For the Giant Cell Arteritis diagnostics the ultrasound is applied to examine superficial temporal arteries (TA), and other large arteries: axillary, subclavian, common carotid, femoral arteries and aorta. Arteriosclerotic changes in GCA patients age group must be differentiated from vascular inflammation. They differ in morphology and distribution (being more common in carotid, inguinal and femoral arteries). Ultrasound application for GCA diagnostics needs to be dynamic: in case of inconclusive changes in TA it should be expanded to include more arteries. Final conclusions should be based on the combination of ultrasonographic findings and typical for GCA clinical manifestations. Polymyalgia rheumatica manifestations, that may be confirmed by musculoskeletal ultrasound increase the probability of coexisting GCA. Ultrasonographic halo sign is the most important sign of the arterial inflammation. It is hypoechoic – as compared to the surrounding tissue -homogeneous, easily identifiable between the vessel lumen and the perivascular hyperechoic tissue. It can be eccentric or circumferential. Halo sign may be confirmed by a positive “compression sign”: it does not disappear after applying pressure with the probe even if the vessel lumen remains occluded. Halo thickness reduction during the follow-up examination after treatment initiation further confirms the diagnosis. The term ”halo” is used to describe both involvement of TA and large arteries. This phenomenon originates from inflammatory infiltration in the vessel wall and surrounding tissue together with wall hypertrophy. Rich infiltration in TA may result in more hypoechoic halo sign with its thickness exceeding the diameter of the vessel. Halo sign may disappear from a few days to weeks from treatment onset. Hypertrophy of the arterial wall may be not completely reversible. A more accurate term for large arteries is “inflammatory thickening of the wall” or “inflammatory thickening of intima-media complex (IMC)”. In that case arterial wall structure is distorted without clear intima-media (IM) border.

1. ATLAS ZASTOSOWAŃ ULTRASONOGRAFII
W UKŁADOWYCH ZAPALENIACH DUŻYCH TĘTNIC:
olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic
i choroba Takayasu
ATLAS OF ULTRASOUND APPLICATION
IN LARGE VESSEL VASCULITIS:
giant cell arteritis and Takayasu arteritis
Marcin Milchert, Andreas P. Diamantopoulos, Marek Brzosko

2. ATLAS ZASTOSOWAŃ ULTRASONOGRAFII
W UKŁADOWYCH ZAPALENIACH DUŻYCH TĘTNIC:
olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic
i choroba Takayasu
ATLAS OF ULTRASOUND APPLICATION
IN LARGE VESSEL VASCULITIS:
giant cell arteritis and Takayasu arteritis
Marcin Milchert, Andreas P. Diamantopoulos, Marek Brzosko
Wydawnictwo Pomorskiego
Uniwersytetu Medycznego
w S z c z e c i n i e 2 0 1 6

3. Redaktor naczelny: prof. dr hab. n. med. Ireneusz Kojder
Redakcja: Wojciech Markowski
Korekta: Emilia Syldatk
Waldemar Jachimczak
Bernard Piotuch) oraz
Andreas Diamantopoulos)

4. 6
7
9
13
133
139
153
155
6
7
9
13
133
139
153
155
Contents

5. 6
Abbreviations

6. 7
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
giant
cell arteritis
-
-
-
-
-
-
-
(supericial temporal artery
-
-
-
-
-

7. 8
-
-
Takayasu arteritis
-
-
-
-
-
positron emission tomogra-
phy
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-

8. 9
-
pulse repetition frequency
color gain
½–⅔
-
color gain
-
½–⅔
-

9. 10
(1a)

10. 11
-
(1b)

11. 12
-
-
-

13. 15
-
-
Case 1
-

14. 16
halo

15. 17

16. 18

17. 19
-
-
-
-

18. 20
-
-
-
Case 2
-
-

19. 125
Case 25

20. 126

21. 127

22. 128

23. 129
- -

24. 130
-

25. 131
Case 26
-

26. 132
-
-

27. ISBN 978-83-64906-04-6ISBN 978-83-64906-04-6
Wydawnictwo Pomorskiego
Uniwersytetu Medycznego
w S z c z e c i n i e 2 0 1 6
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic jest najczęstszym pierwotnym zapaleniem naczyń.
W jego diagnostyce kluczową rolę odgrywa potwierdzenie zmian zapalnych w tętnicach,
do czego szczególnie dobrze nadaje się badanie ultrasonograficzne. Badanie USG me-
todą Dopplera w olbrzymiokomórkowym zapaleniu tętnic ma znaczenie nie tylko dia-
gnostyczne, ale i rokownicze, ponieważ szybkie wprowadzenie leczenia redukuje liczbę
powikłań niedokrwiennych, natomiast zajęcie wielu tętnic – możliwe do potwierdzenia
w USG – jest związane z gorszą odpowiedzią na leczenie.
Mamy nadzieję, że książka ta ułatwi lekarzom wykonującym USG metodą Dopplera
tętnic różnicowanie zmian miażdżycowych z zapaleniem tętnic. Reumatolodzy wykonujący
badania USG układu mięśniowo-szkieletowego znajdą w tej książce praktyczne informacje,
jak wykorzystać używane przez nich aparaty USG do diagnostyki zapaleń dużych tętnic
i jak wprowadzić ścieżkę szybkiej diagnostyki olbrzymiokomórkowego zapalenia tętnic.
Atlas ma formę opartą na przypadkach klinicznych. Dzięki nim chcielibyśmy przekonać
lekarzy o znaczeniu stosowania szybko dostępnego badania USG metodą Dopplera
w podejmowaniu decyzji leczniczych w reumatologii, czyli o zaletach wykonywaniu
tego badania samemu w codziennej praktyce.
Autorzy
* * *
Giant cell arteritis is the most common form of systemic vasculitis. Confirmation of ar-
teritis is essential to diagnose large vessel vasculitis, and ultrasound is particularly well
suited for that purpose. Doppler ultrasound examination in giant cell arteritis is both
diagnostically and prognostically important because the rapid introduction of treatment
reduces significantly the number of ischemic complications. In addition, extended disease
presented with inflammation of many arteries – that can be assessed by ultrasound –
is associated with a prolonged treatment with corticosteroids and higher relapse rates.
We hope, that this book will be helpful for specialists performing vascular Doppler
ultrasound and particularly Rheumatologists who will find here useful information on how
to use their equipment to diagnose inflammation in large arteries and how to introduce
a fast-track giant cell arteritis diagnostic clinic. This atlas is based on clinical cases and
we hope that will convince physicians about the importance of vascular ultrasound in
decision making in rheumatology, and the practical benefits of performing this test
on their own.
The authors