2. Մագնեզիումի մասին
Մագնեզիումը պարբերական համակարգի 2 խմբի գլխավոր ենթախմբի քիմիական տարր, որի
նշանն է Mg և ատոմային համարը՝ 12։ Ատոմի բաղադրությունն է՝ (12p,
12n)12e:Էլեկտրական թաղանթը ՝2) 8) 2)։Բնության մեջ հայտնի միացությունները
՝MgCl2, MgSO4, MgCՕ2։
3. Ֆիզիկական հատկություն
Մագնեզիումը արծաթավուն սպիտակ մետաղ է, վեցանիստ բյուրեղացանցով։Սովորական
պայմաններում մագնեզիումի խտությունը 20 °C-ում - 1,738 գ/սմ³ է։ Հալման
ջերմաստիճանը 650 °C է, իսկ եռման՝ 1090 °C:Մագնեզիումը կարելի է երկար պահել
օդում։
4. Քիմիակաբ հատկություն
Փոխազդում է օդի հետ և ազոտի հետ, այս ռեակցիաները միացման են և ուղեկցվում են
ջերմության անջատմամբ։Մագնեզիումը տաքացման պայմաններում և ճնշման տակ
միանում է ջրածնի հետ՝ առաջացնելով հիդրիդներ։Այս հիդրիդները քայքայվում են ջրի
ազդեցությամբ՝ ենթարկվելով հիդրոլիզի։Մագնեզիումը փոխազդում է նաև այլ ոչ
մետաղների հետ։Լինելով ուժեղ վերականգնիչ փոխազդում է ոչ մետաղների օքսիդների
հետ։Մագնեզիումը բուռն փոխազդում է թթուների հետ՝ առաջացնելով ջրածին։Օքսիդիչ
թթուների հետ փոխազդելիս ջրածին չի անջատվում. ստացվում է մետաղի աղ, ջուր և թթվի
վերականգնման արգասիք։
6. Կալցիումի մասին
Կալցիում պարբերական համակարգի երկրորդ խմբի գլխավոր
ենթախմբի քիմիական տարր, որի նշանն է Ca և ատոմային
համարը՝ 20։ Այն գտնվում է պարբերական համակարգի 2 խմբի
գլխավոր ենթախմբում։ Ատոմների արտաքին էլեկտրոնային
թաղանթում ունեն 2 էլեկտրոն ։ Ամենաշատ տարածված
մետաղներից է, կազմում է երկրակեղևի 3%-ը։ Ունի 6 կայուն
իզոտոպ։
7. Ֆիզիկական հատկություններ
Կալցիումը սպիտակ արծաթափայլ, փափուկ մետաղ է։ Հայտնի է ալոտրոպիկ երկու
ձևափոխությամբ։ α-ձևի խտությունը 1540 կգ/մ3 է (20 °C-ում)։ 464 °C-ից բարձր կայուն
է β-ձևը, հալման ջերմաստիճանը՝ 851 °C: Բարձր մաքրության կալցիումը պլաստիկ է,
լավ մամլվում է, գլոցվում և հեշտությամբ մշակվում կտրումով։
8. Քիմիական հատկություններ
Օդում կամ թթվածնի միջավայրում տաքացնելիս կալցիումը բոցավառվում է՝ առաջացնելով
հիմնական օքսիդը՝ CaO:
Հայտնի են նաև կալցիումի գերօքսիդները՝ CaO2 և CaC4։ Սառը ջրի հետ կալցիումը սկզբում
փոխազդում է արագ, հետո փոխազդեցությունը դանդաղում է՝ Ca(OH)2 թաղանթի առաջացման
պատճառով։
Ծծմբի հետ տաքացնելիս կալցիումը առաջացնում է սուլֆիդ՝ CaS, որը, միացնելով ծծումբ, տալիս է
բազմասոււֆիդներ ։ Չոր ջրածնի հետ փոխազդում է 300-400 °C-ում՝ առաջացնելով հիդրիդ՝ CaH2։
9. Ջրի կոշտությունը
Ջուրը, որը մեծ քանակությամբ լուծված աղ է պարունակում, կոչվում է կոշտ, քիչ քանակությամբ աղ
պարունակողը` փափուկ:
Կալցիումի և մագնեզիումի կարբոնատները լուծվում են ածխածնի օքսիդ պարունակող ջրում`
հիդրոկարբոնատների փոխարկվելով.
Նկատելի քանակով Ca2+և Mg2+ իոններ պարունակող ջուրն անվանում են կոշտ:
10. Ժամանակավոր կոշտություն՝ պայմանավորված հիդրոկարբոնատների առկայությամբ, որը
տաքացնելիս վերանում է։
Մնայուն կոշտություն՝ պայմանավորված կալցիումի և մագնեզիումի սուլֆատներով ու
քլորիդներով, որը տաքացնելիս չի վերանում: Այդ կոշտությունը վերացնում են քիմիական
ճանապարհով` սոդայով կամ նատրիումի ֆոսֆատով։
Կոշտ ջրի համը տհաճ է, օճառը կոշտ ջրում չի փրփրում, և կեղտը չի լվացվում,
բանջարեղենը կոշտ ջրում չի եփվում, այդ պատճառով կոշտ ջուրն օգտագործելուց առաջ
անհրաժեշտ է փափկեցնել: Դա իրականացնում են իոնափոխանակման կամ քիմիական
եղանակներով:
