Fire

1. МОНГОЛ, ОРОС, ХЯТАД ГУРВАН УЛСЫН ХИЛ ЗАЛГАА
НУТГИЙН ОЙ, ХЭЭРИЙН ТҮЙМРИЙН ХАРЬЦУУЛСАН
СУДАЛГАА
Рэнцэндүгэрийн Болдбаяр
Шинжлэх Ухааны Академи, Газарзүй - Геоэкологын хүрээлэн, Зурагзүй Газарзүйн
мэдээллийн системийн салбар
R.boldbayar@gmail.com
+976 89060293
+976 99912509

2. Үндэслэл:
Судалгааны талбай
байгалын олон бүс
бүслүүрийг хамарч
гурван улсын хил
дамнан оршидог,
түймэр үүсэх, тархах
хамгийн боломжтой
нутаг юм.
Зорилго:Тиймээс
газрын бүрхэвч, зам,
суурин газрыг
түймрийн тархалттай
уялдуулан судлах,
шалтгааныг тогтоохыг
зорьсон юм.
550 km

3. • Судалгааны талбай. Судалгаанд
хамрагдаж байгаа нутаг нь:
Газарзүйн хувьд ХӨ 44052‘ -
54047‘, ЗУ 108058‘ -
124017'-ын солбилцолд 967088.7
км2, үүнээс 242199.9 км2 буюу 25
хувь нь Монголын талд, 380784.0
км2 буюу 39 хувь ОХУ-ын талд,
344104.6 км2 буюу 36 хувь нь
БНХАУ-ын талд байна.
• Засаг захиргааны хувьд Монгол
улсын зүүн, зүүн хойд, ОХУ-ын
зүүн урд буюу Монгол улстай хил
залгаа нутаг, БНХАУ-ын зүүн
хойд нутаг буюу мөн Монгол
улстай хил залгаа нутгийг
хамаарна.
25%
36%
39%
Судалгааны талбайн 3-н улсын
нутгын харьцаа
Монгол
Хятад
Орос

4. . MCD45A1
Талбай
Түймрийн орон
зайн тархалтанд
үзүүлж буй
нөлөөлөл
MODIS хиймэл
дагуул
. MCD12Q1
Боловсруулалт
. Н.Э.З-ын
мэдээ
Судалгааны аргазүй
. Дүгнэлт
Давтагдал
Тархалт

5. [Үр дүн -1].
Шатсан талбай
(2000-2015)

ОХУ
БНХАУ
Монгол

6. 火点总数（过火迹地） (图-左边) 火点 频率 (图-右边)
ОХУ
БНХАУ
Монгол
ОХУ
БНХАУ
Монгол

7. Гурван улсын шатсан талбай, %-иар
/2000-2015 он/
-5
0
5
10
15
20
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
хувь
ОХУ Монгол БНХАУ

8. Талбайкм2
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
80000
90000
100000
2000 2003 2010 2013 2015
Түймрийн ерөнхий хандлага
2000-2015
Түймэр Linear (Түймэр)

9. 2000-2015 оны хооронд гарсан нийт түймэрийн улс тус бүрээр нь
харьцуулсан байдал
Судалгаан
ы талбай
/км²/
967088.7
Үүнээс
түймэрт
өртсөн
талбай,
хувь
Шатсан
талбай /км²/
Хувиар
Бүгд 481146.7 49.8
үүнээс:
Монгол 204648.9 84.5
ОХУ 257574.9 67.6
БНХАУ 54558.1 15.8
15.5
84.5
32.4
67.6
84.2
15.8
Монгол
Орос
Хятад

10. Legend
-Ус
-Мөнх ногоон шилмүүст ой
-Мөнх ногоон өргөн навчит ой
-Шилмүүст ой
-Хагдардаг өргөн навчит ой
-Бутлаг ургамал
-Хээр тал
-Үрт тарианы ургамал
-Өргөн навчит тарьмал ургамал
-Хот суурин газар
-Цас мөс
-Сийрэг ургамал
[ Үр дүн -2 ].
Газрын
бүрхэвч

ОХУ
БНХАУ
Монгол

11. Нийт талбайн 57 хувь нь өвслөг
хээр
Өвслөг хээрийн бүсийг 100 хувь
гэж үзвэл 86 хувь нь түймэрт
шатсан байна.
ОХУ
БНХАУ
Монгол

12. 
[ Үр дүн -3 ]. Нийгэм эдийн засгийн үзүүлэлт

13. Судалгааны нутгын харьцуулалт
Нийт талбай км2 Шатсан талбай км2 Замын урт км Суурин газар
Шатсан талбай
/хувиар/
Монгол 242199 204649 5973 149 84.5
ОХУ 380784 257575 10984 247 67.6
БНХАУ 344104 54558 13041 879 15.9
242199
380784
344104
204649
257575
54558
МОНГОЛ ОХУ БНХАУ
Нийт талбай км/кв Шатсан талбай км/кв
Шатсан талбай км/кв
Замын
урт /км/
-0.52
Урвуу дунд
зэргийн
хамааралтай
Суурин
газар
-0.92
Урвуу хүчтэй
хамааралтай

14.  Дүгнэлт
• 16 жилийн хугацаанд түймрийн гаралт, тархалт
ихссэн байна.
• Өвслөг хээрийн бүсд түймэр хамгийн их тархалттай
байна
• Зам, суурин газар их байх тусам ой хээрийн түймэр
тархах нь бага байна. Харин суурин газар, зам бага
байх тусам түймрийн тархалт их байна.
• Монгол, ОХУ-ын хилээс БНХАУ-ын хил давж орох
түймрийн үзэгдэл бага байна.

15. Анхаарал хандуулсанд баярлалаа.