Ilustracje do wykładu z obróbki skrawaniem opartego na książce:
Krzysztof Jemielniak, Obróbka Skrawaniem – podstawy, dynamika, diagnostyka, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2018, ISBN 978-83-7814-5
ebook dostępny na:
https://www.ibuk.pl/fiszka/201223/obrobka-skrawaniem-podstawy-dynamika-diagnostyka.html
1. Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji, Instytut Technik Wytwarzania
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. Krzysztof Jemielniak krzysztof.jemielniak@pw.edu.pl
http://www.zaoios.pw.edu.pl/kjemiel
Obróbka Skrawaniem -
podstawy, dynamika, diagnostyka
6. Siły skrawania
2. 2Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 2
Plan wykładu Obróbka skrawaniem
1. Wstęp
2. Pojęcia podstawowe
3. Geometria ostrza
4. Materiały narzędziowe
5. Proces tworzenia wióra
6. Siły skrawania
7. Dynamika procesu skrawania
8. Ciepło w procesie skrawania, metody chłodzenia
9. Zużycie i trwałość ostrza
10. Diagnostyka stanu narzędzia i procesu
skrawania
11. Skrawalność
12. Obróbka materiałów stosowanych w przemyśle
lotniczym
Siły skrawania
strony 125-153
3. 3Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 3
6 Siły skrawania
• Rozkład naprężeń i sił w strefie skrawania
• Wzór fizyczny na siłę skrawania
• Rola kąta ścinania
• Opór właściwy skrawania
• Zależność sił skrawania od warunków
skrawania
• Badania sił skrawania przy frezowaniu
Rozkład naprężeń i sił w strefie skrawania
4. 4Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 4
Siła zginanie
Ugięcie zależy od wartości i kierunku siły oraz sztywności przedmiotu, tu stosunku
l/D
Siła dynamiczna (zmienna) zginanie „dynamiczne” drgania
Co może drgać w obrabiarce?
Długi, wiotki przedmiot obrabiany, długi wiotki uchwyt, frez o małej średnicy dużej długości
itd.
Dlaczego (kiedy) powstają drgania?
Przedmiot lub narzędzie są zbyt podatne, zmienne siły skrawania są zbyt duże, narzędzie lub/i
materiał obrabiany nie ma zdolności tłumienia drgań, niewłaściwie dobrano metodę obróbki,
parametry skrawania lub geometrię ostrza
D
l
Rola sił w procesie skrawania
5. 5Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 5
Rozkład naprężeń na powierzchni natarcia
6. 6Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 6
Rozkład sił w strefie skrawania
Fg
F
F
FsN
Fs
Fc
Fo
Fg = Fc sing0 + Fo cosg0
go
FgN = Fc cosg0 - Fo sing0
Fg /FgN = m (współczynnik tarcia wióra
o powierzchnię natarcia)
b = arctgm (kąt tarcia wióra o
powierzchnię natarcia)
FsN = Fc sinf + Fo cosf
Fs = Fc cosf - Fo sinf
vc
Fc
Fo
b
FgN
f
FsN
Fs
7. 7Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 7
Siły skrawania – skrawanie nieswobodne
F – wypadkowa siła skrawania
Fc – siła skrawania (obwodowa)
Ff – siła posuwowa (osiowa)
Fp – siła odporowa (promieniowa)
8. 8Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 8
Rozkład sił w skrawaniu nieswobodnym
Ff
Fp
Ffp
Po
Fo
kr kr
kr
Fo= Ff sinkr+ Fp coskr
sin
cos
oh
o
tg
g
g
f
9. 9Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 9
Kąt przystawienia kr 70°
Sila posuwowa Ff 500 N
Sila odporowa Fp 320 N
Sila główna Fc 2000 N
Kąt natarcia go -6°
Współcz.spęczenia lh 2,1
Zadanie
Wyznaczyć siłę ścinania Fs
Fs = Fc cosf - Fo sinf
Fo=Ff sinkr+Fp coskr=579N
sin
cos
tg
oh
o
g
g
f =0.451
f=24.3°
Fs=1585N
10. 10Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 10
6 Siły skrawania
• Rozkład naprężeń i sił w strefie skrawania
• Wzór fizyczny na siłę skrawania
• Rola kąta ścinania
• Opór właściwy skrawania
• Zależność sił skrawania od warunków
skrawania
• Badania sił skrawania przy frezowaniu
Wzór fizyczny na siłę skrawania
11. 11Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 11
Rozkład sił w strefie skrawania
Fg
F
F
FsN
Fs
Fc
Fo
go
vc
Fc
Fo
b
FgN
f
• Siły działające na powierzchni natarcia
zależą od materiału obrabianego i
warunków kontaktu wióra z powierzchną
natarcia (b) czyli geometrii tej powierzchni,
materiału ostrza, pokrycia itd. Stąd trudno
jest je przewidywać
• Siły działające w strefie ścinania nie zależą
bezpośrednio o narzędzia, a jedynie od
materiału obrabianego, więc warto
spróbować określić tą zależność
12. 12Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 12
Uniwersalny wykres skrawalności (UMChart)
Tak jak przy wytrzymałości na zginanie, ścinanie itd. można się spodziewać, że siły
pochodzące od zamiany warstwy skrawanej w wiór: siła ścinania Fs (i siła skrawania Fc) będą
proporcjonalne do pola powierzchni ścinania:
𝐹𝑠 = 𝑘 𝑠𝑤 𝐴 𝑠 𝐹𝑐 = 𝑘 𝑐𝑤 𝐴 𝑠
𝐴 𝑠 = 𝑏𝑙 𝑠 = 𝑏
ℎ
sin 𝜙
13. 13Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 13
Uniwersalny wykres skrawalności (UMChart)
𝐴 𝑠 = 𝑏𝑙 𝑠 = 𝑏
ℎ
sin 𝜙
𝐹𝑐0𝐹𝑠0
𝑙 𝑠ℎ (mm)
𝐹𝑠,𝐹𝑐(N/mm)
Wykres przedstawia zależność siły ścinania Fs i siły skrawania Fc od pola powierzchni ścinania,
przeliczonego na 1mm szerokości WS – b, dla szerokiego zakresu parametrów skrawania
Zależności nie wychodzą z początku układu współrzędnych…
Skąd się biorą siły przy zerowej grubości WS (zerowym przekroju warstwy skrawanej)?!
𝐹𝑠 = 𝐹𝑠0 + 𝑘 𝑠𝑤 𝐴 𝑠𝐹𝑐 = 𝐹𝑐0 + 𝑘 𝑐𝑤 𝐴 𝑠
Das M.K., Tobias S.A., Int.J.Mach.Tool Des&Res. 7/2,1697
14. 14Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 14
Siła rozcinająca
CIRP Encyclopedia of Production Engineering
A zatem:
Fw
ostrze
zaokrąglenie
krawędzi
skrawającej rn
a
kierunek skrawania
kierunek posuwu
g
wiór
materiał
obrabiany
strefa ścinania
Fk
𝐹𝑐 = 𝐹𝑐𝑤 + 𝐹𝑐𝑘 = 𝑘 𝑐𝑤 𝐴 𝑠 + 𝑘 𝑐𝑘 𝑏
𝐹𝑜 = 𝐹𝑜𝑤 + 𝐹𝑜𝑘 = 𝑘 𝑜𝑐 𝐴 𝑠 + 𝑘 𝑜𝑘 𝑏
Na ostrze działa nie tylko siła od kształtowania wióra - Fw proporcjonalna do pola powierzchni
ścinania ….
…lecz także siła rozcinająca, działająca na samą krawędź skrawającą – proporcjonalna do
długości krawędzi (szerokości warstwy skrawanej) - Fk
Fck
Fok
Fcw
Fow
Fo
Fw
Fk
15. 15Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 15
Wpływ promienia zaokrąglenia krawędzi
skrawającej na siłę rozcinającą
CIRP Encyclopedia of Production Engineering
Fck=0.307 rn + +53.6
Ffk
Fe
Fck
Fok=2.87 rn + 11.4
Fck
Fok
16. 16Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 16
Uniwersalny wykres skrawalności (UMChart)
𝐹𝑠 = 𝐹𝑠𝑘 + 𝐹𝑠𝑤 = 𝐾𝑠𝑘 𝑏 + 𝑘 𝑠𝑤 𝐴 𝑠
𝐹𝑐 = 𝐹𝑐𝑘 + 𝐹𝑐𝑤 = 𝐾𝑐𝑘 𝑏 + 𝑘 𝑐𝑤 𝐴 𝑠
𝐾𝑐𝑘𝐾𝑠𝑘 𝑙 𝑠ℎ (mm)
𝐹𝑠,𝐹𝑐(N/mm)
Ostatecznie mamy zatem:
𝐴 𝑠 = 𝑏𝑙 𝑠 = 𝑏
ℎ
sin 𝜙
17. 17Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 17
Zadanie
Dane:
szerokość warstwy skrawanej b1 = 1 mm, b2 = 3 mm
grubość warstwy skrawanej h1 = 0.08 mm, h2 = 0.25 mm
siła ortogonalna Fo1 = 180N Fo2 = 796 N
siła skrawania Fc1 = 280 N Fc2 = 1680 N
kąt ścinania f1 = 20° f2 = 26°
Wyznaczyć uniwersalny wykres skrawalności
1. Długość powierzchni ścinania: ls = h/sinf
ls1 = 0.23 mm ls2 = 0.57 mm
2. Siły ścinania: Fs = Fc cosf Fo sinf
Fs1 = 202 N Fs2 = 1161 N
3. Opory ścinania (z równań prostych): ksw =(Fs1/b1 – Fs2/b2)/(ls1 – ls2)
ksw = 551 N/mm2 kcw = 832 N/mm2
4. Współczynniki oporu na krawędzi: Ksk =Fs1/b1 – ksh ls1
Ksk = 73 N/mm Kck = 85 N/mm
Fs/b= Ksk + ksw ls
Fc/b= Kck + kcw ls
Dane:
szerokość warstwy skrawanej b1 = 2 mm, b2 = 3 mm
grubość warstwy skrawanej h1 = 0.08 mm, h2 = 0.3 mm
siła ortogonalna Fo1 = 302 N Fo2 = 796 N
siła skrawania Fc1 = 460 N Fc2 = 1680 N
kąt ścinania f1 = 23° f2 = 28°
Wyznaczyć uniwersalny wykres skrawalności
18. 18Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 18
Fizyczny wzór na siłę skrawania
𝐹𝑠 = 𝐾𝑠𝑘 𝑏 + 𝑘 𝑠𝑤 𝐴 𝑠
𝐹𝑐 = 𝐾𝑐𝑘 𝑏 + 𝑘 𝑐𝑤 𝐴 𝑠
𝐴 𝑠 = 𝑏𝑙 𝑠 = 𝑏
ℎ
sin 𝜙
𝐹𝑐 = 𝑏𝐾𝑐𝑘 + 𝑏ℎ
𝑘 𝑐𝑤
sin 𝜙 ?
𝐾𝑐𝑘𝐾𝑠𝑘
𝑙 𝑠ℎ (mm)
𝐹𝑠,𝐹𝑐(N/mm)
19. 19Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 19
Rozkład sił w strefie skrawania – weryfikacja
Fg
Fw
Fg = Fcw sing0 + Fow cosg0
FgN = Fcw cosg0 - Fow sing0
go
Fg /FgN = m (współczynnik tarcia wióra
o powierzchnię natarcia)
b = arctgm (kąt tarcia wióra o
powierzchnię natarcia)
Fsw = Fcw cosf - Fow sinf
Fcw
Foch
b
FgN
Fw
Fsw
Fcw
Fow
f
b= arctg(Fow/Fcw)+g0
Fck
Fok
Fcw=Fc- Fck
Fsw=Fs- Fsk
UMChart:
Fc=Fck+Fcw
Fs=Fsk+Fsw
Fow = Fcw/tgf - Fsw/sinf
20. 20Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 20
Uproszczona zależność siły skrawania od
grubości WS
Uniwersalny wykres skrawalności (model
Dasa i Tobiasa) to zależność siły skrawania
od pola powierzchni ścinania
W literaturze spotkać można także model uproszczony (Altintasa)
uzależniający siłę skrawania od pola przekroju poprzecznego warstwy
skrawanej
𝐹𝑐 = 𝐾𝑐𝑘 𝑏 + 𝑘 𝑐𝑤 𝐴 𝐷 = 𝐾𝑐𝑘 𝑏 + 𝑘 𝑐𝑤 𝑏ℎ
𝐹𝑐 = 𝐾𝑐𝑘 𝑏 + 𝑘 𝑐𝑤 𝐴 𝑠 = 𝐾𝑐𝑘 𝑏 + 𝑘 𝑐𝑤 𝑏𝑙 𝑠
21. 21Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 21
Uproszczona zależność siły skrawania od
grubości WS Dane wg Y. Altintas "User manual May 2002"
𝐹𝑐 = 𝐾𝑐𝑘 𝑏 + 𝑘 𝑐𝑤 𝑏ℎ
22. 22Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 22
6 Siły skrawania
• Rozkład naprężeń i sił w strefie skrawania
• Wzór fizyczny na siłę skrawania
• Opór właściwy skrawania
• Zależność sił skrawania od warunków
skrawania
• Badania sił skrawania przy frezowaniu
Rola kąta ścinania
23. 23Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 23
Siła skrawania i jej zależność od kąta ścinania
f
f
𝐹𝑐 = 𝑏𝐾𝑐𝑘 + 𝑏ℎ
𝑘 𝑐𝑤
sin 𝜙
24. 24Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 24
Modelowanie kąta ścinania
M. Eugene Merchant
1913-2006
Założenia:
• zasada minimum energii
• idealna plastyczność i niezależność kąta
tarcia b od kąta ścinania f (nie prawda)
Merchant, M. E., 1944. Mechanics of the Metal
Cutting Process, J. Appl. Phys. , Vol. 16.
Naprężenia ścinające w strefie
ścinania (opór właściwy ścinania):
𝑘 𝑠𝑤 =
𝐹𝑠
𝐴 𝑠
𝐴 𝑠 – pole powierzchni ścinania, 𝐴 𝑠 =
𝑏ℎ
sin 𝜙
b
go
go
bgo
𝑘 𝑠𝑤 =
𝐹𝑠 cos(𝜙 + 𝛽 − 𝛾𝑜)
𝑏ℎ
Lee and Shaffer (1951) na podstawie analizy linii poślizgu uznali, że:
?
2003
FsN
Fs
ls
d𝑘 𝑠𝑤
d𝜙
= cos(𝜙 + 𝛽 − 𝛾𝑜) cos 𝜙 − sin 𝜙 + 𝛽 − 𝛾𝑜 sin 𝜙 = 0
tg 𝜙 + 𝛽 − 𝛾𝑜 = ctg 𝜙 = tg(90o − 𝜙) 𝜙 = 45o
+
𝛾𝑜
2
−
𝛽
2
𝜙 + 𝛽 − 𝛾𝑜 = 45o
𝜙 = 45o + 𝛾𝑜 − 𝛽
25. 25Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 25
Porównanie modeli Merchanta oraz Lee i
Shafera
Porównanie doświadczalnych zależność kąta ścinania od grubości WS z
obliczonymi wg teorii Merchanta oraz Lee i Shafera, korzystając z kątów
tarcia wyznaczonych wg Dasa-Tobiasa
f fpom bD-T
26. 26Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 26
Zależność kąta ścinania od warunków obróbki
prędkość skrawania
grubość warstwy
skrawanej
długość kontaktu wióra z
powierzchnią natarcia
27. 27Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 27
Komercyjne oprogramowanie bazujące na metodzie
elementów skończonych (FEM)
FrezowanieToczenie
Wiercenie Wytaczanie
Współczesne modelowanie procesu skrawania
28. 28Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 28
6 Siły skrawania
• Rozkład naprężeń i sił w strefie skrawania
• Wzór fizyczny na siłę skrawania
• Rola kąta ścinania
• Opór właściwy skrawania
• Zależność sił skrawania od warunków
skrawania
• Badania sił skrawania przy frezowaniu
Opór właściwy skrawania
29. 29Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 29
Opór właściwy skrawania
AD=bh
b
h
Fc
kc=kc1.1 h
-mc
𝑘 𝑐 =
𝐾𝑐𝑘
ℎ
+
𝑘 𝑐𝑤
sin 𝜙
= 𝑘 𝑐1 + 𝑘 𝑐2
𝑘 𝑐 =
𝐹𝑐
𝐴 𝐷
wg Dasa-Tobiasa:
𝐹𝑐 = 𝐾𝑐𝑘 𝑏 + 𝑏ℎ
𝑘 𝑐𝑤
sin 𝜙
wg Altintasa:
𝐹𝑐 = 𝐾𝑐𝑘 𝑏 + 𝑘 𝑐𝑤 𝑏ℎ
𝑘 𝑐 =
𝐾𝑐𝑘
ℎ
+ 𝑘 𝑐𝑤 = 𝑘 𝑐1 + 𝑘 𝑐2
𝑚 𝑐 ≈ 0.2 ÷ 0.3
30. 30Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 30
Modelowanie oporu właściwego skrawania
kc1=102/f; kc2=1112/sin(f)
kc1=52/f; kc2=1114/sin(f)
TPGN
CCGT
kc1
kc2
kc2
kc1
kckc
z wyników pomiarów:
𝑘 𝑐 =
𝐾𝑐𝑘
ℎ
+
𝑘 𝑐𝑤
sin 𝜙
= 𝑘 𝑐1 + 𝑘 𝑐2
31. 31Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 31
Opór właściwy skrawania - przykład
32. 32Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 32
Opór właściwy skrawania - przykład
poprawka na kąt natarcia:
33. 33Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 33
Opór właściwy skrawania - przykład
uwzględniono wpływ kąta natarcia: 1% na 1°
34. 34Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 34
0 1 000 2 000 3 000 4 000 5 000 6 000 7 000
kc11 (N/mm²)
Steel
Stainless steel
Cast iron
Non-ferrous materials
Superalloys
Hard materials
Fc = kc1.1 * b * h 1-mc
(Typical example )
Opór właściwy skrawania przykładowe wartości
35. 35Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 35
Wzór inżynierski na siłę skrawania
b
h
Fc
𝑘 𝑐 =
𝐹𝑐
𝐴 𝐷
𝐹𝑐 = 𝐴 𝐷 𝑘 𝑐
𝑘 𝑐 = 𝑘 𝑐1.1ℎ−𝑚 𝑐
𝑚 𝑐 ≈ 0.2 ÷ 0.3
𝐹𝑐 = 𝑏ℎ𝑘 𝑐1.1ℎ−𝑚 𝑐 = 𝑘 𝑐1.1 𝑏ℎ1−𝑚 𝑐
O. Kienzle, H. Victor, Spezifische Schnittkrafte bei der Metallbearbeitung,
Werkstofftechnik und Machinenbau 47 (5) (1957) 224–225
𝐹𝑐 = 𝑘 𝑐 𝑏ℎ = 𝑘 𝑐 𝑎 𝑝 𝑓
𝐴 𝐷 = 𝑏ℎ = 𝑎 𝑝 𝑓
1−𝑚 𝑐= 𝑦𝑐 ≈ 0.7 ÷ 0.8
𝐹𝑐 = 𝑘 𝑐1.1 𝑏ℎ 𝑦 𝑐
−𝑚 𝑐= 𝑦𝑐 − 1 𝐹𝑐 = 𝑏ℎ𝑘 𝑐1.1ℎ 𝑦 𝑐−1 = 𝑎 𝑝 𝑓𝑘 𝑐1.1ℎ 𝑦 𝑐−1
36. 36Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 36
Wyznaczanie siły i mocy skrawania
Fc
kc = –––
AD
kc = kc1.1∙h
AD = b∙h = ap∙f
yc-1
Fc vc
Pe = ––––––––––
60∙1000∙h
kc ap f vc
Pe = ––––––––––
60∙1000∙h
Fc = AD∙kc
Fc = b∙h∙kc1.1∙h
Fc = kc1.1∙b∙h
Fc = ap∙f∙kc
yc-1
yc
ap ae
vf
ap
ae
vf
kc ap ae vf
Pe = –––––––––
60∙106∙h
37. 37Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 37
Stala kc1.1 3300
Wykładnik mc 0,25
Głębokość skrawania ap 2 mm
Posuw f 0,3 mm/obr
Prędkość skrawania vc 86 m/min
Kąt natarcia go -6°
Kąt przystawienia kr 45°
sprawność h 0,92
Zadanie
Toczenie wzdłużne
h
100060
vF
P cc
e
cDc kAF
fahbA pD
r
m
cc
fh
hkk c
ksin
1.1
h=0,21 mm
kc=4863 N/mm2
Fc=2918 N
Pe=4,5 kW
38. 38Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 38
ae/Dc=0,750
hm=0,138 mm
kc=3753 N/mm2
n=796 obr/min
vf=1592 mm/min
Pe=31,44 KW
Zadanie
hmax
1
2
arcsin
2
2 max
D
a
D
ha
h
e
e
m
η
vaak
P fepc
e
6
1060
rzfh ksinmax
vf = n z fz
D
v1000
n c
Średnica frezu Dc 80 mm
liczba ostrzy 10
Kąt przystawienia kr 75°
głębokość promieniowa ae 60 mm
głębokość osiowa ap 5 mm
posuw na zab fz 0,2 mm/ząb
prędkość skrawania vc 200 m/min
kc1.1 2200 N/mm2
mc 0,27
sprawność h 0,95
Wyznaczyć moc obrabiarki
39. 39Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 39
6 Siły skrawania
• Rozkład naprężeń i sił w strefie skrawania
• Wzór fizyczny na siłę skrawania
• Rola kąta ścinania
• Opór właściwy skrawania
• Zależność sił skrawania od warunków
skrawania
• Badania sił skrawania przy frezowaniu
Zależność sił skrawania od warunków
skrawania
40. 40Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 40
Siły skrawania
CIRP Encyclopedia of Production Engineering
𝐹𝑐 = 𝑘 𝑐1.1 𝑏ℎ1−𝑚 𝑐
𝐹𝑓 = 𝑘 𝑓1.1 𝑏ℎ1−𝑚 𝑓 𝐹𝑝 = 𝑘 𝑝1.1 𝑏ℎ1−𝑚 𝑝
42. 42Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 42
Wyznaczanie zależności
Fc(ap,f,vc)metodą NK w Excel
• Wykonaj pomiary siły Fc dla wybranych ap, f i vc,
wpisz je w kolumnach A-D
• W kolumnach F-I oblicz logarytmy
• Zaznacz wolne pole 1x4 (tu A31:D31) i wprowadź
wzór =REGLIP(y;x;prawda; prawda)
y to zakres komórek z log(Fc), tu I2:I28
x to zakres komórek z log(ap), log(f), log(vc) tuF2:H28
• Naciśnij Ctrl+Shift+Enter
• W polach A31:D31 pojawią się wykładniki w
odwrotnej kolejności niż kolumny oraz log(Cc)
• Oczywiście Cc można obliczyć w komórce F31
jako 10log(Cc)
• Ostatecznie otrzymujemy w tym przypadku:
𝐹𝑐 = 𝐶𝑐 𝑎 𝑝
𝑥 𝑐
𝑓 𝑦 𝑐 𝑣𝑐
𝑧 𝑐
= 1838𝑎 𝑝
0,902
𝑓0,658
𝑣𝑐
−0,07
43. 43Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 43
Przykładowe zależności sił od posuwu i
prędkości skrawania
kr = 75o go = +5o ao = 6o ls = 0o re = 0.4 mm
Sily skrawania zredukowane do ap=1mm.
Stal 30; hR110.17; SPUN 120304-TCS2
44. 44Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 44
Przebieg siły skrawania przy toczeniu
Składowa statyczna
Składowa statyczna
Składowa statyczna
zakłócenia
zakłócenia
zakłócenia
Mat. obrabiany Inconel 718
oprawka SCLCR 2020K12 płytka CCMT120404-MM, 1005
ap=0.5 mm, f=0.13 mm/obr, vc=50 m/min
45. 45Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 45
Widmo siły skrawania przy toczeniu
Mat. obrabiany Inconel 718
oprawka SCLCR 2020K12 płytka CCMT120404-MM, 1005
ap=0.5 mm, f=0.13 mm/obr, vc=50 m/min
46. 46Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 46
Przykładowe zależności sił od posuwu i
prędkości skrawania – Inconel 718
Sandvik oprawka SCLCR 2020K12 płytka CCMT120404-MM, 1005
Fc = 1665 f0.59 ap
0.91 r=0.999
Ff = 437 f0.29 ap
1.15 r=0.994
Fp = 360 f0.12 ap
0.65 r=0.915
?
47. 47Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 47
Kształtowanie wióra przy bardzo małej grubości
warstwy skrawanej
CIRP Encyclopedia of Production Engineering
h Fce
Foe
48. 48Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 48
Kształtowanie wióra przy bardzo małej
grubości warstwy skrawanej
h
b)
h
c)
gef << 0 gn
h
d)
gef < 0 gn
Dla h=0 mamy ślizganie ostrza po powierzchni
materiału (a)
Przy h 0 występuje gniecenie materiału (b)
Kształtowanie wióra zaczyna się po przekroczeniu
minimalnej grubości WS hmin przy bardzo ujemnym
efektywnym kącie natarcia (c)
„Normalne skrawanie występuje gdy h >>rn (d)
h=0
a)
49. 49Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 49
Wykreślić zależności sił od posuwu dla
kolejnych głębokości
Przykładowe zależności sił od posuwu i
prędkości skrawania – Inconel 718
KENNAMETAL oprawka 411157-3VRS płytka RCGX090700EKY1540
e
r2
a
fh p
zD
Fc = 992 f0.26 ap
0.71 r = 0.848
Ff = 483 f0.25 ap
1.00 r = 0.859
Fp = 360 f0.11 ap
0.36 r = 0.254 ?!
hD=8.2mm
hD=13.3mm
re=9.53mm
50. 50Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 50
6 Siły skrawania
• Rozkład naprężeń i sił w strefie skrawania
• Wzór fizyczny na siłę skrawania
• Rola kąta ścinania
• Opór właściwy skrawania
• Zależność sił skrawania od warunków
skrawania
• Badania sił skrawania przy frezowaniuBadania sił skrawania przy frezowaniu
51. 51Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 51
Pomiar sił przy frezowaniu
Czujnik sił
Komputer przemysłowy z
kartą DAQ
52. 52Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 52
Schemat obróbki
ae= 3 15
Frezowanie współbieżne (down milling)
Osiowa głębokość skrawania ap=2mm,
Promieniowa głębokość skrawania
na przemian
ae=3mm i ae=15 mm
Przy obróbce Inconel zaleca się frezowanie
współbieżne w celu uzyskania jak najmniejszej
grubości warstwy skrawanej przy wychodzeniu
ostrza z materiału i redukcji przywierania
wiórów do ostrza
53. 53Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 53
Wyniki pomiarów sił skrawania
przy frezowaniu
R217.69-2020.3-12-2A XOEX120416R-
M07 F40M
2 ostrza ap=2mm, ae=3mm
fz=0.1mm/ostrze vc=40 m/min
1 sekunda
3
Fy
Fx
Fz
Fy Fx
Fz
54. 54Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 54
Wyznaczanie sił skrawania na postawie pomiarów
Fy Fx
Fz
j
j
-Fx
-Fy
Ff
Fc
Fc= – Fx cosj – Fy sinj
Ff= – Fx sinj + Fy cosj
j1= acos (2ae1/D)
Ff
Fc
Podaj wzory na siły Fc i Ff
j1 Podaj wzór na j1
ae1
55. 55Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 55
Wyniki pomiarów sił skrawania
przy frezowaniu
R217.69-2020.3-12-2A
XOEX120416R-M07 F40M
2 ostrza ap=2mm, ae=3mm
fz=0.1mm/ostrze vc=40 m/min
3
Fy Fx
Fz
j1= 135.6°=2.367rd
56. 56Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 56
Wyniki pomiarów sił skrawania
przy frezowaniu
R217.69-2020.3-12-2A XOEX120416R-
M07 F40M
2 ostrza ap=2mm, ae=15mm
fz=0.1mm/ostrze vc=40 m/min
15
Fy Fx
Fz
j1= 60°=1.047rd
57. 57Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 57
Wyniki pomiarów sił skrawania
przy frezowaniu
12J1D020030W4R00,
AOMT060202R IN2005
5 ostrzy ap=2mm, ae=3mm
fz=0.1mm/ostrze vc=30 m/min
3
Fy Fx
Fz
j1= 135.6°=2.367rd
58. 58Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 58
Porównanie sił skrawania przy frezowaniu
ap=2mm, ae=3mm fz=0.1mm/ostrze
59. 59Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 59
Badania sił skrawania przy zgrubnym
frezowaniu Inconel 718 ceramiką
średnica frezu D3=50mm,
liczba ostrzy z=4,
płytki ceramiczne Sialon CC6060 o średnicy 12 mm,
oprawka firmy SANDVIK ze stożkiem SK 40
vc=1000 m/min,
60. 60Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 60
Badania sił skrawania przy zgrubnym
frezowaniu Inconel 718 ceramiką
Fy
Fx Fz
Fy
Fx Fz
Narzędzie ostre,
re = 6mm, ap =1mm, fz =0.15 mm/z
Fx = 100N
Fy =1300N
Fz =1000N
Fx = 0N
Fy =-1500N
Fz = 2800N
Narzędzie stępione,
Dla kąta obrotu frezu j=60º uzyskano:
Wyznacz maksymalne nominalne grubości WS i siły skrawania
61. 61Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 61
Badania sił skrawania przy zgrubnym
frezowaniu Inconel 718 ceramiką
Fc = Fx sinj – Fy cosj
Ff = –Fx cosj – Fy sinj
Fc= – Fx sinj + Fy cosj
Ff= Fx cosj + Fy sinj
Narzędzie ostre,
hDmax =0.043 mmFc = 563N
Ff =1146N
Fp =1000N
Fc = 750N
Ff = 1299N
Fp = 2800N
Narzędzie stępione,
er
a
fh
p
zD
2
max
re = 6mm, ap =1mm, fz =0.15 mm/z
62. 62Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 62
Badania sił skrawania przy zgrubnym
frezowaniu Inconel 718 ceramiką
hDmax =0.043 mm
63. 63Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 63
Siła posuwowa przy wierceniu
Przebieg prawidłowy
Przebieg z zakleszczającymi się wiórami
64. 64Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji
Zakład Automatyzacji i Obróbki Skrawaniem
Prof. dr hab. inż. Krzysztof Jemielniak 64
Jakieś pytania?