Irlanda ulke raporu_2013

İRLANDA
ÜLKE RAPORU

Hazırlayan : Nejla Tuğrul

Ankara - December, 2012

İRLANDA
Temel Sosyal ve Ekonomik Göstergeler
Temel Sosyal Göstergeler
Resmi Adı

İrlanda Cumhuriyeti

Nüfus

4,6 milyon (2011)

Dil

İrlandaca, İngilizce

Din

Katolik %87,4, Protestan %2,9, Diğerleri %9,7

Yüzölçümü

70.280 km²

Başkent (nüfus)

Dublin (1,3 milyon)

Yönetim Şekli

Parlamenter Demokrasi

Para Birimi

Avro (€)

Temel Ekonomik Göstergeler
2007

2008

2009

2010

2011b

2012c

GSYİH (milyar dolar, cari fiyatlarla)

260,2

264,6

223,2

207,4

217,5

203,4

GSYİH (milyar avro, cari fiyatlarla)

189,9

180

160,6

156

156,5

155,3

5,2

-3,0

-7,0

-0,4

0,7

-1.0

-13,9

-15

-6,5

1

0,2

1,6

-5,3

-5,7

-2,9

0,5

0,1

0,8

Kişi Başına GSYİH (dolar, cari fiyatlarla)

60.651

61.243

52.522

49.747

52.545

48.435

Kişi Başına GSYİH (dolar, PPP*)

46.223

43.855

41.838

43.259

44.807

44.937

İşsizlik Oranı (%, ort.)

4,6

6,3

11,8

13,6

14,4

14,7

Enflasyon Oranı (%, ort., TÜFE)

4,9

4

-4,5

-0,9

2,6

2,1

Enflasyon Oranı (%, ort., ÜFE)

2,3

6,1

-3,6

1,5

4,6

1,2

Kredi Faiz Oranı (%, ort.)

6,4

6,7

3,6

3,2

3,8

3,4

Reel Büyüme Oranı (%)
Cari İşlemler Dengesi (milyar dolar)
Cari İşlemler Dengesi (GSYİH’deki payı, %)

Döviz Kuru ($/€, ortalama)
İhracat (fob, milyar dolar)

1,37

1,47

1,39

1,33

1,39

1,31

115,2

119,2

108,2

110,1

118,7

112,9

İthalat (fob, milyar dolar)

-88,1

-84,2

-62,9

-61,6

-68

-65,4

Dış Ticaret Hacmi (fob, milyar dolar)

203,3

203,4

171,1

171,7

186,7

178,3

27,2

35

45,2

48,4

50,7

47,5

Dış Ticaret Dengesi (milyar dolar)
Kaynak: The Economist Intelligence Unit

b EIU tahmini, c EIU projeksiyonu. * Satınalma Gücü Paritesi (Purchasing Power Parity)

Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar
AB, DTÖ, BM, Avrupa Konseyi, IMF, FAO, Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (IBRD), Uluslararası
Kalkınma Birliği (IDA), Avrupa Kalkınma Bankası (EBRD), ILO, OECD, Dünya Sağlık Örgütü (WHO), UNCTAD,
UNIDO, UNESCO.
Genel Bilgiler
Coğrafi Konum
Adanın toplam yüzölçümü 84.421 km² olup, İngiltere idaresinde bulunan Kuzey İrlanda’nın yerleşik olduğu
alan ise 14.139 km²’dir. Yaklaşık 362 km. uzunluğunda ve 225 km. genişliğinde bir ada devleti olan İrlanda
Cumhuriyeti’nin yüzölçümü 70.280 km² olarak ölçülmektedir. İrlanda’nın kuzeyinde İngiltere ile 360 km.lik bir
sınırı bulunmaktadır. Solunda Atlantik Okyanusu, sağında ise İrlanda Denizi yer alan İrlanda Cumhuriyeti’nin
kıyılarının toplam uzunluğu 1.448 km.dir.
İrlanda, merkezinde kalker düzlükler bulunan, kıyılarda ise tepe ve dağlarla çevrili bir adadır. Adada çok
-, 2013

2 / 34

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.

yüksek dağlar bulunmamakta olup en yüksek noktası 1.041 metre ile ülkenin güneybatısında yer alan Kerry
bölgesindeki Carrauntoohil’dir. Yine aynı bölgede bulunan Beenkeragh (1.010 metre), Caher (1.001 metre) ve
Brandon Dağı (951 metre)’nın yanısıra, Wicklow bölgesinde yer alan Lugnaquilla (924 metre), Tipperary
bölgesinde bulunan Galtymore (917 metre), Down bölgesindeki Donard (850 metre), Mayo’da yer alan
Mweelrea (814 metre) ve Donegal’deki Errigal (749 metre) İrlanda’nın diğer yüksek dağları arasında yer
almaktadır.
Kıyılar, girintili çıkıntılı olup, pek çok irili ufaklı doğal liman bulunmaktadır. Batı kıyısı açıklarında, başta Aran,
Blasket, Achill ve Clare adaları olmak üzere pek çok büyüklü küçüklü ada yer almaktadır. İç kısımlarda ise irili
ufaklı pek çok göl bulunmakta olup en büyükleri Derry’de yer alan Neagh (381 km²), Galway’de bulunan
Corrib (176 km²), Clare’de yer alan Derg (118 km²), Fermanagh’da bulunan Erne (112 km²) ve
Westmeath’de yer alan Ree (105 km²) gölleridir.
İrlanda’nın en uzun ırmağı olan Shannon, ülkenin kuzey iç kesimlerinden başlayıp, güney ve güneybatı
istikametinde yaklaşık 360 km. Aktıktan sonra, batı kıyılarında denize boşalmaktadır. Diğer büyük nehirler
arasında Barrow (192 km.), Suir (184 km.) ve Blackwater (168 km.)’ı saymak mümkündür. Doğuda Liffey
nehri Dublin Körfezi’nde denize akmaktadır. Ayrıca, Cork’ta Lee ırmağı, Derry bölgesinde ise Foyle nehri
akmaktadır.
Siyasi ve İdari Yapı
İrlanda parlamenter demokrasi ile idare edilmektedir. Hukuki düzenin temelini içtihatlar ve Anayasa uyarınca
Parlamento tarafından çıkartılan yasalar teşkil etmektedir. Ayrıca, AB tarafından çıkartılan mevzuat da
İrlanda’da yürürlükte kabul edilmektedir.
İdari sistem güçler ayrılığı esasına dayanmaktadır. Cumhurbaşkanı, Ulusal Meclis ve Hükümetin yetkileri ile
yargının yapısı ve güçleri Anayasa ile belirlenmiştir.
Cumhurbaşkanı devletin başıdır. Cumhurbaşkanları, doğrudan halk tarafından seçilmekte, 7 yıl için göreve
gelmekte ve bir defaya mahsus olmak üzere yeniden seçilebilmektedirler. Cumhurbaşkanı’nın yetkileri daha
çok sembolik olup yetkilerinin büyük bir bölümü, ancak Hükümetin tavsiyesi üzerine uygulanabilme özelliğine
sahiptir. Mevcut Cumhurbaşkanı Michael D. Higgins 11 Kasım 2011 tarihinde seçilmiştir.
İrlanda’nın Anayasası, hükümetin yetkilerini belirlemekte, hem Cumhurbaşkanı’nın, hem de Parlamento’daki
her iki Meclisin (Temsilciler Meclisi ve Senato) yetkilerini ve görevlerini düzenlemektedir. Ayrıca,
mahkemelerin yapısı ve yetkileri ile temel vatandaşlık hakları da Anayasa’da yer almaktadır.
Ulusal Meclis iki kanatlı olup, Millet Meclisi’nde (Dail) 166 milletvekili, istişari yetkilere sahip Senato’da
(Seanad) ise 60 Senatör bulunmaktadır. Millet Meclisi seçimleri her beş yılda bir 41 seçim çevresinde
yapılmakta olup, son genel seçimler Şubat 2011 tarihinde yapılmıştır. Senato’nun 11 üyesi Başbakan
tarafından önerilmekte, 43’ü beş ayrı mesleki panel tarafından (kültür-eğitim, tarım, istihdam, ticaret-sanayi
ve idari), 6’sı ise üniversiteler tarafından seçilmektedir. Senato yasa önerebilmek veya yasalarda değişiklik
yapabilmekle birlikte, Ulusal Meclisin bunları reddetme hakkı da bulunmaktadır.
Yasa tasarıları Senato ya da Temsilciler Meclisi tarafından verilebilmektedir. Uygulamada genellikle, Kabine
tarafından hazırlanan yasa tasarıları Temsilciler Meclisi’nde görüşülmekte, daha sonra incelenmek üzere
Senato’ya gönderilmektedir. Senato 90 gün içerisinde yasa tasarısı hakkındaki görüşlerini (onaylama,
değişiklik önerme, reddetme) bildirmek durumundadır. Temsilciler Meclisi, Senato’nun red görüşünü dikkate
almama yetkisine sahiptir. Senato’nun, Temsilciler Meclisi ile paylaştığı diğer yetkileri de mevcuttur.
Hükümetin başı Başbakan’dır (Taoiseach). Hükümette bir Başbakan Yardımcısı (Tanaiste) bulunmaktadır.
Başbakan, Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı, Temsilciler Meclisi üyesi olmak durumundadır. Senato
çoğunluğunun desteğini kaybeden Başbakan istifa etmek durumundadır. Hükümet 15 Bakandan
oluşmaktadır.Bunlara ilaveten, Başbakanlık veya ilgili Bakanlıklar nezdinde görevlendirilen Devlet Bakanları
bulunmaktadır. Ekonomik kriz nedeniyle Hükümet tarafından 2009 yılı Nisan ayında hazırlanan ve kabul
edilen Tasarruf Tedbirleri kapsamında sözkonusu Devlet Bakanlığı sayısı 20’den 15’e indirilmiştir.Yürütme
yetkisi Hükümet tarafından veya Hükümetin yetki vermesi sonucunda uygulanmaktadır. Hükümet Temsilciler
Meclisi’ne karşı sorumludur.
İrlanda'da ekonomik kriz nedeniyle alınan erken seçim kararı sonucunda 25 Subat 2011 tarihinde
gerçekleştirilen genel seçim sonucunda sandıktan birinci parti olarak çıkan Fine Gael partisinin lideri Enda
Kenny, Başbakan-"Taoiseach" (İrlandaca hükümet başkanı anlamına gelmektedir) seçilmiştir. İrlanda
Parlamentosu (Dail), Fine Gael partisinden Sean Barrett'ı Meclis Başkanı seçmiştir.Cumhurbaşkanı Mary
McAleese'nin hükümet kurma yetkisini Başbakan Enda Kenny’ye resmen vermesi ile Fine Gael ve İşçi Partisi
tarafından 9 Mart 2011 tarihinde koalisyon hükümeti kurulmuştur.

Nüfus ve İşgücü Yapısı
İrlanda’nın toplam nüfusu 2011 yılı Nisan ayında, 2010 yılına göre %1,6 oranında artarak 4.581.269 kişiye
ulaşmış olup, nüfusun büyük bir bölümü ülkenin doğu ve güney kesimlerinde yaşamaktadır. Nüfus Nisan
2006’ya göre ise %8,1 artış göstermiştir. Nüfüs artışı doğum oranının yüksekliği kadar AB ülkelerinden
özellikle Polonya, Litvanya ve Letonya gibi Baltık ülkelerinden gelen yabancı göçmenlerden
kaynaklanmaktadır.
Günümüzde nüfusun yoğun olarak yerleştiği şehirler; Dublin bölgesi (Dublin, Dun Laoghaire- Rathdown, Fingal
ve Güney Dublin) (1.270.603 kişi), Cork (118.912 kişi), Galway (75.414 kişi), Limerick (56.779 kişi) ve
Waterford (46.747 kişi)’dir. Yapılan çalışmalar, İrlanda nüfusunun %60’ının, Dublin ve civarındaki 100 km.lik
bir alanda yoğunlaştığını göstermektedir.

İrlanda Ülke Raporu

3 / 34


Nüfus İstatistikleri (yapılan nüfus sayımlarına göre)
1996

2006

2011

3.326

Nüfus (bin kişi)

2002
3.917

4.240

4.581

Kaynak: Central Statistics Office Ireland (http://www.cso.ie/)

İrlanda nüfusu oldukça karma bir yapıya sahiptir. Yabancı nüfusta 188 ülkeden göçmen bulunmaktadır.
Bununla beraber yabancı nüfusun %82’si sadece 10 ülkeden gelmektedir: İngiltere, Polonya, Litvanya,
Nijerya, Letonya, ABD, Çin, Almanya, Filipinler ve Fransa.
Nüfus artışında İrlanda AB ülkeleri arasında birinci sıradadır. Bu artışın 2/3’ü yabancı göçmenlerden
kaynaklanmaktadır. İrlanda’ya göç gelenlerin yaklaşık yarısı (%48’i) AB’ye yeni üye 12 ülkeden (Polonya,
Romanya, Litvanya) olmuştur.
Yabancı nüfusun hızlı artış oranı ve İrlanda’nın aslında çok uzun yıllar dışa göç veren bir ülke olması nedeniyle
göç alma konusunda çok fazla deneyiminin bulunmamasıyla da bağlantılı olarak, mevcut yabancı uyruklu
nüfusun varlığı bazı konularda özel dikkat gerektirmeye başlamıştır. Bu itibarla, altyapı (ulaştırma, mesken,
vb.) ve eğitim gibi konularda yabancı nüfusun ihtiyaçlarını göz önünde tutan özel önlemler alınmaya
başlanmıştır.
Nüfus yoğunluğu 63 kişi/km² ile Avrupa ortalamasının oldukça altında seyretmektedir. Toplam nüfusun
yaklaşık üçte ikisi (%66) 15-64 yaş arasında, %22’si 15 yaş altında ve %12’si 65 yaş ve üzerindedir. 2026
yılında İrlanda’nın nüfusunun ise 5,5 milyonun üzerinde olacağı tahmin edilmektedir.
İrlanda nüfusunun yaklaşık %45’ı genç nüfus olup, genç, eğitimli ve dinamik bir işgücü bakımından İrlanda’ya
avantaj sağlamaktadır. Buna ek olarak, İrlanda’daki işgücünün rekabet edebilirliği (eğitim düzeyi, yaş
ortalaması, İngilizce konuşması vb. unsurların etkisiyle) Batı ülkeleri arasında son derece yüksektir. 65’in
üzerinde bulunan nüfus oranı itibariyle Avrupa’daki en düşük orana sahip olan İrlanda, benzer şekilde toplam
bağımlı nüfus oranı (15’ten küçük ve 65’den büyük olan nüfusun toplamı) bakımından da en düşük orana
sahip bulunmaktadır. Bir diğer ifade ile İrlanda, ekonomik bakımdan Avrupa’nın en aktif nüfusuna sahiptir.
IMD World Competitiveness Yearbook tarafından yapılan 2011 yılı göstergelerine göre İrlanda sağlık ve
ilköğretimde 10. sırada, yüksek öğretim ve eğitimde 22. sırada, mal ve işgücü piyasalarında sırasıyla 13. ve
17. sırada yer almaktadır. Diğer taraftan verimlilik ve etkinlikte dünyada 4. sırada ve iş yapma etkinliğinde
18. sırada bulunmakta olup, diğer AB ülkelerinin çoğunun önüne geçmektedir.
AB’nin 2004 yılındaki genişlemesi sonucunda üye olan 10 yeni ülke vatandaşlarına çalışma izni tanıyan üç
ülke arasında yer alan İrlanda, bu ülkeler kaynaklı işgücü göçünden oldukça etkilenmiştir. Yüksek eğitim
düzeyli kalifiye işgücünün yanısıra, emek yoğun sektörlerde çalışmak üzere İrlanda’ya gelen yabancı işgücü
de önemli yer tutmaktadır. Çalışma izninin tanınması sonrasında beklenmedik oranda göç alan İrlanda, bu
deneyimiyle bağlantılı olarak ve mevcut yabancı nüfusun topluma entegre edilmesi çalışmalarına ağırlık
vereceğini belirterek, 1 Ocak 2007 itibariyle üye olan Romanya ve Bulgaristan vatandaşlarına çalışma izni
tanımamıştır. Bununla birlikte, bu ülkeler vatandaşlarının yapacakları istihdam izni başvurularının öncelikli
olarak değerlendirmeye alınacağı belirtilmiştir.
Asgari ücret 2011 yılından itibaren 7,65 Euro/saat olarak uygulanmaktadır.
İrlanda, Avrupa’daki en uzun çalışma süresine sahip ülkeler arasında bulunmaktadır. Yıllık 20 işgünü izne ek
olarak sadece 9 gün ulusal tatil mevcut olup toplam tatil sayısı 29 gündür. Buna mukabil, Avrupa ortalaması
36 gün düzeyinde seyretmektedir. Ayrıca haftalık çalışma süresi, 48 saat/hafta ve 12 saat/hafta fazla mesai
olarak saptanmış ise de ortalama çalışma süresi 39 saat/hafta’dır.
İrlanda, İngilizce konuşan, genç ve dinamik bir işgücü piyasasına sahiptir. Nüfusun yapısı nedeniyle, bu
durumun öngörülebilir gelecekte de devam edecek olması uluslararası firmaların İrlanda’yı seçmeleri
açısından çekici bir ortam yaratmaktadır.
İşgücü ve İşsizlik
2007
İşgücü (milyon kişi)
İşsizlik oranı (%)

2008

2009

2010

2011

2012

2,22

2,24

2,19

2,14

2,11

2,1

4,6

6,3

11,8

13,6

14,4

14,7


Doğal Kaynaklar ve Çevre
İrlanda topraklarının yaklaşık üçte ikisi çayır ve meralardan meydana gelmektedir. Orman yok denecek kadar
azdır. En çok rastlanan ağaçlar meşe, dişbudak ve akağaçtır. İrlanda tamamıyla bir kır ülkesidir.
İrlanda zengin mineral yataklarına sahip bulunmamaktadır. Bununla birlikte, dünyanın en büyük çinko/kurşun
yatakları arasında yer alan bir rezerv, Meath bölgesinde yer alan Navan yakınlarında yer almaktadır.
1970’lerde keşfedilen bu yataklar madencilikte bir sıçrama yaratmıştır. Ülkenin diğer madenleri arasında
bakır, alçıtaşı, kireçtaşı, dolomit, ayrıca az miktarda gümüş, sülfür ve barit bulunmaktadır.
Düşük kaliteli kömür yatakları bulunmakta ise de ülkede daha çok turba bulunmakta ve yakıt olarak da
-, 2013

4 / 34


kullanılmaktadır. Turbanın kaynağını çürümüş bitkiler teşkil etmektedir. Çürümüş bitkilerden oluşan
tabakanın kalınlığı birkaç santimetre ile 15 metre arasında değişmekte olup, İrlanda topraklarının yaklaşık
1/10’unu oluşturmaktadır.

Dahil Olduğu Uluslararası Anlaşmalar
AB, DTÖ, BM, Avrupa Konseyi, IMF, FAO, Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (IBRD), Uluslararası
Kalkınma Birliği (IDA), Avrupa Kalkınma Bankası (EBRD), ILO, OECD, Dünya Sağlık Örgütü (WHO), UNCTAD,
UNIDO, UNESCO.
Genel Ekonomik Durum
Ekonomik Yapı
İrlanda, 1995-2006 döneminde ortalama %6 oranında bir ekonomik büyüme hızı yakalamıştır. 2006 yılındaki
güçlü ekonomik performans ile 86.700 net istihdam artışı gerçekleşmiş, 2007 yılında %5,6’lık bir büyüme ile
1990’lı yıllardan itibaren tarım ve geleneksel imalat sanayine dayalı ekonomiden yüksek teknolojik ürünlerin
ve uluslararası hizmet ticaretinin artan bir şekilde gerçekleştirildiği bir ekonomiye geçilmiştir.
Bir dönem ekonominin en önemli sektörü olan tarımın payı halihazırda çok azalmış olup, mevcut durumda
sanayi GSYİH’nın %31’ini (yapı ve inşaat dahil) teşkil etmektedir. İhracat ve yabancı yatırımlardaki yükseliş
ekonomik büyümede rol oynamaya devam etmektedir. Hizmet sektörü GSYİH’nın %67’sini oluştururken,
tarım %2’sini oluşturmaktadır.
İrlanda’nın toplam bilgi yatırımı (Ar-Ge harcamaları, yazılım yatırımı ve üst düzey eğitim), geçtiğimiz 10 yılda
%10 oranında artış göstermiş, aynı dönemde OECD ve AB ülkelerindeki artış düzeyi ise yaklaşık %3
seviyesinde gerçekleşmiştir.
IMD, İrlanda ekonomisinin güçlü yönleri olarak Gayrisafi Yurtiçi Hasıla, ülkeye gelen ve ülkeden çıkan
yatırımların oranı, kurumlar vergisi ve yatırım teşvikleri unsurlarını vurgulamıştır.
Ancak, kriz öncesinde ekonominin büyük ölçüde inşaat sektöründeki büyümeye bağlı olması ve İrlanda’nın
rekabet gücünün giderek azalması, ekonominin karşı karşıya olduğu ulusal riskler olarak ortaya çıkmış,
giderek artan global dengesizlikler, mali piyasalardaki olumsuzluklar gibi uluslararası ortamdan kaynaklanan
riskler de eklenerek İrlanda’da 2008 yılında yaşanan ekonomik krizin etkisini oldukça artırmıştır.
2007-2013 döneminde uygulanan 4. Ulusal Kalkınma Planı açıklanmış olup, bir önceki döneme göre üç misli
kaynak tahsis edilerek İrlanda tarihindeki en yüksek kaynak aktarımı öngörülmektedir. Bu kapsamda, gelecek
7 sene içerisinde, ağırlıklı olarak altyapının geliştirilmesinde kullanılmak üzere toplam 184 milyar avro
ayrılmıştır. 4. Ulusal Plan kapsamında ekonomik altyapı ve sosyal altyapıya ayrılan kaynak toplam 88,3 milyar
avro düzeyindedir. Ancak, ekonomik kriz ile beraber yeni başlayacak kamu yatırımları yerine halihazırda
devam edilen altyapı projelerinin tamamlanmasına öncelik verilmektedir.
Kaynak: http://www.esri.ie/irish_economy/

Ekonomi Politikaları
Ekonomi politikaları önceki hükümetle AB, IMF ve Avrupa Merkez Bankası’nın arasında yapılan 85 milyar
avroluk kurtarma kredisi paketi çerçevesinde şekillenmektedir. Mevcut hükümet tasarruf tedbirlerini ve çeşitli
yapısal ve finansal reformları içeren bir program uygulamaktadır. Söz konusu kredi paketinin temel hedefleri
2010 yılında %30 olan bütçe açığının GSYİH’ye oranını 2015 yılında %3’ün altına çekmek, rekabeti
canlandırmak ve bankacılık sistemini sağlamlaştırmaktır.
Büyümenin yavaşlaması ve hükümetin kredi paketindeki hedefleri gerçekleştirmekte yetersiz kalması ihtimali,
ekonomik istikrarın sürdürülebilirliğinin önündeki en büyük engeller olarak göze çarpmaktadır. İşsizlik oranının
bir süre daha %14-15 seviyesinde devam edecek olmasından dolayı hükümet işsizliği azaltıcı tedbirler
arayışındadır, ancak buna yönelik bütçeden herhangi bir kaynak ayrılması oldukça zor görünmektedir. 2010
Nisan’da hükümetle sendikalar arasında yapılan anlaşma sonucu hükümet 2014 yılına kadar ücretlerde
azaltma ve işten çıkartma yoluna gitmeyeceğini açıklamıştır. Ancak, AB, IMF ve Avrupa Merkez Bankası söz
konusu programı azami dikkatle takip etmekte ve bütçeye hala çok büyük bir yük olan kamu sektöründeki
ücretlerin azaltılması yönünde ciddi baskı yapmaktadır.

Ekonomik Performans
Merkez İstatistik Ofisi’ne göre, 2010 yılındaki sanayi üretim endeksi %8,3 artış göstermişken, 2011 yılında
sadece %0,4 artış göstermiştir. Sözkonusu yavaşlama İrlanda’nın ihracatında çok önemli yer tutan yüksek
teknolojili sektörlerin üretimindeki % 0,2’lik küçülmenin bir yansımasıdır.
2010 yılında % 4,8 olan imalat sanayi ciro endeksindeki artış oranı 2011 yılında % 2,9 olarak gerçekleşmiştir.
Her iki endeksin aydan aya çok fazla değişkenlik göstermesine rağmen, İrlanda’nın önemli ihraç pazarlarında
(özellikle Euro alanı dışındaki ülkeler) talep daralmasının yaşandığı dönemde büyümenin ağırlıklı olarak
ihracat performansına bağlı olduğunu göstermektedir. Kasım 2011 – Ocak 2012 arasındaki 3 aylık dönemde

5 / 34


üretim miktarı önceki 3 aylık döneme göre % 7,4 azalmış, ciro ise % 2,7 artmıştır.
Kaynak: Economic Intelligence Unit

Ekonomide Geleceğe Yönelik Beklentiler
2011 yılının ilk yarısındaki ihracat odaklı ekonomik canlanma, üçüncü çeyrekte iç talebin düşmesi ve ihracat
artışının yavaşlaması nedeniyle negatife dönmüştür. İhraç mallarına yönelik talebin iç talepteki gerilemeyi
telafi edecek düzeyde olmasının beklenmediği İrlanda’da bu olumsuz durumun 2012-2013 döneminde de
devam edeceği öngörülmektedir. 2012 yılında %1’lik negatif büyüme beklenirken, 2012 yılında büyümenin %
0,5 ile pozitife dönmesi, 2014-2016 döneminde ise % 2-2,5 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir. Buna
paralel olarak yüksek işsizlik, ücretlerdeki azalma ve vergi oranlarındaki artış nedeniyle 2012-2013
döneminde özel tüketim harcamalarının azalmaya devam etmesi beklenmektedir.
Kriz öncesindeki 2007 yılında en üst noktasına ulaşan gayrisafi sabit sermaye yatırımları, inşaat sektöründe
yaşanan gerileme nedeniyle bu seviyenin yarısına kadar gerilemiştir. Sanayi sektöründeki makine ve ekipman
yatırımlarındaki beklenen artışın, inşaat sektöründeki küçülmeyi ve hükümetin altyapı yatırım
harcamalarındaki azalmayı telafi etmekten uzak olması bu gerilemenin 2012-2013 döneminde de devam
edeceğini göstermektedir. Yine söz konusu dönemde, bütçe açığını azaltıcı tedbirler nedeniyle hükümetin
tüketim harcamalarının da düşeceği beklenmektedir.
Ekonomik Projeksiyon
2011 b

2012 c

2013 c

2014 c

2015 c

2016 c

GSYİH (milyar dolar, cari fiyatlarla)

217,5

203,4

201,0

202,1

207,5

219,1

GSYİH (milyar avro, cari fiyatlarla)

156,5

155,3

155,8

159,1

167,3

173,9

Reel Büyüme Oranı (%)

0,7

-1,0

0,5

1,8

2,5

2,6

Cari İşlemler Dengesi (milyar dolar)

0,2

1,6

1,9

5,8

5,3

6,0

Cari İşlemler Dengesi (GSYİH’deki payı, %)

0,1

0,8

1,0

2,9

2,6

2,7

Kişi Başına GSYİH (milyar dolar, cari fiyatlarla)

52.545

48.435

47.177

46.773

48.025

50.717

Kişi Başına GSYİH (dolar, PPP*)

44.807

44.937

45.443

46.595

48.828

51.111

İşsizlik Oranı (%, ort.)

14,4

14,7

15,0

14,9

14,2

13,2

Enflasyon Oranı (%, ort., TÜFE)

2,6

2,1

1,0

1,0

1,8

2,1

Enflasyon Oranı (%, ort., ÜFE)

4,6

1,2

0,7

1,5

2,0

2,0

Kredi Faiz Oranı (%, ort.)

3,8

3,4

3,6

5,0

5,0

5,0

Döviz Kuru ($/€, ortalama)

1,4

1,3

1,3

1,3

1,2

1,3

118,7

İhracat (fob, milyar dolar)

112,9

113,2

118,2

126,5

136,0

İthalat (fob, milyar dolar)

-68,0

-65,4

-68,1

-73,4

-80,9

-89,6

Dış Ticaret Hacmi (fob, milyar dolar)

186,7

178,3

181,3

191,6

207,4

225,6

50,7

47,5

45,1

44,8

45,6

46,4

Dış Ticaret Dengesi (milyar dolar)

b EIU tahmini, c EIU projeksiyonu. * Satınalma Gücü Paritesi (Purchasing Power Parity)

Enflasyon
Tüketici fiyatları (AB harmonize indeksine göre) 2009 ve 2010 yıllarındaki düşüşün ardından 2011 yılında çok
az da olsa (ortalama %1,2) artış göstermiştir. İç talepteki düşük talebin devam etmesi, yüksek işsizlik oranı
ve maaşlardaki düşüş ya da çok az artış 2012-2013 dönemindeki enflasyon üzerindeki baskıları kırmaktadır.
2012 ve 2013 yıllarında enflasyon beklentisi yaklaşık %1 olup, 2014-2016 döneminde enflasyonun ortalama
%1,5 olması öngörülmektedir. Ancak kısa vadede Orta Doğu’nun karışması sonucu uluslararası petrol
fiyatlarının artmasıyla tahminlerin değişmesi muhtemeldir.
Hayat Standardı ve İşsizlik
İşsizlik İstatistikleri
2009

2010

2011

İşgücü (milyon)

2,19

2,14

İşgücü (% değişim)

-2,4

-2,2

Çalışan kişi sayısı (milyon)

1,93

1,85

Çalışan kişi sayısı (% değişim)

-8,1

-4,2

258,7

291,7

İşsiz kişi sayısı (bin)
-, 2013

2012

2013

2014

2015

2016

2,11

2,1

2,12

2,15

2,17

2,18

-1,2

-0,4

1,0

1,3

0,7

0,4

1,81

1,8

1,81

1,83

1,86

1,89

-2,1

-0,8

0,5

1,5

1,5

1,5

304,2

308,4

319,7

320,2

308,4

288,3
6 / 34


İşsizlik oranı (%)

11,8

13,6

14,4

14,7

15

14,9

14,2

13,2


Sektörler
Tarım ve Hayvancılık
Tarım ve gıda sektörü, GSYİH’nın yaklaşık %8’ine, toplam istihdamın %8’ine ve toplam ihracatın %7’sine
tekabül etmektedir. 7 milyon hektarlık toplam arazinin yaklaşık 5 milyon hektarı tarımsal amaçlı olarak
(ormancılık dahil) kullanılmaktadır. Hayvancılık ve süt ürünleri tarım sektörünün en önemli faaliyetidir.
Hayvancılık ve hayvancılık ürünleri (özellikle süt), tüm tarımsal üretimin yaklaşık %76’sını teşkil etmektedir.
Üretilen temel tarımsal ürünler arpa, buğday, şeker pancarı, şeker kamışı, patates ve mantardır.
Balıkçılık sektörü de önemli olup, yaklaşık 15.000 kişiyi istihdam etmektedir. Deniz ve tatlısu balıkçılığına ek
olarak kültür balıkçılığı da son yıllarda önemli gelişme göstermiştir.
Sanayi
İrlanda toplam sanayi sektörünün yaklaşık 3/4'ü büyük işletmelerden (50 ya da daha fazla kişi istihdamı)
oluşmakta ve toplam sanayide yaratılan cironun %93’ünü oluşturmaktadır. Sanayi işletmelerinin 4/5’ünü
(%81) ise 50 ve daha az sayıda işçi çalıştıran küçük ölçekli sanayi işletmeleri oluşturmaktadır. Küçük ölçekli
işletmelerin %95 gibi büyük bir oranı İrlanda firmaları olurken, büyük ölçekli firmaların %42’si sahibi yabancı
sermayeli firmalardır.
Hizmet sektöründe faaliyette bulunan firmaların yaklaşık tümü (%98) küçük ölçekli firmalar olup, bu
firmaların da yaklaşık yarısı (%47) aile şirketi durumundadır.
Sanayi sektöründe yaratılan cironun, katma değerin ve istihdamın büyük kısmı orta ve büyük ölçekli firmalar
tarafından gerçekleştirilirken, hizmet sektöründe yaratılan katma değer, ciro ve istihdamın büyük bir oranı
küçük ölçekli firmalar tarafından gerçekleştirilmektedir.
İrlanda 1990 yılı başında yürürlüğe koyduğu ekonomik büyüme stratejisi kapsamında uluslarararası ticarette
daha rekabetçi olmak üzere düşük katma değerli ve emek yoğun sektör ağırlıklı üretimden yüksek katma
değerli ve sermaye ve teknoloji yoğun üretim alanlarında ihtisaslaşmaya yönelmiştir.
Sözkonusu büyüme stratejisi kapsamında İrlanda ekonomisinde üretim, ağırlıklı olarak yüksek teknolojik ICT
ürünleri, eczacılık ürünleri, tıbbi cihazlar ve sağlık ürünleri, organik kimyasallar gibi alanlarda
yoğunlaştırmıştır. Sözkonusu alanlarda genel olarak yabancı sermaye yatırımları ve çok uluslu firmalar üretim
gerçekleştirirken yerli İrlanda sanayi firmaları da sözkonusu çok uluslu firmalara yüksek teknolojik ürünleri
fason olarak tedarik etmektedir. İrlandalı yerli sanayi firmaları ayrıca, süt ve süt ürünleri, et ve et ürünleri,
bazı çikolatalı ürünler gibi gıda sanayi ürünleri üretimini gerçekleştirmektedir. İrlanda’da üretilen gıda sanayi
ürünlerinin %80’den fazlası ihraç edilmekte ancak, iç talebin karşılanmasında bazı gıda ürünlerinde talep
ithalatla karşılanmaktadır.
İrlanda’da üretilen sanayi ürünleri arasında plastik hammadde ve ambalaj ürünleri, oluklu mukavva
kartondan ambalaj malzemeleri, yalıtım malzemeleri gibi bazı inşaat malzemeleri, yüksek teknoloji gerektiren
ve elektrikli ve elektronik alet mühendislik ürünleri olarak nitelendirilebilecek bazı elektrikli ev aletleri de
bulunmaktadır. Ancak, geleneksel çoğu sanayi ürünlerinde talep ithalatla karşılanmaktadır.
İrlanda küçük pazarına rağmen ithalat açısından çok rekabetçi bir pazar durumundadır. Fiyat ve kalite
sözkonusu rekabette önemli olmaktadır.
İrlanda’da üretilmeyen beyaz eşya dahil elektrikli ev eşyaları, otomotiv ana ve yan sanayi ürünleri, tekstil
ürünleri ve giyim eşyası, plastik ambalaj ürünleri, ilaçlar, yalıtım kabloları, elektrikli transformatör, konvertör,
otomatik bilgi işlem makinaları, pimapen kapı pencere dahil mobilya ürünleri, mücevher, demir-çelik ürünleri,
yalıtım malzemeleri, kombiler, ısıtıcılar dahil inşaat malzemeleri ve hijyenik seramik ürünler dahil yapı
malzemeleri, kozmetik, kişisel bakım ürünleri, temizlik malzemeleri dahil bazı kimyasal ürünler, mineral ve
kimyasal gübre, tuz, şarap gibi önemli ithal malları arasında bulunmaktadır.

Madencilik
İrlanda zengin mineral yataklarına sahip bulunmamaktadır. Bununla birlikte, dünyanın en büyük çinko/kurşun
yatakları arasında yer alan bir rezerv, Meath bölgesinde yer alan Navan yakınlarında yer almaktadır.
1970’lerde keşfedilen bu yataklar madencilikte bir sıçrama yaratmıştır. Ülkenin diğer madenleri arasında,
bakır, alçıtaşı, kireçtaşı, dolomit, ayrıca az miktarda gümüş, sülfür ve barit bulunmaktadır.
Düşük kaliteli kömür yatakları bulunmakta ise de ülkede daha çok turba bulunmakta ve yakıt olarak da
kullanılmaktadır. Turbanın kaynağını çürümüş bitkiler teşkil etmektedir. Çürümüş bitkilerden oluşan
tabakanın kalınlığı birkaç santimetre ile 15 metre arasında değişmekte olup, İrlanda topraklarının yaklaşık
1/10’unu oluşturmaktadır.


7 / 34


Müteahhitlik Hizmetleri
Müteahhitlik Projelerinin Finansmanı, Kamu-Özel Sektör İşbirliği
Müteahhitlik sektöründe yapılacak projelerin finansmanı genellikle İrlanda Hazine Bütçesinden
karşılanmaktadır. Avrupa Birliği Yapısal Fonlarından karşılanan projeler olmakla beraber 2007-2013 dönemini
kapsayan 4. Ulusal Kalkınma Planı çerçevesinde yapılacak yatırımlar genellikle devlet bütçesinden
karşılanmaktadır. Genel olarak 2007 yılından bu yana kamu-özel ortaklığı (Public Private Partnership-PPP)
projeleri devlet bütçesinden karşılanmaktadır. Ancak projelerin Avrupa Birliğine üye ülke firmalarının biraraya
gelerek oluşturdukları Konsorsiyum şeklinde projeler olması durumunda müteahhitlik veya teknik müşavirlik
projeleri Avrupa Birliği Yapısal Fonlarından finanse edilmektedir.
Müteahhitlik yatırımları çoğunlukla kamu-özel ortaklığı (Public Private Partnership-PPP) şeklinde, nadiren de
özel sektör ortaklığı (private partnership-PP) şeklinde yapılmaktadır. PPP modellerinin otoyol ve yol inşaatı
yatırımlarında sözleşmelere uygun olarak Yap İşlet Devret (Design, Build and Operate) modeli uygulanmakta
ancak bazı durumlarda yapılan sözleşmelere göre (Design, Build Finance) Yap İşlet modeli de
uygulanmaktadır.
Bundan önceki üç Ulusal Plan büyük ölçüde AB’nin Yapısal Fonları tarafından finanse edilmiş olup, bilhassa
eğitim, mesleki eğitim, istihdam imkanı yaratılması ve altyapı konularındaki harcamalar, uygulanan diğer
başarılı ekonomik, bütçesel ve vergilendirme politikalarıyla kombine bir şekilde ekonominin çehresinin
değişmesini sağlamıştır.
4. Ulusal Plan neredeyse tamamen Hazine bütçesinden finanse edilecek olup, AB Yapısal Fonları’ndan 7 yıllık
dönemde toplam 800 milyon avroluk katkı alınması öngörülmektedir. Ayrıca, başka bir Program kapsamında
destek alınması konusunda da AB Komisyonu ile anlaşma sağlanmıştır.
Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Hizmetleri ile ilgili kamu kurum ve kuruluşlar ile ilgili iş örgütleri ve süreli
yayınlar ve ilgili web sayfaları aşağıda yer almaktadır.
Department of Finance- The National Public Procurement Policy Unit (NPPPU)
http://www.finance.gov.ie/ViewDoc.asp?fn=/documents/publications/publicprocurementindex.htm&CatID=49&m=c
Department of Finance- Construction Procurement Reform Website
http://www.constructionprocurement.gov.ie
The National Development Finance Agency (http://www.ndfa.ie)
http://www.ppp.gov.ie/ndfa
Irish Government Public Private Partnership (PPP)
http://www.ppp.gov.ie
The Business, News and Information Portal for the Irish Construction Industry
http://www.irishconstruction.com/index.php
Irish Public Sector Procurement Portal http://www.procurement.ie
Construction Information Services http://www.cisireland.com
Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Hizmeti Veren Firma Listesi
http://www.ppp.gov.ie/company-listing/company-listings-1
Irish Building Industry Directory www.irishbuildingindustry.ie
eTenders Public Procurement www.etenders.gov.ie
Information about EU Public Procurement www.simap.europa.eu
Revenue www.revenue.ie
The Construction Industry http://www.cif.ie
Royal Institute of Architects in Ireland http://www.riai.ie
Engineers Ireland http://www.engineersireland.ie/
The Association of Counsulting Engineers of Ireland http://www.acei.ie/
The Building Materials Federation http://www.ibec.ie/bmf
The Society of Chartered Surveyors http://www.scs.ie

İnşaat
İrlanda’da 2008 yılında konut yatırımlarında gerçekleşen düşüş, ekonomik durgunluğun önemli nedenlerinden
biridir ve aynı yılın ikinci yarısından itibaren konut inşaat sektör faaliyetleri durma noktasına gelmiştir.
-, 2013

8 / 34


Sözkonusu yılın son iki döneminde bütçede yaşanan zorluklar, negatif büyüme oranının gerçekleşmesi ve
ekonominin durma noktasına gelmesi karşısında, ülkenin uluslararası rekabetini korumaya ve geliştirmeye
yönelik olarak İrlanda Hükümeti gerek 2009 yılında, gerekse 2010 yılında bütçe tedbirleri olarak bütçe
açıklarını kapatmak amacıyla ekonomik performansı arttırıcı önlemlerin alındığını bildirmiştir. Alınan önlemler
arasında müteahhitlik sektörünü yakından ilgilendiren vergi teşvikleri de bulunmaktadır. Şöyle ki:
-İnşaat sektöründeki faaliyetleri ve yaratılan istihdamı desteklemek üzere, eski ve yeni mesken olan mülke
uygulanabilir damga vergisini, 2011 yılında uygulanmak üzere % 1 ve % 2’ye indirilmiştir.
-Ayrıca, konut edinimini kolaylaştırmak üzere ilk defa ev alan kişiler için “mortgage faiz yardım”ında artış ve
diğer alıcılar için de mortgage faiz oranlarında indirim uygulanacaktır.
-Mortage yoluyla satın alınan ticari olmayan yeni ve mevcut evlerin mortgage faiz oranlarında belirli koşullar
altında indirim yapılmıştır.
İrlanda Maliye Bakanlığı, finans sektöründeki hızlı kötüleşmeden dolayı 2008 yılı Ekim ayında hazırlamış
olduğu Ekonomik İstikrar Planı ile altyapı yatırımlarına ilişkin kamu-özel sektör ortaklığında gerçekleştirilecek
yatırım tahminlerini 2012 yılına kadar %25 azaltmış bulunmaktadır.
İrlanda İnşaat Sektörü Federasyonu (Construction Industry Federation-CIF) İrlanda ekonomisindeki
bozulmanın önüne geçebilmek için ülke nüfusunun iç talep yaratmak açısından oldukça küçük olduğu ve
ekonominin dış talebe bağlı tüketim harcamalarına ve kamu yatırım harcamalarına gereksinimi olduğu
belirtilerek, ülkenin limana, havalimanı genişletme yatırımlarına, yol, kamu ulaşım yatırımlarına, okul,
üniversite, hastane, atık yönetimi yatırımlarına, su-su atık hizmetlerine ve internet yatırımlarına ihtiyaç
bulunduğunu ifade etmektedir.
Ayrıca, sektör yetkililerince altyapı yatırımlarının geri dönüş getirisi oranı dikkate alındığında, yapılabilecek en
akıllı yatırımın, sermaye yatırım programının elemanlarını hızlandırmak ve özellikle karayolları, kamu ulaşımı
projeleri, okul binaları inşaatı, sosyal konut projeleri ve temel sağlık hizmet binaları alanlarındaki yatırım
projelerinin hızlandırılmasının inşaat sektörünün ve ekonominin canlandırılması için hayati önem taşıdığı
bildirilmektedir.
İrlanda’da açılan ihalelere ilişkin ilgili web sayfası: eTenders Public Procurement:
( www.etenders.gov.ie )
İrlanda’da müteahhitlik sektöründe genellikle İrlandalı firmalar faaliyette bulunmakla beraber yol inşaat ve
şehirlerarası otoyol inşaat projelerinde Almanya, İspanya ve Portekiz müteahhitlik firmalarının ağırlığı
bulunmaktadır. Söz konusu AB ülkeleri firmaları ise İrlandalı firmalarla ortak işbirliği halinde yol inşaat
projelerini yürütmektedir.
Ekonomik kriz ortamında İrlandalı müteahhitlik firmalarınca, yurtdışında örneğin Orta-Doğu ülkelerinde,
İngiltere ve Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde ortaya çıkabilecek yatırım fırsatlarının değerlendirebileceği ifade
edilmektedir. İrlandalı firmalar diğer ülkelerdeki müteahhitlik hizmetleri faaliyetlerine tekrar odaklanmışlardır.
2010 yılında gerçekleştirilen yatırım projeleri halihazırda başlanan, devam eden ve bitmek üzere olan
şehirlerarası yol (otoyol) yapımı projeleridir. İrlanda inşaat sektöründeki en temel sorun kamu finansmanıdır.
Diğer taraftan, 2010 yılında inşaat sektöründe maliyetlerin % 30 düştüğü bildirilmiştir.
Hükümet Ulusal İyileştirme Stratejisi kapsamında Yeşil Satın Alma konusuna odaklanmıştır. İklim değişikliğine
karşı mücadele etmek ve sera gazı emisyon salınımı azaltmak amacıyla Yeşil Satın Alma Stratejisi
kapsamında 2020 yılına kadar yeşil inşaat ürünlerinin ve enerji tasarrufu sağlayan yapı malzemelerinin
kullanımı teşvik edilecektir. Buna göre, mesken, kamu ve ticari konutlarda çevreye karşı daha duyarlı sıfır
karbon salımı formundaki örneğin akustik yalıtım, akustik tavan, çevre dostu çimento, enerji tasarrufu
sağlayan ısıtma ve havalandırma sistemleri, termal enerji ve sıcak su tesisat sistemleri, enerji kullanımını
azaltan alüminyum kaplamalı cephe sistemleri gibi yeşil yapı malzemesi gibi ürünlerin tüketiciler tarafından
kullanımları teşvik edilmektedir.
Ayrıca, bir milyon mesken olarak kullanılan konutta ve ticari konutlarda 2020 yılına kadar geliştirilmiş enerji
tasarrufu sağlayan yapı malzemesi ürünlerin kullanımını artırmak amacıyla tüketiciye verilecek hibe şeklindeki
mali yardım sistemlerinin gözden geçirildiği bildirilmiştir. Çevreye duyarlı yüksek kaliteli inşaat ürünlerine
karşı mimar, mühendis ve teknik müşavirlik hizmetlerinin talebinin arttığı hususu da bildirilmiştir.
İnşaat Sektörüne İlişkin Önemli Projeler
Ülkede kısa ve orta vade uluslararası ihaleye çıkan/çıkacak yaklaşık 20 milyar avro yatırım değeri taşıyan
büyük PPP (Public Private Partnership-PPP) yatırım projeleri ekte yer almaktadır. Konu ile ilgili daha detay
bilgi için web sayfası: (http://ppp.gov.ie/ppp-projects/)
2007-2013 dönemini kapsayan dördüncü Ulusal Kalkınma Planı-UKP uyarınca sürdürülebilir bir ekonomik ve
mali çerçeve içerisinde ulusal rekabet gücünün korunabilmesi amaçlanmaktadır. Plan kapsamında, özellikle
ulaştırma, çevre hizmetleri, sosyal konutlar, sağlık, eğitim, geniş bantlı internet kullanımı ve enerji konuları
başta olmak üzere ekonomik ve sosyal altyapıya yoğunlaşılması öngörülmektedir.
3. Ulusal Plan kapsamında ekonomik altyapı ve sosyal altyapıya harcanan toplam meblağ 26 milyar avro iken,
4. Ulusal Plan’da bu başlıklarda ayrılan kaynak toplam 88,3 milyar avro düzeyindedir.
İnşaat Sektöründe Uygulanan Standartlar
İrlanda inşaat sektörü ekonomik krize kadar son 10 yılda benzeri görülmemiş büyüme kaydetmiştir ve
sektördeki talebin düşmesine rağmen inşaat sektöründe talep edilen yalnızca yüksek standartlar olmayıp,

9 / 34


aynı zamanda yeni ve teknolojik/yenilikçi çevre dostu inşaat ürünleri ve işlem süreçlerine karşı da artan bir
talep ve istek bulunmaktadır.
İrlanda Ulusal Standartlar Kurumu (National Standarts Authority of Ireland) inşaat sektörü ve müteaahitlik
hizmetleri ile ilgili çok sayıda malzeme, test, sağlık ve güvenlik/emniyet, kullanım-erişim ve düzenlemelerle
ilgili standartlar oluşturmaktadır. Sözkonusu standartlar mimarlar, müteahhitler, gayrimenkul sahipleri, site
yöneticileri, konut müteaahitlik firmaları, yapı mühendisleri, malzeme hazırlayıcıları ve diğer ilgili taraflar için
temel referans olarak kullanılmaktadır.
Bazı durumlarda, ürün ve hizmetler sertifika olmaksızın satılamaz. Örneğin, CE İşareti, Avrupa Birliği/Avrupa
Serbest Ticaret Alanı dahil Avrupa Ekonomik Alanı (EEA)’nında, bir dizi ürün ve hizmetler için zorunlu bir
belgedir ve CE işareti olmaksızın piyasada satılamaz.
Sektörde kullanılan Diğer Standartlar: Konu ile ilgili daha detay bilgi için web sayfası:
http://www.nsai.ie/Your-Industry/Construction.aspx
ISO 14001 – Çevre Yönetimi
İmalat sanayinde, hizmetler ve ticaret alanında faaliyette bulunan her işletmenin/firmanın faaliyeti gereği
çevre üzerine etkisinin bulunması nedeniyle ISO 14001 avantajından faydalanmaktadır. Bu standart diğer
yönetim standartları ile uyumlu olmak üzere düzenlenmiş olup, özellikle ISO 9001 Kalite Yönetim
Standardında kapsamlı olarak kullanılmaktadır.
ISO 9001:2008 – Kalite Yönetim Sistemleri
ISO 9001:2008 dünyanın en önemli Kalite Yönetim Standartı olup, dünyada 170 ülkede çoğu firma ve işletme
tarafından kullanılmaktadır. Sözkonusu standart, özü itibariyle riskleri minimuma indiren ve fırsatları
maksimuma çıkaran bir sistem olan pratik ve etkin kalite yönetim sistemi için en temel gerekleri
düzenlemektedir.
WEP (Pencere Enerji Performans) Projesi
İrlanda Ulusal Standartlar Kurumu İrlanda tüketim pazarı için bağımsız Pencere Enerji Performans Sertifika
Programını başlatmıştır. Konuya ilişkin daha detay bilgi için web sayfası:
http://www.nsai.ie/Our-Services/Certification/Agrement-Certification/WEP-(Wind-Energy-Performance)-Scheme.aspx
Turizm
İrlanda ekonomisinin genelinde görülen gelişmeye paralel olarak, İrlanda’da turizm sektörü de gelişme
göstermiş ve İrlanda’nın uluslararası turizm bakımından başarılı ülkeler arasında yer almasını sağlamıştır.
2011 itibariyle yabancı turist sayısı 6,5 milyon kişi olarak gerçekleşmiş, yabancı turistlerden sağlanan gelir
3,5 milyar avrodan fazladır. Yurt dışına giden İrlanda’lıların sayısı 6 milyonu aşmış olup, yaptığı harcamalar
5,2 milyar avrodan fazladır.
İrlanda’ya gelen turistlerde en büyük pay Avrupa ülkeleri (özellikle AB15) kaynaklıdır.
Turizm İstatistikleri (bin kişi)
2005
Gelen Turist

2006

2007

2008

2009

2010

2011

6.977

7.709

8.012

7.839

6.928

6.037

6.505

Kaynak: Central Statistics Office Ireland (http://www.cso.ie/en/releasesandpublications/tourismandtravel/)

Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı
İrlanda Avrupa’da en gelişmiş ve rekabetçi telekomünikasyon alt yapısına sahip ülkelerden biridir.
Telekonünikasyon pazarı tamamiyle yeniden düzenlenmiş ve pazara birçok yeni firma girmiştir. Son yıllardaki
büyük yatırımlar ulusal ve uluslar arası bağlantıda gelişmiş optik ağlara sahip olmasını sağlamıştır.
OECD tarafından hazırlanan İrlanda raporunda, hızla artan nüfusun ve hızlı ekonomik gelişmenin altyapı
üzerinde yarattığı olumsuz etki vurgulanmakta ve özellikle ulaştırma, elektrik dağıtımı, atık su yönetimi ve
geniş bantlı internet kullanımı bakımından yetersizlikler yaşandığına dikkat çekilmektedir. Bu sorunlara çözüm
bulabilmek amacıyla, önümüzdeki 10 yıllık dönemde kamunun ulusal gelirin % 5’i düzeyinde altyapı yatırımı
yapması kararlaştırılmıştır.

Enerji
İrlanda’nın elektrik enerjisi ihtiyacı 1998-2000 döneminde yılda yaklaşık % 5 düzeyinde artış göstermiştir. Bu
oran, uluslararası standartların çok üzerinde bir ortalamaya tekabül etmektedir. Halihazırdaki termal enerji
bağımlılığına rağmen, İrlanda, gerek kara, gerekse deniz üzerindeki rüzgar santralleri bakımından atılım
gerçekleştirmektedir. Avrupa Rüzgar Enerjisi Derneği (European Wind Energy Association) verilerine göre
İrlanda’nın 2011 yılı sonu toplam kurulu rüzgar enerjisi kapasitesi 1.631MW’tır. Ülkenin elektrik tüketiminin
%12’si rüzgar enerjisinden karşılanmaktadır. Yenilenebilir enerji kullanımının toplam enerji tüketimi
içerisindeki payının arttırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülmektedir.
İrlanda, AB mevzuatı uyarınca, elektrik ve doğalgaz piyasalarındaki fiyat kontrolünü aşamalı olarak
-, 2013

10 / 34


kaldırmaktadır. Bu yönde, fiyat kontrolünün kaldırılması, sektördeki rekabetin geliştirilmesi ve tüm
katılımcıların lisanslı olmasını teminen “Enerji Düzenleme Komisyonu” oluşturulmuştur.
Temel enerji ihtiyacı içinde petrolün payı %50 olup, 2020 yılında petrolün payının %51 olacağı
öngörülmektedir. Toplam enerji bağımlılığı % 90 düzeyinde gerçekleşmiştir.
Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı (National Energy Efficiency Action Plan-NEEAP) ve Ulusal Yenilenebilir
Enerji Eylem Planı (National Renewable Energy Action Plan-NREAP) enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji
zorunluluklarının AB’ye uyumu için çıkarılmıştır. Bu kapsamda 2020 yılından önce enerji verimliliği
önlemleriyle enerji ihtiyacında %20’lik düşüş sağlama yolunda çalışmalar yapılmaktadır. Ulusal hedefteki
%20’lik bu düşüş 31.925 Gigawatt saat (GWh)’e denk gelmektedir. Enerji talep ve tüketimini azaltma ülkenin
iklim değişikliği hedefleriyle bağdaşmaktadır. 2007-2012 Ulusal İklim Değişikliği Staratejisi ekonominin tüm
sektörlerindeki çeşitli önlemlerin nasıl alınacağını belirlemekte ve 2008-2012 döneminde İrlanda’nın Kyoto
protokolü uyarınca sera gazı emisyonlarını azaltmasında önemli rol oynamaktadır. Strateji aynı zamanda,
alınan önlemlerin Kyoto periyodundan sonra etkilerini ve 2020 hedeflerinin gerçekleştirilmesini sağlamak
amacıyla ek tedbirleri de içermektedir.
İrlanda, ülkenin petrol ihtiyacının karşılanması bakımından ithalata bağımlıdır. Bir diğer ifade ile net ithalatçı
konumundadır. Bununla birlikte, AB ilgili mevzuatına paralel olarak, geçtiğimiz 10 yıllık sürede, petrole bağlı
enerji kullanımında önemli oranda azalma kaydedilmiştir.
Doğal Gaz
İrlanda’nın açık deniz alanlarından gelen doğalgaz, ülkenin ihtiyacını karşılamakta önemli bir katkı
sağlamaktadır. Kıta sahanlığının açıklarında bulunan doğal gaz ve petrol yataklarının keşfedilmesi 1960’lı
yıllara denk gelmektedir. Ticari olarak kullanılabilir nitelikteki bir doğalgaz yatağı, 1978 yılında işletilmeye
başlanmıştır.
İrlanda’nın doğal gaza olan ihtiyacı, tüketimin artışıyla birlikte (özellikle elektrik santrallerinde kullanımla
bağlantılı olarak) giderek artmaktadır. Meskenlerde doğal gaz kullanım oranı, altyapının gelişmesiyle birlikte
giderek artmakta ise de sıvı yakıt ve elektrikle ısınma oranı hala yüksektir.

Bankacılık
2008-2012 İrlanda bankacılık krizi birçok finsansal kurumun hükümet desteğine ihtiyaç duymasına ve sonuç
olarak bazı bankalar için beklenmedik sonuçlara yol açmıştır.
2009 yılı Ekim ayında toksik mevduatlara sahip bankacılık sistemini ve ekonomik iyileşmeyi desteklemek
üzere Ulusal Hazine Yönetim Kuruluşuna bağlı Ulusal Mevduat Yönetim Ajansı (National Asset Management
Agency-NAMA)’nın kuruluşuna ilişkin mevzuat 15 Ekim 2009 tarihinde İrlanda Parlamentosundan geçmiş ve
22 Kasım 2009 tarihinde Cumhurbaşkanı tarafından imzalanmıştır. NAMA’nın kurulması süreci tamamlanarak
müteahhitlik-inşaat firmalarının, devlet garantisi altında bulunan altı adet bankaya olan toksik ve batık
kredilerinin NAMA’ya aktarılması ve bu sistem vasıtasıyla bankaların ekonomiye (kurum ve kişilere) normal
kredi akışının tekrar sağlanması konusunda uygulama aşamasına geçilmiştir. NAMA tarafından üstlenilen
borçların değerinin yaklaşık 80-90 milyar avro değerinde olduğu bildirilmektedir.
Kredi derecelendirme kuruluşu Moody İrlanda ekonomisi üzerindeki değerlendirmeleri sonucunda İrlanda’nın
2001 yılı Ekim ayından beri ‘‘AAA’’ olan kredi notunu İrlanda bankacılık sektörü ve kamu maliyesindeki
bozulma ve büyük derecede bütçe açıkları nedeniyle 2010 yılı Aralık ayında BAA1’ e indirmiştir.
Mart 2011’de Merkez Bankası Başkanı Patrick Honohan krizi ünya tarihindeki en pahalı bankacılık krizi olarak
tanımlamıştır. Eylül 2011’de bankaların mali açıdan güçlendiğini belirtmiştir.

Perakende Sektörü
“Perakende İrlanda” (Retail Ireland) tüm perakende sektörü için ulusal temsilci kurumdur. Uluslararası ve
İrlandalı alışveriş merkezlerini, DIY (do-it yourself), elektrik perakendecilerini, moda ve ayakkabı
perakendecilerini, büyük süpermarket gruplarını ve özelleşmiş diğer perakendecileri temsil etmektedir.
Ülkede varolan 20 bin gıda ve gıda-dışı perakendeci 240 bin istihdam sağlamaktadır. Sözkonusu
perakendeciler İrlandalı ve uluslalararası perakendeci olup çoğunluğu KOBİ’lerden oluşmaktadır. Son on yılda
sektöre büyük yatırımlar yapılmıştır. Ancak 2008’den beri 50 bin perakende çalışanı işten ayrılmak zorunda
kalmıştır.
Krizle birlikte sektör olumsuz etkilenmiştir. Perakendeciler fiyatlarını geriye çekmek zorunda kalmışlardır.
Ancak satışlardaki düşüşü durduramamışlardır.
Perakendeciler perakende satışlarının düşüşü nedeniyle herkesten çok zor durumda kalmış olup, çok fazla
düşüş görülen bölgelerde Perakende İrlanda tarafından yapılan detaylı önerilerle hükümetten yardım isteme
durumuna gelmişlerdir.
Ülkede herkes dükkan açma hakkına sahip olduğu için perakendecilik yoğun rekabet halindedir. Sektöre giren
birçok perakendeci vardır. Sektör kalite, paranın karşılığı, müşteri hizmetleri, seçim, yeni ürünler, sağlıklı gıda
ürünleri ve düşük fiyat gibi tüketici tercihleri doğrultusunda şekillenmektedir.
Özellikle taze ürünlerde perakendeciler yerel ürünleri sağlamaktadır. İrlanda gıda üretim sektörüne mal
pazarlayabilmek için sektör çok önemli olup, sektör yerel ürünlere oldukça bağlıdır. Perakendeciler yerel
üreticiler için hazır pazar sağlamakta olup, yerel üreticilerin ilk müşterileri konumundadır. Uluslar arası grubun
parçası olan perakendeciler İrlandalı üreticilerin daha geniş gruplara ulaşmasını sağlamaktadır.

11 / 34


Kaynak: http://www.ibec.ie/IBEC/BA.nsf/vPages/Business_Sectors~retail-ireland

Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü
İrlanda’nın yabancı sermaye bakımından çekici bir merkez haline gelmesinde, İrlanda Hükümetlerinin
uyguladığı tutarlı, başarılı ve iş çevrelerinin ihtiyaçlarına olumlu yaklaşan politikaların büyük katkısı vardır.
Sonuç olarak, İrlanda, bankacılık, ticaret finansmanı, etkin ulaştırma imkanları ve gelişmiş bir
telekomünikasyon sistemi gibi konularda dünya çapında hizmet sunma kapasitesine sahip, iyi gelişmiş bir
altyapıya sahip olmuştur. Ayrıca, denizaşırı firmaların ihtiyaçlarını karşılamak konusunda bankacılık ve
finansal hizmetler itibariyle ciddi bir deneyim kazanmıştır.
İrlanda’da faaliyette bulunan toplam yabancı sermayeli firma sayısı 2011 yılında 1.004 olup, bunun 976 adedi
çok uluslu firmalar ve 28 tanesi İrlandalı firmadır. 130.499 kişiye istihdam sağlanmaktadır.
İrlanda’daki yatırımların en büyük kaynağı ABD (515 firma) olup, ardından Almanya (96 firma), İngiltere (91
firma), Fransa (41 firma) ve Hollanda (35 firma) gelmektedir.
Ülkede yatırım yapılan başlıca sektörler;
•
•
•
•
•

Yaşam bilimleri- ilaç, biyoteknoloji, tıbbi cihazlar
Bilgi ve iletişim teknolojileri (ICT)
Dijital medya
Tüketici ve endüstriyel ürünler
Finansal hizmetlerdir.

Yabancı yatırımlar konusunda İrlanda’nın tercih edilme nedenleriyle ilgili dikkat çekici istatistikler aşağıda yer
almaktadır:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

OECD ülkeleri arasında bilgi ve iletişim teknolojilerinin (ICT) en çok yoğunlaştığı ülke,
Tıbbi teknoloji endüstrisinde Avrupa’da kişi başına en fazla istihdam sağlayan lider küme,
AB’nin en fazla sınır ötesi hayat sigortası sağlayan ülkesi,
İş yapma kolaylığı açısından 181 ülke içinde 7. sırada,
İş merkezi olarak 82 ülke arasında 11. sırada,
Dünyanın en büyük yazılım ihracatçısı,
Dünyanın en büyük 10 yazılım firmasından 8’i İrlanda’da,
En büyük 10 ilaç şirketinden 9’u ülkede üretim yapmakta,
Dünyada en çok satan 10 ilaçtan 7’si İrlanda’da üretilmekte,
Dünyanın en çok bilinen 25 ilacından 12’si İrlanda’da üretilmekte,
Dünyanın en büyük 10 ICT firmasından 7’si İrlanda’da,
Dünyada kiralanan uçakların yarısı İrlanda’dan yönetilmekte,
Mezun olan her 10 öğrenciden 6’sı mühendislik, fen veya işletme diplomasına sahip,
Dünyanın en büyük 25 tıbbi teknoloji firmasından 15’inin İrlanda’da üretim merkezi bulunmaktadır.

Kaynaklar: http://www.pwc.ie/investing-in-ireland/stats.jhtml

Ülkedeki Serbest Bölgeler (Özel Ekonomik Bölgeler)
1959 yılında Shannon Uluslararası Havaalanı’nın yanında kurulmuş ve faaliyete başlamış olan “Shannon
Serbest Bölgesi” dünyanın ilk serbest bölgesidir. 243 hektar alana kurulmuş olan serbest bölge, 100’dan fazla
denizaşırı firmaya ev sahipliği yapmakta ve 6.500 kişi çalışmaktadır. Serbest bölge, “Shannon Development”
tarafından yönetilmekte olup, bölge kaynaklı ticaretin değeri 3 milyar avro/yıl’a ulaşmıştır.
Bu serbest bölge, uluslararası dağıtım ve Batı Avrupa ülkelerine yönelik antrepo hizmeti veren bir merkez
olarak sunduğu avantajlar bakımından da benzersiz bir durumdadır. Zira, gümrük vergisinden ve KDV’den
muaf bir serbest bölge olmasına ek olarak, İngiltere ve diğer Avrupa pazarlarının kara ve hava ulaşımına
doğrudan giriş imkanı sağlamaktadır. Hammaddeler ve kısmen veya tamamen üretilmiş mallar, miktar
bakımından bir sınırlama olmaksızın ve vergiden muaf olarak serbest bölgeye ithal edilip, serbest bölgede
tutulabilmektedir. Mallar, serbest bölgede işleme, ayıklama, eleme veya tekrar paketleme işlemlerine tabi
tutulabilmekte ve serbest bölgedeki binalar kiralanabildiği gibi yeni bina da inşa edilebilmektedir. Serbest
bölgede satış yapılması talebi olduğunda, ithal işlemlerinin tamamlanabilmesi için ürünle ilgili (varsa) gümrük
vergisi ve diğer vergilerin ödenmesi gerekmektedir. Serbest bölgenin temel avantajlarından biri de, en kısa
sürede ürünün sevkiyatının sağlanabileceği bir bekleme yeri olarak kullanılabilmesi ve böylece nakliye
süresinden tasarruf sağlanması, düşük maliyetle depolama imkanı elde edilmesi ve İrlanda’daki % 12,5
düzeyinde düşük kurumlar vergisinden yararlanılabilmesi imkanlarıdır.
Kaynak: http://www.shannonireland.com/

Dış Ticaret
Ülkenin Dış Ticareti
-, 2013

12 / 34


Ülkenin Dış Ticareti (milyon dolar)
2007

2008

2009

2010

2011

127.111

İhracat

116.895

118.338

124.188

127.111

İthalat

84.953

Dış Ticaret Hacmi

62.566

60.550

65.095

84.953

212.064

179.461

178.887

189.284

212.064

42.158

54.328

57.788

59.093

42.158

Dış Ticaret Dengesi
Kaynak: www.trademap.org

İhracatında Başlıca Ürünler
İrlanda’nın İhracatında Başlıca Ürünler (milyon dolar)
GTİP GTİP Tanımı
No.
Tüm Ürünler

2009

2010

2011 Pay (2011,
%)

Değişim
(2010-2011, %)

116.895 118.338 124.188

100,0

4,9

3004 Tedavide/ korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar
(dozlandırılmış)

21.230 23.410 24.700

19,9

5,5

2933 Sadece azotlu heterosiklik bileşikler

12.997 13.053 14.027

11,3

7,5

3002 İnsan ve hayvan kanı, serum, aşı, toksin vb. Ürünler

5.465

5.830

8.425

6,8

44,5

2934 Nükleik asitler vb. Tuzları; diğer heteroksiklik bileşikler

6.730

7.444

7.488

6,0

0,6

3302 Sanayide hammadde olarak kullanılan koku veren
maddelerin karışımları
9021 Ortopedik cihazlar, kırıklara mahsus cihazlar, işitme cihazı
vb.

6.590

6.475

6.886

5,5

6,3

4.108

4.495

4.594

3,7

2,2

9018 Tıp, cerrahi, dişçilik, veterinerlik alet ve cihazları

3.124

3.205

3.700

3,0

15,5

8471 Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri

5.681

3.324

3.074

2,5

-7,5

3824 Kimya ve bağlı sanayide kullanılan kimyasal ürünler

2.583

2.443

2.612

2,1

6,9

2935 Sülfonamidler

1.280

1.423

2.193

1,8

54,2

8523 Ses ve diğer fenomenleri kaydetmek için disk, bant, katı
hal kalıcı depolama aygı

1.616

1.488

2.165

1,7

45,5

201 Sıgır etı (taze/ sogutulmus)

1.632

1.599

1.887

1,5

18,0

8542 Elektronik entegre devreler

3.016

2.503

1.811

1,5

-27,7

740

1.256

1.452

1,2

15,6

9001 Optik mamuller (lif, demet, kablo, polarizan eşya, lens,
gözlük)

1.245

1.435

1.419

1,1

-1,2

1901 Malt hülasası; un, nişasta ve malt esaslı müstahzarlar

1.134

1.179

1.398

1,1

18,6

675

978

1.386

1,1

41,7

3006 Tarifenin başka yerinde yer almayan eczacılık eşyası ve
müstahzarları

1.181

936

1.094

0,9

16,8

9999 Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen eşya

4.486

4.484

1.092

0,9

-75,6

8473 Yazı, hesap, muhasebe, bilgi işlem, büro için diğer makine
ve cihazların aksamı

2.063

1.347

1.036

0,8

-23,1

8443 Matbaacılığa mahsus baskı makineleri, yardımcı makineler

2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar

2922 Oksijen gruplu amino bileşikleri

1.184

1.308

961

0,8

-26,5

406 Peynır ve lor

695

743

831

0,7

11,9

405 Sütten elde edılen yaglar; sürülerek yenılen süt ürünlerı

387

558

791

0,6

41,8

408

326

676

0,5

107,4

2941 Antibiyotikler
3822 Laboratuvarlarda, teşhiste kullanılan karma reaktifler

1.600

610

659

0,5

8,0

2937 Hormonlar, vb. Öncelikle hormon olarak kullanılan türevleri

268

706

631

0,5

-10,7

1602 Konserve; hazırlanmış/ et, sakatat/ kandan müstahzar

579

552

615

0,5

11,4

3003 Tedavide/ korunmada kullanılmak üzere karıştırılmış
ilaçlar (dozsuz)

833

691

583

0,5

-15,7

8536 Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı

468

486

570

0,5

17,3

2818 Suni korendon aluminyum oksit ve hidroksit

225

454

554

0,4

22,0

2106 Tarifenin başka yerinde yer almayan gıda müstahzarları

674

673

549

0,4

-18,4

8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar

856

654

548

0,4

-16,2


13 / 34


2208 Etil alkol, alkollü içkiler ve likör-alkol derecesi % 80'den
az, tağyir edilmemiş

682

763

531

0,4

-30,3

2931 Diğer organo-anorganik bileşikler

628

524

507

0,4

-3,3

1.208

868

505

0,4

-41,8

9027 Fiziksel, kimyasal tahlillere mahsus cihazlar, mikrotomlar

560

527

504

0,4

-4,4

2608 Çinko cevherleri ve konsantreleri

296

392

468

0,4

19,5

222

334

468

0,4

40,3

8418 Buzdolapları, dondurucular, soğutucular, ısı pompaları

261

337

430

0,3

27,6

3501 Kazeinler, kazeinatlar ve diğer kazein türevleri; kazein
tutkalları

228

286

371

0,3

29,5

2918 Başka oksijen fonksiyonlu grubu olan karboksilik asitler ve
türevleri

402 Süt, krema (konsantre edılmıs, tatlandırıcı madde
ıçerenler)

İthalatında Başlıca Ürünler
İrlanda’nın İthalatında Başlıca Ürünler (milyon dolar)
GTİP GTİP Tanımı
No.
Tüm Ürünler

2009

2010

2011 Pay (2011,
%)

Değişim
(2010-2011, %)

62.566 60.550 65.095

100,0

7,5


3.124 3.640 4.705

7,2

29,2

3004 Tedavide/ korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar
(dozlandırılmış)

2.186 2.684 3.689

5,7

37,5


4.792 4.163 2.812

4,3

-32,5

8802 Diğer hava taşıtları, uzay araçları

5.106 3.168 2.690

4,1

-15,1


2.171 2.004 2.224

3,4

11,0

2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde
edilen yağlar)

1.317 1.815 2.191

3,4

20,7

2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar

1.264 1.505 1.843

2,8

22,5

674 1.458 1.597

2,5

9,6

2.742 1.341 1.153

1,8

-14,0

8703 Otomobili, steyşın vagonlar, yarış arabaları
8473 Yazı, hesap, muhasebe, bilgi işlem, büro için diğer makine ve
cihazların aksamı

721 1.140

1,8

58,1

1.085

781

792

812

1,2

2,5

311

761

763

1,2

0,2

1.143

846

753

1,2

-11,1

2937 Hormonlar, vb. Öncelikle hormon olarak kullanılan türevleri

273

501

709

1,1

41,5


740

730

688

1,1

-5,8


507

433

536

0,8

23,9

1905 Ekmek, pasta, kek, bisküvi vs. İle boş ilaç kapsülü mühür
güllacı vs.

455

446

521

0,8

16,7

9021 Ortopedik cihazlar, kırıklara mahsus cihazlar, işitme cihazı vb.

744

496

517

0,8

4,3

3003 Tedavide/ korunmada kullanılmak üzere karıştırılmış ilaçlar
(dozsuz)

501

525

461

0,7

-12,2

8411 Turbojetler, turbo-propeller, diğer gaz türbinleri

537

589

410

0,6

-30,4

3923 Eşya taşıma ambalajı için plastik mamulleri, tıpa, kapak,
kapsül

349

367

403

0,6

9,9

2924 Karboksiamid gruplu, karbonik asidin amid gruplu bileşikleri

329

360

386

0,6

7,2

6204 Kadın/ kız çocuk için takım, takım elbise, ceket vs.

350

344

354

0,5

2,9

3102 Azotlu mineral/ kimyasal gübreler

206

288

345

0,5

20,0

3304 Güzellik/ makyaj ve cilt bakımı için müstahzarları

379

341

344

0,5

0,8

1602 Konserve; hazırlanmış/ et, sakatat/ kandan müstahzar

255

274

335

0,5

22,2

2309 Hayvan gıdası olarak kullanılan müstahzarlar

207

237

326

0,5

37,7

8544 İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş elektrik iletkenleri;
fiber optik k

284

318

324

0,5

1,7

8542 Elektronik entegre devreler

-, 2013

14 / 34


8523 Ses ve diğer fenomenleri kaydetmek için disk, bant, katı hal
kalıcı depolama aygı
2204 Taze üzüm şarabı (kuvvetlendirilmiş şaraplar dahil)üzüm
şırası
2701 Taşkömürü; taşkömüründen elde edilen briketler, topak vb.
Katı yakıtlar

437

385

324

0,5

-15,9

273

306

307

0,5

0,4

269

197

306

0,5

55,2

2202 Sular (tatlandırıcılı, lezzetlendirilmiş)

290

277

291

0,4

5,4

6110 Kazak, süveter, hırka, yelek vb. Eşya (örme)

320

269

289

0,4

7,2

4818 Tuvalet kağıtları, kağıt havlu, mendil, kumaş, masa örtüsü vb

223

222

268

0,4

21,2

8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları

268

255

263

0,4

2,8

235

228

259

0,4

13,7

8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar

123

174

256

0,4

46,6

1806 Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları

241

205

255

0,4

24,2

3926 Plastikten diğer eşya

220

244

253

0,4

3,7

3920 Plastikten diğer levha, yaprak, pelikül ve lamlar

198

202

245

0,4

21,0

207 Kümes hayvanlarının etlerı ve yenılen sakatatı


Başlıca Ülkeler İtibarı ile Dış Ticareti
Ülkelere Göre İhracat (milyon dolar)
2008
Dünya

2009

2010

2011

Pay
(%, 2011)

Değişim
(%, 2010-2011)

127.111

116.895

118.338

124.188

43,3

4,9

ABD

24.534

25.370

27.534

29.020

10,1

5,4

İngiltere

23.341

18.672

18.330

19.440

6,8

6,1

Belçika

18.028

19.632

17.915

18.318

6,4

2,2

Almanya

8.959

8.287

8.426

8.449

2,9

0,3

Fransa

7.385

6.280

5.945

6.783

2,4

14,1

İsviçre

3.768

3.380

4.718

5.014

1,7

6,3

İspanya

5.282

4.550

4.454

4.289

1,5

-3,7

Hollanda

4.456

3.951

4.100

4.247

1,5

3,6

İtalya

4.424

3.862

3.592

4.139

1,4

15,2

Japonya

2.513

2.363

2.326

2.370

0,8

1,9

Çin Halk Cumhuriyeti

2.368

2.267

2.218

2.040

0,7

-8,0

İsveç

1.284

949

889

1.198

0,4

34,6

Hong Kong

1.052

961

1.087

1.128

0,4

3,8

Avustralya

1.098

1.012

1.028

950

0,3

-7,6

Polonya

1.099

877

785

865

0,3

10,2

Kanada

580

612

757

798

0,3

5,5

Meksika

796

616

618

742

0,3

20,0

Singapur

818

666

729

728

0,3

-0,2

Suudi Arabistan

556

582

662

708

0,2

6,9

Rusya Federasyonu

507

337

494

681

0,2

37,8

İsrail

293

270

333

647

0,2

94,2

Danimarka

777

551

549

627

0,2

14,1

Portekiz

620

566

562

621

0,2

10,5

Çek Cumhuriyeti

489

398

574

602

0,2

5,0

Türkiye

591

529

570

585

0,2

2,7

Norveç
Malezya
Romanya

733

650

555

529

0,2

-4,7

1.564

1.138

919

516

0,2

-43,8

378

395

334

459

0,2

37,4


Ülkelere Göre İthalat (milyon dolar)

15 / 34


2008

2009

2010

2011

Pay
(%, 2011)

Değişim
(%, 2010-11)

Dünya

84.953

62.566

60.550

65.095

18,6

7,5

İngiltere

28.337

19.085

19.488

25.802

7,4

32,4

ABD

9.977

10.884

8.513

8.545

2,4

0,4

Almanya

6.849

4.228

4.627

5.049

1,4

9,1

Hollanda

4.268

3.207

2.938

3.778

1,1

28,6

Fransa

3.525

3.044

2.442

2.476

0,7

1,4

Çin Halk Cumhuriyeti

5.756

3.590

3.345

2.453

0,7

-26,7

Belçika

1.949

1.274

1.436

1.760

0,5

22,6

Norveç

1.928

1.207

1.712

1.462

0,4

-14,6

İsviçre

779

625

1.123

1.098

0,3

-2,3

İtalya

1.979

1.263

1.032

1.090

0,3

5,6

Danimarka

1.538

1.104

1.032

837

0,2

-18,9

Japonya

1.689

909

1.057

827

0,2

-21,7

İspanya

1.382

790

882

816

0,2

-7,5

713

538

452

620

0,2

37,2

Singapur

1.101

746

674

461

0,1

-31,6

Hindistan

391

390

399

421

0,1

5,4

Güney Kore

733

364

323

413

0,1

28,0

Çek Cumhuriyeti

276

167

255

367

0,1

43,9

Polonya

647

552

425

343

0,1

-19,3

Kanada

504

536

320

335

0,1

4,6

Meksika

İsveç

313

244

307

304

0,1

-0,9

Nijerya

1

13

1

301

0,1

57275,6

Türkiye

607

349

339

300

0,1

-11,6

Tayland

553

368

316

294

0,1

-7,1

Malezya

518

396

272

262

0,1

-3,7


Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası
İrlanda 1973 yılından bu yana AB üyesidir. Bu çerçevede, AB’nin dış ticaret politikalarını uygulamaktadır.
Ayrıntılı bilgi, “ AB’nin internet sitesi” nden temin edilebilir. AB’nin dış ticaretiyle ilgili ayrıntılı bilgi için: “Dış
Ticaret”
İthalat Rejimi
İthalat ve ihracattaki gümrük işlemlerinin ulusal çapta otomasyonu, Nisan 1991’de gerçekleştirilmiş olup,
“Otomatik Giriş İşlemleri-OGİ (Automated Entry Processing-AEP)” adı altında yürütülmektedir. “Tek İdari
Belge-TİB (Single Administration Document-SAD)” adı verilen belgenin sisteme girilmesiyle, tüm kontrol
işlemleri adım adım yapılmaktadır. Mevcut bilginin öngörülen formata uygun olup olmadığı, bilgilerin eksik
olup olmadığı, hesaplamaların doğru olup olmadığı, tercihli oranlar, kısıtlamalar, yasaklar, vb. hususlar sistem
tarafından otomatik olarak kontrol edilmektedir.
AB üyesi olmayan ülkelerden İrlanda’ya ithalatı yasak olan mallar: İkinci nesil hububat tohumları (C2
tohumlar), yavru fok balığı derisi, dumansız tütün ürünleri, gayriahlaki basılı malzeme, çocuk pornografisi
ürünleri, saldırı silahları, telif hakları, gerçek olmayan markalar, sahte veya korsan ürünler, sahte/taklit
sikke/bozuk para, hükümet teminatları, pul.
Bazı ürünlerin ithalatında miktar kısıtlamaları/kotalar veya gözetleme tedbirleri uygulanmaktadır. Bu tür
ürünler için “Girişim, Ticaret ve İstihdam Bakanlığı”, “Çevre Bakanlığı” veya “Tarım ve Gıda Bakanlığı” ndan
izin almak gereklidir. Kota, lisans veya izne tabi ürünler: Şarap, alkol, tütün, tekstil, tekstil ürünleri, demir ve
çelik, ayakkabı, seramikten sofra ve mutfak eşyası, porselen, hayvansal ürünler, çuval ve paketleme
-, 2013

16 / 34


malzemeleri, arı, deniz memelilerine (balina, yunus, vb.) ait ürünler, süt ürünleri, bebek mamaları, neslinin
devamı tehlikede olan ürünler, saman, hasır ve turba döküntüleri, canlı hayvanlar, zirai ilaçlar, bitki ve bitkisel
ürünler, ahşap, patates tohumu, hayvan sperm ve embriyoları, çay, hayvanlarda kullanılan tedavi edici
malzemeler, tuzak, yuva, vb., hayvanlarda kullanılan aşılar, yabani hayvanlar ve yabani kuşlar, yün,
akuakültür hayvanlar ve ürünleri, balık, kitap ve periyodik yayınlar, video kayıtları, veterinerlik ilaçları,
kloflorokarbon ve halon gazları, narkotik ilaçlar, patlayıcılar, ateşli silahlar ve mühimmat, atıklar, tıbbi
ürünler, bazı hazır paketlenmiş gıdalar, sivil kullanıma yönelik telsizler, melas, radyoaktif maddeler ve
radyasyon yayan malzemeler.
Menşe Belgesi: 45 Euro’dan daha yüksek değere sahip her türlü tekstil ürünü için gereklidir. İşaretlenmiş ve
hasarlı örnekler, tekstil malzemelerinden yapılmış bavullar, kanvas çantalar, hediyeler, şahsi eşya bu kuralın
dışında kalmaktadır. Bazı menşe ülkeler itibariyle ithalat lisansına ve/veya kota uygulamalarına tabi ürünler
için menşe belgesi temini tavsiye edilmektedir.
Form A: Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi uyarınca, tercihli vergi oranı (indirim/muafiyet) uygulanması talep
edilen ürünler bakımından gereklidir. İthalat işlemleri sırasında sunulması gereklidir. Menşe ülke belirtilmelidir.
EUR 1/ATR: AB’nin akdetmiş olduğu muhtelif tercihli ticaret anlaşmaları veya tercihli düzenlemeler uyarınca
tanınan tavizli rejimden faydalanmak için EUR 1 belgesi gereklidir. İthalat işlemleri sırasında ibraz edilmelidir.
Menşe ülke belirtilmelidir. ATR belgesi ise gümrük birliği ilişkisi uyarınca, serbest dolaşım esasına tabi
ürünlerin ticaretinde kullanılır. İthalat işlemleri sırasında ibraz edilmelidir. Malın serbest dolaşımda olduğu
anlamına gelmektedir.
Ticari Faturalar: Firmalar arası ve firmalar ile kişiler arası işlemlerin tamamında, işlem değeri önemli
olmaksızın, fatura ibrazı gereklidir. Bazı ürünler itibariyle fatura üzerinde bazı ayrıntıların yer alması
gerekmektedir (Örn. Tekstil ürünlerinde, örme-dokuma bilgisi, hazır giyim için hangi cinsin giyimine ait
olduğu (kadın-erkek); işaretlenmiş/hasarlı örneklerde buna ilişkin uyarı; CD ve disket ortamındaki yazılımlar
için yazılım ile yazılım destek bilgilerinin değeri münferiden gösterilmelidir).
Tehlikeli Madde Sertifikası: Standart belgelere ek olarak, kimyasal, vb. ürün grupları için alınması gereklidir.
Antika: 100 yaş veya üzeri mallar için bildirimde bulunulması şarttır.

Tarifeler ve Diğer Vergiler
AB’ne 1973 yılından bu yana üye olan İrlanda, üçüncü ülkelerle olan dış ticaretinde, AB’nin “Ortak Ticaret
Politikası” uyarınca hareket etmektedir. Bu kapsamda, üçüncü ülkelerle AB arasında akdedilmiş olan tüm
tercihli ticaret Anlaşmaları ve düzenlemeleri ile otonom rejimler, İrlanda tarafından da uygulanmaktadır.
Tercihli ticaret anlaşmaları ve uygulamaları konusunda ayrıntılı bilgi için: “İrlanda gümrük ofisi-Tercihli ticaret
düzenlemeleri”
Bu itibarla, ülkemiz ile AB arasında 1996 yılından bu yana geçerli olan “Gümrük Birliği”nin kuralları,
Türkiye-İrlanda arasındaki ikili ticaret bakımından da geçerlidir.
Telafi Edici Vergiler: İrlanda’ya ihraç edilen sübvansiyonlu malların suni olarak düşük ve üye ülkelerdeki
endüstrilere zarar verici mahiyetteki fiyat düzeylerini telafi etmek amacıyla tahsil edilir.
Ek Şeker/Un Vergisi: Nihai ürün için belirlenen gümrük vergisine ek olarak, nihai ürünün imalatında kullanılan
un ve şeker için ek korumaya ihtiyaç duyulan ürünlerde tahsil edilir.
Anti-damping ve telafi edici vergi uygulamaları, AB üyesi ülkeleri dampingli veya sübvansiyonlu ürünlere karşı
koruma amacını taşımaktadır. AB tarafından uygulanan anti-damping vergileri konusunda ayrıntılı bilgi için:
“Anti-damping”
KDV ve Diğer Vergiler
KDV: Bankacılık, sigortacılık, eğitim ve öğretim, tıbbi hizmetler, yolcu transferi, cenaze hizmetleri, şans
oyunları ve sendikaların faaliyetleri gibi belirli hizmetler KDV’den muaftır. Farklı mal gruplarına göre % 0, %
13.5 ve % 21.0 düzeyinde bulunmaktadır.
Kurumlar Vergisi: Ticari nitelikteki kazançlar için % 12.5, ticari nitelikte olmayan kazançlar için % 25 olarak
uygulanmaktadır.
Gelir Vergisi: İrlanda’da gelir vergisi oranları yüksek olup 2011 yılında gelir vergisi oranlarında, gelir
vergisinden muaf tutulacak yıllık gelir miktarlarında ve çocuk yardımlarında bazı değişikliklere gidilmiştir.
Tahsil edilen vergi oranları sabit olup medeni duruma ve bakılmakla yükümlü çocuk olup olmadığına bağlı
olarak değişen yıllık gelir eşiklerine kadar % 20, bu eşiklerin üstünde kalan miktarlar için ise % 42 düzeyinde
vergi tahsilatı yapılmaktadır.
Özel Tüketim Vergisi: LPG, yakıt (benzin ve mazot), alkollü içkiler, bira, şarap, alkol içeren elma ve armut
suyu, tütün mamulleri gibi sınırlı sayıda ürün üzerinden alınmaktadır.
Taşıt Tescil Vergisi: Tüm kara taşıtları, taşıt bedelinin belirli bir yüzdesi üzerinden (motor hacmine göre
değişmek üzere) vergilendirilmektedir.
Damga Vergisi: Hisse ve pay satışlarında, mesken/işyeri binası alım satımlarında, kredi kullanımlarında, vb.
işlemlerde değişen oranlarda ödenmekte olup, bazı istisnalar mevcuttur. Özellikle gayrimenkul alım satımı
olmak üzere, belirli belgeli alışverişlerde tahsil edilmektedir. İşlemin türüne, transfer edilen varlığın yapısına
ve meblağa göre değişmek üzere, ancak en fazla % 9 oranında tahsil edilmektedir.
Ayrıca, 4 Mart 2002 tarihinden bu yana yürürlükte olan ve plastik alışveriş torbaları için tahsil edilen “çevre
vergisi” (22 sent/torba) uygulaması mevcuttur.


17 / 34


Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar
İrlanda, teknik mevzuat konusunda AB’nin düzenlemelerini uygulamaktadır. AB Komisyonu, uyumlaştırılmış
Avrupa İşareti (“CE” işareti)’nin ve seçilmiş armonize uygunluk modüllerinin kullanımıyla, ticaretteki teknik
engellerin elimine edilmesini desteklemektedir.
CE işareti, temel olarak standartlara uygunluğu gösteren bir işaret olmayıp, daha çok, AB Direktiflerine
uygunluğu gösteren bir işarettir. Pek çok AB Direktifi, üreticilerin, imalat faaliyetlerinde ISO 9000 kalite
belgesine sahip olmalarını gerektirmektedir.
Uluslararası kalite belgesi olan ISO 9000, İrlanda’da yaygın olarak kullanılmaktadır. İrlanda’da yerleşik çok
sayıdaki çokuluslu firma ve dünya çapındaki üretim teknikleri sayesinde, belgenin uygulamaya geçirilmesi
daha kolay olmuştur. Bu firmalar, kendilerine mal sağlayan firmaların da benzer teknikler kullanmaları şartını
aramaya başladıklarından dolayı, ISO 9000 belgesinin alınması hızlı bir gelişme göstermiş ve çokuluslu
firmalarla iş bağlantısı kurabilmenin neredeyse ön şartlarından biri haline gelmiştir.
AB’nde Tek Pazar (Single Market)’ın ihdasıyla bağlantılı olarak, tüketicilerin sağlığını ve güvenliğini doğrudan
ilgilendiren ana ürünlerde tüm üye ülkeler bazında bağlayıcı ve uyulması zorunlu koşullar getirilerek, AB
çapında yeknesak bir uygulama oluşturulması sağlanmıştır. Bu bağlamda getirilen “CE” işareti uygulaması, AB
pazarında satışa sunulacak ilgili ürünlerde bulunması gereken unsurlardan biridir. Uygulanacak ürün test ve
belgelendirme koşulları her bir ürün/ürün grubu itibariyle ilgili AB Direktifleri kapsamında tespit edilmiştir. CE
işareti, sadece ürünün, AB tarafından getirilen düzenlemelerde öngörülen sağlık, güvenlik ve çevre
konusundaki yasal şartlara uygun olarak üretilmiş olduğu anlamına gelmekte, Avrupa üretim standartlarına
uygunluğu garantilememektedir. Bu nedenle, ulusal üretim standartları, CE işaretinin verilebilmesini
gerektiren koşullarla birlikte uygulanmaya devam edilebilmektedir. Ancak, CE işareti, ürünün güvenliğine
ilişkin tüm diğer ulusal işaretlerin yerine geçmektedir.
Tüm tarım ve gıda ürünlerinin ithalatı, AB’nin sağlık ve bitki sağlığı düzenlemelerine tabi olarak
gerçekleştirilmekte, bunun yanısıra, İrlanda veterinerlik ve bitki sağlığı idaresi’nin belgelendirme şartları da
aranmaktadır.
AB’nin Tek Pazar kapsamındaki “yeni yaklaşım” prensibine dayalı standardizasyon uygulamaları konusunda
ayrıntılı bilgi http://www.newapproach.org/ adresli internet sitesinden temin edilebilmektedir. İrlanda
hakkında ayrıntılı bilgi için ise National Standards Authority of Ireland ‘ın internet sitesinden faydalanılabilir.

Türkiye ile Ticaret
Genel Durum
Türkiye-İrlanda Ticaretinin Seyri
Yıl

İhracat (bin
dolar)

İthalat (bin
dolar)

Ticaret Hacmi (bin
dolar)

Ticaret Dengesi (bin
dolar)

İhracatın İthalatı Karşılama Oranı
(%)

2001

147.396

377.753

525.149

-230.357

39,0

2002

181.181

476.546

657.727

-295.365

38,0

2003

261.651

501.277

762.928

-239.626

52,2

2004

432.893

700.251

1.133.144

-267.358

61,8

2005

404.607

724.851

1.129.458

-320.244

55,8

2006

575.374

802.079

1.377.453

-226.705

71,7

2007

637.455

862.434

1.499.889

-224.979

73,9

2008

663.903

973.193

1.637.096

-309.290

68,2

2009

289.718

815.683

1.105.401

-525.965

35,5

2010

339.306

873.961

1.213.267

-534.655

38,8

2011

354.274

839.241

1.193.515

-484.967

42,2


Türkiye’nin İrlanda’ya İhracatında Başlıca Ürünler (bin dolar)
2009
GTIP
No

Tüm ürünler

8703 Otomobili, steyşın vagonlar, yarış arabaları

2010

2011 2010-2011 2011
%Değişim %Pay

289.718 339.306 354.274

4,41 100,00

2.202 54.426 42.508

-21,90 12,00

8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar

10.079 19.469 28.574

46,77

8,07

8528 Televizyon alıcıları, video monitörleri ve projektörler

16.213 12.056 20.244

67,92

5,71

8544 İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş elektrik iletkenleri; fiber optik
k

14.836 14.283 15.621

9,37

4,41

-, 2013

18 / 34


7306 Demir/ çelikten diğer tüpler, borular, içi boş profiller
6109 Tişört, fanila, diğer iç giyim eşyası (örme)

9.963 22.507 13.095

-41,82

3,70

18.728 18.174 12.665

-30,31

3,57

6104 Kadın/ kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, panolon vs. (örme)

9.373

8.263 10.328

24,99

2,92

4819 Kağıt/ karton vb. Esaslı kutu, kılıf, torba vb. Eşya

6.933

7.972 10.280

28,95

2,90

6115 Çorap; külotlu, kısa; uzun konçlu, soketler (örme)

-34,77

2,85


1.151

3.713

9.785

163,53

2,76

2519 Magnezit, erimiş yanmış manyezi

3.366

5.834

9.637

65,19

2,72

0806 Üzümler (taze/ kurutulmus)

6.589

8.668

9.146

5,51

2,58

3920 Plastikten diğer levha, yaprak, pelikül ve lamlar

7.208

6.589

8.371

27,05

2,36


8.626

7.217

6.947

-3,74

1,96

8516 Elektrikli su ısıtıcıları, elektrotermik cihazlar (şofbenler)

6.845

4.853

6.326

30,35

1,79

6204 Kadın/ kız çocuk için takım, takım elbise, ceket vs.

4.854

5.945

6.265

5,38

1,77

8450 Çamaşır yıkama makineleri

6.943

5.971

6.051

1,34

1,71

3923 Eşya taşıma ambalajı için plastik mamulleri, tıpa, kapak, kapsül

3.642

4.767

5.159

8,22

1,46

3102 Azotlu mineral/ kimyasal gübreler

20.967 15.484 10.100

0

1.389

5.040

262,85

1,42

6110 Kazak, süveter, hırka, yelek vb. Eşya (örme)

6.507

5.899

4.536

-23,11

1,28

8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları

3.446

3.698

4.351

17,66

1,23

988

4.824

4.326

-10,32

1,22

4011 Kauçuktan yeni dış lastikler

2.275

2.955

3.770

27,58

1,06

8422 Yıkama, temizleme, kurutma, doldurma vb. İşler için makine, cihaz

4.078

3.911

3.668

-6,21

1,04

7604 Aluminyum çubuk ve profiller

2.678

3.523

3.600

2,19

1,02

7322 Isıtması elektrikle olmayan demir-çelik radyatör, jeneratörler

3.251

3.287

3.479

5,84

0,98

6305 Eşya ambalajında kullanılan torba ve çuval

1.218

1.930

3.365

74,35

0,95

7408 Bakır teller

1.955

5.400

3.117

-42,28

0,88

23.399

1.088

2.935

169,76

0,83

3.738

2.204

2.829

28,36

0,80

8504 Elektrik transformatörleri, statik konvertisörler, endüktörler

5402 Sentetik lif ipliği (dikiş ipliği hariç) (toptan)
6302 Yatak çarşafı, masa örtüleri, tuvalet, mutfak bezleri
7208 Demir/ çelik sıcak hadde yassı mamulleri-genişlik 600mm. Fazla

0

862

2.562

197,22

0,72

7413 Bakırdan ince, kalın, örme vb. Halatlar (elektrik-izole hariç)

1.066

2.185

2.362

8,10

0,67

6106 Kadın/ kız çocuk için bluz, gömlek, gömlek; bluz (örme)

4.246

1.980

2.286

15,45

0,65

5702 Dokunmuş halılar, yer kaplamaları (kilim, sumak, karaman vb)

2.233

1.769

2.188

23,69

0,62

7606 Aluminyum sac, levha ve şeritler, kalınlık>0, 2mm
6815 Taştan ve diğer minerallerden eşya

15

578

2.153

272,49

0,61

242

1.400

2.153

53,79

0,61

332

1.394

2.011

44,26

0,57

6802 Yontulmaya, inşaata elverişli işlenmiş taşlar (kayagan hariç)

3.410

2.344

1.970

-15,96

0,56

6908 Sırlı seramikten döşeme, kaldırım taşları, şömine, duvar karosu

1.928

1.372

1.733

26,31

0,49

8451 Dokuma maddelerini yıkama, kurutma, ütüleme makine ve cihazları

1.439

1.378

1.658

20,32

0,47

2009

2010


Türkiye’nin İrlanda’dan İthalatında Başlıca Ürünler (bin dolar)

GTIP
No

Tüm ürünler

2011 2010-2011 2011
%Değişim %Pay

815.683 873.961 839.241

-3,97 100,00

3004 Tedavide/ korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) 255.461 244.443 196.987

-19,41 23,47

3302 Sanayide hammadde olarak kullanılan koku veren maddelerin karışımları

94.213 111.525 118.700

3824 Kimya ve bağlı sanayide kullanılan kimyasal ürünler

61.918 73.397 72.956

-0,60

8,69


32.491 38.499 63.760

65,61

7,60

8523 Ses ve diğer fenomenleri kaydetmek için disk, bant, katı hal kalıcı
depolama aygı

23.175 38.081 43.360

13,86

5,17


63.193 44.282 38.526

-13,00

4,59


71.193 62.407 37.737

-39,53

4,50

9021 Ortopedik cihazlar, kırıklara mahsus cihazlar, işitme cihazı vb.

15.930 23.059 27.661

19,96

3,30


14.958 15.421 21.533

39,63

2,57


6,43 14,14

19 / 34


3006 Tarifenin başka yerinde yer almayan eczacılık eşyası ve müstahzarları
2106 Tarifenin başka yerinde yer almayan gıda müstahzarları
3822 Laboratuvarlarda, teşhiste kullanılan karma reaktifler

15.089 17.601 20.056

13,95

2,39

9.031 12.954 15.914

22,85

1,90

14.494 14.355 11.972

-16,60

1,43

8443 Matbaacılığa mahsus baskı makineleri, yardımcı makineler

8.118 12.989 11.804

-9,12

1,41

4101 Sığır ve at cinsi hayvanların derileri-ham

1.647

6.590

8.734

32,53

1,04


2.600

5.930

8.560

44,35

1,02

12.053

7.412

8.292

11,87

0,99

8536 Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı

6.609

6.671

7.969

19,46

0,95


11.847

7.273

7.612

4,66

0,91

9001 Optik mamuller (lif, demet, kablo, polarizan eşya, lens, gözlük)

4.658

6.784

7.591

11,90

0,90

0406 Peynır ve lor

4.431

4.318

5.501

27,40

0,66


5.842

6.134

4.871

-20,59

0,58

4911 Basılı diğer yayınlar, resimler, fotoğraflar

1.145

1.193

4.694

293,46

0,56

3501 Kazeinler, kazeinatlar ve diğer kazein türevleri; kazein tutkalları

2.035 11.363

4.217

-62,89

0,50

3306 Ağız/ diş sağlığını korumaya mahsus müstahzarlar

2.474

2.847

4.206

47,73

0,50

4102 Koyun ve kuzuların ham derileri

1.409

1.263

4.087

223,59

0,49

3304 Güzellik/ makyaj ve cilt bakımı için müstahzarları

3.917

4.007

3.834

-4,32

0,46

9027 Fiziksel, kimyasal tahlillere mahsus cihazlar, mikrotomlar

8501 Elektrik motorları, jeneratörler

347

1.485

3.713

150,03

0,44

9503 Diğer oyuncaklar, küçültülmüş modeller, bulmacalar

1.944

2.031

3.137

54,46

0,37

8473 Yazı, hesap, muhasebe, bilgi işlem, büro için diğer makine ve cihazların
aksamı

1.241

2.145

2.722

26,90

0,32

3926 Plastikten diğer eşya

1.920

1.444

2.437

68,77

0,29

1901 Malt hülasası; un, nişasta ve malt esaslı müstahzarlar

2.216

551

2.397

335,03

0,29

9603 Süpürgeler, fırçalar, yer süpürgeleri, paspas, toz süpürgesi vb.

4.957

5.163

2.256

-56,30

0,27

660

695

2.245

223,02

0,27

2208 Etil alkol, alkollü içkiler ve likör-alkol derecesi % 80'den az, tağyir
edilmemiş
9031 Diğer ölçme, kontrol alet ve cihazları, profil projektörleri
8309 Adi metalden tıpa, kapak, kapsül, mühür kurşunları vb.
3912 Selüloz ve kimyasal türevleri (ilk şekilde)

956

734

2.068

181,74

0,25

9.795

3.519

2.032

-42,26

0,24

986

1.355

1.893

39,70

0,23

1.017

1.656

1.871

12,98

0,22

3808 Haşarat öldürücü, dezenfekte edici, zararlıları yok edici

681

1.272

1.867

46,78

0,22

3215 Matbaa, yazı, çizim ve diğer mürekkepler

138

1.662

1.725

3,79

0,21

8537 Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, mücehhez tablolar

756

389

1.686

333,42

0,20

3506 Diğer müstahzar tutkallar, yapıştırıcılar


İki Ülke Arasındaki Anlaşma ve Protokoller
Ülkemiz ile İrlanda arasında Karma Ekonomik Komisyon kurulması amacıyla hazırlanan Protokol taslağı 30
Eylül 1987 tarihinde İrlanda tarafına iletilmiş ancak bugüne kadar bir gelişme kaydedilememiştir.
Yatırımların Karşılıklı Teşviki Ve Korunması Anlaşması : İrlanda ile ikili ticaretimiz artış ivmesini ve sağlıklı
gelişimini sürdürmektedir. Bununla birlikte, aynı gelişmeyi karşılıklı yatırım alanında görmek mümkün
değildir. Ülkemiz ile İrlanda arasında "Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması" imzalanması
bulunmamaktadır. Sözkonusu Anlaşmanın imzalanması amacıyla Anlaşma taslağı 5 Mart 2008 tarihinde
İrlanda Dışişleri Bakanlığına iletilmiştir. Ancak, İrlanda tarafınca AB ile her bir ülke arasında müzakere edilen
çok taraflı anlaşmalar çerçevesinde hareket etmeyi tercih ettikleri ve İrlanda’nın taslak anlaşmayı ilerletmeyi
önermediği belirtilmiştir.
Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması: Uzunca bir süre müzakereleri tamamlanamayan Türkiye ile
İrlanda arasında “Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması-ÇVÖ Anlaşması”na ilişkin Anlaşma Metni
Maliye Bakanımız Sayın Kemal Unakıtan tarafından 24 Ekim 2008 tarihinde Dublin’de imzalanmıştır.
Sözkonusu Anlaşmanın 2011 yılında yürürlüğe girmesiyle İrlanda’da faaliyet gösteren Türk firmalarının
kazandığı gelirlerin Türkiye’ye transferinde karşılaşılan sorunlar ortadan kalkmıştır. Buna ek olarak, Türk
firmalarının İrlanda mevzuatındaki genel uygulamalar çerçevesinde bu zamana kadar faydalandığı bazı vergi
avantajlarının süresi sona ermiş olup, ÇVÖ Anlaşması’nın bulunması, tabi olunacak kurumlar vergisi
bakımından da olumlu etki yaratarak ve İrlanda’da faaliyet gösteren firmalarımızın, faaliyetlerini sürdürürken,
rakipleri diğer ülke firmalarına göre avantajlı koşullarda işlem yapmalarına yol açmaktadır. Diğer taraftan,
ÇVÖ Anlaşmasının imzalanmış olması Türkiye’de yatırım yapmayı düşünen İrlandalı firmaları açısından da
teşvik edici bir unsurdur.
-, 2013

20 / 34


Türkiye-İrlanda Yatırım İlişkileri
İrlanda’da ekonomik kriz sonrasında toplam 9 adet Türk sermayeli şirket faaliyet göstermekte olup, bunların
bir kısmı Dublin’deki “Uluslararası Finansal Hizmetler Merkezi”nde işlem yapan finansal hizmet şirketleridir.
2008 yılında imzalanan iki ülke arasındaki Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması’nın 2011 yılında
yürürlüğe girmesi ile İrlanda’da faaliyette bulunan firmalarımızın kazandığı gelirlerinin Türkiye’ye transferinde
karşılaşılan sorunlar ortadan kalkmış ve rakipleri diğer ülke firmalarına göre avantajlı koşullarda faaliyette
bulunmalarına imkan sağlamıştır.
Ayrıca, Eczacıbaşı grubunun “Vitra Ireland Ltd.” unvanlı firması Arklow şehrinde duvar fayansı üretimi
alanında faaliyette bulunmaktaydı. Ancak, İrlanda ekonomisinde yaşanan ekonomik kriz ortamında talepteki
daralmaya paralel olarak 2008 yılı Aralık ayından itibaren ise özellikle İngiltere pazarına dayalı talep
yetersizliğinden dolayı firmanın İrlanda’daki üretimi durmuştur.
Diğer taraftan, 2007 yılı sonu 2008 yılı başlarında Türk gemi inşaa sanayinde faaliyet göteren bazı firmalar
İrlanda’da uygulanan “Tonaj Vergisi” uygulamasından faydalanmak üzere, gemi inşaa ve gemi taşımacılığı
yapmak üzere İrlanda’da ofis açarak faaliyette bulunmaya başlamışlardır.
T.C. Hazine Müsteşarlığı’nın verilerine göre, 2009 tarihi itibariyle ülkemizde 277 adet İrlandalı yabancı
sermayeli firma faaliyette bulunmakta olup, başlıca faaliyet alanları, 119 adet firma gayrimenkul sektöründe,
87 adet firma inşaat sektöründe, 35 adet firma otel gibi hizmet sektöründe, 19 adet firma toptan ticaret ve
ticaret komisyonculuğu, 17 adet firma da seyahat acentalıği alanında faaliyette bulunmaktadır.
Öte yandan, İrlanda’daki güncel yayın organlarından takip edildiği kadarıyla, İrlanda’nın önde gelen inşaat
malzemeleri firmaları arasında yer alan ve ülkenin kuzey doğusunda bulunan Cavan bölgesinde yerleşik
“Kingspan Group plc” unvanlı firma, Nisan 2007’de, Türkiye’de yerleşik “İzopoli” firmasının % 51’lik hissesini
tahminen 10 milyon USD (7.6 milyon Euro) ödemek suretiyle satın almıştır.
Benzer şekilde, yine Nisan 2007’de, İrlanda’nın hisseleri borsada işlem gören en büyük firması olan ve inşaat
malzemeleri konusunda faaliyet gösteren CRH firması, Türkiye’de Eren Holding’e ait olan Denizli Çimento’nun
hisselerini satın almıştır. Gerek Türkiye’deki, gerekse eş zamanlı olarak gerçekleştirdiği ABD’deki bir firmanın
hisselerinin satın alımına toplamda 225 milyon Euro’luk yatırım yapmış olan firmanın, Türk firmasının hisseleri
için ödediği meblağ konusunda bir bilgi bulunmamaktadır.
Ayrıca, İrlandalı Quinn firması İstanbul Bahçeşehir’de alışveriş merkezi inşa etmiş olup, 2010 yılında hizmete
girmiştir.
2002- 2011 yılları arasında İrlanda’daki doğrudan yabancı sermaye yatırım stoğu 242 milyon dolar olup, 2011
yılında doğrudan yabancı sermaye akışı 1 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
İrlanda’nın Türkiye’deki doğrudan yabancı yatırım stoku 2002–2011 yılları arasında 389 milyon dolar olup, bu
değer 2011 yılında 337 milyon dolardır.

İki Ülke Arasındaki Müteahhitlik İlişkileri
Türkiye Müteahhitler Birliği’nden bir işadamları heyeti “Ulusal Kalkınma Planı” çerçevesinde açılan ihaleler
hakkında bilgi almak ve iş imkanlarını araştırmak üzere 26-30 Mart 2001 tarihleri arasında Büyükelçiliğimizce
hazırlanan bir program çerçevesinde Dublin’i ziyaret etmiştir.
Bu ziyaretten sonra ülkede faaliyet gösterme kararı alan GAMA firması, İrlanda’da kurduğu “Gama
Construction Ireland Ltd.” unvanlı firma ile İrlanda’da müteahhitlik alanında faaliyet göstermeye başlamıştır.
Bu çerçevede, aldığı çeşitli ihaleler (otoyol, elektrik santrali, konut, vb.) sonucunda, anılan firma kısa
zamanda büyümüş ve İrlanda’nın ilk 20 müteahhitlik firması arasında 4. sıraya yükselmiştir. ‘‘Gama
Construction Ireland Ltd’’ ünvanlı müteahhitlik firması, İrlanda’da faaliyet gösteren tek Türk sermayeli
müteahhitlik firması olup, 2010 yılında altyapı projesi tamamlanarak teslim edilmiştir.
Diğer taraftan, İrlanda’nın Cork şehrinde inşa edilen elektrik santralinin ihalesine General Electrics ve Gama
(GAMA POWERS SYSTEMS ENGINEERING AND CONTRACTING ING olarak) firmaları ortak teklif vererek
ihaleyi kazanmış ve 2010 yılı sonunda elektrik santrali projesini tamamlamıştır.
İrlanda’daki ihaleler www.tendersireland.com ve www.e-tenders.gov.ie adresli internet siteleri üzerinden
takip edilebilmektedir.

Pazar ile İlgili Bilgiler
Fikri, Sınai Mülkiyet Hakları
İrlanda’nın ticari marka, patent, dizayn, telif hakları konusundaki uygulamaları (tanımlar, türler, başvuru
prosedürü, ücretler, vb.) ile ilgili olarak her türlü ve ayrıntılı bilgi temin etmek için: “İrlanda Patent Ofisi” ne
başvurulabilir.
Dünyanın en büyük yazılım ihracatçısı olarak İrlanda, yazılımın korunması ve lisans konusuna özel bir önem
vermektedir. Yazılımlar, telif hakları yasası ve belirli bir ölçüde de patent yasası tarafından korunmaktadır.
İrlanda yasaları uyarınca, bilgisayar programları yazılı eser olarak sınıflandırılmaktadır. Veri bankalarına telif
hakları tanınmakta ve/veya İrlanda yasalarında öngörülen diğer şekillerde korunmaktadır. Aksi öngörülmediği
sürece, telif haklarının orijinal çalışma ile bağlantılı olduğu varsayılmaktadır.


21 / 34


Irlanda ulke raporu_2013

Recommended

Recommended

More Related Content

More from UlkeRaporlari2013

More from UlkeRaporlari2013 (20)

Irlanda ulke raporu_2013