομηχανικής παραγωγής ήταν της τάξεως του 7,78%. Όσον
αφορά τους επιμέρους βιομηχανικούς τομείς παραγωγής πάνω από το γενικό δείκτη
κυμαίνονται μόνο οι τομείς ενέργειας και μη διαρκών καταναλωτικών αγαθών, που είναι
και οι τομείς που αφορούν την καθημερινότητα των περισσότερων πολιτών. Βεβαίως
ακόμα και στους τομείς αυτούς η μείωση συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2010
είναι σημαντική και αγγίζει το 5,15% στην ενέργεια και το 4,94% στα μη διαρκή
καταναλωτικά αγαθά.
Όσον αφορά τους υπόλοιπους τομείς (ενδιάμεσα αγαθά, κεφαλαιουχικά αγαθά και διαρκή
αγαθά), αυτοί κυμαίνονται κάτω του γενικού δείκτη. Οι τομείς αυτοί δραστηριοποιούνται
στην παραγωγή αγαθών που χρησιμεύουν είτε στην παραγωγή άλλων προϊόντων, είτε ως
κεφαλαιουχικά αγαθά, είτε ως αγαθά διαρκή. Η μείωση στους τομείς αυτούς συγκριτικά με
το 2010 είναι της τάξεως του 12,38% για τα ενδιάμεσα αγαθά, του 14,24% για τα
κεφαλαιουχικά αγαθά και του 15,70% για τα διαρκή καταναλωτικά αγαθά.
-71,5
-59,9 -54,2
-49,8 -46,1 -44,6
-8,1
-19,4
-27,3
-32,7 -34,9 -35,8 -35,4 -37,3
-80
-70
-60
-50
-40
-30
-20
-10
0
Ιδιωτική Οικονομική Δραστηρίοτητα Σύνολο Χώρας (όγκος σε χιλ. κυβ. μέτρα)
Παραγωγή Τσιμέντου (όγκος σε χιλ. τόνους)
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 37 από 51
Πίνακας 5.2: Βιομηχανική Παραγωγή (2005 = 100)
Βιομηχανική Παραγωγή (2005 = 100)
Γενικός
Δείκτης
Ενέργεια
Ενδιάμεσα
Αγαθά
Κεφαλαιουχικά
Αγαθά
Διαρκή
Καταναλωτικά
Αγαθά
Μη Διαρκή
Καταναλωτικά
Αγαθά
Μάρτιος 2010 86,4 90,1 82,4 54,4 81,3 97,3
Απρίλιος 2010 82,6 83,1 81,8 49,2 71,2 95,6
Μάιος 2010 87,0 89,7 87,3 53,1 69,8 96,1
Ιούνιος 2010 91,7 97,8 87,4 58,5 74,7 100,7
Ιούλιος 2010 92,3 104,2 82,3 49,6 68,4 103,2
Αύγουστος 2010 83,9 104,7 61,8 42,3 37,2 97,1
Σεπτέμβριος 2010 85,1 93,0 76,5 58,0 73,5 93,7
Οκτώβριος 2010 82,9 88,0 81,5 59,0 72,5 86,4
Νοέμβριος 2010 81,0 87,4 80,0 61,8 66,9 81,0
Δεκέμβριος 2010 80,7 87,6 67,2 97,8 63,1 81,2
Ιανουάριος 2011 73,9 86,8 69,2 32,4 46,2 77,2
Φεβρουάριος 2011 78,2 89,0 74,7 40,0 56,4 81,6
Μάρτιος 2011 79,1 83,1 75,0 53,9 66,3 87,9
Απρίλιος 2011 73,6 71,1 71,5 50,7 58,0 89,4
Μάιος 2011 78,1 80,5 74,7 48,9 59,7 90,6
Ιούνιος 2011 79,0 79,6 77,2 50,5 59,9 92,4
Ιούλιος 2011 89,7 100,3 76,9 55,4 65,4 102,9
Αύγουστος 2011 74,4 91,5 52,4 35,6 34,3 90,1
Σεπτέμβριος 2011 83,9 90,2 76,1 59,7 66,2 93,5
Οκτώβριος 2011 71,7 76,4 70,1 52,3 54,2 75,1
Νοέμβριος 2011 74,7 82,9 70,1 53,0 56,4 77,0
Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν ότι μικρότερη πτώση στη βιομηχανική παραγωγή έχουν οι
τομείς που σχετίζονται περισσότερο προϊόντα καθημερινής κατανάλωσης και την ενέργεια,
ενώ μεγαλύτερη είναι η πτώση σε τομείς που σχετίζονται με ενδιάμεσα, κεφαλαιουχικά και
διαρκή αγαθά.
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 38 από 51
Διάγραμμα 5.6: Βιομηχανική Παραγωγή (2005 = 100)
Παρά τη πτώση στη βιομηχανική παραγωγή, ο κύκλος εργασιών εμφανίζεται να έχει
σταθεροποιηθεί τους δύο τελευταίους μήνες. Σε επίπεδο γενικού δείκτη συγκριτικά με την
αντίστοιχη περίοδο του 2010 παρουσιάζεται οριακή μείωση της τάξεως του 0,92% η οποία
οφείλεται σε μεγαλύτερο βαθμό στη μείωση του κύκλου εργασιών στο εξωτερικό κατά
9,77%, την ώρα που ο κύκλος εργασιών στο εσωτερικό αυξάνεται οριακά κατά 0,32%. Όσον
αφορά τη μείωση του κύκλου εργασιών στη βιομηχανία που προέρχεται από τις εξαγωγές,
αυτή προέρχεται κυρίως από τη μείωση του κύκλου εργασιών εκτός ζώνης ευρώ κατά
11,10% και λιγότερο από τη μείωση του κύκλου εργασιών εντός της ευρωζώνης κατά 5,82%.
Διαγραμματικά τα αποτελέσματα φαίνονται στο Διάγραμμα 5.7.
0
20
40
60
80
100
120
Γενικός Δείκτης Ενέργεια Ενδιάμεσα Αγαθά
Κεφαλαιουχικά Αγαθά Διαρκή Καταναλωτικά Αγαθά Μη Διαρκή Καταναλωτικά Αγαθά
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 39 από 51
Πίνακας 5.3: Κύκλος Εργασιών στη Βιομηχανική Παραγωγή κατά Αγορά(2005 = 100)
Κύκλος Εργασιών στη Βιομηχανία (2005 = 100)
Σύνολο
Αγοράς
Εγχώρια
Αγορά
Εξωτερική
Αγορά
Εξωτερική
αγορά:
ζώνη ευρώ
Εξωτερική
αγορά:
εκτός ζώνης
ευρώ
Μάρτιος 2010 114,8 110,4 134,8 136,6 133,7
Απρίλιος 2010 98,6 93,8 119,1 119,4 121,5
Μάιος 2010 107,9 93,0 158,3 136,8 172,7
Ιούνιος 2010 112,7 101,2 154,4 130,1 173,4
Ιούλιος 2010 105,6 98,4 132,9 132,0 136,6
Αύγουστος 2010 103,0 90,0 148,0 114,3 168,9
Σεπτέμβριος 2010 92,0 86,8 112,5 101,1 120,3
Οκτώβριος 2010 114,7 101,9 158,6 152,2 165,8
Νοέμβριος 2010 108,5 95,2 155,6 147,8 161,3
Δεκέμβριος 2010 117,6 102,8 168,9 149,0 180,4
Ιανουάριος 2011 96,9 86,9 130,9 118,4 138,9
Φεβρουάριος 2011 98,3 91,8 122,5 154,2 107,2
Μάρτιος 2011 123,6 102,2 195,3 162,7 218,5
Απρίλιος 2011 111,6 94,9 168,1 166,4 171,2
Μάιος 2011 118,7 92,9 202,6 170,6 224,9
Ιούνιος 2011 114,2 94,9 178,9 163,1 191,2
Ιούλιος 2011 125,8 104,4 196,7 157,9 222,5
Αύγουστος 2011 105,9 93,2 149,1 137,4 158,1
Σεπτέμβριος 2011 109,3 92,8 162,6 141,2 177,1
Οκτώβριος 2011 107,4 88,2 164,1 161,0 167,2
Νοέμβριος 2011 107,5 95,5 140,4 139,2 143,4
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 40 από 51
Διάγραμμα 5.7: Κύκλος Εργασιών στη Βιομηχανική Παραγωγή κατά Αγορά(2005 = 100)
Όσον αφορά τις νέες παραγγελίες μετά από μία πτωτική πορεία τον Ιούλιο του 2011, η
κατάσταση σταθεροποιείται τον Αύγουστο και το Σεπτέμβριο του 2011, ενώ εμφανίζεται
αύξηση το Νοέμβριο του 2011. Είναι χαρακτηριστικό πως οι παραγγελίες της εγχώριας
αγοράς υπολείπονται σημαντικά του γενικού δείκτη, ενώ αυτές της εξωτερικής αγοράς τον
υποσκελίζουν. Συγκριτικά με το 2010 εν τούτοις οι νέες παραγγελίες είναι μειωμένες κατά
10,53% εξαιτίας της μεγάλης μείωσης των παραγγελιών της εγχώριας αγοράς (μείωση
34,70%). Οι παραγγελίας από τις αγορές του εξωτερικού παρουσιάζουν αύξηση 7,25%.
70
90
110
130
150
170
190
210
230
Σύνολο Αγοράς Εγχώρια Αγορά Εξωτερική Αγορά
Εξωτερική αγορά: ζώνη ευρώ Εξωτερική αγορά: εκτός ζώνης ευρώ
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 41 από 51
Διάγραμμα 5.8: Νέες Παραγγελίες στη Βιομηχανία (2005 = 100)
Το Διάγραμμα 5.9 παρουσιάζει τη σχέση μεταξύ βιομηχανικής παραγωγής και νέων
παραγγελιών. Είναι εμφανές ότι μετά τον Οκτώβριο του 2009 η βιομηχανική παραγωγή
υπολείπεται των παραγγελιών, όχι σε απόλυτα νούμερα, αλλά σαν τάση.
87,2 86,1
93,8
90,5
71,8
84,8
98,4 95,9
82,8 81,9
89,1 90,5 90,1
95,5
92,0 93,1
70,5
85,2
82,9
85,897,6
82,8
78,2
88,0
82,5
64,6
78,5
83,9 85,3
75,7
66,7
68,7 69,8 69,3
74,9 73,9 75,1
55,6
70,5
61,7
55,7
107,4 104,6
107,1
113,8
112,9
93,9
104,3
133,6
124,1
103,5
115,7
134,7
135,8 134,5
137,3
131,3 131,0
104,5
115,7
114,6
133,1
40
60
80
100
120
140
Σύνολο Αγοράς Εγχώρια Αγορά Εξωτερική Αγορά
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 42 από 51
Διάγραμμα 5.9: Νέες Παραγγελίες στη Βιομηχανία (2005 = 100)
5.6 Δείκτες Κύκλου Εργασιών σε Διάφορους Κλάδους
Οι κλάδοι υπηρεσιών παρουσιάζουν μικτά αποτελέσματα. Ο κλάδος των τηλεπικοινωνιών
παρουσιάζει κάμψη, που για την περίοδο Γ Τριμήνου 2010 – Γ Τριμήνου 2011 είναι της
τάξεως του 10,30%. Οι νομικές – λογιστικές και λοιπές συμβουλευτικές υπηρεσίες αντίθετα
παρουσιάζουν αύξηση της τάξεως του 5,40% για την ίδια περίοδο. Κάμψη παρουσιάζει και
ο κλάδος που αφορά τις δραστηριότητες αρχιτεκτόνων και μηχανικών, η οποία για την
περίοδο Γ Τριμήνου 2010 – Γ Τριμήνου 2011 είναι της τάξεως του 15,84%. Οριακή μείωση
παρουσιάζει και ο κλάδος των υπηρεσιών διαφήμισης και ερευνών αγοράς, όπου η
δραστηριότητα έχει μειωθεί κατά 1,61%.
50
60
70
80
90
100
110
Ιανουάριος2009
Φεβρουάριος2009
Μάρτιος2009
Απρίλιος2009
Μάιος2009
Ιούνιος2009
Ιούλιος2009
Αύγουστος2009
Σεπτέμβριος2009
Οκτώβριος2009
Νοέμβριος2009
Δεκέμβριος2009
Ιανουάριος2010
Φεβρουάριος2010
Μάρτιος2010
Απρίλιος2010
Μάιος2010
Ιούνιος2010
Ιούλιος2010
Αύγουστος2010
Σεπτέμβριος2010
Οκτώβριος2010
Νοέμβριος2010
Δεκέμβριος2010
Ιανουάριος2011
Φεβρουάριος2011
Μάρτιος2011
Απρίλιος2011
Μάιος2011
Ιούνιος2011
Ιούλιος2011
Αύγουστος2011
Σεπτέμβριος2011
Οκτώβριος2011
Νοέμβριος2011
Νέες Παραγγελίες Βιομηχανική Παραγωγή
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 43 από 51
Διάγραμμα 5.10: Δείκτες Κύκλου Εργασιών σε Διάφορους Κλάδους (2005 = 100)
5.7 Τουρισμός
Η τουριστική κίνηση αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι της ελληνικής οικονομίας. Το 2011 η
τουριστική κίνηση υπήρξε αυξημένη συγκριτικά με το 2010. Συγκεκριμένα, μέχρι τον
Αύγουστο του 2011 η τουριστική κίνηση υπήρξε αυξημένη κατά 7,2 συγκριτικά με το 2010,
ενώ για τους 3 βασικούς ταξιδιωτικούς μήνες η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων ήταν
9,75 τον Ιούνιο, 13,99 του Ιούλιο και 4,80 τον Αύγουστο.
Μέχρι το Β Τρίμηνο του 2011 όμως οι ξενοδοχειακές διανυκτερεύσεις ήταν μειωμένες κατά
9,3% συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2010, ενώ οι αφίξεις των τουριστών ήταν
αυξημένες κατά 13,9% μέχρι τον Ιούλιο του 2011. Το μοντέλο λοιπόν του ελληνικού
τουρισμού που φαίνεται να διαμορφώθηκε μέχρι τον Ιούλιο του 2011 περιλάμβανε
περισσότερες αφίξεις τουριστών, με λιγότερες διανυκτερεύσεις (ενδεχόμενη αύξηση
κρουαζιερόπλοιων ή και του μοντέλου ενοικίασης κατοικιών) αλλά με καλύτερα
αποτελέσματα όσων αφορά τις ταξιδιωτικές εισπράξεις.
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
Α τρίμ.
2009
Β τρίμ.
2009
Γ τρίμ.
2009
Δ τρίμ.
2009
Α τρίμ.
2010
Β τρίμ.
2010
Γ τρίμ.
2010
Δ τρίμ.
2010
Α τρίμ.
2011
Β τρίμ.
2011
Γ τρίμ.
2011
Τηλεπικοινωνίες
Νομικές - Λογιστικές & Λοιπές Συμβουλευτικές Υπηρεσίες
Δραστηριότητες Αρχιτεκτόνων - Μηχανικών
Υπηρεσίες Διαφήμισης & Έρευνας Αγοράς
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 44 από 51
Διάγραμμα 5.11: Ταξιδιωτικές Εισπράξεις σε Τιμές 2005
Ο Πίνακας 5.4 και το Διάγραμμα 5.12 παρουσιάζουν τις τιμές και τις ετήσιες μεταβολές του
δείκτη κύκλου εργασιών στον τομέα υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης. Η
πτώση στον κλάδο εμφανίστηκε το 2009, ενώ το 2011 παρουσιάζεται σημαντική αύξηση.
Πίνακας 5.4: Δείκτης Κύκλου Εργασιών στον Τομέα Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος και
Εστίασης (2005 = 100)
Α τρίμηνο 2009 59,1
Β τρίμηνο 2009 109,4
Γ τρίμηνο 2009 171,2
Δ τρίμηνο 2009 74,6
Α τρίμηνο 2010 60,8
Β τρίμηνο 2010 98,2
Γ τρίμηνο 2010 158,4
Δ τρίμηνο 2010 62,8
Α τρίμηνο 2011 48,3
Β τρίμηνο 2011 96,0
Γ τρίμηνο 2011 156,5
313
774
1166
1839
2143
1402
699
198 144 138 134
166
324
800
1280
2096
2246
0
500
1000
1500
2000
2500
Ταξιδιωτικές Εισπράξεις σε τιμές 2005
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 45 από 51
Διάγραμμα 5.12: Ετήσιες Μεταβολές Δείκτη Κύκλου Εργασιών στον Τομέα Υπηρεσιών
Παροχής Καταλύματος και Εστίασης
5.8 Κίνηση Χρηματοδοτικών Μέσων
Οι άμεσες επενδύσεις κινούνται σε χαμηλά επίπεδα. Είναι ενδεικτικό ότι το έτος 2011
υπάρχει σημαντική υστέρηση έναντι των 2 προηγούμενων ετών. Το 2011 μάλιστα η ροή των
άμεσων επενδύσεων είναι αρνητική για τη χώρα.
Διάγραμμα 5.11: Άμεσες Επενδύσεις
-25,00
-20,00
-15,00
-10,00
-5,00
0,00
5,00
10,00
15,00
Ατρίμηνο2006
Βτρίμηνο2006
Γτρίμηνο2006
Δτρίμηνο2006
Ατρίμηνο2007
Βτρίμηνο2007
Γτρίμηνο2007
Δτρίμηνο2007
Ατρίμηνο2008
Βτρίμηνο2008
Γτρίμηνο2008
Δτρίμηνο2008
Ατρίμηνο2009
Βτρίμηνο2009
Γτρίμηνο2009
Δτρίμηνο2009
Ατρίμηνο2010
Βτρίμηνο2010
Γτρίμηνο2010
Δτρίμηνο2010
Ατρίμηνο2011
Βτρίμηνο2011
Γτρίμηνο2011
72 -85 26
884 1.062
1.077
1.670 1.733 1.599
1.369 1.336
1.092
-28 -98
782
590
323 258 363
83
-93
-164
1 -105-112
-321
-582 -703 -567
-1.249
-1.289 -1.409
-2.000
-1.500
-1.000
-500
0
500
1.000
1.500
2009 2010 2011
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 46 από 51
Οι επενδύσεις χαρτοφυλακίου με τη σειρά τους κινούνται σε χαμηλά επίπεδα συγκριτικά με
το 2009, αλλά σε περίπου ίδια επίπεδα με το 2010. Στα δύο αυτά έτη η αθροιστική κίνηση
των επενδύσεων χαρτοφυλακίου είναι αρνητική.
Διάγραμμα 5.12: Επενδύσεις χαρτοφυλακίου
5.9 Εισαγωγές – Εξαγωγές
Ο Πίνακας 5.13 παρουσιάζει το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας από τον Ιανουάριο 2009 μέχρι
και τον Αύγουστο 2011. Οι εξαγωγές παρουσιάζονται αυξημένες και οι εισαγωγές
μειωμένες, αλλά η μεταξύ τους διαφορά παραμένει ιδιαίτερα σημαντική.
9.112
15.260
8.135
15.796
19.114
23.991
21.365
23.803
24.956
33.172
28.666
4.003
1.631 5.530
-2.151 -4.701
-6.320
-18.484 -18.723
-21.061
-24.524
-21.231
-829 -44
-5.666 -4.898 -9.127 -9.055 -8.783 -10.639
-30.000
-20.000
-10.000
0
10.000
20.000
30.000
40.000
2009 2010 2011
Φεβρουάριος 2012 Σελ. 47 από 51
Πίνακας 5.5: Εμπορικό Ισοζύγιο
(ποσά σε εκατ. ευρώ) Ισοζύγιο Εξαγωγές Εισαγωγές
Εμπορικό Ισοζύγιο
χωρίς Καύσιμα
Ιανουάριος 2009 -2.903 1.158 4.061 -2.084
Φεβρουάριος 2009 -2.473 1.182 3.655 -1.897
Μάρτιος 2009 -2.334 1.320 3.654 -1.796
Απρίλιος 2009 -2.666 1.200 3.867 -2.041
Μάιος 2009 -2.439 1.253 3.692 -1.917
Ιούνιος 2009 -2.548 1.328 3.875 -2.027
Ιούλιος 2009 -2.955 1.337 4.292 -2.246
Αύγουστος 2009 -2.278 1.236 3.514 -1.458
Σεπτέμβριος 2009 -2.598 1.327 3.925 -2.002
Οκτώβριος 2009 -2.382 1.292 3.674 -1.698
Νοέμβριος 2009 -2.412 1.215 3.627 -1.847
Δεκέμβριος 2009 -2.773 1.469 4.242 -2.152
Γενικός Δείκτης 2009 -30.760 15.318 46.078 -23.164
Ιανουάριος 2010 -3.076 1.040 4.117 -2.008
Φεβρουάριος 2010 -2.466 1.072 3.539 -1.723
Μάρτιος 2010 -2.739 1.394 4.133 -1.854
Απρίλιος 2010 -2.528 1.299 3.827 -1.901
Μάιος 2010 -2.247 1.361 3.608 -1.688
Ιούνιος 2010 -2.269 1.567 3.836 -1.710
Ιούλιος 2010 -2.695 1.543 4.237 -1.670
Αύγουστος 2010 -2.030 1.358 3.388 -1.306
Σεπτέμβριος 2010 -2.281 1.494 3.775 -1.415
Οκτώβριος 2010 -2.210 1.511 3.721 -1.450
Νοέμβριος 2010 -2.342 1.513 3.855 -1.543
Δεκέμβριος 2010 -1.457 1.869 3.326 -1.446
Γενικός Δείκτης 2010 -28.280 17.082 45.361 -19.652
Ιανουάριος 2011 -3.232 1.399 4.630 -1.565
Φεβρουάριος 2011 -2.364 1.226 3.590 -1.298
Μάρτιος 2011 -2.014 1.705 3.719 -1.415
Απρίλιος 2011 -2.262 1.607 3.869 -1.213
Μάιος 2011 -2.251 1.789 4.041 -1.579
Ιούνιος 2011 -2.086 1.741 3.828 -1.549
Ιούλιος 2011 -2.561 1.879 4.440 -1.477
Αύγουστος 2011 -2.170 1.835 4.004 -1.210
5.10 Αξία Χρηματιστηριακών Συναλλαγών
Το Διάγραμμα 5.13 παρουσιάζει την πορεία του γενικού δείκτη του ΧΑ από τον Ιανουάριο
του 2009 μέχρι το Σεπτέμβριο του 2011. Η καθοδική πορεία του δείκτη ξεκινά το
Σεπτέμβριο του 2009
Επισκόπηση της παρούσας κατάστασης της ελληνικής οικονομίας
Επισκόπηση της παρούσας κατάστασης της ελληνικής οικονομίας
Επισκόπηση της παρούσας κατάστασης της ελληνικής οικονομίας
Επισκόπηση της παρούσας κατάστασης της ελληνικής οικονομίας

More Related Content

What's hot

Κωδικοποιημένη Ανακοίνωση 139/2004 για ανεξάρτητες και συνδεδεμένες επιχειρήσεις
Κωδικοποιημένη Ανακοίνωση 139/2004 για ανεξάρτητες και συνδεδεμένες επιχειρήσειςΚωδικοποιημένη Ανακοίνωση 139/2004 για ανεξάρτητες και συνδεδεμένες επιχειρήσεις
Κωδικοποιημένη Ανακοίνωση 139/2004 για ανεξάρτητες και συνδεδεμένες επιχειρήσειςWin to Win - Business Consultants
 
Έρευνα σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την καταγραφή και επεξεργασία των σύγχρονων μ...
Έρευνα σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την καταγραφή και επεξεργασία των σύγχρονων μ...Έρευνα σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την καταγραφή και επεξεργασία των σύγχρονων μ...
Έρευνα σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την καταγραφή και επεξεργασία των σύγχρονων μ...Nickos Nickolopoulos
 
1 520091231 fr-final
1 520091231 fr-final1 520091231 fr-final
1 520091231 fr-finalmollymasiello
 
Teliki Egkyklios Kallikrati 2
Teliki Egkyklios Kallikrati 2Teliki Egkyklios Kallikrati 2
Teliki Egkyklios Kallikrati 2Piazza del Popolo
 
Επιχειρησιακή αξιολόγηση πρόβλεψης κινδύνου και συμπεριφοράς πυρκαγιών για τη...
Επιχειρησιακή αξιολόγηση πρόβλεψης κινδύνου και συμπεριφοράς πυρκαγιών για τη...Επιχειρησιακή αξιολόγηση πρόβλεψης κινδύνου και συμπεριφοράς πυρκαγιών για τη...
Επιχειρησιακή αξιολόγηση πρόβλεψης κινδύνου και συμπεριφοράς πυρκαγιών για τη...Vasilis Kleidaras
 
Eaee crew insurance_2012
Eaee crew insurance_2012Eaee crew insurance_2012
Eaee crew insurance_2012Michael Morakis
 
Αρχεία Βοήθειας του GeoGebra
Αρχεία Βοήθειας του GeoGebraΑρχεία Βοήθειας του GeoGebra
Αρχεία Βοήθειας του GeoGebramakrib
 
εκθεση γσεε 2015
εκθεση γσεε 2015εκθεση γσεε 2015
εκθεση γσεε 2015ΟΤΟΕ
 
Αρχές Κοινωνικών Επιστημών (Β΄Λυκείου-Ανθρωπιστικές Σπουδές)
Αρχές Κοινωνικών Επιστημών (Β΄Λυκείου-Ανθρωπιστικές Σπουδές)Αρχές Κοινωνικών Επιστημών (Β΄Λυκείου-Ανθρωπιστικές Σπουδές)
Αρχές Κοινωνικών Επιστημών (Β΄Λυκείου-Ανθρωπιστικές Σπουδές)Αντιγόνη Κριπαροπούλου
 
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑGeorge Chatzidakis
 
Οδηγός χρήσης του ορισμού των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (Προγράμμα ΕΣΠΑ - ΕΕ)
Οδηγός χρήσης του ορισμού των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (Προγράμμα ΕΣΠΑ - ΕΕ)Οδηγός χρήσης του ορισμού των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (Προγράμμα ΕΣΠΑ - ΕΕ)
Οδηγός χρήσης του ορισμού των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (Προγράμμα ΕΣΠΑ - ΕΕ)Win to Win - Business Consultants
 
Ιστορία Κοινωνικών Επιστημών Γ΄Λυκείου
Ιστορία Κοινωνικών Επιστημών Γ΄ΛυκείουΙστορία Κοινωνικών Επιστημών Γ΄Λυκείου
Ιστορία Κοινωνικών Επιστημών Γ΄ΛυκείουGeorgia Kazakou
 

What's hot (19)

Κωδικοποιημένη Ανακοίνωση 139/2004 για ανεξάρτητες και συνδεδεμένες επιχειρήσεις
Κωδικοποιημένη Ανακοίνωση 139/2004 για ανεξάρτητες και συνδεδεμένες επιχειρήσειςΚωδικοποιημένη Ανακοίνωση 139/2004 για ανεξάρτητες και συνδεδεμένες επιχειρήσεις
Κωδικοποιημένη Ανακοίνωση 139/2004 για ανεξάρτητες και συνδεδεμένες επιχειρήσεις
 
Έρευνα σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την καταγραφή και επεξεργασία των σύγχρονων μ...
Έρευνα σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την καταγραφή και επεξεργασία των σύγχρονων μ...Έρευνα σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την καταγραφή και επεξεργασία των σύγχρονων μ...
Έρευνα σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την καταγραφή και επεξεργασία των σύγχρονων μ...
 
1 520091231 fr-final
1 520091231 fr-final1 520091231 fr-final
1 520091231 fr-final
 
20091231 fr final
20091231 fr final20091231 fr final
20091231 fr final
 
Epanodos
EpanodosEpanodos
Epanodos
 
Teliki Egkyklios Kallikrati 2
Teliki Egkyklios Kallikrati 2Teliki Egkyklios Kallikrati 2
Teliki Egkyklios Kallikrati 2
 
Επιχειρησιακή αξιολόγηση πρόβλεψης κινδύνου και συμπεριφοράς πυρκαγιών για τη...
Επιχειρησιακή αξιολόγηση πρόβλεψης κινδύνου και συμπεριφοράς πυρκαγιών για τη...Επιχειρησιακή αξιολόγηση πρόβλεψης κινδύνου και συμπεριφοράς πυρκαγιών για τη...
Επιχειρησιακή αξιολόγηση πρόβλεψης κινδύνου και συμπεριφοράς πυρκαγιών για τη...
 
Eaee crew insurance_2012
Eaee crew insurance_2012Eaee crew insurance_2012
Eaee crew insurance_2012
 
Αρχεία Βοήθειας του GeoGebra
Αρχεία Βοήθειας του GeoGebraΑρχεία Βοήθειας του GeoGebra
Αρχεία Βοήθειας του GeoGebra
 
εκθεση γσεε 2015
εκθεση γσεε 2015εκθεση γσεε 2015
εκθεση γσεε 2015
 
Interactive physics
Interactive physicsInteractive physics
Interactive physics
 
E2176 2019
E2176 2019E2176 2019
E2176 2019
 
Αρχές Κοινωνικών Επιστημών (Β΄Λυκείου-Ανθρωπιστικές Σπουδές)
Αρχές Κοινωνικών Επιστημών (Β΄Λυκείου-Ανθρωπιστικές Σπουδές)Αρχές Κοινωνικών Επιστημών (Β΄Λυκείου-Ανθρωπιστικές Σπουδές)
Αρχές Κοινωνικών Επιστημών (Β΄Λυκείου-Ανθρωπιστικές Σπουδές)
 
Diaxeirisi seismou2018-19
Diaxeirisi seismou2018-19Diaxeirisi seismou2018-19
Diaxeirisi seismou2018-19
 
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
 
Οδηγός χρήσης του ορισμού των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (Προγράμμα ΕΣΠΑ - ΕΕ)
Οδηγός χρήσης του ορισμού των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (Προγράμμα ΕΣΠΑ - ΕΕ)Οδηγός χρήσης του ορισμού των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (Προγράμμα ΕΣΠΑ - ΕΕ)
Οδηγός χρήσης του ορισμού των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (Προγράμμα ΕΣΠΑ - ΕΕ)
 
Ιστορία Κοινωνικών Επιστημών Γ΄Λυκείου
Ιστορία Κοινωνικών Επιστημών Γ΄ΛυκείουΙστορία Κοινωνικών Επιστημών Γ΄Λυκείου
Ιστορία Κοινωνικών Επιστημών Γ΄Λυκείου
 
DiaxeirisiSeismou2016-17
DiaxeirisiSeismou2016-17DiaxeirisiSeismou2016-17
DiaxeirisiSeismou2016-17
 
Lvi goa diaxeirisi seismikoukindinou2019 20
Lvi goa diaxeirisi seismikoukindinou2019 20Lvi goa diaxeirisi seismikoukindinou2019 20
Lvi goa diaxeirisi seismikoukindinou2019 20
 

Viewers also liked

Καινοτομία και Υιοθέτηση Νέων Τεχνολογιών Παρουσία Δικτυακών Εξωτερικοτήτων
Καινοτομία και Υιοθέτηση Νέων Τεχνολογιών Παρουσία Δικτυακών ΕξωτερικοτήτωνΚαινοτομία και Υιοθέτηση Νέων Τεχνολογιών Παρουσία Δικτυακών Εξωτερικοτήτων
Καινοτομία και Υιοθέτηση Νέων Τεχνολογιών Παρουσία Δικτυακών Εξωτερικοτήτωνakargas
 
Η ανάδειξη της Ρωσίας σε περιφερειακή δύναμη ισχύος: η επέμβαση στη Ν. Οσσετί...
Η ανάδειξη της Ρωσίας σε περιφερειακή δύναμη ισχύος: η επέμβαση στη Ν. Οσσετί...Η ανάδειξη της Ρωσίας σε περιφερειακή δύναμη ισχύος: η επέμβαση στη Ν. Οσσετί...
Η ανάδειξη της Ρωσίας σε περιφερειακή δύναμη ισχύος: η επέμβαση στη Ν. Οσσετί...akargas
 
Ο ρόλος της Νορβηγίας στην συμφωνία του Όσλο το 1993
Ο ρόλος της Νορβηγίας στην συμφωνία του Όσλο το 1993Ο ρόλος της Νορβηγίας στην συμφωνία του Όσλο το 1993
Ο ρόλος της Νορβηγίας στην συμφωνία του Όσλο το 1993akargas
 
Αποτύπωση Εκπαιδευτικών Συστημάτων σε Χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Αποτύπωση Εκπαιδευτικών Συστημάτων σε Χώρες της Ευρωπαϊκής ΈνωσηςΑποτύπωση Εκπαιδευτικών Συστημάτων σε Χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Αποτύπωση Εκπαιδευτικών Συστημάτων σε Χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσηςakargas
 
Η συμφωνία NAFTA υπό το πρίσμα του νεοφιλελευθερισμού (θεωρία διεθνών σχέσεων)
Η συμφωνία NAFTA υπό το πρίσμα του νεοφιλελευθερισμού (θεωρία διεθνών σχέσεων)Η συμφωνία NAFTA υπό το πρίσμα του νεοφιλελευθερισμού (θεωρία διεθνών σχέσεων)
Η συμφωνία NAFTA υπό το πρίσμα του νεοφιλελευθερισμού (θεωρία διεθνών σχέσεων)akargas
 
Οργανωσιακή Δομή, Επιχειρησιακή Στόχευση, Δείκτες και Προβλέψεις στην Τηλεπικ...
Οργανωσιακή Δομή, Επιχειρησιακή Στόχευση, Δείκτες και Προβλέψεις στην Τηλεπικ...Οργανωσιακή Δομή, Επιχειρησιακή Στόχευση, Δείκτες και Προβλέψεις στην Τηλεπικ...
Οργανωσιακή Δομή, Επιχειρησιακή Στόχευση, Δείκτες και Προβλέψεις στην Τηλεπικ...akargas
 
Η σύγχρονη ακροδεξιά στην Ευρώπη
Η σύγχρονη ακροδεξιά στην ΕυρώπηΗ σύγχρονη ακροδεξιά στην Ευρώπη
Η σύγχρονη ακροδεξιά στην Ευρώπηakargas
 
Η Μεταρρύθμιση του Ευρωπαϊκού Τραπεζικού Συστήματος
Η Μεταρρύθμιση του Ευρωπαϊκού Τραπεζικού ΣυστήματοςΗ Μεταρρύθμιση του Ευρωπαϊκού Τραπεζικού Συστήματος
Η Μεταρρύθμιση του Ευρωπαϊκού Τραπεζικού Συστήματοςakargas
 
Η ρωσική πολιτική στην πρόσφατη ουκρανική κρίση υπό το πρίσμα του κλασσικού ρ...
Η ρωσική πολιτική στην πρόσφατη ουκρανική κρίση υπό το πρίσμα του κλασσικού ρ...Η ρωσική πολιτική στην πρόσφατη ουκρανική κρίση υπό το πρίσμα του κλασσικού ρ...
Η ρωσική πολιτική στην πρόσφατη ουκρανική κρίση υπό το πρίσμα του κλασσικού ρ...akargas
 
Μελέτη διάγνωσης των αναγκών της τοπικής αγοράς εργασίας
 Μελέτη διάγνωσης των αναγκών της τοπικής αγοράς εργασίας Μελέτη διάγνωσης των αναγκών της τοπικής αγοράς εργασίας
Μελέτη διάγνωσης των αναγκών της τοπικής αγοράς εργασίαςakargas
 
Ευρώπη 2020: Η συμβολή στην Έρευνα και Ανάπτυξη
Ευρώπη 2020: Η συμβολή στην Έρευνα και ΑνάπτυξηΕυρώπη 2020: Η συμβολή στην Έρευνα και Ανάπτυξη
Ευρώπη 2020: Η συμβολή στην Έρευνα και Ανάπτυξηakargas
 
Αποτίμηση, με τη χρήση της Μεθοδολογίας Κόστους – Οφέλους και με την εφαρμογή...
Αποτίμηση, με τη χρήση της Μεθοδολογίας Κόστους – Οφέλους και με την εφαρμογή...Αποτίμηση, με τη χρήση της Μεθοδολογίας Κόστους – Οφέλους και με την εφαρμογή...
Αποτίμηση, με τη χρήση της Μεθοδολογίας Κόστους – Οφέλους και με την εφαρμογή...akargas
 
Εξετάζοντας το ζήτημα της εθνικής κυριαρχίας στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωση...
Εξετάζοντας το ζήτημα της εθνικής κυριαρχίας στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωση...Εξετάζοντας το ζήτημα της εθνικής κυριαρχίας στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωση...
Εξετάζοντας το ζήτημα της εθνικής κυριαρχίας στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωση...akargas
 

Viewers also liked (13)

Καινοτομία και Υιοθέτηση Νέων Τεχνολογιών Παρουσία Δικτυακών Εξωτερικοτήτων
Καινοτομία και Υιοθέτηση Νέων Τεχνολογιών Παρουσία Δικτυακών ΕξωτερικοτήτωνΚαινοτομία και Υιοθέτηση Νέων Τεχνολογιών Παρουσία Δικτυακών Εξωτερικοτήτων
Καινοτομία και Υιοθέτηση Νέων Τεχνολογιών Παρουσία Δικτυακών Εξωτερικοτήτων
 
Η ανάδειξη της Ρωσίας σε περιφερειακή δύναμη ισχύος: η επέμβαση στη Ν. Οσσετί...
Η ανάδειξη της Ρωσίας σε περιφερειακή δύναμη ισχύος: η επέμβαση στη Ν. Οσσετί...Η ανάδειξη της Ρωσίας σε περιφερειακή δύναμη ισχύος: η επέμβαση στη Ν. Οσσετί...
Η ανάδειξη της Ρωσίας σε περιφερειακή δύναμη ισχύος: η επέμβαση στη Ν. Οσσετί...
 
Ο ρόλος της Νορβηγίας στην συμφωνία του Όσλο το 1993
Ο ρόλος της Νορβηγίας στην συμφωνία του Όσλο το 1993Ο ρόλος της Νορβηγίας στην συμφωνία του Όσλο το 1993
Ο ρόλος της Νορβηγίας στην συμφωνία του Όσλο το 1993
 
Αποτύπωση Εκπαιδευτικών Συστημάτων σε Χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Αποτύπωση Εκπαιδευτικών Συστημάτων σε Χώρες της Ευρωπαϊκής ΈνωσηςΑποτύπωση Εκπαιδευτικών Συστημάτων σε Χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Αποτύπωση Εκπαιδευτικών Συστημάτων σε Χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης
 
Η συμφωνία NAFTA υπό το πρίσμα του νεοφιλελευθερισμού (θεωρία διεθνών σχέσεων)
Η συμφωνία NAFTA υπό το πρίσμα του νεοφιλελευθερισμού (θεωρία διεθνών σχέσεων)Η συμφωνία NAFTA υπό το πρίσμα του νεοφιλελευθερισμού (θεωρία διεθνών σχέσεων)
Η συμφωνία NAFTA υπό το πρίσμα του νεοφιλελευθερισμού (θεωρία διεθνών σχέσεων)
 
Οργανωσιακή Δομή, Επιχειρησιακή Στόχευση, Δείκτες και Προβλέψεις στην Τηλεπικ...
Οργανωσιακή Δομή, Επιχειρησιακή Στόχευση, Δείκτες και Προβλέψεις στην Τηλεπικ...Οργανωσιακή Δομή, Επιχειρησιακή Στόχευση, Δείκτες και Προβλέψεις στην Τηλεπικ...
Οργανωσιακή Δομή, Επιχειρησιακή Στόχευση, Δείκτες και Προβλέψεις στην Τηλεπικ...
 
Η σύγχρονη ακροδεξιά στην Ευρώπη
Η σύγχρονη ακροδεξιά στην ΕυρώπηΗ σύγχρονη ακροδεξιά στην Ευρώπη
Η σύγχρονη ακροδεξιά στην Ευρώπη
 
Η Μεταρρύθμιση του Ευρωπαϊκού Τραπεζικού Συστήματος
Η Μεταρρύθμιση του Ευρωπαϊκού Τραπεζικού ΣυστήματοςΗ Μεταρρύθμιση του Ευρωπαϊκού Τραπεζικού Συστήματος
Η Μεταρρύθμιση του Ευρωπαϊκού Τραπεζικού Συστήματος
 
Η ρωσική πολιτική στην πρόσφατη ουκρανική κρίση υπό το πρίσμα του κλασσικού ρ...
Η ρωσική πολιτική στην πρόσφατη ουκρανική κρίση υπό το πρίσμα του κλασσικού ρ...Η ρωσική πολιτική στην πρόσφατη ουκρανική κρίση υπό το πρίσμα του κλασσικού ρ...
Η ρωσική πολιτική στην πρόσφατη ουκρανική κρίση υπό το πρίσμα του κλασσικού ρ...
 
Μελέτη διάγνωσης των αναγκών της τοπικής αγοράς εργασίας
 Μελέτη διάγνωσης των αναγκών της τοπικής αγοράς εργασίας Μελέτη διάγνωσης των αναγκών της τοπικής αγοράς εργασίας
Μελέτη διάγνωσης των αναγκών της τοπικής αγοράς εργασίας
 
Ευρώπη 2020: Η συμβολή στην Έρευνα και Ανάπτυξη
Ευρώπη 2020: Η συμβολή στην Έρευνα και ΑνάπτυξηΕυρώπη 2020: Η συμβολή στην Έρευνα και Ανάπτυξη
Ευρώπη 2020: Η συμβολή στην Έρευνα και Ανάπτυξη
 
Αποτίμηση, με τη χρήση της Μεθοδολογίας Κόστους – Οφέλους και με την εφαρμογή...
Αποτίμηση, με τη χρήση της Μεθοδολογίας Κόστους – Οφέλους και με την εφαρμογή...Αποτίμηση, με τη χρήση της Μεθοδολογίας Κόστους – Οφέλους και με την εφαρμογή...
Αποτίμηση, με τη χρήση της Μεθοδολογίας Κόστους – Οφέλους και με την εφαρμογή...
 
Εξετάζοντας το ζήτημα της εθνικής κυριαρχίας στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωση...
Εξετάζοντας το ζήτημα της εθνικής κυριαρχίας στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωση...Εξετάζοντας το ζήτημα της εθνικής κυριαρχίας στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωση...
Εξετάζοντας το ζήτημα της εθνικής κυριαρχίας στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωση...
 

Similar to Επισκόπηση της παρούσας κατάστασης της ελληνικής οικονομίας

H ελληνικη οικονομια και η απασχόληση - ΙΝΕΓΣΕΕ 2011
H ελληνικη οικονομια και η απασχόληση - ΙΝΕΓΣΕΕ 2011H ελληνικη οικονομια και η απασχόληση - ΙΝΕΓΣΕΕ 2011
H ελληνικη οικονομια και η απασχόληση - ΙΝΕΓΣΕΕ 2011ΟΤΟΕ
 
Manual_EAE_2022.pdf
Manual_EAE_2022.pdfManual_EAE_2022.pdf
Manual_EAE_2022.pdfssuser502f60
 
apologismos-gge-2009-2012.pdf
apologismos-gge-2009-2012.pdfapologismos-gge-2009-2012.pdf
apologismos-gge-2009-2012.pdfStefanos Komninos
 
Oikmel premium9months2016gr
Oikmel premium9months2016grOikmel premium9months2016gr
Oikmel premium9months2016grEthos Media S.A.
 
Εθνική Στρατηγική και Οδικός Χάρτης για τις Εξαγωγές
Εθνική Στρατηγική και Οδικός Χάρτης για τις ΕξαγωγέςΕθνική Στρατηγική και Οδικός Χάρτης για τις Εξαγωγές
Εθνική Στρατηγική και Οδικός Χάρτης για τις ΕξαγωγέςNotis Mitarachi
 
ατομικό πληροφοριακό δελτίο νηπίου
ατομικό πληροφοριακό δελτίο νηπίουατομικό πληροφοριακό δελτίο νηπίου
ατομικό πληροφοριακό δελτίο νηπίουSofi Liva
 
τα φυλα στη λογοτεχνια (ολη η τραπεζα 2014 15)
τα φυλα στη λογοτεχνια (ολη η τραπεζα 2014 15)τα φυλα στη λογοτεχνια (ολη η τραπεζα 2014 15)
τα φυλα στη λογοτεχνια (ολη η τραπεζα 2014 15)Eleni Kots
 
56 γυμνασιο αθηνας σχεδιο ενεργειων για τη διαχειριση σεισμικου κινδυνου 2015 16
56 γυμνασιο αθηνας σχεδιο ενεργειων για τη διαχειριση σεισμικου κινδυνου 2015 1656 γυμνασιο αθηνας σχεδιο ενεργειων για τη διαχειριση σεισμικου κινδυνου 2015 16
56 γυμνασιο αθηνας σχεδιο ενεργειων για τη διαχειριση σεισμικου κινδυνου 2015 1656ο Γυμνάσιο Αθήνας
 
EAEE παραγωγή ασφαλίστρων δωδεκαμήνου 2016
EAEE παραγωγή ασφαλίστρων δωδεκαμήνου 2016EAEE παραγωγή ασφαλίστρων δωδεκαμήνου 2016
EAEE παραγωγή ασφαλίστρων δωδεκαμήνου 2016Δρ. Γιώργος K. Κασάπης
 
Oikmel premium12months2016gr
Oikmel premium12months2016grOikmel premium12months2016gr
Oikmel premium12months2016grinsuranceforumgr
 
Ευρωπαϊκή Έρευνα για το φαινόμενο του Σχολικού Εκφοβισμού
Ευρωπαϊκή Έρευνα για το φαινόμενο του Σχολικού ΕκφοβισμούΕυρωπαϊκή Έρευνα για το φαινόμενο του Σχολικού Εκφοβισμού
Ευρωπαϊκή Έρευνα για το φαινόμενο του Σχολικού ΕκφοβισμούNickos Nickolopoulos
 

Similar to Επισκόπηση της παρούσας κατάστασης της ελληνικής οικονομίας (17)

H ελληνικη οικονομια και η απασχόληση - ΙΝΕΓΣΕΕ 2011
H ελληνικη οικονομια και η απασχόληση - ΙΝΕΓΣΕΕ 2011H ελληνικη οικονομια και η απασχόληση - ΙΝΕΓΣΕΕ 2011
H ελληνικη οικονομια και η απασχόληση - ΙΝΕΓΣΕΕ 2011
 
Metra2
Metra2Metra2
Metra2
 
Ανάπλαση περιοχών εξορύξεων
Ανάπλαση περιοχών εξορύξεωνΑνάπλαση περιοχών εξορύξεων
Ανάπλαση περιοχών εξορύξεων
 
Manual_EAE_2022.pdf
Manual_EAE_2022.pdfManual_EAE_2022.pdf
Manual_EAE_2022.pdf
 
apologismos-gge-2009-2012.pdf
apologismos-gge-2009-2012.pdfapologismos-gge-2009-2012.pdf
apologismos-gge-2009-2012.pdf
 
Oikmel premium9months2016gr
Oikmel premium9months2016grOikmel premium9months2016gr
Oikmel premium9months2016gr
 
Εθνική Στρατηγική και Οδικός Χάρτης για τις Εξαγωγές
Εθνική Στρατηγική και Οδικός Χάρτης για τις ΕξαγωγέςΕθνική Στρατηγική και Οδικός Χάρτης για τις Εξαγωγές
Εθνική Στρατηγική και Οδικός Χάρτης για τις Εξαγωγές
 
Log 20130637
Log 20130637Log 20130637
Log 20130637
 
Egx
EgxEgx
Egx
 
ατομικό πληροφοριακό δελτίο νηπίου
ατομικό πληροφοριακό δελτίο νηπίουατομικό πληροφοριακό δελτίο νηπίου
ατομικό πληροφοριακό δελτίο νηπίου
 
τα φυλα στη λογοτεχνια (ολη η τραπεζα 2014 15)
τα φυλα στη λογοτεχνια (ολη η τραπεζα 2014 15)τα φυλα στη λογοτεχνια (ολη η τραπεζα 2014 15)
τα φυλα στη λογοτεχνια (ολη η τραπεζα 2014 15)
 
Pbo report q1_2018_gr
Pbo report q1_2018_grPbo report q1_2018_gr
Pbo report q1_2018_gr
 
asc_timetable-manual.pdf
asc_timetable-manual.pdfasc_timetable-manual.pdf
asc_timetable-manual.pdf
 
56 γυμνασιο αθηνας σχεδιο ενεργειων για τη διαχειριση σεισμικου κινδυνου 2015 16
56 γυμνασιο αθηνας σχεδιο ενεργειων για τη διαχειριση σεισμικου κινδυνου 2015 1656 γυμνασιο αθηνας σχεδιο ενεργειων για τη διαχειριση σεισμικου κινδυνου 2015 16
56 γυμνασιο αθηνας σχεδιο ενεργειων για τη διαχειριση σεισμικου κινδυνου 2015 16
 
EAEE παραγωγή ασφαλίστρων δωδεκαμήνου 2016
EAEE παραγωγή ασφαλίστρων δωδεκαμήνου 2016EAEE παραγωγή ασφαλίστρων δωδεκαμήνου 2016
EAEE παραγωγή ασφαλίστρων δωδεκαμήνου 2016
 
Oikmel premium12months2016gr
Oikmel premium12months2016grOikmel premium12months2016gr
Oikmel premium12months2016gr
 
Ευρωπαϊκή Έρευνα για το φαινόμενο του Σχολικού Εκφοβισμού
Ευρωπαϊκή Έρευνα για το φαινόμενο του Σχολικού ΕκφοβισμούΕυρωπαϊκή Έρευνα για το φαινόμενο του Σχολικού Εκφοβισμού
Ευρωπαϊκή Έρευνα για το φαινόμενο του Σχολικού Εκφοβισμού
 

More from akargas

Προς μία ευρώπη πολλών ταχυτήτων: τι θέση έχουν τα Δυτικά Βαλκάνια
Προς μία ευρώπη πολλών ταχυτήτων: τι θέση έχουν τα Δυτικά ΒαλκάνιαΠρος μία ευρώπη πολλών ταχυτήτων: τι θέση έχουν τα Δυτικά Βαλκάνια
Προς μία ευρώπη πολλών ταχυτήτων: τι θέση έχουν τα Δυτικά Βαλκάνιαakargas
 
Content Management in Culture P.C.
Content Management in Culture P.C.Content Management in Culture P.C.
Content Management in Culture P.C.akargas
 
Η διαφήμιση ως εργαλείο κατανόησης της αγοράς
Η διαφήμιση ως εργαλείο κατανόησης της αγοράςΗ διαφήμιση ως εργαλείο κατανόησης της αγοράς
Η διαφήμιση ως εργαλείο κατανόησης της αγοράςakargas
 
Συγκριτική μελέτη και παρουσίαση της αγοράς τηλεπικοινωνιών των χωρών Μεγάλης...
Συγκριτική μελέτη και παρουσίαση της αγοράς τηλεπικοινωνιών των χωρών Μεγάλης...Συγκριτική μελέτη και παρουσίαση της αγοράς τηλεπικοινωνιών των χωρών Μεγάλης...
Συγκριτική μελέτη και παρουσίαση της αγοράς τηλεπικοινωνιών των χωρών Μεγάλης...akargas
 
Οι Εξελίξεις στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και η μελέτη των επιπτώσεων από τ...
Οι Εξελίξεις στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και η μελέτη των επιπτώσεων από τ...Οι Εξελίξεις στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και η μελέτη των επιπτώσεων από τ...
Οι Εξελίξεις στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και η μελέτη των επιπτώσεων από τ...akargas
 
Πραγματικά Δικαιώματα προαίρεσης
Πραγματικά Δικαιώματα προαίρεσηςΠραγματικά Δικαιώματα προαίρεσης
Πραγματικά Δικαιώματα προαίρεσηςakargas
 
Λόγοι που οδηγούν τις εταιρείες στην προσφορά πακέτων και εισήγηση για την επ...
Λόγοι που οδηγούν τις εταιρείες στην προσφορά πακέτων και εισήγηση για την επ...Λόγοι που οδηγούν τις εταιρείες στην προσφορά πακέτων και εισήγηση για την επ...
Λόγοι που οδηγούν τις εταιρείες στην προσφορά πακέτων και εισήγηση για την επ...akargas
 
Ασφάλεια στα Δίκτυα Ασυρμάτων Αισθητήρων
Ασφάλεια στα Δίκτυα Ασυρμάτων ΑισθητήρωνΑσφάλεια στα Δίκτυα Ασυρμάτων Αισθητήρων
Ασφάλεια στα Δίκτυα Ασυρμάτων Αισθητήρωνakargas
 
Παρουσίαση του Ο.Τ.Ε με έμφαση στις αλλαγές την τελευταία δεκαετία
Παρουσίαση του Ο.Τ.Ε με έμφαση στις αλλαγές την τελευταία δεκαετίαΠαρουσίαση του Ο.Τ.Ε με έμφαση στις αλλαγές την τελευταία δεκαετία
Παρουσίαση του Ο.Τ.Ε με έμφαση στις αλλαγές την τελευταία δεκαετίαakargas
 
Mobile Commerce: Framework, Marketing and Security & Payment Issues
Mobile Commerce: Framework, Marketing and Security & Payment IssuesMobile Commerce: Framework, Marketing and Security & Payment Issues
Mobile Commerce: Framework, Marketing and Security & Payment Issuesakargas
 
Price Discrimination in Telecommunications
Price Discrimination in TelecommunicationsPrice Discrimination in Telecommunications
Price Discrimination in Telecommunicationsakargas
 
Durability Choice, Planned Obsolescence and New Product Introduction
Durability Choice, Planned Obsolescence and New Product IntroductionDurability Choice, Planned Obsolescence and New Product Introduction
Durability Choice, Planned Obsolescence and New Product Introductionakargas
 
Location Based Services: An Operational Approach of the Underlaying Technologies
Location Based Services: An Operational Approach of the Underlaying TechnologiesLocation Based Services: An Operational Approach of the Underlaying Technologies
Location Based Services: An Operational Approach of the Underlaying Technologiesakargas
 
ΤQM: Μέθοδος επιχειρησιακής & τεχνολογικής διοίκησης
ΤQM: Μέθοδος επιχειρησιακής & τεχνολογικής διοίκησηςΤQM: Μέθοδος επιχειρησιακής & τεχνολογικής διοίκησης
ΤQM: Μέθοδος επιχειρησιακής & τεχνολογικής διοίκησηςakargas
 
Business – Oriented Management of Web Services
Business – Oriented Management of Web ServicesBusiness – Oriented Management of Web Services
Business – Oriented Management of Web Servicesakargas
 
Κανονισμός Κεραιών
Κανονισμός ΚεραιώνΚανονισμός Κεραιών
Κανονισμός Κεραιώνakargas
 
Η εξέλιξη της αγοράς της κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα
Η εξέλιξη της αγοράς της κινητής τηλεφωνίας στην ΕλλάδαΗ εξέλιξη της αγοράς της κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα
Η εξέλιξη της αγοράς της κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδαakargas
 
A Network Economics Approach to CTOS Architectures
A Network Economics Approach to CTOS ArchitecturesA Network Economics Approach to CTOS Architectures
A Network Economics Approach to CTOS Architecturesakargas
 

More from akargas (18)

Προς μία ευρώπη πολλών ταχυτήτων: τι θέση έχουν τα Δυτικά Βαλκάνια
Προς μία ευρώπη πολλών ταχυτήτων: τι θέση έχουν τα Δυτικά ΒαλκάνιαΠρος μία ευρώπη πολλών ταχυτήτων: τι θέση έχουν τα Δυτικά Βαλκάνια
Προς μία ευρώπη πολλών ταχυτήτων: τι θέση έχουν τα Δυτικά Βαλκάνια
 
Content Management in Culture P.C.
Content Management in Culture P.C.Content Management in Culture P.C.
Content Management in Culture P.C.
 
Η διαφήμιση ως εργαλείο κατανόησης της αγοράς
Η διαφήμιση ως εργαλείο κατανόησης της αγοράςΗ διαφήμιση ως εργαλείο κατανόησης της αγοράς
Η διαφήμιση ως εργαλείο κατανόησης της αγοράς
 
Συγκριτική μελέτη και παρουσίαση της αγοράς τηλεπικοινωνιών των χωρών Μεγάλης...
Συγκριτική μελέτη και παρουσίαση της αγοράς τηλεπικοινωνιών των χωρών Μεγάλης...Συγκριτική μελέτη και παρουσίαση της αγοράς τηλεπικοινωνιών των χωρών Μεγάλης...
Συγκριτική μελέτη και παρουσίαση της αγοράς τηλεπικοινωνιών των χωρών Μεγάλης...
 
Οι Εξελίξεις στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και η μελέτη των επιπτώσεων από τ...
Οι Εξελίξεις στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και η μελέτη των επιπτώσεων από τ...Οι Εξελίξεις στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και η μελέτη των επιπτώσεων από τ...
Οι Εξελίξεις στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και η μελέτη των επιπτώσεων από τ...
 
Πραγματικά Δικαιώματα προαίρεσης
Πραγματικά Δικαιώματα προαίρεσηςΠραγματικά Δικαιώματα προαίρεσης
Πραγματικά Δικαιώματα προαίρεσης
 
Λόγοι που οδηγούν τις εταιρείες στην προσφορά πακέτων και εισήγηση για την επ...
Λόγοι που οδηγούν τις εταιρείες στην προσφορά πακέτων και εισήγηση για την επ...Λόγοι που οδηγούν τις εταιρείες στην προσφορά πακέτων και εισήγηση για την επ...
Λόγοι που οδηγούν τις εταιρείες στην προσφορά πακέτων και εισήγηση για την επ...
 
Ασφάλεια στα Δίκτυα Ασυρμάτων Αισθητήρων
Ασφάλεια στα Δίκτυα Ασυρμάτων ΑισθητήρωνΑσφάλεια στα Δίκτυα Ασυρμάτων Αισθητήρων
Ασφάλεια στα Δίκτυα Ασυρμάτων Αισθητήρων
 
Παρουσίαση του Ο.Τ.Ε με έμφαση στις αλλαγές την τελευταία δεκαετία
Παρουσίαση του Ο.Τ.Ε με έμφαση στις αλλαγές την τελευταία δεκαετίαΠαρουσίαση του Ο.Τ.Ε με έμφαση στις αλλαγές την τελευταία δεκαετία
Παρουσίαση του Ο.Τ.Ε με έμφαση στις αλλαγές την τελευταία δεκαετία
 
Mobile Commerce: Framework, Marketing and Security & Payment Issues
Mobile Commerce: Framework, Marketing and Security & Payment IssuesMobile Commerce: Framework, Marketing and Security & Payment Issues
Mobile Commerce: Framework, Marketing and Security & Payment Issues
 
Price Discrimination in Telecommunications
Price Discrimination in TelecommunicationsPrice Discrimination in Telecommunications
Price Discrimination in Telecommunications
 
Durability Choice, Planned Obsolescence and New Product Introduction
Durability Choice, Planned Obsolescence and New Product IntroductionDurability Choice, Planned Obsolescence and New Product Introduction
Durability Choice, Planned Obsolescence and New Product Introduction
 
Location Based Services: An Operational Approach of the Underlaying Technologies
Location Based Services: An Operational Approach of the Underlaying TechnologiesLocation Based Services: An Operational Approach of the Underlaying Technologies
Location Based Services: An Operational Approach of the Underlaying Technologies
 
ΤQM: Μέθοδος επιχειρησιακής & τεχνολογικής διοίκησης
ΤQM: Μέθοδος επιχειρησιακής & τεχνολογικής διοίκησηςΤQM: Μέθοδος επιχειρησιακής & τεχνολογικής διοίκησης
ΤQM: Μέθοδος επιχειρησιακής & τεχνολογικής διοίκησης
 
Business – Oriented Management of Web Services
Business – Oriented Management of Web ServicesBusiness – Oriented Management of Web Services
Business – Oriented Management of Web Services
 
Κανονισμός Κεραιών
Κανονισμός ΚεραιώνΚανονισμός Κεραιών
Κανονισμός Κεραιών
 
Η εξέλιξη της αγοράς της κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα
Η εξέλιξη της αγοράς της κινητής τηλεφωνίας στην ΕλλάδαΗ εξέλιξη της αγοράς της κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα
Η εξέλιξη της αγοράς της κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα
 
A Network Economics Approach to CTOS Architectures
A Network Economics Approach to CTOS ArchitecturesA Network Economics Approach to CTOS Architectures
A Network Economics Approach to CTOS Architectures
 

Επισκόπηση της παρούσας κατάστασης της ελληνικής οικονομίας

  • 1. Επισκόπηση της κατάστασης της Ελληνικής Οικονομίας για το έτος 2011 Φεβρουάριος 2012
  • 2. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 2 από 51 Περιεχόμενα Περιεχόμενα.............................................................................................................................. 2 Πίνακες...................................................................................................................................... 3 Διαγράμματα............................................................................................................................. 3 Μέρος Α: Επισκόπηση Βασικών Μεγεθών................................................................................ 5 Ενότητα 1 και 2: Εκτέλεση Προϋπολογισμού και Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ποσά σε εκατ. ευρώ)............................................................................................................ 5 Ενότητα 3: Κοινωνικά Μεγέθη.............................................................................................. 6 Ενότητα 4: Προσδοκίες ......................................................................................................... 7 Ενότητα 5: Αναπτυξιακά Μεγέθη.......................................................................................... 7 Μέρος 2: Ανάλυση σημείων προϋπολογισμού....................................................................... 10 Ενότητα 1: Εκτέλεση Προϋπολογισμού .............................................................................. 10 1.1 Έσοδα ........................................................................................................................ 10 1.2 Δαπάνες..................................................................................................................... 16 1.3 Απόκλιση από τους Στόχους...................................................................................... 18 Ενότητα 2: Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων................................................................. 20 Ενότητα 3: Βασικά Οικονομικά Μεγέθη ............................................................................. 23 3.1 Πληθωρισμός ............................................................................................................ 23 3.2 Ανεργία...................................................................................................................... 25 3.3 Έσοδα Δημοσίου από Τέλη Κινητής Τηλεφωνίας ..................................................... 27 Ενότητα 4: Προσδοκίες ....................................................................................................... 28 4.1 Δείκτης Οικονομικού Κλίματος ................................................................................. 28 4.2 Δείκτες Επιχειρηματικών Προσδοκιών ..................................................................... 30 4.3 Δείκτες Καταναλωτικών Προσδοκιών....................................................................... 30 Ενότητα 5: Αναπτυξιακά Μεγέθη........................................................................................ 31 5.1 Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν..................................................................................... 31 5.2 Λιανικό Εμπόριο........................................................................................................ 33 5.3 Εμπόριο Μηχανοκίνητων Οχημάτων ........................................................................ 34 5.4 Κατασκευαστικός Τομέας.......................................................................................... 35 5.5 Βιομηχανική Παραγωγή ............................................................................................ 36 5.6 Δείκτες Κύκλου Εργασιών σε Διάφορους Κλάδους .................................................. 42 5.7 Τουρισμός.................................................................................................................. 43 5.8 Κίνηση Χρηματοδοτικών Μέσων .............................................................................. 45
  • 3. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 3 από 51 5.9 Εισαγωγές – Εξαγωγές............................................................................................... 46 5.10 Αξία Χρηματιστηριακών Συναλλαγών..................................................................... 47 5.11 Χρηματοδότηση Εγχώριων Επιχειρήσεων από Εγχώρια ΝΧΙ.................................. 49 5.12 Καταθέσεις .............................................................................................................. 49 Πίνακες Πίνακας 1.1: Βασικά Μεγέθη Εκτέλεσης Προϋπολογισμού................................................... 12 Πίνακας 1.2: Διάρθρωση Άμεσων και Έμμεσων Φόρων......................................................... 14 Πίνακας 1.3: Διάρθρωση Δαπανών......................................................................................... 18 Πίνακας 1.4: Διαφοροποίηση Δαπανών 2011 – 2010 ............................................................ 18 Πίνακας 1.5: Απόκλιση Στόχων Καθαρών Εσόδων ................................................................. 19 Πίνακας 1.6: Απόκλιση Στόχων Πρωτογενών Δαπανών ......................................................... 19 Πίνακας 1.7: Απόκλιση Στόχων Ελλείμματος Κρατικού Προϋπολογισμού............................. 20 Πίνακας 2.1: Διαφοροποίηση Δαπανών 2011 – 2010 ............................................................ 20 Πίνακας 2.2: Διαφοροποίηση Δαπανών 2011 – 2010 – 2009 ................................................ 22 Πίνακας 3.1: Πληθωρισμός κατά Ομάδα Αγαθών και Υπηρεσιών ......................................... 25 Πίνακας 4.1: Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (5/2010 = 100) ................................................. 28 Πίνακας 5.1: Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν ............................................................................. 32 Πίνακας 5.2: Βιομηχανική Παραγωγή (2005 = 100)................................................................ 37 Πίνακας 5.3: Κύκλος Εργασιών στη Βιομηχανική Παραγωγή κατά Αγορά(2005 = 100) ........ 39 Πίνακας 5.4: Δείκτης Κύκλου Εργασιών στον Τομέα Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος και Εστίασης (2005 = 100)............................................................................................................. 44 Πίνακας 5.5: Εμπορικό Ισοζύγιο.............................................................................................. 47 Πίνακας 5.6: Καταθέσεις σε Εγχώρια ΝΧΙ............................................................................... 50 Διαγράμματα Διάγραμμα 1.1: Εξέλιξη Καθαρών Εσόδων, Δαπανών και Ελλείμματος ΚΠ 2011.................. 10 Διάγραμμα 1.2: Απόκλιση Καθαρών Εσόδων – Δαπανών ΚΠ για τα έτη 2010 και 2011 ....... 11 Διάγραμμα 1.3: Διάρθρωση Τακτικών Εσόδων ...................................................................... 12 Διάγραμμα 1.4: Διακύμανση Εσόδων Φόρων Συναλλαγών................................................... 15 Διάγραμμα 1.5: Διακύμανση Εσόδων Φόρων Κατανάλωσης................................................. 15
  • 4. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 4 από 51 Διάγραμμα 1.6: Διακύμανση Εσόδων Φόρων Συναλλαγών................................................... 16 Διάγραμμα 1.7: Διάρθρωση Πρωτογενών Δαπανών.............................................................. 17 Διάγραμμα 2.1: Διακύμανση ΠΔΕ 2011-2010......................................................................... 21 Διάγραμμα 2.2: Διακύμανση ΠΔΕ 2011– 2010 – 2009 ........................................................... 23 Διάγραμμα 3.1: Πληθωρισμός ................................................................................................ 24 Διάγραμμα 3.2: Ανεργία.......................................................................................................... 25 Διάγραμμα 3.3: Τάσεις Μη – οικονομικά Ενεργού Πληθυσμού και Απασχολούμενων ........ 26 Διάγραμμα 3.4: Τάσεις Ανεργίας 2011 – 2010 ....................................................................... 27 Διάγραμμα 3.5: Έσοδα Δημοσίου από Τέλη Κινητής Τηλεφωνίας......................................... 28 Διάγραμμα 4.2: Μεταβολή Οικονομικού Κλίματος 2011-2010.............................................. 29 Διάγραμμα 4.3: Δείκτες Επιχειρηματικών Προσδοκιών......................................................... 30 Διάγραμμα 4.4: Δείκτες Καταναλωτικών Προσδοκιών........................................................... 31 Διάγραμμα 5.1: Τάση Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος ..................................................... 33 Διάγραμμα 5.2: Τάση Λιανικού Εμπορίου το 2011 συγκριτικά με το 2010 ........................... 34 Διάγραμμα 5.3: Δείκτες Λιανικού & Χονδρικού Εμπορίου Αυτοκινήτων & Μοτοσικλετών .. 34 Διάγραμμα 5.4: Κατασκευές σε σταθερές τιμές (2005 = 100)................................................ 35 Διάγραμμα 5.5: Αθροιστικά Αποτελέσματα στην Κατασκευαστική Δραστηριότητα............. 36 Διάγραμμα 5.6: Βιομηχανική Παραγωγή (2005 = 100)........................................................... 38 Διάγραμμα 5.7: Κύκλος Εργασιών στη Βιομηχανική Παραγωγή κατά Αγορά(2005 = 100) ... 40 Διάγραμμα 5.8: Νέες Παραγγελίες στη Βιομηχανία (2005 = 100).......................................... 41 Διάγραμμα 5.9: Νέες Παραγγελίες στη Βιομηχανία (2005 = 100).......................................... 42 Διάγραμμα 5.10: Δείκτες Κύκλου Εργασιών σε Διάφορους Κλάδους (2005 = 100)............... 43 Διάγραμμα 5.11: Ταξιδιωτικές Εισπράξεις σε Τιμές 2005...................................................... 44 Διάγραμμα 5.12: Ετήσιες Μεταβολές Δείκτη Κύκλου Εργασιών στον Τομέα Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος και Εστίασης...................................................................................... 45 Διάγραμμα 5.11: Άμεσες Επενδύσεις ..................................................................................... 45 Διάγραμμα 5.12: Επενδύσεις χαρτοφυλακίου ....................................................................... 46 Διάγραμμα 5.13: Γενικός Δείκτης Χρηματιστηρίου Αθηνών .................................................. 48 Διάγραμμα 5.14: Επενδύσεις χαρτοφυλακίου ....................................................................... 48 Διάγραμμα 5.15: Χρηματοδότηση Εγχώριων Επιχειρήσεων από Εγχώρια ΝΧΙ ..................... 49 Διάγραμμα 5.16: Ποσοστιαία Μεταβολή των Καταθέσεων έναντι του Έτους 2010.............. 51
  • 5. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 5 από 51 Μέρος Α: Επισκόπηση Βασικών Μεγεθών Ενότητα 1 και 2: Εκτέλεση Προϋπολογισμού και Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ποσά σε εκατ. ευρώ) Μεγέθη Εκτέλεσης Προϋπολογισμού 12μήνο 2011 Αριθμός Απόκλιση 2011- 2010 % Μεταβολής 2011-2010 % Μεταβολής 2011-2009 Έσοδα Καθαρά Έσοδα 49.993 -864 -1,70 3,15 Τακτικά Έσοδα 53.953 -2.202 -3,92 1,00 Δαπάνες Συνολικές 68.881 1.949 2,91 -4,07 Πρωτογενείς 51.532 -614 -1,18 -11,11 Τόκοι 16.348 3.125 23,63 32,64 ΠΔΕ Έσοδα 3.770 698 22,72 84,71 Έξοδα 6.608 -1.846 -21,84 -31,08 Έλλειμμα ΚΠ 21.726 269 1,25 -29,65 Συνολικές Εισπράξεις 55.095 1.166 2,16 8,99 Συνολικές Δαπάνες 83.807 4.488 5,66 -6,45 Χρηματοδοτικές Ανάγκες 28.712 3.322 13,08 -26,44
  • 6. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 6 από 51 Ενότητα 3: Κοινωνικά Μεγέθη Αριθμός % Μεταβολής 2011-2010 % Μεταβολής 2011-2009 Πληθωρισμός Γενικός Δείκτης 109,63 2,42 7,72 (12ος 2011) Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά 104,78 4,26 6,27 Αλκοολούχα ποτά και καπνός 126,24 4,57 24,30 Ένδυση και υπόδηση 107,15 -0,57 1,75 Στέγαση 118,49 7,89 15,98 Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες 103,57 -0,14 1,94 Υγεία 100,94 -0,45 -0,37 Μεταφορές 122,95 2,00 17,42 Επικοινωνίες 103,66 -0,37 1,46 Αναψυχή, πολιτιστικές δραστηριότητες 100,71 -1,14 0,17 Εκπαίδευση 101,16 -0,94 -0,82 Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια 107,27 3,07 6,10 Άλλα αγαθά και υπηρεσίες 109,11 1,95 6,76 Απασχόληση Εργατικό Δυναμικό 4969,3 -1,67 -0,54 (10ος 2011 - σε χιλ. άτομα) Μη Εργατικό Δυναμικό 4382,4 2,78 2,33 Απασχολούμενοι 4065,8 -6,95 -9,75 Άνεργοι 903,5 32,09 83,97 % Ανεργίας 18,20 34,46 85,71 Κινητή Τηλεφωνία (8ος 2011) Έσοδα Δημοσίου από Τέλη Κινητής Τηλεφωνίας 26,52 -20,8
  • 7. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 7 από 51 Ενότητα 4: Προσδοκίες Νοέμβριος 2011 Αριθμός % Μεταβολής 2011-2010 % Μεταβολής 2011-2009 Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (Μάιος 2005 = 100) 68,6 -17,48 -11,71 Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία (2006 = 100) 72,6 -2,7 -2,9 Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Κατασκευές (2006 = 100) 37,1 -33,9 -48,8 Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο (2006 = 100) 59,7 8,0 -34,5 Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Υπηρεσίες (2006 = 100) 56,5 -6,3 -21,3 Δείκτης Προσδοκιών Καταναλωτών -82 -18,8 -115,8 Ενότητα 5: Αναπτυξιακά Μεγέθη Δείκτες 2005 = 100 Αριθμός % Μεταβολής 2011-2010 % Μεταβολής 2011-2009 ΑΕΠ (Γ' Τρίμηνο 2011, εκατ. ευρώ σε σταθερές τιμές) 48.095 -5,0 - Λιανικό Εμπόριο Γενικός Δείκτης (εκτός καυσίμων & λιπαντικών) 79,8 -8,90 -18,24 (10ος 2011) Είδη Διατροφής - Ποτά - Καπνός 68,1 -19,69 -23,31 Ένδυση - Υπόδηση 62,4 -29,81 -37,35 Έπιπλα - Ηλεκτρικά Είδη - Οικιακός Εξοπλισμός 72,9 -14,94 -26,95 Βιβλία - Χαρτικά - Λοιπά Είδη 66,1 -12,80 -16,33 Εμπόριο Μηχανοκίνητων Οχημάτων Νέα αυτοκίνητα (9ος 2011) 7.454 9,10 -43,32 Δείκτης Εμπορίας Αυτοκινήτων - Μοτοσικλετών (Γ Τρίμ.) 38,9 -6,49 -57,11 Χονδρικό Εμπόριο (Γ Τρίμ.) 95,2 -10,86 -23,96
  • 8. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 8 από 51 Κατασκευαστική Δραστηριότητα Γενικός Δείκτης (Γ Τρίμ.) 57,8 -8,25 -42,26 Οικοδομικά Έργα (κτίρια) (Γ Τρίμ.) 20,5 -41,09 -68,56 Έργα Πολιτικού Μηχανικού (Γ Τρίμ.) 97,9 4,82 -28,90 Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα Σύνολο Χώρας (όγκος σε χιλ. κυβ. μέτρα) (9/2011) 2.331 -21,75 -39,81 Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα Νομός Αττικής (όγκος σε χιλ. κυβ. μέτρα) (9/2011) 343 -36,95 -63,89 Παραγωγή Τσιμέντου (όγκος σε χιλ. τόνους) (8/2011) 355 -52,28 -49,87 Εκταμιεύσεις ΠΔΕ (τρέχουσες τιμές σε εκατ. ευρώ) (10/2011) 225 -63,12 -72,85 Βιομηχανική Παραγωγή (11/2011) Γενικός Δείκτης 74,7 -7,78 -15,31 Ενέργεια 82,9 -5,15 -9,40 Ενδιάμεσα Αγαθά 70,1 -12,38 -14,20 Κεφαλαιουχικά Αγαθά 53,0 -14,24 -39,57 Διαρκή Καταναλωτικά Αγαθά 56,4 -15,70 -31,47 Μη Διαρκή Καταναλωτικά Αγαθά 77,0 -4,94 -15,57 Κύκλος Εργασιών στη Βιομηχανία (11/2011) Σύνολο Αγοράς 107,5 -0,92 8,48 Εγχώρια Αγορά 95,5 0,32 -0,42 Εξωτερική Αγορά 140,4 -9,77 29,52 Εξωτερική αγορά: ζώνη ευρώ 139,2 -5,82 33,21 Εξωτερική αγορά: εκτός ζώνης ευρώ 143,4 -11,10 28,04 Νέες Παραγγελίες στη Βιομηχανία (11/2011) Σύνολο Αγοράς 85,8 -10,53 -5,71 Εγχώρια Αγορά 55,7 -34,70 -34,08 Εξωτερική Αγορά 133,1 7,25 33,90 Δείκτες Κύκλου Εργασιών σε Κλάδους Τηλεπικοινωνίες 81,0 - 10,29900332 -17,18 (Γ Τρίμηνο 2011) Νομικές - Λογιστικές και Υπηρεσίες Παροχής Συμβούλων Διαχείρισης 95,6 5,402425579 -0,52
  • 9. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 9 από 51 Δραστηριότητες Αρχιτεκτόνων - Μηχανικών 64,3 - 15,83769634 -39,79 Υπηρεσίες Διαφήμισης και Έρευνας Αγοράς 42,7 - 1,612903226 -34,41 Τουριστική Κίνηση Ταξιδιωτικές Εισπράξεις σε τιμές 2005 (8/2011) 2245,7 4,80 5,04 Δείκτης Κύκλου Εργασιών στον Τομέα Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος και Εστίασης (Γ. Τριμ) 156,5 -1,20 Κίνηση Χρηματοδοτικών Μέσων (8/2011) Άμεσες Επενδύσεις -119,6 -57,32 -291,67 (ποσά σε εκατ. ευρώ) Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου -1855,6 -84,75 -29,35 Χρηματοοικονομικά Παράγωγα -8,2 -102,89 -70,61 Λοιπές Επενδύσεις 1981,8 -84,68 -23,72 Εισαγωγές - Εξαγωγές (8/2011) Ισοζύγιο -2.170 6,91 -4,75 Εξαγωγές 1.835 35,10 48,41 Εισαγωγές 4.004 18,20 13,95 Εμπορικό Ισοζύγιο χωρίς Καύσιμα -1.210 -7,31 -16,99 Χρηματιστηριακές Συναλλαγές (9/2011) Αξία 17.986 -37,27 -47,58 Γενικός Δείκτης ΧΑ 798 -45,75 -70,01 Χρηματοδότηση Εγχώριων Επιχειρήσεων (8/2011) Σύνολο 121.352 -3,27 -8,16 Γεωργία 2.002 -8,63 -49,34 Βιομηχανία 25.096 1,76 4,77 Εμπόριο 24.661 -7,40 -25,54 Καταθέσεις (8/2011) Σύνολο 188.574 -11,47 -20,15 Όψεως 20.211 -9,03 -17,64 Ταμιευτηρίου 58.493 -15,68 -19,74 Προθεσμίας 109.870 -9,51 -20,80
  • 10. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 10 από 51 Μέρος 2: Ανάλυση σημείων προϋπολογισμού Ενότητα 1: Εκτέλεση Προϋπολογισμού 1.1 Έσοδα Στοιχεία 12μηνου 2011 για την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού (ποσά σε εκατομμύρια ευρώ). Πηγή ενότητας: Δελτία Εκτέλεσης Κρατικού Προϋπολογισμού, Υπουργείο Οικονομίας Οι δαπάνες το 12μήνο του 2011, έχουν ξεπεράσει τα 68 δισεκατομμύρια ευρώ (Διάγραμμα 1.1), ενώ τα έσοδα ανήλθαν στα 49 δις. ευρώ. Υπενθυμίζεται πως το 2010, στο αντίστοιχο χρονικό διάστημα (12μηνο) οι δαπάνες ανέρχονταν στα 66.932 εκατομμύρια ευρώ και τα καθαρά έσοδα στα 50.857 εκατομμύρια ευρώ. Παρουσιάζεται υστέρηση καθαρών εσόδων της τάξεως άνω του 1,7% μεταξύ 2011-2010, ενώ η αύξηση των δαπανών ανέρχεται στο 2,91%. Διάγραμμα 1.1: Εξέλιξη Καθαρών Εσόδων, Δαπανών και Ελλείμματος ΚΠ 2011 5.090 7.943 11.123 14.473 18.358 21.818 26.846 30.694 34.980 39.271 43.860 49.993 4.846 9.324 15.755 21.022 27.590 33.155 40.969 47.399 52.486 57.465 62.706 68.881 -165 1.028 4.701 7.246 10.260 12.747 15.571 18.086 19.161 20.092 20.490 21.726 -2.000 8.000 18.000 28.000 38.000 48.000 58.000 68.000 78.000 Καθαρά εσοδα Δαπάνες Έλλειμα ΚΠ
  • 11. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 11 από 51 Η διαφορά μεταξύ καθαρών εσόδων και δαπανών διευρύνεται κατά 1,25% το 2011 έναντι του 2010, με έλλειμμα κρατικού προϋπολογισμού στα 21.726 εκατομμύρια ευρώ, έναντι 21.457 εκατομμύρια ευρώ. Όπως είναι εμφανές και από το Διάγραμμα 1.2, το χάσμα – ψαλίδα μεταξύ των δύο μεγεθών, παρόλο που περιορίζεται, δεν κλείνει ούτε το Νοέμβριο του 2011. Διάγραμμα 1.2: Απόκλιση Καθαρών Εσόδων – Δαπανών ΚΠ για τα έτη 2010 και 2011 Το έλλειμμα αν και από πρώτης πλευράς φαίνεται να σταθεροποιείται συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2010 πρώτο 10μήνο του 2010, στην πραγματικότητα παρουσιάζει αύξηση 1,25%. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός, πως ενώ τα Καθαρά Έσοδα μειώνονται 1,70% συγκριτικά με το 2010 (παρά την αυξημένη φορολογία και τα έκτακτα φορολογικά μέτρα), οι Πρωτογενείς Δαπάνες μειώθηκαν μόνο 1,18%, θέτοντας ξεκάθαρο ζήτημα σχετικά με την κυβερνητική αποτελεσματικότητα όσον αφορά το ζήτημα του περιορισμού των δαπανών. Η αδυναμία περαιτέρω μείωσης του ελλείμματος οφείλεται στην αδυναμία περιορισμού των δαπανών, σε συνδυασμό με την οικονομική ύφεση που μειώνει τα καθαρά έσοδα του Δημοσίου. 2.500 3.500 4.500 5.500 6.500 7.500 8.500 9.500 Ιανουάριος2009 Φεβρουάριος2009 Μάρτιος2009 Απρίλιος2009 Μάιος2009 Ιούνιος2009 Ιούλιος2009 Αύγουστος2009 Σεπτέμβριος2009 Οκτώβριος2009 Νοέμβριος2009 Δεκέμβριος2009 Ιανουάριος2010 Φεβρουάριος2010 Μάρτιος2010 Απρίλιος2010 Μάιος2010 Ιούνιος2010 Ιούλιος2010 Αύγουστος2010 Σεπτέμβριος2010 Οκτώβριος2010 Νοέμβριος2010 Δεκέμβριος2010 Ιανουάριος2011 Φεβρουάριος2011 Μάρτιος2011 Απρίλιος2011 Μάιος2011 Ιούνιος2011 Ιούλιος2011 Αύγουστος2011 Σεπτέμβριος2011 Οκτώβριος2011 Νοέμβριος2011 Δεκέμβριος2011 Καθαρά εσοδα Δαπάνες
  • 12. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 12 από 51 Πίνακας 1.1: Βασικά Μεγέθη Εκτέλεσης Προϋπολογισμού Ποσά σε εκατ. Ευρώ 2010 2011 % Μεταβολής 2011/2010 Απόκλιση 2011/201012μηνο 12μηνο Καθαρά Έσοδα 50.857 49.993 -1,70 -864 Δαπάνες 66.932 68.881 2,91 1.949 Πρωτογενείς Δαπάνες 52.146 51.532 -1,18 -614 Δαπάνες ΠΔΕ 8.454 6.608 -21,84 -1.846 Έλλειμμα Κρατικού Προϋπολογισμού 21.457 21.726 1,25 269 Το μεγαλύτερο μέρος των Τακτικών Εσόδων προέρχεται από την Έμμεση Φορολογία και δευτερεύοντος από την Άμεση Φορολογία. Βάσει της διεθνούς βιβλιογραφίας η έμμεση φορολογία υποθάλπτει τις κοινωνικές ανισότητες και αφετέρου τη φοροδιαφυγή, αφού εναπόκειται στη φορολογική συνείδηση των πολιτών και επαγγελματιών, ενώ προϋποθέτει την ύπαρξη ελεγκτικών και εισπρακτικών μηχανισμών. Διάγραμμα 1.3: Διάρθρωση Τακτικών Εσόδων 1.926 2.840 3.927 4.890 6.864 8.382 10.249 11.836 14.313 15.827 17.709 20.157 3.239 5.029 7.064 9.496 11.474 13.594 16.276 18.487 20.617 23.413 25.543 28.587 0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000 Άμεσοι Φόροι Έμμεσοι Φόροι Απολήψεις από ΕΕ Λοιπά μη Φορολογικά Έσοδα
  • 13. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 13 από 51 Ο Πίνακας 1.2 παρουσιάζει τη διάρθρωση των άμεσων και έμμεσων φόρων. Όπως είναι αναμενόμενο η συντριπτική πλειοψηφία των εσόδων από άμεσους φόρους προέρχεται από τους φόρους εισοδήματος (63,41%). Σημαντικές Παρατηρήσεις: α) τα έσοδα από άμεσους φόρους μειώνονται ελάχιστα (0,53%) συγκρίνοντας τα 12μηνα 2011 – 2010, β) η μείωση των εσόδων παρουσιάζεται παρά τη σημαντική αύξηση των φορών στην περιουσία και των λοιπών άμεσων φόρων, γ) τα έσοδα από τη φορολογία εισοδήματος μειώνονται σημαντικά (10,72%) παρά την ένταση της κυβερνητικής φορολογικής πολιτικής (τα έσοδα από τη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων μειώνεται από τα 9.430 εκατομμύρια ευρώ το 2010 στα 8.160 το 2011 – μείωση 13,47%, ενώ στα έσοδα από τη φορολογία νομικών προσώπων μειώνεται από τα 3.167 εκατομμύρια ευρώ στα 2.760 – μείωση 12,85%). Όσον αφορά τους έμμεσους φόρους, η συντριπτική πλειοψηφία των εσόδων προέρχεται από τους φόρους συναλλαγών (κυρίως το ΦΠΑ) και τους φόρους κατανάλωσης (κυρίως ΕΦΚ καυσίμων, καπνού και τα λοιπά). Για το 2011, τα έσοδα από φόρους συναλλαγών εμφανίζουν μείωση της τάξεως του 3,86% έναντι του 2010, ενώ τα έσοδα από φόρους κατανάλωσης καταβυθίζονται 14% περίπου. Το στοιχείο αυτό, που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται σε μείωση της κατανάλωσης, αποστέρησε από το δημόσιο άνω των 2,3 δις. ευρώ. Αποτελεί ένα από τα πρώτα, εύκολα μετρήσιμα στοιχεία της υφεσιακής πολιτικής που ακολουθήθηκε. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το γεγονός πως ενώ είναι πασιφανής η αδυναμία επίτευξης των στόχων που έχουν τεθεί εξ αρχής, η κυβέρνηση επιμένει να θέτει μεγαλεπήβολους στόχους στις προβλέψεις του προσχέδιο προϋπολογισμού του 2012. Οι στόχοι αυτοί υπερβαίνουν σε πολλές περιπτώσεις του στόχους που το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής έχει θέσει. Εκ των αριθμητικών δεδομένων κρίνεται σχεδόν αδύνατη η επίτευξη των οικονομικών στόχων που η Κυβέρνηση είχε θέσει, είτε αρχικά είτε κατόπιν αναθεωρήσεως.
  • 14. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 14 από 51 Πίνακας 1.2: Διάρθρωση Άμεσων και Έμμεσων Φόρων Ποσά σε εκατ. Ευρώ 2010 2011 % Μεταβολής 2011/2010 Απόκλιση 2011/2010 Στόχοι Προϋπολογισμού Αναθ. Στόχοι Προϋπολογισμού 2011 12μηνο 12μηνο ΜΠΔΣ Προβλέψεις Προσχεδίου Προϋπολογισμού 1) Άμεσοι Φόροι 20.265 20.157 -0,53 -108 20.880 20.554 20.677 Φόρος Εισοδήματος 14.317 12.782 -10,72 -1.535 14.820 12.656 12.837 ως ποσοστό επί των Άμεσων Φόρων 70,65 63,41 -10,24 -7,24 Φόροι Περιουσίας 487 1.172 140,66 685 910 732 1.128 ως ποσοστό επί των Άμεσων Φόρων 2,40 5,81 141,95 3,41 Άμεσοι Φόροι ΠΟΕ 2.890 1.917 -33,67 -973 2.700 2.724 2.050 ως ποσοστό επί των Άμεσων Φόρων 14,26 9,51 -33,31 -4,75 Λοιποί Άμεσοι Φόροι 2.571 4.285 66,67 1.714 2.450 4.442 4.662 ως ποσοστό επί των Άμεσων Φόρων 12,69 21,26 67,56 8,57 2) Έμμεσοι Φόροι 31.004 28.587 -7,80 -2.417 31.980 30.219 29.143 Φόροι Συναλλαγών 18.457 17.744 -3,86 -713 19.290 18.372 17.855 ως ποσοστό επί των Έμμεσων Φόρων 59,53 62,07 4,27 2,54 Φόροι Κατανάλωσης 11.824 10.131 -14,32 -1.693 11.640 10.813 10.395 ως ποσοστό επί των Έμμεσων Φόρων 38,14 35,44 -7,07 -2,70 Έμμεσοι Φόροι ΠΟΕ 384 375 -2,34 -9 530 389 400 ως ποσοστό επί των Έμμεσων Φόρων 1,24 1,31 5,91 0,07 Λοιποί Έμμεσοι Φόροι 384 337 -12,24 -47 520 426 341 ως ποσοστό επί των Έμμεσων Φόρων 1,24 1,18 -4,82 -0,06 Παρά την αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ, τα έσοδα από φόρους συναλλαγών μειώνονται συνεχώς συγκρινόμενα με αυτά του 2010. Αποτελεί εύλογο ερώτημα το εάν στις αρχές του
  • 15. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 15 από 51 2012 τα στοιχεία θα δείξουν πορεία καλύτερη από αυτή που καταγράφηκε στις αρχές του 2011. Διάγραμμα 1.4: Διακύμανση Εσόδων Φόρων Συναλλαγών Τα έσοδα από φόρους κατανάλωσης παραμένουν σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα συγκριτικά με το 2010. Ο ρυθμός μείωσης του είναι φθίνων ήταν φθίνων μέχρι τον Οκτώβριο του 2011, εν μέρει λόγω και της περιοδικότητας της ελληνικής οικονομίας, αλλά εν συνεχεία η μείωση ακολούθησε αύξων ρυθμό. Διάγραμμα 1.5: Διακύμανση Εσόδων Φόρων Κατανάλωσης 11,49 6,27 3,55 2,66 1,95 0,39 -0,85 -1,23 -1,76 -2,97 -3,44 -3,86 -6,00 -4,00 -2,00 0,00 2,00 4,00 6,00 8,00 10,00 12,00 14,00 Φόροι Συναλλαγών -37,08 -38,39 -31,79 -27,48 -22,60 -22,05 -18,53 -15,88 -15,01 -13,14 -13,77 -14,32 -45,00 -40,00 -35,00 -30,00 -25,00 -20,00 -15,00 -10,00 -5,00 0,00 Φόροι Κατανάλωσης
  • 16. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 16 από 51 Αντίστοιχη πορεία ακολούθησαν και τα έσοδα από τους φόρους εισοδήματος, τα οποία παρά τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση κατά τη διάρκεια της χρονιάς, σε κανένα σημείο δεν πλησίασαν καν τα αντίστοιχα του 2010. Εν τέλει παρατηρήθηκε μείωση τους, της τάξεως του 10,72%. Διάγραμμα 1.6: Διακύμανση Εσόδων Φόρων Συναλλαγών 1.2 Δαπάνες Το 12μηνο του 2011, το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών κατευθύνεται σε αποδοχές και συντάξεις (42,34%) και σε δαπάνες ασφάλισης, περίθαλψης και κοινωνικής προστασίας (33,21%). Το 13,58% αφορά λειτουργικές και λοιπές δαπάνες και 9,7% αποδιδόμενους πόρους. -21,38 -16,77 -17,28 -18,66 -13,49 -10,86 -10,00 -7,92 -7,38 -8,66 -8,49 -10,72 -25,00 -20,00 -15,00 -10,00 -5,00 0,00 Φόρος Εισοδήματος
  • 17. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 17 από 51 Διάγραμμα 1.7: Διάρθρωση Πρωτογενών Δαπανών Ο Πίνακας 1.3 παρουσιάζει τη διάρθρωση των δαπανών. Μέχρι την ολοκλήρωση του έτους οι πραγματοποιηθείσες πρωτογενείς δαπάνες είχαν καλύψει το 97,91% των αρχικών προβλέψεων του προϋπολογισμού. Μεγαλύτερο ποσοστό κάλυψης παρουσιάζουν οι δαπάνες για ασφάλιση, περίθαλψη και κοινωνική προστασία, που έχει δαπανηθεί το 106,62% των προϋπολογισθέντων κεφαλαίων, οι αποδοχές και συντάξεις που έχει δαπανηθεί το 101,04% των προϋπολογισθέντων αλλά και η Αντιπαροχή έναντι παρουσίας στους τομείς ασφάλισης ΔΕΗ (ποσοστό 100%). 42,34% 33,21% 13,58% 9,70% 1,16% Αποδοχές και Συντάξεις Ασφάλιση, Περίθαλψη, Κοινωνική Προστασία Λειτουργικές και Λοιπές Δαπάνες Αποδιδόμενοι Πόροι
  • 18. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 18 από 51 Πίνακας 1.3: Διάρθρωση Δαπανών Ποσά σε εκατομμύρια ευρώ 31/10/2011 30/11/2011 31/12/2011 Προβλέψεις Προϋπολογισμού 1/1/2011 Ποσοστό Κάλυψης ΜΠΔΣ Αποδοχές και Συντάξεις 17.928 19.737 21.817 21.593 101,04 21.633 Ασφάλιση, Περίθαλψη, Κοινωνική Προστασία 14.298 15.950 17.115 16.052 106,62 16.814 Λειτουργικές και Λοιπές Δαπάνες 4851 5.526 6.999 7830 89,39 7.221 Αποδιδόμενοι Πόροι 3917 4.598 5.000 5978 83,64 5.162 Αντιπαροχή Έναντι Παρουσίας Στους Τομείς Ασφάλισης ΔΕΗ 572 600 600 600 100,00 600 Αποθεματικό 0 0 0 Σύνολο Πρωτογενών Δαπανών (Α+Β+Γ+Δ+Ε) 41.565 46.412 51.532 52633 97,91 52.010 Η κυβέρνηση κατόρθωσε να μειώσει τις πρωτογενείς της δαπάνες κατά 0.28% συγκριτικά με το 2010. Πίνακας 1.4: Διαφοροποίηση Δαπανών 2011 – 2010 Ποσά σε εκατομμύρια ευρώ 2010 2011 Διαφορά 2011 - 2010 % Μεταβολή ΜΠΔΣ Αρχική Πρόβλεψη Προϋπολογισμού 12μηνο 12μηνο Σύνολο Πρωτογενών Δαπανών 51.679 51.532 -147 -0,28 52.010 52.633 Σύνολο Δαπανών και τόκων 65.247 68.315 3.068 4,70 68.462 69.003 Σύνολο Δαπανών με Χρεωλύσια 87.701 139.442 51.741 59,00 141.721 120.438 1.3 Απόκλιση από τους Στόχους Όσον αφορά τα καθαρά έσοδα, παρουσιάστηκε απόκλιση -10,02% έναντι των αρχικών στόχων του προϋπολογισμού του 2011, -7,49% έναντι των προβλέψεων του ΜΠΔΣ, -3,08% έναντι των αναθεωρημένων στόχων του προϋπολογισμού (Σεπτέμβριος 2011) και -2,56% έναντι των τελικών εκτιμήσεων της εισηγητικής έκθεσης του προϋπολογισμού του 2012. Στον τομέα αυτό υπήρξε σημαντική και αρνητική απόκλιση από τους στόχους.
  • 19. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 19 από 51 Πίνακας 1.5: Απόκλιση Στόχων Καθαρών Εσόδων Ποσό σε εκατ. ευρώ Απόκλιση Πραγματοποιηθέντος από Στόχο ΚαθαράΈσοδα Αρχικός Στόχος Προϋπολογισμού 55.560 -10,02 Πρόβλεψη ΜΠΔΣ 54.042 -7,49 Αναθεώρηση Προϋπολογισμού Σεπτέμβριος 2011 51.582 -3,08 Τελικές Εκτιμήσεις Εισηγητικής Έκθεσης Προϋπολογισμού 2012 51.308 -2,56 Πραγματοποιηθέντα (προσωρινά στοιχεία 12/2011) 49.993 - Όσον αφορά τις πρωτογενείς δαπάνες αυτές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι των προϋπολογισθέντων, με απόκλιση -2,09% έναντι των αρχικών στόχων του προϋπολογισμού του 2011, -0,92% έναντι των προβλέψεων του ΜΠΔΣ, -0,52% έναντι των αναθεωρημένων στόχων του προϋπολογισμού (Σεπτέμβριος 2011) και -0,57% έναντι των τελικών εκτιμήσεων της εισηγητικής έκθεσης του προϋπολογισμού του 2012. Στον τομέα αυτό οι στόχοι επιτεύχθηκαν. Πίνακας 1.6: Απόκλιση Στόχων Πρωτογενών Δαπανών Ποσό σε εκατ. ευρώ Απόκλιση Πραγματοποιηθέντος από Στόχο ΠρωτογενείςΔαπάνες Αρχικός Στόχος Προϋπολογισμού 52.633 -2,09 Πρόβλεψη ΜΠΔΣ 52.009 -0,92 Αναθεώρηση Προϋπολογισμού Σεπτέμβριος 2011 51.799 -0,52 Τελικές Εκτιμήσεις Εισηγητικής Έκθεσης Προϋπολογισμού 2012 51.830 -0,57 Πραγματοποιηθέντα (προσωρινά στοιχεία 12/2011) 51.532 - Ως αποτέλεσμα των ανωτέρω το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού παρουσιάζει αποκλίσεις (μεγαλύτερο έλλειμμα έναντι του αρχικά προϋπολογισθέντος) της τάξεως του 9,69% έναντι των αρχικών στόχων του προϋπολογισμού του 2011, 9,68% έναντι των προβλέψεων του ΜΠΔΣ, -3,69% έναντι των αναθεωρημένων στόχων του προϋπολογισμού (Σεπτέμβριος 2011) και -5,37% έναντι των τελικών εκτιμήσεων της εισηγητικής έκθεσης του προϋπολογισμού του 2012. Οι δύο πιο πρόσφατες εκτιμήσεις εμφανίζονται πιο ακριβείς ως προς την κατεύθυνση της απόκλισης (θετική ή αρνητική), αλλά αδυνατούν να προβλέψουν το μέγεθος του ελλείμματος.
  • 20. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 20 από 51 Πίνακας 1.7: Απόκλιση Στόχων Ελλείμματος Κρατικού Προϋπολογισμού Ποσό σε εκατ. ευρώ Απόκλιση Πραγματοποιηθέντος από Στόχο ΈλλειμμαΚΠ Αρχικός Στόχος Προϋπολογισμού 2011 19.806 9,69 Πρόβλεψη ΜΠΔΣ 19.808 9,68 Αναθεώρηση Προϋπολογισμού Σεπτέμβριος 2011 22.558 -3,69 Τελικές Εκτιμήσεις Εισηγητικής Έκθεση Προϋπολογισμού 2012 22.959 -5,37 Πραγματοποιηθέντα (προσωρινά στοιχεία 12/2011) 21.726 - Ενότητα 2: Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων Το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων του 2011 συνεχίζει να υστερεί σημαντικά έναντι αυτού του 2010. Δεδομένου ότι το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων αποτελεί το βασικό αναπτυξιακό μοχλό της χώρας, η υστέρηση του, συνεπάγεται πάγωμα της οποιαδήποτε αναπτυξιακής προοπτικής της χώρας. Το πάγωμα του ΠΔΕ στραγγίζει την αγορά από την απαραίτητη ρευστότητα, αλλά παράλληλα περνά αρνητικό «μήνυμα» - κλίμα και στους ιδιώτες επενδυτές. Πίνακας 2.1: Διαφοροποίηση Δαπανών 2011 – 2010 Ποσά σε εκ. ευρώ 2010 2011 Ιανουάριος 130 111 Φεβρουάριος 663 144 Μάρτιος 723 422 Απρίλιος 792 651 Μάιος 922 373 Ιούνιος 465 430 Ιούλιος 506 489 Αύγουστος 474 639 Σεπτέμβριος 763 273 Οκτώβριος 609 254 Νοέμβριος 1115 501 Δεκέμβριος 1285 2321
  • 21. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 21 από 51 Το ΠΔΕ είναι εμφανώς μικρότερο από το αντίστοιχο του 2010, με μόνη εξαίρεση το μήνα Δεκέμβριο. Το Δεκέμβριο του 2011 οι Δαπάνες του ανήλθαν στα 2.321 εκατομμύρια ευρώ, την ώρα που τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους ανέρχονταν στα 1.285 εκατομμύρια ευρώ. Όπως φαίνεται και από το Διάγραμμα 4.1 μόνο το Δεκέμβριο του 2011 οι δαπάνες εμφανίζονται αυξημένες έναντι όλων των υπόλοιπων μηνών, αλλά και του 2010. Διάγραμμα 2.1: Διακύμανση ΠΔΕ 2011-2010 Παρόλα αυτά, οι επενδυτικές δαπάνες είναι ακόμα μικρότερες αν συγκριθούν με αυτές του 2009. Παρά τις όποιες φωνές, που καλούσαν την προηγούμενη κυβέρνηση να αναθεωρήσει το μίγμα της οικονομικής της πολιτικής, αυτή συνειδητά διατηρούσε το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων περίπου στο μισό του αντίστοιχου που υπήρχε το 2009. Μόλις στο τέλος του 2011 πραγματοποιήθηκε μεγάλη αύξηση των δαπανών του προγράμματος, χωρίς βέβαια αυτό να φτάσει στα μεγέθη είτε του 2010, είτε του 2009. 130 663 723 792 922 465 506 474 763 609 1.115 1.285 111 144 422 651 373 430 489 639 273 254 501 2321 0 500 1000 1500 2000 2500 ΠΔΕ 2010 ΠΔΕ 2011
  • 22. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 22 από 51 Πίνακας 2.2: Διαφοροποίηση Δαπανών 2011 – 2010 – 2009 2009 2010 2011 Ιανουάριος 829 130 111 2/μηνο 1,900 793 255 3/μηνο 2,927 1,516 677 4/μηνο 3,791 2,308 1,328 5/μηνο 4,590 3,230 1,701 6/μηνο 6,140 3,695 2,131 7/μηνο 6,593 4,201 2,620 8/μηνο 6,958 4,675 3,259 9/μηνο 7,805 5,438 3,532 10/μηνο 8,022 6,047 3,786 11/μηνο 8,153 7,162 4.287 12/μηνο 9,588 8,447 6.608 Η προηγούμενη κυβέρνηση επέλεξε να μειώνει σταδιακά τις δαπάνες του ΠΔΕ προκειμένου να κλείνει «τρύπες» ελλείματος του Κρατικού Προυπολογισμού. Η αδυναμία περιορισμού των πρωτογενών και άλλων δαπανών, την οδήγησε στη μείωση των αναπτυξιακών δαπανών. Με τις μεθοδολογίες αυτές υποσκάπτεται όμως η δυνατότητα του κράτους να παράγει μελλοντικά κέρδη μέσω της ανάπτυξης. Ο βραχυπρόθεσμος κυβερνητικός προσανατολισμός περιόρισε την αναπτυξιακές δυνατότητες και έστειλε λανθασμένο μηνυμα στους ιδιώτες, αποτρέποντας και την ανάπτυξη των ιδιωτικών επενδύσεων. Η κυβερνητική αλλαγή φαίνεται να έφερε και αλλαγή στην ακολουθούμενη πολιτική όσον αφορά το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
  • 23. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 23 από 51 Διάγραμμα 2.2: Διακύμανση ΠΔΕ 2011– 2010 – 2009 Ενότητα 3: Βασικά Οικονομικά Μεγέθη 3.1 Πληθωρισμός Ο Πληθωρισμός βάσει των στοιχείων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής κυμαίνεται στο 2,4% για τον μήνα Δεκέμβριο. Στο επόμενο διάγραμμα παρουσιάζεται η πορεία εξέλιξης του πληθωρισμού από τον Ιανουάριο του 2009 μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2011. Η παρουσίαση γίνεται με βάση του έτος 2009 ως έτος βάσης (2009 = 100). Για το 12μηνο Δεκεμβρίου 2011 – Δεκεμβρίου 2010 ο πληθωρισμός παρουσιάζει ανοδική τάση της τάξεως του 2,4% περίπου οδηγώντας σε περαιτέρω μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών. 677 1.328 1.701 2.131 2.620 3.259 3.532 3.786 4.287 6.608 793 1.516 2.308 3.230 3.695 4.201 4.675 5.438 6.047 7.162 8.447 829 1.900 2.927 3.791 4.590 6.140 6.593 6.958 7.805 8.022 8.153 9.588 0 2.000 4.000 6.000 8.000 10.000 12.000 2011 2010 2009
  • 24. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 24 από 51 Διάγραμμα 3.1: Πληθωρισμός Τα υψηλότερα επίπεδα πληθωρισμού (άνω του 3%) παρουσιάζουν η «Στέγαση» (7,89%), η «Διατροφή και τα μη Αλκοολούχα Ποτά» (4,26%) και τα «Αλκοολούχα Ποτά και Καπνός» (4,57%), καθώς και τα «Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια» (3,07%). Οι δύο από τις τέσσερις αυτές κατηγορίες αποτελούν σημαντικό στοιχείο στην καθημερινή ζωή των πολιτών και επιδρούν ιδιαίτερα επιβαρυντικά στους οικογενειακούς πληθωρισμούς. Είναι τομείς στους οποίους οι πολίτες υποχρεωτικά ξοδεύουν μέρος ή και το σύνολο των εισοδημάτων τους, οπότε κάθε πληθωριστική αύξηση οδηγεί σε άμεση υποβάθμιση του επιπέδου ζωής τους. Αντίθετα, όπου υπάρχει μείωση των τιμών, αυτή δεν είναι μεγάλη αλλά κινείται σε οριακά επίπεδα. Είναι σημαντικό όμως ότι παρουσιάζεται μείωση σε τομείς όπως η «Υγεία» (- 0,45%) και η «Εκπαίδευση» (-0,94%), αν και οι δύο αυτοί κλάδοι έχουν μεγάλο κομμάτι συμμετοχής στη «παραοικονομία». Σε αποπληθωριστικές τάσεις πέρασε για πρώτη και φορά και η «Ένδυση και υπόδηση» (-0,57%), ενώ οριακά αρνητικός είναι και ο δείκτης για τα «Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες» (-0,14%) 1,76 1,60 1,30 0,96 0,49 0,53 0,57 0,78 0,71 1,22 2,00 2,64 2,38 2,77 3,93 4,84 5,43 5,22 5,49 5,54 5,57 5,21 4,92 5,17 5,20 4,39 4,50 3,93 3,29 3,34 2,40 1,67 3,05 3,00 2,90 2,42 12009 22009 32009 42009 52009 62009 72009 82009 92009 102009 112009 122009 12010 22010 32010 42010 52010 62010 72010 82010 92010 102010 112010 122010 12011 22011 32011 42011 52011 62011 72011 82011 92011 102011 112011 122011
  • 25. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 25 από 51 Πίνακας 3.1: Πληθωρισμός κατά Ομάδα Αγαθών και Υπηρεσιών Ομάδες αγαθών και υπηρεσιών Σεπτ. Οκτ. Νοέ. Δεκ Μέσος 2011 1 Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά 2,21 3,14 3,76 4,26 3,11 2 Αλκοολούχα ποτά και καπνός 5,79 5,22 4,53 4,57 7,65 3 Ένδυση και υπόδηση 2,80 2,25 2,41 -0,57 -0,54 4 Στέγαση 8,31 9,17 9,32 7,89 8,91 5 Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες 0,82 0,63 0,38 -0,14 1,15 6 Υγεία -0,68 -0,69 -0,98 -0,45 -0,56 7 Μεταφορές 4,76 3,78 2,70 2,00 6,30 8 Επικοινωνίες 0,64 0,64 0,64 -0,37 1,64 9 Αναψυχή, πολιτιστικές δραστηριότητες -0,34 -0,63 -0,80 -1,14 0,00 10 Εκπαίδευση -0,41 -0,88 -0,94 -0,94 -0,14 11 Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια 2,89 2,83 3,21 3,07 2,01 12 Άλλα αγαθά και υπηρεσίες 2,66 2,03 2,02 1,95 3,04 3.2 Ανεργία Η ανεργία έχει εκτιναχτεί. Βάσει των στοιχείων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, το Γ Τρίμηνο του 2011 η ανεργία ανερχόταν στο 17,7 του εργατικού δυναμικού. Για τον Οκτώβριο του 2011 οι εκτιμήσεις της αφορούσαν 903 χιλιάδες ανέργους. Το μέγεθος είναι σαφώς μεγαλύτερο από το μέσο ετήσιο και το τριμηνιαίο νούμερο. Διάγραμμα 3.2: Ανεργία 11,2 10,4 10,2 11,2 11,4 9,9 9,8 10,2 10,4 9,3 9,9 11,3 10,2 10,1 10,4 9,6 9,7 8,8 8,3 8,8 9,1 8,1 7,9 8,3 7,2 7,9 9,3 8,9 9,3 10,3 11,7 11,8 12,4 14,2 15,9 16,3 17,7 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0 16,0 18,0 20,0
  • 26. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 26 από 51 Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός πως ο μη – οικονομικά ενεργός πληθυσμός παρουσιάζει αύξηση, την ώρα που οι απασχολούμενοι μειώνονται σημαντικά. Πρακτικά αυτό σηματοδοτεί πως ολοένα και λιγότεροι εργαζόμενοι θα σηκώσουν στα επόμενα έτη το βάρος της οικονομικής συντήρησης ολοένα και μεγαλύτερου πληθυσμού. Το στοιχείο αυτό συνεπικουρείται και από το γεγονός πως η ανεργία αυξάνεται, αλλά και πως οι μισθοί λόγω οικονομικής κρίσης έχουν δεχτεί σημαντική μείωση σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Μικρή αναστροφή της αυξητικής τάσης του μη – οικονομικά ενεργού πληθυσμού εμφανίζεται τον Οκτώβριο του 2011, χωρίς να έχει παρουσιαστεί πάντως κάποια σημαντική αύξηση των απασχολουμένων. Ενδεικτικά αναφέρεται, το εργατικό δυναμικό της χώρας έχει μειωθεί σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010 κατά 1,67% (και λόγω οικονομικής μετανάστευσης, ειδικά των νέων), το μη – εργατικό δυναμικό (άνθρωποι που συντηρούνται από τις οικογένειες τους) έχει αυξηθεί κατά 2,8%, οι απασχολούμενοι έχουν μειωθεί κατά 7% και οι άνεργοι έχουν αυξηθεί κατά 32,1%. Συγκριτικά με τον προηγούμενο μήνα, ενώ οι άνεργοι αυξάνονται κατά περίπου 50 χιλιάδες, οι απασχολούμενοι αυξάνονται κατά 14 χιλιάδες, ενώ το εργατικό δυναμικό έχει μειωθεί περίπου κατά 60 χιλιάδες άτομα. Την ίδια ώρα ο μη – οικονομικά ενεργός πληθυσμός μειώνεται περίπου κατά 17 χιλιάδες άτομα. Διάγραμμα 3.3: Τάσεις Μη – οικονομικά Ενεργού Πληθυσμού και Απασχολούμενων Από το Διάγραμμα 3.4 είναι εμφανές ότι μέχρι το τέλος του 2009 η ανεργία βρισκόταν σε λογικά επίπεδα ή έστω συγκρατούνταν. Στις αρχές του 2010 ξεκινά η μεγάλη αύξηση της, με το αριθμό των ανέργων να ξεπερνά του 600 χιλιάδες για πρώτη φορά το Φεβρουάριο του 2010, ενώ το Δεκέμβριο του ίδιου έτους οι άνεργοι ξεπερνούν τους 700 χιλιάδες και τρεις μήνες αργότερα τους 800 χιλιάδες. Στα τέλη του 2011, η ανεργία φαίνεται να 4.267,6 4.178,3 4.185,3 4.183,3 4.131,5 4.161,1 4.140,0 4.034,5 4.051,1 4.065,8 4.302,3 4.363,9 4.335,5 4.365,1 4.383,4 4.385,6 4.382,9 4.403,5 4.440,1 4.382,4 3.800 3.900 4.000 4.100 4.200 4.300 4.400 4.500 Απασχολούμενοι Μη οικονομικά ενεργοί
  • 27. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 27 από 51 σταθεροποιείται πάνω από τις 800 χιλιάδες άτομα, γεγονός που προβληματίζει για τα επίπεδα που αυτή θα διαμορφωθεί στην έναρξη του 2012. Διάγραμμα 3.4: Τάσεις Ανεργίας 2011 – 2010 3.3 Έσοδα Δημοσίου από Τέλη Κινητής Τηλεφωνίας Τα έσοδα του δημοσίου από τα τέλη κινητής τηλεφωνίας αποτελούν ένα δείκτη χρησης της συγκεκριμένης υπηρεσίας, η οποία με τη σειρά της αποτελεί έναν δείκτη κοινωνικής ευημερίας. Είναι χαρακτηριστική η μείωση που εμφανίζεται ήδη από το 2010. Ενδεικτικά αναφέρεται πως η μείωση για τη χρονική περίοδο Αύγουστος 2011 – Αύγουστος 2010 είναι της τάξεως του 20,8%, τόσο σε μηνιαίο όσο και σε αθροιστικό επίπεδο. Σημειώνεται ότι η τελευταία αύξηση των τελών κινητής τηλεφωνίας πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο του 2009. 756,8 787,2 811,3 786,5 822,7 793,7 820,3 908,0 857,7 903,5 567,1 605,3 578,7 597,0 602,2 582,4 607,0 613,1 627,7 684,0 692,6 733,6 465,7 451,0 457,0 466,9 420,4 427,7 476,7 452,7 456,8 491,1 532,0 505,1 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1.000 2011 2010 2009
  • 28. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 28 από 51 Διάγραμμα 3.5: Έσοδα Δημοσίου από Τέλη Κινητής Τηλεφωνίας Ενότητα 4: Προσδοκίες 4.1 Δείκτης Οικονομικού Κλίματος Ο δείκτης οικονομικού κλίματος παρουσιάζει μία σταθερή μείωση από το Α’ Τρίμηνο του 2010. Είναι εμφανές ότι σε κάθε δεδομένη χρονική στιγμή της υπό εξέταση περιόδου το οικονομικό κλίμα στην Ελλάδα υπολείπεται του αντίστοιχου Ευρωπαικού. Μεταξύ Οκτωβρίου και Νοεμβρίου 2011, ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα παρουσιάζει οριακή αύξηση της τάξεως του 1,63%. Πίνακας 4.1: Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (5/2010 = 100) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (5/2010 = 100) Ευρωπαϊκή Ένωση Ελλάδα Α Τρίμηνο 2009 68,8 64,3 Β Τρίμηνο 2009 74,2 66,9 Γ Τρίμηνο 2009 84,3 72,9 Δ Τρίμηνο 2009 92,2 78,5 Α Τρίμηνο 2010 98,0 78,8 Β Τρίμηνο 2010 100,4 72,6 Γ Τρίμηνο 2010 103,0 74,4 Δ Τρίμηνο 2010 105,3 74,5 Α Τρίμηνο 2011 106,9 78,0 Β Τρίμηνο 2011 105,0 72,7 Γ Τρίμηνο 2011 97,9 71,7 Οκτώβριος 2011 93,8 67,5 Νοέμβριος 2011 92,8 68,6 34,65 32,92 30,51 30,58 29,62 30,29 30,26 30,53 29,36 27,08 27,59 25,94 25,29 24,93 23,57 25,25 25,37 26,52 0 5 10 15 20 25 30 35 40
  • 29. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 29 από 51 Παρά τη μικρή αυτή αύξηση, η ετήσια μείωση συγκριτικά με τον Οκτώβριο του 2010 είναι 8,29%. Το Οικονομικό κλίμα στην Ελλάδα για το 2011 είναι σταθερά χαμηλότερο από το αντίστοιχο του 2010. Αντίθετα την Ευρωπαική Ένωση, το κλίμα υπήρξε θετικό μέχρι και τον Ιούλιο του 2011 ξεκινώντας πτωτική πορεία έκτοτε. Οι διακυμάνσεις του οικονομικού κλίματος όμως είναι πολύ πιο έντονες στην περίπτωση της Ελλάδας με σημαντικές μεταπτώσεις από τρίμηνο σε τρίμηνο, γεγονός που είναι επιβαρυντικό για την εθνική οικονομία. Διάγραμμα 4.2: Μεταβολή Οικονομικού Κλίματος 2011-2010 98,0 100,4 103,0 105,3 106,9 105,0 97,9 93,8 92,8 78,8 72,6 74,4 74,5 78,0 72,7 71,7 67,5 68,6 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 120,0 Α Τρίμηνο 2010 Β Τρίμηνο 2010 Γ Τρίμηνο 2010 Δ Τρίμηνο 2010 Α Τρίμηνο 2011 Β Τρίμηνο 2011 Γ Τρίμηνο 2011 Οκτώβριος 2011 Νοέμβριος 2011 Ευρωπαική Ένωση Ελλάδα 2,48 2,23 1,52 -1,72 -6,82 -4,16 -1,07 -7,91 2,53 0,04 4,70 -6,71 -1,37 -5,90 1,63 -10,00 -8,00 -6,00 -4,00 -2,00 0,00 2,00 4,00 6,00 Α Τρίμηνο 2010 Β Τρίμηνο 2010 Γ Τρίμηνο 2010 Δ Τρίμηνο 2010 Α Τρίμηνο 2011 Β Τρίμηνο 2011 Γ Τρίμηνο 2011 Οκτώβριος 2011 Ευρωπαική Ένωση Ελλάδα
  • 30. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 30 από 51 4.2 Δείκτες Επιχειρηματικών Προσδοκιών Οι δείκτες επιχειρηματικών προσδοκιών εμφανίζουν τέσσερις βασικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Τα αποτελέσματα δείχνουν μία σχετική στάσιμη κατάσταση κατά τη διάρκεια του 2011. Αν και το επιχειρηματικό κλίμα έδειξε τάσεις ανάκαμψης μετά από μία πολύ δύσκολη χρονιά (2010), ξεκίνησε εκ νέου πτώση μετά τον Ιούλιο του 2011 στη Βιομηχανία και τις Υπηρεσίες, μετά τον Αύγουστο στις Κατασκευές και μετά το Σεπτέμβριο στο Λιανικό Εμπόριο. Ως προς το 2010, τα αποτελέσματα του 11μήνου του 2011, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία είναι χαμηλότερος κατά 2,68%, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις κατασκευές μικρότερος κατά 33,87%, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο μεγαλύτερος κατά 7,96% και ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις υπηρεσίες μικρότερος κατά 6,30%. Αισθητά μικρότερος όλων είναι ο δείκτης που αφορά τις κατασκευές, που αποτελούσαν και έναν από τους βασικότερους κλάδους οικονομικής ανάπτυξης της χώρας για πολλά έτη. Διάγραμμα 4.3: Δείκτες Επιχειρηματικών Προσδοκιών 4.3 Δείκτες Καταναλωτικών Προσδοκιών Οι προσδοκίες των καταναλωτών διολισθαίνουν σταθερά παρά τη μικρή ανάκαμψη που παρατηρείται από τον Οκτώβριο στο Νοέμβριο του 2011. Είναι χαρακτηριστικό πως οι καταναλωτικές προσδοκίες είναι κατά 18,84% μειωμένες συγκριτικά με το 76,6 80,6 80,5 78,3 78,1 76,2 77,5 81,0 76,2 74,0 72,6 29,1 34,5 26,3 29,4 36,4 29,9 28,8 33,6 44,3 40,6 37,1 57,5 64,8 66,7 62,0 52,9 55,0 56,9 57,2 57,0 62,8 59,760,1 57,5 59,2 62,9 61,9 64,0 65,4 69,1 66,8 62,1 56,5 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 ΔΕΠ στη Βιομηχανία ΔΕΠ στις Κατασκευές ΔΕΠ στο Λιανικό Εμπόριο ΔΕΠ στις Υπηρεσίες
  • 31. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 31 από 51 2010, ενώ η μείωση τους ξεπερνά το 115% συγκριτικά με το 2009. Όσον αφορά το μέλλον τους, αλλά και το μέλλον της χώρας (επόμενοι 12 μήνες), τα νοικοκυριά διατηρούν υψηλή επιφυλακτικότητα, αν όχι απαισιοδοξία. Οι δείκτες προσδοκιών για την κατάσταση του νοικοκυριού τους επόμενους 12 μήνες είναι κατά 28,81% μειωμένος συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2010, ενώ ο αντίστοιχος δείκτης για τη μελλοντική κατάσταση της χώρας είναι κατά 18,57% μειωμένος συγκριτικά με το 2010. Τα νοικοκυριά είναι περισσότερο απαισιόδοξα για την κατάσταση τους, συγκριτικά με την κατάσταση της χώρας, αλλά η αισιοδοξία τους μειώνεται πολύ ταχύτερα όσον αφορά τη δική τους μελλοντική κατάσταση έναντι αυτής της χώρας. Διάγραμμα 4.4: Δείκτες Καταναλωτικών Προσδοκιών Ενότητα 5: Αναπτυξιακά Μεγέθη 5.1 Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Ο Πίνακας 5.1 παρουσιάζει την εξέλιξη του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος σε τρέχουσες και σταθερές τιμές (σταθερές τιμές 2005). Τα στοιχεία δείχνουν πως η χώρα βρίσκεται σε βαθιά ύφεση είτε μελετηθεί το ΑΕΠ σε τρέχουσες, είτε σε σταθερές τιμές. Για το Γ’ Τρίμηνο του 2011 η ύφεση αγγίζει το 5,0% παρουσιάζοντας σχετική βελτίωση συγκριτικά με το Α’ και το Β’ Τρίμηνο του 2011. Πρέπει να σημειωθεί πως ιστορικά το Γ’ Τρίμηνο κάθε έτους το -47 -51 -58 -61 -67 -61 -67 -72 -69 -75 -72 -67 -66 -70 -69 -75 -77 -71 -74 -84 -82 -90 -80 -70 -60 -50 -40 -30 -20 -10 0 Δείκτης Προσδοκιών Καταναλωτών
  • 32. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 32 από 51 ΑΕΠ της χώρας εμφανίζει τις μεγαλύτερες τιμές του, καθώς σε αυτό περιλαμβάνονται και οι καλοκαιρινοί μήνες που λόγω τουριστικής κίνησης αυξάνουν τα εθνικά μεγέθη. Πίνακας 5.1: Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Σε σταθερές τιμές 2005 % Μεταβολή ως προς το αντίστοιχο 3μηνο του προηγούμενου έτους Σε τρέχουσες τιμές % Μεταβολή ως προς το αντίστοιχο 3μηνο του προηγούμενου έτους Α Τρίμηνο 2006 46.679 4,4 47.871 8,0 Β Τρίμηνο 2006 51.131 7,4 52.127 9,5 Γ Τρίμηνο 2006 53.021 3,9 54.473 6,9 Δ Τρίμηνο 2006 52.920 6,5 54.423 8,5 Α Τρίμηνο 2007 49.107 5,2 51.148 6,8 Β Τρίμηνο 2007 52.647 3,0 55.552 6,6 Γ Τρίμηνο 2007 54.980 3,7 58.606 7,6 Δ Τρίμηνο 2007 53.121 0,4 57.465 5,6 Α Τρίμηνο 2008 49.188 0,2 54.250 6,1 Β Τρίμηνο 2008 52.928 0,5 58.785 5,8 Γ Τρίμηνο 2008 54.972 0,0 61.533 5,0 Δ Τρίμηνο 2008 52.438 -1,3 58.353 1,5 Α Τρίμηνο 2009 47.024 -4,4 51.638 -4,8 Β Τρίμηνο 2009 50.605 -4,4 58.611 -0,3 Γ Τρίμηνο 2009 53.063 -3,5 60.247 -2,1 Δ Τρίμηνο 2009 52.022 -0,8 61.145 4,8 Α Τρίμηνο 2010 47.202 0,4 53.841 4,3 Β Τρίμηνο 2010 50.228 -0,7 58.099 -0,9 Γ Τρίμηνο 2010 50.605 -4,6 59.559 -1,1 Δ Τρίμηνο 2010 47.549 -8,6 55.820 -8,7 Α Τρίμηνο 2011 43.273 -8,3 50.136 -6,9 Β Τρίμηνο 2011 46.496 -7,4 54.864 -5,6 Γ Τρίμηνο 2011 48.095 -5,0 57.354 -3,7 Η απεικόνιση της μεταβολής των ανωτέρω μεγεθών συγκριτικά με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, φαίνεται στο Διάγραμμα 5.1 όπου και παρουσιάζεται το ΑΕΠ από το 2006. Είναι εμφανές πως από τις αρχές του 2010, όπου η προηγούμενη κυβέρνηση ξεκίνησε να εφαρμόζει την οικονομική της πολιτική και ειδικά από το Β’ Τρίμηνο του 2010, η χώρα έχει εισέλθει στη σκληρότερη φάση της ύφεσης. Η αλλαγή οικονομικής πολιτικής προκειμένου να βγει η χώρα από τη κατάσταση αυτή, θεωρείται επιβεβλημένη. Η κατάσταση στα τέλη του 2011, εμφανίζεται βελτιωμένη συγκριτικά με την αντίστοιχη στην αρχή του έτους.
  • 33. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 33 από 51 Διάγραμμα 5.1: Τάση Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος 5.2 Λιανικό Εμπόριο Το λιανικό εμπόριο βρίσκεται σε πτωτική τάση από την έναρξη του 2011. Ο Γενικός Δείκτης βρίσκεται στο -8,9% συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2010. Μεγαλύτερη πτώση παρουσιάζουν οι τομείς που σχετίζονται με την ένδυση και υπόδηση, καθώς και με τα είδη διατροφής – ποτά – καπνό. Τα βιβλία και χαρτικά παρόλο που βρίσκονταν σε μεγάλη πτώση από την αρχή του έτους, παρουσιάζουν σημαντική αύξηση το Σεπτέμβριο κυρίως λόγω εποχικότητας, με συνεπακολουθούμενη εκ νέου μείωση τον Οκτώβριο. Συγκριτικά με το 2010, όλοι οι επιμέρους δείκτες του λιανικού εμπορίου έχουν υποστεί μείωση. Τα είδη διατροφής – ποτά – καπνός είναι μειωμένα κατά 19,69%, τα είδη ένδυσης και υπόδησης μειωμένα κατά 29,81%, τα έπιπλα – ηλεκτρικά είδη – οικιακός εξοπλισμός είναι μειωμένα κατά 14,94% και τα βιβλία – χαρτικά – λοιπά είδη είναι μειωμένα κατά 12,80%. 4,4 7,4 3,9 6,5 5,2 3,0 3,7 0,4 0,2 0,5 0,0 -1,3 -4,4 -3,5 -0,8 0,4 -0,7 -4,6 -8,6 -8,3 -7,4 -5,0 8,0 9,5 6,9 8,5 6,8 6,6 7,6 5,6 6,1 5,8 5,0 1,5 -4,8 -0,3 -2,1 4,8 4,3 -0,9 -1,1 -6,9 -5,6 -3,7 -10,0 -5,0 0,0 5,0 10,0 15,0 % Μεταβολή ως προς το αντίστοιχο 3μηνο του προηγούμενου έτους - σε σταθερές τιμές 2005 % Μεταβολή ως προς το αντίστοιχο 3μηνο του προηγούμενου έτους - σε τρέχουσες τιμές
  • 34. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 34 από 51 Διάγραμμα 5.2: Τάση Λιανικού Εμπορίου το 2011 συγκριτικά με το 2010 5.3 Εμπόριο Μηχανοκίνητων Οχημάτων Ο κλάδος αυτοκινήτου και μοτοσικλέτας έχει πληγεί σημαντικά. Οι πωλήσεις τους σε επίπεδο λιανικής βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά, διαμορφώνοντας μία πρωτόγνωρη κατάσταση ύφεσης. Σε επίπεδο χονδρικού εμπορίου, τα επίπεδα αν και πτωτικά συγκρατούνται ακόμα σε σχετικά υψηλά επίπεδα. Διάγραμμα 5.3: Δείκτες Λιανικού & Χονδρικού Εμπορίου Αυτοκινήτων & Μοτοσικλετών 87,2 79,879,6 68,1 89,0 62,4 73,8 72,977,0 66,1 48 53 58 63 68 73 78 83 88 93 98 Γενικός Δείκτης (εκτός καυσίμων & λιπαντικών) Είδη Διατροφής - Ποτά - Καπνός Ένδυση - Υπόδηση Έπιπλα - Ηλεκτρικά Είδη - Οικιακός Εξοπλισμός Βιβλία - Χαρτικά - Λοιπά Είδη 75,1 95,8 90,7 76,3 69,7 61,5 41,6 41,6 41,4 42,5 38,9 114,0 124,8 125,2 130,8 119,9 118,4 106,8 120,5 103,9 106,7 95,2 0 20 40 60 80 100 120 140 Α τρίμ. 2009 Β τρίμ. 2009 Γ τρίμ. 2009 Δ τρίμ. 2009 Α τρίμ. 2010 Β τρίμ. 2010 Γ τρίμ. 2010 Δ τρίμ. 2010 Α τρίμ. 2011 Β τρίμ. 2011 Γ τρίμ. 2011 Εμπορία Αυτοκινήτων - Μοτοσικλετών Χοδρικό Εμπόριο
  • 35. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 35 από 51 5.4 Κατασκευαστικός Τομέας Ο κατασκευαστικός τομέας έχει πληγεί σημαντικά. Ο Γενικός Δείκτης έχει μειωθεί από 89,3 το Α Τρίμηνο του 2009 σε 57,8 το Γ’ Τρίμηνο του 2011. Η κατασκευαστική δραστηριότητα μειώθηκε κατά 8,25% συγκριτικά με το Γ τρίμηνο του 2010, ενώ η μείωση συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο 2009 υπήρξε 42,26%. Όσον αφορά τα οικοδομικά έργα παρατηρείται μείωση της τάξεως του 41% συγκριτικά με το Γ Τρίμηνο του 2010, ενώ στα έργα πολιτικού μηχανικού παρατηρείται αύξηση για την αντίστοιχη περίοδο της τάξεως του 4,82%. Μέσα σε δύο χρόνια λοιπόν η κατασκευαστική δραστηριότητα έχει υποστεί σημαντική συρρίκνωση. Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ο κατασκευαστικός κλάδος δρα πολλαπλασιαστικά στην οικονομική δραστηριότητα καθώς «κινητοποιεί» και «ενεργοποιεί» πολλαπλούς κλάδους. Τα αποτελέσματα της μείωσης της κατασκευαστικής δραστηριότητας συνετέλεσαν σημαντικά στην διαμόρφωση υφεσιακού κλίματος και στη μείωση του ΑΕΠ. Διάγραμμα 5.4: Κατασκευές σε σταθερές τιμές (2005 = 100) Η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα ξεκίνησε (Ιανουάριος 2011) μειωμένη κατά 71,5% συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2010 και παρόλο που η κατάσταση βελτιώθηκε με την πάροδο του έτους, παραμένει σημαντικά μειωμένη συγκριτικά με την αντίστοιχη περσυνή (-44,6% τον Ιούνιο του 2011). Αρνητική είναι η εικόνα και από την παραγωγή τσιμέντου στη χώρα. Η παραγωγή τον Ιανουάριο του 2011 ξεκινά σε χαμηλότερα επίπεδα από ότι το 2010 (-8,1%). Η μειωμένη κατασκευαστική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της χρονιάς οδηγεί σε 89,3 112,2 100,1 119,5 68,5 77,0 63,0 79,5 42,9 49,4 57,869,0 77,4 65,2 78,8 53,1 49,4 34,8 42,4 24,8 23,4 20,5 111,2 149,8 137,7 163,5 85,1 106,8 93,4 119,6 62,6 77,5 97,9 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 Α τρίμ. 2009 Β τρίμ. 2009 Γ τρίμ. 2009 Δ τρίμ. 2009 Α τρίμ. 2010 Β τρίμ. 2010 Γ τρίμ. 2010 Δ τρίμ. 2010 Α τρίμ. 2011 Β τρίμ. 2011 Γ τρίμ. 2011 Γενικός Δείκτης Οικοδομικά Έργα (κτίρια) Έργα Πολιτικού Μηχανικού
  • 36. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 36 από 51 συστηματική μείωση της παραγωγής τσιμέντου, με αποτέλεσμα τον Αύγουστο του 2011 η παραγωγή να υπολείπεται κατά 37,3% της αντίστοιχης του 2010. Διάγραμμα 5.5: Αθροιστικά Αποτελέσματα στην Κατασκευαστική Δραστηριότητα 5.5 Βιομηχανική Παραγωγή Η βιομηχανική παραγωγή της χώρας έχει υποστεί καθίζηση, με κάποιους τομείς να ανθίστανται καλύτερα από κάποιους άλλους. Ο Γενικός Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής έχει πέσει από το 86,4 τον Μάρτιο του 2010, στο 74,7 το Νοέμβριο του 2011. Μόνο το τελευταίο έτος η μείωση της βιομηχανικής παραγωγής ήταν της τάξεως του 7,78%. Όσον αφορά τους επιμέρους βιομηχανικούς τομείς παραγωγής πάνω από το γενικό δείκτη κυμαίνονται μόνο οι τομείς ενέργειας και μη διαρκών καταναλωτικών αγαθών, που είναι και οι τομείς που αφορούν την καθημερινότητα των περισσότερων πολιτών. Βεβαίως ακόμα και στους τομείς αυτούς η μείωση συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2010 είναι σημαντική και αγγίζει το 5,15% στην ενέργεια και το 4,94% στα μη διαρκή καταναλωτικά αγαθά. Όσον αφορά τους υπόλοιπους τομείς (ενδιάμεσα αγαθά, κεφαλαιουχικά αγαθά και διαρκή αγαθά), αυτοί κυμαίνονται κάτω του γενικού δείκτη. Οι τομείς αυτοί δραστηριοποιούνται στην παραγωγή αγαθών που χρησιμεύουν είτε στην παραγωγή άλλων προϊόντων, είτε ως κεφαλαιουχικά αγαθά, είτε ως αγαθά διαρκή. Η μείωση στους τομείς αυτούς συγκριτικά με το 2010 είναι της τάξεως του 12,38% για τα ενδιάμεσα αγαθά, του 14,24% για τα κεφαλαιουχικά αγαθά και του 15,70% για τα διαρκή καταναλωτικά αγαθά. -71,5 -59,9 -54,2 -49,8 -46,1 -44,6 -8,1 -19,4 -27,3 -32,7 -34,9 -35,8 -35,4 -37,3 -80 -70 -60 -50 -40 -30 -20 -10 0 Ιδιωτική Οικονομική Δραστηρίοτητα Σύνολο Χώρας (όγκος σε χιλ. κυβ. μέτρα) Παραγωγή Τσιμέντου (όγκος σε χιλ. τόνους)
  • 37. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 37 από 51 Πίνακας 5.2: Βιομηχανική Παραγωγή (2005 = 100) Βιομηχανική Παραγωγή (2005 = 100) Γενικός Δείκτης Ενέργεια Ενδιάμεσα Αγαθά Κεφαλαιουχικά Αγαθά Διαρκή Καταναλωτικά Αγαθά Μη Διαρκή Καταναλωτικά Αγαθά Μάρτιος 2010 86,4 90,1 82,4 54,4 81,3 97,3 Απρίλιος 2010 82,6 83,1 81,8 49,2 71,2 95,6 Μάιος 2010 87,0 89,7 87,3 53,1 69,8 96,1 Ιούνιος 2010 91,7 97,8 87,4 58,5 74,7 100,7 Ιούλιος 2010 92,3 104,2 82,3 49,6 68,4 103,2 Αύγουστος 2010 83,9 104,7 61,8 42,3 37,2 97,1 Σεπτέμβριος 2010 85,1 93,0 76,5 58,0 73,5 93,7 Οκτώβριος 2010 82,9 88,0 81,5 59,0 72,5 86,4 Νοέμβριος 2010 81,0 87,4 80,0 61,8 66,9 81,0 Δεκέμβριος 2010 80,7 87,6 67,2 97,8 63,1 81,2 Ιανουάριος 2011 73,9 86,8 69,2 32,4 46,2 77,2 Φεβρουάριος 2011 78,2 89,0 74,7 40,0 56,4 81,6 Μάρτιος 2011 79,1 83,1 75,0 53,9 66,3 87,9 Απρίλιος 2011 73,6 71,1 71,5 50,7 58,0 89,4 Μάιος 2011 78,1 80,5 74,7 48,9 59,7 90,6 Ιούνιος 2011 79,0 79,6 77,2 50,5 59,9 92,4 Ιούλιος 2011 89,7 100,3 76,9 55,4 65,4 102,9 Αύγουστος 2011 74,4 91,5 52,4 35,6 34,3 90,1 Σεπτέμβριος 2011 83,9 90,2 76,1 59,7 66,2 93,5 Οκτώβριος 2011 71,7 76,4 70,1 52,3 54,2 75,1 Νοέμβριος 2011 74,7 82,9 70,1 53,0 56,4 77,0 Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν ότι μικρότερη πτώση στη βιομηχανική παραγωγή έχουν οι τομείς που σχετίζονται περισσότερο προϊόντα καθημερινής κατανάλωσης και την ενέργεια, ενώ μεγαλύτερη είναι η πτώση σε τομείς που σχετίζονται με ενδιάμεσα, κεφαλαιουχικά και διαρκή αγαθά.
  • 38. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 38 από 51 Διάγραμμα 5.6: Βιομηχανική Παραγωγή (2005 = 100) Παρά τη πτώση στη βιομηχανική παραγωγή, ο κύκλος εργασιών εμφανίζεται να έχει σταθεροποιηθεί τους δύο τελευταίους μήνες. Σε επίπεδο γενικού δείκτη συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2010 παρουσιάζεται οριακή μείωση της τάξεως του 0,92% η οποία οφείλεται σε μεγαλύτερο βαθμό στη μείωση του κύκλου εργασιών στο εξωτερικό κατά 9,77%, την ώρα που ο κύκλος εργασιών στο εσωτερικό αυξάνεται οριακά κατά 0,32%. Όσον αφορά τη μείωση του κύκλου εργασιών στη βιομηχανία που προέρχεται από τις εξαγωγές, αυτή προέρχεται κυρίως από τη μείωση του κύκλου εργασιών εκτός ζώνης ευρώ κατά 11,10% και λιγότερο από τη μείωση του κύκλου εργασιών εντός της ευρωζώνης κατά 5,82%. Διαγραμματικά τα αποτελέσματα φαίνονται στο Διάγραμμα 5.7. 0 20 40 60 80 100 120 Γενικός Δείκτης Ενέργεια Ενδιάμεσα Αγαθά Κεφαλαιουχικά Αγαθά Διαρκή Καταναλωτικά Αγαθά Μη Διαρκή Καταναλωτικά Αγαθά
  • 39. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 39 από 51 Πίνακας 5.3: Κύκλος Εργασιών στη Βιομηχανική Παραγωγή κατά Αγορά(2005 = 100) Κύκλος Εργασιών στη Βιομηχανία (2005 = 100) Σύνολο Αγοράς Εγχώρια Αγορά Εξωτερική Αγορά Εξωτερική αγορά: ζώνη ευρώ Εξωτερική αγορά: εκτός ζώνης ευρώ Μάρτιος 2010 114,8 110,4 134,8 136,6 133,7 Απρίλιος 2010 98,6 93,8 119,1 119,4 121,5 Μάιος 2010 107,9 93,0 158,3 136,8 172,7 Ιούνιος 2010 112,7 101,2 154,4 130,1 173,4 Ιούλιος 2010 105,6 98,4 132,9 132,0 136,6 Αύγουστος 2010 103,0 90,0 148,0 114,3 168,9 Σεπτέμβριος 2010 92,0 86,8 112,5 101,1 120,3 Οκτώβριος 2010 114,7 101,9 158,6 152,2 165,8 Νοέμβριος 2010 108,5 95,2 155,6 147,8 161,3 Δεκέμβριος 2010 117,6 102,8 168,9 149,0 180,4 Ιανουάριος 2011 96,9 86,9 130,9 118,4 138,9 Φεβρουάριος 2011 98,3 91,8 122,5 154,2 107,2 Μάρτιος 2011 123,6 102,2 195,3 162,7 218,5 Απρίλιος 2011 111,6 94,9 168,1 166,4 171,2 Μάιος 2011 118,7 92,9 202,6 170,6 224,9 Ιούνιος 2011 114,2 94,9 178,9 163,1 191,2 Ιούλιος 2011 125,8 104,4 196,7 157,9 222,5 Αύγουστος 2011 105,9 93,2 149,1 137,4 158,1 Σεπτέμβριος 2011 109,3 92,8 162,6 141,2 177,1 Οκτώβριος 2011 107,4 88,2 164,1 161,0 167,2 Νοέμβριος 2011 107,5 95,5 140,4 139,2 143,4
  • 40. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 40 από 51 Διάγραμμα 5.7: Κύκλος Εργασιών στη Βιομηχανική Παραγωγή κατά Αγορά(2005 = 100) Όσον αφορά τις νέες παραγγελίες μετά από μία πτωτική πορεία τον Ιούλιο του 2011, η κατάσταση σταθεροποιείται τον Αύγουστο και το Σεπτέμβριο του 2011, ενώ εμφανίζεται αύξηση το Νοέμβριο του 2011. Είναι χαρακτηριστικό πως οι παραγγελίες της εγχώριας αγοράς υπολείπονται σημαντικά του γενικού δείκτη, ενώ αυτές της εξωτερικής αγοράς τον υποσκελίζουν. Συγκριτικά με το 2010 εν τούτοις οι νέες παραγγελίες είναι μειωμένες κατά 10,53% εξαιτίας της μεγάλης μείωσης των παραγγελιών της εγχώριας αγοράς (μείωση 34,70%). Οι παραγγελίας από τις αγορές του εξωτερικού παρουσιάζουν αύξηση 7,25%. 70 90 110 130 150 170 190 210 230 Σύνολο Αγοράς Εγχώρια Αγορά Εξωτερική Αγορά Εξωτερική αγορά: ζώνη ευρώ Εξωτερική αγορά: εκτός ζώνης ευρώ
  • 41. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 41 από 51 Διάγραμμα 5.8: Νέες Παραγγελίες στη Βιομηχανία (2005 = 100) Το Διάγραμμα 5.9 παρουσιάζει τη σχέση μεταξύ βιομηχανικής παραγωγής και νέων παραγγελιών. Είναι εμφανές ότι μετά τον Οκτώβριο του 2009 η βιομηχανική παραγωγή υπολείπεται των παραγγελιών, όχι σε απόλυτα νούμερα, αλλά σαν τάση. 87,2 86,1 93,8 90,5 71,8 84,8 98,4 95,9 82,8 81,9 89,1 90,5 90,1 95,5 92,0 93,1 70,5 85,2 82,9 85,897,6 82,8 78,2 88,0 82,5 64,6 78,5 83,9 85,3 75,7 66,7 68,7 69,8 69,3 74,9 73,9 75,1 55,6 70,5 61,7 55,7 107,4 104,6 107,1 113,8 112,9 93,9 104,3 133,6 124,1 103,5 115,7 134,7 135,8 134,5 137,3 131,3 131,0 104,5 115,7 114,6 133,1 40 60 80 100 120 140 Σύνολο Αγοράς Εγχώρια Αγορά Εξωτερική Αγορά
  • 42. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 42 από 51 Διάγραμμα 5.9: Νέες Παραγγελίες στη Βιομηχανία (2005 = 100) 5.6 Δείκτες Κύκλου Εργασιών σε Διάφορους Κλάδους Οι κλάδοι υπηρεσιών παρουσιάζουν μικτά αποτελέσματα. Ο κλάδος των τηλεπικοινωνιών παρουσιάζει κάμψη, που για την περίοδο Γ Τριμήνου 2010 – Γ Τριμήνου 2011 είναι της τάξεως του 10,30%. Οι νομικές – λογιστικές και λοιπές συμβουλευτικές υπηρεσίες αντίθετα παρουσιάζουν αύξηση της τάξεως του 5,40% για την ίδια περίοδο. Κάμψη παρουσιάζει και ο κλάδος που αφορά τις δραστηριότητες αρχιτεκτόνων και μηχανικών, η οποία για την περίοδο Γ Τριμήνου 2010 – Γ Τριμήνου 2011 είναι της τάξεως του 15,84%. Οριακή μείωση παρουσιάζει και ο κλάδος των υπηρεσιών διαφήμισης και ερευνών αγοράς, όπου η δραστηριότητα έχει μειωθεί κατά 1,61%. 50 60 70 80 90 100 110 Ιανουάριος2009 Φεβρουάριος2009 Μάρτιος2009 Απρίλιος2009 Μάιος2009 Ιούνιος2009 Ιούλιος2009 Αύγουστος2009 Σεπτέμβριος2009 Οκτώβριος2009 Νοέμβριος2009 Δεκέμβριος2009 Ιανουάριος2010 Φεβρουάριος2010 Μάρτιος2010 Απρίλιος2010 Μάιος2010 Ιούνιος2010 Ιούλιος2010 Αύγουστος2010 Σεπτέμβριος2010 Οκτώβριος2010 Νοέμβριος2010 Δεκέμβριος2010 Ιανουάριος2011 Φεβρουάριος2011 Μάρτιος2011 Απρίλιος2011 Μάιος2011 Ιούνιος2011 Ιούλιος2011 Αύγουστος2011 Σεπτέμβριος2011 Οκτώβριος2011 Νοέμβριος2011 Νέες Παραγγελίες Βιομηχανική Παραγωγή
  • 43. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 43 από 51 Διάγραμμα 5.10: Δείκτες Κύκλου Εργασιών σε Διάφορους Κλάδους (2005 = 100) 5.7 Τουρισμός Η τουριστική κίνηση αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι της ελληνικής οικονομίας. Το 2011 η τουριστική κίνηση υπήρξε αυξημένη συγκριτικά με το 2010. Συγκεκριμένα, μέχρι τον Αύγουστο του 2011 η τουριστική κίνηση υπήρξε αυξημένη κατά 7,2 συγκριτικά με το 2010, ενώ για τους 3 βασικούς ταξιδιωτικούς μήνες η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων ήταν 9,75 τον Ιούνιο, 13,99 του Ιούλιο και 4,80 τον Αύγουστο. Μέχρι το Β Τρίμηνο του 2011 όμως οι ξενοδοχειακές διανυκτερεύσεις ήταν μειωμένες κατά 9,3% συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2010, ενώ οι αφίξεις των τουριστών ήταν αυξημένες κατά 13,9% μέχρι τον Ιούλιο του 2011. Το μοντέλο λοιπόν του ελληνικού τουρισμού που φαίνεται να διαμορφώθηκε μέχρι τον Ιούλιο του 2011 περιλάμβανε περισσότερες αφίξεις τουριστών, με λιγότερες διανυκτερεύσεις (ενδεχόμενη αύξηση κρουαζιερόπλοιων ή και του μοντέλου ενοικίασης κατοικιών) αλλά με καλύτερα αποτελέσματα όσων αφορά τις ταξιδιωτικές εισπράξεις. 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 Α τρίμ. 2009 Β τρίμ. 2009 Γ τρίμ. 2009 Δ τρίμ. 2009 Α τρίμ. 2010 Β τρίμ. 2010 Γ τρίμ. 2010 Δ τρίμ. 2010 Α τρίμ. 2011 Β τρίμ. 2011 Γ τρίμ. 2011 Τηλεπικοινωνίες Νομικές - Λογιστικές & Λοιπές Συμβουλευτικές Υπηρεσίες Δραστηριότητες Αρχιτεκτόνων - Μηχανικών Υπηρεσίες Διαφήμισης & Έρευνας Αγοράς
  • 44. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 44 από 51 Διάγραμμα 5.11: Ταξιδιωτικές Εισπράξεις σε Τιμές 2005 Ο Πίνακας 5.4 και το Διάγραμμα 5.12 παρουσιάζουν τις τιμές και τις ετήσιες μεταβολές του δείκτη κύκλου εργασιών στον τομέα υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης. Η πτώση στον κλάδο εμφανίστηκε το 2009, ενώ το 2011 παρουσιάζεται σημαντική αύξηση. Πίνακας 5.4: Δείκτης Κύκλου Εργασιών στον Τομέα Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος και Εστίασης (2005 = 100) Α τρίμηνο 2009 59,1 Β τρίμηνο 2009 109,4 Γ τρίμηνο 2009 171,2 Δ τρίμηνο 2009 74,6 Α τρίμηνο 2010 60,8 Β τρίμηνο 2010 98,2 Γ τρίμηνο 2010 158,4 Δ τρίμηνο 2010 62,8 Α τρίμηνο 2011 48,3 Β τρίμηνο 2011 96,0 Γ τρίμηνο 2011 156,5 313 774 1166 1839 2143 1402 699 198 144 138 134 166 324 800 1280 2096 2246 0 500 1000 1500 2000 2500 Ταξιδιωτικές Εισπράξεις σε τιμές 2005
  • 45. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 45 από 51 Διάγραμμα 5.12: Ετήσιες Μεταβολές Δείκτη Κύκλου Εργασιών στον Τομέα Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος και Εστίασης 5.8 Κίνηση Χρηματοδοτικών Μέσων Οι άμεσες επενδύσεις κινούνται σε χαμηλά επίπεδα. Είναι ενδεικτικό ότι το έτος 2011 υπάρχει σημαντική υστέρηση έναντι των 2 προηγούμενων ετών. Το 2011 μάλιστα η ροή των άμεσων επενδύσεων είναι αρνητική για τη χώρα. Διάγραμμα 5.11: Άμεσες Επενδύσεις -25,00 -20,00 -15,00 -10,00 -5,00 0,00 5,00 10,00 15,00 Ατρίμηνο2006 Βτρίμηνο2006 Γτρίμηνο2006 Δτρίμηνο2006 Ατρίμηνο2007 Βτρίμηνο2007 Γτρίμηνο2007 Δτρίμηνο2007 Ατρίμηνο2008 Βτρίμηνο2008 Γτρίμηνο2008 Δτρίμηνο2008 Ατρίμηνο2009 Βτρίμηνο2009 Γτρίμηνο2009 Δτρίμηνο2009 Ατρίμηνο2010 Βτρίμηνο2010 Γτρίμηνο2010 Δτρίμηνο2010 Ατρίμηνο2011 Βτρίμηνο2011 Γτρίμηνο2011 72 -85 26 884 1.062 1.077 1.670 1.733 1.599 1.369 1.336 1.092 -28 -98 782 590 323 258 363 83 -93 -164 1 -105-112 -321 -582 -703 -567 -1.249 -1.289 -1.409 -2.000 -1.500 -1.000 -500 0 500 1.000 1.500 2009 2010 2011
  • 46. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 46 από 51 Οι επενδύσεις χαρτοφυλακίου με τη σειρά τους κινούνται σε χαμηλά επίπεδα συγκριτικά με το 2009, αλλά σε περίπου ίδια επίπεδα με το 2010. Στα δύο αυτά έτη η αθροιστική κίνηση των επενδύσεων χαρτοφυλακίου είναι αρνητική. Διάγραμμα 5.12: Επενδύσεις χαρτοφυλακίου 5.9 Εισαγωγές – Εξαγωγές Ο Πίνακας 5.13 παρουσιάζει το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας από τον Ιανουάριο 2009 μέχρι και τον Αύγουστο 2011. Οι εξαγωγές παρουσιάζονται αυξημένες και οι εισαγωγές μειωμένες, αλλά η μεταξύ τους διαφορά παραμένει ιδιαίτερα σημαντική. 9.112 15.260 8.135 15.796 19.114 23.991 21.365 23.803 24.956 33.172 28.666 4.003 1.631 5.530 -2.151 -4.701 -6.320 -18.484 -18.723 -21.061 -24.524 -21.231 -829 -44 -5.666 -4.898 -9.127 -9.055 -8.783 -10.639 -30.000 -20.000 -10.000 0 10.000 20.000 30.000 40.000 2009 2010 2011
  • 47. Φεβρουάριος 2012 Σελ. 47 από 51 Πίνακας 5.5: Εμπορικό Ισοζύγιο (ποσά σε εκατ. ευρώ) Ισοζύγιο Εξαγωγές Εισαγωγές Εμπορικό Ισοζύγιο χωρίς Καύσιμα Ιανουάριος 2009 -2.903 1.158 4.061 -2.084 Φεβρουάριος 2009 -2.473 1.182 3.655 -1.897 Μάρτιος 2009 -2.334 1.320 3.654 -1.796 Απρίλιος 2009 -2.666 1.200 3.867 -2.041 Μάιος 2009 -2.439 1.253 3.692 -1.917 Ιούνιος 2009 -2.548 1.328 3.875 -2.027 Ιούλιος 2009 -2.955 1.337 4.292 -2.246 Αύγουστος 2009 -2.278 1.236 3.514 -1.458 Σεπτέμβριος 2009 -2.598 1.327 3.925 -2.002 Οκτώβριος 2009 -2.382 1.292 3.674 -1.698 Νοέμβριος 2009 -2.412 1.215 3.627 -1.847 Δεκέμβριος 2009 -2.773 1.469 4.242 -2.152 Γενικός Δείκτης 2009 -30.760 15.318 46.078 -23.164 Ιανουάριος 2010 -3.076 1.040 4.117 -2.008 Φεβρουάριος 2010 -2.466 1.072 3.539 -1.723 Μάρτιος 2010 -2.739 1.394 4.133 -1.854 Απρίλιος 2010 -2.528 1.299 3.827 -1.901 Μάιος 2010 -2.247 1.361 3.608 -1.688 Ιούνιος 2010 -2.269 1.567 3.836 -1.710 Ιούλιος 2010 -2.695 1.543 4.237 -1.670 Αύγουστος 2010 -2.030 1.358 3.388 -1.306 Σεπτέμβριος 2010 -2.281 1.494 3.775 -1.415 Οκτώβριος 2010 -2.210 1.511 3.721 -1.450 Νοέμβριος 2010 -2.342 1.513 3.855 -1.543 Δεκέμβριος 2010 -1.457 1.869 3.326 -1.446 Γενικός Δείκτης 2010 -28.280 17.082 45.361 -19.652 Ιανουάριος 2011 -3.232 1.399 4.630 -1.565 Φεβρουάριος 2011 -2.364 1.226 3.590 -1.298 Μάρτιος 2011 -2.014 1.705 3.719 -1.415 Απρίλιος 2011 -2.262 1.607 3.869 -1.213 Μάιος 2011 -2.251 1.789 4.041 -1.579 Ιούνιος 2011 -2.086 1.741 3.828 -1.549 Ιούλιος 2011 -2.561 1.879 4.440 -1.477 Αύγουστος 2011 -2.170 1.835 4.004 -1.210 5.10 Αξία Χρηματιστηριακών Συναλλαγών Το Διάγραμμα 5.13 παρουσιάζει την πορεία του γενικού δείκτη του ΧΑ από τον Ιανουάριο του 2009 μέχρι το Σεπτέμβριο του 2011. Η καθοδική πορεία του δείκτη ξεκινά το Σεπτέμβριο του 2009