Myanmar Natural Language Processing

1. Natural
Language
Processing
ရ ေးသ ေးသူ ။ ။ ရ ငေးရ ေးမြစိုးေး
PPT Presentation
http://www.free-powerpoint-templates-design.com
ကုးွဲ ။ ။ ၁၅.၁၀.၂၀၂၀ (ကက သပရ ေးရ ေ့)
က ခ ဂ

2. Add Text Here
 NLP Natural Language Processing မြစြုးပါ ယ။
 “Natural Language” က ကရကဘ သ မြစပ လျှင “သဘာဝ ဘာသာစကာား” လ ေ့ ဓပပါယ ပါ ယ။
 “သဘာဝ ဘာသာစကာား” က ထပပပေး ဓပပါယြငေ့လျှင လူ ချငေးချငေး ေးလည၊ ရမြစပ ၊ ရ ေးသ ေးရ ွဲေ့
ဘ သ ုးက ေးမြစြုးပါ ယ။
(ဥပိ - မြစိ ိ နငငံရ ဘ သ ုးက ေးိျ ေး ( ဗိ ၊ က င၊ ိ ၊ .. ) နငေ့ မြစခ ေးရသ မြစပညပိ ဘ သ ုးက ေးိျ ေး (ထငေး၊ ခိ ၊ လ ၊..) ။
 “Natural Language Processing” လူရ ရမြစပ ရ ေးသ ေးရ ွဲေ့ ဘ သ ုးက ေးိျ ေးက က ပျျူ ေးလညရ င၊
ရမြစပ နငရ င ၊ ဘ သ မြစပ ရပေးနငရ င သငကက ေးရပေးမြစခငေးက လမြစခငေးပွဲမြစြုးပါ ယ။
NLP ဆိုတာ ဘာလဲ?

3. PowerPoint
NLP ကိုဘယ်လိုလူမ ားတတွေ ဆန်ားစစ်တလေ့လာ ပ လို ်ြကလဲ
ဘ သ ရဗဒ (Linguistic) ၊ က ပျျူ သပပံ (Computer Science) နငေ့ ပဉ ဏ ည(Artificial
Intelligence) ုးသည ေ့၏ ုး ပငေး ုးခမြစြုးပပေး က ပျျူ နငေ့
လူ ေ့ဘ သ ုးက ေး ေ့ ကက ေး မြစပ လ ကျ ေးသကရ ကိှု၊ ထူေးသမြစြငေ့ ိျ ေးမြစပ ေးလရသ
လူ ေ့ဘ သ ုးက ေး ချက လကိျ ေးက က ပျျူ ပရဂ ိိျ ေး ေးမြစြငေ့ ိညကွဲေ့သ ုးုးုး၍
ိညကွဲေ့သ မြစပ လပ ိည က ရလေ့လ မြစခငေးမြစြုးသည။
Linguistics Computer
Science
NLP
AI
Machine
Learning

4. NLU
Natural Language
Understanding
(Linguistics)
NLP
NLG
Natural Language
Generation
NLU ဘာသာစကာားကို နာားလည်ပြင်ား
NLG နာားလည်တသာ ဘာသာစကာားကို
ထိုတ်တ ားပြင်ား
Phonology >> စကာားသံတလေ့လာမှု ညာ
Morphology >> စကာားလံိုား ံိုသဏ္ဌာန်တလေ့လာမှု ညာ
Pragmatics >> သဒ္ဒါအနက်တလေ့လာမှု
Semantics >> တဝါဟာရ အဓ ပါယ် တလေ့လာမှု
Syntax >> ဝါက ဖွေဲွဲ့ထံိုား တလေ့လာမှု
Phonology
Morphology
Pragmatics
Semantics
Syntax
NLP = NLU + NLG

5. NLP ပ လို ်ရာတွေင် ြကံ တတွေွဲ့တလေ့ရတသာ အြက်အြဲမ ာား
• ဘ သ ုးက ေး သညိ ုးက ေးလံေးရ ါဟ ၊ ုးက ေးလံေးြွဲွဲ့ုးညေးပံိျ ေးဟ ိျ ေးမြစပ ေးကကယ လပါ ယ။
• လူ ချငေးချငေး ရမြစပ ၊ က ံသညေ့ ရ ိ လညေး ဓပပါယရက ကလွဲ၍ ေးလညိှုလွဲမြစခငေး၊ မြစခ ေးရသ ထပ ေးလ ရသ
ုးက ေးလံေးိျ ေးနငေ့ ုးက ေးလံေးပံုးံိျ ေး၊ ရိေးုး ေးုးက ေးလံေးိျ ေးုး လညေး ရပေါ်ရပါကလ ပါ ယ။
• ုး လံေး ုးလံေးကရ ဓပပါယနုးိျ ေးထကမြစခငေး၊ ကယလသလ ဓပပါယရက ကယူနငမြစခငေး နငေ့ ကရထမြစပ ေးမြစခငေးိျ ေးရသညေ့ က
က ပျျူ က သငကက ေးရပေး သညေ့ ရ င ိျ ေးုး ခက ခွဲိျ ေးနငေ့ ကကံ ရလေ့ရပါ ယ။
၁
၂
၃
တဝါဟာရဆိုင်ရာ အနက်အဓ ပါယ်ရှု ်တထွေားပြင်ား (Lexical ambiguity)
ဝါက အထာားအသိုအရ အဓ ပါယ်တကာက်လွေဲပြင်ား (Syntax Level ambiguity)
အဓ ပါယ်မ ာားစွောတကာက်ယူုိုင်ပြင်ား (Referential ambiguity)

6. NLP တွေင် ါဝင်တသာ အဆငေ့်မ ာား
ုးက ေးလံေးပံသဏ္ဌ ရလေ့လ မြစခငေး (Morphological Analysis)
ါကျ ထ ေး သ ရလေ့လ မြစခငေး (Syntactic Analysis)
ါကျ၏ ဓပပါယကရလေ့လ မြစခငေး (Semantic Analysis)
ရမြစပ ၊ ရ ေးက ကျယ ငေ့ ရလေ့လ မြစခငေး (Discourse Analysis)
သဒဒါ က ရလေ့လ မြစခငေး (Pragmatic Analysis)

7. NLP က သံေးမြစပ ပပေး လပရ ငထ ေး ွဲေ့ လပင ေးိျ ေးကရ ေ့
(1) ုး ိ သံသ ေ့ထက ရပေးရသ ုး ုး (Speech Synthesis)
(2) သံိ ုး သ ေ့ထက ရပေးရသ ုး ုး (Speech Recognition)
(3) ုး ခံုး ေးချကရကက ငေ့ မြစြုးရပေါ်လ ရသ ံ ေ့မြစပ ိှုက ခွဲမြစခိေးရလေ့လ မြစခငေး (Sentiment Analysis)
(4) ုးကမြစြငေ့ ဘ သ မြစပ မြစခငေး (Machine Translation)
(5) ုးက ေးလံေး၏ ပဒ ငေးကရလေ့လ မြစခငေး (Stemming)
(6) ုးက ေးလံေးပံသဏ္ဌ ခွဲမြစခ ေးရလေ့လ မြစခငေး (Morphological Analysis)
(7) ါကျ ငေးရ ုး လံေးိျ ေးက ါုးဂဂ ေ့မြစြငေ့ ွဲရပေးမြစခငေး (POS Tagging)
(8) ိညိျ ေးက ခွဲမြစခိေးရလေ့လ မြစခငေး (Named Entity Recognition) နငေ့
မြစခ ေးရသ လပင ေးိျ ေးုး လညေး ရပါ ယ။

8. (၁) စာမ အသံသို ေ့ထွေက်ဆိုတ ားတသာ စနစ် Speech Synthesis (STT)
ရ ေးသ ေးလကရသ ုး က သံထက နင ရမြစပ ငေးလွဲရပေးရသ ုး ုးမြစြုးသည။

9. (၂) အသံမ စာသို ေ့ထွေက်ဆိုတ ားတသာစနစ် Speech Recognition (STT)
ခ STT ကရ ေ့ ံပါ (၁) ိ ရြ မြစပခွဲေ့ ွဲေ့ TTS ွဲ ေ့ရမြစပ ငေးမြစပ ပါ။
ရမြစပ လကရသ သံက ုး မြစြုး ထက ရပေးရသ ုး ုးမြစြုးပါသည။

10. Sentiment
Analysis
ကက ေးရ (ဘကိလကရသ )
Neutral
မြစပ သရဘ ရ ငရသ
ရက ငေးဘကမြစိငရသ
Positive
ပျကသရဘ ရ ငရသ
Negative
ရ ေးသ ေးထ ေးရသ ုး သ ေး၊ ုး ပဒ (သ ေ့) ါကျ ေ့၏ ဓပပါယသည မြစပ သရဘ ရ ငရသ မြစိင ၊
ဘကိလကရသ မြစိင နငေ့ ပျကသရဘ ရ ငရသ မြစိင ုးသညမြစြငေ့ ခွဲမြစခိေးရလေ့လ ရသ ုး ုးမြစြုးသည။

11. (၄) စက်ပဖငေ့် ဘာသာပ န်ပြင်ား (Machine Translation)
ုးကမြစြငေ့ ဘ သ မြစပ မြစခငေး ကရ ေ့ ဘ သ ုးက ေး ုးခိ မြစခ ေးဘ သ ုးက ေး ုးခက
က ပျျူ ရ ေ့ြ ွဲလ ေးမြစြငေ့ ဘ သ မြစပ ရပေးမြစခငေးက ရခေါ် မြစခငေးမြစြုးသည။
မင်္ဂလာ ါ Hello

12. Google Translate

13. https://www.xenonstack.com/blog/evolution-of-nlp/
https://www.tutorialspoint.com/artificial_intelligence/artificial_intelligence_natural_language_processing.htm
https://en.wikipedia.org/wiki/Natural_language_processing
https://monkeylearn.com/sentiment-analysis/
https://www.flaticon.com/
ကိုားကာားြ က်မ ာား
https://en.wikipedia.org/wiki/Speech_synthesis
https://en.wikipedia.org/wiki/Speech_recognition

14. တက ားဇူးတူားတင် ါတယ်
PPT Presentation
လ ပိှုိျ ေးရလျှင လိေးမြစပ ကကံရပေးြ ေ့ြ ရခေါ်ပါ ယရင။