Recommended
More Related Content
Similar to PSY-Q Eğitim E-Dergi 3. Yayın "UMUT"
Similar to PSY-Q Eğitim E-Dergi 3. Yayın "UMUT" (20)
PSY-Q Eğitim E-Dergi 3. Yayın "UMUT"
- 1. PSY-Q E-DERGİ UMUT Mart 2017 Sayı:3 GENEL YAYIN YÖNETMENİ Tolga Nasuh ARAN YAZARLAR Prof. Dr. Mehmet Zihni SUNGUR Doç. Dr. Cebrail KISA Ferhan BIÇAKÇILAR Ferhat YILMAZ Güler ERGEN Yetiş Fidan MUTLU KÜLTÜR- SANAT Sıla Salantur SAYFA DÜZENİ Pınar Özdemir İlker Buruk
- 2. PSY-Q’ dan Merhaba, Kış aylarını geride bıraktığımız, baharı umutla karşıladığımız şu günlerde yaşadığımız tüm olumsuz duyguları ve olayları geri bırakma dileklerimizle siz okuyucularımızın tekrar karşısındayız. Tamamen amatör duygularla hazırladığımız ama güçlü yazar kadromuzla günden güne gelişen PSY-Q E-Dergi Umut temasıyla siz okuyucularımızın karşısında. Bu ayki sayımıza Sayın Hocam Psikiyatri Uzmanı Prof Dr Mehmet Sungur “Angelina Jolie Sendromu” yazısıyla katkı sundu. Psikiyatri Uzmanı Doç Dr Cebrail Kısa aldatmayı irdeledi. TRT Kent Radyo’dan Yetiş Fidan Mutlu umudu kendi şiirselliği ile anlattı. aşkı kendi açılarından değerlendirdiler. Ferhan Bıçakçılar Çift İlişkilerinde Tükenmişlik Sendromunu, Ferhat Yılmaz ikincil travmayı yazdı. Dergimizde PSY-Q Haber, Kültür Sanat Köşesi ve Bunları Biliyor muydunuz? bölümleri yine var.
- 3. 16. IAMFC Oxford Aile Danışma Enstitüsü St. Hilda Yüksek Okulu, Oxford Üniversitesi 17-24 Temmuz 2017 Uluslararası Evlilik ve Aile Danışmanları Derneği (IAMFC) tarafından organize edilen kültürel ve mesleki paylaşımı ve gelişimi amaçlayan Enstitü Çalışması Bilgi ve kayıt için: 0 532 541 96 66 (Tolga Nasuh Aran) tolga.naran@gmail.com
- 4. BAŞYAZI Duygusal Okuryazar Liderlik Tolga Nasuh Aran Birçok insan zaman zaman “Bana bir fırsat verseler neler yapardım!”, “Doyun aldığım şeylerin çoğu iş dışında”, “Hayatımı sevmediğim mesleğimle boşa geçirmişim” gibi sözleri aklından geçirir. Bu sözler belki de meslek hayatımızda artık klişeleşti. Birçoğumuz işimizde yeterince kendimizi ifade edemediğimizi, ya da işimizin beklentilerimizi karşılamadığından yakınıp dururuz. İş hayatında ise yeterli bir maaşım olsun, maaşım zamanında ödensin, sigortam tam yatsın, işle ilgili ihtiyaçlarım giderilsin, ilerleme ve terfi şansım olsun, huzurlu bir ortamda çalışayım şeklinde liste yapsak uzayıp gider. Saydığımız bu koşulların çoğu karşılandığı halde neden yaptığımız işten zevk almaz ve onu bir zorunluluk olarak görürüz? Araştırmalar yapılan işten zevk almanın kişilikle ilgili olduğunu ortaya koymuştur. Kişiliklerine uygun iş çevrelerinde çalışanların başarıya ulaştıklarını ve yaptıkları işten keyif aldıklarını bulgulamışlardır. Peki, kendi kişiliğimizi nasıl keşfedebiliriz? Bunun için birtakım sorulara cevap aramamız gerekiyor; ben neler yapabilirim? (Yetenekleriniz), ben neleri yapmaktan hoşlanıyorum? (İlgi alanlarınız), ben ne istiyorum? (İş ve yaşam değerleriniz), Karakterim nasıl? (Kişilik özelliklerim), ben ne yapmak istiyorum? (İlgi duyduğum meslekler), ben nerede olmak istiyorum? (Çalışma koşullarınız), kimlerle birlikte çalışmak istiyorum? Bu sorulara verilen cevaplar altı kategoride toplanmakta ve altı kişilik tipini ortaya koymaktadır: Realistik Araştırmacı Yaratıcı Sosyal Girişimci Düzenli Realist kişilik tipi, objelerin, araç ve gereçlerin, makinelerin ve hayvanların değişmesini gerektiren etkinliklerde bulunmaktan hoşlanırlar. Teknik, atletik, elektrik-elektronik, tarımsal becerilerle el becerilerine sahiptirler. Çalışmaktan hoşlandıkları alanlar açık alanlardır. Örnek meslekler; teknisyenler, mühendisler, çiftçiler… Araştırmacı kişilik tipi, fiziksel, biyolojik ve kültürel olay ve olguların incelenmesi, gözlemlenmesi ve değişmesi üzerine çalışmalar yürütürler. Araştırma yapmak, bilgi toplamak, dikkatli analizler yapmak onlar için keyif vericidir. Laboratuarlar birincil çalışma alanlarıdır. Örnek meslekler; bilim adamları, sosyologlar, antropologlar… Yaratıcı kişilik tiplerinin hayal güçleri yüksektir. Fiziksel materyallerin yanı sıra insanların ya da sözlerin değişmesi üzerine çalışırlar. Çalışmalarını resim atölyeleri, sahneler ve konser salonlarında yaparlar.
- 5. Örnek meslekler; yazar, şair, ressam, heykeltıraş… Sosyal kişilik tipi, insanların bilgilendirilmesi, eğitilmesi, geliştirilmesi, bakımları ve aydınlatılması gibi etkinliklerde bulunurlar. İkna yeteneği fazla yardımsever ve dost canlısıdırlar. Daha çok okullarda, bakım yurtlarında ve hastanelerde çalışırlar. Örnek meslekler; psikolojik danışmanlık, öğretmenlik, sosyal hizmetler… Girişimci kişilik tipi organizasyonel hedeflere ya da ekonomik kazanca ulaşmak amacıyla diğer insanların manipülasyonunu gerektiren etkinlikleri yaparlar. Politik güç ve başarı, diğer insanlara liderlik yapmak birincil istekleri arasındadır. Örnek meslekler; avukatlar, iş adamları, yöneticiler… Düzenli kişilik tipi organize eme, kayıt tutma gibi bilginin düzenli olarak elden geçirilmesi gereken işlerde yer alırlar. Rutin işleri sıkılmadan yaparlar. Bürolarda çalışırlar. Kayıtlar, dosyalar, bilgisayar, daktilo gibi araç gereçleri kullanırlar. Örnek meslekler; maliye, sekreterlik, muhasebe… Peki, tek başına kendimizi tanımamız başarılı bir kariyer için yeterli mi? Hayır. Kendimizi tanımanın yanı sıra piyasa sektör ve pozisyonları da tanımamız gerekiyor: Bunun için de nasıl bir ekonomik sistemde iş arıyorum? Ekonomik göstergeler ne durumda? Dünyadaki ekonomik gidiş nereye? İş dünyasındaki son gelişmeler nelerdir? Sektörlerin durumu nedir? (özellikle hedeflediğiniz bir sektör varsa) Sektörün geleceği nedir? İleride başka bir sektöre geçiş ne kadar mümkündür? Gelecekte hangi sektörler ön plana çıkacaktır? Bu pozisyonun geleceği nedir? Bu pozisyona hangi kişiler alınır? Bu pozisyonda hangi kişilerin yükselme şansı daha fazladır? Pozisyonun mali imkanları nelerdir? Kişilik tipinize uygun iş alanında çalışmak işteki başarınızı, mesleki doyumunuzu ve meslekteki kalıcılığınızı önemli oranda arttırmaktadır. Son yıllarda ortaya atılan duygusal zeka kuramı durumun hiç de böyle olmadığını ortaya koymaktadır: EQ+IQ= Bireysel Başarı Duygusal zeka Goleman’a (2000) göre kendimizin ve başkasının hislerini tanımak, kendimizi motive etmek, içimizdeki ve ilişkilerimizdeki duyguları iyi yönetme becerisidir. Sürekli gülümseyerek sempatik davranma, iyi kalpli olmak, IQ’nun karşıtı, kendine aşırı değer vermek, diğerlerini dinliyormuş gibi görünürken hiç ciddiye almamak duygusal zekâ değildir. Duygusal zekâ için gereken yetkinlikler; kendini tanıma (öz-bilinç), kendini yönetmek, motivasyon, empati (duygudaşlık, sosyal Beceriler (sosyal yetkinlik) ve iletişim becerisidir. Kendini tanımada; kişinin kendi duygularını, ihtiyaçlarını, hedeflerini tanıması, tercihlerini yapabilmesi ve sahip olduğu şahsi gücünün ve kaynaklarının farkında olması anlamına gelir. Güçlü taraflarıyla belirginleşirler. Kendi zayıf yanlarını bilir bunlarla gerektiğinde dalga
- 6. bile geçer. Kendi duyguları ve diğer insanlar üzerindeki etkileri hakkında doğru ve açık konuşur, Kendini yönetmekte; kişinin sahip olduğu duygu ve düşüncelerini kontrol ederek yönlendirmesi olarak tanımlanabilir. Bu beceri ile duygularımızın esiri olmaktan kurtulup onları yönlendirebiliriz. Motivasyonda; insanın kendini motive edebilmesi, daima başarma isteğine ve heyecanına sahip olması demektir. Karşısına çıkan her zorluk karşısında yılmadan devam edebilme gücünü kendinde bulmasıdır. Bu tür insanlar yaratıcı fırsatlar ararlar, öğrenmeyi severler ve daha iyi yapmak için sonsuz enerjiye sahiptirler. Başarı ile motive olan kişiler, sürekli olarak performans çıtalarını yükseltmekte ve yüksek skorlara ulaşmaktan mutluluk duymaktadırlar. Empatide; karşındakinin pabucunu giyebilmektir. Karşındakinin duygularını, ihtiyaçlarını, kaygılarını anlayabilmektir. Sosyal yetkinlikte; insanların başkalarıyla ilişki kurabilmesi ve bu ilişkilerin uzun süre geçerliliğini koruyabilmesi becerilerini kapsar. İnsanlar arası iyi ilişkilerin yanı sıra bir takım oluşturabilme, takım ruhunu sağlayabilme ve bu takımı yönetme becerisini gösterme de bu yetkinlik ile olur. İletişim becerisinde; insanın kendisini açık ve net olarak ifade edebilme becerisinin yanı sıra, başkalarını dikkatli dinleme ve ne söylediklerini tam ve doğru olarak anlayabilmesidir. DUYGUSAL ZEKİLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ Kendi beden dilini kontrol edebilmek , başkalarını n beden diline duyarlı olmak Hoşgörülü olmak Alçakgönül lü olmak Empati göstermek Yüksek duygusal enerji İyimserlik Uzlaşmay a dayalı sinerjik ilişki kurmak Çalışmaya istekli olmak Olumsuz duygularla başa çıkma İnsanlarla olumlu ilişkiler içinde olmak Değişime istek duymak Stresle başa çıkma Başkaların ı hesaba katmak Kendini yönlendirebilm ek Kararlılık
- 7. KAYITLARIMIZ DEVAM EDİYOR FERHAT YILMAZ TOLGA NASUH ARAN EĞİTİMİ ÇOCUK, ERGEN YETİŞKİNLERLE GÖRÜŞME TEKNİKLERİ 29-30 Nisan 2017 Yer: PSY-Q Eğitim Danışmanlık KAYIT VE BİLGİ İÇİN: 0545 350 38 35 E-mail: psyqpsikoloji@gmail.com
- 8. PSY-Q HABER- DUYURU ACA (Amerikan Psikolojik Danışmanlık Derneği) 2017 5 Kongresi ABD’nin San Francisco şehrinde 16-19 Mart 2017 tarihinde gerçekleşecektir. APA (Amerikan Psikiyatri Derneği) 2017 Kongresi San Diego şehrinde 20-24 Mayıs 2017 tarihinde gerçekleşecektir. 2. Çocuk ve Erişkin Klinik Psikiyatri Kongresi Çocuk ve Erişkin Klinik Psikiyatri Derneğinin (ÇEKPD) düzenlediği Çocuk ve Erişkin Klinik Psikiyatri Kongresi’nin ikincisi bu yıl 20 – 22 Ekim 2017 tarihlerinde Hilton Bosphorus, İstanbul’da yapılacaktır. 47. Avrupa Davranış ve Kognitif Terapileri Birliği Kongresi (EABCT) 13- 16 Eylül 2017 tarihleri arasında Slovenya’nın Ljubljana şehrinde gerçekleşecektir. Ayrıntılı bilgiyi http://www.eabct2017.org/tr/ den öğrenebilirsiniz. Amerikan Psikologlar Derneği 2017 Kongresi Washington DC şehrinde 3- 6 Ağustos 2017 tarihinde gerçekleşecektir. 9. Uluslararası Psikofarmakoloji Kongresi Psikofarmakoloji Derneği tarafından düzenlenen 9. Uluslararası Psikofarmakoloji Kongresi ve 5. Uluslararası Çocuk ve Ergen Psikofarmakolojisi Sempozyumu (9. UPK & 5. UÇEPS), 26-30 Nisan 2017 tarihleri arasında Belek, Susesi Otel’ de gerçekleştirilecektir. 53. Ulusal Psikiyatri Kongresi, 3-7 Ekim 2017 tarihleri arasında Bursa, Merinos Atatürk Kongre ve Kültür Merkezinde (Merinos AKKM) gerçekleştirilecektir.
- 9. Angelina Jolie Sendromu Prof Dr Mehmet Z. Sungur Fotoğraflara bakılarak yapılan bir araştırmadan böylesine bir genelleme içeren sonuca ulaşmak metodolojik olarak hatalı olur. Böyle bir sonuç çıkarabilmek için önce bir grup bekar kadına resimlerdeki belirli erkekler evli ya da halen ilişkide olarak tanımlanıp çekicilik yönünden secim yaptırıldıktan sonra ikinci bir grup kadına ilk gruba evli olarak tanıtılan erkeklerin bekar, buna karşılık bekar olarak sunulan erkeklerin ise evli olduğu söylenerek secim yapmalarını istemek gerekir. Her iki koşulda da farklı kadınlar evli olarak tanımlanan erkekleri çekici olarak seçiyor ise belki o zaman evli olmanın bekar olmaktan daha çekici bulunduğunu söyleyebilmek biraz daha mümkün olabilir. Eğer evli erkeklerin her 2 grup kadın için daha cazip bulunduğu bir gerçek olarak ortaya çıkarsa o zaman bunu öncelikle ekonomi ilkeleri açısından değerlendirmek mantıklı olabilir. Baksa bir deyişle talep artışının değeri arttırdığını söylemek her zaman mümkündür. Ancak bu tek açıklama olamaz. Diğer yandan birçok kadının günümüzde sıkça dile getirdiği gibi ‘özellikleri ve beğenilebilir nitelikleri olan erkeklerin hızlı bir şekilde tercih edildiği (kapıldığı)’ seklindeki görüşün ağırlık kazanarak kadınların seçiminde bu niteliklerin varlığına olan inanışların evli erkekleri daha cazip bulmalarında bir etken olabileceği düşünülebilir. Rekabeti seven ve kendi değerini beğenilebilirliklerinin miktarı ile ölçen bir grup kadının kendi rekabet güçlerini test etmek amacıyla evli erkeklere yönelmesi de zaman zaman rastlanan bir durumdur. Ancak bu kadınların böylesi bir rekabette amaçlarına ulaşmaları bile yarışı kazandıkları anlamına gelmez. Çünkü çoğu kez evli erkeğin esinin böylesi bir rekabetten haberi bile yoktur. Ayrıca bu adil bir rekabet de değildir. Çünkü evli erkekle birlikte olan bekar kadının birlikte geçirilen sinirli zamanı istediği gibi süsleyebilecek bir lüksü vardır. Onun çocuklara bakmak, geniş aile sorunlarıyla uğraşmak, yeni bir çamaşır makinesi almak gibi sorunları olmaz çoğu kez. Ayrıca kısıtlı zaman dilimlerinde yaşanan bu hoş deneyimlerin uzun bir ilikside kalıcı olacağını düşünmek yanıltıcı olabilir. Son olarak bir kısım kadının evli erkekleri seçmekteki bir başka motivasyonunun sorumluluğu azaltarak ilişkide olmayı tercih etmeleri ile ilgili olduğu da söylenebilir. Başka bir deyişle birlikte olmak ancak sahiplenilme ya da sahiplenme gibi duygulardan olabildiğince uzak kalma çabası önem kazanabilir. Buna karşın evli bir erkekle olan birlikteliğin daha az sorunlu ve daha az sorumlu yaşanacağına dair beklenti gerçekçi olmayabilir. (Sabah gazetesinde 2013 yılında yayınlanmıştır.)
- 10. EĞİTİM İÇİN KAYITLARIMIZ DEVAM EDİYOR FERHAN BIÇAKÇILAR ÇOCUKLARLA PSİKOLOJİK DANIŞMADA BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI VE YARATICI TEKNİKLER EĞİTİMİ KAYIT VE BİLGİ İÇİN: 0545 350 38 35 E-mail: psyqpsikoloji@gmail.com 01-02 NİSAN 2017 16 NİSAN 2017 SMART HOTELS KONAK/İZMİR
- 11. ÇİFT VE EVLİLİK İLİŞKİLERİNDE TÜKENMİŞLİK Ferhan Bıçakçılar Hızlı ürün eskimesi, koştur koştur günler, sürekli yetişmeye ya da yetiştirmeye çalışmalar, sabahın karanlığında başlayan hayatlar, bitmeyen taksitler, krediler ve ödemeler günümüz insanının psikolojisini gittikçe zorlamakta. Mutsuzluk, yorgunluk ile tahammülsüzlükle başlayan ve hayal kırıklığıyla devam eden bu durum ruh sağlığıyla birlikte evlilikleri de bozmaktadır. Tükenmişlik sendromu benzer belirtileri olduğu için depresyonla hep karıştırılmaktadır. Bu sendrom belli bir spesifik sorunla ortaya çıkarken, depresyon hayatın bütününe yayılmaktadır. Değişen tüketim kalıpları nedeniyle evlilikler tükenmişlik sendromu tehdidiyle daha fazla sorun yaşanır hale gelmektedir. Çünkü eskiye göre daha hızlı yaşıyoruz, daha hızlı tüketiyoruz ve daha fazla harcıyoruz. Bu hız evlilikleri yıpratıyor. Bu noktada tüketmeye başladığınızda birbirimizi kırmaya, birbirimize soğuk durmaya ve birbirimizle hiç ilişki kurmamaya başlıyoruz. Evlilik uzun soluklu bir ilişki olduğundan ilişkinin çocuk, aile, arkadaşlar, hayattaki zorlanmalar, ekonomik sıkıntılar gibi faktörlerden etkilenmektedir. Sorunlar bir bütün halinde yoğunlaşırken, bireyi ümitsizlik duygusuna sürüklediği için bu duruma tükenmişlik sendromu adı verilmektedir. Evliliklerde dönem dönem cinsel ve iletişimsel çukurlar, çökkünlükler olabilmektedir. Bunların çoğu zamanın da erken fark edilmez. Evlilikteki tükenmişlik sendromuna karşı çiftlerin birbirlerini yeniden hatırlaması ve birbirlerine zaman ayırması gerekmektedir. Çiftlere tükenmişlik sendromuna karşı yeniden birbirlerini hatırlamaları ve romantizmi canlı tutabilmek için besleyici davranışlarda bulunmaları gerekmektedir. Baş başa bir yemeğe çıkmak, sinemaya, balık tutmaya gitmek ya da en azından birlikte yürüyüş yapmak dahi etkili olabilecektir. Eğer bir tükenmişlik çukuruna düştüğünüzü hissediyorsanız, birden ve hızlı iyileşme beklememeli. Küçük adımlarla başlamalı ve doğru hedeflere yol alınmalıdır. 'Eşimle bir kere yemeğe çıktık, sorunu hallettik' diye düşünmek yetmeyecektir. Düşüncelerin doğru olması yetmez davranışlarında bu doğrultuda yol alması gereklidir. Hatta balkona birlikte dikilen bir çiçek bile iyileştirici bir aktivite olabilecektir.
- 12. Tükenmişlik sendromu devreye girmeye başladığında insan beyni mutsuzlaşmaya, mutsuzluklar da umutsuzluklara ulaşmaya başlar. Bu durumda beyin mutsuzluğa karşı önlem alır ve haz vericileri devreye sokar. Sosyal medyaya veya anneye düşkünlük, sadece çocuklarla ilgilenmek ve kendini unutmak olarak ta görülebilmektedir. Günümüzde ise tükenmişlik içinde olan bireyler en çok alışverişe yönelmektedir. Bazı küçük alışverişlere evet ama iş sınırları çok aşıyor. Mutsuz oldukça alışveriş merkezlerinden çıkmayan çiftler görüyoruz artık. Kendi ilişkilerinde bir keyif yaratamadıkları gibi sadece ellerini doldurdukları, beraber aldıkları alışverişlerle kendilerini tükenmişlikten kurtarmak istiyorlar. Tükendikçe alışveriş artıyor, sonuçta borçları da artmaya başlıyor, kredi kartları ödemez hale geliyor. Derken yeni gerginlikler ve kısır döngüler. Evliliklerde tükenmişlik önemli bir sorundur ama iyileştirilemeyecek bir durum değildir. Yeter ki çiftler farkındalıklarını artsınlar, davranış ve ilişki şemalarını keşfetsinler. Sonrasında da sevgiyi algılayış ve yaşayış biçimlerini, doğru teknikler ile geliştirsinler. Aile ve Çift Danışmanlığı teknikleri ile de tükenmişlikten kurtulsunlar.
- 15. İlişki Atölyesi ALDATMAYI ELE ALMAK Doç. Dr. Cebrail Kısa Giriş İnsanoğlu yaradılıştan ya da evrimsel gelişim sürecinden dolayı neşe ve heyecan gibi olumlu duyguların yanı sıra korku, öfke, üzüntü ve utanç gibi duygularla hayata başlıyor. Olumsuz duyguların daha yoğun ve ön planda olması hayatta kalabilme becerisini tetikleme gerçekliğinden geliyor. Olumsuz duygular özellikle de korku ve üzüntü insan olarak bizleri bir ötekine; bir öteki kişiye ya da bir öteki nesneye ihtiyaç duyan bir canlı haline getirmektedir. İnsan yalnız başına kendi ayakları üzerinde duran ve yalnız yaşayan bir canlı değildir. Yakın ilişkiler kişilerin kendilerini ve ötekileri yatıştırdığı güvenli limanlarıdır. Aile, evlilik ve çift ilişkisi güvenli limanlarımızın en iyi örnekleridir. Evlilik ve çift ilişkisine olan ihtiyaç aslında bu birincil olumsuz duyguların yatışma ihtiyacından doğuyor. İnsan ancak bir ötekiyle yatışıp hayata devam edebiliyor. Hayatta var olabilmenin/kalabilmenin bir yoludur yakın ilişkiler. Bir ötekiyle güvenli bağlanmak, kabul görmek/onaylanmak ve sevmek/sevilmek bu ilişkileri pekiştiren temel duygusal bağlardır. İlişkilerdeki sadakat ve güven bu duygusal bağlar üzerinden sağlanır. İlişkide güvenli duygusal bağların gelişmesi öfke, korku, utanç ve üzüntü gibi olumsuz duygular yerine neşe ve heyecan gibi olumlu duyguların hakim olmasına yol açar. İnsanlar evlendiklerinde ya da çift ilişkisi içinde olduklarında genel toplumsal kabul ve inanç, sesli olarak dile getirilmemiş olsa da birbirlerine sadık kalacakları ve ilişkilerinin hayat boyu süreceğidir. Aslında bu nesiller arası aktarım ve erken çocukluk dönemindeki yaşantılarla yapılanan duygusal/bilişsel şemaların da temel içeriğidir. Günlük yaşam ve yakın ilişkilerle çalışma deneyimlerinde ve bu konudaki bilimsel literatür gözden geçirildiğinde yaşanılan hayat gibi ilişkilerdeki çok boyutlu duygusal bağında birçok faktörden
- 16. etkilendiği görülebilir. Yakın ilişkilerin uzun sürmesi, ilişkide olan kişilerin ve de zaman içinde yaşantıların değişmesi, ilişkideki temel duygusal bağların yıpranmasıyla birlikte ya da tamamen heyecan arayışı sonucunda aldatma (sadakatsizlik) ortaya çıkabilir. Evlilik ve çift ilişkilerinde sadakatsizlik %25-40 oranında görülmektedir. Aldatmak (sadakatsizlik) sistemik ve duygusal bakış açısıyla değerlendirildiğinde evlilik ve çift ilişkisinde önemli bir kriz durumudur. Sadakatsizliği bir ilişki krizi olarak ele almak, çiftler arasında yaşanılan durumu anlamak için önemlidir. Sadakatsizlik birçok nedenden dolayı ortaya çıksa da aslında evlilik ve çift ilişkisinin bir çıktısıdır, sıklıkla da kötü giden bir ilişkinin çıktısıdır. Sistemik bir perspektiften bakıldığında sadakatsizliğin gelişmesinde her iki partnerlerin de etkisi olabildiği gibi aynı şekilde sonuç olarak da iki partnerin olumsuz etkilenmesine neden olur. Bu yaşantısal ve sistemik bakış açısı sadakatsizliği ele alacak ruhsal sağlığı uzmanı için ve sorunu yaşayan çiftler için psikoterapötik süreci yapılandırmak bakımından önemlidir. Sadakatsizlik, sesli olarak dile getirilmemiş olsa da çiftlerin birbirlerine sadık kalacakları ve ilişkilerinin hayat boyu süreceği ön kabulü nedeniyle çiftler arasındaki ve yakın çevrelerindeki ilişki dinamiklerini çok olumsuz etkiler. Sadakatsizlik güvenli bağlanmak, kabul görmek/onaylanmak ve sevmek/sevilmek gibi ilişkileri pekiştiren temel duygusal bağları yok etme tehdidi yarattığı için ilişkideki partnerler, aileler, çocuklar ve bazen de yakın çevrelerinde büyük çaplı bir ilişki sorunu yaratmaktadır. Bundan dolayı da partnerler çoğu kez bu krizi kendi başına yönetmek de zorluk yaşamaktadır. İlişkilerindeki bu krizi ele almak ve kriz durumunu yatıştırıp ilişkileri hakkından bir karar vermek için çiftin özellikle de yakın ilişkiler ve aldatma konusunda çalışan deneyimli ruh sağlığı profesyonellerine başvurmaları gerekir. Bu psikoterapötik yardım sonucunda partnerler ilişkilerinde yaşadıklarında kendi rollerini ve paylarını gördüklerinde bu durumu yeniden çerçevelerler ve ilişkilerini yeniden yapılandırabilirler. Partnerler arasındaki duygusal bağın niteliği ilişkinin devamı konusundaki kararda çok önemlidir. Terapi sürecinin sonunda partnerler ilişkilerini bitirmek ya da yeniden yapılandırmak istiyorlarsa barışmak ve ardından da affetmek konularını çalışmadan bu süreçleri aşmaları mümkün değildir. Barışmak ve affetmek hem kişinin kendisini yatıştırmasını hem de partnerini yatıştırmasını sağlar ve ancak bu şekilde ilişki konusunda sağlıklı bir karar verilebilir.
- 17. İZMİR’DE İLİŞKİ TERAPİSİ ATÖLYESİ Doç. Dr. Cebrail KISA İLE ALDATMAYI ELE ALMAK 27-28 Mayıs 2017 PSY-Q EĞİTİM DANIŞMANLIK MERKEZİ
- 18. İkincil Travma Ferhat Yılmaz Klinik olarak, travma en basit şekliyle, olumsuz yaşam olaylarının kişiler üzerindeki olumsuz ve uyum bozucu etkilerine bağlı olarak ortaya çıkan çeşitli psikolojik ve fiziksel şikayetlerin eşlik ettiği bir olgu olarak tanımlanabilir. Bu gibi olumsuz yaşam olaylarının travmatik etkileri genellikle, travmaya birinci dereceden maruz kalanlar ve yakınlarında belirgin bir şekilde gözlenmektedir. Ancak münferit de olsa, bir şekilde medya aracılığıyla evimize kadar giren bu gibi olayların olumsuz etkileri yalnızca olayı yaşayan yakınları ile sınırlı kalmamakta, aynı zamanda toplumun çeşitli kesimlerinde de farklı derecelerde olumsuz izler bırakmaktadır. İkincil travma olarak adlandırabileceğimiz bu durumun ise travmatik izlerini ortadan kaldırmak çok daha zor olmaktadır. İkincil travma, adından da anlaşılacağı gibi travmatik olaya doğrudan maruz kalan değil, olaya şahit olan ya da yazılı-görsel medya aracılığıyla olayı izleyen kişilerin “travmatize” olması anlamına gelmektedir. İşleri gereği travma mağduru bireylerle sıkça ilişki kuran çalışanların yaşayabileceği çeşitli zorlukları açıklamak için tükenmişlik, ikincil travmatik stres ve üstlenilmiş travma gibi kavramlar öne sürülmüştür. Bunların üçü de duygusal yükü ağır işlerde çalışmaya ve mağdurlarla empatik ilişki kurmaya bağlı olarak ortaya çıkmaları ve kişisel/mesleki işlevleri zayıflatmaları bakımından benzerlik göstermektedir. Daha önce de belirtildiği gibi, söz konusu kavramlar arasındaki benzerliklere rağmen, bunların önemli birtakım özellikler bakımından farklılaştığı düşünülmektedir. Konuyla ilgili araştırmalar gözden geçirildiğinde, genç ve deneyimsiz çalışanların travmanın dolaylı etkilerine karşı daha hassas olduğu yönündeki görüşlerin ön plana çıktığı görülmektedir. Ayrıca, bu çalışanların mağdurlarla aralarına uygun sınırlar koymakta zorlanabilecekleri ve mağdurlarla aşırı özdeşim kurarak onların deneyimlerinden daha olumsuz etkilenebilecekleri öne sürülmüştür (Baird ve Jenkins, 2003; Neuman ve Gamble, 1995). Çalışanları travmatik olaylardan dolaylı olarak etkilenme bakımından risk altına sokan bir diğer özellik de pasif ve kaçınmacı başa çıkma tarzlarının kullanımı olabilir. travma mağdurlarıyla çalışan terapistlerin vaka yüklerindeki artışın ikincil travmatik stres belirtilerindeki yükselmeyle ilişkili olduğunu
- 19. ortaya koyan araştırmalar da vardır . Bober ve Regehr (2006) Terapistlerin travma mağdurlarıyla haftalık çalışma saatlerinin ikincil travma düzeyleriyle ilişkili olduğunu ve özellikle ikincil travmanın yeniden yaşama belirtileri için bu ilişkinin daha güçlü olduğunu belirlemiştir. Wagner, Heinrichs ve Ehlert (1998) tarafından yapılan bir araştırmada da itfaiyecilerin zorlayıcı görevlere gitme sayısının ikincil travmatik stres düzeylerini anlamlı olarak yordadığı saptanmıştır. Örneğin travma mağdurlarına hizmet veren ruh sağlığı uzmanlarıyla yürütülen birçok araştırmada geçmiş travma öyküsünün ikincil travmatik stres düzeyiyle ilişkili olmadığı ortaya konmuştur. Travma mağdurlarına hizmet veren çalışanların üstlenilmiş travma yaşamalarında etkili olduğu öne sürülen bir diğer risk etkeni de kişisel travma öyküsüdür. Mağdurların travmatik yaşantılarını ayrıntılı olarak dinleyerek onlarla empati kuran çalışanların kendi travmatik anılarının tetiklenmesi nedeniyle üstlenilmiş travma yaşantılarının ortaya çıkabileceğinden söz edilmektedir. Örneğin ruh sağlığı alanında çalışan bireylerin kendi travmatik deneyimlerinin üstlenilmiş travma düzeylerini anlamlı olarak yordadığını ortaya koyan araştırmalar söz konusudur (Trippany ve ark., 2003; Way ve ark, 2007). BBC Türkçe’nin aktardığı bir araştırma dehşet verici görüntüleri izleyenlerin de travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) belirtileri gösterebildiğini anlatıyor. Bu nedenle polislerle birlikte gazeteciler de Amerikan Psikologlar Birliği’nin tanı kitabında (DSM-5) risk grupları arasında sayılmış. Özellikle savaş muhabirlerinin depresyon ve TSSB riski sıradan insanların kat be kat üstündedir.Başka bir araştırma ise travmaya maruz kalan kişi başına 200 kişinin ikincil travmaya maruz kaldığıdır. Buradan hareketle Yardım Çalışanlarında Travmatik Stresin Belirtileri Travmatik olaya maruz kalma ve tehdit algısı. Olay yeniden yaşama, kaçınma ve artmış uyarılma. İKİNCİL TRAVMAYI ÖNLEME VE BU TRAVMADAN KORUNMA YOLLARI: • Sosyal destek • Mesleki süpervizyon,danışmanlık ve terapi • Pratikte uygulanan prensiplerinin olması • Kuramsal bilgi • Pratik stratejilerdeki yeterlilik • Tehlikenin ve yaratacağı etkilerin farkında olmak • Sosyal ilişkileri (arkadaş/aile) korumak, geliştirmek • Başka ilgi alanlarını yaratmak • Kimlik ve hayata bakış açısı geliştirmek • Kendi ihtiyaç, sınır, kaynak ve imkânlarını tanımak, gözardı etmemek.. Travmasız bir gelecek dileğiyle…
- 20. İZMİR’DE EĞİTİM İÇİN KAYITLARIMIZ DEVAM EDİYOR DOÇ. DR. CEBRAİL KISA DUYGU ODAKLI ÇİFT TERAPİSİ KAYIT VE BİLGİ İÇİN: 0545 350 38 35 E-mail: psyqpsikoloji@gmail.com Temel Teorik ve Temel Beceri Eğitimi 45 Saat İleri Düzey Beceri Eğitimi 45 Saat
- 21. UMUT Güler Ergen Modern toplumun insan ve toplumu sınırlandıran ve belirleyen özellikleri, kişi ve toplumlarda farklı arayışların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Akıldışı ya da irrasyonel olarak kabul edilebilecek olan farklı inanç ve pratikler bu arayışlara örnek olarak verilebilmekte ve bu yönelim içinde umut kavramının oldukça önemli bir yeri bulunmaktadır. Böylesine büyük bir öneme sahip olan umut olgusu, sosyal bilimlerde yeni yeni ilgi görmeye başlamıştır. Swedberg, gündelik hayat içinde yer alan kavramın iki önemli bileşene sahip olduğunu ifade etmektedir: beklenti ve istek. Benzer bir tanımlama Türk Dil Kurumu Sözlüğü (2012)’nde de yer almaktadır: “olması beklenilen veya olacağı düşünülen şey, ümit”. Beklenti kavramı içerik bakımında ele alındığında olumlu ve olumsuz olasılıklara eşit şans tanırken; umut kavramının geleceğe yönelik pozitif yani istenilen beklentileri kapsadığını söylemek mümkündür. Kant’ (1781)’ın, “tüm umutların mutluluğa yönelmiş olduğunu” belirten umut ile ilgili görüşleri (Swedberg, 2007) de bu ilişkiyi doğrular niteliktedir. Klasik sosyoloji geleneğinin önemli isimlerinden biri olan Durkheim’e göre umut; sosyal olarak üretilmekte ve bu üretim nesiller boyunca devam ettirilmektedir. Bu noktada, kültürel unsurların etkisinin göz ardı edilmemesi gerekmektedir. Çağdaş sosyoloji kuramının temsilcilerinden olan Bauman (2004) ise, kültürel boyuta ve sosyal inşa sürecine daha fazla ağırlık vererek umut etmek için rasyonel bir gerekçeye her zaman ihtiyaç duyulmayacağını belirtmektedir. Diğer bir deyişle, rasyonel ya da akılcı bir kanıtı olmasa bile umut etmenin gerçekliğinin varlığını önemsemektedir. Bu noktada bireysel düzeyde anlamlandırmaların ve bu anlamlandırma ve yorumlama sürecine kültürel faktörlerin etkisini de unutmamak gerekmektedir. Klasik sosyoloji geleneği tarafından toplumsal ya da sosyal gerçeklik olarak sadece yapısal unsurları ele alınması ve kültürel faktörlerin analizlere dahil edilmemesi, son yıllarda terk edilmeye başlanmış ve kültür de sosyolojik araştırmalarda dikkate alınan bir bileşen haline gelmiştir. Böylesine bir değişimin arkasında sosyal gerçekliğin çok boyutlu bir niteliğe sahip olduğunun farkına varılması ve bu karmaşık ilişkilerin tek bir disiplin yerine çok sayıda disiplin ile birlikte incelenmesi gerekliliğinin dile getirilmesinin katkısı oldukça fazladır. Umut ve bahar kavramları arasındaki ilişkinin sosyolojik bir analizi de kültürel yapının alt bileşenlerini, kişilerin anlam ve yorum dünyalarının dikkate alınmasını gerektirmektedir. Bir mevsim olarak bahar, farklı toplum ve kültürlerde önemsenmiş ve pozitif yönde bir içerik ile tanımlanmaya çalışılmıştır. Mevsimlerin dönüşümü ile insan yaşamı arasında sıklıkla kurulan benzerlikler bu anlamlandırmada etkili olmuştur. İlkbahar mevsimi, farklı kültürlerde doğmak ya da yeniden canlanmak olarak değerlendirilmektedir (Aşkun, 1967).
- 22. Böylesine bir bakış açısı, ilkbahar mevsiminin yeni umutların beslendiği bir zaman dilimine dönüşmesinde etkili olabilmektedir. Yaşanmış ya da yaşanma olasılığı olan farklı sorunların ortadan kalkması, kişisel anlamda deneyimlenen yanlış tercihlerin son bulması bahsi geçen umutların arasında yer alabilmektedir. Hayata yeniden başlamak için bir şans olarak ilkbahar mevsimi farklı toplumlarda ve kültürlerde önemsenmektedir. Baharın gelmesi ile birlikte farklı toplum ve kültürlerde değişik etkinlikler gerçekleştirilmeye başlanmaktadır. Bu etkinliklerin tümü bahar bayramı olarak kavramsallaştırılmaktadır. Kökenlerine bakıldığında dinsel unsurların da bu ritüellerde önemli bir konuma sahip olduğu görülebilmektedir. Psikolojik boyutunu bakacak olursak; İnsanlar, eski zamanlardan bu yana çaresiz ve güçsüz kaldıkları durumlarda olağanüstü varlıklardan yardım ummuşlardır. Modern Batı toplumunun eleştirel yaklaştığı bu eğilim, son yıllarda, risk toplumunun ortaya çıkışı ile birlikte yeniden değer kazanmaya başlamıştır. Bu noktada umut kavramının sosyal bilimlerde giderek artan bir öneme sahip olmasının rastlantısal olmadığını ileri sürmek mümkündür. Türkiye toplumu, her ne kadar Batı toplumu kadar metafizik, din gibi akıl dışı unsurları gündelik hayatın pratiklerinden bütünü ile çıkarmış olmasa da, özellikle kentsel alanlarda akılcılığın demir kafesini (Weber,2006) sıklıkla tecrübe edilmektedir. Bu noktada, son yıllarda, kentsel alanlarda metafizik unsurlara doğru bir eğilimden bahsedilebilir. Hıdrellez etkinlikleri de böylesine bir eğilimin somut örnekleri arasında yer alabilmektedir. Farklı bir ifade ile ilkbahar mevsimine yüklenen pozitif anlamların kendi koşulları içinde farklı toplum ya da topluluklar için son derece anlamlı bir konuma sahip olduğunu söyleyebilmek mümkündür. Tocqueville (1998:236), kişilerin etrafında olumlu yönde gerçekleşen olayların, bu kişilerce iyi şeylerin olabileceği umudunu uyandırdığını ifade etmektedir. Tocqueville Etkisi olarak tanımlanan bu durumu doğanın uyandığı, yaşamın canlanmaya başladığı, soğuk ya da gri kış günlerinden sonra gelen güneşli havalara yani ilkbahara uyarlamak söz konusu olabilmektedir. Bu tür çevresel ve iklimsel faktörler, kişilerde güzel günlerin geleceği beklenti ve umudunun oluşmasına neden olabilmektedir. Öte yandan kıtlığı hâlâ en çok çekilen şeylerden biri “toplumsal umut”tur. Kuşkusuz her insan, umut ve korkularıyla vardır. Korkunun üstesinden gelen umudun ürettiği yaşam coşkusudur. Bir toplumsal sistemin gelişkinlik düzeyi, ürettiği toplam yaşam coşkusuyla ölçülür. Bugün de dalga dalga yükselen bir toplumsal umudun Türkiye’nin kaderini belirleyecek bir yaşam enerjisine dönüşmesini sağlayacak olan, vatanseverlik temelinde birleşen milletin gücünü çıplak gözle görülür hale getiren örneklerin yaratılmasıdır.
- 23. La vita é bella : HAYAT GÜZELDİR Sıla Salantur PSY-Q e- dergi 3. Sayısında baharın gelişini umutla karşılamaya çalışırken ben de kültür sanat köşesini savaş filmlerini andırmaksızın ağlamadan, kan görmeden üstelik yer yer gülebileceğimiz bir savaş filmi sunan Roberto Benigni’nin 1997 yapımı Hayat Güzeldir filmiyle siz okurlarımızın karşısına geçmek istedik bu ay. II. Dünya Savaşı zamanında karısı ve oğlu ile birlikte Yahudi kamplarına götürülen Yahudi bir babanın ve peşinden giden İtalyan bir annenin, Yahudi soykırımının korkularla bezenmiş sınırlarda çocuğunu korumak için yaptığı sayısız özveriyi anlatıyor. Sisler içinde, “Bu basit bir hikaye. Ama anlatması pek de kolay değil” sesiyle başlayan film 1998 Cannes Film Festivali'nde Büyük Ödül'ü, 1999'da 7 dalda Oscar'a aday olan film, en iyi yabancı film, en iyi erkek oyuncu ve en iyi müzik dallarında bu ödülü kazanmıştır. 1939 yılında karizmatik ve neşeli Guido tamamen tesadüf sonucu karşılaştığı Dora’ya aşık olan Guido, sevdiği kadının peşini bırakmaz ve onun karşısına türlü türlü sürprizlerle çıkmaya devam eder. Zengin, aristokratik ve Yahudi olmayan bir ailenin kızı olan Dora, küçük oyunlardan mutluluk duymakta başlar. Bu peri masalında, Guido ve karısının Joshua adında bir oğulları olur, Joshua’nın doğum gününde Guido, Eliseo ve Joshua diğer Yahudilerle birlikte toplama kamplarına gönderilir. Dora ailesinin peşinden trene binerek farklı vagonlarda ailesiyle birlikte kampa gider. Kampta başından beri oğlunu Alman güçlerinin zalimliğinden korumak isteyen Guido, her şeyin kendisinin düzenlediği bir oyun olduğunu, eğer oyunda başarılı olurlarsa gerçek bir tanka sahip olacaklarını Joshua’ya anlatır. Almanların kampı terk etmesiyle birlikte Joshua, babasının oyunu sayesinde saklandığı kutudan çıkarak hayatta kalmayı başarır. Filmin sonunda özetlendiği gibi bu film “Ailesi için çok fedakarlık yapan bir babanın hikayesidir.” Savaş sahnelerinin ustaca yerleştirildiği filmi dikkatlice izlediğimiz zaman duvarlardaki ilanlardan, kum torbalarından, yollardan geçen askerlerden savaşın yaklaşacağını hissederiz. Buradaki savaş sahnelerinden kasıt kan, silah, öfke, nefretten çok içine ince ince yerleştirilmiş alt metinlerdir. Almanların Yahudi kamplarındaki yaşlıları ve çocukları gaz odalarında öldürmeleri, Guido’nun kucağında Joshua ile birlikte sisler içinde yürürken kaybolduğu anda cesetlerden oluşan dağın karşına çıkması olarak verilir. Bir sinemasever filmi “Ağlamak istiyorsun; ağlamana izin vermeyen koca bir mutluluk, gülümsemek istiyorsun; gülmene izin vermeyen koca bir hüzün” sözleriyle tanımlanmıştır.
- 24. Filmin arka planındaki o vahşeti böylesine kurgulayıp bizlere sanki hiçbir şey yaşanmıyormuş hissini veren ve aslında her şeye rağmen “Hayat Güzeldir” diyebilen film aslında bize karanlıkların arkasından bize el sallayan masumiyet timsali bir aydınlığı hatırlatıyor unuttuğumuz insanlığımıza. Umut. Tüm mutsuzluklar birbirine karışıp bir sarmal olmuşken düğümü çözmek için denenen ilk hamle umut. Yitirilen umutlar sonsuz bir boşluğa gömülen hayallerdir. Son buluşudur belki hayatın. Çünkü hayat umutların üşümediği sokaklarda can bulurlar. -Birincilik ödülü! -Bir tank -Bu gerçek bir tank! Yepyeni! -Bende zaten bir tane var. -Biz kazandık anne! Biz kazandık! Biz birinci olduk! 1000 puanı kazandık ve eve tankla döneceğiz!
- 25. Göğe Bakalım… Yetiş Fidan Mutlu “Bütün yıldızlar sönse ve her şey kararsa, insanın ruhunda tek bir yıldız parlamaya devam eder” der Eflatun. “Bu umut yıldızıdır” diye tamamlar sözünü. Yüzlerce yıl ötesinden, toza dumana karışmış tarihlerden seslenir. Umut senin yüreğindeki yıldızın, karanlıklara dayanma gücün. Böyledir insanoğlu ne yaşarsa yaşasın hayatı devam ettikçe ufalan umutlarını her doğan yeni günle toparlama gücünü bulur kendinde. Aslında çoğu zaman şaşar kendisine; dün bir daha hiç gülmeyecekmiş gibi kararmışken hayatım, bugün nasıl gülebiliyorum diye ve umuduna şaşar kalır. Her doğan yeni günle, mevsimle doğa kendini nasıl yenilerse, insanda doğanın bir parçası olduğunu yeşerttiği umutlarla kanıtlar aslında. Doğanın içinden öyle usulca fısıldanır ki etrafına bakmaya başladığı an soğuk günlerin ardından ağaçlarda açan bahar dalları gibi umutlarda filizlenir. Çevresinde birlikte yaşadığı insanların yaşadıkları deneyimleri de yitirilen umutlar için umut olur. Umuda yönelişler, yeniden yaşama ve kendine verilen şanslardır aslında. Hayatın muazzam işleyişini kavrayış bir başka bakış açısı isteyebilir. Çünkü insan umutsuzluğa düştüyse, yaşadığı deneyimin tuzağına da düşmüş demektir. Her yerini sarıp sarmalayan olumsuz deneyimler kör etmeye başlamış, yarınları göremez hale getirmiş demektir. Ben öyle anlarımda hala çevremde yaşanılanlardan bile bir şey göremiyorsam ve yarınlara inanamıyorsam kafamı göğe kaldırıyorum. Kocaman semaya o küçük aklımın almadığı sonsuzluğa sığınmayı seçiyorum. Göğe bakma durağım o müthiş düzeni, işleyişi, dinginliği bir kez daha hatırlatıyor bana. Küçücük penceremden bakan umutsuz yüreğimle gökyüzünden bakarım yaşadıklarıma, o hayranlık uyandıran sonsuzluk alır götürür un ufak eder dertlerimi. Yaşam denen mucizeye umutlarla sarılırım yeniden yeniden. Ve sönmüş sadığım yıldızım, ne kadar parlakmış aslında derim kendime.