foood and vaibility

3. ค�ำน�ำ
*******
ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ได้ด�ำเนินนโยบายพัฒนาเตรียมความพร้อม
และเสริมสร้างศักยภาพให้กับนักเรียน โดยการพัฒนาควบคู่กันทั้งทักษะวิชาการ ทักษะอาชีพและทักษะชีวิต
ผ่านกิจกรรมการแนะแนวและการจัดการเรียนการสอนที่หลากหลายสอดคล้องกับความสนใจและความถนัด
ด้านอาชีพของนักเรียน เพื่อให้นักเรียนได้ค้นพบตนเอง สามารถก�ำหนดเป้าหมายและวางแผนเส้นทาง
การศึกษาต่อหรือการประกอบอาชีพได้อย่างเหมาะสม เป็นการเตรียมความพร้อมเข้าสู่โลกอาชีพ การพัฒนา
ทักษะความสามารถและสมรรถนะต่างๆที่ส�ำคัญและจ�ำเป็นในศตวรรษที่21ในการด�ำรงชีวิตที่สอดคล้องกับ
ทิศทางการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมน�ำไปสู่ประเทศไทย 4.0
ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ได้จัดท�ำแผนพัฒนาการแนะแนวและแนวทาง
การจัดกิจกรรมแนะแนวการศึกษาขั้นพื้นฐาน ตามแผนยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (พ.ศ. 2561 - 2580)
เพื่อเป็นทิศทางส�ำหรับส�ำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาและโรงเรียน ในการขับเคลื่อนงานแนะแนวและการจัด
กิจกรรมแนะแนวที่เหมาะสมกับช่วงวัยของนักเรียนและสอดคล้องกับบริบทของพื้นที่โดยเอกสารเล่มนี้จัดท�ำ
ในรูปแบบ Infographic เพื่อให้ง่ายต่อความเข้าใจ ซึ่งมี QR code ประกอบการดาวน์โหลดเอกสารเพิ่มเติม
ในรายละเอียดต่าง ๆ ซึ่งประกอบด้วย
1. เอกสารแผนพัฒนาการแนะแนว ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ตามแผนยุทธศาสตร์ชาติ
20 ปี (พ.ศ. 2561 - 2580)
2. เอกสารแนวทางการจัดกิจกรรมแนะแนว ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 - 3
3. เอกสารแนวทางการจัดกิจกรรมแนะแนว ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 - 6
4. เอกสารแนวทางการจัดกิจกรรมแนะแนว ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 - 3
5. เอกสารแนวทางการจัดกิจกรรมแนะแนว ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 - 6
ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ขอขอบคุณผู้ทรงคุณวุฒิ คณะท�ำงานและผู้ที่มี
ส่วนเกี่ยวข้องในการจัดท�ำเอกสารชุดนี้ให้ลุล่วงไปด้วยดี หวังเป็นอย่างยิ่งว่าเอกสารชุดนี้จะช่วยให้ครูแนะแนว
ครูผู้รับผิดชอบงานแนะแนว ผู้บริหารและผู้ที่เกี่ยวข้องในทุกระดับ มีความรู้ ความเข้าใจและเกิดความมั่นใจ
ในการแนะแนวสู่การปฏิบัติ เพื่อพัฒนาคุณภาพนักเรียนให้มีความรู้ ทักษะและสมรรถนะด้านการศึกษา
และอาชีพ พร้อมทั้งการมีสุขภาวะที่ดี สามารถเรียนรู้และด�ำรงชีวิตได้อย่างมีความสุข
(นายอ�ำนาจ วิชยานุวัติ)
เลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

6. เปนกิจกรรมที่สงเสริม พัฒนาและเตรียมความพรอมใหกับนักเรียน ตามความสนใจ
ความถนัดของแตละบุคคล สงเสริมใหนักเรียนคนพบตนเอง ตัดสินใจเลือกเสนทางการศึกษาตอ
และการประกอบอาชีพ มีภูมิคุมกันและมีสุขภาวะที่ดี
ขอบขายของการจัดกิจกรรมแนะแนวมีการด�าเนินการ 3 ดาน คือ

7. นักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 1 - 3 เปนชวงวัยรากฐานของการพัฒนาในมิติตางๆ ใหมีความพรอมในการเรียนรู
การจัดกิจกรรมแนะแนวใหกับนักเรียนจึงเนนการสรางพื้นฐานการปรับตัวทางดานสวนตัวและสังคม จุดเริ่มตนของ
การศึกษารวมทั้งการแนะน�าอาชีพ(CareerOrientation)ใหนักเรียนไดรูจักอาชีพที่หลากหลายเริ่มปลูกฝงลักษณะนิสัย
ในการท�างานที่พึงประสงคเรื่องความรับผิดชอบ ขยัน อดทน ซื่อสัตย ประหยัด อดออม เนนกิจกรรมตอบสนอง
ตอความสนใจ เนนการเรียนรูตามสภาพจริง มีความสนุกสนาน ใหนักเรียนไดลงมือปฏิบัติจริง โดยค�านึงถึงหลักจิตวิทยา
พัฒนาการ และจิตวิทยาการเรียนรูเพื่อเปนพื้นฐานการเรียนในระดับตอไป

8. นักเรียนในชั้นประถมศึกษาที่ 4 - 6 เปนชวงวัยเด็กตอนปลายเตรียมตัวเขาสูวัยรุน มีความเขาใจในเหตุผล
และมีความพรอมในการเรียนรูที่ซับซอนมากขึ้น การจัดกิจกรรมแนะแนวใหกับนักเรียนจึงเปนกิจกรรมที่สงเสริม
ดานสวนตัวและสังคมเพื่อใหมีภูมิคุมกันในดานตาง ๆ พัฒนาความสามารถดานการเรียน และเรียนรูจักอาชีพ
ที่หลากหลายมากยิ่งขึ้นและใหเห็นความส�าคัญของอาชีพ(CareerAwareness)เพื่อใหนักเรียนไดตัดสินใจคิดแกปญหา
อยางสรางสรรค เริ่มรูจักตนเอง ก�าหนดเปาหมายการเรียนและอาชีพ เพื่อเปนพื้นฐานการตอยอดสูการเรียน
การเสริมทักษะอาชีพในระดับมัธยมศึกษาตอไป

9. นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1 - 3 เปนวัยที่เริ่มตนเขาสูวัยรุน มีการเปลี่ยนแปลงตางๆ ทั้งทางกาย
จิตใจ และสังคม กระตือรือรนที่จะเรียนรูสิ่งตางๆ รอบตัว จึงมีความสนใจที่จะตอยอดการเรียนรู ที่ตนสนใจ
ตอจากระดับประถมศึกษา การจัดกิจกรรมแนะแนวใหกับนักเรียนจึงเปนกิจกรรมที่เปดโอกาสใหนักเรียนไดส�ารวจ
ความถนัด ความสนใจ ไดรูจักและคนพบตนเอง (Career Exploration) ผานการเรียนการสอนและกิจกรรม
ที่หลากหลาย สงเสริมใหนักเรียนไดเสริมทักษะและฝกประสบการณอาชีพ เพื่อตัดสินใจเลือกเสนทางการศึกษาตอ
ในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย/สายอาชีพอยางมีเปาหมาย หรือกรณีที่ไมประสงคจะศึกษาตอ สามารถน�าทักษะอาชีพ
ที่ตกผลึกในตัวนักเรียนไปประยุกตใชในการประกอบสัมมาชีพเลี้ยงตนเองไดตอไป

10. นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่4-6เปนชวงวัยที่มีความชัดเจนในการเลือกเสนทางการศึกษาและการประกอบอาชีพ
ควบคูกับการเตรียมพรอมเขาสูวัยผูใหญตอนตน การจัดกิจกรรมแนะแนวใหกับนักเรียนจึงเปนกิจกรรมที่สงเสริม
ใหนักเรียนเติมเต็มความพรอมในการศึกษาตอระดับที่สูงขึ้นและเตรียมเขาสูการประกอบอาชีพ (CareerPreparation)
ตามสาขาอาชีพที่ตนถนัด สนับสนุนนักเรียนไดน�าความรู ความถนัดสูการพัฒนาทักษะอาชีพและปรับตัวเขากับอาชีพ
(CareerAssimilation)ในสถานการณจริงโดยมีแผนการเรียนรูและกิจกรรมแนะแนวที่มีจุดเนนและเปาหมายที่ชัดเจน
ครอบคลุมทั้งทางดานการศึกษา อาชีพ สวนตัวและสังคม

11. คณะท�างาน
แผนพัฒนาการแนะแนวและแนวทางการจัดกิจกรรมแนะแนว
ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน (พ.ศ. 2561 - 2565)
ตามแผนยุทธศาสตรชาติ 20 ป (พ.ศ. 2561 - 2580)
**********************************************************
ที่ปรึกษา
1. นำยอ�ำนำจ วิชยำนุวัติ เลขำธิกำรคณะกรรมกำรกำรศึกษำขั้นพื้นฐำน
2. นำงวัฒนำพร ระงับทุกข์ รองเลขำธิกำรคณะกรรมกำรกำรศึกษำขั้นพื้นฐำน
3. นำยสุเทพ ชิตยวงษ์ ข้ำรำชกำรบ�ำนำญ
4. นำยบุญรักษ์ ยอดเพชร ข้ำรำชกำรบ�ำนำญ
5. นำงสุกัญญำ งำมบรรจง ข้ำรำชกำรบ�ำนำญ
6. นำงสำวนิจสุดำ อภินันทำภรณ์ ข้ำรำชกำรบ�ำนำญ
คณะท�างาน
1. นำงสำววิไลวรรณ ใจแก้ว ข้ำรำชกำรบ�ำนำญ
2. นำยวีระ อุสำหะ ข้ำรำชกำรบ�ำนำญ
3. นำงเนำวรัตน์ ชูสกุล ข้ำรำชกำรบ�ำนำญ
4. นำงสำวพัชนีพร สมำนมิตร ข้ำรำชกำรบ�ำนำญ
5. นำงสำวณัฐกำนต์ มหำวรรณ ข้ำรำชกำรบ�ำนำญ
6. นำงธัญสมร คเชนทร์เดชำ ข้ำรำชกำรบ�ำนำญ
7. นำยอนุชำ มีแก้วเจริญ หัวหน้ำฝำยกำรตลำดวิทยำลัยเทคโนโลยีสยำม
8. นำยสุนทร ศรีเหรำ อำจำรย์ประจ�ำฝำยกำรตลำด (วิทยำลัยเทคโนโลยีสยำม)
9. นำยประภำส ณ พิกุล อำจำรย์คณะครุศำสตร์ มหำวิทยำลัยรำชภัฎเชียงรำย
10. นำงสำวพัชรี ถุงแก้ว อำจำรย์มหำวิทยำลัยรำชภัฏบุรีรัมย์
11. นำยเจษฎำ บุญมำโฮม อำจำรย์มหำวิทยำลัยรำชภัฏนครปฐม
12. นำยนววิช นวชีวินมัย อำจำรย์มหำวิทยำลัยรำชภัฏนครปฐม
13. ว่ำที่ร้อยโทพีระพันธ์ มะรัตน์ ผู้อ�ำนวยกำรกลุ่มนโยบำยและแผน สพป.หนองบัวล�ำภู เขต 1
14. นำยวีระศักดิ์ ศรีสังข์ ผู้อ�ำนวยกำรกลุ่มนิเทศติดตำมและประเมินผล สพม. เขต 2
15. นำงพรพิมล ชินภักดี ผู้อ�ำนวยกำรกลุ่มนโยบำยและแผน สพม. เขต 20
16. นำงจวงจันทน์ อำจจุฬำ ผู้อ�ำนวยกำรโรงเรียนเสนสิริอนุสรณ์ สพป.บุรีรัมย์ เขต 1
17. นำงสำวรตนพร พนมพร ผู้อ�ำนวยกำรโรงเรียนวัดดอนยอ สพป.นครนำยก
18. นำงกันธอร กุลบุตรดี ผู้อ�ำนวยกำรโรงเรียนวัดเขำวนำพุทธำรำม สพป.ชลบุรี เขต 2

12. 19. นำยศิริโชค พิพัฒน์เสฐียรกุล ผู้อ�ำนวยกำรโรงเรียนบ้ำนห้วยก้ำง“รัฐประชำสงเครำะห์”สพป.เชียงรำยเขต4
20. นำยปฐมสุข สีลำดเลำ ผู้อ�ำนวยกำรโรงเรียนเมืองยำง “คุรุรำษฎร์อุทิศ” สพป.นครรำชสีมำ เขต 7
21. นำยบัญชำ ปลื้มอำรมณ์ ผู้อ�ำนวยกำรโรงเรียนวัดขนอนบ้ำนกรด สพป.พระนครศรีอยุธยำ เขต 2
22. นำงสำยชล สิงห์สุวรรณ ผู้อ�ำนวยกำรโรงเรียนเทศบำลบ้ำนศรีฐำน เทศบำลนครขอนแก่น
23. นำยจิรกร ฐำวิรัตน์ รองผู้อ�ำนวยกำรโรงเรียนบุญเหลือวิทยำนุสรณ์ สพม. เขต 31
24. นำยกฤศ วงค์เรือง รองผู้อ�ำนวยกำรโรงเรียนแม่จันวิทยำคม สพม. เขต 36
25. นำงชเนตตี ชนชอบธรรม ศึกษำนิเทศก์ สพป.ตรัง เขต 1
26. นำงสำวปลิดำ พันธ์วัน ศึกษำนิเทศก์ สพป.บุรีรัมย์ เขต 1
27. นำยจีรัฐติกุล ดอนวิจำรณ์ขจร ศึกษำนิเทศก์ สพม. เขต 25
28. นำงสำวศิริวัฒนำพร พริ้งเพรำะ ศึกษำนิเทศก์ สพม. เขต 32
29. นำงธนวรรณพร สังข์พิชัย ศึกษำนิเทศก์ สพม. เขต 9
30. นำงสำวจำรุนันต์ หมู่อ�ำพันธ์ ศึกษำนิเทศก์ สพป.ก�ำแพงเพชร เขต 1
31. นำงดรุณจิต ม่วงมงคล ศึกษำนิเทศก์ สพป.ระยอง เขต 1
32. นำงพัชรำ แย้มส�ำรำญ ศึกษำนิเทศก์ ศึกษำธิกำรจังหวัดเพชรบุรี
33. นำงกชวิมล ไชยะโสดำ ศึกษำนิเทศก์ สพป.พิษณุโลก เขต 1
34. นำงพวงพร นิลนิยม ศึกษำนิเทศก์ สพป.เชียงรำย เขต 1
35. นำงอภิศญำรัศมิ์ ประรำศรี ศึกษำนิเทศก์ สพม. เขต 27
36. นำงรดีวันต์ ปนแก้วเกียรติ์ ศึกษำนิเทศก์ สพป.ปทุมธำนี เขต 1
37. นำงยินดี คงทน ศึกษำนิเทศก์ สพม. เขต 12
38. นำงเพ็ญประภำ ซุยกระเดื่อง ครู โรงเรียนขอนแก่นวิทยำยน 2 (สมำน สุเมโธ) สพม. เขต 25
39. นำงเพ็ญศรี ทองนพเก้ำ ครู โรงเรียนบ้ำนซับสนุ่น สพป.สระบุรี เขต 2
40. นำยสุทธิสันต์ ล�ำโพงเหนือ ครู โรงเรียนบ้ำนโปงแดง สพป.เชียงรำย เขต 2
41. นำงสุทิศำ จำรุเดชำ ครู โรงเรียนบ้ำนยำวี-ห้วยโปง สพป.เพชรบูรณ์ เขต 1
42. นำงสำวนิยม อยู่รัมย์ ครู โรงเรียนรำชประชำนุเครำะห์ 55 จังหวัดตำก
43. นำงธัญยธรณ์ ธ�ำรงกุลไพบูลย์ ครู โรงเรียนโสตศึกษำ สพป.นครปฐม
44. นำงสำวอุทุมพร เมืองใจ ครูโรงเรียนสอนคนตำบอดภำคเหนือในพระบรมรำชินูปถัมภ์จังหวัดเชียงใหม่
45. นำงรัชฎำพร ศักดิ์เศรณี ครู โรงเรียนสันทรำยหลวง สพป.เชียงใหม่ เขต 2
46. นำยศักดินำณันพ์ อัครเสนำกุล ครู โรงเรียนสตรีวิทยำ 2 สพม. เขต 2
47. นำงเครือวัลย์ พนมหิรัญ ครู โรงเรียนนครขอนแก่น สพม. เขต 25
48. นำยอภิเชษฐ์ จันทนำ ครู โรงเรียนทุ่งโพธิ์ทะเลพิทยำ สพม. เขต 41
49. นำงพัชรินทร์ รัตนวงษ์ ครู โรงเรียนวัดจันทร์ตะวันออก สพป.พิษณุโลก เขต 1
50. นำงรัชนี เต็มแก้ว ครู โรงเรียนชุมชนวัดไทรน้อย สพป.นนทบุรี เขต 2
51. นำงจริญญำ ปยะมิตร ครู โรงเรียนชุมชน 8 รำษฎร์อุทิศพิทยำ สพป.พิษณุโลก เขต 3

13. 52. นำงกำญจนำ บัวค�ำ ครู โรงเรียนนำรีรัตน์จังหวัดแพร่ สพม. เขต 37
53. นำงวิไลลักษณ์ ชูสกุล ครู โรงเรียนแก่นนครวิทยำลัย สพม. เขต 25
54. นำงเพลินพิศ ศรีสุวรรณ ครู โรงเรียนสรรพวิทยำคม สพม. เขต 38
55. นำงพัชรินทร์ กองสินแก้ว ครู โรงเรียนศรีฐำนกระจำยศึกษำ สพม. เขต 28
56. นำงกรรณำนุช มูลค�ำ ครู โรงเรียนนวมินทรำชูทิศ พำยัพ สพม. เขต 34
57. นำยภัทรวีร์ คุณโท ครู โรงเรียนเบตง “วีระรำษฎร์ประสำน” สพม. เขต 15
58. นำงกำญจนำ โทขันธ์ ครู โรงเรียนศิลำทองพิทยำสรรค์ สพม. เขต 28
59. นำงสำวสวิตตำ ปจจัย ครู โรงเรียนสองห้องพิทยำคม สพม. เขต 32
60. นำงจิรำพรรณ เพียนอก ครู โรงเรียนบุญเหลือวิทยำนุสรณ์ สพม. เขต 31
61. นำงทวีสิน กฤษสุวรรณ์ ครู โรงเรียนบุญเหลือวิทยำนุสรณ์ สพม. เขต 31
62. นำงสำวภณิชชำ อุดมเลิศปรีชำ ครู โรงเรียนชลรำษฎรอ�ำรุง สพม. เขต 18
63. นำงสำวรุ่งทิพย์ เสำสูง ครู โรงเรียนสิรินธร สพม. เขต 33
64. นำงจรัสพักตร์ ชูพิพัฒน์ นักวิชำกำรศึกษำ สพป.นครปฐม เขต 1
65. นำงลักษณำ ตั้งจรูญชัย นักวิชำกำรศึกษำ สพป.นครรำชสีมำ เขต 1
66. นำงอุบล วงศ์ทับแก้ว นักวิชำกำรศึกษำ สพม. เขต 9
67. นำงอุไรวรรณ อินทะสะ นักวิชำกำรศึกษำ สพม. เขต 6
68. นำงสำวลดำ เย็นใจ นักวิชำกำรศึกษำ ส�ำนักบริหำรงำนกำรศึกษำพิเศษ
69. นำยสำมำรถ รัตนสำคร นักวิชำกำรศึกษำ ส�ำนักบริหำรงำนกำรศึกษำพิเศษ
70. นำงเกษศิรินทร์ สุวรรณสุนทร ผู้อ�ำนวยกำรกลุ่มพัฒนำระบบกำรแนะแนว
ส�ำนักวิชำกำรและมำตรฐำนกำรศึกษำ
71. นำงสำวเปรมวดี ศรีธนพล ส�ำนักวิชำกำรและมำตรฐำนกำรศึกษำ
72. นำงสำวชุลีกร โชติดี ส�ำนักวิชำกำรและมำตรฐำนกำรศึกษำ
73. นำงสำวสุรีย์ เนตรมณีสุข ส�ำนักวิชำกำรและมำตรฐำนกำรศึกษำ
74. นำงศรินทร ตั้งหลักชัย ส�ำนักวิชำกำรและมำตรฐำนกำรศึกษำ
75. นำงสำวบุญกัณฐพันธ์ วัลย์มำลี ส�ำนักวิชำกำรและมำตรฐำนกำรศึกษำ
76. นำงสำวสุภำพร คงช่วยชำติ ส�ำนักวิชำกำรและมำตรฐำนกำรศึกษำ
77. นำงสำววิภำวรรณ์ กันธำ ส�ำนักวิชำกำรและมำตรฐำนกำรศึกษำ
78. นำยวงศกร มำระวงค์ ส�ำนักวิชำกำรและมำตรฐำนกำรศึกษำ
79. นำยจิตตกร ศรีทร ส�ำนักวิชำกำรและมำตรฐำนกำรศึกษำ

14. คณะบรรณาธิการ
1. นำงเกษศิรินทร์ สุวรรณสุนทร ผู้อ�ำนวยกำรกลุ่มพัฒนำระบบกำรแนะแนว
ส�ำนักวิชำกำรและมำตรฐำนกำรศึกษำ
2. นำงสำวเปรมวดี ศรีธนพล ส�ำนักวิชำกำรและมำตรฐำนกำรศึกษำ
3. นำงสำวสุภำพร คงช่วยชำติ ส�ำนักวิชำกำรและมำตรฐำนกำรศึกษำ
4. นำงสำววิภำวรรณ์ กันธำ ส�ำนักวิชำกำรและมำตรฐำนกำรศึกษำ
5. นำยวงศกร มำระวงค์ ส�ำนักวิชำกำรและมำตรฐำนกำรศึกษำ
ออกแบบปกและรูปเลม
1. นำงเกษศิรินทร์ สุวรรณสุนทร ผู้อ�ำนวยกำรกลุ่มพัฒนำระบบกำรแนะแนว
ส�ำนักวิชำกำรและมำตรฐำนกำรศึกษำ
2. นำงพัชรินทร์ กองสินแก้ว ครู โรงเรียนศรีฐำนกระจำยศึกษำ สพม. เขต 28
จัดท�าโดย ส�ำนักวิชำกำรและมำตรฐำนกำรศึกษำ
ส�ำนักงำนคณะกรรมกำรกำรศึกษำขั้นพื้นฐำน กระทรวงศึกษำธิกำร
ปที่พิมพ พ.ศ. 2562
จ�านวนพิมพ 33,000 เล่ม
พิมพที่ ห้ำงหุุ้นส่วนจ�ำกัด โรงพิมพ์อักษรไทย (น.ส.พ. ฟ้ำเมืองไทย)
เลขที่ 85, 87, 89, 91 ซอยจรัญสนิทวงศ์ 40 ถนนจรัญสนิทวงศ์ แขวงบำงยี่ขัน เขตบำงพลัด กรุงเทพมหำนคร 10700
โทร. 0-2424-4557, 0-2424-0694 แฟกซ์ 0-2433-2858