PPNCKD

1. Ky thl1~tchon mill!
J
f ~
I Phi xac xuat I Theo xac suat
I
r I l- I-
Thuan ti~n Phan doan Phat h'ie'n mam Djnh rrurc
I l l
Ngau nhien don glan He thong Phan tang Theonh6m
Hinh 6,2, Ole phuong phap chon m~u
4,4. Cac phuong phap chon m~u
Co nhicu phuong phap chon mau, chung ducc chia thanh hai nh6m
chinh (Hinh 6.2) bao gum (J) cac phuong phap chon mau theo xac
5uat (probability sampling), lhuimg gQi Iii chon m~u ng§u nhien, va
(2) cac phuong phap chon mau khong theo xac suat, con gOi la phi
xacsuat hay khong ng5u nhien (non-probability sampling).
tlnh kich thlYOCm~LI, gia SLrErA dbi hoi kich rhiroc m~LI 111
300 va hoi
qui doi hoi kich thuoc m~u Iii 150, chung ta phai chon kich rhuoc
m~LI n = 300 (nguyen t~c mall cang Ian cang tot). Ly do lit nell kich
thuoc mall thoa cho phan tich EI'A (yeu diu kich thtroc 16n hem) th]
n6 cung thoa cho phan tich hoi qui (yeu diu kich thiroc mau nho
hon).
kinh doanh
cuu khoa

2. 22(
1hut'mg ,h.,lIlgcho de ngillen
ciru chinh thlie
Pharn vi
Sil'dlln~
Tinh d~i dil;'n Ihap, kh6ng long
quat 1103cho dam dong
Dungcho cac nghien cuu so bfj.
kham pM
lililS 'Iuat h6a cho dam dong
Ton kcm IhO'.gian "iI dli phi
:--Ihull"
diem
Tiel kiern dUQCllim glan va chI
phi
TIll'" rae slIli)
-----------------------------
Phi xi.,11111
Phuong phap chon mau
O~c linh
so sanh
VlI diem
Bang 6.1. D~c diem hai phuong phap chon mau
Chon m5u theo xac suat IIIphuong phap chon mAli rna trong d6
nhil nghicn c(I'LI biet truce duoc xac sLiat tham gia vao m&u cua cac
phfin nr, Khi m511duoc chon rheo phuong phap xac suat thl cac tham
socua n6 co the' dung de lfOC luong ho~e kiem dinh cac tham socua
dam dong nghicn cuu (vd, Seheaffer & ctg 1990). Trong khi d6 chon
m~lI phi >.acsuat (khong theo xac suat) lit phuong phap chon m~u
rna trong do nha nghien ciru chon cac phan Ilr tham gia vao m5u
khcng theo qui lu~t ngiiu nhien. Nha nghien ciru co the' chon theo SI!
thu~n ti~n, theo danh gia chi! quan cua mmh vv. Vi the, khi m5u
duoc chon theo phuong phap phi xac sua! thi cac tham so cua no
khong the' dung de' u'o-eluong hoac kie'm dinh cac tham so ella dam
dong nghien ciru.
Trong nghicn cU'Ukiem djnh ly Ihuyet khoa h9C, de quyet djnh
chon m5u theo phuong phap nao n11i1
nghien ciru phai xem xet nhi'eu
yeti to. Nhu'ng yell to chinh din quan tam Iii rnuc tieu nghjen CLI'lI,
tlnh t6ng quat hoa cua kel qua nghien cuu, thai gi.anva chi phi. MOL
each long quat, chon maLI phi xac sLlat tlurong duoc suo dung trong
nghien cuu kham phri sa bO,d~c bi~t 111
trong nghien ciru de danh gia
sa bi, thang do, va chon maLithee xac suat dLfQ'C
slf dung cho nghien
cuu chinh thuc (nell co the' thuc hi~n diroc). Bang 6.1 tom tKl m<;tso
l!~C
diem co ban cua hai phuong phap chon m~u.
CI"!'7nl! 6. Chc,ln Il1~U trong nghien cU'U dinh (ltVng

3. 5,1. ChOIl m~u theo phucng phap ng~u nhien don gian
Trong phuong phap chon m5u ngSu nhien dan gian (simple random
sampling) nay, cac phan tt'r deu c6 xac suat tharn gia vao mau MU
nhau va biet duoc truce. De' chon cac phan tlr cho m~u nha nghien
cuu dung bang ng~u nhien hay su dung I~nh ng~u Mien trong
EXCEL (Rand).
Phuong phap chon mau ngSu nhien don gian c6 1.1'U diem Iii
don gian, d~ thuc hi~n neu chung ta c6 mQt khung m~u hoan chinh.
Tuy nhien, muc phan bo mau tren dam dong co thebi vi pham nhat
Iiidoi v6i dam dong nghien ciru co kich thuoc Ion va kich thuoc m5u
5, Cac phuong phap chon m~u theo xac suat
C6 nhi'eu phuong phap chon m5u thea xac suati nhirng phuong
phap thuong dllllg trong nghien cuu kie'm djnh ly thuyet khoa hoc
baa gom: (I) phuong phap ng~u nhien dan gian, (2) phuong phap h~
thong, (3) phuong phap phfin fang, va (4) phuong phap chon m~lI
thco nhorn (vd, Sud man 1976).
4.5. Tic'n hanh chon m~u
Sau khi dii xac dinh phuong phap chon m§u, cong vi~c cuoi cUng ella
qui trlnh chon m§u 1atien hanh chon m~lI:chon cac phan tlr cho m§u
thea phuong phap chon m5u dil dU'Qcxacdinh. Neu chon m~lIb~ng
cac phuong phap chon m5u thea xac suat thl sau khi chon xong cac
phan tlr cho m§u, chung ta phai tien hanh danh dau vi tri (mapping)
cac phan nr trong miu de' t6 clurc va quan ly vi~c phong van. Ph6ng
van vien khong duoc thay doi phan tu m~u dil duoc xac djnh. Trong
mrong hO'Pchon mau b~ng cac phuong phap chon m5u phi xac suat
thl ph6ng van vien dU'ge h.,r do thay the phfin tlr tham gia vao mSlI,
mi~n sao cho phan nl d6 th6a man cac tinh chat can co cho phuong
phap chon miiu phi xac suat do.
Phuong phap nghien cuu khoa hoc trong kinh doanh
222

4. 5.2. Chon mau thea phuong phap h~ thong
Trong phuong phap chon mau thea h~ thong (systematic sampling)
nhil nghien ctru lien hanh sdp xep kich thuoc ]'( ella dam dong thea
thu tv ttl ) den N. Sau do tinh buoc nhay Nln, Biroc nhay 51
(Sampling lnterval) " Nln, Cia tr] nlN duoc goi la ti J~ chon m~u
(sampling fraction). Lay vi du, neu dam dong co kich thurrc N" 1000
va m~u se chon co kith thuoc n = 100 thl buoc nhay SI! loll10, l Iay n6i
each khac, chung ta chia dam dong ra thanh 100 nhom. M6i nhorn co
so hl'c,mg p',5n tll' nlnr nhau va bAng voi buoc nhay (10), M6i nhom se
co m(>t ph'iln ltf tharn gta vim m~u,
ricp thee, chon ng§u nhien mot diem xLiat phat (starting point)
tr~mg nhorn mll'oi phan ur daLi tii~n(tiilibuoc nhay thu' nhat), Thuc
su, chung til kh5ng nhat thiet phai b~t d'ilu b~ng nhom dati tien rna
co lhe' bcil dau b~ng bfi't ky nhom nao ding duoc. Nell b~t d'au b~ng
nhorn d'au licn thl sil ket thuc [) nh6m cudi cung. Neu b~t d'Su b~ng
mQt nhorn bat ky nao d6, lay vi du nhom 20, thi sau khi den nhom
100 (nhom C'lloielmg), chung ta tiep l'IC quay lai nhom 1 va ket thuc
6 nhorn 19. Tu diem xlIilt phat nay va dtra vao buoc nhay de chVI1
cac phan tu tiep theo cho m~lI
cho den khi dll so 11[<;Ing
ph'fll1ttr tham
giil vaom~lI.
Lay vi du, gia su chung ta muon chon mot m511c6 kich thuoc n
; 100 tu mot dam dong c6 kid, thuuc 1' ~ 1000. 111lr v~y buoc nhay
Iii t./n - 2000/200 " 10 (Irong vi du tren day). De chon phan 11.1 dau
tien trong cac pl,Sn hi til I den 10,chung ta dimg phuong phap chon
m511ng5u nghien don gian. Cia su ket qU<l ia phan 11.1 thll 6 lhi hie
nay, phan lu lIu! hai tham gia vao m511 la philn l-tf thti 16 trong
nho. Chinh VInhuoc diem nay, phoong phap chon mau ngau nhicn
dan gian duoc Slr dung trong truong hap dam dong co kith IhuGC
nho va thlr&ng duoc Slr dung cho vi~c chon phan tlr cho cac phuong
phap chon mau khac nhu chon die'm xual phat trong phuong phap
h~ thong,
223
ChUOl1g 6, Chon I11~U
rrong nghicn cuu dinh Ilrong

5. Phan tir thue 100 = 996
Ket qua
Die'm xuat ph at = 6
Ph'lin tllu 2 = 16
Phan nr thu 3 =26
N =1000
n =100
BlI"(Jcnhay 51= N/n = 10
998
999
1000
8 18 28
9 19 29
10 20 30
f6--.i6-i6----.~.-----9961l
~
991
992
993
1 11 21
2 12 22
3 13 23
[(11ling mlu
Hinh 6.3. Chon mau h~ Ih6ng
khung m~u (6 + 10), phfin nr th(r ba la 26 (16 + 10), vv. Tiep h,IC nhu
v~y, ph'an nr LhLr
100 tham gia vao m~u Iii996 (Hlnh 6.3).
Phucng phap chon mfill h~ th6ng giup chung ta kh~e phuc
duoc kha nang phlin bo khong dell ella phirong phap chon mfill
ngfiu nhien don giflO. Tuy nhien no cling co nhtroc diem III nell
khung m~u duoc xep thea chu ky va tan 56 cua no trung voi blfoe
nhay lhi milu 5e bi chech. Uly vi du nell chung ta s~p xep khung milu
theo dQ tuOi each nhau 30 nlOi (tll' 21 den 50 nloi) va khung milll
dUQC xep e6 fan sO la 30 (Bang 6.2). Neu buoc nhay 51ciing Iii 30 thi
vi~c chon milu se bi chech: gia su diem xuat phat la ph'lln Ill' 56 2
(phan tU dau tien tham gia vao m5 Iiiphan tll' 562, co 22 tuoi), phan
nl' thll hai tham gia vao m5u la philn tir s6 32 (2+30) va nguoi nay
cling co llloi lil 22. Tiep tuc nhu v~y cho cac ph'lin nr khac tharn gia
vao mSu. Va, luc nay, trong m511cua chung ta chi baa g'Om nhirng
nglloi co tlloi 11122.
Plnrong phap nghien cU'U khoa h9Ctrong kinh doanh
224

6. 5.3. Chon m§u theo phuong phap phiin tling
Trong phuong phap chon mall philn fang hay phan nhom dong nhat
(stratified sampling), ngu'ai ta chia dam dong ra thanh nhieu fang
gom cac nhom nh6 (stratum), cac nhom nay chinh Iii dan vi chon
m~lI, Ole nh0111nily thoa man mQI tieu chi 111
cac ph'an lip Irong ding
m(lt nhom co lInh dang nh5't (homogeneity) cao va cac p11anttl' giua
cac nh6m co tinh d] bi~t (heterogeneity) cao. Hay n6i die khac,
nguyen t~c phan nh6m 121
ellllS nhom dang nhfit, khac nhorn d] biet.
Cac nh6m ni1y Ili c6 the' dl1~1C chia thanh nhieu nhorn nh6 han
nhung elmg phili thoa man dmg ticu chi nhir tren. De' chon phan tll'
cho milu trong lL1'Ilg nh6m, nho nghien cuu c6 the' dung phoong
phap hp,thong ho~c ng5u nhien de", gian.
Phuong phap chon mau phfiu tang eo the duoc thuc hien thee ti
Ie:(proportionate stratified sampling}--so Iuong phan nr ChQl1 eho
m5u Irong umg nh6m ti I~ vc1iso luong p11anttl ella chung hoac
khcng thea tt I~ (disproportionate stratified sampling}--so luong
philn hi chon eho m5u trong rung nh6m khong ti I~ voi so luong
philn tu cua chung.
Vi du, giit Slf chung ta muon chon mot m5u co kich thuoc n ;
200 til mOt dam dong e6 kich thuoc N = 2000. Chung ta chia dam
dong ra thanh bon nh6m voi kich thtr6e cua hJ'ng nh6m va so IUQ1lg
tharn gia vao mSu trlnh bay Irong Bang 6.3.
6. ChQJ1 m5u
Bang 6.2.Vi du blfoc nhay va Ian 55 khung m§u trung nhau
I'h~n
tit °ru(')i PhRn tlr Tuoi Ph'Sn hi Tuoi
21 31 21 61 21
I 2 22 32 22 62 22
30 5() bO 50 90 50

7. 5.4. Chon m511 thea phurmg phap chon theo nhom
Trong cdc phuong phap chon m511thea xac suat trinh bay truce day,
ph'5n til' m511dU'Q'C chon true tiep ttl' khung mau. Neu lit phuong
phap chon m~u ng~u nhien don girm hay phuong phap h~ thong IJl1
phan Ill' mall duoc chon iiI' dam dong; vai pbuong phap phan tang
thi phan ILl m5u duoc chon ttl' don vi m5l1. Nhir v~y, trong cac
phuong phap chon m5u nay, viec chon m5u duoc tien hanh cho tlmg
phan tu.
Trang phuong phap chon m~lt thea nhom hay con gOi lit phan
nh6m eli hiet (cluster sampling), nha nghien ciru ciing chia dam liong
rn thanh nhfeu nh6m nho (clusrerj=don vi chon m~lI-nhll Irong
phuong ph.!p phan fang. Tuy nhien, cac don vi (nhorn) nay co d~c
diem 111
cac ph'Sn tu trong cung mol nhom co tinh d] bi~t cao va cac
philn nr gill;! cac nh6m co hnh dong nhat cao; nghia la. cung nh6m
d] bi~t, khac nh6m dong nhal. Nhu v~y, nguyen t~c phan nhom
trong phuong phap chon m~u thea nhom nguqc vui nguyen t~c
phan nhorn trong phuong phap chon m~ll phan tang {cung nhorn
Phuong phap chon m~lI philn fang co tinh phan ho cao trong
dam dong nghien CUll.Han nira, nell cac phan tit trong cung mQI
nh6m c6 tinh dong nhat cao se giup d10 vi~c chon cac phan nr trong
dan vi (nh6m) cho m~lt se co hi~lI qua thong ke cao. Vi vay, trong
cac phuong' phap chon m5u thea xac suat thi phuong phap chon
mall phan Cang cho chung ta hi~u qua thong Ke 00 nhat.
,6.3. Vi du chon m~u phan fang: theo va khfmg theo tl l~
Phuong Nh6m Tilng
ph:p chQI1 1&700 11=400 111=300 IV=600 N=2000
n,,"O " If 70 40 30 60 n=200
Kh6I1.~1/.,,,IiIf 60 50 20 70 0=200
Plwong ph,ip I1ghien crru khoa hoc trong kinh doanh

8. dong nhat, khac nhorn dj bi~t). Chung ta c6 the I~i tiep tuc chia cac
nhorn thanh tLlI1gnhorn nho nira. vv. Sal! cl6 nell chung ta dung
phuong phap chon m~ll ng~ll nhien don gian hay phuong phap h~
thong de chon ngau nhiCn mot so nhom.
Tat ca cac phan nr trong cac nhom se tao thanh phan tlr cua
mall va nhu v~v kich thuoc milu 111
tong ole phan ttl' cua cac nhom da
chon. Trong tru<mg hop nay, chung ta chon don vi mau thay vi chon
phan tu nlur cac phuong phap chon m~u khac, Nell chon mall theo
each thuc nay thi no duoc goi Iii chon mall theo nhom m{>tbuoc
(one-stage duster sampling).
Ne'u sau khi chon nhom chung ta I~ tien hanh chon phan nr
trong tlll1~ nh6m de' lham gia vao m~u thi phuong phap chon 111~L1
then nh6111 dang nay duoc goi Ii!phuong phap chon mau theo nhom
hai buoc (two-stage cluster sampling). Tuong tv nhu v~y, chung ta
co the' c:hQI1m~lI thea nhorn, ba biroc, VV. Hinh 6.4 so sanh hai
phuong phap chon m511:phan fang va thco nhorn. hai buoc.
vr du, gill Sll' chung ta nll.1(in chon 1110tm5u c6 kich thuoc
n ~ 200 til' mOt cM." dong co kich t'hu'(YC'
N = 2000 b~ng plurong phap
chon mau thco I1h6m. Chung ta tien hanh nhu sau: chia dam dong
nay thimh cac nhorn (gi< SUo 20 nh6111)va chon ng~l! Ilhien mu'oi
nhorn dc' nghicl1 cuu. Sal! do chung ta co the dung phuong phap h~
thong de d1QI1200 phan tll cho mall tll' rnuci nhorn trel1.
Trong rile dom dong nghicn ciru chua c6 khung m~lI hoan
chinh thl phirong phap chon m5u theo nhom lit phuong phap phil
hQP nhi'i'tvi chung ta khong can khung milu cho Cddam dong ma ell!
can khung miiu cho nh6m da chon (neu chon cac phan ur trong
nhom). Neu chi chon nhorn va phong van tat ca cac pha., Ill' trong
nhom (mQt buoc) thi chi can khung miiu cho nhorn [danh sach li~t ke
c,k nh6m). Tuy nhien hieu qua thong ke Clla phuemg phap nay rat
thap vi vi~e chia I1h6m thoa man nguyen tiie cimg nh6m di bi~t, khae
227

9. 6.1. Chon m~u theo phuong phap thu~ ti~n
Phuong phap chon m~u Ihu~n li~n Iii phuong phap chon m~u phi
xac suat trong do nhll nghien clru tiep ~n voi phan til' m~u bing
6. Cac phu'ong phap chon m~u phi xac suat
Cac phuong ph6p chon mall phi xac slIat thllong dung trong ngh.ien
cuu khoa hoc bao gom: phuong phap chon m~u (1) thll~n ti~n
(convenience sampling), (2) phan doan Gudgment sampling), (3) phat
lrien mam (snowball sampling), va (4) thea dinh mire (quota
sampling).
Damdong nghien ciru
Phantang Theonhom
1
Phanra 51' $z, ... 5•... , ~ Phan ra Cl, C2-'" C.... , Ch
S. sl E Si dong nhat cao s,~E 5idi bi~t cao
$, E 5,d] biet cao so "oi s, E 5, S; E 5,dongnhii'! cao 51E 5,
1 ,
Chia 51'52' 5i1 thanh Chon I1lQtsOC trong hC va
551,S~,...SS"",SS~ chia thanh CCI' CCz, ...r CC;, ..., CC,
1 1
ChO!1
S, E 55, Ch<)!1
C, E CC,
Hinh 6.1.Chon m~u phan fang va thee nh6m hai buoc
nh6m dong nhat rat kh6 khan do cac phan tif gan nhau (trong cung
nhorn) thuong c6 tinh dong nhfitcao.
Phuong phap nghien ctru khoa hoc trang kinh doanh
228

10. 6.3. Chon m5u theo phuong phap phat trie'n mlim
Trong phuong phap phat trien mam, nha nghien ciru chon ngSu
nhien mot so phan tll' eho m5u. Sau do, thong q"a cac phan til ban
dau (rcffcrals) nay hoi y kien nhirng nguot nay de' ho gi6i thieu cac
phan tll' khac cho m5u. un chu y Iii trong phuong phap chon m5u
phat trie'n mam, <die phan tll dau tien duoc chon ng~u nhien, nhung
cac phan tu sau duoc chon thea phuong phap thuan ti~n (phan tll
nito dll(,Yc gi6i thi~u), Vi v~y, phuang phap nay v~nIIIphtrang phap
6.2. Chon m~u thea phuong phap phan doan
Phuong phap chon mlu phan doan cling la mot phuong phap chon
mau khong ng?iu nhien. Tuy nhien, voi phuong phap nay. nhil
nghien Cl:1'lI tv phan doan Sl~' rhich hop cua cac phan tU dCi111&i ho
tham gia vao mau. Nhu v~y, tinh dai dien cua m~u se phu thui,c vao
kien thuc va kinh 11ghi~mcua nha nghien ciru,
Trang vi du trcn day, nhung v6; phuong phap chon m5u thea
phan dorin rhl mQt phfin til' nao do thuQc vao dam dong nghien ciru,
nghTiI la ho l'huQc l'aI1Slop co thu nh~p trung binh, 6 di) tuai tll' L8
den 40 va song t~i TPIICM. Nell phfin tLI'nay dlH;1C nha nghien CLI'll
phan doan r~ng ho I;' phan ILl'co [he d(li dien cho dam dong thi ho
duoc moi tharn giClvao matl.
phuong phap thu~n tien. Nghia Ii.!nha nghien CLI'U co the' chon
nhirng philn til' nao rna ho co the' tiep c~n duoc.
Vi du, gia Slt chung ta din chon mot m~u co kich thuoc n ~ 200
tu ngu'oi dan tai TPHCM, ctl narn va nfl, co do tuoi nr 18 den 40,
thuoc tang lop c6 thu nh~p trung binh. Trang phuong phap chon
m~u thu~n tien nay thl b5t ky nguoi nao (nam hay nfr, thuoc tang lop
co thu nh~p trung binh va d(l tuDi tlr 18 den 40 song tai TPHCM)
dong y tham gia vao m~u deu co the' chon vao m~u.
229
Chuong 6. Choo m~" trong nghien c,h, dinh Il,.,;mg

11. 6.4. Chon m~u theo phirong phap dinh rmrc
Trong phuong phap chon m~u theo dinh nurc, nha nghien cuu se
du'a vao cac d~c tlnh kiem soat (control characteristics) xac dinh
trong d.lm dong de'chon so phan ur cho mSu sao cho cluing c6 cung
tl I~cua dam dong theo cac thuoc tinh kiern soar nay.
Phuong phap chon milLirheo djnh rrurc Iii phuong phap chon
m5u phi xac suat, nghia 111
m~u duoc chon kh6ng tong quat hoa duoc
cho dam d6ng nghien CUll. Tuy nhien, cung can chu y Iii neu nhll
nghicn cuu chon dung thuQc tlnh kiem soat (cac thuoc tinh c6 kha
nang phill1 bi~t doi nrong nghien cuu cao) thl phuong phap chon
m5u nay vc m~t Iy thuyet thi khong the dai dj~n cho dam dong
nghicn cuu nhung trong tlurc ti~n n6 c6 the' dai dien cho dam dong.
Ly do Iii khi phan dam dong nghien cuu theo cac thuQc tinh kiern
soat th] cac phan tu trong cung mot nh6m thuong se c6 tlnh dong
I'Ih5t eao. Vi v~y, cac phan nr tham gia vao m~u ella tling nhom du
-duoc chon theo phtrOl1g phap phi xac xuat (tl1U~ ti~n, tv dcinh gia)
nhU'ng VIchung c6 til'lh dong Imat cao, nen trong mtrc do nllOd6, cO
kha nang clai di~n cho nhom. Do deS,phtwng phap chqn m5u dinh
chon milu khong thea xac suat. Han nira, phuong phap chon ng1u
nhien cac phan til ban CfaLi clmg khong phai Iii di'eu kien tien quyet.
Trong thuc ti~n nghien CiIU, nha nghien ciru slf dung phuong phap
chon mSu nay khi dam dong rat kh6 xac dinh, vi v~y, vi~ chon ng§u
nhien cac mam tillrong khong kha thi va khong can thiet. Chung ta
eo the' chon bat ky phan tlt nao trong dam dong de lam mam cho viee
phat trie'n mam tiep theo.
Phuong phap nay rat phil hop trong rae dam dong e6 rat It cac
phan nr va rat kh6 xac djnh cac phan ttr nay. Vi du dam dong chung
ta can nghien eIl1.1 Iii nhirng nguoi choi golf. 01Ung ta e6 the' chon
duoc mQt vai nguoi choi golf (chon mam) va thong qua nhfrng nguot
nay eli?' tim nhung phan til' khac (phat trie'n mam) tham gia vao mSu.
Phuong phap nghlen cU'U khoa hoc trong kinh doanh
230

12. I Thuc sv. lrong phuong phap chon m~u thoo dinh muc chung ta khong can
kich thu6c cU~dam dong N rna chi can phSn bOcu. dam dong thea cac thuQctinh
kiem soar. Trong vi dv nllyd6 111
phan be)cua dam dong theo 09 llIai .
Trong trucng hop Slr dung hai thuoc tinh kiem soat, vi du nhu
tuoi va giai tlnh, chung ta tien hanh nhu sau: gia Slr chon mot m~u co
kich thllac n - 100 fir mot dam dong c6 kich tluroc N ; 10.000. Phfin
bo cua doi tuong nghien clru trong dam dong nhir sau: theo dO tuoi,
c63O% nglloi tieu dung trong dc) tuoi Itr 20 den 30; 30% trong do tutii
lu 31 den 40, va 40% trong do tuDi ill 41 den 50. Theo giai tinh co
100
30
40
30
T6ng
(n)
41-50 (30%)
31-40 (40%)
20-30 (31}%)
O(lluoi
Bang 6.4. Chnn m~u dinh nusc theo dQ tuoi
mire lit m(>t phuong phap chon m~LIphi xac xuii't pho bien trong
nghien ciru kiem djnh Iy thuyet khoa hoc. Ngay ca trong nghien cuu
t'fI1gdung (thu th~p th~p du Li~u de ra quyet djnh kinh doanh),
phuong phap nay cung duoc Slr dung pho bien, d~c biet la khi chung
ta chua c6 khung m~u d10 cac dam dong can nghien ciru.
Vi du, trong Inrong hop chung ta muon chon mc)t m5u dinh
rmrc voi mc)t thuoc tinh kiem soar, ch~ng han tuoi cua doi nrong
nghien cuu (phan Ill' chon m~u). chung ta tien hanh nhir sau: gi<isu
chon mot m~u co kich IhU'ac n ; 100 tif mot (him dong cO kich thu'6c
N = 10.0001• Phan bo cua doi tuc;yngnghien clru trong dam dong nlur
sau: c6 30% trong dc) tuoi til' 20 den 30; 30% trong dc) tuoi til' 31 den
40, va 40% trong dc) tl.l6i til' 41 den 50. Nha nghien cuu se chon 30
nguui (; dc) luoi tll' 20 den 30 (30%), 30 ngu'oj (; di;>tuoi til' 31 den de'n
40 (30%) vo 40 (40%) nguoi co di,l tuoi til' 41 den 50 cho m§u (Bang
6.4).
231
ChU·CtnIl6. Chon 11~1Itrong "ghi"n n'nl djnh h.l'<Jng

13. Trcng rruong hop c6 ba tllUOCtinh kiern soat, lily VI du, l'llt)i,
gioi tinh, va thu nh~p, chung la tien hanh nrong tv nhu sau: gicl sU'
chon mot mSu c6 kich thuoc n = 200 til' mOl dam dong co klch thuoc
N = '[0.000. Phan bo ella doi nrong nghien cuu trong dam dong nhu
sau: theo dO ru8'i, e6 30% nguo; trong dQ tuoi ttf 20 den 30; 30% trong
do luai tLI'31 den 40, va 40% trong de) tuoi 40% tLr 41 den 50. Theo
gioi tinh, c6 50% ngwJi 111
narn va 50°,{,
la nfr. Theo thu nhap, e620%
nguty; co thu nh~p cao, 50% co thu nhap trung blnh, va 30% e6 thu
nh~p thap. Nha nghien ciru se chon cac phan illeho m~u theo 18 ket
hop (3d~I"~1 X 211'IiIrinh
X 3.hunMp) trmh bay rrong Bang 6.6.
GiOi tlnh TongcQng
D9 luoi Nam(5O%) Nfr(50%) (dQ 11.Ioi)
20·30 (30%) 15 15 30
31-40 (30%) 15 15 30
41-50 (40%) ·20 20 40
Tong cQng (gi6i rinh) 50 50 n=100
Bang 6.5. Chon m~u djnh rrurc theo dQ tu6i va gi6i tinh
50% ngLfOi rieu dung lil nam va 50% Iii nfr. Nha nghien cuu se
chon cac phan rtf cho mau theo ti J~cua dam dong, trinh bay trong
Bang 6.5.
Phuong phap nghien elm khoa hoc trong kinh doanh
232

14. Clmong 6. Chon m~u trong nghien ell" djnh tuong 233
Bang 6.6. Chon m~u djrrh mire:dQ tuai, gioi tinh, va thu nh~p
Kel 09 GiOi Tim nh~p Ti I~Irongmau(".) SiS
hllP tuoi tinh phan hI
1 20-30 Nam Cao (30%)(50%)(20%)=3% 6
2 20-30 Nam Trung blnh (30%)(50%)(50%)=7,5% 15
3 20-30 Nam Thn]' (30%)(50%)(30%)=4,5% 9
4 20-30 Ntl Cao (30%)(50%)(20%)=3% 6
5 20·30 Nil Trung binh (30%)(50%)(50%)=7,5% 15
6 20-30 NU· ThaI' (30%)(50%)(30%)=4,5% 9
7 31-40 Nam Cao (3O%}(5O%}(20%}~3% 6
8 31-40 Nam Trung blnh (30%}(50%}(50%)=7,5% 15
9 31-40 :-.lam 1l1.1p (30%)(50%)(30%)=4.5% 9
10 31-40 Nil Cao (30%)(5O%}(20%)=3% 6
II 31·40 Nfr Trung binh (30%)(50%)(50%)=7,5% '15
12 31-..0 NCr Thap (30%)(50%)(30%)=4,5% 9
13 41·50 Nam Cao (40%)(50%)(20%)=4% 8
14 41·50 No", Trung blnh (40%)(SO%)(50%)=10% 20
15 41·50 Narn Th5p (40%)(50%)(30%)=6% 12
16 41-SO Nu Cao (40%)(50%)(20%)=4% 8
17 41-SO I'u- Trung binh (40%}(50%)(50%)-10% 20
18 41·50 Nfr Thap (40%)(50%)(30%r6% 12
Tong n=200