SlideShare a Scribd company logo
1 of 20
Download to read offline
26
Tembang
Macapat
Ramadhani Oktavia Dinada
i
TentangPenulis
Ramadhani
OktaviaDinada
No. Absen : 26
Kelas : XI MIPA 4
Nama sekolah : SMAN 1 Kota Pasuruan
Nama pengajar : Dety Kurnia S.Pd
ii
2023
HalamanJudul......................................................................... i
TentangPenulis....................................................................... ii
DaftarIsi.................................................................................... iii
Babagan1.................................................................................. 1
PangertenTembangMacapat.............................................. 1
FilosofiTembangMacapat.................................................... 2
Maskumambang....................................................... 2
Mijil,Sinom ................................................................ 3
Kinanthi,Asmaradhana.......................................... 4
Gambuh,Dhandanggula.......................................... 5
Durma,Pangkur,Megatruh.................................... 6
Pocung........................................................................ 7
WataklanSasmitaneTembangMacapat......................... 8
AncaseTembangMacapat.................................................... 9
Babagan2.................................................................................. 10
PaugeraneTembangMacapat.............................................. 10
TabelGuruGatra,GuruWilangan,lanGuruLagu............ 11
TuladhaPaugeranTembangMacapat................................ 12
Babagan3.................................................................................. 13
UnsurKebasaanTembangMacapatlanTuladhane........ 13
TembungGarba...................................................... 13
TembungKawi,Dasanama.................................. 14
SandiAsma............................................................. 15
SandiKarsa............................................................. 16
DaftarIsi
Tembang Macapat
iii
Tembang utawa sekar yaiku rumpakan basa
kanthi paugeran tartamtu kang pangucape
kudu nggunakake kagunan swara.
• Tembang Macapat (Tembang Cilik) yaiku
syair utawa geguritan tradisional Jawa sing
nduweni makna tartamtu.
• Tembang Macapat dilagukake sarta kaiket
ing struktur tartamtu yaiku guru gatra, guru
lagu lan guru wilangan.
Pangerten
TembangMacapat
BABAGAN 1
Nggambarake panguripane
manungsa nalika ana ing guwa
garbane ibune, ing wektu iku jinis
kelamine durung dingerteni.
"Mas" tegese lanang utawa
wadon sing ora dingerteni, dene
"kumambang" tegese ngambang
ing kandhutan ibune.
Filosofi
TembangMacapat
BABAGAN 1
1.Maskumambang
3.Sinom
BABAGAN 1
Ngandharake kadadeyan sawise meteng,
yaiku babaran, metune jabang bayi saka
guwa garbane ibu kanthi kersane Gusti. Ing
tangisan bayi sing sepisanan, patang hawa
nafsu nemplek sing bakal dadi pengirim
kekuatan ing perkembangan manungsa
sabanjure. Kuwasane hawa nepsu sing
mengko bakal mbantu awak manungsa.
2.Mijil
Gegambaran manungsa kang
wiwit gedhe, wis dadi
enom/remaja kang lagi mekar,
nduweni pepenginan lan
pangarep-arep. Minangka
mudha uga dadi tanggung
jawab lan kuwajibane ngudi ilmu
kanthi sae lan saakeh-akehe.
4.Kinanthi
5.Asmaradana
BABAGAN 1
Kinanthi asale saka suku kata
"kanthi" sing ing basa Jawa
tegese tuntunan, nyritakake urip
nalika manungsa isih enom lagi
mbentuk jati diri lan butuh
tuntunan minangka bekal
menyang dalan kang bener.
Tembang iki asale saka rong
tembung, yaiku “Asmoro”
kang tegese asmara lan
tresna. Tembung “Dhana”
kang tegese murub. Ing fase
manungsa wayah enom sing
wis ngerti katresnan marang
lawan jinise.
6.Dhandanggula
6.Gambuh
Ngungkapake cita-cita utawa
pangarep-arep ing urip
manungsa dideleng saka
sandhang, pangan lan papan.
Nggambarake uripe wong sing
seneng, apa sing dicita-citake
dadi kenyataan. Wiwit saka
karya, kulawarga, lan liya-
liyane.
BABAGAN 1
Gambuh asale saka tembung “jumbuh”
utawa “sarujuk” kang tegese yen wis
cocok (karo wong kang ditresnani),
banjur bakal naleni tali bebrayan
kanggo urip bebarengan.
nggambarake bab anyar ing urip
manungsa, yaiku wektu bebrayan.
8.Durma
9.Pangkur
10.Megatruh
BABAGAN 1
Durma asale saka tembung
darma/wèwèh. wong sing wis
rumangsa cukup uripe bakal katon
welas asih marang wong liya. Dadi
bakal ana rasa pengin menehi. Iki
dipengaruhi dening pendidikan
agama lan karakter sosial.
Tembang pangkur asale
saka tembung mungkur
kang nggambarake urip
kang kudu bisa nyingkiri
hawa nepsu lan angkara
murka.
Kapendhet saking tembung megat
roh ingkang tegesipun pejah (nalika
roh wangsul dhumateng Gusti
ingkang Maha Agung) tegesipun
lelampahaning manungsa sampun
rampung wonten ing ngalam donya.
Nggambarake kahanan manungsa
sing bakal ngadhepi pati.
Pocung
Pocung nggambarake lelampahan
pungkasaning manungsa ing
donya. Tembang Pocung nduweni
filosofi ngenani ritual nalika nglilani
wong lunga. Sing digawa mung
sawetara lembar kain kafan sing
mbungkus awak ing kuburan.
BABAGAN 1
Paham nggih
sakniki filosofi
tembang
macapat
BABAGAN 2
Ancase
BABAGAN 1
Macapat minangka tuntunan
tumrap manungsa kanggo golek jati
diri saka cara ngatur patang napsu
kadonyan. Tembang macapat
kanggo menehi piwulan kang isine
kawruh lan bab urip. Yen ditrapake
ing kauripan, bakal nemu
katrenteman atine.
TembangMacapat
PangertenGuruGatra,
PangertenGuruGatra,
GuruWilangan, lan
GuruWilangan, lan
GuruLagu
GuruLagu
GuruWilangan
BABAGAN 2
yaiku cacahe larik (gatra/baris) saben
sapada (bait) tembang.
GuruGatra
yaiku cacahe wanda (suku kata) ing
saben gatra (baris) tembang.
GuruLagu
yaiku dhong-dhinge/tibane swara ing
saben pungkasane gatra.
BABAGAN 2
Tuladha
Ambeke kang wus utama,
tan ngendhak gunaning jalmi,
amiguna ing aguna,
sasolahe kudu bathi,
pintere den alingi,
bodhone didokok ngayun,
pamrihe den inaa,
mring padha padhaning jalmi,
suka bungah den ina sapadha-padha.
Guru gatra = 9
Guru wilangan = 8, 8, 8, 8, 7, 8, 7, 8, 1
Guru lagu = a, i, a, i, i, u, a, i, a
Dadi tembang macapat
ing ndhuwur yaiku sinom
BABAGAN 2
UnsurKebasaan
UnsurKebasaan
TembangMacapat
TembangMacapat
BABAGAN 3
Tembung garba yaiku tembung kang
kedadeyan saka gandhenge tembung loro
utawa luwih.
TembungGarba
• Priyagung saka tembung priya lan agung.
• Sinom sakat tembung isih dan enom.
• Aneng saka tembung ana lan ing
Tuladha:
TembungKawi
Dasanama
BABAGAN 3
Tembung kawi yaiku tembung-tembung sing asale
saka Basa Jawa Tengahan/Jawa Kuna. Tembung iki
biasane digunakake kanggo omongan sabendina,
mula saiki wis arang keprungu
• Tembung arcapada ateges : jagad, bumi
• Tembung birawa ateges : gagah, giris
• Tembung nimpuna ateges : pinter
Tuladha:
Dasanama asale saka tembung ‘dasan’ ateges
sepuluh, ‘nama’ ateges jeneng utawa aran.
Dasanama yaiku jenenge wong utawa aran siji
nduweni jeneng utawa aran nganti sepuluh (utawa
luwih) kang padha utawa meh padha tegese.
Tuladha:
• Bocah padha tegese karo : rarya, wala, larya, walaka,
rare, lare.
• Kanca padha tegese karo : kanthi, rowang, rewang,
graya, pasaya.
• Nalika padha tegese kato : rikala, sahat, sêdhêng, duk
kala, dupi, tatkala.
Oreme arek jaman saiki
Kalangkung gung saka tumindake
Tansah tar oleh apa-apa, anane mung
rugi mburi
Virus ngersula niki kudu den ilangake
Supadya biasanipun tumindak
tankocap
Dienggo mulyake awakdhewe
Namine usaha niku tahap
Dadyawuh mung kudu dijajal dhewe
BABAGAN 3
SandiAsma
O
K
Ta
Vi
a
Di
Na
Da
Sandi asma : Ramadhani Oktavia Dinada
Yaiku jenenge pangarang, pangripta, utawa
pujangga kang diwedharake kang satemene
kang dipilahpilah adhapur wanda-wanda
utawa aksara-aksara.
Tuladha:
Dimen lebdeng kawruh
ing pakaryan mrih trengginas
nalar mulur rinengga ambeg berbudi
anjrah mring para siswa
Pepinginan kang samya kae
Esthining tyas maujud
Naning mulya
Dina dina kepungkur
Iku dadi landhasaneki
Dina kang bakal teka
Ing pangangkah tumus
Kita bangsa Indonesia
Anemahi jaman
Nyrambahi Nuwsantara
BABAGAN 3
SandiKarsa
Sandi Karsa : Dina Pendidikan
Yaiku ukara kang diwedharake kang satemene kang
dipilah-pilah adhapur huruf. Sandi iki digawe
medharake cipta, gagasan, utawa kekarepan
Tuladha:
D
i
n
a
P
E
D
D
N
N
I
I
K
A
Matur
Nuwun

More Related Content

Similar to Tembang Macapat-Ramadhani Oktavia D-XI MIPA 4.pdf

09_Elisa Eka Anggraeni_XI MIPA 2
09_Elisa Eka Anggraeni_XI MIPA 209_Elisa Eka Anggraeni_XI MIPA 2
09_Elisa Eka Anggraeni_XI MIPA 209ElisaEkaanggraeni
 
TEMBANG MACAPAT FERDIAN RIZKY RAMADIANSYAH / XI MIPA 5 / 07
TEMBANG MACAPAT FERDIAN RIZKY RAMADIANSYAH / XI MIPA 5 / 07TEMBANG MACAPAT FERDIAN RIZKY RAMADIANSYAH / XI MIPA 5 / 07
TEMBANG MACAPAT FERDIAN RIZKY RAMADIANSYAH / XI MIPA 5 / 0713FerdianRizky
 
pdf_20230317_212705_0000.pdf
pdf_20230317_212705_0000.pdfpdf_20230317_212705_0000.pdf
pdf_20230317_212705_0000.pdf05AldoMaulanaH
 
Nur Hidayat XI_MIPA2_28.pdf
Nur Hidayat XI_MIPA2_28.pdfNur Hidayat XI_MIPA2_28.pdf
Nur Hidayat XI_MIPA2_28.pdf28NurHidayat
 
M. YASMIN ALI / XI MIPA 5 / 16.pdf
M. YASMIN ALI / XI MIPA 5 / 16.pdfM. YASMIN ALI / XI MIPA 5 / 16.pdf
M. YASMIN ALI / XI MIPA 5 / 16.pdfMuhammadYasminAli
 
Tasya Ra - 33/XI IPS 1 SMA Negeri 1 Pasuruan
Tasya Ra - 33/XI IPS 1 SMA Negeri 1 Pasuruan Tasya Ra - 33/XI IPS 1 SMA Negeri 1 Pasuruan
Tasya Ra - 33/XI IPS 1 SMA Negeri 1 Pasuruan 33tasyarizkyamalia
 
Tembang_Macapat_(22-PrawitaFQ-XIMipa5).pdf
Tembang_Macapat_(22-PrawitaFQ-XIMipa5).pdfTembang_Macapat_(22-PrawitaFQ-XIMipa5).pdf
Tembang_Macapat_(22-PrawitaFQ-XIMipa5).pdfPrawitafiyaqolelah
 
Tembang_Macapat_(22-PrawitaFQ-XIMipa5).pdf
Tembang_Macapat_(22-PrawitaFQ-XIMipa5).pdfTembang_Macapat_(22-PrawitaFQ-XIMipa5).pdf
Tembang_Macapat_(22-PrawitaFQ-XIMipa5).pdfPrawitafiyaqolelah
 
08 Inayatun Nisa' XI IPS 2
08 Inayatun Nisa' XI IPS 208 Inayatun Nisa' XI IPS 2
08 Inayatun Nisa' XI IPS 208InayatunNisa
 
Tembang Macapat-Niera Dwi Cahyani-XI-MIPA 2-25.pdf
Tembang Macapat-Niera Dwi Cahyani-XI-MIPA 2-25.pdfTembang Macapat-Niera Dwi Cahyani-XI-MIPA 2-25.pdf
Tembang Macapat-Niera Dwi Cahyani-XI-MIPA 2-25.pdf26NieraDwiCahyani
 
23_Mukhammad Aldi Pratama_XI MIPA 2.pdf
23_Mukhammad Aldi Pratama_XI MIPA 2.pdf23_Mukhammad Aldi Pratama_XI MIPA 2.pdf
23_Mukhammad Aldi Pratama_XI MIPA 2.pdf24MukhammadAldiPrata
 
19_Millati Zakiyya_Xl-MIPA2
19_Millati Zakiyya_Xl-MIPA219_Millati Zakiyya_Xl-MIPA2
19_Millati Zakiyya_Xl-MIPA2Mila45346
 
Tembang Macapat - Diana Dwi A/09/XI IPS-1.pdf
Tembang Macapat - Diana Dwi A/09/XI IPS-1.pdfTembang Macapat - Diana Dwi A/09/XI IPS-1.pdf
Tembang Macapat - Diana Dwi A/09/XI IPS-1.pdfDianaDwi13
 

Similar to Tembang Macapat-Ramadhani Oktavia D-XI MIPA 4.pdf (20)

Tembang Macapat
Tembang Macapat Tembang Macapat
Tembang Macapat
 
Tembang Macapat
Tembang Macapat Tembang Macapat
Tembang Macapat
 
09_Elisa Eka Anggraeni_XI MIPA 2
09_Elisa Eka Anggraeni_XI MIPA 209_Elisa Eka Anggraeni_XI MIPA 2
09_Elisa Eka Anggraeni_XI MIPA 2
 
Tembang Macapat
Tembang MacapatTembang Macapat
Tembang Macapat
 
TEMBANG MACAPAT FERDIAN RIZKY RAMADIANSYAH / XI MIPA 5 / 07
TEMBANG MACAPAT FERDIAN RIZKY RAMADIANSYAH / XI MIPA 5 / 07TEMBANG MACAPAT FERDIAN RIZKY RAMADIANSYAH / XI MIPA 5 / 07
TEMBANG MACAPAT FERDIAN RIZKY RAMADIANSYAH / XI MIPA 5 / 07
 
pdf_20230317_212705_0000.pdf
pdf_20230317_212705_0000.pdfpdf_20230317_212705_0000.pdf
pdf_20230317_212705_0000.pdf
 
Nur Hidayat XI_MIPA2_28.pdf
Nur Hidayat XI_MIPA2_28.pdfNur Hidayat XI_MIPA2_28.pdf
Nur Hidayat XI_MIPA2_28.pdf
 
M. YASMIN ALI / XI MIPA 5 / 16.pdf
M. YASMIN ALI / XI MIPA 5 / 16.pdfM. YASMIN ALI / XI MIPA 5 / 16.pdf
M. YASMIN ALI / XI MIPA 5 / 16.pdf
 
Tasya Ra - 33/XI IPS 1 SMA Negeri 1 Pasuruan
Tasya Ra - 33/XI IPS 1 SMA Negeri 1 Pasuruan Tasya Ra - 33/XI IPS 1 SMA Negeri 1 Pasuruan
Tasya Ra - 33/XI IPS 1 SMA Negeri 1 Pasuruan
 
Tembang_Macapat_(22-PrawitaFQ-XIMipa5).pdf
Tembang_Macapat_(22-PrawitaFQ-XIMipa5).pdfTembang_Macapat_(22-PrawitaFQ-XIMipa5).pdf
Tembang_Macapat_(22-PrawitaFQ-XIMipa5).pdf
 
Tembang_Macapat_(22-PrawitaFQ-XIMipa5).pdf
Tembang_Macapat_(22-PrawitaFQ-XIMipa5).pdfTembang_Macapat_(22-PrawitaFQ-XIMipa5).pdf
Tembang_Macapat_(22-PrawitaFQ-XIMipa5).pdf
 
Tembang Macapat.pdf
Tembang Macapat.pdfTembang Macapat.pdf
Tembang Macapat.pdf
 
08 Inayatun Nisa' XI IPS 2
08 Inayatun Nisa' XI IPS 208 Inayatun Nisa' XI IPS 2
08 Inayatun Nisa' XI IPS 2
 
Tembang Macapat
Tembang Macapat Tembang Macapat
Tembang Macapat
 
Tembang Macapat.pdf
Tembang Macapat.pdfTembang Macapat.pdf
Tembang Macapat.pdf
 
Tembang Macapat-Niera Dwi Cahyani-XI-MIPA 2-25.pdf
Tembang Macapat-Niera Dwi Cahyani-XI-MIPA 2-25.pdfTembang Macapat-Niera Dwi Cahyani-XI-MIPA 2-25.pdf
Tembang Macapat-Niera Dwi Cahyani-XI-MIPA 2-25.pdf
 
23_Mukhammad Aldi Pratama_XI MIPA 2.pdf
23_Mukhammad Aldi Pratama_XI MIPA 2.pdf23_Mukhammad Aldi Pratama_XI MIPA 2.pdf
23_Mukhammad Aldi Pratama_XI MIPA 2.pdf
 
19_Millati Zakiyya_Xl-MIPA2
19_Millati Zakiyya_Xl-MIPA219_Millati Zakiyya_Xl-MIPA2
19_Millati Zakiyya_Xl-MIPA2
 
Tembang Macapat - Diana Dwi A/09/XI IPS-1.pdf
Tembang Macapat - Diana Dwi A/09/XI IPS-1.pdfTembang Macapat - Diana Dwi A/09/XI IPS-1.pdf
Tembang Macapat - Diana Dwi A/09/XI IPS-1.pdf
 
Tembang Macapat
Tembang MacapatTembang Macapat
Tembang Macapat
 

Tembang Macapat-Ramadhani Oktavia D-XI MIPA 4.pdf

  • 2. TentangPenulis Ramadhani OktaviaDinada No. Absen : 26 Kelas : XI MIPA 4 Nama sekolah : SMAN 1 Kota Pasuruan Nama pengajar : Dety Kurnia S.Pd ii
  • 3. 2023 HalamanJudul......................................................................... i TentangPenulis....................................................................... ii DaftarIsi.................................................................................... iii Babagan1.................................................................................. 1 PangertenTembangMacapat.............................................. 1 FilosofiTembangMacapat.................................................... 2 Maskumambang....................................................... 2 Mijil,Sinom ................................................................ 3 Kinanthi,Asmaradhana.......................................... 4 Gambuh,Dhandanggula.......................................... 5 Durma,Pangkur,Megatruh.................................... 6 Pocung........................................................................ 7 WataklanSasmitaneTembangMacapat......................... 8 AncaseTembangMacapat.................................................... 9 Babagan2.................................................................................. 10 PaugeraneTembangMacapat.............................................. 10 TabelGuruGatra,GuruWilangan,lanGuruLagu............ 11 TuladhaPaugeranTembangMacapat................................ 12 Babagan3.................................................................................. 13 UnsurKebasaanTembangMacapatlanTuladhane........ 13 TembungGarba...................................................... 13 TembungKawi,Dasanama.................................. 14 SandiAsma............................................................. 15 SandiKarsa............................................................. 16 DaftarIsi Tembang Macapat iii
  • 4. Tembang utawa sekar yaiku rumpakan basa kanthi paugeran tartamtu kang pangucape kudu nggunakake kagunan swara. • Tembang Macapat (Tembang Cilik) yaiku syair utawa geguritan tradisional Jawa sing nduweni makna tartamtu. • Tembang Macapat dilagukake sarta kaiket ing struktur tartamtu yaiku guru gatra, guru lagu lan guru wilangan. Pangerten TembangMacapat BABAGAN 1
  • 5. Nggambarake panguripane manungsa nalika ana ing guwa garbane ibune, ing wektu iku jinis kelamine durung dingerteni. "Mas" tegese lanang utawa wadon sing ora dingerteni, dene "kumambang" tegese ngambang ing kandhutan ibune. Filosofi TembangMacapat BABAGAN 1 1.Maskumambang
  • 6. 3.Sinom BABAGAN 1 Ngandharake kadadeyan sawise meteng, yaiku babaran, metune jabang bayi saka guwa garbane ibu kanthi kersane Gusti. Ing tangisan bayi sing sepisanan, patang hawa nafsu nemplek sing bakal dadi pengirim kekuatan ing perkembangan manungsa sabanjure. Kuwasane hawa nepsu sing mengko bakal mbantu awak manungsa. 2.Mijil Gegambaran manungsa kang wiwit gedhe, wis dadi enom/remaja kang lagi mekar, nduweni pepenginan lan pangarep-arep. Minangka mudha uga dadi tanggung jawab lan kuwajibane ngudi ilmu kanthi sae lan saakeh-akehe.
  • 7. 4.Kinanthi 5.Asmaradana BABAGAN 1 Kinanthi asale saka suku kata "kanthi" sing ing basa Jawa tegese tuntunan, nyritakake urip nalika manungsa isih enom lagi mbentuk jati diri lan butuh tuntunan minangka bekal menyang dalan kang bener. Tembang iki asale saka rong tembung, yaiku “Asmoro” kang tegese asmara lan tresna. Tembung “Dhana” kang tegese murub. Ing fase manungsa wayah enom sing wis ngerti katresnan marang lawan jinise.
  • 8. 6.Dhandanggula 6.Gambuh Ngungkapake cita-cita utawa pangarep-arep ing urip manungsa dideleng saka sandhang, pangan lan papan. Nggambarake uripe wong sing seneng, apa sing dicita-citake dadi kenyataan. Wiwit saka karya, kulawarga, lan liya- liyane. BABAGAN 1 Gambuh asale saka tembung “jumbuh” utawa “sarujuk” kang tegese yen wis cocok (karo wong kang ditresnani), banjur bakal naleni tali bebrayan kanggo urip bebarengan. nggambarake bab anyar ing urip manungsa, yaiku wektu bebrayan.
  • 9. 8.Durma 9.Pangkur 10.Megatruh BABAGAN 1 Durma asale saka tembung darma/wèwèh. wong sing wis rumangsa cukup uripe bakal katon welas asih marang wong liya. Dadi bakal ana rasa pengin menehi. Iki dipengaruhi dening pendidikan agama lan karakter sosial. Tembang pangkur asale saka tembung mungkur kang nggambarake urip kang kudu bisa nyingkiri hawa nepsu lan angkara murka. Kapendhet saking tembung megat roh ingkang tegesipun pejah (nalika roh wangsul dhumateng Gusti ingkang Maha Agung) tegesipun lelampahaning manungsa sampun rampung wonten ing ngalam donya. Nggambarake kahanan manungsa sing bakal ngadhepi pati.
  • 10. Pocung Pocung nggambarake lelampahan pungkasaning manungsa ing donya. Tembang Pocung nduweni filosofi ngenani ritual nalika nglilani wong lunga. Sing digawa mung sawetara lembar kain kafan sing mbungkus awak ing kuburan. BABAGAN 1 Paham nggih sakniki filosofi tembang macapat
  • 12. Ancase BABAGAN 1 Macapat minangka tuntunan tumrap manungsa kanggo golek jati diri saka cara ngatur patang napsu kadonyan. Tembang macapat kanggo menehi piwulan kang isine kawruh lan bab urip. Yen ditrapake ing kauripan, bakal nemu katrenteman atine. TembangMacapat
  • 13. PangertenGuruGatra, PangertenGuruGatra, GuruWilangan, lan GuruWilangan, lan GuruLagu GuruLagu GuruWilangan BABAGAN 2 yaiku cacahe larik (gatra/baris) saben sapada (bait) tembang. GuruGatra yaiku cacahe wanda (suku kata) ing saben gatra (baris) tembang. GuruLagu yaiku dhong-dhinge/tibane swara ing saben pungkasane gatra.
  • 15. Tuladha Ambeke kang wus utama, tan ngendhak gunaning jalmi, amiguna ing aguna, sasolahe kudu bathi, pintere den alingi, bodhone didokok ngayun, pamrihe den inaa, mring padha padhaning jalmi, suka bungah den ina sapadha-padha. Guru gatra = 9 Guru wilangan = 8, 8, 8, 8, 7, 8, 7, 8, 1 Guru lagu = a, i, a, i, i, u, a, i, a Dadi tembang macapat ing ndhuwur yaiku sinom BABAGAN 2
  • 16. UnsurKebasaan UnsurKebasaan TembangMacapat TembangMacapat BABAGAN 3 Tembung garba yaiku tembung kang kedadeyan saka gandhenge tembung loro utawa luwih. TembungGarba • Priyagung saka tembung priya lan agung. • Sinom sakat tembung isih dan enom. • Aneng saka tembung ana lan ing Tuladha:
  • 17. TembungKawi Dasanama BABAGAN 3 Tembung kawi yaiku tembung-tembung sing asale saka Basa Jawa Tengahan/Jawa Kuna. Tembung iki biasane digunakake kanggo omongan sabendina, mula saiki wis arang keprungu • Tembung arcapada ateges : jagad, bumi • Tembung birawa ateges : gagah, giris • Tembung nimpuna ateges : pinter Tuladha: Dasanama asale saka tembung ‘dasan’ ateges sepuluh, ‘nama’ ateges jeneng utawa aran. Dasanama yaiku jenenge wong utawa aran siji nduweni jeneng utawa aran nganti sepuluh (utawa luwih) kang padha utawa meh padha tegese. Tuladha: • Bocah padha tegese karo : rarya, wala, larya, walaka, rare, lare. • Kanca padha tegese karo : kanthi, rowang, rewang, graya, pasaya. • Nalika padha tegese kato : rikala, sahat, sêdhêng, duk kala, dupi, tatkala.
  • 18. Oreme arek jaman saiki Kalangkung gung saka tumindake Tansah tar oleh apa-apa, anane mung rugi mburi Virus ngersula niki kudu den ilangake Supadya biasanipun tumindak tankocap Dienggo mulyake awakdhewe Namine usaha niku tahap Dadyawuh mung kudu dijajal dhewe BABAGAN 3 SandiAsma O K Ta Vi a Di Na Da Sandi asma : Ramadhani Oktavia Dinada Yaiku jenenge pangarang, pangripta, utawa pujangga kang diwedharake kang satemene kang dipilahpilah adhapur wanda-wanda utawa aksara-aksara. Tuladha:
  • 19. Dimen lebdeng kawruh ing pakaryan mrih trengginas nalar mulur rinengga ambeg berbudi anjrah mring para siswa Pepinginan kang samya kae Esthining tyas maujud Naning mulya Dina dina kepungkur Iku dadi landhasaneki Dina kang bakal teka Ing pangangkah tumus Kita bangsa Indonesia Anemahi jaman Nyrambahi Nuwsantara BABAGAN 3 SandiKarsa Sandi Karsa : Dina Pendidikan Yaiku ukara kang diwedharake kang satemene kang dipilah-pilah adhapur huruf. Sandi iki digawe medharake cipta, gagasan, utawa kekarepan Tuladha: D i n a P E D D N N I I K A