1. TIBBİDÖKÜMANTASYONGENELBİLGİLERve TARİHÇESİ
2. Tıbbi Dokümantasyon’un TanımıBirey, toplum,sağlıkkurumları,sağlıkpersoneli ve sağlıkyönetimi ile ilgili
dokümanlarınyadadokümanlardakayıtlıbilgilerinderlenmesianalizedilmesi,düzenlenmesi,işlenmesi,saklanması
ve duyurulmasıhizmetlerininbütünüdür.
3. Tıbbi DokümanınDeğeri ve Önemi•Bireylere yapılanişlemlerinbilinmesi mlergörülebilir.•Eğitimve araştırma
yönünden:Doğru,zamanındave tamolarakdüzenlenmişbirsağlıkkaydıgerçekbirkitaplıkve laboratuardır.
4. • Hizmetlerindeğerlendirilmesi ve planlanması yönünden: Sağlıkkayıtlarıönemli sağlık göstergelerinden
birisidir.Yeterlisağlıkkayıtlarına sahipolmayanbirkurumuniyi birsağlıkhizmeti verdiğini söylemekmümkün
değildir.•Adlitıpve hukuksal sorunlaryönünden:Kayıtlar adli olayların ışığa kavuşturulmasındamahkemelerce
kullanılanbelgelerdir.
5. SAĞLIK KAYITLARINDANBEKLENEN ÖZELLİKLER•Doğruolmalı• Kapsamlıolmalı•Yeterli derecede bilgi içermeli•
Zamanındadüzenlenmişolmalı•Yüksekdüzeyde bilimsel olmalı•Eksiksizolmalı•Gizliliği korunmuşolmalı
6. SAĞLIK KAYDIAÇILMA İŞLEMLERİ• Hasta kabulde dosyaaçılır• Açılandosyapoliklinikyadakliniğe gönderilir.•
Dosyayakliniksorumlusu hemşire gözlemformu koyar. Hatanınyatışı ile ilgili notlarıyazar.•Dosyayahekim
gözlemnotu, laboratuarformlarıve diğerformlareklenir.
7. TIBBİ DÖKÜMANTASYONUNTARİHÇESİ
8. MISIRLILAR DÖNEMİEski mısırda gerçekhekimM.Ö.3000-2500 yılları arasında yaŞayanĠmhotep‟inbaŞarılıbir
hekimolarakünümısır dıŞınada yayılmıŞ ve tıbbın tanrısı olarakkabuledilmiŞtir.EskiMısır tıbbı hakkındaki
bilgileripapirüslerdenelde edilmektedir.PapirüsNilnehrindeki sazlardanyapılanve ozamanlarkağıtgörevini
görenmalzemelerdir.Zamanımızakadargelebilenpapirüsler Şunlardır:
9.  Kahunpapirüsü:Eneskipapirüstür.Jinekolojive veterinerhekimliktenbahsetmektedir. EdwinSmith
papirüsü:Cerrahi iŞlemlerleilgilidir. Eberspapirüsü:Büyülüreçeteler,içhastalıkları,göz
hastalıkları,derihastalıkları,jinekolojikhastalıklarve diğerbazıhastalıklaranatomi fizyoloji ve cerrahivakalardan
bahsetmektedir.
10. YUNANLILARDÖNEMİAesculapiuseskiYunan‟ıençok hürmetedilenhekimidir.YaŞamasıumutedilmeyençok
ağır hastalarıtedaviettiği,hattaöldüğüzannedilenbilgileri bileyenidendirilttiğisöylenmiŞtir.EskiYunanistan‟da
diğerönemli hekim,HekimliğinbabasıolarakanılanHipokrat‟tır.Hipokrattıpalanındabüyükyenilikler
yapmıŞ,hekimlerinmezunolurkenettiği hipokratandınıyazmıŞtır.
11. Hipokrat“Gereksanatımın icrası sırasındagereksanatımındıŞında insanlarlailiŞkideikenetrafımdaolup
bitenleri,görüpiŞittiklerimibirsırolaraksaklayacağımve kimseye açmayacağım”diyereksağlıkkayıtlarının
gizliliğineverdiği önemibelirtmiŞtir.
12. YUNAN-ROMA DÖNEMİGalenarterlerinfonksiyonunuilktanımlayanhekimdir.Dahaönceleriarterleriniçinin
hava doluolduğusanılırdı.GalenölükiŞilerde arterleriniçininboŞfakatcanlılardakanile dolu
olduğunugöstermiŞtir.
13. BİZANSDÖNEMİKayıtlarlailgili tekçalıŞma;Hipokrat,Galenvediğerhekimlerinyazılarınınbazı
keŞiŞlertarafındankopyaedilerekçoğaltılmasıdır.
14. MUSEVİLERMusevi tapınağı Kahinyardımcılarınınyazdıklarıkitaplardatemizolmayan Şeyleredokunulmaması
uygunyiyeceklerinyenmesidoğumdansonrakadınlarıntemizlenmesi ve diğerhijyenikkurallarhakkındaemirler
bulunmaktadır.

2. 15. İSLAMİYET DÖNEMİ Razi:Ġslamtıbbının enönemli hekimlerindenbirisidir.HastabaŞındaklinikdersi verenilk
Ġslamhekimidir.Çiçekve kızamıküzerine yazılarıvardır.Diyetletedaviyi benimsemiŞve ilaçlatedaviyiensonçare
olarakgörmüŞtür.
16.  Farabi:Tıptarihinde ansiklopedikbirbilimadamıolarakbilinmektedir.
17.  Ġbni Sina:Çoksayıdakitabı vardır bunlarındıŞındakanunisimli kitabı17.yy ortalarına kadarklasikbiröğretim
kitabıolarak AvrupaülkelerindekullanılmıŞtır.
18. ORTA ÇAĞDÖNEMİLondra‟da bulunanBartholomewhastanesiortaçağdakurulmuŞve halenmevcutolan
birhastanedir.Buhastaneninenilginçyönübugünhalailkaçıldığındayatanhastalarınkayıtlarınasahipolmasıdır.
19. 17. YY DÖNEMİ Harvey kayıtlarınönemini belirtmiŞtir.DolayısıylayaptığıherçalıŞmadaçok iyi ve ayrıntılı
kayıttutmaalıŞkanlığınasahipolduğudüŞünülmektedir.JohnGrandhayati istatistiklerüzerinde ilkçalıŞmayapan
kiŞidir.17.yytıplailgili dergilerinyayınlanmayabaŞladığıdönemdir.
20. 18.YY DÖNEMİĠlkkezhasta indeksinebaŞlanmıŞfakatkartkullanılmamıŞtır.
21. 19. YY DÖNEMİBu dönemde hastadosyalamave kataloglamasisteminegeçilmiŞtir.Kataloglama
iŞlemikütüphane bürosuncayapılmıŞtır.
22. 20. YY DÖNEMİEğitimhastaneleri 20.yyönce desağlıkkayıtlarını tutarken,diğertiphastanelerinve özellikletıp
ve hastanebirliklerininsağlıkkayıtlarınagerekenilgiyigöstermeleriancak20. yy‟ın baŞlarındagerçekleŞebilmiŞtir.
SağlıkBakanlığımerkezve taŞraörgütünde derlenmekteolanve sağlıknüfus istatistiklerini Türkiyeçapında
geliŞtirmekve dünyasağlıkörgütününönerdiği standartlarauygunbirdüzeye getirmekamacıile sağlıkve
nüfusistatistikleri kuruluoluŞturulmuŞtur.
23. SESSağlıkenformasyonuiçingerekliverilerintoplanmasıile ilgili eğitimgereksinimlerideğerlendirilmiŞve
eğitimprogramıgeliŞtirilmiŞtir.Bununyanısıra diğerülkelerdekisağlıkenformasyonsistemleri
incelenmiŞbakanlığıngereksinimleri gözönüne alınarakveriderleme formlarınıyenidendüzenlemeküzereveri
toplamave bildirimformlarıkomisyonukurulmuŞve bukomisyonbazıformlardadeğiŞiklikyapmıŞbazılarını
yürürlüktenkaldırmıŞve yeni formlargeliŞtirmiŞtir.
24. TÜRKİYE’DE SAĞLIKKAYITLARININ TARİHÇESİ1936 yılındasağlıkpropagandası ve tıbbiistatistikgenel
müdürlüğü‟nükurmuŞtur.Ġl sağlıkmüdürlüklerinde ve büyüksağlıkkuruluŞlarındabireristatistikbiriminin
kurulmasısağlanmıŞtır.
25. BĠRĠNCĠ BASAMAKSAĞLIKKURULUġLARINDA DOKÜMANTÜRLERĠ(Veri toplamaksağlıkpersonelinin
temelgörevidir)GĠRĠġSağlıkkuruluşundaçalışanhekimdahiltümsağlıkpersonelisağlıkkayıtsisteminive veri
toplamaformlarınıçok iyibilmelidir.Bununnedenleri şunlardır;1.Sağlıkkayıtlarınındoğru,tam ve zamanında
işlenmesi,eminbirbiçimde saklanması,istendiğinde bulunmasıve kullanıcılaraverilmesi sorumluluğuyalnıztıbbi
sekretere değil tümsağlıkpersonelineaittir.
26. 2.Sağlıkpersoneli kayıtlarıbilinçli ve gereği gibidolduracağıiçinyanlışlıkyapılmaz.Gereksizzamankayıpları
önlenmişolur.Tıbbi sekreterinişleri kolaylaşır.3.Sekreterinkayıtsisteminiistenenbiçimdeyürütüpyürütemediği
sağlıkpersonelince denetlenebilir.4.Sekreterherhangi birnedenle sağlıkocağındabulunmadığındaişlerin
aksamadanyürütülmesi sağlanmışolur.5.Sağlıkpersoneli,hangi verilerinhangi kayıttanalınacağınıbilir.Bu
nedenle kendisine gerekliverilere dahabilinçli,çabukve kolayulaşabilir.(Tümsağlıkpersoneli sağlıkkayıtsistemini
ve veri toplamaformlarınıbilmelidir.)
27. SağlıkBakanlığınca daha önce geliştirilenve sahadakullanılanveri toplamaformları;SağlıkProjesi
GenelKoordinatörlüğü’nün1992 yılındanbu yanayaptığı yoğunçalışmalarsonucuyenidendüzenlenmiş,bazı
formlarkaldırılmış,bazıformlardeğiştirilmişve bazıyeni formlareklenmiştir.1Ocak1997 tarihindenitibaren

3. yürürlüğegirenveri toplamaformlarışunlardır;VERĠTOPLAMA ve BĠLDĠRĠMFORMLARININ LĠSTESĠYeni
düzenlemeyegöre SağlıkBakanlığınıntoplam52formlasahadanve diğerbirimlerdenveri toplamaktadır.Önce bu
52 form listesininbazılarınıgösterelim;
28. VERĠ TOPLAMA FORMLARI HAKKINDAYÖNERGE1.( Veri ToplamaFormları) BakanlıkMerkezTeşkilatına
gelinceyekadartümkademelerarasındakullanılanveri formlarınıkapsar.2.(Veri ToplamaFormları) ekteki
formlardanoluşmaktadır.Buformlarıniçerisinde yeralmayanyadaizahedilmeyentümformlariptaledilmiştir.3.
Üzerinde değişiklikyapılan,ancakBakanlığınelindefazlamiktardastokbulunanformlareskileri bitinceye kadar;
yeni bilgilerdoldurankişitarafındantamamlanmaküzere kullanılmayadevenedecektiryeniformlarilgilibirimler
tarafındanbastırılıp illere gönderilecektir.4.(Veri ToplamaFormları) üzerinde yenibaşlayanherpersonel
eğitimealınacaktır.Eğeruyumeğitimi yadayeni başlayanpersoneleverilenbirhizmetiçi eğitimvarsa(Form
Eğitimi) de buprogramadahiledilecektir.
29. 5. Bakanlıkbirimlerininyetkililerindenoluşandevamlıbir(VeriToplamaFormlarıKoordinasyonKomisyonu)
Makam Onayı ilekurulmuşve göreve başlamıştır.Komisyonüyeleri de komisyongibidevamlıdırve komisyondaki
değişikliklerilgili biriminteklifi veMakamOnayıile olacaktır.BuKomisyon;Bakanlıkveri ihtiyacınıilgili birimin
teklifi iledeğerlendirmekve gerekli olanlarısağlamaktan,formlarıngeneldeğerlendirilmesinden,veriler,
bunlarıntoplanmasıve benzerkonulardateknikaltkomitelerkurupkomiteraporunudeğerlendirmekve gereğini
yapmaktan,ihtiyaçlardoğrultusundahazırlananformlarıkabul veyareddetmektensorumludur.6.Bakanlıkbirimleri
(Veri ToplamaFormlarıkoordinasyonKomisyonu)’nunonayıolmadanhiçbiryeniveri toplamaformunukullanıma
sokamaz.Taşra teşkilatları,Komisyonundeğerlendirdiği beMakamınonayladığıformlarıgöndermekle
yükümlüdür.7.(Veri ToplamaFormları)’nınhangi sıklıklaBakanlığagönderileceğiKomisyontarafındanilgilibirimin
teklifi ilebelirlenecektir.
30. 8. Formlar üzerinde yapılanhertürlüdeğişiklikte,Komisyononayınınardından,formla ilgiliaçıklamalartekrar
gözdengeçirilerek,tümaçıklamayenidenilgili birimtarafındanformudolduran/kullananbirimlere
gönderilecektir.9.Birimlerkendi formlarıile ilgili malzemedesteğini sağlamakve talepetmekzorundadır.10.Birkaç
merkezi birimin ihtiyaçduyduğubilgileri,bilgiyledoğrudanilgili birimdiğerbirimlere güncel olarakaktarmak
zorundadır.11. Bakanlıkbirimlerigelentümbilgilerle ilgili geri bildirimleriillere,il sağlıkmüdürlükleri de
teşkilatlarınıntamamınadüzenliolarakyapacak ve geri bildirimlerintakibini de sağlayacaktır.Geri
bildirimlerrakamsal toplamaşeklinde değil değerlendirmeler,ölçme,kıyaslamavehizmetdeğerlendirmesi şeklinde
olacaktır.12. Merkezdenbaşlamaküzere tümplanlamalargönderilenverilerindeğerlendirmesine göre
yapılacaktır.13. (Veri ToplamaFormları)’ndaki bazıbilgilerBakanlığımızınyürüttüğü(ÇekirdekKaynakYönetim
Sistemi)’ninfaaliyete geçmesinekadarolandönemlerde kullanılmakiçindir.Buformlarailgili
projenintamamlanmasıylaKomisyontarafından kullanımdankaldırılacaktır.
31. 14. ( Veri ToplamaFormları)’ndastandartkonulmasıgerekentanımvekavramlar,ilgilibiriminteklifi ve
Komisyonunkabulündensonratümbirimlere bildirilecektir.15.VerilerinillerleMerkezarasındabilgisayar
ortamındaki iletişimi BilgiİşlemDaire Başkanlığısağlayacaktır.16.BakanlıkMerkezde hangi formlarınhangi
birimlere,il sağlıkmüdürlüklerine hangi formunhangi şubelerle ilgili olduğuekteki onaylılistede belirtilmiştir.
Hangi bilgilerinkimlertarafındantoplanacağıise(Veri ToplamaFormlarıKılavuzuKitapçık)’tayeralmıştır.
Değişiklikhalindeyukarıdaki belirtilenaşamalardansonrailgililerebilgiverilecektir.17.İllerde veri toplamanın
kalite ve güvenilirliği sağlamasorumluluğuİlSağlıkMüdürüve TSİM’densorumluMüdürYardımcısı’nda olup,
bukonularlailgili sorunve istemlerdeBakanlıkYetkililileri tarafındanmuhatapkabul edilirler.18.İl sağlık
müdürlükleri bünyesindebulunanİstatistik Şubeleri;verilerinildeki koordinasyonundan,Bakanlığıntümbirimlerini
ilgilendirenformlarıntoplanmasıve değerlendirilmesinden,Bakanlıkile bilgisayarortamındaki veri alış-verişinden
ve genel olarakilinistatistikidurumununsaptanmasındansorumludur.
32. 19. (Veri ToplamaFormları)’nındoldurulmasındasahadakullanılacakolanfişve çalışmadefterlerinin
standardizasyonuyeniformlarınuygulanmayabaşlamasınıtakibenKomisyontarafındankoordineedilecektir.20.

4. İller(Veri ToplamaFormları) çalışmadefteryadafişlerihakkındaki önerilerini ( Veri ToplamaFormları
KoordinasyonKomisyonu)’nasunarlar.Teklif,ilgilibiriminde görüşüalınarakKomisyondagörüşülürve öneri sahibi
il sağlıkmüdürlüğüne sonuçhakkındabilgi verilir.21.Bazıillerde yürütülenprojelerle ilgili bilgilertoplanmak
isteniyorsahangi bilgilerinne amaçlave ne kadarsüre toplanacağı,ne sıklıktakimlertarafındandoldurulacağıve
hangi şubeninsorumluluğundatoplanacağıilgiliil yadakuruluşlarayukarıdaki içerikbildirilerek veritoplanabilir.24
aydankısa sürenveri toplanmasındatümdeğerlendirmeve akış,ilgili biriminsorumluluğundadır.22.İşsağlık
müdürlüğükendi iliiçindeveri toplamagereksinimiduyarsaverinintoplanmasüresinebakılacaktır.Toplamasüresi
6 ayınaltındaolandurumlardail sağlıkmüdürlüğükendi kararıiletoplayabilecektir.Toplamsüresi dahauzunolan
durumlardail sağlıkmüdürlüğü,(Veri ToplamaFormlarıkoordinasyonKomisyonu)’nunonayınıaldıktansonra
verileri toplayabilir.
33. GĠRĠġGĠRĠġSağlık kayıtlarıbir sağlıkkurumununenönemli hazinesiolduğunagöre buhazinenin
düzenlenmesi,yürütümüvesaklanmasındasadece arŞivgörevlilerinin,özellikleülkemizdehizmetlisindenenüst
düzeyyöneticisinekadarherkesingörevve sorumlulukalmasıgerekir.
34. Ülkemizde sağlıkkayıtlarınıve hastanelerde hastabakımıkalitesini ve sağlıkkayıtlarıkalitesinidenetleyecek
kuruluŞve komisyonlarhenüzoluŞturulmamıŞtır.FakatABDgibiülkelerde bugörevi yapankomisyonlar
vardır.HastanelerBirleŞikKomisyonu1952 de kurulmuŞtur.ABD‟detümhastaneleriçingeçerli olmaküzere
hastanelerde kurulmasıgereklikomitelerekararvermektedir.
35. HEKĠMLERĠN SORUMLULUĞUSağlık kayıtlarınınyeterli düzeydeolmasındaenbüyüksorumluluk
hekimeaittir.Hekim bugöreviyürütürken;yapılacakbilimselçalıŞmalardamahkemede,üretilecekistatistiklerdeve
diğerkullanımlardabudosyanıniçinde yazılıolanbilgilerinkullanılacağınınve dosyaiçindeki bilgilerne kadardoğru
ise yapılacakbuçalıŞmalarındao kadar doğruolacağınınbilincinde olmalıdır
36. Hasta DosyasınınTamamlanmasıĠçin HastayıTedavi Eden HekimAŞağıdaBelirtilenNoktalaraDikkat
Etmelidir.HastanınözgeçmiŞi ile ilgili öyküsü,Şikayetleri ve fizikselmuayene bulgularıtamammı?Laboratuvarve
röntgenraporları tamammı?Yapılan operasyonraporlarıtamam mı?Obstetrikvakalardaprenatal ve eylem
raporları tamammı,izlemeile ilgili tümbilgileriŞlenmiŞmi?Yaptırılankonsültasyonmuayeneleri ile ilgili tüm
bilgileryazılmıŞmı?HastanıngünlükgeliŞimi ile ilgili bilgilerdüzenli yazılmıŞmıve yazılanlarhastanıngeliŞimi ve
sonucuile uygunlukgösteriyormu?YatıŞtave çıkıŞta hemŞire gözlemraporlarıve grafikdüzenli iŞlenmiŞmi?Tanı
doğruolarak konmuŞve ayrıntılı olarakbelirtilmiŞmi?Kayıtlardagerekli imzalartamammı?Tanı,uygulanantedavi
ve hastanın akıbeti arasında
37. ARġĠV KOMĠTESĠNĠN SORUMLULUĞUArŞiv komitesi komitesiülkemizdekihastanelerde
geneldebulunmamaktadır.Komite sağlık kayıtlarınınenüstdüzeyde düzenli,güvenilirve tamolmasınısağlamak
üzere görevlendirilmiŞtir.ArŞivkomitesihastaneüstyöneticisi yadatem-silcisi baŞkanlığındaArŞivsorumlusuve
herbölümdenbiryadaiki üye-denoluŞurARġĠV KOMĠTESĠNĠNÜYELERĠ
38. ArŞivkomitesiningörevveçalıŞmalarıHastanede sağlıkkayıtlarıpolitikalarınısaptamak,Kayıtlarınsaptanan
politikalaragöreyapılıpyapılmadığınıdenetlemek,Kayıtsistemine ve iŞleyiŞbiçimine kararvermek,Kullanılacakve
değiŞtirilecekformlarakararvermekve hastane görevlilerinineğitimini sağlamak,ArŞivsorumlusuncagetirilen
problemlereçözümaramak.
39. DokukomitesininsorumluluğuDokukomitesi de ülkemizhastanelerinde geneldebulunmamaktadır.Önemlibir
komitedirve özellikle sağlıkkayıtlarınıniyileŞtirilmesinde önemlifonksiyonuvardır.Birpatolojiuzmanı
baŞkanlığındacerrahi bölümlerbaŞkanlarıvediğerbranŞlardaniki üyedenoluŞur.DOKUKOMĠTESĠNĠN ÜYELERĠ
40. DOKU KOMİTESİNİN GÖREV VEÇALIŞMALARIDokukomitesiaydaenaz birkeztoplanır.Ameliyatve
patolojikayıtlarınıinceleyerekhemyapılancerrahi iŞleminuygunluğunuaraŞtırır,hemde ameliyatedilenkiŞiden
alınan dokularınpatolojiraporlarınıinceleyerekameliyatöncesive sonrasıtanıları arasındakarŞılaŞtırma

5. yapar.Komite kararlarınısağlık kayıtlarını inceleyerekverirve yazılıbirraporile yönetime bildirir.Komite aynı
zamandasağlık kayıtlarınınkalitesininiyileŞtirilmesinede önemli katkıdabulunur.
41. . Tıbbi denetimkomitesi birbaŞkanvehastaneninçeŞitlibölümlerindenseçilmiŞbeŞhekimdenoluŞur
42. ENFEKSĠYON KOMĠTESĠNĠNSORUMLULUĞUHastanede görülenenfeksiyonlarıinceleyerekenfeksiyonun
hastanece verilipverilmediğiniinceleyenbukomite de genelde ülkemizhastanelerinde
bulunmamaktadır.ENFEKSĠYONKOMĠTESĠNĠNÜYELERĠMikrobiyolojiuzm.BiryöneticiHekimvehemŞire
43. TIBBĠ DENETĠM KOMĠSYONUNUN GÖREV VEÇALIġMALARIKomiteaydaenaz birkeztoplanır.Komite
sağlıkkayıtlarınınkalitesininiyileŞtirilmesine önemlikatkıdabulunur.Komite gerekirse dosyasınıincelediği
hekimleri dedinleyebilir.KomiteninbaŞgörevi eğitimdir.Komite üyeleriyeni yöntemlerive geliŞmeleri izleyerek
hastanehekimlerine aktarmalıdır
44. ENFEKSİYON KOMİTESİNİN GÖREV VEÇALIŞMALARIKomitehaftadabirkeztoplanarakbirhaftalıksüre
içindehastanedegörülentümenfeksiyonlarıincelemeye alırvehangilerininhastanedenalındığını,hangilerinin
hastaneye aitolmadığınısaptamayaçalıŞır.Durumubirraporlayönetimeiletir.Sağlıkkayıtlarınınöngörülentüm
bilgileri kapsarbiçimdedoğruve zamanındadüzenlenmesi,saklanmasıvekullanıcılarınhizmetine sunulmasıbir
hastaneninve sağlıkpersonelininenönemli görevleriarasındadır.
45. Bu komite ülkemizhastanelerindegenelliklebulunmamaktadır.Bukomitehastanelerde maliyetidüŞürme,hasta
yataklarındakisıkıŞıklıklarıönleme ve yataklarıgerçekve acil gereksinimiolanlaraverilmesi gibi
sorunlarınüstesindengelmekiçinkurulmaktadır.
46. YÖNETĠM KURULU YA DA BAKANLIĞINSORUMLULUĞUEn üstdüzeydeki buyönetimkademesi,hastaneninher
türlüpolitikasınakararverenve hastanenineniyi biçimdeiŞletilmesi içingerekli tümolanaklarısağlayankuruldur.
47. HASTANEYÖNETĠCĠSĠNĠNSORUMLULUĞUHastanedeki tıbbi dokümantasyonmerkezine kalitelidonanım
malzemesi alınmasıve kalitelipersonel atanmasıyöneticininsorumluluğudur.Yönetici bumerkezinbaŞkanınasağlık
kayıtlarının arzu edilendüzeydeolmasıve bukayıtlardanüretilecekistatistikleriçinyetki ve sorumlulukvererek
iŞlerinkendiadınayürütülmesinesağlamalıdır.
48. Tıbbi sekretertıbbi dokümantasyonileilgilitümiŞlemlerinarzuedilenbiçimdedüzenlenmesinden,
yürütümünden,tamamlanmasındanve saklanmasındansorumludur.TıbbisekreterçalıŞtığıkurumdatıbbi
dokümantasyoniŞlemlerininbeynidir.
49. POLĠKLĠNĠKTE HASTA KAYITLARIĠLEĠLGĠLĠ ĠġLEMLERBu aŞamada tıbbi sekreterbaŞvurankiŞininhastane
ya da sağlıkocağında kaydının ya dadosyasınınolupolmadığınıaraŞtırır. Dosyasıvarsao dosyayıtıbbi
dokümantasyonbölümündenister.KiŞinindosyasıyoksayeni birdosyaaçar.Budosyayahastanınkimlik
bilgilerinidoğruve tamolarakkaydeder.Hastayahastaindekskartıdüzenlerve bukartıtıbbidokümantasyon
bölümüne gönderir.Ayrıcahastayadakendi dosyanumarasıiçerenhastatanıtmakartınıdüzenlerve verir.
50. KLĠNĠKTE HASTA KAYITLARIYLA ĠLGĠLĠĠġLEMLERServiste çalıŞan tıbbi sekreteryatanhastaların
dosyasınıyatıŞanında teslimalırve klinikte buhastayayapılangünlüktümiŞlemlerinkayıtlaratam, doğruolarak
vezamanındaiŞlenmesinisağlar.EksikyadahatalıiŞlemvarsadüzelttirir.Formlarıcinslere göre ayırır.Aynıcinsleri
tarihsırasına göre dizer.Hastayayapılanlaboratuvartetkiklerinilaboratuvardanizleyereksonuçlargeldiğinde
ilgililere iletir.
51. Daktiloedilecekameliyatraporu,ölümraporu,çıkıŞ özetiyadatetkikleri daktiloederekilgilipersonele imza
ettirirvedosyayaekler.
52. KURUMUN YAZIġMALARIĠLE ĠLGĠLĠĠġLEMLERTıbbi sekreterçalıŞtığıkurum ya da bölümündiğerkurum,
bölümve kiŞilerle olanyazıŞmalarınıdüzenler,yazıŞmalarıizlerve buyazıŞmalarıilgilidosyalardasaklar.Kurumun

6. politikasınagöre yazıŞmadosyalarınıdüzenlerve kolayulaŞımısağlayıcıönlemlerialır.Kurumuntutmakzorunda
olduğudefterve belgeleridoldurur.
53. VERĠ DERLEME VE GÖNDERMEĠġLEMLERĠHer sağlıkpersonelineolduğugibi,tıbbi sekreterinde en
önemligörevlerindenbirisi kendisindenistenenverileriderlemekve ilgiliyeregöndermektir.
54. Hasta bakımının iyileŞtirilmesiiçingörevvesorumlulukalankomitelerinhazırladığıraporunyasal birdayanağı
olupolmayacağıyada bazıyerlerde delilolarakkullanılıpkullanılamayacağıülkelere göre farklılıkgösterebilir.
55. Tıbbi DokümanlarınYasalDurumuTıbbi Dokümanlarınyasal durumunasıl olmalıdır?BudurumudörtbaŞlık
altındaele alabiliriz.1)Mülkiyethakkı2) HaberleŞmeningizliliği3)Tıbbi dokümanlarındelilolarakkullanımına
iliŞkinvakalar4)Tıbbi dokümanlarınmahkemeye gönderilmesi
56. MülkiyetHakkıSağlıkkayıtlarınınsahibi kurumdur( yanihastane yadadiğer sağlıkkuruluŞları) Kayıtlarıöncelikle
hasta yararı,kurumunve personelinhaksızsuçlanmalarınakarŞınkorunupsaklamaktadırlar.Dosyaiçindeki bilgiler
ise gizli olmalıdırve sahibihastadır.Bilgilere hastadıŞındakimse ulaŞamazgizlilikönemlidir.Mahkemece yazılıbir
istekgeldiğindedosyaarŞivdenalınıpgönderiliryerine kılavuzkartkonularakmahkemedeolduğubelirtilir
57. HaberleŞmeningizliliğiHastadosyasındaki bilgilergizlidir.Bunedenle dosyahastayayadayakınlarınıneline
kesinlikleverilmemelidir.Dosyadakibilgilersözlüolarakdasöylenmemelivehastayayadayakınınaverilipbaşka
birdoktoralaboratuara, arşive sekretereyollanamaz.Mahkemelere gönderilirkengizlilikiçinde yollanmalıve
mahkemenindeaynıtitizlikte olmasıgerekir.
58. Tıbbi dokümanlarındelil olarakkullanımınailiŞkinvakalarBukonuyu ŞubaŞlıklaraltındainceleyebiliriz.1)Sigorta
vakaları2) ĠŞçilerintazminatı3)KiŞisel tazminatvakaları4)Tıbbi hatadavaları5)Vasiyetvakaları6)Adlivakalar
59. 1) SĠGORTA VAKALARIBireyinsigortaolmasısigortanındevamıyadaortadankaldırılmasıgeçici ve sürekli
sakatlıklariçinsigortaprimleri almalarıgibi iŞlemlerdehastadosyalarıönemlibirdelildir.
60. 2)ĠġÇĠLERĠN TAZMĠNATIişkazaları yadameslekhastalıklarınabağlısürekli yadageçici iş
göremezlikhallerinde ilgili yasagereği yerinegetirirkenkişinintazminatınaesasolarakhastadosyasındaki bilgiler
kullanılmaktadır.
61. 3)KĠġĠSEL tazmĠnat VAKALARIBirkiŞininbaŞkasıtarafındanhatayada ihmalnedeniyle fizikselolarakzarar
uğratılmasıdurumundaaçılacaktazminatdavalarındahastadosyadaki yazılıbilgilere bakılır.
62. 4)Tıbbi Hata DavalarıBirkiŞinintedavi gördüğühastane hekimyadadiğersağlıkpersonelininkiŞinin
tedavisindeyanlıŞbirtedavi uyguladığıve buyüzdenfizikselveyazihinsel birhasaroluŞtuğusonucuaçılantazminat
davasın da hastane kendinihaklıçıkarmakiçinkiŞinindosyasınıiyi tutmuŞolmalıçünkühakimkararıobilgilere
göre verecektir.
63. 5)VasiyetVakalarıHastanede tedavi gördüğüsüre içinde birhastavasiyetetmiŞolabilir.Buvasiyete
kiŞiyakınlarıbireyinakıl sağlığındabozuklukolduğuakli dengesininyerinde olmadığıhakkındadavaaçabilirler
bireyindosyasıbugibi durumlardakullanılabilirler.
64. ÇeŞitli vakalardahastadosyalarıincelenebilir,bunlar; CinayetolaylarındaIrzatecavüzolaylarında Suikast
olaylarında Sakatbırakma ve savunmasızbırakılmaolayları Akıl hastalığı vakaları Saldırı,dövülme yada
tecavüzolaylarında6)Adli Vakalar
65. Tıbbi dokümanlarınmahkemeyegönderilmesiMahkeme dosyayıyazılıbirbelge ileistediğindehastaneninilk
yapacağı Şey.Öncelikledosyaincelenerekvarsaeksikleritamamlanmalı,dosyanınhersayfasınıntek
teknumaranlanmasıve dosyanınbirfotokopisininçekilmesi.raf deki yerinegönderildigi mahkemetarihyazılarak
Kılavuzkartının konulmasıüzerindegizli yazılıbirzarf içine konularakmahkemeye alındıkarŞılığıteslimedilir.

7. 66. TIBBĠ DOKÜMANTASYONBÖLÜMÜNDE YÖNETĠMVEORGANĠZASYONOrganizasyonve fonksiyonları:Bir
kurumunamaçları doğrultusundanasılörgütleneceğininve iŞletileceğininyapısınıortayakoyaniŞlemdir
.Organizasyonuntemel amaçvesorumluluğuhastayaenuygunbakımıvermektir.Bunedenlehastaneninher
bölümü“hastane hastaiçinvardır”ilkesine uygunolarakyönetilmelidir.Tıbbidokümantasyonbölümündetemel
fonksiyonlar:dokümanlarınanalizedilmesi,hastalık,ameliyat ,hekimindekslerinindüzenlenmesi,istatistiklerin
üretilmesi,dosyalamaiŞlemleri ve diğeriŞlemlerdir.
67. Yönetim,kurulanorganizasyonunamaçlarındoğrultusundakurumunyadabölümünyönetilmesi olarak
tanımlanabilir.Yönetici herpersonelingörevve sorumluluğunu,personeliliŞkilerini,bölümdekiheriŞe atayacağı
memursayısınısaptar,sürekli denetimyaparakbölümüniŞlerini etkinbirbiçimdeyürütülmesini sağlar.YÖNETĠM
68. ORGANĠZASYON ġEMASIBirkurumdaki yapılandırmayıenüst otoritede enaltakadarfonksiyonel olarak
çizimlegösterilmesidirbudabirkiŞiye kurumunmantıksalolarakiyi organize edilipedilmediği yadayürütülüp
yürütülmediği iyi veyazayıf yönlerihakkındabilgi verilebilir.organizasyon ŞemasınıngeliŞtirilmesi içinbölümün
temel fonksiyonlarıvebunlarınalttemel bölümlerinbilinmesi yeterlidir.
69. GÖREV ANALĠZĠĠyi biryönetici bölümde ki tümgörevlileri iyibilmeli ve bunlarıiyi tanımlayabilmelidir
görevanalizi yönetiminetkinbiraracıdır görevanaliziyapılırken Şusorularayanıtaranır (neyapılacak,kim
yapacak,niçinyapılacak,nasılyapılacak,ne zamanyapılacak)Belirtilenbumaddelerinherbiri kendiiçine en
ayrıntısınakadar analizedilir.
70. METOT GELĠġTĠRMEBir iŞindahaiyi nasıl yapılacağının yollarınıbulmakanlamınagelirmetot
geliŞtirmeprogramınınçeŞitliaŞamalarıvardır enbasiti olan“iŞakıŞı”öncelikle yapılmalıdırsonraiŞanalizedilmeli
ve mümkünse basitleŞtirilmelidir.Sonolarakyeni metotiŞleme konulmalıdır.
71. TIBBĠ DOKÜMANTASYON VEARġĠVMÜDÜRLÜĞÜ ORGANĠZASYONġEMASI
72. a)Ġġ AKIġIĠyi biryönetimiçiniŞinyeterli biçimdedağıtımıve personelinbecerilerinintümüylekullanımıçok
önemlidir.ĠŞakıŞının hızlanmasıiçinyeni yolaruygulanmalıdırancakbazı kiŞilerbuuygulamayakarŞıçıkabilirler
fakatiŞ akıŞı içinbuiŞinonlarane gibi biryarar sağladığı iŞinkolaylıklarındanfalanbahsedilerekiŞ
akıŞınıdüzenlenebilir.
73. b)Ġġ BASĠTLEġTĠRMEÇok fazlaile çokaz arasında birnoktaolaraktanımlanabilir.Kitabımızdatıbbi
dokümantasyonbölümününfonksiyonlarıgözdengeçirilerekfazlazaman,karmaŞıklıkfazlamaliyet,
gereksizayrıntılarolupolmadığıve bazıfonksiyonlarınbasitleŞtirilmesindenbahsedilmiŞtir.BeŞaŞamasıvardır.
74. 1. GeliŞtirilmesi gerekliiŞinseçimi2.BuiŞle ilgili tümverilerineldeedilmesi3.Elde edilenverilerin
değerlendirilmesi TümiŞlergereklimi?ĠŞnerede yapılmalı? ĠŞne zamanyapılmalı? ĠŞi kimyapmalı? ĠŞ
nasıl yapılmalı?4.En kolayyönetimingeliŞtirilmesi5.GeliŞtirilmiŞbuyönteminuygulanmasıb.1)Ġġ
BASĠTLEġTĠRMEAġAMALARI
75. Memurlariçinhazırlananve bölümde yapılaniŞlerle ilgili birkılavuzdur.ĠŞakıŞ Şemasıve iŞbasitleŞtirme
iŞlemi yapıldıktansonra,personeleyol göstermekamacıylabirkitapbasılmalıdır.Bukitaptahastaneningenel
politikasındankendiiŞiyle ilgili personeleyardımcıolacaktüm bilgileryeralmalıdır.c)ĠġLEMEL KĠTABI
76. d)BÜTÇEBirkurumunkendisindenbeklenenfonksiyonlarıgereği gereği gibi yerinegetirmesinde kendisine
ayrılan bütçe önemli birfaktördür.Tıbbi dokümantasyonbölümüsorumlusubütçe hazırlamabilgisine sahip
olmalıve bölümünbütçesini hazırlayarakilgilimakamailetmelidir.
77. e)PLANLAMATıbbi dokümantasyonbölümühastaneninenönemlibölümlerindenolmasınedeniyle
hastaneyöneticileri ve gerekse hastane mimarlarıbölümünyerive içorganizasyonuiçinbölümsorumlusu,üst
düzeyyönetici ve mimartarafındanbirlikte planlanmalıdır.Planlamayapılırkenenazonyıllıkbir süre

8. içindeyapılmasınadikkatedilmelidir.Planlamayapılırken Şukriterlere dikkatedilmelidir;Yıllıktaburcuedilenhasta
sayısı ,yatak kapasitesi vs.
78. TIBBĠ DOKÜMANTASYONBÖLÜMÜNÜN YERĠHastane içinde bölümünyeri özenlesaptanmalı,hekimlere çok
yakın ve merkezi biryerolmalı,hastanenindiğerbirimleriyle kolaybirulaŞımbağlantısıolacakbiryer
tercihedilmelidir.Bölümeayrılacakyerinbüyüklüğü,bölümüniŞyükü,hacmi,fonksiyonları,sisteminmerkezsel
olupolmamasıve çalıŞacak memursayısınabağlıdır.OdalarınrahatlıklaçalıŞılıpvegürültüsüzbirortam
sağlanmalıdır.
79. TIBBĠ DOKÜMANTASYONBÖLÜMÜNÜN RENGĠPersonelinhoŞunagidecekve onlarıolumluyönde
etkileyebilecekrenkyadarenklerinkullanılması,personelinarzusunagöredüzenlenmesi,odalararasıduvarların
sesgeçirmezbiçimde tercihedilmesi,bölümüniyi birbiçimde havalandırılmasıve dosyalamaodalarınıntozsuz
ortamda bulunmasıdikkate alınacakbirnoktadır.
80. TIBBĠ DOKÜMANTASYONBÖLÜMÜNÜN IġIKLANDIRILMASIIŞıklandırmatümpersonelingörevlerinidaharahat
bir ortamdayapabilecekleri birdüzendebiçimlendirilmelidir.DosyadepolamaodalarındaıŞıklandırmadahaönemli
bir etmendir.
81. TIBBĠ DOKÜMANTASYONBÖLÜMÜNÜN ĠÇ DÜZENLENMESĠBölümdeki bürolararalarındaiŞakıŞı
dikkatealınarakdüzenlenmelidir.Bunaekolarakherbüronukendiiçindedüzenlenmesimasaaraçlarve gereçlerin
bürodayerleŞtirilmesimemuruniŞinikolaylıklagörebileceği biçimdeolmalıdır.
82. PERSONELVE ARAÇGEREÇLERÇalıŞtırılacakpersonel sayısıve çeŞitlerihastaneninve tıbbi dokümantasyon
bölümününiŞhacmi ,bütçesi,teknolojikve diğerolanaklardikkate alınarakplanlanır.Kullanılacakaraçlargenel büro
malzemeleri yanındaherbüronunyapmaktaolduğuiŞeuygunteknolojikaraçlardosyadolapları,gerekli kitaplar,
dokümanlar.Kırtasiye ve diğermalzemelerdir.
83. DOSYALAMA BÖLÜMÜHastaneye baŞvurantüm hastalarındosyalarınısaklayacakkadarbüyükbiryerbulmak
kolaydeğildir.BunedenleaŞağıdabelirtilenönlemlerçözümolarakkullanılabilir: Belirli birsüre içinde (3-5)yıl gibi
hiç iŞlenmeyendosyalarıniptaledilmesi. Onyılıdoldurandosyalarıntümününiptal edilmesi. Eski dosyaların
mikrofilmealınarakiptal edilmesi. Dosyalarınyadaözetbilgilerbiçimdeyadaaynenbilgisayaraktarılarakiptal
edilmesi.TümüylebilgisayarlaçalıŞarakdosyalarıntümdenkaldırılması.
84. DOSYALAMA BÖLÜMÜNÜN YERĠKolayulaŞılabilirbiryerde tercihentıbbidokümantasyonbölümününiçinde
yada altkatındaolmasıenuygunolanıdır .Dosyasaklamayeri kuru,havadar,tozsuz,ortaderecede birsıcaklığasahip
bir ortamdaolmalıdır, iyiaydınlatılmalı,gerekli araçgereçlersağlanmalı,yangınakarŞıhertürlü önlemalınmalıve
ne geç haftadabir elektrikli süpürgeyletozlarıalınmalıdır.
85. DOSYALAMA YÖNTEMLERĠDosyalamaodaları içinenuygunolanı açıkraflardır.Açıkraflar hemdosyanınkolay
ve çabukyerleŞmesiiçinhemde alınabilmesiiçin uygunortamdır.Raflarmetal ,kolaysökülüpmontaedilebilen,her
bölmesi yaklaŞık100 dosyakonulabilir,biryerolmalıdır.Rafakonulacakdosyasayısısaptanırkenzamanla
kalınlaŞacağıdüŞünülüphiçolmazsa1/4üboŞ bırakılmalıdır.
86. FORMLAR- FORMLARINKALĠTESĠKullanılacakforumlarınkendihastanesineuygunve kaliteli olarak
düzenlenmesi.FormlarınKalitesi:Kartlarve sürekli kullanılanformlarkalitelikağıdabasılmalı,çok
kullanılmaktanyıpranmayan,silinebilen,mürekkepkalemleyazmayaelveriŞli cinstenolmalıdır.Kartlarönce
geliŞtirilmeli,birmüddetdenenmeli ve kesinleŞtirilincestandarthalegetirilipsürekli kullanımasunulmalıdır.
87. FORMLARIN DENETĠMĠTıbbi dokümantasyonbölümüyöneticisikullanılanformlarısürekli
denetlemeli,formlarıkullananpersonelle iŞbirliği yaparakvegörüŞlerini alarak,yeni geliŞmelere paralel olarakda
formlardayapılacakolandeğiŞikliklerisaptamalıve arŞivkomitesiningörüŞünüdealarakgerekli düzenlemeve
değiŞiklikleriyapmalıdır.

9. 88. TIBBĠ DÖKÜMANLARINNUMARALANMASI DOSYALANMASIHASTA ĠSĠMLERĠĠNDEKSĠ
89. Bir hastanede,hastayayapılaniŞlemleri yazmak içinhastayahastaneninpolitikasınagöre birkayıt açılır.Bukayıt
bir dosya,kart,zarf gibi birsistemolabilir.NUMARALAMA YÖNTEMLERĠHastaneye baŞvuranherhastayabirdosya
açılır.BudosyanınnumaralamaiŞlemleri üçŞekilde yapılır:Seri NumaralamaSistemi :Hastaya,hastaneye
hergeliŞindeüzerinde numaraolanayrıbirdosyaya da kartverilir.Busistemhastanınhastanede birdençok
sayıdadosyasıolmasınanedenolur.BusistemhemarŞiviniŞlerinihemde hekimindosyalarıincelemesini
zorlaŞtırır.Ünite NumaralamaSistemi:Hastaya,hastaneye ilkgeliŞinde üzerindenumaraolanbirdosyaya da
kartçıkarılır.Sonra hastaher geliŞinde aynıdosyaile iŞlemgörür.busistempratiklikyönündenseri
numaralamasistemindendahaiyidir.Hekimtekdosyainceleyerekhastahakkında daharahatve daha güvenilir
bilgiye sahipolabilir.
90. adı,ana adı,doğumtarihi gibi bilgilerverilerekarŞivdenhastaindekskartıbulunupdosyanumarasıelde
edilir.HastaTanıtmaKartı :Hastayakaç numaralıdosyanınsahibi olduğunubilmesi içinverilir.Hastanınbukartı
hergeliŞindegetirmesidosyanınhemenarŞivdenistenmesinikolaylaŞtırır.DOSYALAMA SĠSTEMĠDosyalama
sistemi yada dosyalarınsaklanmasistemiikideğiŞikbiçimde yapılır.Bunlar;A .Merkezsel OlmayanSistem:Bu
sistemde poliklinikve kliniklerkendi hastanumaralarınıbirbirindenbağımsızolarakayrıayrı tutmaktave
saklamaktadır.Dosyalararasındabirbağıntı yoktur.BuyöntembirkiŞininkayıtlarınınaynıyerde kalmaması
nedeniyle iyibiryöntemdeğildir.BirkiŞiye birdençoksayıdadosyaaçılması iŞçoğalmasınave iŞletme maliyetine
artmasına nedenolduğugibi bireye yapılaniŞlemlerinilgilisağlıkpersonelincegörülmemesine ve bilgi kaybına
nedenolur.B.Merkezsel Sistem:Busistemde poliklinikve
91. DOSYALAMA KONTROLÜDosyaĠsteme Formu:Herhangi birnedenle hastadosyasıarŞivdenistendiğinde
aŞağıda örneğiverilenformyada bunabenzerbaŞkabir formmutlakaarŞive gönderilmelidir.ArŞivbuformu
almadanhiçbirŞekildehastadosyasınıhiçbirkimseye vermemelidir.DOSYA ĠSTEKFĠġĠ Dosya No.:Soyadı:Tarih :
/ / 199 Adı:Baba Adı :Hastanemizde Anne Adı:YatmıŞDoğumYeri :YatmamıŞ DoğumTarihi :Ġstenildiği
Yer:ĠsteyeninSoyadı,Adı,Ġmzası:EKBĠLGĠ VERĠNĠZ( Ek bilgi içinarkasayfayabakınız )Dosyanınbulunduğuyer
:Kat. No.: 417509Dosya ĠstekFormu’nunÖnYüzüEkBilgiĠsteniyorsa:Hastaneyeensonmüracaatettiği bölüm
:Sontaburcu veyamuayene tarihi :Sontaburcuedenveyamuayene edenDr.:DosyaĠstekFormu’nuArka Yüzü
92. servisi gösterenbirkılavuzkarthasta dosyasınınyerinekonur.Dosyanınnerede olduğunubudosyaisteme
formugösterir.DosyaarŞive döndüğünde kılavuzkartraftanalınırve dosyayerine konulur.HaftaSonlarıVe Tatil
Günleri DosyaVerme ĠŞlemleri :Sağlıkkayıtlarıbölümüpersonelininhastanedebulunmadığızamanlarhasta
dosyasınınarŞivdenverilmesi yadaalınması içinde hastane kesinkurallarkoymalıve buiŞiçinbir kiŞiyi sorumlu
olarakgörevlendirmelidir.Dosyaverme iŞlemleri normalzamanlardakigibi aynenbukiŞi
tarafındanyürütülmelidir.DOSYALAMA - DOSYA YERLEġĠM HATALARIVEÖNLENMESĠDosyalarrenkli olarak
numaralandırılabilir.Sadece birkiŞinindosyayerleŞtirme iŞlerinebakmasıbukiŞininuzmanlaŞmasınave böylece
yanlıŞyerleŞtirmeriskininazalmasınanedenolur.DosyagelirgelmezrafayerleŞtirilmeliyada günde bir
kezyerleŞtirme yapılmalıdır.Haftasonlarıve tatil günleri bölümpersoneli olmadığızamanlardosyayerleŞtirme
iŞlemi yasaklanmalıdır.Rafıngözüne yerleŞtirilecekdosyasayısımakulolmalı,aŞırısayıda dosyaolmamalıdır.
93. Şunlardır:Hastatekrarhastaneye baŞvurduğundadahaöncekendisine yapılaniŞlemlerinbilinmesiAraŞtırma
ve çalıŞmalarHukuksal sorunlarınçözümüÖğrenci ve asistaneğitimiĠdeal olanıtümhastadosyalarınınsüresiz
olarakhastanede saklanmasıdır.Ancak,hastanedeyıllarilerledikçeçeŞitli nedenlere bağlıolarakhastadosyasısayısı
ve kalınlığı artmaktadır.Buna bir takım çözümlerbulunmasızorunluluğuvardır.Bunaaitbirkaç çözümönerisi Şu
Şekildedir;Hastataburcuolduktan10 yıl hiçbiriŞlemgörmeyendosyalarıniptal edilmesiPahalıdeğilise dosyaların
mikrofilmealınmasıHastane olanaklarelveriŞli ise hastanıntümkayıtlarınınyadaözetbilgilerinindoğrudan
bilgisayarortamınaaktarılmasıdahasonraduruma göre dosyanıniptal
94. HASTA ĠSĠMLERĠ ĠNDEKSĠHasta indekskartıarŞivde soyadısırasına göre alfabetikolarakdizilir.Hastadosya
numarasını bilmediğinde soyadı,adı,babaadı,ana adı, doğumtarihi gibi bilgilerverilerekarŞivdenbukartyardımı

10. ile hastanındosyanumarası bulunur.HastayabukartçıkartılmamıŞsa ve hastada dosyanumarasınıunutmuŞsa
hastanın dosyasıkayıp olmuŞdemektir.Hastaindekskartlarıhastanedesürekli olaraksaklanır.Ancakbazıbüyük
hastanelerde yerdarlığınedeni ile uzunsüre (10yıl) tekraraynı hastaneye baŞvurmayanhastalarınindeks
kartlarıylabirlikte dosyalarıimhaedilir.
95. HASTA ĠNDEKS KARTLARININ ALFABETĠKSIRALANMASIAlfabetiksıralamadaönce hastanınsoyadınagöre
dahasonrababa adı ve diğerbilgileregöre hastaindekskartlarısırayadizilir.AynısoyadıtaŞıyanbireylerönce
soyadı sırasındansonraad sırasına göre dizilir.Aynıadve soyadıtaŞıyan bireylerinkartlarınısıralamakiçinönce
baba adı kullanılır.Babaadıda benzerise bukezanaadı, ana adı da benzerise doğumyeri,doğumtarihi,adresgibi
diğerbilgilerkullanılaraksıralamayapılır.
96. SoyadıAdı Baba Adı Ana Adı DoğumYeriKayalıAhmetMustafaCennetKastamonuArıkanÖzcanKemal Zeynep
AğrıZerdalıNerminAli LemanBursaBuörnekte aynısoyadıtaŞıyan bireylerolmadığıiçinsıralamadireksoyadı
sırasına göre yapılmıŞtır.SoyadıAdıBaba Adı Ana Adı DoğumYeriKarataŞCemMustan NazanEskiŞehirKarakaŞ
Onur MehmetNimetSakaryaKoçMevlütMustafaNerimanManisaBuörnekte tümbireylerinsoyadları“K”harfi ile
baŞlamaktadır.SoyadıAdıBaba Adı AnaAdı DoğumYeriKaplanKemal AhmetZekiyeKarsKaplanKemal Ahmet
AyŞe SivasKaplanKemal AhmetFatmaAdanaBuörnekte soyad,ad,babaadı aynı olduğuiçinanne adına göre
sıralama yapılır.Alfabetiksıralamadakolaylıksağlanmasıve aranandosyanınçabukbulunabilmesiiçinbazısoyad
ve adların doğruhecelenmesi gerekir.ÖRN;Aslanve Arslansoyadındaolduğugibi
97. FONATĠKSIRALAMABusistemyabancıülkelerde kullanılmaktadır.Ülkemizdebiryararıyoktur.SIRALAMA
ARAÇLARIVEKART TĠPLERĠDOSYA ĠNDEKSKARTIHastane ünite numaralamasistemi kullanmaktadırve
herhastanınhastanede yalnızbirdosyasıvardır.( HacettepeÜniversite Hastanesi bazalınmıŞtır)………… …………
…………… …………… ……………Soyadı Adı Baba Adı Ana AdıDosya No.DoğumTarihi : Bölüm:DoğumYeri : Rumuzve
Tarih :Adres:NOT:1. Her hastanın birtane dosyası olmalıdır.2.Kimlikbilgileriniyazarkenbölgesel Şivelere dikkat
edilir.3.Tümbilgilereksiksiz,hatasızdaktiloile büyükharflerle yazılmalıdır.4.Çiftisimleri paranteziçine alınız.5.
Bu kartı en kısa zamandaHasta indeksine gönderiniz.Kat.No.:426102DOSYA ĠNDEKSKARTI
98. …………. ……………. …………….. …………….SoyadıAdı Baba Adı Anne AdıDoğumTarihi : DoğumYeri :Tarih: Servis:
DosyaNo :HASTA ĠNDEKS KARTIBirhastayaherbaŞvurusundaayrı birdosyanınaçıldığı sistemde hastaindeks
kartının aŞağıda örneğiverilmiŞtir.
99. HASTA TANITMA KARTIHastayahangi dosyanumarasıverildiğini gösterenbukartdosyaaçmasırasında hastaya
verilir.Hastanınhastaneye herbaŞvurmasındabukartı birlikte getirmesidosyaistemeiŞlemlerini
kolaylaŞtırır.HACETTEPEÜNĠVERSĠTESĠ HASTANELERĠHASTATANITMA KARTIBukartı hastaneye gelirken
getiriniz.AdıSoyadıDosyaNo.BabaAdıDoğumYeri - Yılı1Bu kart dosyanızınbulunmasındasizeyardımcıolacaktır.
KAYBETMEĠNĠZ.2. Her muayeneye geldiğinizde ayrıdosyaaçtırmayıp,aynıdosyayı kullanmanız
tedavinizaçısındanönemlidir.3.Dosyanızıaçtırırkenkesinlikle NüfusKayıtlarınızdaki bilgileriyazdırınız.Lüzumlu
:Telefonlar:Hastane Santrali :310 35 45Acil Servis: 310 35 45 / 1690
100. HASTALILARIN VEAMELĠYATLATLARINSATANDARTTERMĠNOLOJĠSĠ•Bir hastanede görülen
hastalıklarınistatistiksel olarakinceleyebilmekiçinhastalıklarınstandartterminolojisinegereksinimvardırbu
gereksinimlerinhemenherhastanedebirliği sağlamakhemde hastanelerarasıkarŞılaŞtırmalaryapabilmekiçin
önemlidirterminoloji tıbbi dokümantasyonbölümüçalıŞmalarındaönemli birkılavuzdurterminolojibirbilimyada
sanatta kullanılanisimlendirmesistemi olaraktanımlanır
101. TARĠHÇESĠSTANDARTTERMİNOLOJİGEÇİŞ TARİHÇESİHipokratekolünüizleyenEski Yunanistan„da
hastalıklarnedenlerine göre dörtsınıftatiplendirilmiŞtir:Kan,balgam,sarısafrave kara safra.Ayrıcabu çeŞitli
hastalıklarvücudunsistemlerinegöre sınıflandırılmıŞtır.18.yüzyıldadeSauvageshastalık
terimleriningruplandırmayaçalıŞmıŞtır.BuçalıŞma„NosologiaMethodica‟olarakisimlendirilmiŞve hastalıklar10
grup ve 2400parçadan oluŞturulanbirsınıflandırılmayatabi tutulmuŞtur.WilliamCullen„ingeliŞtirdiği ve

11. „SynopsisNosolıgiaeMethodicae‟isimliterminoloji sınıflandırılmasıgeneldeenfazlakullanılansınıflandırmadır.
1857 yılında „The Royal College of Physiciansof London‟birterminolojihazırlamaküzere birkomite
oluŞturmuŞtur.Bukomite 1869 yılında „The Nomenclature of Diseases‟isimlisınıflamasistemini hazırlamıŞtır.Bu
sistemde hastalıklaranatomikyere göre sınıflandırılmıŞtır.
102. AMERĠKA BĠRLEġĠK DEVLETLERĠ’NDETARĠHÇE AmerikaBirleŞikDevletleri‟nde „hastalıklarve
ameliyatlarınstandartterminolojisi‟kullanılmadanönce herhastanedefarklıbirsınıflamauygulanmaktaydı. 1869
yılında „AmerikaTıpBirliği‟,AmerikaBirleŞikDevletleri içinhastalıkterminolojisi geliŞtirmeküzere birkomite
oluŞturmuŞtur. 1874 yılındaGenel Cerrahlarındenetimialtında„HastalıklarınTerminolojisi‟hazırlanmıŞtır.Bu
liste anatomikyerlerinĠngilizceveLatince eŞanlamlıkarŞılıklarıile 1147 hastalıkve ameliyat
terimlerisınıflanmasınıiçermektedir. 1903 yılında „BellevueHastanesiHastalıklarTerminolojisi‟yayınlamıŞtır.
1914 yılında yayınlananMassachusettsGenel HastanesiveBoston‟daki diğerhastanelerce kullanılan
„HastalıklarınSınıflandırılması‟StandartTerminoloji Komitesi‟ninyoğunçalıŞmalrısonucundaortayaçıkmıŞtır.
1916 yılında KaliforniyaÜniversitesi Hastanesi „HastalıklarınveAmeliyatĠŞlemlerininSınıflandırlımsıve
Listelenmesi„niyayınlamıŞtır.
103. ……… 1916 yılındaBirleŞikDevletlerHalkSağlığıHizmetleri „HastalıklarveDurumların,Travmalarıne
ZehirlenmelerinStandartTerminolojisi‟ni yayınlamıŞtır. 1919 yılındaAdrianLambertisimli birhekim
„HastalıklarınTerminolojisi‟isimli sınıflandırmayıyayınlamıŞtır. 1920 yılında WilliamH.Mercur isimli birhekim
„HastalıklarınveAmeliyatlarınAlfabetikTerminolojisi‟isimli birsınıflamdırmayapmıŞve yayınlamıŞtır.Bu
düzenlemede sonrevizyonunu1934yılındayapmıŞtır. 1935 yılında ‟ġikagoÜniversitesi Klinikleri
AmeliyatlarTerminolojisi‟HilgerPerryJenkinstarafındangeliŞtirilmiŞtir. 1938 yılında ise „New YorkHastanesi
AmeliyatlarTerminolojisi‟yayınlanmıŞtır.
104. HASTALIKLARIN ve AMELĠYATLARINSTANDARTTERMĠNOLOJĠSĠ(SNDO) 1928 yılında „Hastalıkların
StandartSınıflandırılmıŞTerminolojisi‟yayınlanmıŞtır.Busınıflamahalenkullanılan„HastalıklarınStandart
Terminolojisi‟ninönçalıŞmasıolmuŞtur.SonralarıAmerika‟dabulunantümbirliklertarafındandüzenlenen
çeŞitlitoplantılarlaherkestarafındankabul edilebilir birdüzenlemeüzerinde çalıŞmalarbaŞlamıŞve 1933 yılında ilk
, 1935 yılındaikinci revizyonuyapılanve halenkullanılan„HastalıklarınStandartTerminolojisi‟geliŞtirilmiŞtir.1942
yılında üçüncürevizyonuile„AmeliyatlarınStandartTerminolojisi‟ninilk basımıyapılmıŞtır. AmerikaBirleŞmiŞ
Devletleri2nde tekdüzenuygulamayısağlamaküzere AmerikaTıpBirliği önderliğinde dahaöncekullanılantüm
sistemlerbırakılarakstandartterminolojikullanımınageçilmiŞtir.Böylece hastanelerarasıkarŞılaŞtırmasağlana
bilinmiŞtir.StandartTerminolojiningeliŞtirilmesisorumluluğunudaAmerikanTıpBirliği üstlenmiŞtir.
105. ĠKĠLĠ TASNĠFSĠSTEMĠ Hastalık ya da ameliyatkoduortadanbir„tire‟iŞareti ile ayrılanikiparçadan
oluŞur.bunedenle ikili tasnif sistemi denmektedir.Hastalıklardatire iŞaretininsoluenazüç basamaklıolup
hastalığınetkilediği yeri(organ,doku) göstermektedir.Bunutopoğrafyaolaraktanımlayabiliriz.Tire iŞaretininsağı
ise yine enaz üçbasamaklıoluphastalığınnedenini(etyoloji) belirtmektedir.Ameliyatlardaise tire iŞaretininsolu
enaz üç basamaklıolupameliyatedilenyeri göstermektedir.Tire iŞaretininsağıise enaziki basamaklıolupyapılan
ameliyatiŞlemlerini belirmektedir. Birhastalığınkoduenfazla13 basamaklıve davranıŞ koduharfinden
oluŞur.Birameliyatkoduise enfazla10 basamaktanoluŞur.
106. YER SINIFLAMASI(TOPOGRAFYA) Hastalıkve AmeliyatStandartTerminolojisi‟nin2-25 nolusayfalarıyer
sınıflamasınaayrılmıŞtır. Yer sınıflamasıhemhastalıklarhemde ameliyatlariçinaynıdır.Herbasamakayrı
biranlamagelir.Ġlkbasamaksistemi ,ikinci basamakbusistemdekiorganyadabir kısmını, üçüncübasamak ise
organın etkilenenözel alt parçasınıgösterir. Kodlamasistemininilkbasamağıanatomiksistemdir.
Anatomiksistemler11 baŞlıkaltındatoplanır:

12. 107. AnotomikSistemlerinKodNumaraları 0-Tümvücut 1-Deri,deri altıareolardokuveboŞlukların
mukozmembranlarıve memdahil 2-Kasiskeletsistemi 3-Solunumsistemi4-Kardiyovaskülersistemi 5-Kanve
lenfatiksistem6-Sindirimsistemi 7-Ürogenital sistem8-Endokrinsistem9-Sinirsistemi X-Duyuorganları
108. Ürogenital SistemKodları 70-Ürogenital sistem,genel 71-Böbrek 72- Böbrekpelvisi veüreter 73-
Mesane 74-Üretra 75-DıŞ erkeklikorganı 76-Ġç erkelikorganı 77-DıŞkadınlık organı 78-Ġç kadınlık organı
79-Fetal yapılanma 7x-Gebelik ,doğumvelohusalıkdönemlerinde kadıngenitalorganları
109. Kadın Ġç Organının AltParçasının Kodları 780-Kadın içorganları,genel 7801-Rahimve tüplerbirliği7802-
Vestigialremnantmesonefritikduck 7803-Overlervetüpler 7804-Tüplerve karınduvarı 781-Vajen 7811-Vajen
ve perine 7812-Vajenönduvarı 7813-Vajenarkaduvarı 782-Rahim , genel 7820-Fundus 783-Rahimboyu
7831-Rahim boyubezleri 784-Parametriyum 785-Endometriyum
110. ……… 786-Miyometriyum 787-Yumurtalıktüpü 7871-Yumurtalıktüpününseröztabakası 788-
Yumurtalıklar 7881-Grafiyanfollikül 7882-Korpusluteum 7882-Epoforon 7884-Paraoforon 7885-Interstisyel
doku 7886-Seröz tabaka 7887-Testikülerdoku(hermefroditik) 7888-Korpuzalbikans 789-Destekleyici veilgili
yapılar 7891-Yuvarlak bağ 7892-GeniŞ bağ 7893-Sakrum veuterusbağı 78x-Entrensekdamar
111. Etyolojik(Nedensel) SınıflamaEtyolojiksınıflamaHastalıklarınAmeliyatStandartTerminolojiKitabının54-
101 sayfalarındayeralmıŞtır.Yersınıflamasındaolduğugibiherbasamaközel biranlamtaŞımaktadır.
Birincibasamakhastalıknedenleri genel kategorisi,ikici basamakbulgularındahakapsamlıaçıklanması,üçüncü
basakise bulgularındetayınıaçıklamakiçinkullanılmıŞtır. Tire iŞaretininsağındayeralanetyolojiksınıflamanınilk
basamağı13 genel etyolojikkategoriyeayrılmıŞtır: -0Genetikve prenatal etkilerebağlıhastalıklar -1Lowel
plantya da hayvansal parazitlere bağlıhastalıklaryadaenfeksiyonlar -2Higherplantyada hayvansal parazitlere
bağlı hastalıklaryadaenfeksiyonlar -3Zehirlenmelerbağlıhastalıklar -4Travmaya da fiziksel maddelere bağlı
hastalıklar -50 DolaŞımrahatsızlıklarınabağlı ikincil hastalıklar
112. ……… -55 Psikiyatrikrahatsızlıklarabağlıikincil hastalıklar -6Bilinmeyennedenlerebağlıstatikmekaniksel
anormalliklert(dargınlık,taŞ,çıkık, Şekil bozuklukları) -7Metabolizma,geliŞmeve beslenmebozukluklarına
bağlıhastalıklar -8Yeni geliŞmeler -9Bilinmeyenyadakesinolmayannedenlere bağlıyapısaldeğiŞiklik
reaksiyonları(dejeneratif,infiltratif,enflamatuvar,poliferatif,sklerotik,yadaOnarım) - x Bilinmeyenyadakesin
olmayannedenlere bağlıfonksiyonelreaksiyonlarherediteryadaailesel hastalıklar - ytanımlanamayan
nedenlere bağlıhastalıklar
113. Travma ya da Fiziksel Maddelere BağlıHastalıklar -4Travmaya da fiziksel maddelere bağlıhastalıklar -40
ve -41 Ani travmayabağlı -42 Travmanın sonraki etkiler -43DeğiŞmezyada ara sıra görülentravmalarabağlı
hastalıklar -44 Sıcağa bağlı hastalıklar,sürtünme ve soğukdahil -45IŞığa bağlıhastalıklar -46 Elektriğe bağlı
hastalıklar -47 X-ray,radyumve diğerradyoaktif maddelere bağlıhastalıklar -48Anormal basıncabağlı
hastalıklar -49 Diğerfizikselmaddelere bağlıhastalıklar -4x Travmayabağlıyapısal ve fonksiyonel değiŞimler
114. 4x Kodu Desimal Ayrım -4x0(400.0) Genel,belirtilmeyen,iltihaplanma-4x1(400.1) Madde kaybı,gangren,
nekroz -4x2(400.2) Apse,enfeksiyon-4x3(400.3) Fistül,sinüs,perforasyon-4x4(400.4)YapıŞma,kontraktür,
distorsiyon,konstrüksiyon,kompresyon,obstrüksiyon,ankiloz,embolizm -4x5(400.5) Yırtık, parçalanma -4x6
(400.6)Proliferasyon,eksostozis,akümülasyon,hipertrofi,dilatasyon,fibrozis -4x7(400.7) DolaŞımrahatsızlıkları,
kanama,hematom,iyileŞmeme -4x8(400.8) Efüzyon,sekresyonbirikimi,kistgeliŞtirme -x9(400.9) Fıtık,
dejenerasyon,atrofi,ülserasyon -4xx (400.x) Fonksiyonkaybı
115. KronikKolesistit HastalığınınKodu Tire iŞaretindenönceki 3basamaklı(687) yer sınıflamasıdır: 6 Sindirim
sisteme 68Karaciğerve safra kanalı 687 Safrakesesi Tire iŞaretininsağındaki desimal noktalı3 basamaklıkod

13. (100.0)etyoloji (neden) sınıflamasıdır: 1Diseasesof lowerplantoranimal parasites 100.0Kronikenflamasyon
(iltihaplanma)
116. HASTALIKTERMĠNOLOJĠSĠ HastalıklarınTerminolojisi Kitabında103-480 nolusayfalaryersınıflamasına
göre kabul edilebilirterimlerinlistesinivermektedir.Liste önce anatomiksistem,sonraorganve üçüncü olarak
organınetkilenenkısmıolmaküzere sıralanmaktadır.Örneğin,solunumsistemi yersınıflamasınagöre Şusıra ile
dizilmiŞtir:Burun,sinüsle,larenks,trakea,bronŞlar,akciğerve plevra.Sonraherorganveyaparçası (kısmı) etyolojik
gruplaragöre altkısımlaraayrılır. Bu altkısımlar alfabetiksıraile dizilir. Haslıkve ameliyatlarınstandart
terminolojisinde hastalıkterimlerininsağındaki italiksayılarözetistatistiksel sınıflandırmaiçinkodnumaralarıdır.
Bunlarkitabıneklerbölümünde851-964nolusayfalardaverilmiŞtir.TanımlayıcıTerimler Hekimsontanıyı
yazarken,çoğukez,hastanınhastalığını tümüyletanımlamaolanağıbulamayabilirve bazısemptomlarıyada
ilgibazıterimleri belirtmekzorundakalabilir.Buterimlere tanımlayıcıterimlerdenir.
117. AMELĠYAT TERMĠNOLOJĠSĠ Hastalı ve AmeliyatlarınStandartTerminolojisi‟nin513-606 nolusayfaları
ameliyatlarbölümünükapsamaktadır.HastalıklarınterminolojisindekiŞemagibi ve iki faktöre dayalıdır.
Vücudunetkilenenkısmıve uygulananameliyat.Yer(topografik) sınıflamasıameliyatterminolojisivehastalıklar
terminolojisiyönünden aynıdır.TireiŞaretininsağındaki ameliyatiŞlemikodusadece2-4basamaklıolabilir.
118. ĠŞlemSınıflaması(AmeliyatiŞlemleri sınıflanması9temel bölüme ayrılı)-0insizyon-1Eksizyon-2
Ampütasyon-3GiriŞ(Introduction)-4Endoskopi-5Onarım-6 Yok etme (Destruction)-7Sütür-8
Manipulasyon-1kodlueksizyonaltgruplaraayrımı:-10 Eksizyon,genel yadabelirtilmeyen-101Webge
eksizyon-11Lokal eksizyon,organlezyonu-111lezyonunkısmieksizyonu-12Total eksizyon,organ-121
Fistülektomi-13Kısmi eksizyon-14Radikal eksizyon-15DıŞa açılmıŞ organıneksizyonuyadareseksiyonu
119. ......... -16Biyopsi -163 Ġğne ile biyopsi-168 Delme (panç) biyopsi -17Dokuya da graftingeksizyonu
Appendektomi iŞlemi kodu:1.Yer sınıflaması: 6 Sindirimsistemi66 Kalınbağırsak 661 Appendiks 2.ĠŞlem
sınıflaması 1 Eksizyon 12 Total eksizyon
120. ANESTEZĠ BÖLÜMÜHastalıklar ve AmeliyatlarStandartTerminolojisiKitabı’nınsonkısmında607-610 sayfalar
anestezi konusundaaraŞtırmayapanhastaneleriçinanestezi indeksiniiçermektedir.Eğeranestezi araŞtırmaları
yapılmıyorsaböylebirindeksegerekyoktur.Anestezi indeksi gerekli isebundananestezi bölümüsorumlu
olmalıdır.HASTALIKLARVEAMELĠYATĠNDEKSĠHastalıklarve AmeliyatlarStandartTerminoloji Kitabı’nın611-848
nolusayfalarındahastalıklarve ameliyatlariçinalfabetikindeksbulunmaktadır.Alfabetikindeks
kullanılarakhastalıkve ameliyatlarınkodubulunur.
121. EKLERHastalıklar ve AMELĠYATLAR Standart TerminolojisiKitabının849-964 nolusayfalarıözet
istatistikselsınıflamayıiçerir.
122. GEÇERLĠ TIBBĠ TERMĠNOLOJĠ Geçerli tıbbi terminolojiilkkez1962 yılında AmerikanTıp
DerneğitarafındanyayınlanmıŞtır.Bukitap„Hastalıklarve AmeliyatlarStandartTerminolojisi‟kitabınınyerine
geçmeküzerehazırlanmıŞtır.AlfabetiksıradayaklaŞık4000 geçerli hastalıkterimini içermektedir.„Hastalıklarve
AmeliyatlarStandartTerminolojisi‟kitabındaise yaklaŞık17000 terimvardır. Bu kitap„Standartterminoloji‟
kitabınaekolarak kullanılabilir. Builkamacıhekimlereuyguntanıterimlerini bulmalarınayardımcıolmaktır.Bu
kitaptaameliyatlarlailgili terimlerbulunmamaktadır.Tıbbi dökümantasyonbölümüyönündenönemiise
„StandartTerminoloji‟kitabındabulunmayanteriminhekimtarafındanyazılmasıdurumundabuterimin
kodlanmasınayardımcı olmasıdır.
123. TIBBĠ DÖKÜMANLARIN NUMARALANMASIVEDOSYALANMASIHastane de yapılaniŞlemleriçinhastayauygun
kayıtlaryapılır. Bukayıtlarkart,zarf gibi sistemlerle olabilir.Buünitede isekayıtsistemininnumaralandırılmasıve
saklanmasıgözönünde bulundurulur.NUMARALAMA YÖNTEMLERİHastaneyebaŞvuranhastalariçinüçfarklı
numaralanmaiŞlemlerivardır.1.)Seri numaralanma:Hastaneye gelenhastalarailkgeldiğinde üzerindenumaraolan

14. bir dosyayadakart verilir.Birdenfazladosyaolurve herbiriayrıraftasıralanır.2.)Ünite numaralanma:Hasta
hastaneye ilkgeldiğindeüzerinde numaraolanbirdosyayadakart seçilir.HastahergeliŞinde aynıdosyadaiŞlem
görür busistemdahaiyidir.Hastanınhekimkontrolüaçısındankolaylığınısağlar.3.)Seri-Ünitenumaralanma:Bu
sistemde seri numaragibi hastahergeldiğinde ayrınumarave dosya veriliramaburadatekdeğiŞikyönübilgilerin
enson numaradaolmasıdır.Hastayadosyaaçarkenindekskartı vebirde hastatanıtmakartı verilir.
124. DOSYALAMA SĠSTEMĠDosyalama sistemi iki Şekilde olur.1.Merkezsel olmayandosyalamasistemi:Birhasta
muayene olurkenpoliklinikde olursadosyasıoradaolurardından kliniktemuayeneolursabaŞkabirdosyadaha
tutulurve poliklinikler,kliniklerbirbirindenbağımsızdır.2.Merkezselsistem:Busistemdepoliklinikve klinikkayıtları
tekeldentutulur.Poliklinikve klinikayrıarŞivyoktur.BütündosyalarayrıarŞivde toplanır.BirsağlıkiŞletmesindeen
önemli madde hastanındosyasıistenildiğianbulunupverilmesidir.DOSYALAMA KONTROLÜHASTA DOSYALARININ
İSTENMESİ,ÇIKIŞIVEİZLENMESİ:DosyalarınarŞivdençıkmasıdüzenli halde izlenmesi konusundaciddikuralların
olmasıdır.DOSYA İSTEME FORMU:Herhangi bir hastanındosyasınınistenmesindekullanılanformdur.BuformarŞive
gönderilmelidiraksi takdirde formverilmez.KILAVUZKARTI:Dosyaistemeformuile arŞivdenverilendosyanınbir
yerde olduğunugösterenbelgedir.Bukartiçindosyaisteme formunaaitküçük Şeffafbircepvardıroraya
yerleŞtirilir.Dosyagelince dosyaisteme formuoradançıkartılır.
125. HAFTASONLARIVETATĠL GÜNLERĠ DOSYA VERMEĠġLEMLERĠHastanede sorumlupersoneltarafından
yürütülmelivekurallarbazındaiŞlemleryapılmalıdır.DOSYALAMA VEDOSYA YERLEġĠM HATALARI
VEÖNLENMESĠ Dosyanınrafa yanlıŞyerleŞtirmeningiderilmesi. Dosyageldiğinde hemenrafakonmalıdır.
Dosyalarrenkli numaralarlaolmalıdır,karıŞtırılmamalıdır. Sadece birkiŞi yerleŞtirmeyebakmalıdır. Dosya
yerleŞirkenbiraltve birüst numarakontroledilmelidir. HaftasonlarıdosyayerleŞtirmeyasaklanmalıdır. Rafın
gözünde dosyasayısı yeterli olmalı,aŞırıolmamalıdır. Sıksıkraf denetimi yapılmalıdır.
126. TIBBI DÖKÜMANLARIN SAKLANMASÜRESĠHASTA DOSYALARININ SAKLANMA NEDENLERĠ Hastanıntekrar
gelmesi durumundaeski bilgilere ulaŞmak. AraŞtırmalarve çalıŞmalar, Hukuksal sorunlarınçözümü, Öğrenci
ve asistandeneyimi.Ġdeal olanıtümdosyalarınsüresizsaklanmasıdır.Yıllarilerledikçe dosyalarınsayısıve kalınlığı
artmaktadır.Önerilerise Şöyledir: Hastataburcuolduktansonra10 yıl iŞlemgörmeyendosyalarıniptal edilmesi.
Pahalıdeğilse dosyalarınmikrofilmealınması,pahalıisearaŞtırma,eğitimgibi hizmetleryönündençok
önemlidosyalarınmikrofilmealınmasınıniptal edilmesi. Hastanede olanaklarelveriŞli ise hastanıntüm
kayıtlarınınyadabilgilerininbilgisayaraaktarılmasıylaarŞivdesaklamayagerekyoktur.Dosyalarbu Şekildeiptal
edilir.
127. HASTA ĠSĠMLERĠ ĠNDEKSĠHasta indekskartıarŞivde soyadısırasına göre alfabetikdizilir.Bukartlar
sayesinde hastanındosyalarıbulunur.Hastayabukartçıkarılmazsave hastadadosyanumarasını unutmuŞsa
hastanındosyasıkayıpolmuŞdemektir.Hastakayıtlarıtarihöncesi mağara duvarlarındaki
resimlerdengünümüzdekibilgisayartabanlıhastakayıtsistemlerinekadaruzananve tıptarihine paralel gidenbir
geçmiŞe sahiptirler.M.Ö.5.Yüzyıldasağlıkkayıtları büyükölçüde Hipokrat‟tanetkilenmiŞtir.Kurumsal olarakhasta
kayıtlarını tutanilkhastane1752 yılındaPhiladelphiadakurulanPennsylvaniaHospital‟dır.1950li yıllardahasta
kayıt defterlerindendosyalanmıŞklasörleregeçiŞyaŞanmıŞ,renkli dosyasistemleri kullanılmıŞtır.
128. 1960’lı yıllardaL. Weedhastakayıtlarının organizasyonunayeni biryaklaŞımgetirerekproblemeyöneliktıbbi
kayıtları (ProblemOrientedMedical Record)tanıtmıŞtır.1960-70yılları arasında tektipdokümantasyonyaklaŞımı
geliŞtirilmiŞ,minimumveri gereksinimi ortayakonulmuŞtur.1980li yıllardaklinikenformasyonsistemlerini içeren
entegre hastakayıtsistemleri,dijital görüntüleme sistemleri kullanılmayabaŞlanmıŞtır.1990lıyıllara gelindiğinde
ise,tıbbi kayıtlardagizlilik,verininbütünlüğüve çokamaçlıkullanımı,kullanıcıkabulü,veriningüvenliği,internetve
bilgisayartabanlıhastakayıtsistemleri oluŞturmakiçinIOMtarafındanyapılançalıŞmalarbu tarihigeliŞimsürecini
açıklayandönümnoktaları olmuŞtur.GeliŞmiŞülkelerde elektronikhastakayıtsistemlerine geçmekiçinyoğun
birçabavardır. Bu bağlamdageleceğinençokkonuŞulankonularındanbirisi desağlıkenformasyonteknolojileri
olacaktır.Türkiye’de ise sağlıkkayıtlarınınDünya’dayaŞanangeliŞmeleringerisindekaldığını;güvenilirve etkinbir

15. yapıdan uzakolduğunugörmekteyiz.MevcutyapısıylahastakayıtlarınınsağlıkçalıŞanlarınagünümüzünsağlık
bakımındatalepedilenbilgileri sağlayamayacağıaçıkça görülmektedir.Elektroniksağlıkkayıtlarıbuproblemi
çözmede enuygunbiryöntem olarakdüŞünülmektedir.
129. HASTA ĠNDEKSKARTLARININ ALFABETĠKSIRALAMASIHastanınsoyadı,adı,babaadı,ve diğerbilgilere göre
sıralanır.Ayrısoyadı olanlaradına göre dizilir.Aynıadve soyadıyazılırsa baba adınagöre dizilir.Babaadıaynı ise
anne adınabakılır.Örneğin;SOYADIADIBABA ADIANNEADIDOĞUMYERĠ1.YILDIZ ALĠ CEMAL AYġE
SAMSUN2.YILDIZALĠ CEMAL SELMA DENĠZLĠ
130. FONETĠK SIRALAMAFonetiksıralamadasoyadlarıaŞağıdabelirtilenbiçimde sayıyadakodnumarasıyla
çevrilir,sonrasıralanır.Busistemyabancıülkelerdekullanılır.BusistemeABD‟yi örnekverelim.Buülkede
sesliharfler“w,h,y”ve soyadınilkharfi de dahil edilemez.Örneğin;MARDĠN kodlamasıiçin, “m”ilkharf olduğu
içinkodlanmaz. Ġkinci harf sesli olduğuiçinkodlanmaz. Üçüncüharf r „ dır. R„ninkodu tabloyagöre 6‟dır.
Dördüncüharf d‟dir.Kodu3‟dür. BeŞinci harf i seslidir.Kodlanmaz. Altıncıharf n <m> nineŞdeğeridirve 5
kodualınır.
131. SIRALAMA ARAÇLARIVEKART TĠPLERĠDOSYA ĠNDEKS KARTIHastanede hastaindekskartıyerine
dosyaindekskartıkullanılır,ve amaçaynıdır.Buhastanede ünite numaralamasistemikullanılır,veherhastanın
hastanede birdosyasıvardır.HASTA TANITMA KARTIHastayahangi dosyanumarası verildiğinigösterenbukart
dosyaaçma sırasında hastayaverilir.Hastanın hastaneye baŞvurmasındabukartbirlikte gelmezse numarasını
bilmiyorsadosyaiçinindekskartıylaözel istekyapılır.
132. TIBBİ DÖKÜMANLARINKULLANIMIHastanınkayıtlarıile ilgili dokümangizliolduğundanilgisizkiŞilerindosyayı
incelemesiönlenmelidir.Sağlıkkayıtlarıbirçokamaçlakullanılır; AraŞtırmalarve bilimsel diğerçalıŞmalarda
Hukuksal iŞlemlerSigortave tazminatiŞlemleri Öğrenci ve asistaneğitimiHastadosyalarıbireysel doküman
olarakvebireysel olmayandokümanolarakkullanılır.
133. BĠREYSEL DOKÜMAN OLARAKSAĞLIKKAYITLARININ KULLANIMI Bireyseldokümanolarakkullanıldığında
arŞivgörevlileridosyadaki bilgileringizli olduğundandolayıhastave hekimdenizinalmadankimsebudosyaya
ulaŞamaz Hastadosyası mahkemeyegitmesigerekiyorsaarŞivsorumlusutarafındagötürülmelidir.
134. BİREYSEL OLMAYANDOKÜMANLARIN KULLANIMI Hastadosyalarıbilimsel çalıŞmalarveeğitimamaçlarıiçin
kullanılırkenhastadanizinalınmasınagerekyoktur.Sağlıkpersoneli tarafındayönetilmelidirgizlilik
kuralıdoğrultusundaolmalıdır.
135. TIBBĠ DOKÜMANLARDAMEKANĠZASYON Poliklinikte yadakliniktebireyeyapılanheriŞlemibireyin
dosyasınaiŞlenmelidir.Hemhastabakımınınizlenmesi yönündenhemde sağlıkkurumununkendisiyönünden
önemlidir. Hastanelerde çokçeŞitlisayıdaformkullanmazorunluluğuve buformlarıniŞlenmesi,bazıformların
değiŞikbölümlere göndermekiçinçoğaltılmasıgereklidirbuiŞlemlerinyanlıŞsızvehızlıolmasıiçininsandandaha
fazlahızlı ve hatayapmayanmakinalaraihtiyaçduyulmasısağlıkkayıtlarınınmekanizasyonunusağlar.
136. TIBBĠ DOKÜMAN TÜRLERĠ Sağlıklailgili dokümanlariki türdedir; Birinci basamaksağlık
kurumlarındadokümanHastanelerdetıbbi doküman
137. HASTANELERDE TIBBĠDOKÜMAN TÜRLERĠ Sağlık BakanlığıHastaneleri,SosyalSigortalar
Kurumu,diğerBakanlıklar,Üniversiteler,veözelsektörhastanelerinde hastakayıtları,dosyaaçmave
arŞivlemesistemleri farklıdır.
138. HASTA TABELASI Buform sol üst kısmı hastanınkimlikbilgileri,sağüstkısmıise hastanınhastanedençıkıŞıille
ilgili bilgileriçerir Formunaltkısmı;hastayagünlükvizitindehekiminverilmesini istediğiağızdanalınacak
ilaçlar,dıŞarıdakullanılacakilaçlarve yemekçeŞitlerininyazılmasıiçindir. Not:AnkaraNumune hastanesinde

16. 139. HASTA GĠRĠġ KAĞIDI Buform yatırılacak hastalariçindoldurulmaktadır. Hastanınkimlikbilgileri ve yatıŞı
ileilgili öntanı,yatacağıservis,sınıfı,ücretdurumuve yatırandoktorunismini içermektedir.Formunalt
kısmı:Hastanın ya davelisininhastanede kurallarauymave yapılacaktıbbi iŞlemleriçinhastaneye izinverme
yazısınıiçermektedir.
140. HEMġĠRE GÖZLEMFORMU Bu form,kliniğe kabul edildiği andataburcuoluncayakadarhemŞiretarafında
hastayayapılan iŞlemlerinyazıldığıformdur.
141. DOKTOR GÖZLEMFORMU Bu form,hastayıtedavi edenhekimtarafındandoldurulur. Hastayatağına
yattıktan itibarentaburcuoluncayakadarhekimtarafındanhastanıngünlükgeliŞimiile ilgili gözlemlerinve
hastayayapılantümiŞlemlerinkronolojikbirsıraiçinde yazıldığıformdur.
142. DERECE KAĞIDI Hastadayapılan ateŞsolunumsayısıve nabız,tansiyonölçümü ilehastanınçıkardığı
dıŞkı,idrar,kusmave vücutağırlığıve aldığı sıvımiktarının yazıldığıgrafiktipli birformdur. HemŞire tarafından
doldurulur.
143. HASTA KABUL KAĞIDI Buformunüst kısmı hastanınkimlikbilgilerini içermektedir.Muayeneolduğuservisin
sekreterincedoldurulur. Formunaltkısmıise bireyinhastaneyeherbaŞvurusuileilgiliözetbilgileriçermektedir.
Not:Hacettepe üniversitesindekullanılantıbbi dokümantürleri.
144. HASTA YATIRMA KAĞIDI Hekimtarafındandoldurulanbuformhastanınkimlikbilgilerini,yatırandoktorun
adını ,öntanı ve yatacağıbölümüiçermektedir.Altbölümdeise hastayadavelisihastayayapılacakiŞlemlere
izinverildiğini imzalayarakbeyanetmektedir.
145. YAKIN GÖZLEM FORMU Hastayı tedavi edenhekimtarafındandoldurulur. Hastayattıktaitibaren
taburcuoluncayakadarhastanın günlükgeliŞimi ileilgiligözlemlerinhastayayapılantümiŞlemlerin
kronolojikbiçimdeyazıldığıbirformdur.
146. ÇIKIġÖZETĠ Hastanede yataraktedavi görenhastalarayapılantümiŞlemlerinözetolarakkaydedildiği bu
formhastataburcu olurkenhekimtarafındanelledoldurulur.ArŞivtarafındandaktiloedilir.
147. LABORATUVARBULGULARIFORMU Hastayahastanede yatarkenyapılanbütüntetkiklerin
sonuçlarınınyazıldığıbirformdur.
148. TIBBĠ DOKÜMANLARINDOSYADA SIRALANMASI Hastanelerdeki hastadosyasıformlarınınsıralanıŞbiçimi
herhastanede farklıdır. KliniktekiformlarınsıralanıŞıilearŞivdeki sıralanıŞıdakullanımvekolaylıkyönündenfark
biçimdesıralanabilir.
149. ANKARA NUMUNE HASTANESİNDEKİTEMELFORMLARIN SIRALANIŞBİÇİMİ Hastatabelası HastayatıŞ
kağıdı Hekimgözlemkağıdı HemŞire kağıdı Derece kağıdı
150. HACETTEPEÜNİVERSİTESİNDETEMELFORMLARIN SIRALANIŞI Hastakabul kağıdı Hasta yatıŞ kağıdı Hekim
gözlemkağıdı HemŞire gözlemkağıdı
151. NĠTELĠKSEL ANALĠZ Buanalizdendoğrucahastayıtedavi edenhekimsorumludur: Hatadenetimi
yapar.Varsahataları düzeltir.Eksikformdenetimiyapar.Varsa eksikleritamamlar. Kararlarınbulgular
tarafındandesteklenipdesteklenmediğinidenetler Tanı,tedavi ve sonucubirbirini destekleyipdesteklemediğine
bakar Dosyayı denetlediğine dairimzasınıatar. Hekimdenetimine tamamlayıncadosyanın
arŞivegönderilmedenönce klinik Şefitarafındandadenetlenmesidahauygundur
152. NĠCELĠKSEL ANALĠZ Tıbbi dokümantasyonbölümügörevlerinceyapılanbuanalizinamacıhasta
dosyasındabulunmasıgerekentümformlarındosyayakonulupkonulmadığıolmasıgerekensıradaolupolmadığı

17. formlarıniçerikolarakgereği gibidoldurulupdoldurulmadığıdoğruluğuve yeterliolupolmadığının
denetlenmesidir. Buformlareksikdoldurulduğundanhekimvehastayönündenbazısakıncalar
doğurabilir.buformlarmahkemede delilolarakdakullanılabilir.
153. SAĞLIK KAYITLARININ OTOMASYONU OTOMASYON:Ġnsaneli ile yavaŞve kimi zamanhatalıyapılanveri
iŞleminmakinalarlaçokhızlı ve doğrubiçimdeyapılmasıdemektir.Bildiğimizgibi,birhastaneyebaŞvuranhastaların
tüm verileri hastalarındosyasındasaklanmaktadır. Yapılacakherhangi birçalıŞmada,diyelimki 10 yıllık
süreiçerisindekiçalıŞmalarınındeğerlendirilmesi ve çeŞitliverilerinbirbiriyleolaniliŞkilerinin
incelenmesiistendiğinde,budosyalarıtekertekerele alıpinsaneliylebazıdeğerlendirmeleryapmanınne kadar
zaman alacağıve kaç kiŞininçalıŞtırılaraksonucavarılacağını tahminetmekgüçdeğildir.
154. TARĠHÇEĠnsan eliyleyapılandeğerlendirmelerinaldığızamanve bu iŞingerçekleŞmesi içinfazlasayıda
insangücüne olangereksinimeskilerdenbuyanainsanlarıbusorunabir çözümbulmayazorlamıŞtır.ABDde 1880
yılında yapılannüfussayımınındeğerlendirilmesi 9yıl sürmüŞtür.VerilerinotomasyonuiçinyapılançalıŞmalarıçok
kısa olaraközetleyelim.1780yılında örgümakinalarındaçengel ve iğnelerinyükselmesini,aŞağıinmesinive ilmik
atlamaiŞlemlerinikontroledenve delikli kartlarıkullananbirmakinegeliŞtirmiŞtir.Dr.HermanHolleritydelikli
kartlarlave bunları otomatikolaraktasnifedenelektrikleçalıŞanmakinayıgeliŞtirmiŞtir
155. Dr. HermanHollerithABDde nüfusidaresince nüfussayımlarınınçabukdeğerlendirilmesi içinözel
çalıŞmayapmaküzere görevlendirilmiŞtir.Hollerithdeliklikartlarlave bunlarıotomatikolaraktasnif eden
elektrikleçalıŞanmakinayıgeliŞtirmiŞtir.1890 sayımı busistemdedeğerlendirilmiŞve değerlendirmekiki yılda
bitmiŞtir.1880sayımı ise insaneliyle9yılda tamamlanabilmiŞtir.
156. ABDde yapılacakolan1910 yılı genel nüfussayımınındeğerlendirilmesiiçinbirmakine geliŞtirmek
üzereJamesPowersisimli birmühendisgörevlendirilmiŞtir.PowersıngeliŞtirdiğimakineyerçekimi ile
çalıŞmaktaydı.1947 lerde geliŞtirilenbilgisayarteknolojisive buteknolojide olanönemli geliŞmelerheralanda
olduğugibisağlıkalanındaveri iŞlemikolaylaŞtırmıŞtır.
157. TERMĠNOLOJĠOTOMASYONOtomatikolarakkontrol edilebilenmekanikyadaelektronikaraçlarlayapılan
iŞlemdir.OTOMATĠKVERĠĠġLEMMekanik yadaelektronikmakinalarlayapılanveri iŞlemidir.Geneldeistatistik
iŞlemleri içerir.ELEKTRONĠKVERĠĠġLEMVeri giriŞi saklanmasıve değerlendirilmesi iŞlemlerinin
elektronikbilgisayarlayapılmasıdır.
158. BĠLGĠSAYARBugünküanlamıile elektronikolarakveriyiiŞleyebilensaklayabilenve kullanımaverebilen
araçtır.ELEKTRONĠK BĠLGĠSAYARBasityadakarmaŞık iŞlemleri yapabilenelektronikmakinalardır.Bilgisayarla
eŞanlamlıdır.Elektronikbilgisayarlariki tiptir:AnalogBilgisayarve sayısalbilgisayardır.
159. ELEKTRONĠKBĠLGĠSAYARIN BĠLEġENLERĠElektronikbilgisarayarlarbirkaçünitedenoluŞur.Buüniteler
kısaca Şunlardır:GiriŞ_ÇıkıŞünitesi:ĠnsanlarınyadabilgisayarlailetiŞimkurduğuünitedir.Eskidenveri giriŞidelikli
kartlarlayapılırdı.Günümüzde artıkdelikli kartlarkullanılmaktadırveri giriŞi optikokuyucular,klavyeler,barkod
okuyucuları,teypve disketgibi araçlarlayapılmaktadır.çıkıŞlarise yazıcıya da teyp,disketveterminalle
olabilmektedir.
160. Aritmetik_mantıkünitesi:Buünite gerekliiŞlemleri ve hesaplamalarıyapar.KontrolÜnitesi:Bilgisayarıntüm
birimlerinizamanlamave kontrol sinyalleriile denetleyerekbirimlerarasındaeŞzamanlılığı ve uyumusağlayan
birimdir.
161. BellekÜnitesi:Programlarınve programlartarafındankullanılanverilerin,programınbilgisayardaçalıŞması
boyuncasaklandığıünitedir.FotobellekYardımcısı:Orijinal kaynakdökümanlarınçokküçükbiryerdesaklanması
ve bunlaraçabuk ulaŞımısağlayansistemyadaaraçlardır.

18. 162. TIBBĠ DÖKÜMANTASYON BÖLÜMÜ ve BĠLGĠ ĠġLEMTıbbi dökümantasyonbölümübazıverileri
bilgisayarayükleyerekgünlük,aylıkve dahauzunsürelerde raporhazırlamakyadabazı değerlendirmeleryapmak
üzerebilgisayaryardımıalabilir.Günlükyatanhastalar,transferolanhastalar,ölenve taburcuolanhastalariçin
hazırlananstandart verilerbilgisayarayüklenirse aŞağıdabelirtilenlistelerarzuedilenherayrıntıilehemen
bilgisayardahazırlanabilirve ilgili kiŞilere dağıtımıyapılabilir.•Günlükkabul edilenhastalarve doğumlar•Tüm
transferler(içe ve dıŞa)•Tümtaburcularve ölümler
163. Bazı hastanelerdemuhasebe iŞlemleri,faturahazırlama,hastanınmasraflarınınhesaplanmasıgibi iŞlemler
içinde bilgisayarkullanılmaktadırTIBBĠDÖKÜMANLARIN YASALDURUMUHer sağlık kurumununilkve temel görevi
sağlıkkayıtlarının yeterliderecedebilgiiçeren,yüksekdüzeyde bilimsel,doğruve yasalolarakkorunmuŞolmasını
sağlamaktır.Sağlıkkayıtlarınınbuözellikleri taŞımasıhastaneninkendisini haksızsuçlamalardakoruyabilmesi içinde
önemlidir.Çünkü,hastaneninkendisinisavunacağıve hakiminkararvermeküzere temel alacağıtekbelgehastanın
sağlık kayıtlarıdır.
164. MÜLKĠYET HAKKISağlıkkayıtlarınasahibi sağlıkkurumuyani hastane yadadiğersağlıkkurumlarıdır.Sağlık
kurumusağlıkkayıtlarını önceliklehastayararı,kurumunve sağlıkpersonelininhaksızsuçlamalardan
korunması,sağlıkaraŞtırmalarıve personeleğitimi içindüzenlerve saklar.Dosyaiçindekibilgilerise tutulmalıdırve
sahibi hastadır.Mahkemece yazılıistekgeldiğinde hastanındosyasıarŞivtarafındanmahkemeye verilirve dosyanın
mahkemedeolduğunubelirtmeküzere rafakılavuzkartkonur.
165. HABERLEġMENĠN GĠZLĠLĠĞĠHasta dosyasındayazılı bilgilergizlidir.Hastadosyasıhastanınenyakınınabile
gösterilemez.Hastadosyasınıyakınlarınınelineverilipherhangi biryere gönderilemez.Tıbbi
dökümantasyonbölümüdosyanınmahkemelere gönderilmesinde de gizlilikilkelerineciddiyetleuymalıve dosyayı
gönderdikleri makamlaradagizliliğe uyulmasıiçinuyarıdabulunmalıdır.TIBBĠDÖKÜMANLARIN DELĠL OLARAK
KULANIMINA ĠLĠġKĠNVAKALARSĠGORTA VAKALARIBireyinsigortaolmasısigortanındevametmesi yada
ortadankaldırılması,geçicive süreklisakatlıklariçinsigortaprimi almalarıgibiiŞlemlerde hastadosyalarıönemli
değildir.
166. ĠġÇĠLERĠN TAZMĠNAT VAKALARIĠŞkazalarıyadameslekhatalıklarınabağlısürekliyadageçici iŞ
göremezlikhallerinde ilgili yasagereği yerinegetirilirkenkiŞinintazminatınaesasolarakhastadosyasındayazılı
bilgilerkullanılırKĠġĠSELTAZMĠNATVAKALARIBirkiŞininbaŞkasıtarafındanhataya da ihmal nedeniylefiziksel
olarakzarara uğratılmasıdurumundaaçılacaktazminatdavalarındahastadosyasındayazılı bilgilerkullanılır
167. TIBBĠ HATA DAVALARIBirkiŞinintedavigördüğühastane ,hekimyadadiğersağlıkpersonelininhastabakımı
ile ilgiliuygulamalarsonucutedavindezarargördüğüiddiasıilemahkemeyebaŞvurmasıensıkgörülenolaylar
arasındadır. Böyle birbaŞvuruolduğundamahkemeolayıaçıklığakavuŞturmakiçinhastadosyalarınıkullanarak
karar verir.VASĠYETVAKALARIHastanede tedavi gördüğüsüre içinde birhastavasiyetetmiŞolabilir.buvasiyete
bazı akrabalar bireyinakli dengesiyerinde olmadığı Şeklinde itirazedebilir.ADLĠVAKALAR•Cinayet
olaylarında•Irzatecavüzolaylarında•Suikastolaylarında•Akıl hastalığıvakalarında•Saldırı,dövülme yadatecavüz
olaylarında
168. TIBBĠ DÖKÜMANLARIN MAHKEMEYE GÖNDERĠLMESĠMahkemeninhastadosyasını istemesidurumunda
tıbbı dökümantasyonbölümüistenilentarihtedosyayımahkemedebulundurmaküzerehazırlıkyapmayabaŞlar.
Ġlk yapılacakiŞlemincelenerekvarsaeksikliklerinsaptanmasıve tamamlanmasıdır.Ġkinci iŞlem,dosyanın
hersayfasınıntekertekernumaralanması,raftakiyerine dosyanıngönderildiği mahkemeve tarihyazılarakkılavuz
kartının konmasıdır.Sonra,enüstteki kartonkapakalınarakdosyaüzerinde GĠZLĠ yazılı birzarf içerisinekonurve
mahkemeye alındıkarŞılığıteslimedilir.
169. TIBBĠ DÖKÜMANTASYON BÖLÜMÜNDE YÖNETĠM VEORGANĠZASYONPlanlamave denetim,yönetimve
yöneticiliğiniki temel öğesidir.Yönetici önce birçalıŞmaplanıhazırlar bunuyürürlüğe koyar.Yürürlüğekonulanbu

19. planı denetlerve elde ettiği sonuçlarlagereklidüzeltmeleri yaparaktekraryürürlüğekoyar.BuiŞlemsüreklidir,hiç
birzamandurmaz.
170. ORGANĠZASYON ve FONKSĠYONLARIOrganizasyonbirkurumunamaçlarıdoğrultusundanasılörgütleneceğini
ve iŞletileceğini yapısınıortayakoyaniŞlemdir.Yönetimise buyapıyauygunolarakkurumunyönetilmesidir.Tıbbi
dökümantasyonbölümününtemel amacıhastadosyalarınınherzamantam olmasını,doğruolmasını , üstün
nitelikli olmasınıve herarandığındabulunmasınısağlayarakhastayayararlıhizmetsunmaktır.Tıbbidökümantasyon
bölümünde temel fonksiyonlar;dökümanlarınanalizedilmesi,hastalıkameliyatve hekimindekslerinin
düzenlenmesi ,istatistiklerinüretimi dosyalamaiŞlemleri ve diğeriŞlemlerdir.
171. Tıbbi dökümantasyonbölümününfonksiyonuhastanedetedavigörenherhastane dosyasınıntarihsırasına
göre tanı , tedaviiŞlemleri ve sonucunyeterli ve ayrıntılıbiçimde yazılmasınısağlamakve budosyayıisteyenlere
sunabilmektir.Dosyanıntekraristenmesi genelde Şuamaçlariçinolmaktadır.•Hastanıngelecektetekrarhastaneye
baŞvurusu•Ġstatistiklerüretmek•Hastabakımkalitesini denetlemek•hukuksal sorunlar•AraŞtırmalar•HemŞire,
intern,asistanve diğerpersonel eğitimi
172. YÖNETĠMYönetim, kurulanorganizasyonunamaçlarıdoğrultusundakurumunyadabölümünyönetilmesi
olaraktanımlanabilir.Tıbbi dökümantasyonbölümüyöneticisi kurumungenel amaçlarıdoğrultusundatıbbi
dökümantasyonbölümündebirorganizasyongeliŞtirme ve buorganizasyonubaŞarılıbirbiçimdeyönetme ile
görevli kiŞidir.
173. ORGANĠZASYON ġEMASIOrganizasyon Şemasıbirkurumdaki yapılanmayıenüstotoritedenenaltakadar
fonksiyonel olarakçizimlegösterilmesidir.GörevAnaliziĠyi biryönetici bölümündeki tümgörevleri iyi bilmeli ve
bunlarıiyitanımlayabilmelidir.Görevanalizi yönetiminetkinbiraracıdır.Bölümüngörevanaliziyaparkenbölüm
sorumlusu Şusorularayanıtarar;”ne yapılacak,kimyapacak,niçinyapılacak,nasılyapılacak,ne zamanyapılacak”
174. METOT GELĠġTĠRMEMetot geliŞtirme,biriŞindahaiyi nasıl yapılacağını yollarınıbulmakanlamınagelir.Bir
metotgeliŞtirmeprogramınınçeŞitli aŞamalarıvardır.En basiti olaniŞakıŞıöncelikleyapılmalıdır.SonraiŞanaliz
edilmeli ve mümkünsebasitleŞtirilmelidir.Sonolarakyeni metotiŞleme konmalıdır.ĠġAKIġIĠyi biryönetimiçin
iŞinyeterli biçimde dağıtımıve personelinbecerilerinintümüile kullanımıçokönemlidirve üzerindeçokdikkatli
çalıŞılmalıdır.Tıbbidökümantasyonbölümünde yapılacakyeni biriŞakıŞıve getireceği kolaylıklaryadayenilikler
çalıŞanlarlabirlikte tartıŞılmalıdır.Yeni geliŞtirilenmetothastadosyasıile ilgiliiŞlemlerinakıŞındaönemli
kolaylıklarsağlıyorsabunupersonelinkabul etmesidahakolayolacaktır.
175. Ġġ BASĠTLEġTĠRMEĠŞ basitleŞtirmede 5aŞamadanoluŞur:•GeliŞtirilmesigerekli iŞinseçimi•BuiŞleilgili
tüm verilerineldeedilmesi•Eldeedilenverilerindeğerlendirilmesi•EnkolayyönetimgeliŞtirilmesi•GeliŞtirilmiŞbu
yönteminuygulanmasıdır.ĠġLEMEL KĠTABIMemurlariçinhazırlananve bölümde yapılaniŞlemlerle ilgili bir
kılavuzdur.BÜTÇETıbbi dökümantasyonbölümüsorumlusubütçe hazırlamabilgi ve becerisinesahipolmalıve
bölümünbütçesinihazırlayarakbütçe öneri raporunuilgilimakamailetmelidir..
176. PLANLAMAYöneticiler,hastane mimarları,üstdüzeyyönetici,içorganizasyonbölümsorumlusuilebirlikte
planlanmalıdır.Birhastaneninplanlanmasıyapılırkendikkate alınacakönemli faktörlerdenbirisiplanlamanınenaz
10 yıllıksüre içinyapılmasıdırTIBBĠ DÖKÜMANTASYON BÖLÜMÜNÜN YERĠBu bölümlerhekimlereçokyakın
merkezi yerde olmalıdır.Çünkübubölümünetkinliğihekimlerle olanyakıniliŞkilerinebağlıdır.Bölüme ayrılacak
yerinbüyüklüğübölümüniŞyükühacmi ,fonksiyonları,sisteminmerkezsel olupolmamasıve çalıŞacakmemur
sayısına bağlıdır.
177. TIBBĠ DÖKÜMANTASYON BÖLÜMÜNÜN RENGĠPersonelinhoŞunagidecekve onlarıolumluyönde
etkileyebilecekrenkyadarenklerinkullanılmasıgenel personel politikasıiçerisindedir.TIBBĠDÖKÜMANTASYON
BÖLÜMÜNÜN IġIKLANDIRILMASIIŞıklandırmatümpersonelingörevlerini rahatbirortamdayapabilecekleribiçimde
düzenlendirilmelidir.TIBBIDÖKÜMANTASYONBÖLÜMÜNÜN ĠÇ DÜZENLEMESĠBölümdeki bürolararalarındaiŞ

20. akıŞı dikkate alınarakdüzenlenmelidir.PERSONELVEARAÇLARÇalıŞtırılacakpersonel sayısıtıbbi dökümantasyon
bölümününiŞhacmi bütçesiteknolojikve diğerolanaklardikkate alınarakyapılır.kullanacakmalzemeler
herbüronunyapmaktaolduğuiŞe uygunteknolojikaraçlardosyadolaplarve vb.dir.
178. DOSYALAMA BÖLÜMÜHastaneye baŞvurantümhastaların dosyalarınısaklayacakkadarbüyükbiryerbulmak
mümkündeğildir.Bunedenlehastaneninpolitikasınagöre aŞağıdabelirtilenönlemlerdenbirisi çözüm
olarakkullanılabilir.•Belirli birsüre içerisindehiçiŞlenmeyendosyalarıniptal edilmesi•10yılıdoldurandosyaların
tümününiptal edilmesi•Eski dosyalarınmikrofilme alınarakiptal edilmesi•Dosyalarınyaözetbilgilerbiçiminde ya
da aynenbilgisayaraaktararakiptal edilmesi•Tümüyle bilgisayarlaçalıŞarakdosyalarıntümdenkaldırılması
179. DOSYALAMA BÖLÜMÜNÜN YERĠDosya saklamayeri kuru,havadar,tozsuz,orta derecedesıcaklığasahipbir
ortam da olmalıdır.dosyasaklamayeridosyalarınemlendirecekhertürlüortamdanarındırılmalı,çok
iyiaydınlatılmalıdır.DOSYALAMA YÖNTEMĠDosyalamaodalarıenuygunolanıaçık raflardır.dosyanınkolayveçabuk
yerleŞmesi,hemde çabukalınmasıenuygunortamdıryangınyönündende uygundur.
180. FORMLARTıbbi dökümantasyonbölümüyöneticisi kullanılacakformlarınkendihastanesineuygunve kaliteli
olarakdüzenlenmesive sağlanmasındabirinciderecede sorumludur.FORMLARINKALĠTESĠKartlarve sürekli
kullanılanformlarçokkaliteli kağıdabasılmalı,yıpranmayan,siline bilenmürekkepli kalemleyazmayael veriŞli
cinstenolmalıdır.FORMLARIN DENETĠMĠTıbbi dökümantasyonbölümyöneticisi kullanılanformlarısürekli
denetlemeli,forumlarıkullananpersonellesürekli iŞbirliği yaparakve görüŞlerinialarakveyeni geliŞmelere
paralel olarakforumlardayapılacakdeğiŞikleri saptamalıvearŞivkomitesiningörüŞünde alarakdeğiŞiklik
yapmalıdır.