SlideShare a Scribd company logo
1 of 12
Download to read offline
1
Duhok polytechnic universty
Akre technical instute
IT / department
‫نوریس‬ ‫عیدی‬ ‫سه‬
‫ناڤێ‬
‫ی‬
‫قوتاب‬
:
1
‫ممدوح‬ ‫سيبةل‬_
2
‫شفان‬ ‫دنيا‬_
3
‫حميد‬ ‫سوسن‬_
4
‫عبدالرحمان‬ ‫ايمان‬_
‫ما‬
‫مۆستا‬
‫مكائيل‬ ‫مال‬ ‫سعد‬ :
2022-2023
2
‫ئ‬‫بوی‬ ‫ژدایك‬ ، ‫زەمان‬ ‫بەدیعو‬ ‫ب‬ ‫ناڤدارە‬ ‫ێ‬‫ی‬ ‫کوردی‬‫سەعیدێ‬ ‫یان‬ ‫نوریس‬ ‫سەعید‬
٥
/
١
/
١٨٧٨
‫ل‬ ‫و‬
٢٣
/
٣
/
١٩٦٠
‫فەیلەسو‬‫و‬ ‫انا‬‫ز‬ ، ‫خودێ‬ ‫دلوڤانیا‬ ‫بەر‬ ‫چویە‬
‫کوردی‬ ‫ێ‬‫فەک‬
‫و‬ ‫نور‬ ‫پەیامێت‬ ‫هەم‬ ‫نڤيسەرێ‬‫و‬ ،‫یە‬ ‫ئ‬‫ئیسالم‬ ‫ێ‬‫ئاینی‬ ‫ئ‬‫ی‬
‫د‬ ،‫بوو‬ ‫نور‬ ‫کومەال‬ ‫ێ‬‫ماموستای‬
‫ئ‬‫تەمەی‬ ‫ل‬ ‫و‬ ‫دا‬ ‫وی‬ ‫ئ‬‫سەردەم‬
١٥
‫ێ‬‫ناسناڤ‬ ‫سەردەم‬ ‫وی‬ ‫ێ‬
‫یێ‬ ‫ئ‬‫ئیسالم‬ ‫ێ‬
‫انایێ‬‫ز‬ ‫ێ‬‫سالی‬
، ‫ێ‬‫دای‬ ‫بەدیعوزەمان‬
‫رویدانا‬ ‫ی‬
‫پشی‬ ‫ل‬
٣١
-
٣
‫لسەر‬ ‫فەرمان‬ ‫و‬ ‫گرتن‬‫هاتە‬ ‫ڤە‬ ‫کیا‬
‫تور‬ ‫یا‬ ‫دەم‬ ‫وی‬ ‫حکومەتا‬ ‫ئ‬‫ژالی‬
‫اد‬‫ز‬‫ئا‬ ‫هاتە‬ ‫تاوانە‬ ‫ێ‬‫ی‬ ‫ێ‬‫ی‬ ‫ای‬‫ز‬ ‫کو‬ ‫ی‬
‫پایس‬ ‫ێ‬‫بەل‬ ، ‫دان‬ ‫هاتە‬
‫مستەفا‬ ‫پاشا‬ ‫ا‬‫ز‬‫داخا‬ ‫لسەر‬ ، ‫کرن‬
‫ی‬
‫پایس‬ ، ‫ما‬ ‫وێرێ‬ ‫ل‬ ‫ێ‬‫ماوەیەک‬ ‫بو‬‫و‬ ، ‫کرن‬‫هاتە‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫ی‬
‫پێکەفێ‬ ‫چاف‬‫و‬ ‫ئەنقەرە‬ ‫هاتە‬ ‫کەمال‬
‫چەند‬ ‫ژئەگەرێ‬ ‫ی‬
‫پایس‬ ، ‫بارال‬ ‫بو‬ ‫ی‬
‫دیرئخسێ‬ ‫هاتە‬ ‫ێ‬‫ماوەیەک‬ ‫بو‬ ‫ی‬
‫پایس‬ ، ‫ێ‬‫وای‬ ‫باژێرێ‬ ‫بو‬‫چوو‬
‫بو‬ ‫ی‬
‫پایس‬‫و‬ ‫کاستامونو‬، ‫ئیسپارتا‬ ، ‫بوردور‬ ‫بو‬ ‫ی‬
‫دیرئێخسێ‬ ‫هاتە‬ ‫نڤیسنەکا‬
‫ژبەر‬‫و‬ ، ‫داغ‬‫ئەمی‬
‫ئسیک‬ ‫زیندانا‬ ‫د‬ ‫ما‬ ‫هەیڤا‬ ‫جەند‬ ‫و‬ ، ‫دان‬ ‫هاتە‬ ‫لسەر‬ ‫فەرمان‬ ‫دیسا‬ ‫وی‬ ‫ێ‬
‫پەرتووکێ‬ ‫جەند‬
‫تاوان‬ ‫ئ‬‫ی‬‫هەردوو‬ ‫وی‬ ‫ئ‬
‫پەرتوکێ‬‫و‬‫ئەو‬ ‫ی‬
‫پایس‬‫و‬ ، ‫گرتن‬‫هاتیە‬ ، ‫ئافیون‬‫و‬ ‫ل‬‫دەنی‬‫و‬ ، ‫شەهر‬
، ‫ی‬
‫کەفێ‬
‫دەر‬
‫ل‬
٢٣
‫هەیڤا‬
٣
‫ساال‬
١٩٦٠
‫ێ‬‫بەل‬ ، ‫خودێ‬ ‫دلوڤانیا‬ ‫بەر‬ ‫چو‬ ‫ئوروفا‬ ‫باژێرێ‬ ‫ل‬
‫ی‬
‫پشی‬ ‫ل‬ ‫پا‬
‫بو‬ ‫ڤە‬ ‫کیا‬
‫تور‬ ‫حکومەتا‬ ‫ێ‬‫ژالی‬ ‫ی‬
‫ئخسێ‬ ‫دیر‬ ‫هاتە‬ ‫وی‬ ‫اری‬‫ز‬‫مە‬ ‫دا‬ ‫ێ‬‫سال‬ ‫وێ‬ ‫د‬ ‫هەر‬ ‫ێ‬‫دەمەک‬
، ‫بریە‬ ‫کیڤە‬‫انێ‬‫ز‬ ‫هاتیە‬ ‫نە‬ ‫نوکەژی‬ ‫هەتا‬ ‫کو‬‫نەدیار‬‫و‬ ‫بەرزە‬ ‫ئ‬‫جهەک‬
3
‫پەرتوکا‬ ‫وان‬‫نور‬ ‫کومەال‬، ‫نور‬ ‫کومەال‬‫یان‬ ‫نورەکان‬ ‫وی‬ ‫ێ‬
‫دیفچویێ‬‫و‬ ‫قوتای‬ ‫نە‬‫ی‬ ‫ێ‬
‫بی‬ ‫د‬
‫ی‬ ‫نور‬ ‫ێ‬
‫پەیامێ‬ ‫هەم‬ ‫کو‬‫دخویێ‬
، ‫دیی‬ ‫باوەرێن‬‫و‬‫بی‬ ‫گەلەك‬‫ژ‬ ‫هاتێ‬ ‫پێک‬ ‫ێ‬
‫ێ‬
‫ژ‬
‫ی‬
‫انا‬
‫س‬
‫ە‬
‫ع‬
‫ی‬
‫د‬
‫نوریس‬
: -
‫س‬
‫ە‬
‫ع‬
‫ی‬
‫د‬
‫نوریس‬
‫ساال‬ ‫ل‬
١٨٧٨
‫باژ‬ ‫ل‬
‫ێ‬
‫ر‬
‫ێ‬
‫ب‬
‫ە‬
‫دل‬
‫ی‬
‫س‬
‫س‬
‫ە‬
‫ر‬
‫ق‬ ‫ب‬
‫ە‬
‫ا‬‫ز‬
‫ی‬
‫ا‬
‫ه‬
‫ی‬
‫ان‬
‫س‬
‫ە‬
‫ر‬
‫ئ‬ ‫باژئرئ‬ ‫ب‬
‫ی‬
‫سپارت‬
‫ل‬
‫گوند‬
‫ێ‬
‫نورس‬
‫ێ‬‫ی‬
‫ژدا‬
‫ی‬
‫ك‬
‫بو‬
‫ی‬
‫نوک‬ ‫کو‬
‫ە‬
‫دب‬
‫ی‬ ‫ێ‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ە‬
‫و‬
‫ی‬
‫گوند‬
‫ی‬
‫ک‬
‫ە‬
‫پ‬
‫ی‬
‫ل‬
‫نا‬ ،
‫ئ‬‫ڤ‬
‫ێ‬‫بای‬
‫و‬
‫ی‬
‫م‬
‫ی‬
‫ا‬‫ز‬
‫یە‬
‫دا‬ ‫و‬
‫ی‬
‫کا‬
‫و‬
‫ی‬
‫ژ‬
‫ی‬
‫نا‬
‫ێ‬‫ڤ‬
‫نور‬ ‫وئ‬
‫ی‬
‫ا‬
‫یە‬
،
‫و‬
‫ە‬
‫ک‬
‫نوریس‬
‫ی‬ ‫ئ‬
‫دبی‬ ‫بخو‬
‫ی‬
‫ت‬
‫ئ‬‫ی‬
‫د‬ ‫دا‬ ‫قوناغا‬ ‫ئ‬‫یس‬ ‫د‬
‫ە‬
‫رباز‬
‫بو‬
‫ی‬
‫س‬ ،
‫ە‬
‫ع‬
‫ی‬
‫د‬
‫ێ‬
‫ک‬
‫ەڤ‬
‫ن‬
-
‫س‬
‫ە‬
‫ع‬
‫ی‬
‫د‬
‫ێ‬
‫نو‬
‫ی‬
-
‫س‬
‫ە‬
‫ع‬
‫ی‬
‫د‬
‫ێ‬
‫سئ‬
‫ئ‬‫ی‬
،
‫و‬
‫پ‬ ‫د‬
‫ە‬
‫ئ‬
‫روتکێ‬
‫د‬ ‫خودا‬
‫ی‬
‫ار‬
‫دک‬
‫ە‬
‫ت‬
‫ب‬ ‫و‬
‫ە‬
‫حس‬
‫دک‬
‫ە‬
‫ت‬
‫ه‬ ‫کو‬
‫ە‬
‫تا‬
‫ژ‬
‫ئ‬‫ی‬
٤٥
‫سال‬
‫ئ‬‫ی‬
‫س‬ ‫قوناغا‬ ‫ب‬
‫ە‬
‫ع‬
‫ی‬
‫د‬
‫ێ‬
‫ک‬
‫ەڤ‬
‫ن‬
‫ده‬
‫ێ‬
‫ت‬
‫ە‬
‫س‬ ‫کو‬، ‫دانان‬
‫ە‬
‫ع‬
‫ی‬
‫د‬
‫ێ‬
‫ک‬
‫ەڤ‬
‫ن‬
‫خزم‬
‫ە‬
‫تا‬
‫ئ‬
‫ی‬
‫مان‬
‫ئ‬ ‫و‬
‫ی‬
‫ئ‬‫سالم‬
‫ر‬ ‫ب‬
‫ێ‬
‫کا‬
‫س‬
‫ی‬
‫اس‬
‫ە‬
‫ی‬
‫ی‬
‫دک‬
‫ە‬
‫ت‬
‫ب‬ ،
‫ە‬
‫ێ‬‫ل‬
‫ی‬
‫پشی‬
‫ر‬ ‫وان‬
‫ی‬
‫دان‬
‫ێ‬
‫ێ‬
‫بس‬
‫ە‬
‫ر‬
‫ی‬
‫ده‬
‫ێ‬
‫ێ‬
‫بوچون‬ ‫و‬‫هزر‬
‫ێ‬
‫ێ‬
‫و‬
‫ی‬
‫بت‬
‫ە‬
‫مام‬
‫ده‬
‫ێ‬
‫ن‬
‫ە‬
‫گوهور‬
‫ی‬
‫ن‬
‫د‬‫و‬
‫ی‬
‫ردک‬
‫ەڤی‬
‫ت‬
‫س‬ ‫ژ‬
‫ی‬
‫اس‬
‫ە‬
‫ێ‬ ‫ی‬
‫ی‬
،
‫و‬
‫ێ‬‫اروک‬‫ز‬
‫چار‬
‫ێ‬
‫ئ‬‫ی‬
‫خ‬
‫ێ‬
‫ی‬
‫انا‬
‫خو‬
‫یە‬
‫نا‬ ،
‫ێ‬
‫ڤێ‬
‫خ‬
‫ی‬
‫شک‬
‫ا‬‫ر‬‫ب‬ ‫و‬
‫ێ‬
‫یێ‬
‫و‬
‫ی‬
‫دور‬ :
‫یە‬
‫مح‬ ، ‫عبدهللا‬ ، ‫خانم‬
‫ە‬
‫م‬
‫ە‬
‫د‬
،
‫عبدالمج‬
‫ی‬
‫د‬
‫م‬ ،
‫ە‬
‫رجان‬
‫ه‬ ‫ب‬ ،
‫ە‬
‫ولدان‬
‫ش‬ ‫و‬
‫ی‬
‫ان‬
‫ێ‬
‫ێ‬
‫خو‬
‫ئ‬‫ی‬
‫ف‬
‫ێ‬
‫ی‬
‫ی‬
‫انست‬‫ز‬
‫ێ‬
‫ێ‬
‫ڤ‬
‫س‬
‫ە‬
‫رد‬
‫ە‬
‫م‬
‫ژ‬
‫ی‬
‫و‬ ‫ببو‬
‫ە‬
‫ک‬
:
‫ک‬
‫ی‬
‫م‬
‫ی‬
‫ا‬
‫ف‬ ،
‫ی‬
‫ی‬
‫ا‬
‫ز‬ ،
‫ی‬
‫ند‬
‫ە‬
‫و‬
‫ە‬
‫ر‬
‫ج‬ ،
‫ی‬
‫ولوج‬
‫ب‬ ،
‫ی‬
‫کار‬
‫ی‬
‫گ‬،
‫ە‬
‫ردوننایس‬
‫اڤ‬‫ر‬‫جوگ‬ ،
‫ئک‬ ..‫هتد‬
‫ە‬
‫م‬
‫ک‬
‫ە‬
‫س‬
‫ە‬
‫ه‬
‫ە‬
‫ولدا‬
‫ی‬
‫انکو‬‫ز‬
‫ێ‬‫ی‬
‫ێ‬‫کوردستای‬‫ل‬
‫دام‬ ‫ب‬
‫ە‬
‫زر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ی‬
‫ت‬
‫و‬ ،
‫ڤە‬
‫کرنا‬
‫کورد‬‫قوتابخانا‬
‫ی‬
‫وان‬ ‫خاندنا‬ ‫و‬
‫ێ‬
‫ێ‬
‫ی‬
‫انسی‬‫ز‬
‫ێ‬
‫یێ‬
‫س‬
‫ە‬
‫رد‬
‫ە‬
‫م‬
‫ێ‬‫مل‬ ‫ب‬ ‫مل‬
‫خاندن‬
‫ێ‬
‫ێ‬
‫ئا‬
‫ی‬
‫ی‬
‫م‬ ،
‫ە‬
‫ی‬
‫زنی‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ک‬
‫ە‬
‫سا‬
‫یە‬
‫ی‬
‫ی‬
‫انا‬‫ز‬‫و‬
‫ێ‬‫ی‬
‫کورد‬
‫یە‬
‫ی‬
‫پشی‬
‫ج‬
‫ە‬
‫ز‬
‫ە‬
‫ر‬
‫ی‬
‫م‬ ‫و‬
‫ە‬
‫والنا‬
‫ن‬ ‫خالدئ‬
‫ە‬
‫قش‬
‫ە‬
‫ب‬
‫ە‬
‫ند‬
‫ی‬
‫ن‬ ‫دناف‬
‫ە‬
‫ت‬
‫ە‬
‫و‬
‫ەی‬
‫ا‬
‫کورد‬
‫ی‬
‫هاتب‬ ‫دا‬
‫ی‬
‫ت‬
‫ە‬
‫دن‬
‫ی‬
‫ا‬
‫ێ‬‫ی‬
‫نا‬ ‫و‬
‫ڤ‬
‫دار‬
‫بب‬
‫ی‬
‫ت‬
‫دنا‬
‫ڤ‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ێ‬‫های‬
‫و‬ ،
‫رو‬
‫ی‬
‫ب‬
‫ە‬
‫ر‬
‫ە‬
‫ئ‬‫ک‬
‫ب‬
‫ە‬
‫رفر‬
‫ە‬
‫ـه‬
‫لس‬
‫ە‬
‫ر‬
‫ئ‬
‫ە‬
‫رد‬
‫ی‬
‫مفا‬
‫ی‬
‫ب‬ ‫ژ‬
‫ە‬
‫ره‬
‫ە‬
‫م‬
‫ێ‬
‫ێ‬
‫و‬
‫ی‬
‫و‬
‫ە‬
‫ردگرن‬
،
‫ی‬
‫پی‬
‫ژ‬
١٠٣
‫پ‬
‫ە‬
‫رتوك‬
‫نام‬ ‫و‬
‫ی‬
‫لک‬
‫ە‬
‫نا‬ ‫لێ‬
‫ڤ‬
‫ون‬
‫ی‬
‫شان‬
‫ێ‬
‫ێ‬
‫ه‬ (
‫ە‬
‫م‬
‫پ‬
‫ەی‬
‫ام‬
‫ێ‬
‫ێ‬
‫ئ‬ ) ‫نور‬
‫ە‬
‫و‬
‫ێ‬
‫ن‬
‫ن‬
‫ڤی‬
‫س‬
‫ێ‬
‫ێ‬
‫یێ‬
‫ب‬
‫ە‬
‫الف‬
‫کر‬
‫ی‬
‫ن‬
،
‫ه‬
‫ە‬
‫م‬
‫پ‬
‫ەی‬
‫ام‬
‫ێ‬
‫ێ‬
‫ژال‬‫نور‬
‫ێ‬‫ی‬
‫ئ‬ (
‫ی‬
‫حسان‬
) ‫صالح‬ ‫قاسم‬
‫ێ‬
‫یێ‬
‫هات‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ە‬
‫و‬
‫ە‬
‫گ‬
‫ر‬
‫ێ‬
‫ی‬
‫ان‬
‫ێ‬‫زمای‬‫بو‬
‫ع‬
‫ە‬
‫ر‬
‫ە‬
‫ی‬
‫ه‬ ‫ل‬ ‫و‬،
‫ە‬
‫ردوو‬
‫باژ‬
‫ێ‬
‫ر‬
‫ێ‬
‫ن‬
‫ئست‬
‫ە‬
‫نبول‬
‫قاه‬ ‫و‬
‫ی‬
‫ە‬
‫چ‬
‫ە‬
‫ند‬
‫چاپ‬
‫ە‬
‫ک‬
‫و‬‫ژ‬
‫ێ‬
‫ێ‬
‫یێ‬
‫هات‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ە‬
‫ب‬
‫ە‬
‫الف‬
‫ب‬، ‫کرن‬
‫ە‬
‫ش‬
‫ە‬
‫ێ‬‫ک‬
‫م‬
‫ە‬
‫زن‬
‫ژ‬
‫ی‬
‫ژال‬
‫ێ‬‫ی‬
‫مار‬
‫ی‬
) ‫واحد‬ ‫ان‬‫ر‬‫شوک‬ ( ‫وئلد‬
‫ێ‬
‫یێ‬
‫هات‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ە‬
‫و‬
‫ە‬
‫گ‬
‫ر‬
‫ێ‬
‫ی‬
‫ان‬
‫ێ‬‫زمای‬ ‫بو‬
‫ئ‬
‫ی‬
‫نگل‬
‫ێ‬
‫ی‬
‫ی‬
‫ب‬ ‫و‬ ،
‫ە‬
‫ش‬
‫ە‬
‫ێ‬‫ک‬
‫ڤ‬
‫ان‬
‫پ‬
‫ەی‬
‫اما‬
‫بو‬
‫ڤ‬
‫ان‬
‫ژ‬ ‫زمانان‬
‫ی‬
‫ێ‬
‫یێ‬
‫هات‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ە‬
‫و‬
‫ە‬
‫گ‬
‫ر‬
‫ێ‬
‫ی‬
‫ان‬
‫ئ‬ :
‫ە‬
‫لمان‬
‫ی‬
‫ا‬
-
‫ف‬
‫ە‬
‫ر‬
‫ە‬
‫نسا‬
-
‫رویس‬
-
‫ئوردوو‬
-
‫فاریس‬
-
‫ئ‬
‫ی‬
‫تال‬
-
‫گوج‬
‫ە‬
‫ی‬
‫ای‬‫ر‬
-
‫م‬
‫ە‬
‫ال‬
‫ی‬
‫ا‬
-
‫رومان‬
‫ی‬
‫ا‬
-
‫چ‬
‫ی‬
‫ی‬
-
‫بولگار‬
‫ی‬
‫ا‬
-
‫پورتوگال‬
-
‫ئ‬
‫ە‬
‫لبای‬
-
‫ئ‬
‫ی‬
‫سپای‬
-
‫م‬
‫ە‬
‫قدوی‬
‫گ‬‫و‬ ...
‫ە‬
‫ل‬
‫ە‬
‫ک‬
‫زمان‬
‫ێ‬
‫ێ‬
‫د‬
‫ی‬
‫ه‬‫و‬
‫ە‬
‫تا‬
‫نوک‬
‫ە‬
‫ژ‬
‫ی‬
‫و‬
‫ە‬
‫گ‬
‫ر‬
‫ێ‬
‫ی‬
‫ان‬
‫لس‬
‫ە‬
‫ر‬
‫پ‬
‫ەی‬
‫ام‬
‫ێ‬
‫ێ‬
‫و‬
‫ی‬
‫ی‬
‫ا‬
‫ب‬
‫ە‬
‫رد‬
‫ە‬
‫وام‬
‫ە‬
،
‫ل‬
‫و‬
‫ی‬
‫د‬
‫ە‬
‫ێ‬‫م‬
‫س‬
‫ە‬
‫ع‬
‫ی‬
‫د‬
‫ێ‬
‫ک‬
‫ەڤ‬
‫ن‬
‫هات‬
‫یە‬
‫گوهور‬
‫ی‬
‫ن‬
‫س‬ ‫بو‬
‫ە‬
‫ع‬
‫ی‬
‫د‬
‫ێ‬
‫نو‬
‫ی‬
‫پ‬
‫ە‬
‫رتوکا‬
‫ش‬
‫ێ‬
‫خ‬
‫عبدالقادر‬ (
‫ئ‬‫ی‬
‫گ‬
‫ەی‬
‫الی‬
‫کارت‬)
‫ێ‬
‫کرن‬
‫ە‬
‫کا‬
‫م‬
‫ە‬
‫زن‬
‫ک‬‫بو‬ ‫کر‬‫درست‬
‫ە‬
‫سا‬
‫یە‬
‫ت‬
‫ی‬
‫ا‬
‫س‬
‫ە‬
‫ع‬
‫ی‬
‫د‬
‫ێ‬
‫نوریس‬
‫ب‬ ،
‫ە‬
‫ێ‬ ‫ی‬
‫یس‬
‫ه‬
‫ە‬
‫ر‬
‫ە‬
‫م‬
‫ە‬
‫زن‬
‫ێ‬
‫یێ‬
‫پ‬
‫ەی‬
‫ام‬
‫ێ‬
‫ێ‬
‫نور‬
‫لس‬
‫ە‬
‫رد‬
‫ە‬
‫ئ‬‫م‬
‫س‬
‫ە‬
‫ع‬
‫ی‬
‫د‬
‫ێ‬
‫نوو‬
‫ی‬
‫ێ‬
‫یێ‬
‫هات‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ە‬
‫ن‬
‫ڤی‬
‫س‬
‫ێ‬
،
4
‫س‬
‫ە‬
‫ع‬
‫ی‬
‫د‬
‫ێ‬
‫ک‬
‫ەڤ‬
‫ن‬
:
‫بدیعوزەمان‬ : ‫ژی‬ ‫ژوان‬ ‫هەبون‬ ‫ناسناڤ‬ ‫گەلەک‬‫نوریس‬ ‫سەید‬
-
‫سەعید‬ ‫مەال‬
-
‫سعیدێ‬ ‫مەال‬
‫بن‬
‫اڤودەنگ‬
-
‫نوریس‬ ‫سەعیدێ‬
-
‫کری‬ ‫ێ‬‫ی‬ ‫دەست‬ ‫یا‬ ‫نورس‬ ‫گوندێ‬‫ل‬‫خو‬ ‫خاندنا‬ ، ‫کوردی‬‫سەعیدێ‬
‫ێ‬‫ژی‬ ‫د‬ ، ‫مەزن‬ ‫ێ‬‫ی‬ ‫وی‬ ‫ێ‬‫ای‬‫ر‬‫ب‬ ‫عبدهللا‬ ‫وی‬ ‫ێ‬‫ای‬‫ر‬‫ب‬ ‫ێ‬‫ژالی‬
٩
‫ساال‬ ‫ل‬ ‫ێ‬‫سالی‬
١٨٨٧
‫ل‬‫و‬ ‫تاغ‬ ‫گوندێ‬‫چوو‬ ‫دا‬
‫قوتابخانا‬
، ‫کر‬‫خو‬ ‫خاندنا‬ ‫ب‬ ‫دەست‬ ‫ئەفندی‬ ‫ئەمێ‬ ‫محمد‬ ‫مەال‬
‫ساال‬ ‫ل‬
١٨٨٨
‫گەلەک‬‫تاغ‬ ‫گوندێ‬‫ل‬‫کو‬‫نڤییس‬ ‫یا‬ ‫ێ‬‫ژیای‬ ‫ویا‬ ‫ی‬ ‫ێ‬
‫می‬ ‫پەرتوکا‬ ‫د‬ ، ‫ئینا‬ ‫دوماهیك‬‫خو‬ ‫خاندنا‬
‫و‬‫بوو‬ ‫نەخوش‬ ‫یا‬ ‫قوتابیان‬ ‫بو‬ ‫ێ‬‫بەل‬ ‫دان‬ ‫دهاتە‬ ‫ئەوی‬ ‫ب‬
‫ی‬
‫گرنیک‬
، ‫ێ‬‫دگوتی‬ ‫ین‬ ‫ی‬
‫ش‬ ‫نە‬ ‫ێ‬
‫گوتنێ‬‫هندێ‬‫ژبەر‬
‫دزڤری‬ ‫دوبارە‬ ‫هندێ‬‫ژبەر‬ ‫ئەڤجا‬
‫ئ‬‫جارەک‬ ‫ئ‬‫هەفتی‬ ‫زڤریەڤە‬ ‫تاغ‬ ‫گوندێ‬‫ل‬‫کو‬ ‫ی‬
‫پشی‬ ، ‫خوو‬ ‫گوندێ‬‫تە‬
‫پێنج‬ ‫ماوئ‬ ‫بو‬ ‫و‬ ، ‫وەردگرتن‬‫خو‬ ‫ێ‬‫ای‬‫ر‬‫ب‬ ‫ژ‬‫بخوو‬ ‫دەرس‬‫دکر‬‫خو‬ ‫ماال‬ ‫سەرەدانا‬ ‫عبدهللا‬ ‫وی‬ ‫ێ‬‫ای‬‫ر‬‫ب‬ ‫ئ‬‫دەم‬
‫وانە‬ ) ‫ئەفندی‬ ‫محمد‬ ‫مەال‬ ‫و‬ ، ‫وەل‬ ‫سەعید‬‫می‬ ، ‫ئەفندی‬ ‫ئەمێ‬ ‫محمد‬ ‫مەال‬ ( ‫ێ‬
‫قوتابخانێ‬ ‫ل‬ ‫ساال‬
‫کو‬‫وەک‬ ، ‫خاندین‬ ‫ێ‬
‫یێ‬
‫وز‬‫پی‬ ‫قورئانا‬ ( ‫شیای‬ ‫ێ‬ ‫ئ‬
‫یی‬ ‫دا‬ ‫ساالن‬ ‫پێنج‬ ‫ڤان‬ ‫دماوئ‬ ‫کو‬‫نڤیسێ‬ ‫جودا‬ ‫ێ‬‫پەیام‬ ‫د‬
‫ماوێ‬ ‫انەبو‬‫ژ‬‫رو‬‫و‬ ، ‫بخینیت‬ ‫جەالل‬ ‫محمد‬ ‫شێخ‬ ‫قوتابخانا‬ ‫ل‬ ‫هەیڤان‬ ‫ێ‬‫یس‬ ‫ماوێ‬ ‫بو‬ ‫و‬ ، ‫بکەت‬ ‫ختم‬
‫ێ‬
‫پەرتوکێ‬ ‫وان‬ ‫ژبل‬ ‫هەروەسا‬ ، ‫ژبەربکەت‬ ‫دا‬ ‫دەم‬ ‫وی‬‫هەر‬‫و‬ ‫بخینیت‬ ‫پەرتوکان‬ ‫ان‬ ‫ێ‬
‫دەمژمی‬ ‫ێ‬‫یس‬
‫دخاندن‬ ‫ێ‬‫قوتابخای‬
‫ژوئرئ‬‫و‬ ‫وەردگریت‬ ‫ئ‬ ‫ی‬
‫مولەی‬ ‫چەندێ‬ ‫ئ‬‫ڤ‬ ‫ی‬
‫پشی‬ ‫و‬ ، ‫دخاندن‬ ‫دیژی‬ ‫ێ‬
‫پەرتوکێ‬ ‫گەلەک‬
‫ئ‬‫ئەڤ‬ ‫ب‬ ‫قوتابیان‬ ‫ئ‬‫بەل‬ ‫کری‬‫یا‬ ‫ماموستایان‬ ‫دگەل‬ ‫گفتوگو‬‫گەلەك‬‫سەعیدی‬ ‫دا‬ ‫ماوەی‬ ‫دڤ‬ ، ‫دچیت‬
‫خزمەتکارئن‬ ‫ژ‬ ‫ئک‬ ‫ئ‬‫روژەک‬ ، ‫وان‬ ‫شەرئ‬ ‫دبوو‬ ‫ژی‬ ‫ان‬‫ر‬‫جا‬ ‫هندەك‬ ‫و‬‫ادکر‬‫ر‬ ‫ژئ‬ ‫ە‬‫غی‬ ، ‫بوو‬ ‫نەخوش‬
‫مەبەست‬ ‫ب‬ ‫جزیرئ‬ ‫ئ‬‫ئاغای‬
‫ئ‬‫بەل‬ ‫دەر‬ ‫بینیتە‬ ‫خوو‬ ‫ئ‬‫شمشی‬ ‫لددەت‬،‫هە‬ ‫نوریس‬ ‫سەعیدێ‬ ‫کوشتنا‬‫ا‬
‫دا‬‫سار‬ ‫ئاڤا‬ ‫د‬ ‫دکەتە‬ ‫ئەوی‬ ‫ژی‬ ‫سەعید‬ ‫چبکەت‬ ‫نەشئت‬ ‫و‬ ‫دبیت‬ ‫ئ‬‫ئایس‬ ‫دا‬ ‫وی‬ ‫ئ‬‫کاڤلک‬‫د‬ ‫وی‬ ‫ئ‬‫شمشی‬
، ‫خوو‬ ‫گوندێ‬‫دڤزریتەڤە‬ ‫ئ‬‫زڤستای‬ ‫کرنا‬
‫دەرباز‬ ‫بو‬ ‫سەعید‬ ‫ئ‬‫ماوەیەک‬ ‫ی‬
‫پشی‬ ‫ل‬ ، ‫دەر‬ ‫دئینیتە‬ ‫ی‬
‫پایس‬ ‫و‬
‫کو‬‫دبینت‬ ‫دا‬ ‫خەوێ‬ ‫د‬ ‫ئ‬‫شەڤەک‬
، ‫دبن‬‫دەرباز‬ ‫ا‬‫ر‬ ‫ئ‬‫اط‬‫سی‬ ‫ا‬‫ر‬‫پ‬ ‫لسەر‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫هەم‬ ‫خەلك‬ ‫و‬ ‫ابوی‬‫ر‬ ‫یا‬ ‫قیامەت‬
‫ژی‬ ‫ئ‬‫دوماهی‬ ‫ل‬‫و‬ ‫دبینیت‬ ‫ئکە‬ ‫ئک‬ ‫ان‬‫ر‬‫پئغەمبە‬ ‫هەتا‬ ‫استیئت‬‫ر‬‫د‬‫و‬ ‫ئ‬ ‫ی‬
‫ای‬‫سی‬ ‫ا‬‫ر‬‫پ‬ ‫سەر‬ ‫دچیتە‬ ‫ئەوژی‬ ‫و‬
‫ئ‬‫ئەڤ‬ ‫ژبەر‬ ‫و‬ ، ‫دبیت‬ ‫هشیار‬‫خو‬ ‫خەوا‬ ‫ل‬‫و‬ ‫دبینیت‬ ‫بن‬ ‫لسەر‬ ‫خودێ‬ ‫ئ‬
‫سالڤێ‬ ‫محمد‬ ‫مە‬ ‫پئغەمبەرئ‬
‫خ‬ ‫خاندنا‬ ‫ب‬ ‫درئژی‬‫خوو‬ ‫خەونا‬
‫"می‬ ‫قوتابخانا‬ ‫دچیتە‬‫خو‬ ‫ئ‬‫بای‬ ‫مولەتا‬ ‫لسەر‬ ‫و‬‫خوو‬ ‫ئ‬‫بای‬ ‫لنک‬ ‫ددەت‬‫و‬
‫دا‬ ‫کئم‬ ‫ئ‬‫ماوەیەک‬ ‫و‬ ‫تئدگەهشت‬ ‫دا‬‫ئالوز‬ ‫هەرئن‬ ‫ئ‬
‫بابەتێ‬ ‫د‬ ‫نوریس‬ ‫سەعیدئ‬ ‫ئ‬‫ڤ‬ ‫ژبەر‬‫و‬ " ‫وەل‬ ‫حەسەن‬
‫"مەال‬ ‫بو‬ ‫ئ‬‫سەرسامی‬ ‫ئ‬‫جه‬ ‫بو‬ ‫هندئ‬‫ژبەر‬ ، ‫انێ‬‫ز‬‫د‬ ‫باش‬ ‫ی‬
‫انسی‬‫ز‬ ‫ئ‬
‫بابەتێ‬ ‫و‬ ، ‫بکەت‬ ‫ژبەر‬ ‫پەرتوکا‬ ‫دشیا‬
‫ئەفندی‬ ‫هللا‬ ‫فتح‬
، ‫دانان‬ ‫هاتە‬ ‫ئ‬‫ل‬ ) ‫الزمان‬ ‫بەدیع‬ ( ‫ئ‬‫ناسناڤ‬ ‫هندئ‬‫ژبەر‬‫و‬ "
5
‫کەسایەتیا‬‫و‬ ‫ئ‬‫بەدلییس‬ ‫باژئرئ‬ ‫دهئتە‬ ‫ئ‬‫ماوەیەک‬ ‫ی‬
‫پشی‬
‫ئ‬‫جه‬ ‫دبیتە‬ ‫هەروەسا‬ ‫و‬ ‫دگوهوریت‬ ‫خو‬
‫ددەتە‬ ‫تایبەت‬ ‫ژورەکا‬ ‫و‬ ‫ئ‬‫بەدلییس‬ ‫ئ‬‫وەلی‬ " ‫پاشا‬ ‫"عمر‬‫بو‬ ‫ئ‬‫سەرنج‬
، ‫خوو‬ ‫خاندنا‬ ‫کرنا‬‫تمام‬ ‫بو‬ ‫وی‬
‫ئ‬
‫پەیامێ‬ ‫دناف‬ ‫ئ‬
‫انیاریێ‬‫ز‬ ‫وان‬ ‫دیف‬ ‫ل‬
‫دوو‬ ‫ماوئ‬ ‫بو‬ ‫نوریس‬ ‫سەعید‬ ‫کو‬‫کرن‬‫دیار‬ ‫هاتینە‬ ‫دا‬ ‫نور‬
‫و‬ ‫کرن‬‫داخاز‬ ‫دهئتە‬ ‫ڤە‬ ‫ئ‬‫وای‬ ‫ئ‬‫والی‬ ‫ئ‬‫ژالی‬ ‫ی‬
‫پایس‬ ‫ددەت‬ ‫خو‬ ‫خاندنا‬ ‫ب‬ ‫ئ‬‫درئژی‬ ‫ئ‬‫بەدلییس‬ ‫ل‬ ‫ساالن‬
‫دمینیتو‬ ‫کری‬‫ـ‬‫ڤ‬‫بەرهە‬ ‫بو‬ ‫ئ‬‫وای‬ ‫ئ‬‫والی‬ ‫ا‬‫ر‬‫ژو‬ ‫وئ‬ ‫ل‬ ‫ساالن‬ ‫دەـه‬ ‫ماوئ‬ ‫بو‬ ‫و‬ ‫ئ‬‫وای‬ ‫دچیتە‬ ‫ئەوژی‬
‫ی‬
‫پشی‬ ‫و‬ ، ‫ددەت‬ ‫خو‬ ‫ئ‬ ‫ی‬
‫انسی‬‫ز‬ ‫و‬ ‫بخاندن‬ ‫ئ‬‫درئژی‬
‫ژ‬ ‫دەستا‬ ‫ئ‬‫وای‬ ‫ئ‬‫والی‬ ) ‫پاشا‬ ‫حەسەن‬ ( ‫ئ‬‫ماوەک‬
‫نوریس‬ ‫سەعیدئ‬ ‫دگەل‬ ‫وی‬ ‫ئ‬
‫یێ‬ ‫پەیوەندی‬ ‫و‬ ‫ئ‬‫وای‬ ‫ئ‬‫والی‬ ‫بو‬ ) ‫پاشا‬ ‫تاهر‬ ( ‫و‬ ‫بەردەت‬ ‫خو‬ ‫کارئ‬
‫هەروەسا‬ ‫و‬ ، ‫خو‬ ‫ئ‬ ‫ی‬
‫انسی‬‫ز‬ ‫و‬ ‫خاندن‬‫لسەر‬ ‫بوو‬ ‫بەردەوام‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫ژورئڤە‬ ‫وئ‬ ‫د‬ ، ‫بوون‬ ‫دباش‬ ‫گەلەک‬
، ‫خوو‬ ‫ئ‬
‫قوتابیێ‬ ‫دانە‬ ‫د‬ ‫وانە‬ ‫کو‬‫هەبوو‬ ‫ژی‬ ‫قوتابخانەك‬
‫س‬
‫ێ‬
‫انستیێ‬‫ز‬ ‫خاندێن‬ ‫خاندنا‬ ‫بو‬ ‫ێ‬‫انکویەک‬‫ز‬ ‫دانا‬ ‫بو‬ ‫دکر‬ ‫دا‬ ‫دهندێ‬ ‫هزر‬ ‫درێژ‬ ‫ێ‬‫دەمەک‬ ‫نوریس‬ ‫ەعید‬
‫ساال‬ ‫ل‬ ‫ئ‬ ‫ی‬
‫حوکومەی‬ ‫گەهاندە‬‫خو‬ ‫ا‬‫ز‬‫داخا‬ ‫و‬ ، ‫ئیسالم‬ ‫ێ‬
‫انستێ‬‫ز‬ ‫و‬ ‫ی‬
‫گشی‬
١٩٠٧
‫ئ‬‫ئستەنبول‬ ‫بو‬ ‫چو‬
‫ئ‬‫ئەڤ‬ ‫ل‬ ) ‫اء‬‫ر‬‫زه‬ ‫مدرسة‬ ( ‫ئ‬‫ناڤ‬ ‫مرسئ‬ ‫ل‬ ) ‫االزهر‬ ( ‫انکویا‬‫ز‬ ‫بو‬ ‫چوو‬ ‫ایەتیەك‬‫ر‬‫ب‬ ‫وەک‬ ،
‫ئ‬‫انکوی‬‫ز‬
‫دانا‬
‫و‬ ‫ی‬
‫گشی‬ ‫ئ‬
‫انستێ‬‫ز‬ ‫خاندنا‬ ‫ئ‬‫انکوی‬‫ز‬ ‫ئ‬‫ئەڤ‬ ‫کرنا‬‫دروست‬ ‫بو‬ ‫نوریس‬ ‫سەعید‬ ‫مەبەستا‬ ، ‫بو‬
‫و‬ ‫تورک‬ ‫و‬ ‫عەرەی‬ ‫ئ‬
‫زمانێ‬ ‫ئ‬‫یس‬ ‫هەر‬ ‫کو‬‫و‬ ، ‫بوو‬ ‫ئیسالم‬ ‫ئ‬
‫انستێ‬‫ز‬
‫بهئنە‬ ‫دا‬ ‫ئ‬‫انکوی‬‫ز‬ ‫ئ‬‫دئەڤ‬ ‫کوردی‬
‫وئ‬ ‫ی‬
‫پشی‬ ‫ل‬ ‫و‬ ) ‫پاشا‬ ‫ئەحمەد‬ ‫فەریق‬ ( ‫ماال‬ ‫چوو‬‫جار‬ ‫ئکەم‬ ‫ئ‬‫ئستەنبول‬ ‫هاتیە‬ ‫ئ‬‫دەم‬ ، ‫خاندن‬
‫ئ‬ ‫ی‬
‫حکومەی‬‫ژ‬ ‫داخاز‬
‫ئ‬‫بەل‬ ‫بکەت‬ ‫ئاڤا‬ ‫ئ‬‫انکویەک‬‫ز‬ ‫ئ‬‫ئستەنبول‬ ‫روژهەالتا‬ ‫ل‬ ‫دڤئت‬ ‫ئەوی‬ ‫کو‬‫کر‬
( ‫گەفتا‬
‫مز‬ ‫بەرەف‬ ‫ئ‬‫ئستەنبول‬ ‫ل‬ ‫مایە‬ ‫هەیڤا‬ ‫دوو‬ ‫ی‬
‫پشی‬ ‫ی‬
‫پایس‬، ‫نەبون‬ ‫بوو‬ ‫بەرسڤ‬ ‫چ‬ ‫ئ‬ ‫ی‬
‫حکومەی‬
‫کو‬‫کو‬‫دیتێ‬ ‫هاتە‬ ‫ە‬ ‫ئ‬
‫لڤی‬ ‫سەیر‬ ‫ئ‬‫تشتەک‬ ‫و‬ ، ‫ما‬ ) ‫شەکەرج‬ ( ‫ئ‬ ‫ی‬
‫بەیس‬ ‫ل‬ ‫لوئرئ‬ ‫و‬ ‫چوو‬ ‫ڤە‬ ) ‫فاتح‬
‫ئەوژی‬ ‫انایا‬‫ز‬ ‫هەم‬ ‫سەرنجا‬ ‫ببو‬
‫ە‬ ‫ئ‬
‫لڤی‬ ‫دئ‬ (‫چئکربو‬ ‫ئ‬‫ژورەک‬ ‫ئ‬‫گەه‬
‫دەر‬ ‫هەر‬ ‫لسەر‬ ‫کو‬‫بو‬ ‫ئەو‬
6
‫ژ‬ ‫پسیار‬ ‫ئ‬‫بەل‬ ‫کرن‬‫چارەسەر‬ ‫دهئنە‬ ‫دەرد‬ ‫هەم‬ ‫و‬ ، ‫تەکەڤیت‬ ‫بدەست‬ ‫ا‬‫ر‬‫پسیا‬ ‫هەم‬ ‫بەرسڤا‬
‫کرن‬‫ناهئتە‬ ‫ئ‬‫کەیس‬ )
‫ئ‬
‫سالێ‬ ‫ا‬‫ر‬‫دناڤبە‬
١٩١٥
-
١٩١٧
( ‫دشەرئ‬ ‫دا‬ ‫روسیا‬ ‫و‬ ‫ئوسمانیا‬ ‫دەولەتا‬ ‫ا‬‫ر‬‫دناڤبە‬ ‫ئ‬ ‫ی‬
‫جەنیک‬ ‫د‬
‫ئ‬‫بەرپرسەک‬ ‫وەک‬ ‫دا‬ )‫قەفقاس‬
‫ساال‬ ‫ل‬ ‫ی‬
‫پایس‬ ‫و‬، ‫کر‬‫دا‬ ‫ئ‬‫ئیک‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫جیهای‬ ‫ئ‬ ‫ی‬
‫دجەنیک‬ ‫پشکداری‬ ‫مەزن‬
١٩١٦
‫ئخسی‬ ‫ب‬ ‫و‬ ‫کرن‬‫بریندار‬ ‫هاتبو‬ ‫روسیا‬ ‫دگەل‬ ‫دا‬ ‫ئ‬‫بەدلییس‬ ‫باژئرئ‬ ‫گریکرنا‬
‫بەر‬ ‫دشەرئ‬
‫ساال‬ ‫ل‬ ، ‫بو‬ ‫ما‬ ‫دیل‬ ‫ب‬ ‫روسیادا‬ ‫ئ‬
‫کەمپینێ‬‫د‬ ‫سال‬ ‫ئک‬ ‫باوئ‬ ‫و‬ ، ‫دا‬ ‫روسیان‬ ‫ئ‬ ‫ی‬
‫دەسی‬ ‫کەفتە‬
١٩١٧
‫رە‬ ‫روسیا‬ ‫ئ‬
‫ژدەستێ‬ ) ‫وما‬ ‫ی‬
‫کاسی‬( ‫کەمپینا‬‫ل‬
، ‫هات‬ ‫ئ‬‫ئستەنبول‬ ‫بەرەف‬ ‫و‬ ‫بوو‬ ‫گار‬
‫ز‬‫ر‬ ‫و‬ ‫ڤ‬
( ‫کومەال‬‫ئەوژی‬ ‫سەردەم‬ ‫لوی‬ ‫ئ‬‫فەتوای‬ ‫کومەال‬‫ین‬ ‫ی‬
‫بلنی‬ ‫ا‬‫ز‬‫رئ‬ ‫چوو‬ ‫ئ‬‫ئستەنبول‬ ‫زڤریەڤە‬ ‫کو‬ ‫ئ‬‫دەم‬
، ‫ئ‬‫کومەلەی‬‫ئەوئ‬ ‫ئ‬‫ئەندامەک‬ ‫بو‬ ‫و‬ ، ‫بوو‬ ) ‫االسالمية‬ ‫الحكمة‬‫الدار‬
‫کومە‬‫دناف‬ ‫بهئتە‬ ‫کو‬‫کر‬‫ژوی‬ ‫داخاز‬ ) ‫کوردا‬‫ابونا‬‫ر‬ ( ‫کومەال‬‫کردئن‬
‫سەر‬ ‫ی‬
‫پایس‬
‫ئ‬‫بەل‬ ، ‫دا‬ ‫وان‬ ‫ال‬
‫ی‬
‫پشی‬ ، ‫کر‬‫رەت‬ ‫وان‬ ‫ا‬‫ز‬‫داخا‬ ‫نوریس‬ ‫سەعیدێ‬
١٥
‫هەیڤا‬
٢
‫ساال‬
١٩١٩
‫ابونا‬‫ر‬ ( ‫کومەال‬‫چوو‬
‫ژ‬ ‫هاتبو‬ ‫پئک‬ ‫کو‬‫ما‬ ‫دا‬ ) ‫المدرسیێ‬ ( ‫کومەال‬‫دگەل‬ ‫و‬ ) ‫ئ‬‫ئیسالم‬
‫ماموستا‬ ‫و‬ ، ‫سابری‬ ‫موستەفا‬
‫ساال‬ ‫ل‬ ‫و‬ ، ‫ئەفندی‬ ‫ساففەت‬ ‫و‬ ، ‫عاتف‬ ‫محمد‬
١٩١٩
‫مەسنەوی‬ ‫پەرتوکا‬ ‫نڤئسینا‬ ‫ب‬ ‫دەست‬
، ‫نوری‬
‫ل‬ ، ‫پاشا‬ ‫تەحسێ‬ ‫ئ‬‫وای‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫بەرئ‬ ‫ئ‬‫والی‬ ‫و‬ ‫ک‬
‫ئەتاتور‬ ‫کەمال‬‫موستەفا‬ ‫ئ‬
‫داخازیێ‬ ‫وان‬ ‫ئەگەر‬ ‫ب‬
‫دووەم‬ ‫وەک‬، ‫ما‬ ‫لوئرئ‬ ‫ئ‬‫ماوەیەک‬ ‫بو‬ ‫و‬ ، ‫چوو‬ ‫ئەنقەرە‬ ‫باژئرئ‬ ‫بەرەف‬ ‫کری‬‫نوریس‬ ‫سەعید‬
‫بو‬ ‫کرین‬ ‫ئ‬ ‫ی‬
‫حوکومەی‬ ‫ی‬
‫پئشکئیس‬ ‫ئ‬
‫بەیاننامێ‬ ‫وان‬ ‫ژبەر‬ ، ‫کری‬‫یا‬ ‫پشکداری‬ ‫ملل‬ ‫کومبونا‬‫کونگر‬
‫کرن‬‫چاک‬
‫کرن‬‫ـ‬‫ف‬‫گە‬‫و‬ ‫کرن‬‫هشیار‬ ‫هاتە‬ ‫بتنودی‬ ‫گەلەک‬‫ڤە‬ ‫کەسەکا‬‫جەند‬ ‫ئ‬‫ژالی‬ ، ‫کیا‬
‫تور‬ ‫رەوشا‬ ‫ا‬
‫کرنا‬‫داخاز‬ ‫ژ‬ ‫دەست‬ ‫هەر‬ ‫ژی‬ ‫جەندئ‬ ‫ئ‬‫ڤ‬ ‫ی‬
‫پشی‬ ‫ئ‬‫بەل‬ ،
، ‫نەئینا‬ ‫ا‬‫ر‬‫زەه‬ ‫انکویا‬‫ز‬ ‫کرنا‬‫درست‬
7
‫س‬
‫ە‬
‫ع‬
‫ی‬
‫د‬
‫ێ‬
‫نو‬
‫ی‬ :
‫ل‬
‫ساال‬
١٩٢٥
‫هات‬ ‫کو‬
‫یە‬
‫د‬
‫ی‬
‫ی‬
‫رئخسێ‬
‫پ‬ ‫بوردور‬ ‫باژئرئ‬ ‫بو‬
‫ە‬
‫رتوکا‬
‫د‬ (
‫ە‬
‫گ‬
‫ر‬
‫ە‬
‫ئ‬‫ه‬
‫ئ‬
‫ێ‬
‫ێ‬‫یک‬
‫ێ‬‫ی‬
‫ن‬ )‫نور‬
‫ڤی‬
‫یس‬
‫و‬
‫ی‬
‫پایس‬
‫هات‬
‫ە‬
‫د‬
‫ی‬
‫ر‬
‫د‬ ‫لوئرئ‬ ‫و‬ ، ‫بارال‬ ‫بو‬ ‫ی‬
‫ئخسێ‬
‫ە‬
‫ست‬
‫ن‬ ‫ب‬
‫ڤی‬
‫س‬
‫ی‬
‫نا‬
‫پ‬
‫ەی‬
‫ئ‬
‫امێ‬
‫ه‬ ، ‫کرن‬‫نور‬
‫ە‬
‫روو‬
‫پ‬
‫ە‬
‫ئ‬
‫رتوکێ‬
‫ن‬ (‫و‬ ) ‫گوتن‬(
‫ڤی‬
‫سان‬
‫ت‬ ‫ب‬ )
‫ە‬
‫مام‬
‫ئاماد‬
‫ە‬
‫ب‬ ‫و‬ ، ‫کرن‬
‫ە‬
‫ش‬
‫ە‬
‫ئ‬‫ک‬
‫زور‬
‫ئ‬‫ی‬
‫بر‬
‫ی‬
‫ئ‬
‫سکێ‬
‫ل‬ ‫خوو‬
‫ڤ‬
‫ئ‬
‫ی‬
‫ە‬
‫ن‬
‫ڤی‬
‫سان‬
،
‫ل‬
‫ساال‬
١٩٣٤
‫هات‬ ‫بارال‬ ‫ل‬
‫ە‬
‫د‬
‫ی‬
‫ی‬
‫رئخسێ‬
‫ئ‬ ‫بو‬
‫ی‬
‫سپارتا‬
‫ساال‬ ‫ل‬ ،
١٩٣٥
‫ژئ‬ ‫دا‬
‫ە‬
‫گ‬
‫ە‬
‫رئ‬
( ‫دانانا‬
‫کوم‬
‫ە‬
‫ال‬
‫نهئی‬
‫ک‬)
‫ە‬
‫فت‬
‫ە‬
‫دادگ‬
‫ە‬
‫ئ‬‫ه‬
‫ا‬‫ش‬‫و‬
‫یە‬
‫ئ‬‫ک‬
‫س‬ ‫توند‬
‫ە‬
‫ر‬
‫هات‬
‫ە‬
‫ئ‬ ‫باژئرئ‬ ‫ل‬ ‫دان‬
‫ی‬
‫سیک‬
‫ش‬
‫ە‬
‫هر‬
‫د‬ ‫و‬ ،
‫ئ‬
‫ە‬
‫ئ‬‫نجام‬
‫دادگ‬
‫ە‬
‫ئ‬‫ه‬
‫ژب‬ ، ‫دا‬
‫ە‬
‫کو‬
‫ر‬
‫ئ‬
‫ە‬
‫وو‬
‫ی‬
‫پ‬ (
‫ەی‬
‫اما‬
‫ت‬
‫ە‬
‫ستتور‬
‫ن‬ )
‫ڤی‬
‫سا‬
‫بوو‬
١١
‫ه‬
‫ەیڤ‬
‫ا‬
‫هات‬
‫ە‬
‫ز‬
‫ی‬
‫ندای‬
‫و‬ ‫کرن‬
١٦
‫قوتاب‬
‫ی‬
‫ئ‬
‫ێ‬
‫و‬
‫ی‬
‫ژ‬
‫ی‬
‫ماوئ‬ ‫بو‬
٦
‫ه‬
‫ەیڤ‬
‫ان‬
‫هاتن‬
‫ە‬
‫ز‬
‫ی‬
‫ندان‬
‫ساال‬ ‫ل‬ ‫و‬ ،‫کرن‬
١٩٣٦
‫ی‬
‫پشی‬
‫ا‬‫ش‬
‫ئ‬‫ی‬
‫و‬
‫ی‬
‫ئ‬‫ی‬
‫ز‬
‫ی‬
‫ئ‬‫ندای‬
‫بدوماه‬
‫ی‬
‫ك‬
‫ی‬
‫های‬
٧
‫هات‬ ‫ساال‬
‫ە‬
‫د‬
‫ی‬
‫کرن‬
‫ر‬
‫کاستامونو‬( ‫بوباژئرئ‬ )
‫ل‬
‫ساال‬
١٩٤٣
‫ئ‬
‫ە‬
‫و‬
‫دگ‬ ‫و‬
‫ە‬
‫ل‬
١٢٠
‫قوتاب‬
‫ی‬
‫ئ‬
‫ێ‬
‫و‬
‫ی‬
‫ب‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫ب‬
‫ە‬
‫خت‬
‫ی‬
‫ا‬
‫بن‬ ‫ابکرنا‬‫ر‬‫خ‬ (
‫ە‬
‫ر‬
‫ە‬
‫ت‬
‫ی‬
‫ا‬
‫جار‬ ) ‫رئژم‬
‫ە‬
‫کا‬
‫د‬
‫ی‬
‫هات‬
‫ە‬
‫ز‬ ‫ل‬ ‫و‬ ‫گرتن‬
‫ی‬
‫ندانا‬
‫د‬ (
‫ە‬
‫ن‬
‫ی‬
‫ل‬
‫ماوئ‬ ‫بو‬ )
٩
‫ه‬
‫ەیڤ‬
‫ان‬
‫هات‬
‫ە‬
‫ز‬
‫ی‬
‫ندانکرن‬
‫ب‬ ،
‫ە‬
‫ئ‬‫ل‬
‫ی‬
‫پشی‬
‫ه‬
‫ی‬
‫ی‬
‫نیک‬
‫تاوان‬ ‫ئ‬‫ی‬
‫ی‬
‫ا‬
‫و‬
‫ی‬
‫د‬
‫ی‬
‫ار‬
‫ئ‬ ‫و‬ ‫بوو‬
‫ئ‬‫ەڤ‬
‫جار‬
‫ێ‬
‫ژ‬
‫ی‬
‫هات‬
‫ە‬
‫د‬
‫ی‬
‫ر‬
‫ئ‬ (‫بو‬ ‫ی‬
‫ئخسێ‬
‫ە‬
‫م‬
‫ی‬
‫داغ‬
‫زور‬ ‫ب‬ ‫وئرئ‬ ‫ل‬ ‫و‬ )
‫ی‬
‫رئب‬
‫ە‬
‫ر‬
‫ی‬
‫دهات‬ ‫ئ‬‫ی‬
‫ە‬
‫ساال‬ ‫ل‬ ‫و‬ ، ‫کرن‬
١٩٤٧
‫ئ‬
‫ە‬
‫و‬
٥٤
‫قوتاب‬
‫ی‬
‫ئ‬
‫ێ‬
‫و‬
‫ی‬
‫ز‬ ‫د‬
‫ی‬
‫ندانا‬
‫ئاف‬ (
‫ی‬
‫ون‬
‫ماوئ‬ ‫بو‬ )
٢٠
‫ی‬
‫پایس‬ ‫و‬ ‫ان‬‫ژ‬‫رو‬
‫دوبار‬
‫ە‬
‫هات‬
‫ە‬
‫د‬
‫ی‬
‫ی‬
‫رئخسێ‬
‫ئ‬ ‫بو‬
‫ە‬
‫م‬
‫ی‬
‫داغ‬
‫شور‬ ‫د‬ ،
‫ە‬
‫شا‬
‫س‬ ‫شئخ‬
‫ە‬
‫ع‬
‫ی‬
‫د‬
‫ێ‬
‫پ‬
‫ی‬
‫ان‬
‫د‬ ‫دا‬
‫ە‬
‫ئ‬‫م‬
‫شور‬
‫ە‬
‫ئ‬ ‫ی‬
‫یس‬
‫د‬
‫ە‬
‫ست‬
‫پئکر‬
‫ی‬
‫ئ‬
‫ە‬
‫لبا‬
‫حول‬
‫ی‬
‫یس‬
‫یە‬
‫ح‬
‫ی‬
‫ا‬
‫گل‬
‫دچن‬
‫ە‬
‫د‬
‫ە‬
‫ف‬
‫س‬
‫ە‬
‫ع‬
‫ی‬
‫د‬
‫ێ‬
‫نوریس‬
‫س‬ ‫و‬
‫ە‬
‫بار‬
‫ە‬
‫ت‬
8
‫شور‬
‫ە‬
‫شا‬
‫س‬ ‫وان‬
‫ە‬
‫رهلدا‬
‫ی‬
‫ژو‬ ‫داخازئ‬
‫ی‬
‫دک‬
‫ە‬
‫ن‬
‫بدد‬ ‫خو‬
‫ە‬
‫ت‬
‫ە‬
‫گ‬
‫ە‬
‫ل‬
‫ب‬،‫وان‬
‫ە‬
‫ئ‬‫ل‬
‫س‬ ‫وئرئ‬ ‫ل‬
‫ە‬
‫ع‬
‫ی‬
‫دئ‬
‫نوریس‬
‫ی‬ ‫ئ‬
‫دبی‬
‫ی‬
‫ت‬
‫د‬
‫ڤ‬
‫ئت‬
‫باو‬ ‫خو‬
‫ە‬
‫رم‬
‫ە‬
‫ندک‬
‫د‬
‫ە‬
‫ئ‬ ‫ی‬
‫سی‬
‫و‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ە‬
‫گ‬
‫ە‬
‫ه‬
‫ی‬
‫ت‬
‫ە‬
‫خو‬
‫ی‬
‫نا‬
‫گ‬
‫ە‬
‫ئ‬‫ل‬
، ‫کوردا‬
‫س‬
‫ە‬
‫ع‬
‫ی‬
‫د‬
‫ێ‬
‫س‬
‫ێ‬‫ێی‬ :
‫ساال‬ ‫ل‬
١٩٥٢
‫ئ‬‫ئستەنبول‬ ‫بو‬ ‫کرن‬‫داخاز‬ ‫هاتە‬ ) ‫گەنجان‬‫ابەرێ‬‫ر‬ ( ‫پەرتووکا‬ ‫نڤێسینا‬ ‫ئەگەرئ‬ ‫ب‬
‫تاوا‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫هەر‬ ‫ژی‬ ‫جارئ‬ ‫ئ‬‫ئەڤ‬ ‫و‬
‫ساال‬ ‫ل‬ ، ‫دەرچوو‬ ‫ن‬
١٩٥٣
‫ا‬‫ر‬‫جا‬‫بو‬ ‫و‬ ، ‫داغ‬‫ئەمی‬ ‫بو‬ ‫زڤریەڤە‬ ‫دوبارە‬
، ‫وئرئ‬ ‫ل‬ ‫ما‬ ‫نیڤا‬ ‫و‬ ‫هەیڤ‬ ‫دوو‬ ‫ماوئ‬ ‫بو‬ ‫و‬ ‫ئ‬‫ئستەنبول‬ ‫هاتە‬ ‫ئ‬‫دوی‬
‫ب‬ ‫خو‬ ‫ژیانا‬ ‫وئ‬ ‫ی‬
‫پشی‬ ‫ل‬ ‫و‬
‫ل‬ ‫زوری‬
‫هاتنە‬ ‫نڤیساین‬ ‫ئ‬
‫یێ‬ ‫نور‬ ‫ئ‬
‫پەیامێ‬ ‫ئەو‬ ‫ئەوئ‬ ‫ی‬
‫پشی‬ ‫و‬ ، ‫دبرەسەری‬ ‫ئیسپارتا‬ ‫و‬ ‫داغ‬‫ئەمی‬
‫دناف‬ ‫کرن‬‫بەالف‬
‫باژئر‬ ‫دگەلەك‬ ‫ئ‬‫ئارمانج‬ ‫ئ‬‫ئەڤ‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ، ‫اکئشا‬‫ر‬ ‫بخو‬ ‫خەلک‬ ‫سەرنجا‬ ‫و‬ ‫دا‬ ‫خەلک‬
‫ئستەنبول‬ ‫ل‬ ‫ی‬
‫دەسی‬ ‫نڤئسینا‬ ‫ب‬ ‫دا‬ ‫گوندا‬‫و‬
-
‫ئەنقەرە‬ ‫و‬
-
‫روژه‬ ‫ئ‬
‫بەشێ‬ ‫و‬
‫بەالف‬ ‫هاتنە‬ ‫دا‬ ‫ی‬
‫ەالی‬
‫د‬ ‫ژونژی‬ ‫گەلەک‬‫و‬ ‫کرن‬‫هاتنە‬ ‫وی‬ ‫ئ‬
‫قوتابیێ‬ ‫و‬ ‫بخو‬ ‫وی‬ ‫ل‬ ‫سکاال‬ ‫گەلەك‬‫دا‬ ‫ماوەی‬ ‫دڤ‬ ‫و‬ ، ‫کرن‬
‫ساال‬ ‫ل‬ ‫و‬ ، ‫بون‬ ‫دا‬ ‫دادگەهان‬
١٩٥٠
‫چ‬ ‫ئ‬ ‫ی‬
‫هەالی‬ ‫دەست‬ ‫لسەر‬ ‫هاتیە‬ ‫ات‬‫ر‬‫دیموک‬ ‫پارتا‬ ‫ئ‬‫دەم‬
‫نور‬ ‫ئ‬
‫پەیامێ‬ ‫دا‬ ‫ماوی‬ ‫دڤ‬ ‫و‬ ، ‫گرتن‬‫نەهاتنە‬ ‫دا‬ ‫نور‬ ‫ئ‬
‫پەیامێ‬ ‫و‬ ‫نور‬ ‫کومەال‬‫ل‬ ‫رئگری‬
‫هاتنە‬
‫بەالفکرن‬ ‫هاتنە‬ ‫ئیتالیا‬ ‫و‬ ‫ئەمریکا‬ ‫و‬ ‫پاکستان‬ ‫و‬ ‫کیا‬
‫تور‬ ‫ل‬ ‫و‬ ‫چاپکرن‬
‫ل‬
٢٣
‫هەیڤا‬
٣
‫ساال‬
١٩٦٠
‫خلیل‬ ( ‫گورستانا‬‫ل‬ ‫خودێ‬ ‫دلوڤانیا‬ ‫بەر‬ ‫چو‬ ‫ئورفا‬ ‫باژئرئ‬ ‫ل‬
‫اب‬‫ر‬‫خ‬ ‫هاتە‬ ‫وی‬ ‫گورئ‬‫ڤە‬ ‫ئ‬ ‫ی‬
‫حکومەی‬ ‫ئ‬‫ژالی‬ ‫دا‬ ‫ئ‬‫سال‬ ‫وئ‬ ‫د‬ ‫هەر‬ ‫ئ‬‫بەل‬ ، ‫ڤەشارتن‬ ‫هاتە‬ ) ‫الرحمن‬
‫ئ‬‫جهەک‬‫بو‬ ‫ی‬
‫ڤەگوهاسێ‬ ‫هاتە‬ ‫و‬ ‫کرن‬
، ‫نەدیار‬
‫ساال‬ ‫ل‬ ‫نوریس‬ ‫سەعیدێ‬
١٩١١
‫ل‬ ) ‫مەیە‬ ‫ا‬‫ز‬‫نەورو‬ ‫مرن‬ ( ‫یت‬‫ی‬ ‫ئ‬
‫دبی‬ ‫دا‬ ‫ات‬‫ر‬‫مونازە‬ ‫پەرتوکا‬ ‫د‬
٢٣
‫هەیڤا‬
٣
‫ساال‬
١٩٦٠
‫دا‬
٢
‫د‬ ‫نەوروزئ‬ ‫ی‬
‫پشی‬ ‫ا‬‫ژ‬‫رو‬
‫دچیتە‬ ‫دا‬ ‫لەیلەتولقەدر‬ ‫شەڤا‬ ‫سپئدەهیا‬
، ‫خودێ‬ ‫بەردلوڤانیا‬
9
‫س‬
‫ە‬
‫ع‬
‫ی‬
‫د‬
‫ێ‬
‫نو‬
‫ی‬
:
‫ساال‬ ‫ل‬
١٩٢٥
‫باژئرئ‬ ‫بو‬ ‫ی‬
‫دیرئخسێ‬ ‫هاتیە‬ ‫کو‬
‫ی‬
‫پایس‬ ‫و‬ ‫نڤییس‬ ) ‫نور‬ ‫ێ‬‫ی‬ ‫ێ‬‫ئێیک‬ ‫ئ‬‫گەه‬
‫دەر‬ ( ‫پەرتوکا‬ ‫بوردور‬
) ‫گوتن‬( ‫ئ‬
‫پەرتوکێ‬ ‫هەروو‬ ، ‫کرن‬‫نور‬ ‫ئ‬
‫پەیامێ‬ ‫نڤیسینا‬ ‫ب‬ ‫دەست‬ ‫لوئرئ‬ ‫و‬ ، ‫بارال‬ ‫بو‬ ‫ی‬
‫ئخسێ‬ ‫دیر‬ ‫هاتە‬
، ‫نڤیسان‬ ‫ە‬ ‫ئ‬
‫لڤی‬ ‫خوو‬ ‫ئ‬
‫بریسکێ‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫زور‬ ‫ئ‬‫بەشەک‬ ‫و‬ ، ‫کرن‬‫ئامادە‬ ‫تەمام‬ ‫ب‬ ) ‫نڤیسان‬ ( ‫و‬
‫ساال‬ ‫ل‬
١٩٣٤
‫ی‬
‫دیرئخسێ‬ ‫هاتە‬ ‫بارال‬ ‫ل‬
‫ساال‬ ‫ل‬ ، ‫ئیسپارتا‬ ‫بو‬
١٩٣٥
‫نهئی‬ ‫کومەال‬( ‫دانانا‬ ‫ژئەگەرئ‬ ‫دا‬
، ‫دا‬ ‫ئ‬‫دادگەه‬ ‫ئ‬‫ئەنجام‬ ‫د‬ ‫و‬ ، ‫شەهر‬ ‫ئیسیک‬ ‫باژئرئ‬ ‫ل‬ ‫دان‬ ‫هاتە‬‫سەر‬ ‫توند‬ ‫ئ‬‫ایەک‬‫ش‬‫و‬ ‫ئ‬‫دادگەه‬ ‫کەفتە‬)
‫بوو‬ ‫نڤیسا‬ ) ‫تەستتور‬ ‫پەیاما‬ ( ‫ئەووی‬ ‫کو‬
‫ژبەر‬
١١
‫و‬ ‫کرن‬‫زیندای‬ ‫هاتە‬ ‫هەیڤا‬
١٦
‫بو‬ ‫ویژی‬ ‫ئ‬
‫قوتابیێ‬
‫ماوئ‬
٦
‫ها‬ ‫هەیڤان‬
‫ساال‬ ‫ل‬ ‫و‬ ،‫کرن‬‫زیندان‬ ‫تنە‬
١٩٣٦
‫ی‬
‫های‬ ‫بدوماهیك‬ ‫ئ‬‫زیندای‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫وی‬ ‫ئ‬‫ای‬‫ش‬ ‫ی‬
‫پشی‬
٧
‫کاستامونو‬( ‫بوباژئرئ‬ ‫کرن‬
‫دیر‬ ‫هاتە‬ ‫ساال‬ )
‫ساال‬ ‫ل‬
١٩٤٣
‫دگەل‬‫و‬‫ئەو‬
١٢٠
‫دی‬ ‫جارەکا‬ ) ‫رئژم‬ ‫بنەرەتیا‬ ‫ابکرنا‬‫ر‬‫خ‬ ( ‫بەختیا‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫ب‬ ‫وی‬ ‫ئ‬
‫قوتابیێ‬
‫ماوئ‬ ‫بو‬ ) ‫ل‬‫دەنی‬ ( ‫زیندانا‬ ‫ل‬ ‫و‬ ‫گرتن‬‫هاتە‬
٩
‫ز‬ ‫هاتە‬ ‫هەیڤان‬
‫تاوانیا‬ ‫ئ‬‫ی‬
‫ی‬
‫هینیک‬ ‫ی‬
‫پشی‬ ‫ئ‬‫بەل‬ ، ‫یندانکرن‬
‫دهاتە‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫رئبەری‬ ‫زوری‬ ‫ب‬ ‫وئرئ‬ ‫ل‬‫و‬ ) ‫داغ‬‫ئەمی‬ ( ‫بو‬ ‫ی‬
‫ئخسێ‬ ‫دیر‬ ‫هاتە‬ ‫ژی‬ ‫جارێ‬ ‫ئ‬‫ئەڤ‬ ‫و‬‫بوو‬ ‫دیار‬ ‫وی‬
‫ساال‬ ‫ل‬‫و‬ ، ‫کرن‬
١٩٤٧
‫ئەو‬
٥٤
‫ماوئ‬ ‫بو‬ ) ‫ئافیون‬ ( ‫زیندانا‬ ‫د‬ ‫وی‬ ‫ئ‬
‫قوتابیێ‬
٢٠
‫دوبارە‬ ‫ی‬
‫پایس‬ ‫و‬ ‫ان‬‫ژ‬‫رو‬
‫شورەشا‬ ‫د‬ ، ‫داغ‬‫ئەمی‬ ‫بو‬ ‫ی‬
‫دیرئخسێ‬ ‫هاتە‬
‫ئەلبا‬ ‫پئکری‬ ‫دەست‬ ‫ئ‬ ‫ی‬
‫شورەیس‬ ‫ئ‬‫دەم‬ ‫دا‬ ‫ان‬‫پی‬ ‫سەعیدێ‬ ‫شئخ‬
‫گل‬‫یەحیا‬ ‫حولییس‬
‫داخازئ‬ ‫سەرهلدای‬ ‫وان‬ ‫شورەشا‬ ‫سەبارەت‬ ‫و‬ ‫نوریس‬ ‫سەعیدێ‬ ‫دەف‬ ‫دچنە‬
‫باوەرمەندک‬ ‫خو‬ ‫دڤئت‬ ‫یت‬‫ی‬ ‫ئ‬
‫دبی‬ ‫نوریس‬ ‫سەعیدئ‬ ‫وئرئ‬ ‫ل‬ ‫ئ‬‫بەل‬،‫وان‬ ‫گەل‬‫بددەتە‬ ‫خو‬ ‫دکەن‬ ‫ژوی‬
، ‫کوردا‬ ‫ئ‬‫گەل‬‫خوینا‬ ‫نەگەهیتە‬ ‫وی‬ ‫ئ‬ ‫ی‬
‫دەسی‬
‫س‬
‫ە‬
‫ع‬
‫ی‬
‫د‬
‫ێ‬
‫س‬
‫ێی‬
:
‫ل‬
‫ساال‬
١٩٥٢
‫و‬ ‫ئ‬‫ئستەنبول‬ ‫بو‬ ‫کرن‬‫داخاز‬ ‫هاتە‬ ) ‫گەنجان‬‫ابەرێ‬‫ر‬ ( ‫پەرتووکا‬ ‫نڤێسینا‬ ‫ئەگەرئ‬ ‫ب‬
‫ساال‬ ‫ل‬ ، ‫دەرچوو‬ ‫تاوان‬ ‫ئ‬‫ی‬‫هەر‬ ‫ژی‬ ‫جارئ‬ ‫ئ‬‫ئەڤ‬
١٩٥٣
‫ئ‬‫دوی‬ ‫ا‬‫ر‬‫جا‬ ‫بو‬ ‫و‬ ، ‫داغ‬‫ئەمی‬ ‫بو‬ ‫زڤریەڤە‬ ‫دوبارە‬
10
‫زوری‬ ‫ب‬ ‫خو‬ ‫ژیانا‬ ‫وئ‬ ‫ی‬
‫پشی‬ ‫ل‬ ‫و‬ ، ‫وئرئ‬ ‫ل‬ ‫ما‬ ‫نیڤا‬ ‫و‬ ‫هەیڤ‬‫دوو‬ ‫ماوئ‬ ‫بو‬ ‫و‬ ‫ئ‬‫ئستەنبول‬ ‫هاتە‬
‫ل‬
‫کرن‬‫بەالف‬ ‫هاتنە‬ ‫نڤیساین‬ ‫ئ‬
‫یێ‬ ‫نور‬ ‫ئ‬
‫پەیامێ‬ ‫ئەو‬ ‫ئەوئ‬ ‫ی‬
‫پشی‬ ‫و‬ ، ‫دبرەسەری‬ ‫ئیسپارتا‬ ‫و‬ ‫داغ‬‫ئەمی‬
‫دناف‬
‫ب‬ ‫دا‬ ‫گوندا‬‫و‬‫باژئر‬ ‫دگەلەك‬ ‫ئ‬‫ئارمانج‬ ‫ئ‬‫ئەڤ‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ، ‫اکئشا‬‫ر‬‫بخو‬ ‫خەلک‬ ‫سەرنجا‬ ‫و‬ ‫دا‬ ‫خەلک‬
‫ئستەنبول‬ ‫ل‬ ‫ی‬
‫دەسی‬ ‫نڤئسینا‬
-
‫ئەنقەرە‬ ‫و‬
-
، ‫کرن‬‫بەالف‬ ‫هاتنە‬ ‫دا‬ ‫ی‬
‫روژهەالی‬ ‫ئ‬
‫بەشێ‬ ‫و‬
‫دادگەهان‬ ‫د‬ ‫ژونژی‬ ‫گەلەک‬‫و‬ ‫کرن‬‫هاتنە‬ ‫وی‬ ‫ئ‬
‫قوتابیێ‬ ‫و‬‫بخو‬ ‫وی‬ ‫ل‬ ‫سکاال‬ ‫گەلەك‬‫دا‬ ‫ماوەی‬ ‫دڤ‬ ‫و‬
‫ساال‬ ‫ل‬ ‫و‬ ، ‫بون‬ ‫دا‬
١٩٥٠
‫و‬ ‫نور‬ ‫کومەال‬‫ل‬ ‫رئگری‬ ‫چ‬ ‫ئ‬ ‫ی‬
‫هەالی‬ ‫دەست‬ ‫لسەر‬ ‫هاتیە‬ ‫ات‬‫ر‬‫دیموک‬ ‫پارتا‬ ‫ئ‬‫دەم‬
‫هات‬‫نور‬ ‫ئ‬
‫پەیامێ‬ ‫دا‬ ‫ماوی‬ ‫دڤ‬‫و‬ ، ‫گرتن‬‫نەهاتنە‬ ‫دا‬ ‫نور‬ ‫ئ‬
‫پەیامێ‬
‫و‬ ‫پاکستان‬ ‫و‬ ‫کیا‬
‫تور‬ ‫ل‬ ‫و‬ ‫چاپکرن‬ ‫نە‬
‫بەالفکرن‬ ‫هاتنە‬ ‫ئیتالیا‬ ‫و‬ ‫ئەمریکا‬
‫ل‬
٢٣
‫هەیڤا‬
٣
‫ساال‬
١٩٦٠
) ‫الرحمن‬ ‫خلیل‬ ( ‫گورستانا‬‫ل‬ ‫خودێ‬ ‫دلوڤانیا‬‫بەر‬ ‫چو‬ ‫ئورفا‬ ‫باژئرئ‬ ‫ل‬
‫هاتە‬‫و‬ ‫کرن‬‫اب‬‫ر‬‫خ‬ ‫هاتە‬ ‫وی‬ ‫گورئ‬‫ڤە‬ ‫ئ‬ ‫ی‬
‫حکومەی‬ ‫ئ‬‫ژالی‬ ‫دا‬ ‫ئ‬‫سال‬ ‫وئ‬ ‫د‬ ‫هەر‬ ‫ئ‬‫بەل‬ ، ‫ڤەشارتن‬ ‫هاتە‬
‫نە‬ ‫ئ‬‫جهەک‬ ‫بو‬ ‫ی‬
‫ڤەگوهاسێ‬
، ‫دیار‬
‫ساال‬ ‫ل‬ ‫نوریس‬ ‫سەعیدێ‬
١٩١١
‫ل‬ ) ‫مەیە‬ ‫ا‬‫ز‬‫نەورو‬ ‫مرن‬ ( ‫یت‬‫ی‬ ‫ئ‬
‫دبی‬ ‫دا‬ ‫ات‬‫ر‬‫مونازە‬ ‫پەرتوکا‬ ‫د‬
٢٣
‫هەیڤا‬
٣
‫ساال‬
١٩٦٠
‫دا‬
٢
‫د‬ ‫نەوروزئ‬ ‫ی‬
‫پشی‬ ‫ا‬‫ژ‬‫رو‬
، ‫خودێ‬ ‫بەردلوڤانیا‬ ‫دچیتە‬ ‫دا‬ ‫لەیلەتولقەدر‬ ‫شەڤا‬ ‫سپئدەهیا‬
‫گ‬
‫مز‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ی‬
‫ا‬
‫ێ‬ ‫ی‬
‫انسی‬‫ز‬ ‫دانا‬
‫ب‬ ‫ئ‬‫قورئای‬
‫ۆ‬
‫و‬
‫ی‬
‫ژال‬
‫ئ‬‫ی‬
‫پغ‬
‫ە‬
‫مب‬
‫ە‬
‫ر‬
‫ی‬
‫ڤە‬
‫سال‬
‫ڤ‬
‫ئ‬
‫ێ‬
‫خود‬
‫ێ‬
‫لس‬
‫ە‬
‫ر‬
‫بن‬
:
‫لسەر‬ ‫خودئ‬ ‫ئ‬
‫سالڤێ‬ ‫پئغەمبەری‬ ‫خزمەتا‬ ‫د‬‫کو‬‫دبینیت‬ ‫دا‬ ‫ئ‬‫دخەوەک‬ ‫خودا‬ ‫الوینیا‬ ‫و‬ ‫گەنجیی‬‫د‬‫هەر‬
‫و‬ ‫ئ‬‫دای‬ ‫گینیا‬
‫مز‬ ‫بن‬ ‫لسەر‬ ‫خودێ‬ ‫ئ‬
‫سالڤێ‬ ‫پئغەمبەری‬ ، ‫دکر‬ ‫ژئ‬ ‫ئ‬‫قورئای‬ ‫ئ‬ ‫ی‬
‫انسی‬‫ز‬ ‫ا‬‫ز‬‫داخا‬‫و‬‫دابو‬ ‫بن‬
‫د‬ ‫ئ‬‫قورئای‬ ‫ئ‬ ‫ی‬
‫انسی‬‫ز‬‫ئانکو‬ ) ‫االمة‬ ‫من‬ ‫شيئا‬ ‫تسأل‬ ‫لم‬ ‫ما‬ ‫آن‬
‫القر‬ ‫علم‬ ‫لك‬ ‫سيوهب‬ ( ‫ئ‬ ‫ی‬
‫یی‬‫ی‬ ‫ئ‬
‫دبی‬
‫هێتە‬ ‫بتە‬ ‫ئ‬
‫مای‬ ‫دا‬ ‫ئ‬‫دژیای‬ ‫هندی‬ ‫ژی‬ ‫نوریس‬ ‫سەعید‬ ، ‫نەکەی‬ ‫من‬ ‫ئومەتا‬ ‫ژ‬ ‫ا‬‫ر‬‫پسیا‬ ‫چ‬ ‫کو‬ ‫ئ‬‫مەرجەک‬ ‫ب‬ ‫بەخشێ‬
‫نەکر‬ ‫ئ‬‫کەیس‬‫ژ‬‫پسیار‬
‫خەلک‬ ‫ژ‬ ‫زەکاتژی‬ ‫سەدەقە‬ ‫و‬ ‫دیاری‬ ‫نە‬ ‫خودا‬ ‫ژیانا‬ ‫ئ‬
‫وەختێ‬ ‫ترین‬ ‫پئدڤ‬ ‫د‬ ‫هەتا‬ ،
، ‫گرت‬
‫نەوەر‬
‫جیهای‬ ‫کونگرئن‬ :
11
‫نوکە‬ ‫هەتا‬
١٥
‫سمینا‬ ‫دەهان‬ ‫و‬ ‫جیهای‬ ‫کونگرئن‬
‫جیهای‬ ‫ئ‬ ‫ی‬
‫ئاسی‬ ‫د‬ ‫ی‬‫رەوشەنبی‬ ‫ئ‬
‫کێ‬
‫پئشی‬ ‫و‬ ‫ی‬
‫انسی‬‫ز‬ ‫رئن‬
‫چەندین‬ ‫و‬ ، ‫نڤئسێ‬ ‫هاتینە‬‫سەر‬ ‫ئ‬
‫یێ‬ ‫ڤەکولێ‬ ‫سەدان‬ ‫و‬ ‫پەرتوك‬ ‫دەهان‬‫و‬ ، ‫دان‬ ‫ئەنجام‬ ‫هاتیە‬ ‫ئ‬
‫یێ‬ ‫دا‬
، ‫گرتن‬
‫وەر‬ ‫هاتینە‬‫سەر‬ ‫ئ‬
‫یێ‬ ‫دا‬ ‫باال‬ ‫خاندنا‬ ‫د‬ ‫انکویا‬‫ز‬ ‫ئ‬
‫بەلگەنامەیێ‬
‫وی‬ ‫بەرهەمێێ‬
:
• ‫گوتن‬
-
‫بو‬ ‫ا‬ ‫ئ‬
‫گی‬
‫وەر‬ ‫هاتیە‬ ‫یا‬
‫ئ‬‫کوردی‬
• ‫مەکتوبات‬
-
‫ژی‬ ‫کودی‬‫بو‬ ‫ان‬ ‫ئ‬
‫گی‬
‫وەر‬ ‫هاتیە‬ ‫یا‬
• ‫بریسک‬
-
‫ژی‬ ‫کوردی‬‫بو‬ ‫ان‬ ‫ئ‬
‫گی‬
‫وەر‬ ‫هاتیە‬ ‫یا‬
• ‫تیشک‬
-
‫ژی‬ ‫کوردی‬‫بو‬ ‫ان‬ ‫ئ‬
‫گی‬
‫وەر‬ ‫هاتیە‬ ‫یا‬
• ‫بەند‬ ‫ئ‬
‫پاشایێ‬
-
‫ژی‬ ‫کوردی‬‫بو‬ ‫ان‬ ‫ئ‬
‫گی‬
‫وەر‬ ‫یاهاتیە‬
• ‫بارال‬ ‫بەندئ‬ ‫پاشا‬
• ‫قەستەموی‬ ‫بەندێ‬ ‫پاشا‬
• ‫داغ‬‫ئەمی‬ ‫بەندێ‬ ‫پاشا‬
• ‫ئ‬‫ژیای‬ ‫ویا‬ ‫ی‬ ‫ئ‬
‫می‬
• ‫اإلعجاز‬ ‫ات‬‫ر‬‫اإلشا‬
• ‫مە‬
‫نور‬ ‫یا‬ ‫سنەوی‬
• ‫غەيی‬ ‫ی‬
‫تصديق‬ ‫سکەی‬
• ‫موسای‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫عەسا‬
• ‫زولفیقار‬
• ‫نور‬ ‫اجا‬‫سی‬
• ‫تلسمەك‬
• ‫داوەری‬ ‫ئ‬‫بناڤ‬ ‫پئشێ‬ ‫ئاسەرەکای‬
-
‫ژی‬ ‫کوردی‬‫بو‬ ‫ان‬ ‫ئ‬
‫گی‬
‫وەر‬ ‫یاهاتیە‬
• ‫موحکەمات‬
• ‫ات‬‫ر‬‫مونازە‬
• ‫ستە‬ ‫ئ‬
‫ختوواتێ‬‫و‬ ‫شام‬ ‫خودبا‬
• ‫ئ‬
‫باوەرنامێ‬
‫موسیبەت‬ ‫ئ‬
‫قوتابخانێ‬‫هەرو‬
-
‫کوردی‬‫سەعیدئ‬‫و‬ ‫عورڤ‬ ‫حەری‬ ‫دیوانا‬
• ‫کرن‬‫دروست‬ ‫هاتینە‬‫لسەر‬ ‫ئ‬
‫فلمێ‬ :
• ( Hür Adam ) " ‫اد‬‫ز‬‫ئا‬ ‫ئ‬‫زەالم‬ ‫کوردی‬‫ب‬
٢٠١٠ "
12
• Bediüzzaman : Said Nursi Çizgi film ( ‫نوریس‬ ‫سەعیدێ‬ : ‫الزمان‬ ‫بدیع‬
-
‫کارتون‬‫فلم‬ )
• Allah´in Sadik Kulu ( ‫خودێ‬ ‫ئ‬‫ی‬‫استگو‬‫ر‬ ‫ئ‬‫بەندەی‬ )
• ‫ی‬
‫بابەی‬ ‫ژئدەرئن‬ :
• ‫حەبیب‬ :‫نڤیسەر‬ | ‫نوریس‬ ‫سەعید‬ ‫ناما‬ ‫ژیان‬
‫سەعید‬ ‫محمد‬
• ‫نوریس‬ ‫سەعید‬ ( ‫گوتنا‬‫پەرتوکا‬
)
‫ژ‬
‫ێ‬
‫د‬
‫ە‬
‫ر‬
:
badinpedia.blogspot.comhttps://badinpedia.blogspot.com
› b... ‫س‬
‫ە‬
‫ع‬
‫ی‬
‫د‬
‫نوریس‬ - Badinpedia

More Related Content

Similar to University Of Duhok.pdf

Pendidikan islam tahun 1
Pendidikan islam tahun 1 Pendidikan islam tahun 1
Pendidikan islam tahun 1 ArifAbdullah22
 
هونةريَ ئاراستةكرنا ثرسياران
هونةريَ ئاراستةكرنا ثرسياران هونةريَ ئاراستةكرنا ثرسياران
هونةريَ ئاراستةكرنا ثرسياران raqibm
 
النص الشعري الوحدة الرابعة
النص الشعري الوحدة الرابعةالنص الشعري الوحدة الرابعة
النص الشعري الوحدة الرابعةSwwsn
 
النص الشعري الوحدة الرابعة
النص الشعري الوحدة الرابعةالنص الشعري الوحدة الرابعة
النص الشعري الوحدة الرابعةSwwsn
 
تطور مفهوم الامن الغذائي وأبعاده السوسيوأنثروبولوجية.pdf
تطور مفهوم الامن الغذائي وأبعاده السوسيوأنثروبولوجية.pdfتطور مفهوم الامن الغذائي وأبعاده السوسيوأنثروبولوجية.pdf
تطور مفهوم الامن الغذائي وأبعاده السوسيوأنثروبولوجية.pdfdohasafwat
 
Obsessive compulsive disorder and coronavirus
Obsessive compulsive disorder and coronavirusObsessive compulsive disorder and coronavirus
Obsessive compulsive disorder and coronavirusSaefullahMaye
 
ادب مڠوروس ديري
ادب مڠوروس ديريادب مڠوروس ديري
ادب مڠوروس ديريAzalea Al-Fateh
 
الحكم للميدان| ديوان شعر| أحمد سراج
الحكم للميدان| ديوان شعر| أحمد سراجالحكم للميدان| ديوان شعر| أحمد سراج
الحكم للميدان| ديوان شعر| أحمد سراجahmed serag
 
ابو عبداللە دلوفان السندی
ابو عبداللە دلوفان السندیابو عبداللە دلوفان السندی
ابو عبداللە دلوفان السندیSemian Sindi
 
مقتطف من مؤلف القات وشيوع تعاطيه في المجتمع اليمني
مقتطف من مؤلف القات وشيوع تعاطيه في المجتمع اليمنيمقتطف من مؤلف القات وشيوع تعاطيه في المجتمع اليمني
مقتطف من مؤلف القات وشيوع تعاطيه في المجتمع اليمنيحسن قروق
 

Similar to University Of Duhok.pdf (17)

الادمان على الانترنت
الادمان على الانترنتالادمان على الانترنت
الادمان على الانترنت
 
السمو
السموالسمو
السمو
 
Pendidikan islam tahun 1
Pendidikan islam tahun 1 Pendidikan islam tahun 1
Pendidikan islam tahun 1
 
هونةريَ ئاراستةكرنا ثرسياران
هونةريَ ئاراستةكرنا ثرسياران هونةريَ ئاراستةكرنا ثرسياران
هونةريَ ئاراستةكرنا ثرسياران
 
21.soz
21.soz21.soz
21.soz
 
النص الشعري الوحدة الرابعة
النص الشعري الوحدة الرابعةالنص الشعري الوحدة الرابعة
النص الشعري الوحدة الرابعة
 
النص الشعري الوحدة الرابعة
النص الشعري الوحدة الرابعةالنص الشعري الوحدة الرابعة
النص الشعري الوحدة الرابعة
 
5.soz
5.soz5.soz
5.soz
 
5.soz
5.soz5.soz
5.soz
 
تطور مفهوم الامن الغذائي وأبعاده السوسيوأنثروبولوجية.pdf
تطور مفهوم الامن الغذائي وأبعاده السوسيوأنثروبولوجية.pdfتطور مفهوم الامن الغذائي وأبعاده السوسيوأنثروبولوجية.pdf
تطور مفهوم الامن الغذائي وأبعاده السوسيوأنثروبولوجية.pdf
 
27soz
27soz27soz
27soz
 
Obsessive compulsive disorder and coronavirus
Obsessive compulsive disorder and coronavirusObsessive compulsive disorder and coronavirus
Obsessive compulsive disorder and coronavirus
 
ادب مڠوروس ديري
ادب مڠوروس ديريادب مڠوروس ديري
ادب مڠوروس ديري
 
الحكم للميدان| ديوان شعر| أحمد سراج
الحكم للميدان| ديوان شعر| أحمد سراجالحكم للميدان| ديوان شعر| أحمد سراج
الحكم للميدان| ديوان شعر| أحمد سراج
 
ابو عبداللە دلوفان السندی
ابو عبداللە دلوفان السندیابو عبداللە دلوفان السندی
ابو عبداللە دلوفان السندی
 
Radi takfyriyakan
Radi takfyriyakanRadi takfyriyakan
Radi takfyriyakan
 
مقتطف من مؤلف القات وشيوع تعاطيه في المجتمع اليمني
مقتطف من مؤلف القات وشيوع تعاطيه في المجتمع اليمنيمقتطف من مؤلف القات وشيوع تعاطيه في المجتمع اليمني
مقتطف من مؤلف القات وشيوع تعاطيه في المجتمع اليمني
 

University Of Duhok.pdf

  • 1. 1 Duhok polytechnic universty Akre technical instute IT / department ‫نوریس‬ ‫عیدی‬ ‫سه‬ ‫ناڤێ‬ ‫ی‬ ‫قوتاب‬ : 1 ‫ممدوح‬ ‫سيبةل‬_ 2 ‫شفان‬ ‫دنيا‬_ 3 ‫حميد‬ ‫سوسن‬_ 4 ‫عبدالرحمان‬ ‫ايمان‬_ ‫ما‬ ‫مۆستا‬ ‫مكائيل‬ ‫مال‬ ‫سعد‬ : 2022-2023
  • 2. 2 ‫ئ‬‫بوی‬ ‫ژدایك‬ ، ‫زەمان‬ ‫بەدیعو‬ ‫ب‬ ‫ناڤدارە‬ ‫ێ‬‫ی‬ ‫کوردی‬‫سەعیدێ‬ ‫یان‬ ‫نوریس‬ ‫سەعید‬ ٥ / ١ / ١٨٧٨ ‫ل‬ ‫و‬ ٢٣ / ٣ / ١٩٦٠ ‫فەیلەسو‬‫و‬ ‫انا‬‫ز‬ ، ‫خودێ‬ ‫دلوڤانیا‬ ‫بەر‬ ‫چویە‬ ‫کوردی‬ ‫ێ‬‫فەک‬ ‫و‬ ‫نور‬ ‫پەیامێت‬ ‫هەم‬ ‫نڤيسەرێ‬‫و‬ ،‫یە‬ ‫ئ‬‫ئیسالم‬ ‫ێ‬‫ئاینی‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫د‬ ،‫بوو‬ ‫نور‬ ‫کومەال‬ ‫ێ‬‫ماموستای‬ ‫ئ‬‫تەمەی‬ ‫ل‬ ‫و‬ ‫دا‬ ‫وی‬ ‫ئ‬‫سەردەم‬ ١٥ ‫ێ‬‫ناسناڤ‬ ‫سەردەم‬ ‫وی‬ ‫ێ‬ ‫یێ‬ ‫ئ‬‫ئیسالم‬ ‫ێ‬ ‫انایێ‬‫ز‬ ‫ێ‬‫سالی‬ ، ‫ێ‬‫دای‬ ‫بەدیعوزەمان‬ ‫رویدانا‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ‫ل‬ ٣١ - ٣ ‫لسەر‬ ‫فەرمان‬ ‫و‬ ‫گرتن‬‫هاتە‬ ‫ڤە‬ ‫کیا‬ ‫تور‬ ‫یا‬ ‫دەم‬ ‫وی‬ ‫حکومەتا‬ ‫ئ‬‫ژالی‬ ‫اد‬‫ز‬‫ئا‬ ‫هاتە‬ ‫تاوانە‬ ‫ێ‬‫ی‬ ‫ێ‬‫ی‬ ‫ای‬‫ز‬ ‫کو‬ ‫ی‬ ‫پایس‬ ‫ێ‬‫بەل‬ ، ‫دان‬ ‫هاتە‬ ‫مستەفا‬ ‫پاشا‬ ‫ا‬‫ز‬‫داخا‬ ‫لسەر‬ ، ‫کرن‬ ‫ی‬ ‫پایس‬ ، ‫ما‬ ‫وێرێ‬ ‫ل‬ ‫ێ‬‫ماوەیەک‬ ‫بو‬‫و‬ ، ‫کرن‬‫هاتە‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫ی‬ ‫پێکەفێ‬ ‫چاف‬‫و‬ ‫ئەنقەرە‬ ‫هاتە‬ ‫کەمال‬ ‫چەند‬ ‫ژئەگەرێ‬ ‫ی‬ ‫پایس‬ ، ‫بارال‬ ‫بو‬ ‫ی‬ ‫دیرئخسێ‬ ‫هاتە‬ ‫ێ‬‫ماوەیەک‬ ‫بو‬ ‫ی‬ ‫پایس‬ ، ‫ێ‬‫وای‬ ‫باژێرێ‬ ‫بو‬‫چوو‬ ‫بو‬ ‫ی‬ ‫پایس‬‫و‬ ‫کاستامونو‬، ‫ئیسپارتا‬ ، ‫بوردور‬ ‫بو‬ ‫ی‬ ‫دیرئێخسێ‬ ‫هاتە‬ ‫نڤیسنەکا‬ ‫ژبەر‬‫و‬ ، ‫داغ‬‫ئەمی‬ ‫ئسیک‬ ‫زیندانا‬ ‫د‬ ‫ما‬ ‫هەیڤا‬ ‫جەند‬ ‫و‬ ، ‫دان‬ ‫هاتە‬ ‫لسەر‬ ‫فەرمان‬ ‫دیسا‬ ‫وی‬ ‫ێ‬ ‫پەرتووکێ‬ ‫جەند‬ ‫تاوان‬ ‫ئ‬‫ی‬‫هەردوو‬ ‫وی‬ ‫ئ‬ ‫پەرتوکێ‬‫و‬‫ئەو‬ ‫ی‬ ‫پایس‬‫و‬ ، ‫گرتن‬‫هاتیە‬ ، ‫ئافیون‬‫و‬ ‫ل‬‫دەنی‬‫و‬ ، ‫شەهر‬ ، ‫ی‬ ‫کەفێ‬ ‫دەر‬ ‫ل‬ ٢٣ ‫هەیڤا‬ ٣ ‫ساال‬ ١٩٦٠ ‫ێ‬‫بەل‬ ، ‫خودێ‬ ‫دلوڤانیا‬ ‫بەر‬ ‫چو‬ ‫ئوروفا‬ ‫باژێرێ‬ ‫ل‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ‫ل‬ ‫پا‬ ‫بو‬ ‫ڤە‬ ‫کیا‬ ‫تور‬ ‫حکومەتا‬ ‫ێ‬‫ژالی‬ ‫ی‬ ‫ئخسێ‬ ‫دیر‬ ‫هاتە‬ ‫وی‬ ‫اری‬‫ز‬‫مە‬ ‫دا‬ ‫ێ‬‫سال‬ ‫وێ‬ ‫د‬ ‫هەر‬ ‫ێ‬‫دەمەک‬ ، ‫بریە‬ ‫کیڤە‬‫انێ‬‫ز‬ ‫هاتیە‬ ‫نە‬ ‫نوکەژی‬ ‫هەتا‬ ‫کو‬‫نەدیار‬‫و‬ ‫بەرزە‬ ‫ئ‬‫جهەک‬
  • 3. 3 ‫پەرتوکا‬ ‫وان‬‫نور‬ ‫کومەال‬، ‫نور‬ ‫کومەال‬‫یان‬ ‫نورەکان‬ ‫وی‬ ‫ێ‬ ‫دیفچویێ‬‫و‬ ‫قوتای‬ ‫نە‬‫ی‬ ‫ێ‬ ‫بی‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫نور‬ ‫ێ‬ ‫پەیامێ‬ ‫هەم‬ ‫کو‬‫دخویێ‬ ، ‫دیی‬ ‫باوەرێن‬‫و‬‫بی‬ ‫گەلەك‬‫ژ‬ ‫هاتێ‬ ‫پێک‬ ‫ێ‬ ‫ێ‬ ‫ژ‬ ‫ی‬ ‫انا‬ ‫س‬ ‫ە‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫نوریس‬ : - ‫س‬ ‫ە‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫نوریس‬ ‫ساال‬ ‫ل‬ ١٨٧٨ ‫باژ‬ ‫ل‬ ‫ێ‬ ‫ر‬ ‫ێ‬ ‫ب‬ ‫ە‬ ‫دل‬ ‫ی‬ ‫س‬ ‫س‬ ‫ە‬ ‫ر‬ ‫ق‬ ‫ب‬ ‫ە‬ ‫ا‬‫ز‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫س‬ ‫ە‬ ‫ر‬ ‫ئ‬ ‫باژئرئ‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫سپارت‬ ‫ل‬ ‫گوند‬ ‫ێ‬ ‫نورس‬ ‫ێ‬‫ی‬ ‫ژدا‬ ‫ی‬ ‫ك‬ ‫بو‬ ‫ی‬ ‫نوک‬ ‫کو‬ ‫ە‬ ‫دب‬ ‫ی‬ ‫ێ‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ە‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫گوند‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫ە‬ ‫پ‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫نا‬ ، ‫ئ‬‫ڤ‬ ‫ێ‬‫بای‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫ا‬‫ز‬ ‫یە‬ ‫دا‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫کا‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ژ‬ ‫ی‬ ‫نا‬ ‫ێ‬‫ڤ‬ ‫نور‬ ‫وئ‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫یە‬ ، ‫و‬ ‫ە‬ ‫ک‬ ‫نوریس‬ ‫ی‬ ‫ئ‬ ‫دبی‬ ‫بخو‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫د‬ ‫دا‬ ‫قوناغا‬ ‫ئ‬‫یس‬ ‫د‬ ‫ە‬ ‫رباز‬ ‫بو‬ ‫ی‬ ‫س‬ ، ‫ە‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ێ‬ ‫ک‬ ‫ەڤ‬ ‫ن‬ - ‫س‬ ‫ە‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ێ‬ ‫نو‬ ‫ی‬ - ‫س‬ ‫ە‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ێ‬ ‫سئ‬ ‫ئ‬‫ی‬ ، ‫و‬ ‫پ‬ ‫د‬ ‫ە‬ ‫ئ‬ ‫روتکێ‬ ‫د‬ ‫خودا‬ ‫ی‬ ‫ار‬ ‫دک‬ ‫ە‬ ‫ت‬ ‫ب‬ ‫و‬ ‫ە‬ ‫حس‬ ‫دک‬ ‫ە‬ ‫ت‬ ‫ه‬ ‫کو‬ ‫ە‬ ‫تا‬ ‫ژ‬ ‫ئ‬‫ی‬ ٤٥ ‫سال‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫س‬ ‫قوناغا‬ ‫ب‬ ‫ە‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ێ‬ ‫ک‬ ‫ەڤ‬ ‫ن‬ ‫ده‬ ‫ێ‬ ‫ت‬ ‫ە‬ ‫س‬ ‫کو‬، ‫دانان‬ ‫ە‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ێ‬ ‫ک‬ ‫ەڤ‬ ‫ن‬ ‫خزم‬ ‫ە‬ ‫تا‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫مان‬ ‫ئ‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ئ‬‫سالم‬ ‫ر‬ ‫ب‬ ‫ێ‬ ‫کا‬ ‫س‬ ‫ی‬ ‫اس‬ ‫ە‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫دک‬ ‫ە‬ ‫ت‬ ‫ب‬ ، ‫ە‬ ‫ێ‬‫ل‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ‫ر‬ ‫وان‬ ‫ی‬ ‫دان‬ ‫ێ‬ ‫ێ‬ ‫بس‬ ‫ە‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ده‬ ‫ێ‬ ‫ێ‬ ‫بوچون‬ ‫و‬‫هزر‬ ‫ێ‬ ‫ێ‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫بت‬ ‫ە‬ ‫مام‬ ‫ده‬ ‫ێ‬ ‫ن‬ ‫ە‬ ‫گوهور‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫د‬‫و‬ ‫ی‬ ‫ردک‬ ‫ەڤی‬ ‫ت‬ ‫س‬ ‫ژ‬ ‫ی‬ ‫اس‬ ‫ە‬ ‫ێ‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ، ‫و‬ ‫ێ‬‫اروک‬‫ز‬ ‫چار‬ ‫ێ‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫خ‬ ‫ێ‬ ‫ی‬ ‫انا‬ ‫خو‬ ‫یە‬ ‫نا‬ ، ‫ێ‬ ‫ڤێ‬ ‫خ‬ ‫ی‬ ‫شک‬ ‫ا‬‫ر‬‫ب‬ ‫و‬ ‫ێ‬ ‫یێ‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫دور‬ : ‫یە‬ ‫مح‬ ، ‫عبدهللا‬ ، ‫خانم‬ ‫ە‬ ‫م‬ ‫ە‬ ‫د‬ ، ‫عبدالمج‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫م‬ ، ‫ە‬ ‫رجان‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ، ‫ە‬ ‫ولدان‬ ‫ش‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫ێ‬ ‫ێ‬ ‫خو‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫ف‬ ‫ێ‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫انست‬‫ز‬ ‫ێ‬ ‫ێ‬ ‫ڤ‬ ‫س‬ ‫ە‬ ‫رد‬ ‫ە‬ ‫م‬ ‫ژ‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫ببو‬ ‫ە‬ ‫ک‬ : ‫ک‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫ف‬ ، ‫ی‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫ز‬ ، ‫ی‬ ‫ند‬ ‫ە‬ ‫و‬ ‫ە‬ ‫ر‬ ‫ج‬ ، ‫ی‬ ‫ولوج‬ ‫ب‬ ، ‫ی‬ ‫کار‬ ‫ی‬ ‫گ‬، ‫ە‬ ‫ردوننایس‬ ‫اڤ‬‫ر‬‫جوگ‬ ، ‫ئک‬ ..‫هتد‬ ‫ە‬ ‫م‬ ‫ک‬ ‫ە‬ ‫س‬ ‫ە‬ ‫ه‬ ‫ە‬ ‫ولدا‬ ‫ی‬ ‫انکو‬‫ز‬ ‫ێ‬‫ی‬ ‫ێ‬‫کوردستای‬‫ل‬ ‫دام‬ ‫ب‬ ‫ە‬ ‫زر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫و‬ ، ‫ڤە‬ ‫کرنا‬ ‫کورد‬‫قوتابخانا‬ ‫ی‬ ‫وان‬ ‫خاندنا‬ ‫و‬ ‫ێ‬ ‫ێ‬ ‫ی‬ ‫انسی‬‫ز‬ ‫ێ‬ ‫یێ‬ ‫س‬ ‫ە‬ ‫رد‬ ‫ە‬ ‫م‬ ‫ێ‬‫مل‬ ‫ب‬ ‫مل‬ ‫خاندن‬ ‫ێ‬ ‫ێ‬ ‫ئا‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫م‬ ، ‫ە‬ ‫ی‬ ‫زنی‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ک‬ ‫ە‬ ‫سا‬ ‫یە‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫انا‬‫ز‬‫و‬ ‫ێ‬‫ی‬ ‫کورد‬ ‫یە‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ‫ج‬ ‫ە‬ ‫ز‬ ‫ە‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫و‬ ‫ە‬ ‫والنا‬ ‫ن‬ ‫خالدئ‬ ‫ە‬ ‫قش‬ ‫ە‬ ‫ب‬ ‫ە‬ ‫ند‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫دناف‬ ‫ە‬ ‫ت‬ ‫ە‬ ‫و‬ ‫ەی‬ ‫ا‬ ‫کورد‬ ‫ی‬ ‫هاتب‬ ‫دا‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ە‬ ‫دن‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫ێ‬‫ی‬ ‫نا‬ ‫و‬ ‫ڤ‬ ‫دار‬ ‫بب‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫دنا‬ ‫ڤ‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ێ‬‫های‬ ‫و‬ ، ‫رو‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫ە‬ ‫ر‬ ‫ە‬ ‫ئ‬‫ک‬ ‫ب‬ ‫ە‬ ‫رفر‬ ‫ە‬ ‫ـه‬ ‫لس‬ ‫ە‬ ‫ر‬ ‫ئ‬ ‫ە‬ ‫رد‬ ‫ی‬ ‫مفا‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫ژ‬ ‫ە‬ ‫ره‬ ‫ە‬ ‫م‬ ‫ێ‬ ‫ێ‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫ە‬ ‫ردگرن‬ ، ‫ی‬ ‫پی‬ ‫ژ‬ ١٠٣ ‫پ‬ ‫ە‬ ‫رتوك‬ ‫نام‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫لک‬ ‫ە‬ ‫نا‬ ‫لێ‬ ‫ڤ‬ ‫ون‬ ‫ی‬ ‫شان‬ ‫ێ‬ ‫ێ‬ ‫ه‬ ( ‫ە‬ ‫م‬ ‫پ‬ ‫ەی‬ ‫ام‬ ‫ێ‬ ‫ێ‬ ‫ئ‬ ) ‫نور‬ ‫ە‬ ‫و‬ ‫ێ‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ڤی‬ ‫س‬ ‫ێ‬ ‫ێ‬ ‫یێ‬ ‫ب‬ ‫ە‬ ‫الف‬ ‫کر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ، ‫ه‬ ‫ە‬ ‫م‬ ‫پ‬ ‫ەی‬ ‫ام‬ ‫ێ‬ ‫ێ‬ ‫ژال‬‫نور‬ ‫ێ‬‫ی‬ ‫ئ‬ ( ‫ی‬ ‫حسان‬ ) ‫صالح‬ ‫قاسم‬ ‫ێ‬ ‫یێ‬ ‫هات‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ە‬ ‫و‬ ‫ە‬ ‫گ‬ ‫ر‬ ‫ێ‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫ێ‬‫زمای‬‫بو‬ ‫ع‬ ‫ە‬ ‫ر‬ ‫ە‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫و‬، ‫ە‬ ‫ردوو‬ ‫باژ‬ ‫ێ‬ ‫ر‬ ‫ێ‬ ‫ن‬ ‫ئست‬ ‫ە‬ ‫نبول‬ ‫قاه‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ە‬ ‫چ‬ ‫ە‬ ‫ند‬ ‫چاپ‬ ‫ە‬ ‫ک‬ ‫و‬‫ژ‬ ‫ێ‬ ‫ێ‬ ‫یێ‬ ‫هات‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ە‬ ‫ب‬ ‫ە‬ ‫الف‬ ‫ب‬، ‫کرن‬ ‫ە‬ ‫ش‬ ‫ە‬ ‫ێ‬‫ک‬ ‫م‬ ‫ە‬ ‫زن‬ ‫ژ‬ ‫ی‬ ‫ژال‬ ‫ێ‬‫ی‬ ‫مار‬ ‫ی‬ ) ‫واحد‬ ‫ان‬‫ر‬‫شوک‬ ( ‫وئلد‬ ‫ێ‬ ‫یێ‬ ‫هات‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ە‬ ‫و‬ ‫ە‬ ‫گ‬ ‫ر‬ ‫ێ‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫ێ‬‫زمای‬ ‫بو‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫نگل‬ ‫ێ‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫و‬ ، ‫ە‬ ‫ش‬ ‫ە‬ ‫ێ‬‫ک‬ ‫ڤ‬ ‫ان‬ ‫پ‬ ‫ەی‬ ‫اما‬ ‫بو‬ ‫ڤ‬ ‫ان‬ ‫ژ‬ ‫زمانان‬ ‫ی‬ ‫ێ‬ ‫یێ‬ ‫هات‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ە‬ ‫و‬ ‫ە‬ ‫گ‬ ‫ر‬ ‫ێ‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫ئ‬ : ‫ە‬ ‫لمان‬ ‫ی‬ ‫ا‬ - ‫ف‬ ‫ە‬ ‫ر‬ ‫ە‬ ‫نسا‬ - ‫رویس‬ - ‫ئوردوو‬ - ‫فاریس‬ - ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫تال‬ - ‫گوج‬ ‫ە‬ ‫ی‬ ‫ای‬‫ر‬ - ‫م‬ ‫ە‬ ‫ال‬ ‫ی‬ ‫ا‬ - ‫رومان‬ ‫ی‬ ‫ا‬ - ‫چ‬ ‫ی‬ ‫ی‬ - ‫بولگار‬ ‫ی‬ ‫ا‬ - ‫پورتوگال‬ - ‫ئ‬ ‫ە‬ ‫لبای‬ - ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫سپای‬ - ‫م‬ ‫ە‬ ‫قدوی‬ ‫گ‬‫و‬ ... ‫ە‬ ‫ل‬ ‫ە‬ ‫ک‬ ‫زمان‬ ‫ێ‬ ‫ێ‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫ه‬‫و‬ ‫ە‬ ‫تا‬ ‫نوک‬ ‫ە‬ ‫ژ‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫ە‬ ‫گ‬ ‫ر‬ ‫ێ‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫لس‬ ‫ە‬ ‫ر‬ ‫پ‬ ‫ەی‬ ‫ام‬ ‫ێ‬ ‫ێ‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫ب‬ ‫ە‬ ‫رد‬ ‫ە‬ ‫وام‬ ‫ە‬ ، ‫ل‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ە‬ ‫ێ‬‫م‬ ‫س‬ ‫ە‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ێ‬ ‫ک‬ ‫ەڤ‬ ‫ن‬ ‫هات‬ ‫یە‬ ‫گوهور‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫س‬ ‫بو‬ ‫ە‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ێ‬ ‫نو‬ ‫ی‬ ‫پ‬ ‫ە‬ ‫رتوکا‬ ‫ش‬ ‫ێ‬ ‫خ‬ ‫عبدالقادر‬ ( ‫ئ‬‫ی‬ ‫گ‬ ‫ەی‬ ‫الی‬ ‫کارت‬) ‫ێ‬ ‫کرن‬ ‫ە‬ ‫کا‬ ‫م‬ ‫ە‬ ‫زن‬ ‫ک‬‫بو‬ ‫کر‬‫درست‬ ‫ە‬ ‫سا‬ ‫یە‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫س‬ ‫ە‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ێ‬ ‫نوریس‬ ‫ب‬ ، ‫ە‬ ‫ێ‬ ‫ی‬ ‫یس‬ ‫ه‬ ‫ە‬ ‫ر‬ ‫ە‬ ‫م‬ ‫ە‬ ‫زن‬ ‫ێ‬ ‫یێ‬ ‫پ‬ ‫ەی‬ ‫ام‬ ‫ێ‬ ‫ێ‬ ‫نور‬ ‫لس‬ ‫ە‬ ‫رد‬ ‫ە‬ ‫ئ‬‫م‬ ‫س‬ ‫ە‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ێ‬ ‫نوو‬ ‫ی‬ ‫ێ‬ ‫یێ‬ ‫هات‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ە‬ ‫ن‬ ‫ڤی‬ ‫س‬ ‫ێ‬ ،
  • 4. 4 ‫س‬ ‫ە‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ێ‬ ‫ک‬ ‫ەڤ‬ ‫ن‬ : ‫بدیعوزەمان‬ : ‫ژی‬ ‫ژوان‬ ‫هەبون‬ ‫ناسناڤ‬ ‫گەلەک‬‫نوریس‬ ‫سەید‬ - ‫سەعید‬ ‫مەال‬ - ‫سعیدێ‬ ‫مەال‬ ‫بن‬ ‫اڤودەنگ‬ - ‫نوریس‬ ‫سەعیدێ‬ - ‫کری‬ ‫ێ‬‫ی‬ ‫دەست‬ ‫یا‬ ‫نورس‬ ‫گوندێ‬‫ل‬‫خو‬ ‫خاندنا‬ ، ‫کوردی‬‫سەعیدێ‬ ‫ێ‬‫ژی‬ ‫د‬ ، ‫مەزن‬ ‫ێ‬‫ی‬ ‫وی‬ ‫ێ‬‫ای‬‫ر‬‫ب‬ ‫عبدهللا‬ ‫وی‬ ‫ێ‬‫ای‬‫ر‬‫ب‬ ‫ێ‬‫ژالی‬ ٩ ‫ساال‬ ‫ل‬ ‫ێ‬‫سالی‬ ١٨٨٧ ‫ل‬‫و‬ ‫تاغ‬ ‫گوندێ‬‫چوو‬ ‫دا‬ ‫قوتابخانا‬ ، ‫کر‬‫خو‬ ‫خاندنا‬ ‫ب‬ ‫دەست‬ ‫ئەفندی‬ ‫ئەمێ‬ ‫محمد‬ ‫مەال‬ ‫ساال‬ ‫ل‬ ١٨٨٨ ‫گەلەک‬‫تاغ‬ ‫گوندێ‬‫ل‬‫کو‬‫نڤییس‬ ‫یا‬ ‫ێ‬‫ژیای‬ ‫ویا‬ ‫ی‬ ‫ێ‬ ‫می‬ ‫پەرتوکا‬ ‫د‬ ، ‫ئینا‬ ‫دوماهیك‬‫خو‬ ‫خاندنا‬ ‫و‬‫بوو‬ ‫نەخوش‬ ‫یا‬ ‫قوتابیان‬ ‫بو‬ ‫ێ‬‫بەل‬ ‫دان‬ ‫دهاتە‬ ‫ئەوی‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫گرنیک‬ ، ‫ێ‬‫دگوتی‬ ‫ین‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫نە‬ ‫ێ‬ ‫گوتنێ‬‫هندێ‬‫ژبەر‬ ‫دزڤری‬ ‫دوبارە‬ ‫هندێ‬‫ژبەر‬ ‫ئەڤجا‬ ‫ئ‬‫جارەک‬ ‫ئ‬‫هەفتی‬ ‫زڤریەڤە‬ ‫تاغ‬ ‫گوندێ‬‫ل‬‫کو‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ، ‫خوو‬ ‫گوندێ‬‫تە‬ ‫پێنج‬ ‫ماوئ‬ ‫بو‬ ‫و‬ ، ‫وەردگرتن‬‫خو‬ ‫ێ‬‫ای‬‫ر‬‫ب‬ ‫ژ‬‫بخوو‬ ‫دەرس‬‫دکر‬‫خو‬ ‫ماال‬ ‫سەرەدانا‬ ‫عبدهللا‬ ‫وی‬ ‫ێ‬‫ای‬‫ر‬‫ب‬ ‫ئ‬‫دەم‬ ‫وانە‬ ) ‫ئەفندی‬ ‫محمد‬ ‫مەال‬ ‫و‬ ، ‫وەل‬ ‫سەعید‬‫می‬ ، ‫ئەفندی‬ ‫ئەمێ‬ ‫محمد‬ ‫مەال‬ ( ‫ێ‬ ‫قوتابخانێ‬ ‫ل‬ ‫ساال‬ ‫کو‬‫وەک‬ ، ‫خاندین‬ ‫ێ‬ ‫یێ‬ ‫وز‬‫پی‬ ‫قورئانا‬ ( ‫شیای‬ ‫ێ‬ ‫ئ‬ ‫یی‬ ‫دا‬ ‫ساالن‬ ‫پێنج‬ ‫ڤان‬ ‫دماوئ‬ ‫کو‬‫نڤیسێ‬ ‫جودا‬ ‫ێ‬‫پەیام‬ ‫د‬ ‫ماوێ‬ ‫انەبو‬‫ژ‬‫رو‬‫و‬ ، ‫بخینیت‬ ‫جەالل‬ ‫محمد‬ ‫شێخ‬ ‫قوتابخانا‬ ‫ل‬ ‫هەیڤان‬ ‫ێ‬‫یس‬ ‫ماوێ‬ ‫بو‬ ‫و‬ ، ‫بکەت‬ ‫ختم‬ ‫ێ‬ ‫پەرتوکێ‬ ‫وان‬ ‫ژبل‬ ‫هەروەسا‬ ، ‫ژبەربکەت‬ ‫دا‬ ‫دەم‬ ‫وی‬‫هەر‬‫و‬ ‫بخینیت‬ ‫پەرتوکان‬ ‫ان‬ ‫ێ‬ ‫دەمژمی‬ ‫ێ‬‫یس‬ ‫دخاندن‬ ‫ێ‬‫قوتابخای‬ ‫ژوئرئ‬‫و‬ ‫وەردگریت‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫مولەی‬ ‫چەندێ‬ ‫ئ‬‫ڤ‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ‫و‬ ، ‫دخاندن‬ ‫دیژی‬ ‫ێ‬ ‫پەرتوکێ‬ ‫گەلەک‬ ‫ئ‬‫ئەڤ‬ ‫ب‬ ‫قوتابیان‬ ‫ئ‬‫بەل‬ ‫کری‬‫یا‬ ‫ماموستایان‬ ‫دگەل‬ ‫گفتوگو‬‫گەلەك‬‫سەعیدی‬ ‫دا‬ ‫ماوەی‬ ‫دڤ‬ ، ‫دچیت‬ ‫خزمەتکارئن‬ ‫ژ‬ ‫ئک‬ ‫ئ‬‫روژەک‬ ، ‫وان‬ ‫شەرئ‬ ‫دبوو‬ ‫ژی‬ ‫ان‬‫ر‬‫جا‬ ‫هندەك‬ ‫و‬‫ادکر‬‫ر‬ ‫ژئ‬ ‫ە‬‫غی‬ ، ‫بوو‬ ‫نەخوش‬ ‫مەبەست‬ ‫ب‬ ‫جزیرئ‬ ‫ئ‬‫ئاغای‬ ‫ئ‬‫بەل‬ ‫دەر‬ ‫بینیتە‬ ‫خوو‬ ‫ئ‬‫شمشی‬ ‫لددەت‬،‫هە‬ ‫نوریس‬ ‫سەعیدێ‬ ‫کوشتنا‬‫ا‬ ‫دا‬‫سار‬ ‫ئاڤا‬ ‫د‬ ‫دکەتە‬ ‫ئەوی‬ ‫ژی‬ ‫سەعید‬ ‫چبکەت‬ ‫نەشئت‬ ‫و‬ ‫دبیت‬ ‫ئ‬‫ئایس‬ ‫دا‬ ‫وی‬ ‫ئ‬‫کاڤلک‬‫د‬ ‫وی‬ ‫ئ‬‫شمشی‬ ، ‫خوو‬ ‫گوندێ‬‫دڤزریتەڤە‬ ‫ئ‬‫زڤستای‬ ‫کرنا‬ ‫دەرباز‬ ‫بو‬ ‫سەعید‬ ‫ئ‬‫ماوەیەک‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ‫ل‬ ، ‫دەر‬ ‫دئینیتە‬ ‫ی‬ ‫پایس‬ ‫و‬ ‫کو‬‫دبینت‬ ‫دا‬ ‫خەوێ‬ ‫د‬ ‫ئ‬‫شەڤەک‬ ، ‫دبن‬‫دەرباز‬ ‫ا‬‫ر‬ ‫ئ‬‫اط‬‫سی‬ ‫ا‬‫ر‬‫پ‬ ‫لسەر‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫هەم‬ ‫خەلك‬ ‫و‬ ‫ابوی‬‫ر‬ ‫یا‬ ‫قیامەت‬ ‫ژی‬ ‫ئ‬‫دوماهی‬ ‫ل‬‫و‬ ‫دبینیت‬ ‫ئکە‬ ‫ئک‬ ‫ان‬‫ر‬‫پئغەمبە‬ ‫هەتا‬ ‫استیئت‬‫ر‬‫د‬‫و‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫ای‬‫سی‬ ‫ا‬‫ر‬‫پ‬ ‫سەر‬ ‫دچیتە‬ ‫ئەوژی‬ ‫و‬ ‫ئ‬‫ئەڤ‬ ‫ژبەر‬ ‫و‬ ، ‫دبیت‬ ‫هشیار‬‫خو‬ ‫خەوا‬ ‫ل‬‫و‬ ‫دبینیت‬ ‫بن‬ ‫لسەر‬ ‫خودێ‬ ‫ئ‬ ‫سالڤێ‬ ‫محمد‬ ‫مە‬ ‫پئغەمبەرئ‬ ‫خ‬ ‫خاندنا‬ ‫ب‬ ‫درئژی‬‫خوو‬ ‫خەونا‬ ‫"می‬ ‫قوتابخانا‬ ‫دچیتە‬‫خو‬ ‫ئ‬‫بای‬ ‫مولەتا‬ ‫لسەر‬ ‫و‬‫خوو‬ ‫ئ‬‫بای‬ ‫لنک‬ ‫ددەت‬‫و‬ ‫دا‬ ‫کئم‬ ‫ئ‬‫ماوەیەک‬ ‫و‬ ‫تئدگەهشت‬ ‫دا‬‫ئالوز‬ ‫هەرئن‬ ‫ئ‬ ‫بابەتێ‬ ‫د‬ ‫نوریس‬ ‫سەعیدئ‬ ‫ئ‬‫ڤ‬ ‫ژبەر‬‫و‬ " ‫وەل‬ ‫حەسەن‬ ‫"مەال‬ ‫بو‬ ‫ئ‬‫سەرسامی‬ ‫ئ‬‫جه‬ ‫بو‬ ‫هندئ‬‫ژبەر‬ ، ‫انێ‬‫ز‬‫د‬ ‫باش‬ ‫ی‬ ‫انسی‬‫ز‬ ‫ئ‬ ‫بابەتێ‬ ‫و‬ ، ‫بکەت‬ ‫ژبەر‬ ‫پەرتوکا‬ ‫دشیا‬ ‫ئەفندی‬ ‫هللا‬ ‫فتح‬ ، ‫دانان‬ ‫هاتە‬ ‫ئ‬‫ل‬ ) ‫الزمان‬ ‫بەدیع‬ ( ‫ئ‬‫ناسناڤ‬ ‫هندئ‬‫ژبەر‬‫و‬ "
  • 5. 5 ‫کەسایەتیا‬‫و‬ ‫ئ‬‫بەدلییس‬ ‫باژئرئ‬ ‫دهئتە‬ ‫ئ‬‫ماوەیەک‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ‫ئ‬‫جه‬ ‫دبیتە‬ ‫هەروەسا‬ ‫و‬ ‫دگوهوریت‬ ‫خو‬ ‫ددەتە‬ ‫تایبەت‬ ‫ژورەکا‬ ‫و‬ ‫ئ‬‫بەدلییس‬ ‫ئ‬‫وەلی‬ " ‫پاشا‬ ‫"عمر‬‫بو‬ ‫ئ‬‫سەرنج‬ ، ‫خوو‬ ‫خاندنا‬ ‫کرنا‬‫تمام‬ ‫بو‬ ‫وی‬ ‫ئ‬ ‫پەیامێ‬ ‫دناف‬ ‫ئ‬ ‫انیاریێ‬‫ز‬ ‫وان‬ ‫دیف‬ ‫ل‬ ‫دوو‬ ‫ماوئ‬ ‫بو‬ ‫نوریس‬ ‫سەعید‬ ‫کو‬‫کرن‬‫دیار‬ ‫هاتینە‬ ‫دا‬ ‫نور‬ ‫و‬ ‫کرن‬‫داخاز‬ ‫دهئتە‬ ‫ڤە‬ ‫ئ‬‫وای‬ ‫ئ‬‫والی‬ ‫ئ‬‫ژالی‬ ‫ی‬ ‫پایس‬ ‫ددەت‬ ‫خو‬ ‫خاندنا‬ ‫ب‬ ‫ئ‬‫درئژی‬ ‫ئ‬‫بەدلییس‬ ‫ل‬ ‫ساالن‬ ‫دمینیتو‬ ‫کری‬‫ـ‬‫ڤ‬‫بەرهە‬ ‫بو‬ ‫ئ‬‫وای‬ ‫ئ‬‫والی‬ ‫ا‬‫ر‬‫ژو‬ ‫وئ‬ ‫ل‬ ‫ساالن‬ ‫دەـه‬ ‫ماوئ‬ ‫بو‬ ‫و‬ ‫ئ‬‫وای‬ ‫دچیتە‬ ‫ئەوژی‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ‫و‬ ، ‫ددەت‬ ‫خو‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫انسی‬‫ز‬ ‫و‬ ‫بخاندن‬ ‫ئ‬‫درئژی‬ ‫ژ‬ ‫دەستا‬ ‫ئ‬‫وای‬ ‫ئ‬‫والی‬ ) ‫پاشا‬ ‫حەسەن‬ ( ‫ئ‬‫ماوەک‬ ‫نوریس‬ ‫سەعیدئ‬ ‫دگەل‬ ‫وی‬ ‫ئ‬ ‫یێ‬ ‫پەیوەندی‬ ‫و‬ ‫ئ‬‫وای‬ ‫ئ‬‫والی‬ ‫بو‬ ) ‫پاشا‬ ‫تاهر‬ ( ‫و‬ ‫بەردەت‬ ‫خو‬ ‫کارئ‬ ‫هەروەسا‬ ‫و‬ ، ‫خو‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫انسی‬‫ز‬ ‫و‬ ‫خاندن‬‫لسەر‬ ‫بوو‬ ‫بەردەوام‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫ژورئڤە‬ ‫وئ‬ ‫د‬ ، ‫بوون‬ ‫دباش‬ ‫گەلەک‬ ، ‫خوو‬ ‫ئ‬ ‫قوتابیێ‬ ‫دانە‬ ‫د‬ ‫وانە‬ ‫کو‬‫هەبوو‬ ‫ژی‬ ‫قوتابخانەك‬ ‫س‬ ‫ێ‬ ‫انستیێ‬‫ز‬ ‫خاندێن‬ ‫خاندنا‬ ‫بو‬ ‫ێ‬‫انکویەک‬‫ز‬ ‫دانا‬ ‫بو‬ ‫دکر‬ ‫دا‬ ‫دهندێ‬ ‫هزر‬ ‫درێژ‬ ‫ێ‬‫دەمەک‬ ‫نوریس‬ ‫ەعید‬ ‫ساال‬ ‫ل‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫حوکومەی‬ ‫گەهاندە‬‫خو‬ ‫ا‬‫ز‬‫داخا‬ ‫و‬ ، ‫ئیسالم‬ ‫ێ‬ ‫انستێ‬‫ز‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫گشی‬ ١٩٠٧ ‫ئ‬‫ئستەنبول‬ ‫بو‬ ‫چو‬ ‫ئ‬‫ئەڤ‬ ‫ل‬ ) ‫اء‬‫ر‬‫زه‬ ‫مدرسة‬ ( ‫ئ‬‫ناڤ‬ ‫مرسئ‬ ‫ل‬ ) ‫االزهر‬ ( ‫انکویا‬‫ز‬ ‫بو‬ ‫چوو‬ ‫ایەتیەك‬‫ر‬‫ب‬ ‫وەک‬ ، ‫ئ‬‫انکوی‬‫ز‬ ‫دانا‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫گشی‬ ‫ئ‬ ‫انستێ‬‫ز‬ ‫خاندنا‬ ‫ئ‬‫انکوی‬‫ز‬ ‫ئ‬‫ئەڤ‬ ‫کرنا‬‫دروست‬ ‫بو‬ ‫نوریس‬ ‫سەعید‬ ‫مەبەستا‬ ، ‫بو‬ ‫و‬ ‫تورک‬ ‫و‬ ‫عەرەی‬ ‫ئ‬ ‫زمانێ‬ ‫ئ‬‫یس‬ ‫هەر‬ ‫کو‬‫و‬ ، ‫بوو‬ ‫ئیسالم‬ ‫ئ‬ ‫انستێ‬‫ز‬ ‫بهئنە‬ ‫دا‬ ‫ئ‬‫انکوی‬‫ز‬ ‫ئ‬‫دئەڤ‬ ‫کوردی‬ ‫وئ‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ‫ل‬ ‫و‬ ) ‫پاشا‬ ‫ئەحمەد‬ ‫فەریق‬ ( ‫ماال‬ ‫چوو‬‫جار‬ ‫ئکەم‬ ‫ئ‬‫ئستەنبول‬ ‫هاتیە‬ ‫ئ‬‫دەم‬ ، ‫خاندن‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫حکومەی‬‫ژ‬ ‫داخاز‬ ‫ئ‬‫بەل‬ ‫بکەت‬ ‫ئاڤا‬ ‫ئ‬‫انکویەک‬‫ز‬ ‫ئ‬‫ئستەنبول‬ ‫روژهەالتا‬ ‫ل‬ ‫دڤئت‬ ‫ئەوی‬ ‫کو‬‫کر‬ ( ‫گەفتا‬ ‫مز‬ ‫بەرەف‬ ‫ئ‬‫ئستەنبول‬ ‫ل‬ ‫مایە‬ ‫هەیڤا‬ ‫دوو‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ‫ی‬ ‫پایس‬، ‫نەبون‬ ‫بوو‬ ‫بەرسڤ‬ ‫چ‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫حکومەی‬ ‫کو‬‫کو‬‫دیتێ‬ ‫هاتە‬ ‫ە‬ ‫ئ‬ ‫لڤی‬ ‫سەیر‬ ‫ئ‬‫تشتەک‬ ‫و‬ ، ‫ما‬ ) ‫شەکەرج‬ ( ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫بەیس‬ ‫ل‬ ‫لوئرئ‬ ‫و‬ ‫چوو‬ ‫ڤە‬ ) ‫فاتح‬ ‫ئەوژی‬ ‫انایا‬‫ز‬ ‫هەم‬ ‫سەرنجا‬ ‫ببو‬ ‫ە‬ ‫ئ‬ ‫لڤی‬ ‫دئ‬ (‫چئکربو‬ ‫ئ‬‫ژورەک‬ ‫ئ‬‫گەه‬ ‫دەر‬ ‫هەر‬ ‫لسەر‬ ‫کو‬‫بو‬ ‫ئەو‬
  • 6. 6 ‫ژ‬ ‫پسیار‬ ‫ئ‬‫بەل‬ ‫کرن‬‫چارەسەر‬ ‫دهئنە‬ ‫دەرد‬ ‫هەم‬ ‫و‬ ، ‫تەکەڤیت‬ ‫بدەست‬ ‫ا‬‫ر‬‫پسیا‬ ‫هەم‬ ‫بەرسڤا‬ ‫کرن‬‫ناهئتە‬ ‫ئ‬‫کەیس‬ ) ‫ئ‬ ‫سالێ‬ ‫ا‬‫ر‬‫دناڤبە‬ ١٩١٥ - ١٩١٧ ( ‫دشەرئ‬ ‫دا‬ ‫روسیا‬ ‫و‬ ‫ئوسمانیا‬ ‫دەولەتا‬ ‫ا‬‫ر‬‫دناڤبە‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫جەنیک‬ ‫د‬ ‫ئ‬‫بەرپرسەک‬ ‫وەک‬ ‫دا‬ )‫قەفقاس‬ ‫ساال‬ ‫ل‬ ‫ی‬ ‫پایس‬ ‫و‬، ‫کر‬‫دا‬ ‫ئ‬‫ئیک‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫جیهای‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫دجەنیک‬ ‫پشکداری‬ ‫مەزن‬ ١٩١٦ ‫ئخسی‬ ‫ب‬ ‫و‬ ‫کرن‬‫بریندار‬ ‫هاتبو‬ ‫روسیا‬ ‫دگەل‬ ‫دا‬ ‫ئ‬‫بەدلییس‬ ‫باژئرئ‬ ‫گریکرنا‬ ‫بەر‬ ‫دشەرئ‬ ‫ساال‬ ‫ل‬ ، ‫بو‬ ‫ما‬ ‫دیل‬ ‫ب‬ ‫روسیادا‬ ‫ئ‬ ‫کەمپینێ‬‫د‬ ‫سال‬ ‫ئک‬ ‫باوئ‬ ‫و‬ ، ‫دا‬ ‫روسیان‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫دەسی‬ ‫کەفتە‬ ١٩١٧ ‫رە‬ ‫روسیا‬ ‫ئ‬ ‫ژدەستێ‬ ) ‫وما‬ ‫ی‬ ‫کاسی‬( ‫کەمپینا‬‫ل‬ ، ‫هات‬ ‫ئ‬‫ئستەنبول‬ ‫بەرەف‬ ‫و‬ ‫بوو‬ ‫گار‬ ‫ز‬‫ر‬ ‫و‬ ‫ڤ‬ ( ‫کومەال‬‫ئەوژی‬ ‫سەردەم‬ ‫لوی‬ ‫ئ‬‫فەتوای‬ ‫کومەال‬‫ین‬ ‫ی‬ ‫بلنی‬ ‫ا‬‫ز‬‫رئ‬ ‫چوو‬ ‫ئ‬‫ئستەنبول‬ ‫زڤریەڤە‬ ‫کو‬ ‫ئ‬‫دەم‬ ، ‫ئ‬‫کومەلەی‬‫ئەوئ‬ ‫ئ‬‫ئەندامەک‬ ‫بو‬ ‫و‬ ، ‫بوو‬ ) ‫االسالمية‬ ‫الحكمة‬‫الدار‬ ‫کومە‬‫دناف‬ ‫بهئتە‬ ‫کو‬‫کر‬‫ژوی‬ ‫داخاز‬ ) ‫کوردا‬‫ابونا‬‫ر‬ ( ‫کومەال‬‫کردئن‬ ‫سەر‬ ‫ی‬ ‫پایس‬ ‫ئ‬‫بەل‬ ، ‫دا‬ ‫وان‬ ‫ال‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ، ‫کر‬‫رەت‬ ‫وان‬ ‫ا‬‫ز‬‫داخا‬ ‫نوریس‬ ‫سەعیدێ‬ ١٥ ‫هەیڤا‬ ٢ ‫ساال‬ ١٩١٩ ‫ابونا‬‫ر‬ ( ‫کومەال‬‫چوو‬ ‫ژ‬ ‫هاتبو‬ ‫پئک‬ ‫کو‬‫ما‬ ‫دا‬ ) ‫المدرسیێ‬ ( ‫کومەال‬‫دگەل‬ ‫و‬ ) ‫ئ‬‫ئیسالم‬ ‫ماموستا‬ ‫و‬ ، ‫سابری‬ ‫موستەفا‬ ‫ساال‬ ‫ل‬ ‫و‬ ، ‫ئەفندی‬ ‫ساففەت‬ ‫و‬ ، ‫عاتف‬ ‫محمد‬ ١٩١٩ ‫مەسنەوی‬ ‫پەرتوکا‬ ‫نڤئسینا‬ ‫ب‬ ‫دەست‬ ، ‫نوری‬ ‫ل‬ ، ‫پاشا‬ ‫تەحسێ‬ ‫ئ‬‫وای‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫بەرئ‬ ‫ئ‬‫والی‬ ‫و‬ ‫ک‬ ‫ئەتاتور‬ ‫کەمال‬‫موستەفا‬ ‫ئ‬ ‫داخازیێ‬ ‫وان‬ ‫ئەگەر‬ ‫ب‬ ‫دووەم‬ ‫وەک‬، ‫ما‬ ‫لوئرئ‬ ‫ئ‬‫ماوەیەک‬ ‫بو‬ ‫و‬ ، ‫چوو‬ ‫ئەنقەرە‬ ‫باژئرئ‬ ‫بەرەف‬ ‫کری‬‫نوریس‬ ‫سەعید‬ ‫بو‬ ‫کرین‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫حوکومەی‬ ‫ی‬ ‫پئشکئیس‬ ‫ئ‬ ‫بەیاننامێ‬ ‫وان‬ ‫ژبەر‬ ، ‫کری‬‫یا‬ ‫پشکداری‬ ‫ملل‬ ‫کومبونا‬‫کونگر‬ ‫کرن‬‫چاک‬ ‫کرن‬‫ـ‬‫ف‬‫گە‬‫و‬ ‫کرن‬‫هشیار‬ ‫هاتە‬ ‫بتنودی‬ ‫گەلەک‬‫ڤە‬ ‫کەسەکا‬‫جەند‬ ‫ئ‬‫ژالی‬ ، ‫کیا‬ ‫تور‬ ‫رەوشا‬ ‫ا‬ ‫کرنا‬‫داخاز‬ ‫ژ‬ ‫دەست‬ ‫هەر‬ ‫ژی‬ ‫جەندئ‬ ‫ئ‬‫ڤ‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ‫ئ‬‫بەل‬ ، ، ‫نەئینا‬ ‫ا‬‫ر‬‫زەه‬ ‫انکویا‬‫ز‬ ‫کرنا‬‫درست‬
  • 7. 7 ‫س‬ ‫ە‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ێ‬ ‫نو‬ ‫ی‬ : ‫ل‬ ‫ساال‬ ١٩٢٥ ‫هات‬ ‫کو‬ ‫یە‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫رئخسێ‬ ‫پ‬ ‫بوردور‬ ‫باژئرئ‬ ‫بو‬ ‫ە‬ ‫رتوکا‬ ‫د‬ ( ‫ە‬ ‫گ‬ ‫ر‬ ‫ە‬ ‫ئ‬‫ه‬ ‫ئ‬ ‫ێ‬ ‫ێ‬‫یک‬ ‫ێ‬‫ی‬ ‫ن‬ )‫نور‬ ‫ڤی‬ ‫یس‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫پایس‬ ‫هات‬ ‫ە‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫د‬ ‫لوئرئ‬ ‫و‬ ، ‫بارال‬ ‫بو‬ ‫ی‬ ‫ئخسێ‬ ‫ە‬ ‫ست‬ ‫ن‬ ‫ب‬ ‫ڤی‬ ‫س‬ ‫ی‬ ‫نا‬ ‫پ‬ ‫ەی‬ ‫ئ‬ ‫امێ‬ ‫ه‬ ، ‫کرن‬‫نور‬ ‫ە‬ ‫روو‬ ‫پ‬ ‫ە‬ ‫ئ‬ ‫رتوکێ‬ ‫ن‬ (‫و‬ ) ‫گوتن‬( ‫ڤی‬ ‫سان‬ ‫ت‬ ‫ب‬ ) ‫ە‬ ‫مام‬ ‫ئاماد‬ ‫ە‬ ‫ب‬ ‫و‬ ، ‫کرن‬ ‫ە‬ ‫ش‬ ‫ە‬ ‫ئ‬‫ک‬ ‫زور‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫بر‬ ‫ی‬ ‫ئ‬ ‫سکێ‬ ‫ل‬ ‫خوو‬ ‫ڤ‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫ە‬ ‫ن‬ ‫ڤی‬ ‫سان‬ ، ‫ل‬ ‫ساال‬ ١٩٣٤ ‫هات‬ ‫بارال‬ ‫ل‬ ‫ە‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫رئخسێ‬ ‫ئ‬ ‫بو‬ ‫ی‬ ‫سپارتا‬ ‫ساال‬ ‫ل‬ ، ١٩٣٥ ‫ژئ‬ ‫دا‬ ‫ە‬ ‫گ‬ ‫ە‬ ‫رئ‬ ( ‫دانانا‬ ‫کوم‬ ‫ە‬ ‫ال‬ ‫نهئی‬ ‫ک‬) ‫ە‬ ‫فت‬ ‫ە‬ ‫دادگ‬ ‫ە‬ ‫ئ‬‫ه‬ ‫ا‬‫ش‬‫و‬ ‫یە‬ ‫ئ‬‫ک‬ ‫س‬ ‫توند‬ ‫ە‬ ‫ر‬ ‫هات‬ ‫ە‬ ‫ئ‬ ‫باژئرئ‬ ‫ل‬ ‫دان‬ ‫ی‬ ‫سیک‬ ‫ش‬ ‫ە‬ ‫هر‬ ‫د‬ ‫و‬ ، ‫ئ‬ ‫ە‬ ‫ئ‬‫نجام‬ ‫دادگ‬ ‫ە‬ ‫ئ‬‫ه‬ ‫ژب‬ ، ‫دا‬ ‫ە‬ ‫کو‬ ‫ر‬ ‫ئ‬ ‫ە‬ ‫وو‬ ‫ی‬ ‫پ‬ ( ‫ەی‬ ‫اما‬ ‫ت‬ ‫ە‬ ‫ستتور‬ ‫ن‬ ) ‫ڤی‬ ‫سا‬ ‫بوو‬ ١١ ‫ه‬ ‫ەیڤ‬ ‫ا‬ ‫هات‬ ‫ە‬ ‫ز‬ ‫ی‬ ‫ندای‬ ‫و‬ ‫کرن‬ ١٦ ‫قوتاب‬ ‫ی‬ ‫ئ‬ ‫ێ‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ژ‬ ‫ی‬ ‫ماوئ‬ ‫بو‬ ٦ ‫ه‬ ‫ەیڤ‬ ‫ان‬ ‫هاتن‬ ‫ە‬ ‫ز‬ ‫ی‬ ‫ندان‬ ‫ساال‬ ‫ل‬ ‫و‬ ،‫کرن‬ ١٩٣٦ ‫ی‬ ‫پشی‬ ‫ا‬‫ش‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫ز‬ ‫ی‬ ‫ئ‬‫ندای‬ ‫بدوماه‬ ‫ی‬ ‫ك‬ ‫ی‬ ‫های‬ ٧ ‫هات‬ ‫ساال‬ ‫ە‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫کرن‬ ‫ر‬ ‫کاستامونو‬( ‫بوباژئرئ‬ ) ‫ل‬ ‫ساال‬ ١٩٤٣ ‫ئ‬ ‫ە‬ ‫و‬ ‫دگ‬ ‫و‬ ‫ە‬ ‫ل‬ ١٢٠ ‫قوتاب‬ ‫ی‬ ‫ئ‬ ‫ێ‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫ب‬ ‫ە‬ ‫خت‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫بن‬ ‫ابکرنا‬‫ر‬‫خ‬ ( ‫ە‬ ‫ر‬ ‫ە‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫جار‬ ) ‫رئژم‬ ‫ە‬ ‫کا‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫هات‬ ‫ە‬ ‫ز‬ ‫ل‬ ‫و‬ ‫گرتن‬ ‫ی‬ ‫ندانا‬ ‫د‬ ( ‫ە‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫ماوئ‬ ‫بو‬ ) ٩ ‫ه‬ ‫ەیڤ‬ ‫ان‬ ‫هات‬ ‫ە‬ ‫ز‬ ‫ی‬ ‫ندانکرن‬ ‫ب‬ ، ‫ە‬ ‫ئ‬‫ل‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫نیک‬ ‫تاوان‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫ار‬ ‫ئ‬ ‫و‬ ‫بوو‬ ‫ئ‬‫ەڤ‬ ‫جار‬ ‫ێ‬ ‫ژ‬ ‫ی‬ ‫هات‬ ‫ە‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫ئ‬ (‫بو‬ ‫ی‬ ‫ئخسێ‬ ‫ە‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫داغ‬ ‫زور‬ ‫ب‬ ‫وئرئ‬ ‫ل‬ ‫و‬ ) ‫ی‬ ‫رئب‬ ‫ە‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫دهات‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫ە‬ ‫ساال‬ ‫ل‬ ‫و‬ ، ‫کرن‬ ١٩٤٧ ‫ئ‬ ‫ە‬ ‫و‬ ٥٤ ‫قوتاب‬ ‫ی‬ ‫ئ‬ ‫ێ‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫ندانا‬ ‫ئاف‬ ( ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ماوئ‬ ‫بو‬ ) ٢٠ ‫ی‬ ‫پایس‬ ‫و‬ ‫ان‬‫ژ‬‫رو‬ ‫دوبار‬ ‫ە‬ ‫هات‬ ‫ە‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫رئخسێ‬ ‫ئ‬ ‫بو‬ ‫ە‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫داغ‬ ‫شور‬ ‫د‬ ، ‫ە‬ ‫شا‬ ‫س‬ ‫شئخ‬ ‫ە‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ێ‬ ‫پ‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫د‬ ‫دا‬ ‫ە‬ ‫ئ‬‫م‬ ‫شور‬ ‫ە‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫یس‬ ‫د‬ ‫ە‬ ‫ست‬ ‫پئکر‬ ‫ی‬ ‫ئ‬ ‫ە‬ ‫لبا‬ ‫حول‬ ‫ی‬ ‫یس‬ ‫یە‬ ‫ح‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫گل‬ ‫دچن‬ ‫ە‬ ‫د‬ ‫ە‬ ‫ف‬ ‫س‬ ‫ە‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ێ‬ ‫نوریس‬ ‫س‬ ‫و‬ ‫ە‬ ‫بار‬ ‫ە‬ ‫ت‬
  • 8. 8 ‫شور‬ ‫ە‬ ‫شا‬ ‫س‬ ‫وان‬ ‫ە‬ ‫رهلدا‬ ‫ی‬ ‫ژو‬ ‫داخازئ‬ ‫ی‬ ‫دک‬ ‫ە‬ ‫ن‬ ‫بدد‬ ‫خو‬ ‫ە‬ ‫ت‬ ‫ە‬ ‫گ‬ ‫ە‬ ‫ل‬ ‫ب‬،‫وان‬ ‫ە‬ ‫ئ‬‫ل‬ ‫س‬ ‫وئرئ‬ ‫ل‬ ‫ە‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫دئ‬ ‫نوریس‬ ‫ی‬ ‫ئ‬ ‫دبی‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫د‬ ‫ڤ‬ ‫ئت‬ ‫باو‬ ‫خو‬ ‫ە‬ ‫رم‬ ‫ە‬ ‫ندک‬ ‫د‬ ‫ە‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫سی‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ە‬ ‫گ‬ ‫ە‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ە‬ ‫خو‬ ‫ی‬ ‫نا‬ ‫گ‬ ‫ە‬ ‫ئ‬‫ل‬ ، ‫کوردا‬ ‫س‬ ‫ە‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ێ‬ ‫س‬ ‫ێ‬‫ێی‬ : ‫ساال‬ ‫ل‬ ١٩٥٢ ‫ئ‬‫ئستەنبول‬ ‫بو‬ ‫کرن‬‫داخاز‬ ‫هاتە‬ ) ‫گەنجان‬‫ابەرێ‬‫ر‬ ( ‫پەرتووکا‬ ‫نڤێسینا‬ ‫ئەگەرئ‬ ‫ب‬ ‫تاوا‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫هەر‬ ‫ژی‬ ‫جارئ‬ ‫ئ‬‫ئەڤ‬ ‫و‬ ‫ساال‬ ‫ل‬ ، ‫دەرچوو‬ ‫ن‬ ١٩٥٣ ‫ا‬‫ر‬‫جا‬‫بو‬ ‫و‬ ، ‫داغ‬‫ئەمی‬ ‫بو‬ ‫زڤریەڤە‬ ‫دوبارە‬ ، ‫وئرئ‬ ‫ل‬ ‫ما‬ ‫نیڤا‬ ‫و‬ ‫هەیڤ‬ ‫دوو‬ ‫ماوئ‬ ‫بو‬ ‫و‬ ‫ئ‬‫ئستەنبول‬ ‫هاتە‬ ‫ئ‬‫دوی‬ ‫ب‬ ‫خو‬ ‫ژیانا‬ ‫وئ‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ‫ل‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫زوری‬ ‫هاتنە‬ ‫نڤیساین‬ ‫ئ‬ ‫یێ‬ ‫نور‬ ‫ئ‬ ‫پەیامێ‬ ‫ئەو‬ ‫ئەوئ‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ‫و‬ ، ‫دبرەسەری‬ ‫ئیسپارتا‬ ‫و‬ ‫داغ‬‫ئەمی‬ ‫دناف‬ ‫کرن‬‫بەالف‬ ‫باژئر‬ ‫دگەلەك‬ ‫ئ‬‫ئارمانج‬ ‫ئ‬‫ئەڤ‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ، ‫اکئشا‬‫ر‬ ‫بخو‬ ‫خەلک‬ ‫سەرنجا‬ ‫و‬ ‫دا‬ ‫خەلک‬ ‫ئستەنبول‬ ‫ل‬ ‫ی‬ ‫دەسی‬ ‫نڤئسینا‬ ‫ب‬ ‫دا‬ ‫گوندا‬‫و‬ - ‫ئەنقەرە‬ ‫و‬ - ‫روژه‬ ‫ئ‬ ‫بەشێ‬ ‫و‬ ‫بەالف‬ ‫هاتنە‬ ‫دا‬ ‫ی‬ ‫ەالی‬ ‫د‬ ‫ژونژی‬ ‫گەلەک‬‫و‬ ‫کرن‬‫هاتنە‬ ‫وی‬ ‫ئ‬ ‫قوتابیێ‬ ‫و‬ ‫بخو‬ ‫وی‬ ‫ل‬ ‫سکاال‬ ‫گەلەك‬‫دا‬ ‫ماوەی‬ ‫دڤ‬ ‫و‬ ، ‫کرن‬ ‫ساال‬ ‫ل‬ ‫و‬ ، ‫بون‬ ‫دا‬ ‫دادگەهان‬ ١٩٥٠ ‫چ‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫هەالی‬ ‫دەست‬ ‫لسەر‬ ‫هاتیە‬ ‫ات‬‫ر‬‫دیموک‬ ‫پارتا‬ ‫ئ‬‫دەم‬ ‫نور‬ ‫ئ‬ ‫پەیامێ‬ ‫دا‬ ‫ماوی‬ ‫دڤ‬ ‫و‬ ، ‫گرتن‬‫نەهاتنە‬ ‫دا‬ ‫نور‬ ‫ئ‬ ‫پەیامێ‬ ‫و‬ ‫نور‬ ‫کومەال‬‫ل‬ ‫رئگری‬ ‫هاتنە‬ ‫بەالفکرن‬ ‫هاتنە‬ ‫ئیتالیا‬ ‫و‬ ‫ئەمریکا‬ ‫و‬ ‫پاکستان‬ ‫و‬ ‫کیا‬ ‫تور‬ ‫ل‬ ‫و‬ ‫چاپکرن‬ ‫ل‬ ٢٣ ‫هەیڤا‬ ٣ ‫ساال‬ ١٩٦٠ ‫خلیل‬ ( ‫گورستانا‬‫ل‬ ‫خودێ‬ ‫دلوڤانیا‬ ‫بەر‬ ‫چو‬ ‫ئورفا‬ ‫باژئرئ‬ ‫ل‬ ‫اب‬‫ر‬‫خ‬ ‫هاتە‬ ‫وی‬ ‫گورئ‬‫ڤە‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫حکومەی‬ ‫ئ‬‫ژالی‬ ‫دا‬ ‫ئ‬‫سال‬ ‫وئ‬ ‫د‬ ‫هەر‬ ‫ئ‬‫بەل‬ ، ‫ڤەشارتن‬ ‫هاتە‬ ) ‫الرحمن‬ ‫ئ‬‫جهەک‬‫بو‬ ‫ی‬ ‫ڤەگوهاسێ‬ ‫هاتە‬ ‫و‬ ‫کرن‬ ، ‫نەدیار‬ ‫ساال‬ ‫ل‬ ‫نوریس‬ ‫سەعیدێ‬ ١٩١١ ‫ل‬ ) ‫مەیە‬ ‫ا‬‫ز‬‫نەورو‬ ‫مرن‬ ( ‫یت‬‫ی‬ ‫ئ‬ ‫دبی‬ ‫دا‬ ‫ات‬‫ر‬‫مونازە‬ ‫پەرتوکا‬ ‫د‬ ٢٣ ‫هەیڤا‬ ٣ ‫ساال‬ ١٩٦٠ ‫دا‬ ٢ ‫د‬ ‫نەوروزئ‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ‫ا‬‫ژ‬‫رو‬ ‫دچیتە‬ ‫دا‬ ‫لەیلەتولقەدر‬ ‫شەڤا‬ ‫سپئدەهیا‬ ، ‫خودێ‬ ‫بەردلوڤانیا‬
  • 9. 9 ‫س‬ ‫ە‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ێ‬ ‫نو‬ ‫ی‬ : ‫ساال‬ ‫ل‬ ١٩٢٥ ‫باژئرئ‬ ‫بو‬ ‫ی‬ ‫دیرئخسێ‬ ‫هاتیە‬ ‫کو‬ ‫ی‬ ‫پایس‬ ‫و‬ ‫نڤییس‬ ) ‫نور‬ ‫ێ‬‫ی‬ ‫ێ‬‫ئێیک‬ ‫ئ‬‫گەه‬ ‫دەر‬ ( ‫پەرتوکا‬ ‫بوردور‬ ) ‫گوتن‬( ‫ئ‬ ‫پەرتوکێ‬ ‫هەروو‬ ، ‫کرن‬‫نور‬ ‫ئ‬ ‫پەیامێ‬ ‫نڤیسینا‬ ‫ب‬ ‫دەست‬ ‫لوئرئ‬ ‫و‬ ، ‫بارال‬ ‫بو‬ ‫ی‬ ‫ئخسێ‬ ‫دیر‬ ‫هاتە‬ ، ‫نڤیسان‬ ‫ە‬ ‫ئ‬ ‫لڤی‬ ‫خوو‬ ‫ئ‬ ‫بریسکێ‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫زور‬ ‫ئ‬‫بەشەک‬ ‫و‬ ، ‫کرن‬‫ئامادە‬ ‫تەمام‬ ‫ب‬ ) ‫نڤیسان‬ ( ‫و‬ ‫ساال‬ ‫ل‬ ١٩٣٤ ‫ی‬ ‫دیرئخسێ‬ ‫هاتە‬ ‫بارال‬ ‫ل‬ ‫ساال‬ ‫ل‬ ، ‫ئیسپارتا‬ ‫بو‬ ١٩٣٥ ‫نهئی‬ ‫کومەال‬( ‫دانانا‬ ‫ژئەگەرئ‬ ‫دا‬ ، ‫دا‬ ‫ئ‬‫دادگەه‬ ‫ئ‬‫ئەنجام‬ ‫د‬ ‫و‬ ، ‫شەهر‬ ‫ئیسیک‬ ‫باژئرئ‬ ‫ل‬ ‫دان‬ ‫هاتە‬‫سەر‬ ‫توند‬ ‫ئ‬‫ایەک‬‫ش‬‫و‬ ‫ئ‬‫دادگەه‬ ‫کەفتە‬) ‫بوو‬ ‫نڤیسا‬ ) ‫تەستتور‬ ‫پەیاما‬ ( ‫ئەووی‬ ‫کو‬ ‫ژبەر‬ ١١ ‫و‬ ‫کرن‬‫زیندای‬ ‫هاتە‬ ‫هەیڤا‬ ١٦ ‫بو‬ ‫ویژی‬ ‫ئ‬ ‫قوتابیێ‬ ‫ماوئ‬ ٦ ‫ها‬ ‫هەیڤان‬ ‫ساال‬ ‫ل‬ ‫و‬ ،‫کرن‬‫زیندان‬ ‫تنە‬ ١٩٣٦ ‫ی‬ ‫های‬ ‫بدوماهیك‬ ‫ئ‬‫زیندای‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫وی‬ ‫ئ‬‫ای‬‫ش‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ٧ ‫کاستامونو‬( ‫بوباژئرئ‬ ‫کرن‬ ‫دیر‬ ‫هاتە‬ ‫ساال‬ ) ‫ساال‬ ‫ل‬ ١٩٤٣ ‫دگەل‬‫و‬‫ئەو‬ ١٢٠ ‫دی‬ ‫جارەکا‬ ) ‫رئژم‬ ‫بنەرەتیا‬ ‫ابکرنا‬‫ر‬‫خ‬ ( ‫بەختیا‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫ب‬ ‫وی‬ ‫ئ‬ ‫قوتابیێ‬ ‫ماوئ‬ ‫بو‬ ) ‫ل‬‫دەنی‬ ( ‫زیندانا‬ ‫ل‬ ‫و‬ ‫گرتن‬‫هاتە‬ ٩ ‫ز‬ ‫هاتە‬ ‫هەیڤان‬ ‫تاوانیا‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫ی‬ ‫هینیک‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ‫ئ‬‫بەل‬ ، ‫یندانکرن‬ ‫دهاتە‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫رئبەری‬ ‫زوری‬ ‫ب‬ ‫وئرئ‬ ‫ل‬‫و‬ ) ‫داغ‬‫ئەمی‬ ( ‫بو‬ ‫ی‬ ‫ئخسێ‬ ‫دیر‬ ‫هاتە‬ ‫ژی‬ ‫جارێ‬ ‫ئ‬‫ئەڤ‬ ‫و‬‫بوو‬ ‫دیار‬ ‫وی‬ ‫ساال‬ ‫ل‬‫و‬ ، ‫کرن‬ ١٩٤٧ ‫ئەو‬ ٥٤ ‫ماوئ‬ ‫بو‬ ) ‫ئافیون‬ ( ‫زیندانا‬ ‫د‬ ‫وی‬ ‫ئ‬ ‫قوتابیێ‬ ٢٠ ‫دوبارە‬ ‫ی‬ ‫پایس‬ ‫و‬ ‫ان‬‫ژ‬‫رو‬ ‫شورەشا‬ ‫د‬ ، ‫داغ‬‫ئەمی‬ ‫بو‬ ‫ی‬ ‫دیرئخسێ‬ ‫هاتە‬ ‫ئەلبا‬ ‫پئکری‬ ‫دەست‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫شورەیس‬ ‫ئ‬‫دەم‬ ‫دا‬ ‫ان‬‫پی‬ ‫سەعیدێ‬ ‫شئخ‬ ‫گل‬‫یەحیا‬ ‫حولییس‬ ‫داخازئ‬ ‫سەرهلدای‬ ‫وان‬ ‫شورەشا‬ ‫سەبارەت‬ ‫و‬ ‫نوریس‬ ‫سەعیدێ‬ ‫دەف‬ ‫دچنە‬ ‫باوەرمەندک‬ ‫خو‬ ‫دڤئت‬ ‫یت‬‫ی‬ ‫ئ‬ ‫دبی‬ ‫نوریس‬ ‫سەعیدئ‬ ‫وئرئ‬ ‫ل‬ ‫ئ‬‫بەل‬،‫وان‬ ‫گەل‬‫بددەتە‬ ‫خو‬ ‫دکەن‬ ‫ژوی‬ ، ‫کوردا‬ ‫ئ‬‫گەل‬‫خوینا‬ ‫نەگەهیتە‬ ‫وی‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫دەسی‬ ‫س‬ ‫ە‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ێ‬ ‫س‬ ‫ێی‬ : ‫ل‬ ‫ساال‬ ١٩٥٢ ‫و‬ ‫ئ‬‫ئستەنبول‬ ‫بو‬ ‫کرن‬‫داخاز‬ ‫هاتە‬ ) ‫گەنجان‬‫ابەرێ‬‫ر‬ ( ‫پەرتووکا‬ ‫نڤێسینا‬ ‫ئەگەرئ‬ ‫ب‬ ‫ساال‬ ‫ل‬ ، ‫دەرچوو‬ ‫تاوان‬ ‫ئ‬‫ی‬‫هەر‬ ‫ژی‬ ‫جارئ‬ ‫ئ‬‫ئەڤ‬ ١٩٥٣ ‫ئ‬‫دوی‬ ‫ا‬‫ر‬‫جا‬ ‫بو‬ ‫و‬ ، ‫داغ‬‫ئەمی‬ ‫بو‬ ‫زڤریەڤە‬ ‫دوبارە‬
  • 10. 10 ‫زوری‬ ‫ب‬ ‫خو‬ ‫ژیانا‬ ‫وئ‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ‫ل‬ ‫و‬ ، ‫وئرئ‬ ‫ل‬ ‫ما‬ ‫نیڤا‬ ‫و‬ ‫هەیڤ‬‫دوو‬ ‫ماوئ‬ ‫بو‬ ‫و‬ ‫ئ‬‫ئستەنبول‬ ‫هاتە‬ ‫ل‬ ‫کرن‬‫بەالف‬ ‫هاتنە‬ ‫نڤیساین‬ ‫ئ‬ ‫یێ‬ ‫نور‬ ‫ئ‬ ‫پەیامێ‬ ‫ئەو‬ ‫ئەوئ‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ‫و‬ ، ‫دبرەسەری‬ ‫ئیسپارتا‬ ‫و‬ ‫داغ‬‫ئەمی‬ ‫دناف‬ ‫ب‬ ‫دا‬ ‫گوندا‬‫و‬‫باژئر‬ ‫دگەلەك‬ ‫ئ‬‫ئارمانج‬ ‫ئ‬‫ئەڤ‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ، ‫اکئشا‬‫ر‬‫بخو‬ ‫خەلک‬ ‫سەرنجا‬ ‫و‬ ‫دا‬ ‫خەلک‬ ‫ئستەنبول‬ ‫ل‬ ‫ی‬ ‫دەسی‬ ‫نڤئسینا‬ - ‫ئەنقەرە‬ ‫و‬ - ، ‫کرن‬‫بەالف‬ ‫هاتنە‬ ‫دا‬ ‫ی‬ ‫روژهەالی‬ ‫ئ‬ ‫بەشێ‬ ‫و‬ ‫دادگەهان‬ ‫د‬ ‫ژونژی‬ ‫گەلەک‬‫و‬ ‫کرن‬‫هاتنە‬ ‫وی‬ ‫ئ‬ ‫قوتابیێ‬ ‫و‬‫بخو‬ ‫وی‬ ‫ل‬ ‫سکاال‬ ‫گەلەك‬‫دا‬ ‫ماوەی‬ ‫دڤ‬ ‫و‬ ‫ساال‬ ‫ل‬ ‫و‬ ، ‫بون‬ ‫دا‬ ١٩٥٠ ‫و‬ ‫نور‬ ‫کومەال‬‫ل‬ ‫رئگری‬ ‫چ‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫هەالی‬ ‫دەست‬ ‫لسەر‬ ‫هاتیە‬ ‫ات‬‫ر‬‫دیموک‬ ‫پارتا‬ ‫ئ‬‫دەم‬ ‫هات‬‫نور‬ ‫ئ‬ ‫پەیامێ‬ ‫دا‬ ‫ماوی‬ ‫دڤ‬‫و‬ ، ‫گرتن‬‫نەهاتنە‬ ‫دا‬ ‫نور‬ ‫ئ‬ ‫پەیامێ‬ ‫و‬ ‫پاکستان‬ ‫و‬ ‫کیا‬ ‫تور‬ ‫ل‬ ‫و‬ ‫چاپکرن‬ ‫نە‬ ‫بەالفکرن‬ ‫هاتنە‬ ‫ئیتالیا‬ ‫و‬ ‫ئەمریکا‬ ‫ل‬ ٢٣ ‫هەیڤا‬ ٣ ‫ساال‬ ١٩٦٠ ) ‫الرحمن‬ ‫خلیل‬ ( ‫گورستانا‬‫ل‬ ‫خودێ‬ ‫دلوڤانیا‬‫بەر‬ ‫چو‬ ‫ئورفا‬ ‫باژئرئ‬ ‫ل‬ ‫هاتە‬‫و‬ ‫کرن‬‫اب‬‫ر‬‫خ‬ ‫هاتە‬ ‫وی‬ ‫گورئ‬‫ڤە‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫حکومەی‬ ‫ئ‬‫ژالی‬ ‫دا‬ ‫ئ‬‫سال‬ ‫وئ‬ ‫د‬ ‫هەر‬ ‫ئ‬‫بەل‬ ، ‫ڤەشارتن‬ ‫هاتە‬ ‫نە‬ ‫ئ‬‫جهەک‬ ‫بو‬ ‫ی‬ ‫ڤەگوهاسێ‬ ، ‫دیار‬ ‫ساال‬ ‫ل‬ ‫نوریس‬ ‫سەعیدێ‬ ١٩١١ ‫ل‬ ) ‫مەیە‬ ‫ا‬‫ز‬‫نەورو‬ ‫مرن‬ ( ‫یت‬‫ی‬ ‫ئ‬ ‫دبی‬ ‫دا‬ ‫ات‬‫ر‬‫مونازە‬ ‫پەرتوکا‬ ‫د‬ ٢٣ ‫هەیڤا‬ ٣ ‫ساال‬ ١٩٦٠ ‫دا‬ ٢ ‫د‬ ‫نەوروزئ‬ ‫ی‬ ‫پشی‬ ‫ا‬‫ژ‬‫رو‬ ، ‫خودێ‬ ‫بەردلوڤانیا‬ ‫دچیتە‬ ‫دا‬ ‫لەیلەتولقەدر‬ ‫شەڤا‬ ‫سپئدەهیا‬ ‫گ‬ ‫مز‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫ێ‬ ‫ی‬ ‫انسی‬‫ز‬ ‫دانا‬ ‫ب‬ ‫ئ‬‫قورئای‬ ‫ۆ‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ژال‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫پغ‬ ‫ە‬ ‫مب‬ ‫ە‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ڤە‬ ‫سال‬ ‫ڤ‬ ‫ئ‬ ‫ێ‬ ‫خود‬ ‫ێ‬ ‫لس‬ ‫ە‬ ‫ر‬ ‫بن‬ : ‫لسەر‬ ‫خودئ‬ ‫ئ‬ ‫سالڤێ‬ ‫پئغەمبەری‬ ‫خزمەتا‬ ‫د‬‫کو‬‫دبینیت‬ ‫دا‬ ‫ئ‬‫دخەوەک‬ ‫خودا‬ ‫الوینیا‬ ‫و‬ ‫گەنجیی‬‫د‬‫هەر‬ ‫و‬ ‫ئ‬‫دای‬ ‫گینیا‬ ‫مز‬ ‫بن‬ ‫لسەر‬ ‫خودێ‬ ‫ئ‬ ‫سالڤێ‬ ‫پئغەمبەری‬ ، ‫دکر‬ ‫ژئ‬ ‫ئ‬‫قورئای‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫انسی‬‫ز‬ ‫ا‬‫ز‬‫داخا‬‫و‬‫دابو‬ ‫بن‬ ‫د‬ ‫ئ‬‫قورئای‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫انسی‬‫ز‬‫ئانکو‬ ) ‫االمة‬ ‫من‬ ‫شيئا‬ ‫تسأل‬ ‫لم‬ ‫ما‬ ‫آن‬ ‫القر‬ ‫علم‬ ‫لك‬ ‫سيوهب‬ ( ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫یی‬‫ی‬ ‫ئ‬ ‫دبی‬ ‫هێتە‬ ‫بتە‬ ‫ئ‬ ‫مای‬ ‫دا‬ ‫ئ‬‫دژیای‬ ‫هندی‬ ‫ژی‬ ‫نوریس‬ ‫سەعید‬ ، ‫نەکەی‬ ‫من‬ ‫ئومەتا‬ ‫ژ‬ ‫ا‬‫ر‬‫پسیا‬ ‫چ‬ ‫کو‬ ‫ئ‬‫مەرجەک‬ ‫ب‬ ‫بەخشێ‬ ‫نەکر‬ ‫ئ‬‫کەیس‬‫ژ‬‫پسیار‬ ‫خەلک‬ ‫ژ‬ ‫زەکاتژی‬ ‫سەدەقە‬ ‫و‬ ‫دیاری‬ ‫نە‬ ‫خودا‬ ‫ژیانا‬ ‫ئ‬ ‫وەختێ‬ ‫ترین‬ ‫پئدڤ‬ ‫د‬ ‫هەتا‬ ، ، ‫گرت‬ ‫نەوەر‬ ‫جیهای‬ ‫کونگرئن‬ :
  • 11. 11 ‫نوکە‬ ‫هەتا‬ ١٥ ‫سمینا‬ ‫دەهان‬ ‫و‬ ‫جیهای‬ ‫کونگرئن‬ ‫جیهای‬ ‫ئ‬ ‫ی‬ ‫ئاسی‬ ‫د‬ ‫ی‬‫رەوشەنبی‬ ‫ئ‬ ‫کێ‬ ‫پئشی‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫انسی‬‫ز‬ ‫رئن‬ ‫چەندین‬ ‫و‬ ، ‫نڤئسێ‬ ‫هاتینە‬‫سەر‬ ‫ئ‬ ‫یێ‬ ‫ڤەکولێ‬ ‫سەدان‬ ‫و‬ ‫پەرتوك‬ ‫دەهان‬‫و‬ ، ‫دان‬ ‫ئەنجام‬ ‫هاتیە‬ ‫ئ‬ ‫یێ‬ ‫دا‬ ، ‫گرتن‬ ‫وەر‬ ‫هاتینە‬‫سەر‬ ‫ئ‬ ‫یێ‬ ‫دا‬ ‫باال‬ ‫خاندنا‬ ‫د‬ ‫انکویا‬‫ز‬ ‫ئ‬ ‫بەلگەنامەیێ‬ ‫وی‬ ‫بەرهەمێێ‬ : • ‫گوتن‬ - ‫بو‬ ‫ا‬ ‫ئ‬ ‫گی‬ ‫وەر‬ ‫هاتیە‬ ‫یا‬ ‫ئ‬‫کوردی‬ • ‫مەکتوبات‬ - ‫ژی‬ ‫کودی‬‫بو‬ ‫ان‬ ‫ئ‬ ‫گی‬ ‫وەر‬ ‫هاتیە‬ ‫یا‬ • ‫بریسک‬ - ‫ژی‬ ‫کوردی‬‫بو‬ ‫ان‬ ‫ئ‬ ‫گی‬ ‫وەر‬ ‫هاتیە‬ ‫یا‬ • ‫تیشک‬ - ‫ژی‬ ‫کوردی‬‫بو‬ ‫ان‬ ‫ئ‬ ‫گی‬ ‫وەر‬ ‫هاتیە‬ ‫یا‬ • ‫بەند‬ ‫ئ‬ ‫پاشایێ‬ - ‫ژی‬ ‫کوردی‬‫بو‬ ‫ان‬ ‫ئ‬ ‫گی‬ ‫وەر‬ ‫یاهاتیە‬ • ‫بارال‬ ‫بەندئ‬ ‫پاشا‬ • ‫قەستەموی‬ ‫بەندێ‬ ‫پاشا‬ • ‫داغ‬‫ئەمی‬ ‫بەندێ‬ ‫پاشا‬ • ‫ئ‬‫ژیای‬ ‫ویا‬ ‫ی‬ ‫ئ‬ ‫می‬ • ‫اإلعجاز‬ ‫ات‬‫ر‬‫اإلشا‬ • ‫مە‬ ‫نور‬ ‫یا‬ ‫سنەوی‬ • ‫غەيی‬ ‫ی‬ ‫تصديق‬ ‫سکەی‬ • ‫موسای‬ ‫ئ‬‫ی‬ ‫عەسا‬ • ‫زولفیقار‬ • ‫نور‬ ‫اجا‬‫سی‬ • ‫تلسمەك‬ • ‫داوەری‬ ‫ئ‬‫بناڤ‬ ‫پئشێ‬ ‫ئاسەرەکای‬ - ‫ژی‬ ‫کوردی‬‫بو‬ ‫ان‬ ‫ئ‬ ‫گی‬ ‫وەر‬ ‫یاهاتیە‬ • ‫موحکەمات‬ • ‫ات‬‫ر‬‫مونازە‬ • ‫ستە‬ ‫ئ‬ ‫ختوواتێ‬‫و‬ ‫شام‬ ‫خودبا‬ • ‫ئ‬ ‫باوەرنامێ‬ ‫موسیبەت‬ ‫ئ‬ ‫قوتابخانێ‬‫هەرو‬ - ‫کوردی‬‫سەعیدئ‬‫و‬ ‫عورڤ‬ ‫حەری‬ ‫دیوانا‬ • ‫کرن‬‫دروست‬ ‫هاتینە‬‫لسەر‬ ‫ئ‬ ‫فلمێ‬ : • ( Hür Adam ) " ‫اد‬‫ز‬‫ئا‬ ‫ئ‬‫زەالم‬ ‫کوردی‬‫ب‬ ٢٠١٠ "
  • 12. 12 • Bediüzzaman : Said Nursi Çizgi film ( ‫نوریس‬ ‫سەعیدێ‬ : ‫الزمان‬ ‫بدیع‬ - ‫کارتون‬‫فلم‬ ) • Allah´in Sadik Kulu ( ‫خودێ‬ ‫ئ‬‫ی‬‫استگو‬‫ر‬ ‫ئ‬‫بەندەی‬ ) • ‫ی‬ ‫بابەی‬ ‫ژئدەرئن‬ : • ‫حەبیب‬ :‫نڤیسەر‬ | ‫نوریس‬ ‫سەعید‬ ‫ناما‬ ‫ژیان‬ ‫سەعید‬ ‫محمد‬ • ‫نوریس‬ ‫سەعید‬ ( ‫گوتنا‬‫پەرتوکا‬ ) ‫ژ‬ ‫ێ‬ ‫د‬ ‫ە‬ ‫ر‬ : badinpedia.blogspot.comhttps://badinpedia.blogspot.com › b... ‫س‬ ‫ە‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫نوریس‬ - Badinpedia