3. -Cùng với sự phát triển của giáo dục, kiến trúc,...
Nhiều ngành khoa học kĩ thuật ở thời Lý bắt đầu
phát triển.
-Đặc biệt là sự phát triển về vũ khí trong chiến đấu
với số lượng lớn giáo, mác, cung, nỏ, khiên và
sự hỗ trợ công cụ công thành như máy bắn đá,
những kỹ thuật tiên tiến
-Khoa học kĩ thuật thời Lý là nền móng cho sự
phát triển vượt bậc của khoa học kĩ thuật thời Trần
trong thời gian kế tiếp
4. Thời Trần có sự phát triển nhanh chóng và vượt bậc
của khoa học kĩ thuật
Sử học:
-Năm 1272, tác phẩm Đại Việt Sử Kí của Lê Văn Hưu
ra đời.
Đây là bộ quốc sử đầu tiên của nước Việt Nam, do
Lê Văn Hưu đời Trần soạn ra, gồm 30 quyển, ghi
chép
lịch sử Việt Nam từ Triệu Vũ Đế đến Lý Chiêu Hoàng
5. -Năm 1377,tác phẩm Đại Việt Sử Lược ra đời
Đại Việt sử lược , còn có tên là Việt sử lược , là một
cuốn lịch sử Việt Nam viết bằng chữ Hán của một
tác giả khuyết danh, ra đời vào thời nhà Trần. Đây
là
cuốn sử biên niên thuộc hàng sớm nhất củaViệt
Nam
còn được lưu truyền cho đến nay.
-Ngoài ra còn có bộ Trung Hưng Thực Lục do Trần
Nhân Tông sai các văn thần biên soạn
6. Y học:
Trong y học nổi tiếng là Tuệ Tĩnh, vị thánh thuốc
Nam,
ông được phong là ông tổ ngành dược Việt Nam và
là
người mở đầu cho nền y dược cổ truyền Việt Nam.
Các bộ sách nổi tiếng Nam Dược Thần Hiệu và
Hồng Nghĩa Giác tư y thư là do ông biên soạn .
Trong đó bộ Hồng Nghĩa Giác tư y thư biên soạn
bằng quốc âm, trong đó có bản thảo 500 vị thuốc
nam
và ông đã nêu ra nhiều phương pháp khác nhau để
chữa bệnh như: châm, chích, chườm, bóp, xoa
7. Vũ khí:
Hồ Nguyên Trừng và các thợ thủ công chế tạo
được
súng thần cơ và đóng các loại thuyền chiến có
lầu, ....
phục vụ cho việc chiến đấu
8. Khao học quân sự:
- Binh thư yếu lược là một tác phẩm của
Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn soạn vào thời
Trần về nghệ thuật quân sự, đáng tiếc đến nay
đã thất truyền
- Ngoài ra còn có Vạn Kiếp tông bí truyền thư, còn
gọi là Vạn Kiếp binh thư, là một tác phẩm của
Trần Hưng Đạo về nghệ thuật quân sự, có lẽ
chủ yếu là bày binh bố trận, nhưng đến nay
đã bị thất lạc. Ông sưu tập binh pháp các nhà,
làm thành bát quái cửu cung đồ, và đặt tên tác phẩm
như vậy.
9. Chính trị:
Hoàng triều đại điển (Hán tự: Huáng cháo dà diǎn)
là tên gọi một cuốn sách do các đại thần
Nguyễn Trung Ngạn và Trương Hán Siêu phụng mệnh
Hoàng đế Trần Dụ Tông mà biên soạn năm 1337,
ghi chép những điển pháp Đại Việt dưới triều Trần.
Tác phẩm này hiện đã thất truyền.
10. Thiên văn học:
-Đặng Lộ (?-?) được cho là nhà thiên văn học đầu tiên của
Việt Nam, làm quan dưới thời Trần Minh Tông và Trần Hiến Tông
-Trần Nguyên Đán, hiệu Băng Hồ, là tôn thất nhà Trần, dòng
dõi Chiêu Minh vương Trần Quang Khải. Làm quan tới Tư đồ
dưới thời các vua Trần Nghệ Tông, Trần Duệ Tông và
Trần Phế Đế, tước Chương Túc quốc thượng hầu.
Nguyên Đán là người hiền từ, nho nhã, có phong cách của
bậc quân tử thời xưa
-Cùng với Đặng Lộ, ông là một trong những người đặt nền
móng sơ khai cho ngành Thiên văn học ở Việt Nam. Ông đã
soạn ra cuốn “Bách thế thông kỉ thư” trong đó ghi chép các
nhật nguyệt thực và chuyển động của 5 hành tinh
(Thủy, Kim, Hỏa, Mộc, Thổ) từ thời Hồng Bàng đến thời Lí, Trần.
Tiếc rằng cuốn sách quý này đã bị giặc Minh đốt phá
11. Thời Hồ với 7 năm tồn tại quá ngắn ngủi nên những
phát triển về khoa học kĩ thuật vẫn còn hạn chế,
chưa có điểm nổi bật đáng kể.
12. Khoa học kĩ thuật ở thời Lê Sơ phát triển nhanh
chóng
Sử học: Đại Việt Sử Kí Toàn Thư gọi tắt là Toàn
thư,
là bộ quốc sử bằng chữ Hán và chữ Nôm , viết , ghi
chép lịch sử Việt Nam từ thời đại truyền thuyết
Kinh Dương Vương từ năm 2879 TCN đến
năm 1675 nhà Hậu Lê. Đây là bộ chính sử Việt Nam
xưa nhất còn tồn tại nguyên vẹn đến ngày nay,
là di sản vô giá của văn hóa dân tộc và là nguồn
tư liệu dồi dào cho ngành sử học
13. Toán học: Môn toán thời Lê Sơ được triều đình khá
coi trọng
Hai nhà toán học nổi tiếng thời Lê sơ là Lương Thế Vinh
và Vũ Hữu.
-Lương Thế Vinh được gọi là Trạng Lường. Ông đã bỏ
ra nhiều thời gian đo đạc, tính toán ruộng đất trên thực
địa, rồi rút ra những quy tắc chung để truyền dạy cho đời.
-Tác phẩm ông để lại là Đại thành Toán pháp
-Vũ Hữu được đánh giá là nhà toán học xuất sắc nhất thế kỷ 15
.
Tác phẩm Lập thành toán pháp cùng phương pháp đo tính
ruộng
đất của ông được phổ biến ra cả nước
14. Y học:
Hai nhà y học nổi tiếng nhất trong thời kỳ này là Phan Phu
Tiên
(đồng thời là nhà sử học) và Trạng nguyên Nguyễn Trực.
Phan Phu Tiên là tác giả sách Bản thảo thực vật toản yếu.
Nội
dung sách bao gồm các biện pháp chữa bệnh và chú trọng
đến
chế độ ăn uống . Ông kê ra hơn 400 loại thức ăn động vật và
thực vật ở Đại Việt và các công dụng của các loại thức ăn đó.
Nguyễn Trực có tác phẩm để lại là Bảo anh lương phương
năm
1455. Nguyễn Trực đã nêu ra 5 phép khám bệnh cho trẻ em,
đi sâu vào bệnh đậu mùa và liệt kê 114 vị thuốc chữa bệnh
này.
15. Địa lý :
-Năm 1435, cuốn Dư Địa Chí ra đời
Dư địa chí , còn gọi là Ức Trai di tập Nam Việt dư địa chí
(là sách địa chí do Ức Trai Nguyễn Trãi, danh thần của nhà
Hậu Lê, biên soạn vào năm1435.
Cuốn sách viết bằng chữ Hán, ghi chép sơ lược về địa
lý hành chính và tự nhiên của Việt Nam qua các giai đoạn lịch
sử
-Bản đồ Hồng Đức là bộ bản đồ địa lý Đại Việt được hoàn tất,
ban hành vào đời vua Lê Thánh Tông năm Hồng Đức thứ 21
(1490).Được coi là bộ bản đồ địa lí đầu tiên do nhà nước
phong
Kiến thực hiện của Việt Nam.
