2. ककचन स्वच्छता काय आहे?
स्वच्छता म्हणजे स्वच्छतेच्या माध्यमाने चाांगले
आरोग्य राखण्याचे शास्र आणण प्रथा.
अनेक घराांसाठी, स्वयांपाकघर सवाात लोकप्रप्रय
कक्ष आहे. हे अन्न तयार करण्यासाठी, अन्न
शशजवण्यासाठी आणण जेवण एकत्ररत करण्याचा
एक ठठकाण आहे आणण जेथे लोक एकर येणे
आवडतात. पण हे एक असे ठठकाण आहे जे
स्वच्छ आणण जजवाणू-मुक्त ठेवले पाठहजे.
स्वयांपाकघरातील स्वच्छता ही एक प्रथा आहे
ज्यामुळे अन्न दूप्रित होणे आणण जीवाणूचा प्रसार
कमी होतो.
3. उद्दीष्टे
आरोग्याचा दजाा वाढवा.
अन्नाची गुणवत्ता ठिकवून ठेवण्यासाठी, खाद्यजन्य
रोगाांपासून स्वतःचे सांरक्षण करण्यासाठी, अन्न
सुरक्षक्षत ठेवण्याच्या सोप्या व व्यावहाररक
पद्धतीांबद्दल लोकाांना सूचचत करणे आणण
शशकवणे.
4. ककचन स्वच्छता का आवश्यक आहे?
खालील कारणाांसाठी स्वयांपाकघर स्वच्छता
आवश्यक आहे –
के वळ आरोग्यदायी स्वयांपाकघर धूळ आणण
घाण काढू शकतो.
अस्वच्छतापूणा स्वयांपाकघर म्हणजे जेवणात कमी
पोिण.
आरोग्यदायी स्वयांपाकघर स्वयां स्वच्छ आहार देते.
5. महत्वपूर्ण स्वयंपाकघर स्वच्छता टटपा
आपले हात धुवा
अस्वच्छ हातामूळे हाननकारक
जीवाणू स्वयांपाकघर आणण
अन्नावर पसरू शकतात.
म्हणुण अन्न तयार
करण्यापूवी आपण हात स्वच्छ
धुवा. आपण माांस आणण भाज्या
सारख्या कच्च्या अन्नपदाथाांन्ना हात
लावल्यानांतर साबण व कोमि पाण्याने
हात धुवा.
6. फळे आणर् भाज्या धुवून घ्या
आपण फळ आणण भाज्या
त्या वरील जांतू काढून
िाकण्यासाठी थांड पाण्यात
आधी त्याांना धुवून घेतल्या
पाठहजे.
अस्वच्छ भाजीपाला व फळे
खाल्यास त्या वरील ककिकनाशके
आणण घाण अन्ना माफा त शरीरात
जावून प्रवप्रवध रोगास कारणीभूत ठरते.
7. स्वयंपाकघराची साफ सफाई करर्े
स्वयांपाकघरात अनेक जांतु
असतात,त्यामूळे जेवण तयार
करण्याआधी स्वयांपाकघर
पूणापणे स्वच्छ आहे याची
खारी करा. स्वयांपाक घरातील
फरशी धुवून आणण स्वच्छ
करा. अन्न तयार करताांना
वापरले जाणारे कपडे आणण इतर साठहत्य जीवाणूांच्या
वाठढसाठी अचूक स्थान ठरू शकतात, म्हणून
त्याांना ननयशमतपणे धुवा ककां वा बदलवा.
8. स्वयंपाक क्षेत्रात खोकर्े आणर् श ंकर्े टाळा.
आपण आजारी असताना
अन्न तयार करु नका,
शशांके ण्याने अन्न पधाथा दूप्रित
होवून रोग प्रसार होतो.
तसेच आपल्या हाताला ईजा
झाली असल्यास, जखमी हात
अन्नपधातााच्या सांपकाात येणार नाही याची काळजी
घ्या.
9. आपली नखे कापा
नखे कमी ठेवावेत तसेच
साबण आणण पाण्याने
नखाची बाजू वारांवार साफ
करावी. त्याांच्या लाांबीमुळे,
लाांब नाखे अचधक घाण
आणण जीवाणू वाठढस मदत
करतात, त्यामुळे रोग प्रसार होतो.
10. स्वच्छ कपडे वापरावे
ओलसर कापड जीवाांना
जीवाणू करण्यासाठी
योग्य स्थान आहे.
म्हणून स्वयांपाक
घरातील कपडयाांना
ननयशमतपणे धूवणे
गरजेचे आहे.
11. आपले के स बांधर्े ववसरू नका
के स न बाांधल्यास ते अन्नात
पडून अन्न दुप्रित होण्याची
सांभावना असते. दुप्रित अन्न
आरोग्यास हाननकारक असते.
म्हणुन स्वयांपाक घरात काम
करण्या आधी के स बाांधणे
प्रवसरू नका.
12. स्वच्छ भांडी वापरा
आपले हातपाय, भाांडी आणण
आपल्या स्वयांपाकगहा
जवळील आजारपणामुळे
जजवाणू अनेक ठठकाणी
ठिकू न राहू शकतात.
आपण आपले हात आणण
भाांडी न धुतल्यास आपले
अन्न आणण आपल्या कु िुांबाला जीवाणू पसरू
शकतात.
13. अन्न पदार्ाणचा योग्य संचय
आपल्या आरोग्याचे रक्षण
करण्याचे उत्तम मागा
म्हणजे पौजटिक आणण
सांतुशलत आहार भरपूर
प्रमाणात असणे. काही
कच्चे अन्न आणण त्याांचे रस खाद्यजन्य
रोगजनकाांच्या द्वारे दूप्रित होऊ शकतात जे
आपल्याला आजारी बनवू शकतात. आपल्यास व
आपल्या कु िुांबाला अन्नाशी सांबांचधत आजाराांपासून
सांरक्षक्षत करण्यासाठी अन्न योग्य रीतीने साठवून
ठेवणे गरजेचे आहे. त्या साठी अन्न पदाथा नीि झाकु न
ठेवावे.