แร่
•
1 like•2,611 views
ครูมณีรัตน์ กาลสุวรรณ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร์ กาญจนบุรี ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
More from พัน พัน
More from พัน พัน (20)
แร่
- 2. แร่ คือ ธาตุหรือสารประกอบอนินทรีย์ที่เกิดขึ้นเองตาม ธรรมชาติ มีโครงสร้างภายในที่เป็นระเบียบ มีสมบัติทางเคมี และทางกายภาพที่แน่นอน
- 5. ส่วนมากแร่ที่อยู่ในหินมักจะมีลักษณะที่เป็นผลึกที่ไม่ สมบูรณ์แทบทั้งสิ้น เช่น แร่สีขาวใส แร่สีขาวขุ่น และดา ที่อยู่ใน หินแกรนิตล้วนเป็นผลึกที่ไม่สมบูรณ์ เพราะหินหนืดในบริเวณนั้น มีสารหลายชนิดปนกัน และตกผลึกในเนื้อที่จากัด ทาให้ผลึกของ สารแต่ละอย่างไม่มีโอกาสขยายตัวได้เต็มที่ในทุกทิศทุกทางเม็ด ทรายในหินทรายก็เป็นแร่เช่นกัน ส่วนมากมักจะมีลักษณะเป็น เพียงเศษของผลึกเท่านั้นเพราะเม็ดทรายเกิดจากการแตกหักของ แร่สีขาวใสในหินแกรนิตอีกต่อหนึ่ง
- 6. ในการตรวจแร่เพื่อจะบอกชนิดของแร่มักจะดูสมบัติต่าง ๆ ซึ่งเป็นสมบัติเฉพาะตัวของแร่ มักจะพิจารณาดังนี้
- 7. สีของแร่สามารถสังเกตได้ด้วยตาเปล่า แร่แต่ละชนิดอาจมีสีเหมือนกัน หรือแตกต่างกัน และแร่ชนิดเดียวกันอาจมีหลายสีก็ได้ เช่น แร่คอรันดัม ที่มีสีแดง ฟ้า ม่วง และเทา คือ ทับทิม สีน้าเงินคือ ไพลิน สีเขียวคือ เขียวส่อง สีเหลืองคือ บุศราคัม เป็นต้น การที่แร่มีสีต่างกันเพราะมี สารเจือปนต่างกัน
- 8. เป็นสีของผงละเอียดที่หลุดจากแร่ โดยการเอาแร่มาฝนลงบน แผ่นกระเบื้องสีขาวที่ไม่ได้เคลือบ มีประโยชน์ในการวินิจฉัยแร่ โลหะ เนื่องจากแร่บางชนิดสีผงอาจต่างไปจากสีตัวแร่ เช่น ไพไรต์ สีทอง แต่สีผงสีเทาแกมเขียว
- 9. ความวาว คือลักษณะผิวแร่ที่เกิดการสะท้อนแสงและหักเหแสง แตกต่างกัน สังเกตได้โดยนาแร่ชนิดนั้นไปส่องดูกับแสง แบ่งออก ได้เป็น 3 พวก คือ 1.ความวาวแบบโลหะ (metallic luster) 2.ความวาวแบบอโลหะ (non-metallic luster) 3.ความวาวแบบกึ่งโลหะ (sub-metallic luster)
- 10. ไพไรต์ (pyrite) แมกนีไทต์ (magnetite) ทองคา (gold) โครเมียม (chromium) แมงกานีส (manganese)
- 11. วาวแบบแก้ว (vitreous luster) เช่น ควอตซ์ วาวแบบเพชร (adamentine luster) เช่น เพชร วาวแบบยางสน (resinous luster) หรือวาวแบบไข (waxy luster) วาวแบบมุก (pearly luster) เช่น มัสโคไวต์ วาวแบบอาบน้ามัน (greasy luster) เช่น โอปอ วาวแบบใยไหม (silky luster) เช่น แร่ใยหิน ด้านเหมือนดิน (earthy luster หรือ dull luster) เช่น ดินขาว
- 12. อิลเมไนต์ (ilmenite) โครไมต์ (chromite)
- 13. ความโปร่งแสง ดูจากลักษณะแสงที่ผ่านไปได้ จาแนกออกเป็น 3 แบบ คือ 1.โปร่งใส (transparent) คือ ความโปร่งที่สามารถมองทะลุผ่านได้ เช่น หินเขี้ยว หนุมาน (rock crystal) 2.โปร่งแสง (translucent) คือ ความโปร่งที่ยอมให้แสงทะลุผ่านได้อย่างเดียว เช่น คาลซิโดนี (chalcedony) 3.ทึบแสง (opaque) คือ ไม่ยอมให้แสงและสายตาผ่านได้ เช่น ควอตซ์สีขาวขุ่น
- 14. แนวแตกของแร่จะขนานไปตามผิวหน้าของแร่เสมอ แร่ต่าง ๆ อาจมี แนวแตกได้หลายทิศทาง ไมกา แคลไซต์ ออร์โทเคลส กาลีนา ฟลูออไรต์
- 15. ผลึกประกอบด้วยหน้าผลึก ซึ่งจัดเรียงกันอย่างมีระเบียบ และสัมพันธ์กับ โครงสร้างการจับกันของอะตอม มุมระหว่างหน้าผลึกที่ติดกันคงตัว การเกิดผลึกที่สมบูรณ์ ผลึกที่สมบูรณ์ คือ ผลึกที่มีรูปทรงมีเหลี่ยมมุม ครบถ้วนตามธรรมชาติของแร่แต่ละชนิด การเกิดผลึกที่สมบูรณ์จะต้องมี ปัจจัยดังนี้ มีปริมาณของสารละลายมากพอ มีความเข้มข้นพอเหมาะ มีแกนให้ผลึกเกาะ มีเนื้อที่มากพอที่จะให้ผลึกโตได้เต็มที่ในทุกทิศทุกทาง
- 17. รอยแตก คือ ผิวแตกของแร่ไม่สม่าเสมอ ไม่มีทิศทางแน่นอน มีหลายลักษณะ รอยแตกโค้งเว้า (Conchoidal) รอยแตกแบบเสี้ยน (Splintery) รอยแตกหยักแหลม (Hackly) รอยแตกขรุขระ (Uneven) รอยแตกเรียบ (Even)
- 18. ความแข็ง หมายถึงความคงทนของแร่ต่อการขูดขีดหรือขูดวัตถุอื่น ได้มากน้อยเพียงใด ซึ่งไม่สามารถบอกได้ว่าแร่แต่ละชนิดมีความแข็ง เป็นค่าเท่าไรแต่บอกได้โดยการทดสอบความแข็งของแร่ และ เปรียบเทียบกับแร่มาตรฐาน10 แร่ โดยแร่ที่มีความแข็ง 1 จัดว่าเป็น แร่ที่อ่อนที่สุด ส่วนแร่ที่มีความแข็ง 10 จัดว่าเป็นแร่ที่แข็งที่สุด
- 19. ความแข็ง ลาดับความแข็ง ชื่อแร่ ผลการขูดขีด อ่อนที่สุด แข็งที่สุด 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ทัลก์ ยิปซัม แคลไซต์ ฟลูออไรด์ อะพาไทต์ ออร์โทเคลส ควอร์ตซ์ โทแพช คอรันดัม เพชร เล็บขูดเข้า อ่อนลื่นมือ เล็บขูดเข้าผิวฝืดมือ เหรียญทองแดงขีดให้เป็นรอยได้ มีดหรือตะไบขูดเป็นรอย กระจกขีดเป็นรอยได้เล็กน้อย ขีดกระจกให้เป็นรอยบนกระจกได้ ใบมีดขูดไม่เข้า แต่ขีดกระจกเป็นรอยได้ง่าย ขีดแร่ที่แข็ง 1 – 7 เป็นรอยได้ ขีดแร่ที่แข็ง 1 – 8 เป็นรอยได้ ขีดแร่ที่แข็ง 1 – 9 เป็นรอยได้ ตารางแสดงสมบัติของแร่ด้านความแข็ง
- 20. ความถ่วงจาเพาะ เป็นอัตราส่วนระหว่างน้าหนักของสสารต่อ น้าหนักของน้า ณ อุณหภูมิหนึ่งๆ (โดยปกติเป็นอุณหภูมิ 20 C) ถ้า หากแร่ชนิดหนึ่งมีน้าหนัก 2.5 เท่า ของน้าที่มีปริมาตรเท่ากัน แสดง ว่า แร่ชนิดนั้นมีความถ่วงจาเพาะ 2.5 ความถ่วงจาเพาะมักเรียกโดย ย่อว่า “ถ.พ.” แร่ทั่วไปมี ถ.พ.ประมาณ 2.7 ส่วนแร่โลหะจะมี ถ.พ.มากกว่า เช่น แร่ทองมี ถ.พ. 19, แร่เงินมี ถ.พ. 10.5, แร่ ทองแดงมี ถ.พ. 8.9 เป็นต้น