Harrobiaren berreskurapena

1. BERRESKURAPENA “BAIETZAREN” TRUKE?
Denok ados gaude puntu batean: harrobiaren berreskurapenean. Baino
ezin dena esan da harrobia berreskuratzeko modu bakarra Gipuzkoako
Foru Aldundiak eta GHKak proposatzen dutena dela. Bi erakunde
hauek egiten duten planteamendua zera da: “proiektu honi ezetza
ematen badiozu harrobia ez da berreskuratuko”, zigor bat dirudi ezetza
emateagatik. Ez du balio esatea bere egunean aurkeztu zen proiektua
harrobia berreskuratzeko oso garestia dela, zeren eta erakundeek
benetako borondatea izango balute eremu hau berrreskuratzeko, ez
gintuzten tesitura honetan jarriko, “eremu hori proiektu honi BAIETZA
ematen badiozu bakarrik berreskuratuko da. Bestalde, esaten zaigu
harrobiaren gaurko egoera oso txarra dela eta ustiatzen ari den/diren
enpresak kutsadura sorzen ari direla; orduan galdera da: Nork dauka
harrobiaren gaurko egoeraren erantzunkizuna? Zeinek dauka
ingurugiroa eta herritarron osasuna zaintzearen erantzunkizuna?
Eskertzekoa da herriari kontsultatzea, baino xantaiarik gabe.
Beraien proiektuan fidatzeko esaten digute. Baina ez da fidagarritasun
kontua, baizik eta ingurumen eta osasun arriskua da herriarekiko
dagoen gertutasuna kontuan izanda. Bizigabeak edo inerteak izango
direla esaten zaigu ahoz, baino orain arte dokumentatuta inork ez digu
demostratu baieztapen hori. Gainera, Gipuzkoako Batzar Orokorretara
Eh Bilduk gonbidatuta joan zen Josep María Tost i Borràsek
(Kataluñako Hondakinen Agentziako Zuzendariak) esan zuen ez duela
ezagutzen hondakinak inertizatzen edo bizigabetzen dituen plantarik
Cerdanyolako Elena Harrobian gertatutako desastreari buruz ere
galdetu zitzaion. Bere erantzuna zera izan zen, proiekto hura ez zela
ondo atera gainerako zatikia tratatu gabe botatzen zelako. ¿Nola?
Hemeroteka begiratzen badugu, herritarrei hondakin
bizigabeak/inerteak emango zirela agindu zitzaien: “: “La comarca pone
en marcha el primer depósito de residuos inertes. Una vieja cantera de
Cerdanyola recibe las primeras balas empaquetadas”: Diari de Sabadell
de 1 de desembre de 2007.
Foru Aldundi berak orain Cerdanyolari buruz hitzegia ekiditen du,
baina bere dokumentu “Aurrerapen Dokumentuaren Garapenerako
Estrategian 2008-2016 (Gipuzkoako Hondakinen Kudeaketa Planarena)
eredu bezala Cerdanyola jartzen zuen: “Kasurik hurbilena Katalunian ari
da garatzen, 2005ean Badalonako udalerriko harrobi zahar batean
abian jarritako lehen esperientzia pilotuaz (...).UPCk prestatutako txosten
teknikoko emaitzen argitan, aktibitate biologikoa zeharo murrizten da
denbora gutxian, eta aldi berean nabarmen murrizten da fardel barnean
metano gasa sortzea, egonkortzeko joera batez gainera. Lixibiatuak ia -ia
agertu ere ez dira egiten, eta sortzen direnak kutsadura maila baxukoak
dira.”

2. Beraz, lehen jarraitu beharreko zen eredu hau, orain desastre bat izan
dela ikustean sortzen dituen lixibiatu eta gasen ondorioz itxi ezinda
dabiltzalarik, inork ez du hitzegiten Cerdanyolari buruz.
Gertuagoko adibide bat ere badaukagu Artigaseko Zabortegian
(Bizkaian) gertatu dena. Tratatu gabeko hondakinak bota ziren eta
politikoen saiakeren erdian gertatutakoaren erantzule bat bilatzeko
asmoz, kaltetuak betikoak gara, herritarrak.
Irregulartasun hauek denak kasurik onenean prozedura bat jarraitu
ondoren santzio edo multa batekin eta neurriak jartzeko eskaerarekin
amaitzen dira, baina ez zabortegia isten. Nola itxiko da ba zabortegi bat
bezala egokitzeko diru pila bat kostatu den eta Gipuzkoa osoko
zaborrak jasoko dituen zabortegi bat, nahiz eta kutsadura sortu?
Kontuan izan hau irekitzen denean, beste denak itxita egongo direla,
eta hor ez dago atzera bueltarik.
Esan dugu harrobia berreskuratzeko modu asko egon daitezkeela eta
erakundeak benetako borondatea badaukate, aurkituko dituzte
formulak lehenik eta behin, gaur egun harrobia kutsatzen ari diren
enpresa ustiatzaileen iharduera gelditzeko eta, bestalde, ekonomikoki
eramangarriago den modu batean harrobia berreskuratzeko.
Agintzen zaiguna oso “perfektua” izanda ere, arrisku oso haundia dakar
berarekin, gauza bat proiektua da eta bestea errealidadean gertatu
daiteekena. Gipuzkoa osoan irekita egongo den zabortegi bakarra izango
da eta epea oso luzea da, hamabost bat urte (edo gehiado, nork daki!).
Beste leku batzuetan gertatu diren adibideak ikusi ditugu. Eta kasu
honetan daturik garrantzitsuena honako hau da: GURE ETXE
ONDOAN DAGO HARROBIA!!!