“Чароўная лялька” для вучняў VІ класа

1. Матэрыял падрыхтавала Чарток Таццяна Васільеўна, кіраўнік гуртка

2. Ляльку майстравалі непасрэдна
перад нараджэннем дзіцяці,
малітвай, думкамі пра будучыню
дзіцятка. Яна нясе ў сабе шмат
важнай энергетычнай інфармацыі,
бо рабіліся добрымі і ласкавымі
рукамі маці.
ПЕЛЯНАШКА

3. Лялькі-абярэгі ад злосных
прывідных жанчын, што
прыляталі праз акно. Іх
рабілі з ласкутоў, расстаўлялі
на кожным акне і казалі:
“Глядзіце, лялечкі, каб мой
маленькі спаў!”
НАЧНІЦЫ

4. Яна сочыць за тым, каб
хвароба не пракралася ў дом.
Ад яе вее цеплынёй, як ад
клапатлівай гаспадыні.
Лялька і аберагае ад злых
духаў хваробы, і добрая
суцяшальніца. Лялька
напоўнена духмянай лекавай
травой. Калі пацерці ляльку ў
руках, па пакоі разнясецца
травяны водар, які адгоніць
духаў хваробы.
ТРАЎНІЦА

5. Пасля заканчэння ўборачных
работ сяляне адбіралі самае лепшае
зерне новага ўраджаю, каб
напоўніць ёю ляльку-мяшочак.
Мяшочак прыбіралі і беражліва
захоўвалі да наступнай сяўбы ў
чырвоным куце хаты, на ганаровым
месцы побач з абразамі. У народзе
лічылася, што толькі ў такім выпадку
наступны год будзе ўраджайным.
ЗЕРНАВУШКА

6. Лялька была не проста цацкай, а
абярэгам. Дзіцяці насоўвалі цацку
на пальчык – і «зайчык» заўсёды з
ім. Не згубіцца, не страціцца,
заўсёды гатовы пацешыць і
выслухаць яго.
ЗАЙЧЫК-НА-ПАЛЬЧЫК

7. Гэта лялька-абярэг, якая ахоўвае
жытло і яго дамачадцаў. Яна
сімвалізуе суткі і асланяе змену
дня і ночы, парадак у свеце.
Лялька Дзень-Ноч уяўляе сабой
дзве лялькі. Адна азначае дзень
(светлая), другая — ноч
(цёмная).
ДЗЕНЬ-НОЧ

8. Лялькі, падвешаныя на адной
вяровачцы каля коміну, праз
які яны і з’яўляюцца з
іншасвету, 13 лялек (кожная са
сваім імем). Трымаючы такую
лялькавую абарону, гаспадары
ўпэўнены, што злосныя духі
заселяцца ў лялек, а не ў
сямейнікаў.
ЛІХАМАНКІ

9. Змалку дзіця звыкаецца, што
ўсе крыўды і паразы можна
пераказаць адмысловай
ляльцы, і яна пашкадуе і
падможа. І Суцешніца
сапраўды “зберагае” суцеху –
цукерынку, пернік ці што з
садавіны – на супакаенне
жалю.
СУЦЕШНІЦА

10. Гэта незвычайны і вельмі прыгожы
абярэг, які ў даўніну дарылі
маладым на вяселле. У гэтых
лялечак адна агульная рука-аснова,
адсюль і такая назва. Неразлучнікі
сімвалізуюць агульнасць інтарэсаў,
узаемавыручку ва ўсіх жыццёвых
выпрабаваннях, узаемапавагу і,
вядома ж, любоў узаемную.
НЕРАЗЛУЧНІКІ

11. Ляльку рабілі дзяўчынкі ва
ўзросце 12- 14 гадоў і захоўвалі
ў таемным месцы. Паказваць яе
нікому не трэба было, а калі
хацелі, каб жаданне споўнілася,
прышывалі ў падарунак на
сукеначку ляльцы пацерку або
прывязвалі стужачку.
ЖАДАННІЦА

12. Лялька-таёмка, што дапамагае
гаспадыні паспяваць усё
перарабіць: на кожную руку
загадвалася нейкая сфера
гаспадарчай дзейнасці, у якой
мелася паспрыяць лялька.
ДЗЕСЯЦІРУЧКА

13. Вясёлая, задорная лялечка, якая
прыносіць у дом радасць і
весялосць. Гэта абярэг добрага
настрою. Лялечку звычайна
вешалі побач з дзвярыма. І калі
яны краналі яе, чуўся звон.
ЗВАНОЧАК

14. Маленькая, здольная схавацца ў
далоні, з клуначкам зерня ў
руках, лялька “высцілае”
шчаслівую дарогу і зберагае
гаспадара далёка ад дому.
ПАДАРОЖНІЦА

15. Зіма канчаецца, вясна
пачынаецца. У славян існавала
вера ў тое, што ў гэты дзень з
цёплых краін прылятаюць сорак
розных птушак, і першы з іх –
жаўрук. З ёй звязаны абрад
сустрэчы вясны і птушак, што
прылятаюць першымі.
ПТУШКА-РАДАСЦЬ

16. Старажытныя славянскія вясновыя
сімвалы-абярэгі. У першы дзень
вясны лялек дораць знаёмым,
сваякам, дамачадцам з
пажаданнямі дабра, здароўя і
шчасця. Пасля гэтага марцінічкі
прышпільвалі на адзенне,
прывязвалі на запясце або ўпляталі
ў валасы. Насілі іх да таго часу,
пакуль не заквітнеюць яблыні і
вішні, або пакуль не ўбачаць
першага бусла. Потым лялек
прывязвалі на пладовыя дрэвы.
МАРЦІНІЧКІ

17. Назва лялькі ўтвараецца ад
слова вясна. Вяснянка сімвал
прыгажосці і маладосці. Калі
прыходзіла вясна, дзяўчаты
рабілі такую ляльку і радаваліся
разам з ёй цёпламу сонейку,
спеву птушак. Такіх лялек
дзяўчаты дарылі адзін аднаму.
А часам вяснянак развешвалі на
дрэвы.
ВЯСНЯНКА

18. Яна сімвалізуе сабой усе даброты,
звязаныя з прыходам вясны і
цяпла: дастатак, урадлівасць,
здароўе і адначасова абарону
для жылля і людзей.
Ляльку выраблялі на само свята.
МАСЛЕНІЦА