1. [HRM_AX:LB-PAGINAS<A18>[GEHELEOPLAGE]...12-04-16]Author:LBVERSTEEGENDate:08-04-16Time:12:02
H
eidiJacobs,universitairdocent
aandeFacultyofHealth,
MedicineandLifesciences,
doetonderzoeknaarde
oorzaakvandeziektevanAlzheimer.
Jacobs:„Onderzoekheeftaangetoond
dateiwittenineenkleingebiedinde
hersenstameenrollijkentespelen.
Hetgaatomdezogenaamdelocus
coeruleus,dateenregelcentrumlijktte
zijnvoorgeheugen.Omdestructuur
vandezelocuscoeruleusinkaartte
brengen,hebbenwemetgeavanceerde
MRIscannersvandeUniversiteit
Maastrichtscansuitgevoerdbijgezonde
jongemensen.”
Descanswerdenmogelijkgemaakt
dankzijhetBrainsUnlimitedPioneer
Fund(BUPL),datwordtbeheerddoor
hetUniversiteitsfondsLimburg/SWOL.
„Geldisnooitleidendalshetomonder-
zoekgaat”,zegtJacobs.„Debelangrijk-
stedrijfveerzijndeideeën,detheorie-
ëndiejewiltonderzoeken.Maardat
neemtnietwegdatdebijdragevanhet
BUPLmezekergeholpenheeft,want
descanurenzijnbehoorlijkkostbaar.”
DescansdieJacobsheeftlatenmaken,
warennodigomhetpilotprojectte
kunnenuitvoerenbijgezondemensen.
Ditprojectheeftertoebijgedragendat
JacobseenprestigieuzeVeni-beurs
kreegvandeNederlandseOrganisatie
voorWetenschappelijkOnderzoek
(NWO)engeldvandeInternationale
StichtingAlzheimeronderzoek.
„Wegaannuverderonderzoekenhoe
delocuscoeruleuspreciesinvloedheeft
ophetgeheugenenhoedestructuur
vanditgebiedjeverandertbijmensen
metdeziektevanAlzheimer”,vertelt
Jacobs.„Daaromvoerenwemeer
gedetailleerdeennieuwehersenscans
uitenlatenwemensentegelijkertijd
eengeheugentaakuitvoereninde
canner.Zohopenweteontrafelenhoe
decommunicatietussenditgebieden
anderebelangrijkehersengebieden
voorgeheugenverandertbijouderen
patiëntenmetdementie.”
DeVeni-subsidieloopttot2018.Tegen
dietijdhooptJacobsdeeersteresulta-
tenvanhetonderzoektekunnen
presenteren.
V
eraBaadjou,revalidatieartsin
opleiding,voerthaarpromotie-
onderzoekuitmetsteunvan
eenbeursuithetSamama-
fonds.Denaamgeefstervanhetfonds,
datisondergebrachtbijhetUniversiteits-
fondsLimburg/SWOL,isoefentherapeu-
teMensendieckAnsSamama.Zijisge-
specialiseerdindebehandelingvanmusi-
ci.Methetgelduithetfonds,intotaal
anderhalveton,onderzoektVeraBaad-
jouofSamama’sbehandelmethodevan
musicimetpijnklachtenwerkt.Heton-
derzoekwordtverrichtvanuitdemuziek-
poli(afdelingrevalidatiegeneeskunde)
vanhetacademischziekenhuisMaas-
tricht,dieBaadjouonlangsheeftoverge-
nomen.„Ongeveer80%vandemusici
krijgtklachten,vooralindenek,armen,
schoudersofrug”,legtBaadjouuit.„Dat
begintvaakalophetconservatorium.
Maarbijnaniemandpraaterover.AnsSa-
mamaheeftspeciaalvoormusicieen
aantalprincipesontwikkeld,gebaseerd
opdeMensendieckleer,diealsdoelheb-
benmensenmeerbewusttemakenvan
hunlichaamshoudingenviaoefeningen
hungewoontenofbewegingspatronen
teveranderen.„Hetmenselijklichaamis
infeiteeenmachine:jemoeteerstwe-
tenhoehetinelkaarzit,voordatjehet
opdejuistemanierkuntgebruiken”,
vultSamamaaan.„Mensendieckthera-
peutenhebbenvoorhetonderzoekop
vijfconservatoriaaaneerstejaarsstuden-
tenlessengegeven.Studentenleerden
bijvoorbeeldeenwarminguptedoen
voordatzegingenspelen,ofdejuisteba-
lanstevindeninhetgebruikvandever-
schillendespiergroepenomeeninstru-
menttebespelen.”Voorhaarpromotie-
onderzoekheeftBaadjouzo’n150conser-
vatoriumstudentensindshetschooljaar
2012-2013gevolgdomheteffectvande
lessentebestuderen.„Zonderdesteun
vanhetSamamafondszouzo’ngrooton-
derzoeknietmogelijkzijngeweest”,zegt
ze.Denaamgeefstervanhetfonds,af-
komstiguiteenmuzikalefamilieenzelf
amateurcelliste,zieternaaruitdatdeef-
fectiviteitvanhaarbehandelmethodewe-
tenschappelijkwordtaangetoond.„Het
onderzoekisalvoor80%afgerond.Wat
wenunogmoetenbewijzen,isdatde
toonvaneeninstrumentookmooier
klinktalsdemusicuszijnlichaamgoed
gebruikt.Veelmusicidieikhebbehan-
deld,warenverbaasdtoenzedatontdek-
ten.Voormijzelfisdatdebelangrijkste
drijfveeromditonderzoektefinancie-
ren.Heerlijkalsaldiemooiemuziek
straksnogmooierblijkttezijn.”
D
eUniversiteitsbibliotheek
(UB)heefteenaantalbijzonde-
recollectiesinhaarbezit,zoals
bijvoorbeelddepersoonlijke
bibliotheekvandeLimburgsedichter
PierreKemp(1886-1967)ofdedocumen-
tatiecollectievandeschilderCharlesEy-
ck(1897-1983).„Helaasligteengrootge-
deeltevande275.000documentendie
wehebben,inhetdepot”,verteltIngrid
Wijk,directeurvandeUB.„Wijvinden
hetbelangrijkdatonzecollectiesbreed
toegankelijkzijnenookgebruiktkun-
nenworden.Daaromisdriejaargele-
denhetAcademischErfgoedMaastricht
Fondsopgericht,onderdeelvanhetUni-
versiteitsfondsLimburg/SWOL.Dedo-
natiesinditfondsstellendeUBonder
meerinstaatomdocumententedigitali-
serenofterestaureren.”
WijknoemtalsvoorbeelddeJezuïeten-
collectie,metwaardevollefilosofische,
juridische,sociaalwetenschappelijkeen
theologischewerkenuitdevijftiende
totmiddentwintigsteeeuw.Totdecol-
lectiebehoortA.Kircher’s‘ChinaIllus-
trata’uit1667,eencompilatievange-
schriftenenreisverslagenvanmissiona-
rissenoverChina.Speciaalvoorhet
40-jarigjubileumvandeUniversiteit
Maastricht,krijgentweestudentende
kansomdeinhetboekbeschrevenrei-
zenopnieuwtemaken.„Wezijnheel
benieuwdwaternogoverisvande
plaatsendieKircherbeschreef,maarook
bijvoorbeeldvanderituelen,vergeleken
metdebeschrijvingeninhetboek”,ver-
teltOdinEssers,conservatorbijzondere
collectiesvandeUniversiteitMaastricht.
„Dehistorischereisboekenindecollec-
tievandeUBwareneerderalaanlei-
dingvoorhetproject‘OpExpeditie’.Stu-
dentenverwerkenhunopgedanekennis
overdeboekenineenthesis,artikelof
eenWikipedia-artikel.”
Wijkbenadruktdatveelvandeaanspre-
kendeactiviteitenvandeUBonmoge-
lijkzoudenzijnzonderdesteunvanhet
UniversiteitsfondsLimburg/SWOL.„De
UBmoetzichzelfbedruipenenisook
zelfverantwoordelijkvoorderestauratie
vanhaarboeken.Wievriendwordtvan
hetAcademischErfgoedMaastricht
Fonds,kanalvooreenpaarhonderdeu-
roeenboek‘adopteren’,datwijdanla-
tenrestaureren.Bedrijven,maarookbij-
voorbeeldserviceclubsenparticulieren
makengraagvandezemogelijkheidge-
bruik.Inruildaarvoorwordthunnaam
gekoppeldaanhetgeadopteerdeboek
enkrijgenzeuitnodigingenvoorexposi-
tiesencolleges.”
Inhersenstamopzoek
naaroorzaakAlzheimer
Goedspiergebruiklaat
muziekbeterklinken
Zoektochtnaarderesten
vanhetChinauit1667
Gevenvoorwetenschapenbeterewereld
HEIDIJACOBS
Geldisnooitleidendvoor
onderzoek,maarscanuren
zijnbehoorlijkkostbaar
VERABAADJOUINGRIDWIJKenODINESSERS
ᮣ
DitartikelismedemogelijkgemaaktdooreenfinanciëlebijdragevanhetUniversiteitsfondsLimburg/SWOL,zonderdatdezepartijinvloedheeftgehadopdeinhoudvanhetverhaal.
V
ijftigjaargeledengingdeStich-
tingWetenschappelijkOnder-
wijsLimburg(SWOL),nuUni-
versiteitsfondsLimburg,van
startmeteenkapitaalvan250
gulden.Nubeheerthetfondszo’nacht
miljoeneuroensubsidieerthettallozepro-
jectenenactiviteiteninhetkadervanon-
derzoekenonderwijsaandeUniversiteit
Maastricht(UM).Datkandankzijdebij-
dragenvanbedrijven,overheden,stichtin-
genenparticulieren.
Naastdebijdragenaanwetenschappe-
lijkonderzoek,bijzondereleerstoelenof
deontwikkelingvannieuweopleidingen,
helpthetfondsdeUMookbijhetrealise-
renvanbijzonderefaciliteiten,zoalslabora-
toriaofapparatuur.Ookbiedthetfonds
studiebeurzenaanvoorbuitenlandsestu-
dentenaandeUM.
Vooraldieactiviteitenisuiteraardgeld
nodig.Datgeldisvolledigafkomstigvan
donaties.„Wijhebbengoedecontacten
metbedrijven,instellingenenafgestudeer-
denvandeuniversiteit”,verteltJosKievits,
directeurvanhetUniversiteitsfonds
Limburg/SWOL.„Zijkunnenonsopver-
schillendemanierensteunen.Bedrijven
kiezenervaakvooromtalenttesponso-
rendoormiddelvaneenstudiebeurs.”
Groteondernemingentonenhunbe-
trokkenheidbijuniversitaironderzoek
en/ofonderwijsbijvoorbeeldmeteen
schenkingvooreenbijzondereleerstoelof
doorhunnaamteverbindenaaneenprijs.
„Maarwekrijgenookdonatiesvanparticu-
lieren,meestal(oud-)medewerkers,(oud-)
studentenofMaastrichtenarendiever-
knochtzijnaan‘hun’universiteit.”Vooral
deoud-studentendoen-letterlijk-een
duitinhetzakje.Hettotalegedoneerdebe-
draggroeit-netalshetaantalalumnidat
aanhetUniversiteitsfondsgeeft-elkjaar
metongeveer25%.
Nietaltijdgaathetbijdeschenkingen
omenormebedragen.Donatiesvoorhet
beurzenfondsvoormasterstudentenzijn
mogelijkvanaf€1250perjaar.Wieeenbij-
zondereleerstoelwilfinancieren,moet
ietsdieperindebuideltasten.Dangaat
hetombedragenvanmeerdan€60.000
perjaar.„Bedrijvendemonstrerendoor
middelvandergelijkeschenkingendatze
maatschappelijkverantwoordonderne-
men”,zegtKievits.„OmdathetUFLeen
goededoelenstichtingis,zijndeschenkin-
genfiscaalaftrekbaar.Datisvoordedona-
teurseenprettigebijkomstigheid.”
Sindshetafgelopenstudiejaarkunnen
ookstudenten‘VriendvanhetUniversi-
teitsfonds’wordenvoor€10perjaar.Be-
halveaanderegulieredoelenvanhetUni-
versiteitsfonds,kandestudentzijnbijdra-
getengoedelatenkomenaaneenstuden-
tenverenigingofdispuutnaarkeuze.„Zo
vloeithetgelddirectweerterugnaarde
studentengemeenschap”,zegtKievits.
Bijnavijfhonderdstudentenhebbenzich
heteerstejaaralsVriendaangemeld.Het
waaromvanhundonatieisinditgevaldui-
delijk.Debeweegredenenvananderedo-
nateurszijndivers.Kievits:„Demeestege-
verswillendewetenschapsteunen.Erzijn
erookdiegraagtalentvollejongerenuit
ontwikkelingslandenhelpen.Anderenho-
pendathetonderzoekdatzijsteunen,bij-
draagtaaneenbeterewereldvoorhun
kleinkinderen.”
Therapeutischspeelgoedvoorgehandicaptekinderen,
onderzoeknaardeeffectiviteitvanantirookcampagnes
endepublicatievaneenEngels-Nederlandsboekover
debijzondereboekencollectievandeUniversiteit
Maastricht.Zomaareengreepuitdegrotehoeveelheid
projecten,diehetUniversiteitsfondsLimburg/SWOL
deafgelopenjarenfinancieelheeftondersteund.
doorMeykeHoubenfoto’sWendyVluggenenUFL
UniversiteitsfondsLimburg|SWOL
2001200520102015
15
1
31
2
44
5
60
80
57
12
141
39988
5
115
7
Aantallendonateursaanhet
UniversiteitsfondsLimburg
percategorieperjaar
bedrijf
overheid/stichting
particulier
alumni
FHML
FL
FASoS
SBE
FHS
FPN
Algemeen
Gezondheidszorg
Rechten
Cultuur&Maatschappij
Economie
Sociale-/natuurwetensch.
Psychologie
20
7
8
4
5
4
5
15
12
12
2
3
4
1
‘14‘15Verdelingdonatiesperfaculteit