1. Πρόσεξε γιατί σε μια πρόταση μπορεί να
υπάρχουν δύο δευτερεύουσες προτάσεις.
Φέρνω ξανά στο μυαλό μου… ………………………
(Οι φίλοι μας, οι φίλες μας)
Μέχρι τώρα έχουμε μιλήσει :
• για τις κύριες προτάσεις (που μπορούν να σταθούν μόνες τους στο λόγο) και
• από τις δευτερεύουσες προτάσεις (που χρειάζονται μια πρόταση συμπληρωματική)
έχουμε μιλήσει μονάχα για
o τις χρονικές,
o τις αιτιολογικές,
o τις τελικές και
o τις αποτελεσματικές
1. Υπογραμμίζω και αναγνωρίζω τις δευτερεύουσες προτάσεις, όπως το
παράδειγμα:
Α) Η μαμά μου πήγε στην αγορά να ψωνίσει .
Δευτερεύουσα τελική πρόταση που δηλώνει σκοπό.
Β) Είναι καλό παιδί , ώστε τον αγαπούν όλοι .
................................................................................................................................................................................
Γ) Κάθισε στις μπροστινές θέσεις , επειδή δεν έβλεπε .
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
Δ) Τα πρώτα κρύα άρχισαν , όταν μπήκε ο Νοέμβρης .
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
Ε) Η φωνή του είναι βραχνή , ώστε με δυσκολία τον καταλαβαίνω.
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
ΣΤ) Έτρεχε ,για να μη χάσει την έναρξη της παράστασης.
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
Ζ) Μόλις με είδε, έτρεξε για να με αγκαλιάσει .
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................

2. 2. Παιχνίδια με τη λέξη «φιλώ»:
• φιλότεχνος: ………………………………………………………………………………………………….
• φιλάσθενος: …………………………………………………………………………………………………
• φιλύποπτος: …………………………………………………………………………………………………
• φιλειρηνικός: ……………………………………………………………………………………………….
• που αγαπάει τα χρήματα: .....…………………………………
• που αγαπάει τα ζώα : …………………………………….
• που αγαπάει το διάβασμα: …………………………………….
• που αγαπάει την ελευθερία: ……………………………………
• Φίλο: ……………………………………………………………………………………………………………….
• Φύλλο: …………………………………………………………………………………………………….………
• Φύλο: ………………………………………………………………………………………………………………
3. Να μετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο:
Α) «Γιατί είσαι ακόμα εδώ;» τον ρώτησε ο Πέτρος.
____________________________________________________________________
Β) «Τι ώρα θα γυρίσεις;» ρώτησε ο πατέρας την Ειρήνη.
____________________________________________________________________
Γ) «Εγώ θα φύγω σε λίγο» είπε η Μαρία.
____________________________________________________________________
4. Να μετατρέψεις τον πλάγιο λόγο σε ευθύ:
Α) Ο Νικόλας είπε ότι θα τελειώσει αργά απόψε.
__________________________________________________________________________
Β) Τη ρώτησε πόσο είχε αγοράσει το φόρεμα.
__________________________________________________________________________
Γ) Η δασκάλα ρώτησε αγριεμένη ποιος έσπασε το τζάμι.
__________________________________________________________________________

3. 5. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως προς το περιεχόμενό τους:
(κρίσεως, επιφωνηματικές, ερωτηματικές, επιθυμίας)
Α) Ο καιρός θα είναι καλός αύριο. __________________________
Β) Μπράβο, τα κατάφερες! __________________________
Γ) Γύρνα πίσω το συντομότερο δυνατό. __________________________
Δ) Πόσους θα καλέσεις στη γιορτή σου; __________________________
Ε) Καλή επιτυχία! __________________________
ΣΤ) Μήπως ξέρετε αυτή την οδό; __________________________
6. Να ξεχωρίσεις τα άρθρα από τους αδύνατους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας του
γ΄ προσώπου:
• Τον τελευταίο καιρό τον έχουν χάσει. ( _________________ - ________________ )
• Το όραμα για έναν καλύτερο κόσμο εκείνος το ενέπνευσε. ( ______________ -
___________________ )
• Δίνοντας την κανάτα στη γιαγιά την έσπασα. ( _______________ - _____________ )
• Τις έδιωξαν με τις κλοτσιές. ( ______________ - ______________ )
• Έσπασαν τα γυαλιά της μαμάς, αλλά τα έφτιαξα εγώ. ( _____________ -
______________ )
3. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις ομώνυμες λέξεις που
δίνονται στην παρένθεση:
( λείπει, λύπη, κλείνω, κλίνω, χοίρος, χήρος )
Α) Δεν έχω μάθει να ………… ρήματα δεύτερης συζυγίας.
Β) Όλο …………, δεν είναι ποτέ στο σπίτι του.
Γ) Το γουρούνι λέγεται αλλιώς και ………….
Δ) Το ατύχημα του φίλου του τον γέμισε με ………….
Ε) Έμεινε ………… μετά το θάνατο της γυναίκας του, αλλά δεν ξαναπαντρεύτηκε.
Στ) Το βράδυ ………… πάντα το παράθυρο του δωματίου μου.
4. Να γράψεις τα παρώνυμα των παρενθέσεων στα κενά των παρακάτω προτάσεων:
Α) Είχε πολύ μακριά …………………. Καταγόταν από μεγάλη ………..……. (γενιά-γένια)
Β) Προσέχω όταν ……….……… το δρόμο. Πάντα …………..…… μαζί μου το σκύλο μου. (παίρνω-
περνώ)

4. Γ) Η …………………… στον κήπο μας ξεράθηκε. Όση ώρα μιλούσα, αυτός δεν έβγαλε ……….
………. (μιλιά-μηλιά)
Δ) Κάθε ………………… έχει την πρωτεύουσά του. Το
Σύνταγμα είναι ο θεμελιώδης ………..…… του κράτους.
(νόμος-νομός)
Ε) Δεν έχει πολύ …………….. εδώ μέσα. Αυτός ο
……………… έχει ωραίο ρυθμό. (χορός-χώρος)
Όνομα: …………………………………………………………………………………………………………………..