Borsa İstanbul VİOP 2015

1. 15.1.2016 1
2015 DEĞERLENDİRME TOPLANTISI
7 Ocak 2016
2015 Değerlendirme Toplantısı
7 Ocak 2016

2. 15.1.2016 2
İÇERİK
 VİOP Ürün Portföyü
 Yönetici Özeti
 2015 Rekorları
 Toplam İşlem Hacmi & Açık Pozisyon Gelişmeleri
 Ürün bazında İşlem Hacmi & Açık Pozisyon Gelişmeleri
 Elektrik VİS
 Döviz VİS
 Döviz Opsiyon
 Endeks VİS
 Endeks Opsiyon
 Pay VİS
 Pay Opsiyon
 Dolar/Ons Altın ve TL/Gram Altın VİS

3. 15.1.2016 3
VİOP’TA İŞLEM GÖREN VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
VİOP Vadeli İşlem
Sözleşmeleri
Dayanak Varlıkları
Pay AKBNK, EREGL, GARAN, ISCTR, SAHOL,
TCELL, THYAO, TUPRS, VAKBN,YKBNK
Endeks BIST 30
Döviz DolarTL, EuroTL, EUR/USD
Kıymetli Madenler Altın TL, Dolar/Ons
Emtia
Ege Pamuk, Anadolu Buğday,
Makarnalık Buğday
Enerji Elektrik
Yabancı Endeks SASX 10 Endeksi
Metal Hurda Çelik
Borsa Yatırım
Fonu
FBIST BYF
Faiz
Aylık Gecelik Repo Oranı
Üç Aylık Gecelik Repo Oranı

4. 15.1.2016 4
VİOP Opsiyon
Sözleşmeleri Dayanak
Varlıkları
Pay
AKBNK, EREGL,
GARAN, ISCTR, SAHOL,
TCELL, THYAO, TUPRS,
VAKBN, YKBNK
Endeks
BIST 30
Mini BIST 30
Döviz DolarTL
VİOP’TA İŞLEM GÖREN OPSİYON SÖZLEŞMELERİ

5. 15.1.2016 5
YÖNETİCİ ÖZETİ -I
Rekorlar 2015
 Tüm zamanların (2005-2015) aylık/günlük işlem hacmi, işlem miktarı,
işlem sayısı ve emir sayısı rekorları kırıldı.
 2015 yılında gerçekleşen işlem hacmi 2014 yılına göre %32 artarak
575 milyar TL oldu. Sözleşme sayısı toplam işlem hacmi ise %52
artarak 90,3 milyon olarak gerçekleşti.
 2015 yılında döviz vadeli işlem sözleşmelerinde gerçekleşen işlem
hacmi 2014 yılına göre %224 artarak 104 milyar TL oldu.
 İşlem hacminde endeks sözleşmeleri dışındaki sözleşmelerin ağırlığı
%20’ye artırıldı. Tek ürüne bağımlılık azaldı.

6. 15.1.2016 6
YÖNETİCİ ÖZETİ -II
 2015 yılında ortalama toplam açık pozisyon sayısı 2014 yılına göre
%83 artarak 875.314 adet oldu.
 2015 yılında yabancı yatırımcıların toplam işlem hacmi %58 artış
gösterek 327 milyar TL olarak gerçekleşti ve toplam işlem
hacmindeki payı rekor kırarak %28 oldu.
 2015 yılında gerçekleşen günlük ortalama işlem hacmi 2014 yılına
göre %32 artarak 2,3 milyar TL oldu.
 2015 yılında toplam 38 adet eğitim gerçekleştirildi.
 Ülke çapında düzenlenen 3. VİOPS Sanal Portföy Yarışması 3-30
Nisan, 4. VİOPS Sanal Portföy Yarışması 5-30 Ekim tarihleri arasında
gerçekleşti.

7. 15.1.2016 7
Genel VİOP Verileri

8. 15.1.2016 8
REKORLAR YILI 2015
25 Şubat
Endeks VİS
Günlük İşlem Hacmi
4,6 milyar TL
25 Mayıs
DolarTL VİS
Açık Pozisyon Sayısı
357.696
28 Ağustos
Pay VİS
Günlük İşlem Miktarı
308.417
28 Ağustos
Pay VİS
Günlük İşlem Hacmi
136 milyon TL
31 Ağustos
Endeks VİS
Açık Pozisyon
399.568
15 Ekim
Döviz Opsiyon
İşlem Hacmi
276 milyon TL
26 Ekim
Döviz VİS Açık
Pozisyon
427.800
30 Ekim
USDTRY Döviz VİS
Günlük İşlem Hacmi
1,2 milyar TL
30 Ekim
Pay Opsiyon
İşlem Hacmi
30.675.000 TL
30 Ekim
Pay Opsiyon
İşlem Miktarı
68.400
30 Ekim
Günlük İşlem Miktarı
1.097.483
30 Ekim
Günlük İşlem Hacmi
5,1 milyar TL
30 Ekim
Döviz VİS
Günlük İşlem Hacmi
1,3 milyar TL
Ekim 2015
Aylık Toplam İşlem
Hacmi
55,7 milyar TL
24 Kasım
Günlük Emir Sayısı
1.040.690
27 Kasım
Döviz Opsiyon
Açık Pozisyon Sayısı
172.103
Kasım 2015
Döviz Opsiyon
Aylık İşlem Hacmi
1,5 milyar TL
Kasım 2015
Döviz Opsiyon
Aylık İşlem Miktarı
538.837
8 Aralık
Elektrik VİS
İşlem Hacmi
17,2 milyar TL
8 Aralık
Elektrik VİS
İşlem Miktarı
1.449
25 Aralık
Pay VİS
Açık Pozisyon Sayısı
230.079
31 Aralık
Elektrik VİS
Açık Pozisyon Sayısı
4.682
31 Aralık
Pay VİS
İşlem Hacmi
150,7 milyar TL
30 Aralık
Endeks Opsiyon
Açık Pozisyon
26.382
30 Aralık
Pay Opsiyon
Açık Pozisyon
169.034

9. 15.1.2016 9
2015 YILI ÖNEMLİ GELİŞMELER
Ocak 2015
2015 yılı itibariyle gelir
paylaşımına dayalı piyasa
yapıcılık uygulamasına geçildi.
13 Ocak
Londra Borsası ile «Türev
Ürünler» anlaşması imzalandı.
2 Şubat
İş Yatırım BIST 30 Endeks
Opsiyon Sözleşmelerinde piyasa
yapıcılık faaliyetlerine başladı.
2 Şubat
Finans Yatırım Pay Vadeli İşlem
Sözleşmelerinde piyasa yapıcılık
faaliyetlerine başladı.
2 Mart
Garanti Bankası piyasa yapıcısı
olduğu döviz ve altın
sözleşmelerinde otomatik
kotasyon vermeye başladı.
2 Mart
Gedik Yatırım DolarTL Opsiyon
Sözleşmelerinde piyasa yapıcı
oldu.
12 Mart
Hurda Çelik ve FBIST Borsa
Yatırım Fonu Vadeli İşlem
Sözleşmelerinin unsurları
Genelgemize eklendi.
12 Mart
Döviz Vadeli İşlem
Sözleşmelerinin döngü ayları
değiştirildi.
19 Mart
Hatalı gerçekleşen işlemlerin
Borsa tarafından iptaline ilişkin
prosedür yayınlandı.
2 Nisan
Hurda Çelik Vadeli İşlem
Sözleşmeleri işleme açıldı.
1 Nisan
1 Nisan 2015 tarihinden
itibaren VİOP’ta işlem gören
döviz ve altın sözleşmelerine ait
Düzey 1 verileri için kullanıcı
ücreti alınmıyor.
16 Nisan
Altın sözleşmelerinin vade sonu
uzlaşma fiyatlarında değişikliğe
gidildi.

10. 15.1.2016 10
2015 YILI ÖNEMLİ GELİŞMELER - II
3 Nisan – 30 Nisan
3. VİOP Sanal Portföy
Yarışması (VİOPS)
düzenlendi.
16 Nisan
Altın sözleşmelerinin vade
sonu uzlaşma fiyatlarında
değişikliğe gidildi.
5 Mayıs
FBIST Vadeli İşlem
Sözleşmeleri işleme açıldı.
1 Haziran
Ak Yatırım BIST 30 Endeks
Opsiyonlarında piyasa
yapıcı oldu.
1 Eylül
Ak Yatırım Pay vadelilerde
piyasa yapıcı oldu
14 Eylül
BIST30 Endeksine dayalı
vadeli işlem ve opsiyon
sözleşmeleri Londra
Borsası Türev Piyasasında
işlem görmeye başladı.
1 Ekim
Finans Yatırım ve Deniz
Yatırım Elektrik VİS’te
Piyasa Yapıcı oldu.
5 Ekim – 30 Ekim
4. VİOP Sanal Portföy
Yarışması (VİOPS)
düzenlendi.
21 Ekim
Aylık/Üç Aylık Gecelik Repo
Vadeli İşlem Sözleşmeleri
işleme açıldı.
21 Ekim
VİOP’ta ilk webinar etkinliği
opsiyon sözleşmeleri
üzerine gerçekleştirildi.
2 Kasım
İş Yatırım ve Ak Yatırım
Elektrik VİS’te piyasa yapıcı
oldu.
13 Kasım
VİOP ve ICBC Tekstil Yatırım
Renminbi Sözleşmelerinde
işbirliğini duyurdu.
30 Kasım
Pay ile Endeks Opsiyon ve
Vadeli işlem
Sözleşmelerinde öğle arası
uygulamasına son verildi.
10 Aralık
VİOP’ta ikinci webinar
etkinliği döviz opsiyonları
üzerine gerçekleştirildi.
16 Aralık
Çelik ve Enerji Piyasaları
Danışma Komiteleri
kuruldu.

11. 15.1.2016 11
YILLIK TOPLAM HACMİ
 2015 yılında gerçekleşen işlem miktarı 2014 yılına göre %52 artış
göstererek 90,3 milyon adet olmuştur.
 2014 yılında toplam işlem miktarı 2013 yılına göre %11 artarak 59
milyon adet oldu.
0
20
40
60
80
100
2011 2012 2013 2014 2015
74.3
62.5
53.5 59.5
90.3
İşlem Hacmi (sözleşme)
%52
%11
-%16
-%14
Milyonadet

12. 15.1.2016 12
YILLIK TOPLAM İŞLEM HACMİ
 2015 yılında gerçekleşen işlem hacmi 2014 yılına göre %32 artış
göstererek 575 milyar TL olmuştur.
 2014 yılında Piyasamız toplam işlem hacmi 2013 yılına göre %5
artarak 436 milyar TL olarak gerçekleşti.
0
100
200
300
400
500
600
2011 2012 2013 2014 2015
439.8 403.9 416.6 435.7
575.0
İşlem Hacmi (milyar TL)
%32
-%8 %3 %5

13. 15.1.2016 13
2015 YILI TOPLAM İŞLEM HACMİ
Sözleşme Türü
İşlem Hacmi
(sözleşme) 2014
İşlem Hacmi
(sözleşme) 2015
Değişim
(2014-2015)
Endeks Vadeli 43.368.269 46.457.606 %7
Endeks Opsiyon 107.344 290.856 %171
Pay Vadeli 194.377 2.743.457 %1311
Pay Opsiyon 88.919 847.500 %853
Döviz Vadeli 14.068.406 36.944.429 %163
Döviz Opsiyon 26.801 1.462.346 %5356
Kıymetli Madenler Vadeli 1.597.961 1.475.998 -%8
Elektrik Vadeli 2.049 27.949 %1264
BYF Vadeli - 6.087 -
Toplam 59.452.114 90.254.216 %52

14. 15.1.2016 14
2015 YILI TOPLAM İŞLEM HACMİ (TL)
Sözleşme Türü
İşlem Hacmi (TL)
2014
İşlem Hacmi (TL)
2015
Değişim
(2014-2015)
Endeks Vadeli 400.623.922.570 460.307.059.375 %15
Endeks Opsiyon 984.914.140 2.836.368.995 %188
Pay Vadeli 134.940.357 1.751.850.335 %1198
Pay Opsiyon 63.870.150 527.253.250 %726
Döviz Vadeli 31.986.126.488 103.608.640.569 %224
Döviz Opsiyon 60.005.550 4.196.083.225 %6893
Kıymetli Madenler Vadeli 1.867.597.277 1.463.283.349 -%22
Elektrik Vadeli 450.130 301.143.324 %66801
BYF Vadeli - 14.194.835 -
Toplam 435.721.826.048 575.005.895.535 %32

15. 15.1.2016 15
YILLIK İŞLEM HACMİ GELİŞMELERİ
İşlem Hacmi (TL) 2014 2015
Değişim
(2014-2015)
Vadeli İşlem Sözleşmeleri 434.613.036.208 567.446.190.061 %31
Opsiyon Sözleşmeleri 1.108.789.840 7.559.705.470 %582
İşlem Hacmi
(sözleşme)
2014 2015
Değişim
(2014-2015)
Vadeli İşlem Sözleşmeleri 59.229.050 87.653.514 %48
Opsiyon Sözleşmeleri 223.064 2.600.702 %1066

16. 15.1.2016 16
İŞLEM HACMİNİN ÜRÜN BAZINDA KIRILIMI
%80,05
%18,02
%0,30
%0,49
%0,25
%0,73
%0,09
2015 İşlem Hacmi Dağılımı
Endeks Vadeli - %80,05
Döviz Vadeli - %18,02
Pay Vadeli - %0,3
Endeks Opsiyon - %0,49
Kıymetli Madenler - %0,25
Döviz Opsiyon - %0,73
Pay Opsiyon - %0,09
%91,94
%7,34 %0,43
%0,23
%0,01
%0,03
%0,01
2014 İşlem Hacmi Dağılımı
Endeks Vadeli - %91,94
Döviz Vadeli - %7,34
Kıymetli Madenler - %0,43
Endeks Opsiyon - %0,23
Pay Opsiyon - %0,01
Pay Vadeli - %0,03
Döviz Opsiyon - %0,01

17. 15.1.2016 17
İŞLEM HACMİNİN ÜRÜN BAZINDA KIRILIMI
%93,37
%5,46 %1,14
%0,02
%0,01
2013 İşlem Hacmi Dağılımı
Endeks Vadeli - %93,37
Döviz Vadeli - %5,46
Kıymetli Madenler - %1,14
Endeks Opsiyon - %0,02
Pay Opsiyon - %0,01
%91,94
%7,34 %0,43
%0,23
%0,01
%0,03
%0,01
2014 İşlem Hacmi Dağılımı
Endeks Vadeli - %91,94
Döviz Vadeli - %7,34
Kıymetli Madenler - %0,43
Endeks Opsiyon - %0,23
Pay Opsiyon - %0,01
Pay Vadeli - %0,03
Döviz Opsiyon - %0,01

18. 15.1.2016 18
İngiltere
%49
Diğer ülkeler (<< >> ile işaretlenmiş) :KKTC, Almanya, Fransa, İrlanda, Amerika Birleşik Devletleri, Azerbaycan, Cayman Adaları, Saint Vincent ve
Grenadinler, Belize, Bulgaristan, İsveç, Lüksemburg, Japonya, Rusya Federasyonu, Polonya, Yunanistan, Kuveyt, İran (İslam Cumhuriyeti), İzlanda,
Moldova Cumhuriyeti, Birleşik Arap Emirlikleri, Tunus, Özbekistan, Pakistan, Hırvatistan, Singapur
Poland
31
Hollanda
%29
Malta
%13Avusturya
%1
Avustralya
%2
G. Afrika
%1
İŞLEM HACMİNİN ÜLKELERE GÖRE KIRILIMI
KKTC
%3

19. 15.1.2016 19
İŞLEM HACMİNİN ÜLKELERE GÖRE KIRILIMI
2015 2014 2013
ÜLKE ADI İŞLEM HACMİ ORAN ÜLKE ADI İŞLEM HACMİ ORAN ÜLKE ADI İŞLEM HACMİ ORAN
İngiltere 144.725.989.272 %49 İngiltere 136.001.115.290 %75 İngiltere 49.050.418.687 %78
Hollanda 85.722.453.549 %29 Hollanda 28.104.190.624 %15 Hollanda 7.640.861.419 %12
Malta 37.657.860.460 %13 Avustralya 7.755.657.283 %4 Avustralya 2.370.240.613 %4
KKTC 9.192.653.093 %3 Polonya 2.075.862.880 %1 Cayman Adaları 1.164.941.155 %2
Avustralya 7.401.563.841 %2
Cayman
Adaları
1.615.931.886 %1 İsveç 699.959.500 %1
Güney
Afrika
3.050.087.875 %1 Almanya 1.181.222.078 %1 İrlanda 677.752.803 %1
Avusturya 2.471.110.879 %1 İrlanda 1.076.299.495 %1 Fransa 627.459.705 %1

20. 15.1.2016 20
USD/TRY OPSİYON OYNAKLIK (1 AY)

21. 15.1.2016 21
DÖVİZ VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
 2015 yılında gerçekleşen işlem hacmi ise 2014 yılına göre %224 artış
göstererek 104 milyar TL olmuştur.
 2014 yılında döviz vadeli işlem sözleşmeleri toplam işlem hacmi
2013 yılına göre %41 artarak 32 milyar TL oldu.
0
20
40
60
80
100
120
2013 2014 2015
22.73
31.99
103.61
İşlem Hacmi (milyar TL)
%41
%224

22. 15.1.2016 22
AYLIK TOPLAM İŞLEM HACMİ
 Ocak ayı hariç 2015’in tüm aylarında 2014’e göre daha yüksek hacim
gerçekleşmiştir. 2015 yılı Ekim ayında 56 milyar TL ile tüm
zamanların aylık işlem hacmi rekoru kırılmıştır.
0
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
MilyonTL
2013
2014
2015

23. 15.1.2016 23
GÜNLÜK ORTALAMA İŞLEM HACMİ
 2015 yılında günlük ortalama işlem hacmi 2014 yılına göre %32
artarak 2,3 milyar TL’ye yükselmiştir
0
500
1,000
1,500
2,000
2,500
3,000
MilyonTL
2014 2015

24. 15.1.2016 24
TOPLAM AÇIK POZİSYON SAYISI
 2015 yılında ise günlük ortalama toplam açık pozisyon sayısı 2014
yılına göre %83 artarak 875.314 adet olmuştur.
2013
2014
2015
875.314
%83

25. 15.1.2016 25
TOPLAM AÇIK POZİSYON SAYISI
 2015 yılında ise günlük ortalama toplam açık pozisyon sayısı 2014
yılına göre %83 artarak 875.314 adet olmuştur.
0
100,000
200,000
300,000
400,000
500,000
600,000
700,000
800,000
900,000
2011 2012 2013 2014 2015
340,160 356,810 390,501
478,849
875,314
Günlük Ortalama Açık Pozisyon Sayısı
%5 %9
%23
%83

26. 15.1.2016 26
İŞLEM HACMİNİN YERLİ/YABANCI KIRILIMI
 2015 yılında yabancı yatırımcıların işlem hacmindeki payı %28’e çıktı.
%72
%28
2015
Yerli
Yabancı
%76
%24
2014
Yerli
Yabancı

27. 15.1.2016 27
İŞLEM HACMİNİN YERLİ/YABANCI KIRILIMI – II
0
100,000
200,000
300,000
400,000
500,000
600,000
700,000
800,000
900,000
2011 2012 2013 2014 2015
746,515
679,092
627,580
664,824
816,088
133,083 128,774
205,638 206,619
320,658
MilyonTL
Yerli
Yabancı
-%9
%23
-%8 %6
-%3
%60
%0,5 %55
• Yerli – Yabancı işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.

28. 15.1.2016 28
İŞLEM HACMİNİN YERLİ/YABANCI KIRILIMI – III
2011 2012 2013 2014 2015
%85 %84
%75 %76
%72
%15 %16
%25 %24
%28
Yerli
Yabancı

29. 15.1.2016 29
İŞLEM HACMİNDE YABANCI YATIRIMCI PAYI
0
50,000
100,000
150,000
200,000
250,000
300,000
350,000
2011 2012 2013 2014 2015
133,083 128,774
205,638 206,619
320,658
MilyonTL
%55
-%3
%60
%0,5

30. 15.1.2016 30
İŞLEM HACMİNİN BİREYSEL/KURUMSAL KIRILIMI
 2015 yılında işlem hacmimizin %63’ü bireysel yatırımcılar tarafından, %37’si
kurumsal yatırımcılar tarafından gerçekleştirildi.
%63
%37
2015
Bireysel
Kurumsal
%64
%36
2014
Bireysel
Kurumsal

31. 15.1.2016 31
AÇIK HESAP SAYISI
 2015 yılında piyasamızda açık hesap sayısı, %14 artarak 107.274 oldu.
* 2015 verisi olarak 31/12/2015 tarihindeki açık hesap sayısı verilmektedir.
0
20,000
40,000
60,000
80,000
100,000
120,000
2011 2012 2013 2014 2015
72,226
81,192
88,227
94,430
107,274
Hesap Sayısı
%14
%9
%7
%12

32. 15.1.2016 32
İŞLEM YAPAN HESAP SAYISI
 İşlem yapan hesap sayısı 2015’te bir önceki yıla göre %17 artarak aylık
ortalama 7.437 oldu. 2013 yılında bu sayı 6.229 iken 2014 yılında 6.345
olarak gerçekleşmiştir.
6,724 6,430
6,076
6,385
6,736
7,009
6,183
6,004
6,102
5,258
5,536
6,300
6,450
6,334
6,681
6,776
5,982
6,234
5,740
6,197 6,280
6,428
6,288
6,754
6,742
7,092
7,605
7,386
7,293
7,680
7,212
7,579
7,269
7,888
7,775 7,728
4,500
5,000
5,500
6,000
6,500
7,000
7,500
8,000
8,500
Oca. Şub. Mar. Nis. May. Haz. Tem. Ağu. Eyl. Eki. Kas. Ara.
İşlem Yapan Hesap Sayısı- 2013 İşlem Yapan Hesap Sayısı- 2014 İşlem Yapan Hesap Sayısı- 2015

33. 15.1.2016 33
İŞLEM YAPAN HESAP SAYISI
5,600
5,800
6,000
6,200
6,400
6,600
6,800
7,000
7,200
7,400
7,600
2013 2014 2015
6,229
6,345
7,437
%2
%17

34. 15.1.2016 34
TOPLAM İŞLEM HACMİNDE İLK 10 ÜYE
*Üye bazında işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.
Sıra Üye Adı
2014 Yılı İşlem
Hacmi*
2015 Yılı
İşlem Hacmi*
Değişim
(%)
2015 İşlem
Hacmindeki Payı
(%)
1 TEB YATIRIM 94.678.825.663 165.723.649.817 %75 %14,60
2 İŞ YATIRIM 96.823.951.698 100.260.924.990 %4 %8,83
3 GARANTİ YATIRIM 57.433.300.719 97.820.052.784 %70 %8,62
4 SANKO MENKUL 38.272.232.751 75.629.136.898 %98 %6,66
5 YAPI KREDİ YATIRIM 43.422.847.997 59.767.508.811 %38 %5,26
6 GEDİK YATIRIM 33.748.492.575 51.459.010.338 %52 %4,53
7 YATIRIM FİNANSMAN 33.664.634.027 43.245.951.234 %28 %3,81
8 AK YATIRIM 28.747.294.390 40.244.214.451 %40 %3,55
9 CREDIT SUISSE 27.710.779.648 38.247.940.830 %38 %3,37
10 DENİZ YATIRIM 35.213.146.330 35.023.338.104 -%1 %3,09

35. 15.1.2016 35
VİOP PİYASA YAPICILARI
SÖZLEŞMELER PİYASA YAPICI
Pay VİS İş Yatırım
Finans Yatırım
Ak Yatırım
BIST 30 Endeks Opsiyon İş Yatırım
Ak Yatırım
DolarTL Opsiyon Garanti Bankası
Elektrik VİS Deniz Yatırım – Zorlu
Finans Yatırım – Fina
İş Yatırım – Naksan, Aksa, Odaş
Ak Yatırım - Enerjisa
FBIST BYF VİS Finans Yatırım
Gelir Paylaşımına Dayalı Piyasa Yapıcılık Kapsamında Sözleşmeler
SÖZLEŞMELER PİYASA YAPICI
DolarTL VİS Garanti Bankası
EuroTL VİS Garanti Bankası
EUR/USD VİS Garanti Bankası
Altın VİS Garanti Bankası
Dolar/Ons Altın VİS Garanti Bankası
Diğer Piyasa Yapıcılık Kapsamında Sözleşmeler

36. 15.1.2016 36
Elektrik Vadeli İşlem
Sözleşmeleri

37. 15.1.2016 37
ELEKTRİK VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ

38. 15.1.2016 38
 Eylül 2011 - Elektrik sözleşmeleri işleme açıldı
 16 Nisan 2015 – ETD Üyeleri Eğitimi
 Haziran 2015 – 29 milyon TL’lik işlem hacmi rekoru kırıldı
 9 Temmuz 2015 – Elektrik VİS Bilgilendirme Eğitimi
 16 Haziran 2015 – VİOP – ETD Elektrik VİS Eğitimi
 30 Haziran 2015 – Enerji Şirketleri ve Yatırım Kuruluşları Sektör buluşma
gerçekleşti.
 2 Eylül 2015 – Spot Enerji Piyasası Eğitimi
 Eylül 2015 – Vade ayları 4 aydan 16 aya çıkarıldı.
 Ekim 2015 – Gelir paylaşımına dayalı piyasa yapıcılık devreye alındı.
 16 Aralık 2015 – Enerji Piyasası Danışma komitesi kuruldu.
 4 aracı kurum altında 6 adet enerji şirketi piyasa yapıcı olarak faaliyete
geçti.
ELEKTRİK VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ

39. 15.1.2016 39
ELEKTRİK VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmeleri Aylık İşlem Hacmi
0
20
40
60
80
100
120
140
160
29
6 8
17
25
69
147
MilyonTL
2011
2012
2013
2014
2015
672 kat
 2015 yılında elektrik vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacmi 2014
yılına göre 672 kat artarak 301 milyon TL olmuştur.

40. 15.1.2016 40
ELEKTRİK VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmeleri Açık Pozisyon Sayısı
0
500
1,000
1,500
2,000
2,500
3,000
3,500
4,000
4,500
5,000
15 23 151 179 301 448
972
3236
4682
2013
2014
2015
 2015 yılında elektrik vadeli işlem sözleşmeleri ortalama açık pozisyon
sayısı 2014 yılına göre 715 kat artarak 10 bin adet olmuştur.
715 kat

41. 15.1.2016 41
ELEKTRİK VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
 2015 yılında elektrik vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacmi 2014
yılına göre 672 kat artarak 301 milyon TL olmuştur.
Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmelerinde Toplam İşlem Hacmi (TL)
0
50,000,000
100,000,000
150,000,000
200,000,000
250,000,000
300,000,000
350,000,000
2011 2012 2013 2014 2015
3,253,884 12,598,742 544,557 448,116
301,141,309
%287 -%96 -%18
%67.102

42. 15.1.2016 42
ELEKTRİK VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
 2015 yılında 2014 yılına göre %128 artışla 2.593 MWh değerinde
işlem gerçekleşmiştir.
 2015 yılında elektrik vadeli işlem sözleşmeleri işlem miktarı 2014
yılına göre 741 kat artarak 26 bin olmuştur.
Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmelerinde İşlem Hacmi (sözleşme)
0
5,000
10,000
15,000
20,000
25,000
30,000
2013 2014 2015
160 35
25,934
741 kat
-%78

43. 15.1.2016 43
ELEKTRİK VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ ÜYE SIRALAMASI
Sıra Üye Adı İşlem Hacmi*
İşlem
Hacmindeki Payı
1 AK YATIRIM 36.426 %64,65
2 TEB YATIRIM 23.199 %11,32
3 HALK YATIRIM 57.658 %7,84
*Üye bazında işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.
Sıra Üye Adı İşlem Hacmi*
İşlem
Hacmindeki Payı
1 FİNANS YATIRIM 14.919.893 %30,48
2 İŞ YATIRIM 8.594.333 %24,09
3 AK YATIRIM 17.516.806 %21,37
 2014 yılında en çok işlem yapan ilk 3 kurum;
 2015 yılında en çok işlem yapan ilk 3 kurum;

44. 15.1.2016 44
Döviz Vadeli İşlem Sözleşmeleri

45. 15.1.2016 45
DÖVİZ VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
 2015 yılında döviz vadeli işlem sözleşmeleri toplam işlem hacmi
2014 yılına göre %224 artarak 104 milyar TL oldu.
0
20,000
40,000
60,000
80,000
100,000
120,000
2013 2014 2015
22,727
31,986
103,609
MilyonTL
Döviz Vadeli İşlem Sözleşmeleri Yıllık İşlem Hacmi
%41
%224

46. 15.1.2016 46
DÖVİZ VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
Döviz Vadeli İşlem Sözleşmelerinde İşlem Hacmi (sözleşme)
0
5
10
15
20
25
30
35
40
2013 2014 2015
11
14
37
MilyonAdet
%163
%27

47. 15.1.2016 47
DÖVİZ VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
 2015 yılının her ayında döviz vadeli işlem sözleşmelerinin işlem
hacmi 2014 hacimlerini katlayarak geçmiştir.
0
2,000
4,000
6,000
8,000
10,000
12,000
4,781
7,509
8,859 8,685
6,649
8,891
7,940
10,183 9,859
11,490
9,459 9,303
MilyonTL
2013
2014
2015

48. 15.1.2016 48
DÖVİZ VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ ÜYE SIRALAMASI
Sıra Üye Adı İşlem Hacmi*
İşlem
Hacmindeki Payı
1 TERA MENKUL 11.097.574.414 %17,35
2 GARANTİ YATIRIM 5.941.153.913 %9,29
3 TEB YATIRIM 5.784.842.511 %9,04
*Üye bazında işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.
 2014 yılında en çok işlem yapan ilk 3 kurum;
 2015 yılında en çok işlem yapan ilk 3 kurum;
Sıra Üye Adı İşlem Hacmi*
İşlem
Hacmindeki Payı
1 TEB YATIRIM 43.847.213.280 %21,16
2 SANKO MENKUL 40.238.942.959 %19,42
3 GARANTİ YATIRIM 29.868.434.004 %14,41

49. 15.1.2016 49
DÖVİZ VİS AÇIK POZİSYON SAYISI
 2015 yılında döviz vadeli işlem sözleşmeleri ortalama açık pozisyon
sayısı 2014 yılı ortalama açık pozisyon sayısına göre %78 artarak
322.815 adet olmuştur.
0
50,000
100,000
150,000
200,000
250,000
300,000
350,000
400,000
2013
2014
2015

50. 15.1.2016 50
DÖVİZ VİS YERLİ/YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
 2015 yılında yabancı yatırımcıların işlem hacminde payı %36’ya
ulaşmıştır.
2013 2014 2015
%97
%91
%64
%3
%9
%36
Yerli
Yabancı

51. 15.1.2016 51
DÖVİZ VİS YERLİ/YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
 2015 yılında yabancı yatırımcıların gerçekleştirdiği işlem hacmi 14 kat
artarak 73,8 milyar TL oldu.
• Yerli – Yabancı işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.
0
20,000
40,000
60,000
80,000
100,000
120,000
140,000
2013 2014 2015
44,091
57,064
129,211
1,364
5,425
73,791
MilyonTL
Yerli
Yabancı%1260
%298

52. 15.1.2016 52
 2015 yılında döviz vadeli işlem sözleşmeleri açık pozisyon
dağılımında yabancı yatırımcıların payı %25 olmuştur.
DÖVİZ VİS YERLİ/YABANCI AÇIK POZİSYON DAĞILIMI
2013 2014 2015
%96 %94
%75
%4 %6
%25
Yerli
Yabancı

53. 15.1.2016 53
DÖVİZ VİS BİREYSEL/KURUMSAL İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
 2015 yılında döviz vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacmi dağılımında
kurumsal yatırımcıların payı %27’den %44’e çıkmıştır.
2013 2014 2015
%73 %73
%56
%27 %27
%44
Bireysel
Kurumsal

54. 15.1.2016 54
Döviz Opsiyon Sözleşmeleri

55. 15.1.2016 55
DÖVİZ OPSİYON SÖZLEŞMELERİ
 2015 yılında geçen seneki toplam işlem hacminin 70 katı (4,196
milyar TL) işlem hacmine ulaşılmıştır.
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1,556
MilyonTL
2014
2015
70 kat

56. 15.1.2016 56
Döviz Opsiyon Sözleşmelerinde İşlem Hacmi (sözleşme)
DÖVİZ OPSİYON SÖZLEŞMELERİ
0
200,000
400,000
600,000
800,000
1,000,000
1,200,000
1,400,000
1,600,000
2013 2014 2015
45,806 88,919
1,462,346
%94
%1545

57. 15.1.2016 57
DÖVİZ OPSİYON SÖZLEŞMELERİ AÇIK POZİSYON DEĞERİ
0
50
100
150
200
250
300
350
400
0.2 0.3 1.0 4.2 5.4 0.1 0.6
17.2
50.5
30.6
53.1
81.9
41.8
68.6
51.1
65.2 75.3
96.9
344.7
384.8
MilyonTL
Döviz Opsiyon Sözleşmeleri Açık Pozisyon Değeri
1665 kat

58. 15.1.2016 58
DÖVİZ OPSİYON BİREYSEL/KURUMSAL İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
2014 2015
%39
%13
%61
%87
Bireysel
Kurumsal

59. 15.1.2016 59
DÖVİZ OPSİYON SÖZLEŞMELERİ ÜYE SIRALAMASI
Sıra Üye Adı İşlem Hacmi*
İşlem
Hacmindeki Payı
1 İŞ YATIRIM 95.193.150 %83,11
2 GARANTİ BANKASI 9.646.675 %8,42
3 GARANTİ YATIRIM 3.177.150 %2,77
*Üye bazında işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.
 2015 yılında en çok işlem yapan ilk 3 kurum;
 2014 yılında en çok işlem yapan ilk 3 kurum;
Sıra Üye Adı İşlem Hacmi*
İşlem
Hacmindeki Payı
1 GARANTİ BANKASI 4.470.295.350 %58,78
2 İŞ YATIRIM 1.659.909.600 %21,83
3 GEDİK YATIRIM 401.228.175 %5,28

60. 15.1.2016 60
Endeks Vadeli İşlem
Sözleşmeleri

61. 15.1.2016 61
ENDEKS VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
 2015 yılında endeks vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacmi 2014 yılına
göre %15 artarak 460 milyar TL olmuştur.
Endeks Vadeli İşlem Sözleşmelerinde Toplam İşlem Hacmi (TL)
340,000
360,000
380,000
400,000
420,000
440,000
460,000
480,000
2013 2014 2015
388,991
400,624
460,307
MilyonTL
%15
%3

62. 15.1.2016 62
ENDEKS VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
 2015 yılında endeks vadeli işlem sözleşmeleri işlem miktarı 2014
yılına göre %7,12 oranında artarak 46 milyon olmuştur.
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
2013 2014 2015
40.59
43.37
46.46
MilyonAdet
%7,12
%6,85
Endeks Vadeli İşlem Sözleşmelerinde İşlem Hacmi (sözleşme)

63. 15.1.2016 63
ENDEKS VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
Endeks Vadeli İşlem Sözleşmeleri Aylık İşlem Hacmi
0
5,000
10,000
15,000
20,000
25,000
30,000
35,000
40,000
45,000
MilyonTL
2013
2014
2015

64. 15.1.2016 64
ENDEKS VİS AÇIK POZİSYON SAYISI
 2015 yılında endeks vadeli işlem sözleşmeleri ortalama açık pozisyon
sayısı 2014 yılına göre %6 artarak 263.313 adet olmuştur.
Endeks Vadeli İşlem Sözleşmeleri Açık Pozisyon Sayısı
0
50,000
100,000
150,000
200,000
250,000
300,000
350,000
2013
2014
2015

65. 15.1.2016 65
ENDEKS VİS ÜYE SIRALAMASI
Sıra Üye Adı İşlem Hacmi*
İşlem
Hacmindeki Payı
1 İŞ YATIRIM 92.806.313.735 %11,58
2 TEB YATIRIM 88.569.635.783 %11,05
3 GARANTİ YATIRIM 51.133.307.713 %6,38
*Üye bazında işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.
Sıra Üye Adı İşlem Hacmi*
İşlem
Hacmindeki Payı
1 TEB YATIRIM 121.312.159.738 %13,18
2 İŞ YATIRIM 90.015.367.163 %9,78
3 GARANTİ YATIRIM 67.663.891.323 %7,35
 2014 yılında en çok işlem yapan ilk 3 kurum;
 2015 yılında en çok işlem yapan ilk 3 kurum;

66. 15.1.2016 66
ENDEKS VİS YERLİ/YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
 2015 yılında endeks vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacmi
dağılımında yabancı yatırımcıların payı %27, yerli yatırımcıların payı
ise %73 olmuştur.
2013 2014 2015
%73 %75 %73
%27 %25 %27
Yerli Yabancı

67. 15.1.2016 67
ENDEKS VİS BİREYSEL/KURUMSAL İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
2013 2014 2015
%61
%64 %66
%39
%36 %34
Bireysel
Kurumsal

68. 15.1.2016 68
ENDEKS VİS YERLİ/YABANCI AÇIK POZİSYON DAĞILIMI
 2015 yılında endeks vadeli işlem sözleşmeleri açık pozisyon
dağılımında yabancı yatırımcıların payı %61, yerli yatırımcıların payı
ise %39 olmuştur.
2013 2014 2015
%38
%33
%39
%62
%67
%61
Yerli Yabancı

69. 15.1.2016 69
Endeks Opsiyon Sözleşmeleri

70. 15.1.2016 70
ENDEKS OPSİYON SÖZLEŞMELERİ
 2015 yılında endeks opsiyon sözleşmeleri toplam işlem hacmi 2014
yılına göre %188 artarak 2,8 milyar TL olmuştur.
0
500
1,000
1,500
2,000
2,500
3,000
2013 2014 2015
95
985
2,836
MilyonTL
Endeks Opsiyon Sözleşmelerinde Toplam İşlem Hacmi (TL)
%188
%984

71. 15.1.2016 71
ENDEKS OPSİYON SÖZLEŞMELERİ
0
50,000
100,000
150,000
200,000
250,000
300,000
2013 2014 2015
10,352
107,344
290,856
%937
%171
Endeks Opsiyon Sözleşmelerinde İşlem Hacmi (sözleşme)

72. 15.1.2016 72
ENDEKS OPSİYON SÖZLEŞMELERİ İŞLEM HACMİ
0
50
100
150
200
250
300
350
400
150
209
159 157
148
349
217
398
230
218 214
388
MilyonTL
2013
2014
2015

73. 15.1.2016 73
 2015 yılında endeks opsiyon sözleşmelerinde ortalama açık pozisyon
sayısı 2014 yılına göre %81 artarak 13.341 adet olmuştur.
ENDEKS OPSİYON SÖZLEŞMELERİ AÇIK POZİSYON SAYISI
0
5,000
10,000
15,000
20,000
25,000
30,000
2013
2014
2015

74. 15.1.2016 74
ENDEKS OPSİYON SÖZLEŞMELERİ AÇIK POZİSYON DEĞERİ
Endeks Opsiyon Sözleşmeleri Açık Pozisyon Değeri (TL)
0
50
100
150
200
250
MilyonTL
2013
2014
2015

75. 15.1.2016 75
ENDEKS OPSİYON SÖZLEŞMELERİ ÜYE SIRALAMASI
Sıra Üye Adı İşlem Hacmi*
İşlem
Hacmindeki Payı
1 İŞ YATIRIM 476.032.400 %27,50
2 DEUTSCHE SECURITIES 439.034.200 %25,36
3 GEDİK YATIRIM 426.051.600 %24,61
*Üye bazında işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.
 2014 yılında en çok işlem yapan ilk 3 kurum;
 2015 yılında en çok işlem yapan ilk 3 kurum;
Sıra Üye Adı İşlem Hacmi*
İşlem
Hacmindeki Payı
1 GEDİK YATIRIM 1.766.181.200 %33,98
2 DEUTSCHE SECURITIES 1.011.681.400 %19,46
3 İŞ YATIRIM 935.430.795 %18,00

76. 15.1.2016 76
ENDEKS OPSİYON YERLİ/YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
 2015 yılında endeks opsiyon sözleşmeleri işlem hacmi dağılımında
yabancı yatırımcıların payı %20, yerli yatırımcıların payı ise %80
olmuştur.
2013 2014 2015
%84
%67
%80
%16
%33
%20
Yerli
Yabancı

77. 15.1.2016 77
ENDEKS OPSİYON YERLİ/YABANCI AÇIK POZİSYON DAĞILIMI
 2015 yılında endeks opsiyon sözleşmeleri açık pozisyon dağılımında
yabancı yatırımcıların payı %29, yerli yatırımcıların payı ise %71
olmuştur.
2013 2014 2015
%90
%57
%71
%10
%43
%29
Yerli
Yabancı

78. 15.1.2016 78
ENDEKS OPSİYON BİREYSEL/KURUMSAL İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
2013 2014 2015
%65
%39 %38
%35
%61 %62
Bireysel
Kurumsal

79. 15.1.2016 79
Pay Vadeli İşlem Sözleşmeleri

80. 15.1.2016 80
YENİ AÇILACAK PAY VADELİ VE OPSİYON SÖZLEŞMELERİ
Mevcut Pay Sözleşmeleri Yeni Açılacak Pay Sözleşmeleri
AKBNK ARCLK
EREGL EKGYO
GARAN HALKB
ISCTR KCHOL
SAHOL KRDMD
TCELL PETKM
THYAO PGSUS
TUPRS SISE
VAKBN TOASO
YKBNK TTKOM
 10 adet pay dayanak varlık üzerine işlem gören Pay
vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin sayısı 20’ye
çıkarılacak.

81. 15.1.2016 81
PAY VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
 2015 yılında ise pay vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacmi 2014 yılına
göre %1198 artarak 1.8 milyar TL oldu.
0
500
1,000
1,500
2,000
2013 2014 2015
21 135
1,752
MilyonTL
Pay Vadeli İşlem Sözleşmelerinde Toplam İşlem Hacmi (TL)
%556
%1198

82. 15.1.2016 82
Pay Vadeli İşlem Sözleşmelerinde İşlem Hacmi (sözleşme)
PAY VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
0
500,000
1,000,000
1,500,000
2,000,000
2,500,000
3,000,000
2013 2014 2015
24,073
194,377
2,743,457
%707
%1311

83. 15.1.2016 83
PAY VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
Pay Vadeli İşlem Sözleşmeleri Aylık İşlem Hacmi (TL)
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
31
182
474
69 62
113
51
193
86
176
60
256
MilyonTL
2013
2014
2015

84. 15.1.2016 84
PAY VİS AÇIK POZİSYON SAYISI
Pay Vadeli İşlem Sözleşmeleri Aylık Açık Pozisyon Sayısı
-
50,000
100,000
150,000
200,000
250,000
11,709
70,520
160,374
73,190
39,037
68,213
153,157
182,518
176,718
177,177183,036
225,319
2013
2014
2015

85. 15.1.2016 85
PAY VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ ÜYE SIRALAMASI
Sıra Üye Adı İşlem Hacmi*
İşlem
Hacmindeki Payı
1 DEUTSCHE SECURITIES 171.832.435 %63,67
2 OSMANLI MENKUL 41.796.703 %15,49
3 BURGAN YATIRIM 11.486.129 %4,26
*Üye bazında işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.
 2014 yılında en çok işlem yapan ilk 3 kurum;
 2015 yılında en çok işlem yapan ilk 3 kurum;
Sıra Üye Adı İşlem Hacmi*
İşlem
Hacmindeki Payı
1 DEUTSCHE SECURITIES 1.287.676.658 %36,75
2 OSMANLI MENKUL DEĞERLER 794.313.736 %22,67
3 DENİZ YATIRIM 383.590.721 %10,95

86. 15.1.2016 86
 2015 yılında pay vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacminde yabancı
yatırımcıların payı %43, yerli yatırımcıların payı ise %57 olmuştur.
PAY VİS YERLİ/YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
2013 2014 2015
%100
%36
%57
%0
%64
%43 Yerli
Yabancı

87. 15.1.2016 87
 2015 yılında pay vadeli işlem sözleşmeleri açık pozisyon dağılımında
yabancı yatırımcıların payı %44, yerli yatırımcıların payı ise %56
olmuştur.
PAY VİS YERLİ/YABANCI AÇIK POZİSYON DAĞILIMI
2013 2014 2015
%100
%35
%56
%0
%65
%44 Yerli
Yabancı

88. 15.1.2016 88
PAY VİS BİREYSEL/KURUMSAL İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
2013 2014 2015
%51
%27
%43
%49
%73
%57
Bireysel
Kurumsal

89. 15.1.2016 89
Pay Opsiyon Sözleşmeleri

90. 15.1.2016 90
PAY OPSİYON SÖZLEŞMELERİ
 Pay opsiyon sözleşmeleri 2015 yılında 2014 yılı işlem hacminin 7,25
katını aşarak 527 milyon TL’ye ulaştı.
0
100
200
300
400
500
600
2013 2014 2015
26
64
527
MilyonTL
Pay Opsiyon Sözleşmelerinde Toplam İşlem Hacmi
2,5 kat
7 kat

91. 15.1.2016 91
Pay Opsiyon Sözleşmelerinde İşlem Hacmi (sözleşme)
PAY OPSİYON SÖZLEŞMELERİ
0
100,000
200,000
300,000
400,000
500,000
600,000
700,000
800,000
900,000
2013 2014 2015
45,806
88,919
847,500
%94
%853

92. 15.1.2016 92
PAY OPSİYON SÖZLEŞMELERİ
Pay Opsiyon Sözleşmeleri Aylık İşlem Hacmi
0
20
40
60
80
100
120
9
18
37
10
19
31
44
85
54
50
105
65
MilyonTL
2013
2014
2015

93. 15.1.2016 93
PAY OPSİYON SÖZLEŞMELERİ AÇIK POZİSYON DEĞERİ
Pay Opsiyon Sözleşmeleri Açık Pozisyon Değeri (TL)
0
20
40
60
80
100
120
102 milyon TL
MilyonTL
2013
2014
2015

94. 15.1.2016 94
 2015 yılında pay opsiyon sözleşmeleri işlem hacminde yabancı
yatırımcıların payı %34, yerli yatırımcıların payı ise %66 olmuştur.
PAY OPSİYON YERLİ/YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
2013 2014 2015
%100
%75
%66
%0
%25
%34
Yerli
Yabancı

95. 15.1.2016 95
 2015 yılında pay opsiyon sözleşmeleri açık pozisyon sayısında
yabancı yatırımcıların payı %40, yerli yatırımcıların payı ise %60
olmuştur.
PAY OPSİYON YERLİ/YABANCI AÇIK POZİSYON DAĞILIMI
2013 2014 2015
%100
%73
%60
%0
%27
%40
Yerli
Yabancı

96. 15.1.2016 96
PAY OPSİYON BİREYSEL/KURUMSAL İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
2013 2014 2015
%6
%41
%45
%94
%59
%55
Bireysel
Kurumsal

97. 15.1.2016 97
PAY OPSİYON SÖZLEŞMELERİ ÜYE SIRALAMASI
Sıra Üye Adı İşlem Hacmi*
İşlem
Hacmindeki Payı
1 İŞ YATIRIM 43.689.400 %34,20
2 DEUTSCHE SECURITIES 31.959.250 %25,02
3 OSMANLI MENKUL 16.076.250 %12,59
*Üye bazında işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.
 2014 yılında en çok işlem yapan ilk 3 kurum;
 2015 yılında en çok işlem yapan ilk 3 kurum;
Sıra Üye Adı İşlem Hacmi*
İşlem
Hacmindeki Payı
1 DEUTSCHE SECURITIES 294.500.150 %27,93
2 DENİZ YATIRIM 187.119.800 %17,74
3 OSMANLI MENKUL 168.149.150 %15,95

98. 15.1.2016 98
Dolar/Ons Altın Vadeli İşlem
Sözleşmeleri

99. 15.1.2016 99
DOLAR/ONS ALTIN VİS İŞLEM HACMİ
 2015 yılında Dolar/Ons Altın vadeli işlem sözleşmeleri toplam işlem
hacmi bir önceki yıla göre %1 düşerek 1,36 milyar TL oldu.
0
100
200
300
400
500
600
MilyonTL
2013
2014
2015

100. 15.1.2016 100
DOLAR/ONS ALTIN VİS AÇIK POZİSYON SAYISI
0
2,000
4,000
6,000
8,000
10,000
12,000
14,000
2013
2014
2015

101. 15.1.2016 101
DOLAR/ONS ALTIN VİS YERLİ/YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
 2015 yılında Dolar/Ons Altın vadeli işlem sözleşmeleri işlem
hacminde yabancı yatırımcıların payı %5’ten %23’e yükseldi.
2013 2014 2015
%97 %95
%77
%3 %5
%23
Yerli
Yabancı

102. 15.1.2016 102
DOLAR/ONS ALTIN VİS YERLİ/YABANCI AÇIK POZİSYON DAĞILIMI
 2015 yılında Dolar/Ons Altın vadeli işlem sözleşmelerinde bulunan
açık pozisyon sayısında yabancı yatırımcıların payı %5’ten %15’e
yükseldi.
2013 2014 2015
%95 %95
%85
%5 %5
%15
Yerli
Yabancı

103. 15.1.2016 103
DOLAR/ONS ALTIN VİS BİREYSEL/KURUMSAL İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
 2015 yılında Dolar/Ons Altın vadeli işlem sözleşmeleri işlem hacminde
kurumsal yatırımcıların payı %18’den %31’e yükseldi.
2013 2014 2015
%74
%82
%69
%26
%18
%31
Bireysel
Kurumsal

104. 15.1.2016 104
KIYMETLİ MADENLER VİS ÜYE SIRALAMASI
Sıra Üye Adı İşlem Hacmi*
İşlem
Hacmindeki Payı
1 DENİZ YATIRIM 734.246.598 %19,66
2 TERA MENKUL 520.113.622 %13,92
3 GARANTİ YATIRIM 358.317.246 %9,59
*Üye bazında işlem hacimleri çift taraflı olarak verilmektedir.
 2014 yılında en çok işlem yapan ilk 3 kurum;
 2015 yılında en çok işlem yapan ilk 3 kurum;
Sıra Üye Adı İşlem Hacmi*
İşlem
Hacmindeki Payı
1 TEB YATIRIM 555.804.122 %18,99
2 DENİZ YATIRIM 396.779.212 %13,56
3 SANKO MENKUL 355.997.673 %12,16

105. 15.1.2016 105
TL/Gram Altın Vadeli İşlem
Sözleşmeleri

106. 15.1.2016 106
TL/GRAM ALTIN VİS İŞLEM HACMİ
 2015 yılında TL/Gram Altın vadeli işlem sözleşmelerinin işlem hacmi
2014 yılına göre %50 azalarak 106 milyon TL oldu.
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
MilyonTL
2013
2014
2015

107. 15.1.2016 107
TL/GRAM ALTIN VİS AÇIK POZİSYON SAYISI
0
100
200
300
400
500
600
700
0
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
70,000
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
2014 2015 2013

108. 15.1.2016 108
2013 2014 2015
%100 %98 %100
%0 %2 %0
Yerli
Yabancı
TL/GRAM ALTIN VİS YERLİ/YABANCI AÇIK POZİSYON DAĞILIMI

109. 15.1.2016 109
TL/GRAM ALTIN VİS YERLİ/YABANCI İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
2013 2014 2015
%100 %98 %100
%0 %2 %0
Yerli
Yabancı

110. 15.1.2016 110
TL/GRAM ALTIN VİS BİREYSEL/KURUMSAL İŞLEM HACMİ DAĞILIMI
2013 2014 2015
%93
%88
%98
%7
%12
%2
Bireysel
Kurumsal

111. 15.1.2016 111
Diğer Konular

112. 15.1.2016 112
VİOP’TA RİSK YÖNETİMİ
 İşlem teminatları 31/12/2015 tarihi itibariyle 2014 yılı sonuna göre
%18 artarak 2 milyar TL olmuştur. Piyasamız için tutulan Garanti
Fonu toplam değeri ise aynı döneme göre %17 artarak 184,8 milyon
TL olmuştur.
112,627,325
72,227,209
Garanti Fonu
Nakit (TL) Nakit Dışı (TL)
1,824,418,369
173,010,141
İşlem Teminatları
Nakit Teminat (TL)
Nakit Dışı Teminat (TL)

113. 15.1.2016 113
İYİLEŞTİRME ÇALIŞMALARI
 Operasyonel İyileştirmeler
 Hatalı işlem düzeltmeleri üye temsilcileri tarafından yapılabilir hale
getirildi.
 Özel Emirler Pazarında özel emir işlemlerinin gerçekleşmesi için Borsa
tarafından verilen onay süreci otomatize edildi.
 Gün sonu süreçlerinde yapılan iyileştirmeler ile gün sonu işlemlerinin
süresi %60 azaltıldı.
 Emir İletiminde Yapılan İyileştirmeler
 Saniyede girilebilecek sistem tarafından kabul edilen emir sayısı 150’den
3000’e çıkarıldı.
 Fazla hesabı olan üyelerde yaşanan gecikme ortadan kaldırılarak tüm
üyeler için emir iletimindeki gecikme maksimum 1 milisaniyeye
düşürüldü.

114. 15.1.2016 114
VİOP’TA EĞİTİM - I
 VİOP’ta 2015 yılında ise 38 adet eğitim gerçekleştirildi. 2013, 2014
ve 2015 yıllarında toplam 142 eğitim düzenlendi
 II. VİOP Risk Yönetim Konferansı
 Veri Yayın Şirketleri ile gerçekleştirilen eğitimler
 VİOP İşlem Sistemi Uygulama Eğitimleri
 Spot Enerji Piyasası Eğitimi
 Webinar’lar - Opsiyon Sözleşmeleri Online Eğitimleri
 VİOP AKADEMİ
 VİOP Başlangıç Düzeyi Eğitimleri
 VİOP & İş Yatırım VİOP’un Sunduğu Fırsatlar Eğitimi
 VİOP & Garanti Bankası VİOP ve Opsiyon Sözleşmeleri Eğitimi
 VİOP & Deutsche Securities Opsiyon Sözleşmeleri Eğitimi
 VİOP & Yapı Kredi Yatırım VİOP ve Opsiyon Sözleşmeleri Eğitimi
 VİOP & Enerji Ticareti Derneği Spot Enerji Piyasası Eğitimi
 VİOP &Yatırım Finansman VİOP’ta Opsiyonlar ve Opsiyon Strateji
Eğitimleri

115. 15.1.2016 115
KEY ACCOUNT MANAGEMENT (KAM) MODELİ
 Key Account Management (KAM) Modeli
 Her bir üyemiz bir uzman (KAM) sorumluluğuna verilmiştir.
 Bu kapsamda her personelimiz kendisine atanan üyelerin çalışma
sistemi ve ihtiyaçları konusunda uzmanlaşmaktadır.
 Her gün başında key account manager’lara üyelerinin pazar bazında
işlem hacmi ve bir önceki güne göre işlem hacmi değişim oranı mail
yoluyla gönderilmektedir.
 KAM sistemi sayesinde üyelerimiz soru ve taleplerini kendileri hakkında
bilgi sahibi uzman personele aktarabilmekte, riskin erken saptanması
kapsamında üyelerimize gerekli uyarılar önceden yapılabilmekte ayrıca
sorunları olması halinde kendilerine karakteristiklerine en uygun
çözümler üretilebilmektedir.

116. 15.1.2016 116
BAYRAM VELİ SALUR
YAPI KREDİ YATIRIM, TACİRLER
YATIRIM, MERRILL LYNCH, TEKSTİL
YATIRIM, TOROS MENKUL, İNFO
YATIRIM,BAŞKENT MENKUL, YAPI
KREDİ BANKASI, TEKSTİL BANKASI,
DENİZBANK, İŞ YATIRIM
BORA AKDENİZ
DENİZ YATIRIM, FİNANS YATIRIM,
TAKSİM YATIRIM, ATIG YATIRIM,
PİRAMİT MENKUL, ÜNLÜ MENKUL,
FİNANSBANK
ÇİĞDEM ERKEN
GEDİK YATIRIM, A1 CAPITAL, DELTA
MENKUL, MARBAŞ MENKUL, ATA
YATIRIM, ATA ONLINE MENKUL, ULUS
MENKUL, STRATEJİ MENKUL,
RENAISSANCE CAPITAL, METRO
YATIRIM, IŞIK MENKUL, CEROS
MENKUL
HAKAN KAYA
SANKO MENKUL, HALK YATIRIM, CITI
MENKUL, ANADOLU YATIRIM, GALATA
YATIRIM, VAKIF YATIRIM, ANADOLU
BANK, UBS MENKUL, REFERANS
MENKUL, BİZİM MENKUL, MEKSA
YTIRIM
ONUR OLGUN
YATIRIM FİNANSMAN,ALB MENKUL,
BURGAN YATIRIM, ZİRAAT YATIRIM,
TURKISH YATIRIM, İNTEGRAL
MENKUL, ACAR MENKUL, ZİRAAT
BANKASI
ONUR ÜSTÜNDAĞ
AK YATIRIM, HSBC YATIRIM, OYAK
YATIRIM, PHILLIP CAPITAL, OSMANLI
MENKUL, EKİNCİLER YATIRIM,
EGEMEN MENKUL, NETA YATIRIM,
INVEST-AZ, EURO YATIRIM
TUĞÇE TOKEM
TEB YATIRIM, DEUTSCHE SECURITIES,
CREDIT SUISSE İSTANBUL, ALTERNATİF
YATIRIM, ING MENKUL, ECZACIBAŞI
MENKUL, DEUTSCHE BANK, BGC
PARTNERS, ALTERNATİFBANK
YAPRAK TURAN
GARANTİ YATIRIM, TERA
MENKUL, GLOBAL MENKUL,
GARANTİ BANKASI, ALAN
MENKUL, NOOR CAPITAL, DESTEK
MENKUL, ERSTE SECURITIES
İSTANBUL, ŞEKER YATIRIM
KEY ACCOUNT MANAGEMENT (KAM) MODELİ

117. 15.1.2016 117
YURTDIŞI TANITIM FAALİYETLERİ

118. 15.1.2016 118
YURTDIŞI TANITIM FAALİYETLERİ

119. 15.1.2016 119
YURTİÇİ EĞİTİM FAALİYETLERİ

120. 15.1.2016 120
YURTİÇİ EĞİTİM FAALİYETLERİ

121. 15.1.2016 121
VİOP SANAL PORTFÖY YARIŞMASI - VİOPS
 1. VİOPS Ödüllü Sanal Portföy Yarışması (5 Mayıs–30 Mayıs 2014)
 2. VİOPS Ödüllü Sanal Portföy Yarışması (3 Aralık-31 Aralık 2014)
 3. VİOPS Ödüllü Sanal Portföy Yarışması (3–30 Nisan 2015)
 4. VİOPS Ödüllü Sanal Portföy Yarışması (5-30 Ekim 2015)
 Yarışmanın birincisi Aralık 2015’te Singapur’da düzenlenen FIA Asia
Derivatives Conference fuarına ulaşım ve konaklama masrafları dahil
katılım hakkı elde etti. İkinci ve üçüncü ise Tablet PC sahibi oldu.

122. 15.1.2016 122
• Eğitim Talep Formu
http://www.borsaistanbul.com/urunler-ve-
piyasalar/piyasalar/vadeli-islem-ve-opsiyon-
piyasasi/viop-egitimleri-talep-formu
• VİOP Eğitim Sunumları
http://www.borsaistanbul.com/urunler-ve-
piyasalar/piyasalar/vadeli-islem-ve-opsiyon-
piyasasi/viop-egitim-sunumlari
• VİOP Webinarları
http://www.borsaistanbul.com/urunler-ve-
piyasalar/piyasalar/vadeli-islem-ve-opsiyon-
piyasasi/viop-egitim-sunumlari/viop-online-egitimler
• Bilgilendirme Kitapçıkları
http://www.borsaistanbul.com/urunler-ve-
piyasalar/piyasalar/vadeli-islem-ve-opsiyon-
piyasasi/bilgilendirme-kitapciklari
VİOP SANAL PORTFÖY YARIŞMASI - VİOPS

123. 15.1.2016 123
WEBİNARLARIMIZ
21 Ekim 2015’te Borsa İstanbul VİOP
tarafından ilk defa gerçekleştiren online
eğitim (webinar) yoğun talep gördü.
Opsiyon sözleşmelerinde temel konuların
ele alındığı eğitime Türkiye’nin 42 farklı
ilinden 250’yi aşkın yatırımcı kayıt yaptırdı.
10 Aralık 2015’te ikincisi gerçekleştrilen
webinar etkinliğinde DolarTL Opsiyon
Sözleşmeleri ve opsiyon stratejileri
üzerinde duruldu.

124. 15.1.2016 124
PERISCOPE YAYINLARIMIZ
Her sabah 9:15’te Borsa
İstanbul Periscope hesabından
‘’Günlük Veri Paylaşım Yayını’’
yapılmaktadır.

125. 15.1.2016 125
VİOP’TA PİYASA YAPICILIK
• Gelir paylaşımına dayalı piyasa yapıcılık programı 2 Ocak 2015
tarihinde uygulamaya alındı.
• Borsa payı gelirlerinin %50’sinin piyasa yapıcılar ile
paylaşılmaktadır.
• Programda piyasa yapıcıların yükümlülükleri:
• Maksimum spread
• Minimum emir büyüklüğü
• Piyasada bulunma oranı

126. 15.1.2016 126
TEŞVİK PROGRAMLARI I
İşlem hacmini artırmak amacıyla borsa payı indirimi sunan iki farklı
teşvik programı tasarlanmıştır.
1. İşlem Hacmini Teşvik Programı
• Teşvik Başlama Sınırı: Geçen seneki aynı döneme göre yüzde (%)
kaçlık bir artış sonrası indirimin başlayacağını belirten sınır.
• İndirimli Borsa Payı: Teşvik başlama sınırının geçilmesi durumunda
uygulanacak borsa payı.
• Üst Limit (cap): Üye işlem hacminin çok yükselmesi durumunda
(örneğin %50) indirimin sonlandırılacağı yüzde.

127. 15.1.2016 127
2. Yüksek Miktarlı Limit Emir Girişi Teşvik Programı
• Minimum Emir Miktarı: Program katılımcısının girmesi beklenen
minimum emir miktarıdır. Minimum emir miktarı üstünde girilen
limit emirlerden gerçekleşen işlemler borsa payı indirimine tabi
tutulacaktır.
• Teşvik Yüzdesi: Program katılımcılarının istenilen şartları yerine
getirmeleri durumunda ödemeleri gereken borsa payı (ilgili
emirlerden gerçekleşen işlemler için ödenmesi gereken borsa payı)
için kazanacakları indirimi ifade etmektedir.
TEŞVİK PROGRAMLARI II

128. 15.1.2016 128
HURDA ÇELİK VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ İŞLEME AÇILDI
• The Steel Index’in Türkiye ithal çelik hurdası fiyat endeksine dayalı
Hurda Çelik Vadeli İşlem Sözleşmeleri 2 Nisan 2015 tarihinde gong
töreniyle işlem görmeye başladı.
• Fiyat risklerini yönetebilme gereksinimi üzerine oluşturulan hurda
çelik üzerine dayalı vadeli işlem sözleşmelerinin, çelik üreticisi ve
kullanıcılarının girdi, yarı mamul ve mamul fiyat risklerini yönetebilme
imkânı sunarak üretim ve tüketim kararları almalarını
kolaylaştırmasını bekleniyor.

129. 15.1.2016 129
YENİ ÜRÜN - GECELİK REPO VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
• Dayanak Varlık (Aylık): Borsa İstanbul Repo-Ters Repo Pazarı veya
Borsa İstanbul Bankalar arası Repo-Ters Repo Pazarı’nda gerçekleşen
aynı gün valörlü gecelik miktar ağırlıklı ortalama basit faiz oranının
aylık bileşik ortalamasıdır.
• Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı (Aylık):

130. 15.1.2016 130
ANADOLU KIRMIZI BUĞDAY VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
Dayanak Varlık Anadolu Kırmızı Sert İkinci Sınıf Baz Kalite Buğday
Fiyat Kotasyonu
1 kg Anadolu kırmızı sert ikinci sınıf baz kalitede buğdayın Türk Lirası
cinsinden değeri virgülden sonra dört basamak halinde kote edilir.
Sözleşme Büyüklüğü 5.000 kg (5 ton)
Vade Ayları
Ocak, Şubat, Mayıs, Temmuz, Eylül ve Aralık.
(Aynı anda içinde bulunulan aya en yakın üç vade ayına ait sözleşmeler
işlem görür. Bu üç vade ayından biri Eylül değilse, Eylül vade ayı ayrıca
işleme açılır.)
Minimum Fiyat Adımı Minimum fiyat adımının değeri 2,5 TL’ye karşılık gelmektedir
Son İşlem Günü Her bir vade ayının son iş günü
Uzlaşma Şekli Fiziki teslimat
Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı
Son işlem günü Konya Ticaret Borsası’nda Anadolu Kırmızı Sert Buğdayının
ikinci sınıf baz kalitesi için gün sonu itibariyle oluşmuş fiyatların miktar
ağırlıklı ortalaması
Merkezi Karşı Taraf Takasbank
Takas Süresi
Fiziki teslimat işlemlerinde takas süresi T + 5, diğer işlemlerde ise T+1 olarak
uygulanır.

131. 15.1.2016 131
MAKARNALIK BUĞDAY VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
Dayanak Varlık Makarnalık Üçüncü Sınıf Baz Kalite Buğday
Fiyat Kotasyonu
1 kg Makarnalık üçüncü sınıf baz kalitede buğdayın Türk Lirası cinsinden değeri
virgülden sonra dört basamak halinde kote edilir.
Sözleşme Büyüklüğü 5.000 kg (5 ton)
Vade Ayları
Ocak, Şubat, Mayıs, Temmuz, Eylül ve Aralık.
(Aynı anda içinde bulunulan aya en yakın üç vade ayına ait sözleşmeler işlem
görür. Bu üç vade ayından biri Eylül değilse, Eylül vade ayı ayrıca işleme
açılır.)
Minimum Fiyat Adımı Minimum fiyat adımının değeri 2,5 TL’ye karşılık gelmektedir
Son İşlem Günü Her bir vade ayının son iş günü
Uzlaşma Şekli Fiziki teslimat
Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı
Son işlem günü Konya Ticaret Borsası’nda Makarnalık Buğdayının Üçüncü
sınıf baz kalitesi için gün sonu itibariyle oluşmuş fiyatların miktar ağırlıklı
ortalaması hesaplanır. Bu fiyat vade sonu uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.
Merkezi Karşı Taraf Takasbank
Takas Süresi
Fiziki teslimat işlemlerinde takas süresi T + 5, diğer işlemlerde ise T+1 olarak
uygulanır.

132. 15.1.2016 132
AYLIK GECELİK VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
Dayanak Varlık
Borsa İstanbul Bankalararası Repo-Ters Repo Pazarı’nda gerçekleşen aynı gün
valörlü gecelik miktar ağırlıklı ortalama basit faiz oranının aylık bileşik ortalaması
Fiyat Kotasyonu (Faiz oranı*100) (Örn: 10,05 veya 10,06)
Sözleşme Büyüklüğü 1.000.000 TL
Vade Ayları
Yılın tüm ayları. (Aynı anda içinde bulunulan ay ve bu aya en yakın 3 vade ayı
olmak üzere toplam 4 vade ayına ait sözleşmeler işlem görür.)
Minimum Fiyat Adımı 0,01
Son İşlem Günü Her bir vade ayının son iş günü
Uzlaşma Şekli Nakdi uzlaşma
Vade Sonu Uzlaşma
Fiyatı
N : vade ayındaki takvim günü sayısı
No: hesaplama periyodundaki iş günü sayısı
ni : ri faiz oranının geçerli olduğu takvim günü sayısı
ri : i günü için Bankalararası Repo-Ters Repo Pazarı’nda oluşan miktar ağırlıklı
ortalama basit faiz oranı
Merkezi Karşı Taraf Takasbank
Takas Süresi T+1

133. 15.1.2016 133
3 AYLIK GECELİK VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ
Dayanak Varlık
Borsa İstanbul Bankalararası Repo-Ters Repo Pazarı’nda gerçekleşen aynı gün valörlü
gecelik miktar ağırlıklı ortalama basit faiz oranının üç aylık bileşik ortalaması
Fiyat Kotasyonu (Faiz oranı*100) (Örn: 10,05 veya 10,06)
Sözleşme Büyüklüğü 1.000.000 TL
Vade Ayları
Mart, Haziran, Eylül, Aralık. (Aynı anda içinde bulunulan aya en yakın 8 vade ayına ait
sözleşmeler işlem görür.)
Minimum Fiyat Adımı 0,01
Son İşlem Günü Her bir vade ayının son iş günü
Uzlaşma Şekli Nakdi uzlaşma
Vade Sonu Uzlaşma
Fiyatı
N : vade ayındaki takvim günü sayısı
No: hesaplama periyodundaki iş günü sayısı
ni : ri faiz oranının geçerli olduğu takvim günü sayısı
ri : i günü için Bankalararası Repo-Ters Repo Pazarı’nda oluşan miktar ağırlıklı
ortalama basit faiz oranı
Merkezi Karşı Taraf Takasbank
Takas Süresi T+1

134. 15.1.2016 134
TEŞEKKÜRLER
Muammer ÇAKIR
VİOP Grup Müdürü
Tel: +90 212 298 25 80
muammer.cakir@borsaistanbul.com
Kamil GÜZEL
Finansal Türev Ürünler Piyasası
Bölüm Müdürü
Tel: +90 212 298 25 65
kamil.guzel@borsaistanbul.com
Ali AYTEN
Arif Onur ÖZYILDIRIM
Bayram Veli SALUR
Bora AKDENİZ
Ceyda ÜSTÜN
Çiğdem ERKEN
Gizem NAYİR
Hakan KAYA
Kemal Burçak KAPLAN
Onur OLGUN
Onur ÜSTÜNDAĞ
Sait ŞATIROĞLU
Tuğçe TOKEM GÜRSÖZ
Sedat UĞUR
Yaprak TURAN