Thanh truyền trục khuỷu thân máy nắp máy

5. THIÃÚT KÃÚ CÅ CÁÚU KHUYÍU TRUÛC-THANH TRUYÃÖN.
5.1. XAÏC ÂËNH CAÏC KÊCH THÆÅÏC CÅ BAÍN CUÍA TRUÛC
KHUYÍU:
5.1.1. Âáöu truûc khuyíu
Âáöu truûc khuyíu thæåìng duìng âãø làõp baïnh ràng
dáùn âäüng båm næåïc, båm dáöu nhåìn, båm cao aïp,
baïnh âai âãø dáùn âäüng quaût gioï vaì âai äúc khåíi
âäüng âãø khåíi âäüng âäüng cå bàòng tay quay. Caïc
baïnh rang chuí âäüng hoàûc banh âai dáùn âäüng âæåüc
làõp trãn âáöu truûc khuyíu theo kiãøu làõp càng
hoàûclàõp trung gian vaì âãöu coï then baïn nguyãût.
Âai äúc khåíi âäüng haîm chàût baïnh âai, caïc chi
tiãút maïy khaïc nhæ phåït chàõn dáöu, äø chàõn doüc
truûc v.v... cuîng âãöu làõp trãn âáöu truûc khuyíu.
1
2
3
4
5
Hçnh 5.1. Kãút cáúu âáöu truûc khuyíu.
1- Nàõp häüp truûc khuyíu; 2- Âáöu truûc khuyíu; 3-
Phåït chàõn dáöu; 4- Baûc; 5- Baïnh ràng dáùn âäüng
truûc cam.
5.1.2. Cäø truûc khuyíu
Caïc cäø truûc khuyíu thæåìng coï cuìng kêch
thæåïc âæåìng kênh. Khi tàng âæåìng kênh cäø truûc, âäü
cæïng væîng cuía cäø truûc seî khuyíu seî tàng. Màût
khaïc, do momen quaïn tênh âäüc cæûc cuía tiãút diãûn
truûc khuyíu tàng lãn, nãn âäü cæïng chäúng xoàõn cuía
truûc cuîng tàng lãn maì khäúi læåüng chuyãøn âäüng
quay cuía hãû thäúng truûc khuyíu seî khäng thay âäøi
nhiãöu làõm.
Tuy váûy khi tàng kêch thæåïc cäø truûc , kêch
thæåïc äø truûc seî tàng theo âäöng thåìi troüng læåüng

cuía truûc khuyíu cuîng låïn nãn aính hæåíng âãún táön
säú dao âäüng xoàõn cuía toaìn hãû truûc, coï thãø xaíy
ra hiãûn tæåüng cäüng hæåíng nguy hiãøm trong phaûm vi
täúc âäü sæí duûng.
Âãø thoía maîn nhæîng yãu cáöu trãn ta choün kêch
thæåïc cäø truûc khuyíu nhæ sau:
Âæåìng kênh cäø truûc:
dct = (0,6 0,85)D
Choün dct = 36mm
Chiãöu daìi cäø truûc:
lct = (0,5  0,6)dct
Choün lct= 22mm
5.1.3 .Chäút khuyíu
Âæåìng kênh chäút khuyíu coï thãø láúy bàòng
âæåìng kênh cäø truûc. Chäút khuyíu cáön phaíi coï
chiãöu daìi håüp lyï, sao cho coï thãø thoaí maîn
âæåüc âiãöu kiãûn hçnh thaình maìn dáöu bäi trån vaì
truûc khuyíu coï âäü cæïng væîng låïn nháút.
Âäúi våïi âäüng cå ta thiãút kãú (theo âäüng cå
máùu) ta choün chäút khuyíu laì chäút âàût vaì kêch
thæåïc âæåìng kênh vaì chiãöu daìi chäút khuyíu âæåüc
choün nhæ sau:
Âæåìng kênh chäút khuyíu:
dch= (0,6  0,72)D
Choün: dch = 34mm
Chiãöu daìi chäút khuyíu:
lch= (0,8  1,0)dch
Choün: lch= 28mm
Âæåìng kênh trong cuía chäút:
ch= (0,3  0,5).dct
Choün ch=12mm

1
2
3
4
5
Hçnh 5.2. Chäút khuyíu.
1- Chäút khuyíu; 2- cäø truûc khuyíu; 3-
Âæåìng dáöu âi bäi trån; 4- Then.
5.1.4. Maï khuyíu
Maï khuyíu laì bäü pháûn näúi liãön giæîa cäø truûc
vaì chäút khuyíu. Hçnh daûng maï khuyíu chuí yãúu phuû
thuäüc vaìo loaûi âäüng cå, trë säú cuía aïp suáút khê
thãø vaì täúc âäü quay cuía truûc khuyíu. Khi thiãút
kãú maï khuyíu cuía âäüng cå cáön giaím troüng læåüng
pháön khäng cán bàòng maï. Âãø deí chãú taûo, kãút
cáúu âån giaín vaì khoíi laîng phê váût liãûu ta choün
loaûi maï khuyíu coï hçnh làng truû. Âäöng thåìi âãø
tàng sæïc bãön vaì âäü cæïng væîng cuía truûc khuyíu,
giaím chiãöu daìy maï khuyíu ta tàng âæåìng kênh cäø
truûc vaì chäút khuyíu, khiãún truûc khuyíu coï âäü
truìng âiãûp giæîa cäø truûc vaì chäút.
Âäü truìng âiãûp  coï thãø âæåüc xaïc âënh theo cäng
thæïc sau:
 = 1025
2
3634
2




R
dd ctch
mm
Trong âoï:
dct- âæåìng kênh cäø truûc;
dch- dæåìng kênh chäút khuyíu;

R - baïn kênh khuyíu R = 25
2
50
2

S
mm
Kêch thæåïc maï khuyíu âæåüc choün nhæ sau:
Chiãöu räüng h = (1,05 1,3)D
Choün: h = 66mm
Chiãöu daìy b = (0,24  0,27)D
Choün: b = 14mm
5.1.5. Âäúi troüng
Âäúi troüng coï hai taïc duûng chuí yãúu:
Cán bàòng læûc vaì momen læûc quaïn tênh khäng cán
bàòng cuía âäüng cå.
Giaím phuû taíi cho cäø truûc.
Caïc daûng âäúi troüng thæåìng gàûp:
Âäúi våïi âäüng ta thiãút kãú choün loaûi âäúi troüng
làõp liãön våïi maï khuyíu.
1
2
3
5
4
Hçnh 5.3. Âäúi troüng vaì maï khuyíu.
1- Chäút khuyíu; 2- Maï khuyíu; 3- Âäúi troüng; 4-
Âæåìng dáöu bäi trån; 5- Baûc loït.

5.1.6. Âuäi truûc khuyíu
Âuäi truûc khuyíu cuía âäüng cå thæåìng duìng âãø làõp
våïi caïc chi tiãút maïy cuía cå cáúu truyãön dáùn
cäng suáút (baïnh âaì, khåïp näúi, baïnh âai
truyãön,...).Ngoaìi pháön kãút cáúu duìng âãø làõp
våïi baïnh âaì, trãn âuäi truûc khuyíu coìn coï caïc
bäü pháûn âàûc biãût sau:
Baïnh ràng dáùn âäüng cå cáúu phuû.
Vaình chàõn dáöu.
Ren äúc häöi dáöu.
ÄØ chàõn.
1
2
3
Hçnh 5.4. Kãút cáúu âuäi truûc
khuyíu.
1- Baïnh âaì; 2- Truûc khuyíu; 3- Âai äúc.
Do truûc khuyíu laì mäüt dáöm siãu ténh vaì do taíi
troüng trãn truûc khuyíu phæïc taûp nãn tênh toaïn æïng
suáút thæûc tãú ráút khoï khàn. Âãø âån giaín, ngaìy
nay thæåìng duìng hai phæång phaïp sau:
- Phæång phaïp phán âoaûn.

- Phæång phaïp tênh toaïn hãû säú an toaìn khi
chëu taíi troüng âäüng.
5.2. PHÆÅNG PHAÏP TÊNH SÆÏC BÃÖN TRUÛC KHUYÍU THEO
CAÏCH PHÁN ÂOAÛN
Khi tênh theo phæång phaïp naìy ta chia truûc
khuyíu ra laìm nhiãöu âoaûn, mäùi âoaûn æïng våïi mäùi
khuyíu, chiãöu daìi mäùi âoaûn bàòng khoaíng caïch hai
tám âiãøm cuía äø truûc vaì coi mäùi âoaûn nhæ mäüt
dáöm ténh âënh âàût trãn hai gäúi tæûa, khi càõt âoaûn
truûc khuyíu, ta giaí thiãút ràòng, truûc khuyíu laì
mäüt dáöm coï âäü cæïng tuyãût âäúi.
Så âäö tênh toaïn:
lo
l' l"
b"aab'
Pr1 Pr2
Z
C1
Pr2Pr2
Z"Z'
A A
A -A
R
b
h
C2
T'
Z'
Z
Z
T"
Z"
Mk"
Pr1
Pr2
Pr2
Mk'
Hçnh 5.5. Så âäö tênh toaïn sæïc bãön
truûc.
a = (b + lch)/2 = ( 14 + 28)/2 = 21mm
b’= b” =(b + lct)/2 = (14+22)/2 = 18mm
c’ = c”= lct/2 = 22/2 = 11 mm
Lo= 2.a + 2.b’ = 2.21 + 2.18 = 78mm

l' = l” = Lo/2 = 39mm
Kyï hiãûu caïc læûc trãn så âäö:
T, Z - læûc tiãúp tuyãún vaì læûc phaïp tuyãún
taïc duûng lãn chäút khuyíu.
PFPZ .
cos
)cos(
.1

 

PFPT .
cos
)sin(
.1

 

Fp - diãûn têch âènh piston.
Pr1 - læûc quaïn tênh ly tám cuía maï khuyíu.
C1- læûc quaïn tênh ly tám cuía chäút khuyíu.
C2- læûc quaïn tênh ly tám cuía khäúi læåüng qui
dáùn vãö tám âáöu to.
Z’, Z” - phaín læûc phaïp tuyãún caïc gäúi truûc
bãn traïi vaì bãn phaíi.
T’, T” - phaín læûc tiãúp tuyãún caïc gäúi
truûc bãn traïi vaì bãn phaíi.
ÆÏng suáút låïn nháút phaït sinh trong truûc khuyíu
coï thãø xaíy ra trong bäún træåìng håüp chëu taíi
troüng sau âáy:
5.2.1. Træåìng håüp khåíi âäüng:
lo
l'
b'
aa
b'
l'
Z' Z"
Hçnh 5.5. Så âäö læûc taïc duûng trãn khuyíu
khi khåíi âäüng âäüng cå

Tênh toaïn gáön âuïng våïi giaí thiãút truûc khuyíu
åí vë trê ÂCT ( = 375o). Boí qua læûc quaïn tênh (do
säú voìng quay khi khåíi âäüng nhoí) vaì læûc taïc
duûng bãn khuyíu coï trë säú låïn nháút Pzmax (thæûc
tãú nhoí hån).
Do âoï læûc taïc duûng lãn khuyíu truûc seî laì:
Zo= Z = pzmax.Fp
= )(00488,010.2826.029163,0.1771,59 6
MN
To= 0
Caïc phaín læûc xaïc âënh theo cäng thæïc:
)(00244,0
78
39
.00488,0
"
.' MN
l
l
ZZ
o
o 
)(00244,000244,000488,0''' MNZZZ 
5.2.1.1. Tênh bãön cuía chäút khuyíu:
Momen uäún chäút khuyíu (tênh âãún våïi chäút giæîa
cuía chäút khuyíu):
43
10.9516,010.39.00244,0''. 
 lZMu [MN/m2]
Do âoï æïng suáút uäún cuía chäút khuyíu:
21,24
1034.1,0
.10.9516,0
.1,0 93
4
3
 

ch
u
u
u
u
d
M
W
M
 [MN/m2]
5.2.1.2. Tênh sæïc bãön cuía maï khuyíu:
Læûc phaïp tuyãún Z gáy ra æïng suáút uäún vaì neïn
taûi tiãút diãûn A - A cuía maï khuyíu.
ÆÏng suáút uäún cuía maï khuyíu:
92
3
2
10.14.66
10.18.00244,0.6
6
.
''.



bh
bZ
W
M
ux
u
u
= 20,37 [MN/m2]
ÆÏng suáút neïn cuía maï khuyíu:
64,2
10.14.66.2
00488,0
..2 6
 
bh
Z
n [MN/m2]
ÆÏng suáút täøng cäüng:
01,2364,237,20  nu  [MN/m2]
5.2.1.3. Tênh bãön cäø truûc.
ÆÏng suáút uäún cäø truûc:
93
3
3
10.34.1,0
10.18.00244,0
.1,0
''.''.



chu
u
d
bZ
W
bZ

= 11,17 [MN/m2]
[] = 60  90 MN/m2

5.2.2. Træåìng håüp khuyíu truûc chëu læûc Zmax:
Pr1
Z' Z"
lo
b'
l' l'
a a
b'
Zmax
Pr1
Pr2 Pr2
T' T"
C1
C2
AA
M' M"
T
AA -
12
34 C1
C1
h
Rc' c''
II II
Hçnh 5.5. Så âäö tênh toaïn sæïc bãön cuía truûc
khuyíu khi chëu læûc Zmax
Læûc taïc duûng lãn khuyíu truûc luïc naìy laì læûc
Zmax vaì vë trê cuía khuyíu laì  =272o. Læûc taïc
duûng (coï xeït âãún læûc quaïn tênh):
Zmax= Pzmax - (m1+ mnp).R.2.(1 +)
Våïi:
Zo= Zmax- (C1+C2) = Zmax- (mch+ m2).R.2
Zo= Pzmax- R.2.[(m1+ mnp).(1 + ) + (mch+m2)]
= 00657,0 - 25.10-3.209,332.[(0,25 + 0,6).(1+0,122)
+ (0,8 + 0,65)].10-6
= 0,00394
[MN]
Phaín læûc taïc duûng lãn caïc gäúi truûc:
o
orro
l
bblPcclPlZ
Z
)"'.()"'".2.(".
' 12 

Trong âoï:
Pr1- læûc quaïn tênh ly tám cuía maï khuyíu
qui vãö tám chäút:
Pr1= mmk.R.2
Qua tham khaío âäüng cå tæång âæång ta coï:
mmk = 0,7 kg
Pr1 = 0,7.25.10-3.209,332 = 7,67.10-4(MN)
Pr2 - læûc quaïn tênh ly tám cuía âäúi troüng:

Pr2= mât.R. .2
Trong âoï:
mât- khäúi læåüng âäúi troüng
mât= mmk + )(1,1
2
8,0
7,0
2
kg
mch

Pr2 = 1,1.25.10-3.209,332.10-6 = 1,205.10-
3(MN)
3
34333
10.90
10.90.10.67,710.45.2.10.205,110.45.0,00394
' 


Z
= 2,405.10-3
[MN/m2]
o
orro
l
bblPcclPlZ
Z
)"'.()'"'.2.(".
" 12 

= 3
34333
10.90
10.90.10.67,710.45.2.10.205,110.45.0,00394



= 2,405.10-3
[MN/m2]
5.2.2.1.Tênh sæïc bãön cuía chäút khuyíu:
ÆÏng suáút uäún cuía chäút khuyíu:
3
21
.1,0
'..''.
ch
rr
u
u
u
d
cPaPlZ
W
M 

= 93
333433
10.40.1,0
10.5,12.10.205,110.25.10.67,710.45.10.405,2



= 17,553
[MN/m2]
ÆÏng suáút xoàõn cuía chäút khuyíu
3
11
.2,0
..'
ch
i
k
i
k
k
x
d
RT
W
RT
W
M  



Trong âoï:
Wk - mäâuyn chäúng xoàõn cuía chäút
khuyíu.
Do Ti-1 laì læûc tiãúp tuyãún cuía caïc khuyíu
træåïc gáy ra, nhæng âäüng cå ta thiãút kãú chè coï
mäüt khuyíu vç váûy: Ti-1 bàòng khäng nãn:
0x
ÆÏng suáút täøng cuía æïng suáút uäún vaì æïng
suáút xoàõn:
553,170.4553,17.4 222
 ku  [MN/m2]
5.2.2.2. Tênh sæïc bãön cuía cäø truûc khuyíu:

Tênh sæïc bãön cuía cäø truûc khuyíu taûi tiãút
diãûn chuyãøn tiãúp giæîa cäø truûc vaì maï khuyíu
(tiãút diãûn nguy hiãøm nháút):
ÆÏng suáút uäún cäø truûc:
3
.1,0
''.
ctu
u
u
d
bZ
W
M

= 65,5
10.44.1,0
10.20.102,405.
93
33


[MN/m2]
ÆÏng suáút xoàõn cäø truûc
0
.2,0
..'
3
11




 
ct
i
k
i
k
k
x
d
RT
W
RT
W
M

Trong âoï:
dck- âæåìng kênh cuía äø truûc khuyíu (m).
ÆÏng suáút uäún täøng khi chëu uäún vaì chëu
xoàõn:
65,50.465,5.4 222
 ku  [MN/m2]
Trong quaï trçnh laìm viãûc, maï khuyíu chëu neïn
vaì chëu uäún theo truûc x - x vaì y - y.
- ÆÏng suáút neïn cuía maï khuyíu:
212,1
10.66.15
10.205,110.2,405
.
'
6
33
2




 

hb
PZ r
n [MN/m2]
- ÆÏng suáút uäún trong màût phàóng thàóng goïc
våïi màût phàóng khuyíu truûc (uäún quanh truûc y - y)
0
6
.
.
2
1
'


 
hb
RT
W
M
W
M i
uy
k
uy
y
uy
u
- ÆÏng suáút uäún trong màût phàóng khuyíu truûc
(uäún quanh truûc x - x)
6
.
)'(''.
2
2
bh
caPbZ
W
M r
ux
x
ux
u


=
9
2
3333
10.
6
15.66
10).5,1225.(10.205,110.20.10.405,2




= 25,52
[MN/m2]
- ÆÏng suáút täøng khi maï khuyíu chëu neïn vaì
chëu uäún:
732,2652,25212,1 
x
u
y
un  [MN/m2]
5.2.3. Træåìng håüp khuyíu truûc chëu læûc tiãúp tuyãún
Tmax:
Trong træåìng håüp naìy vë trê tênh toaïn laì  =
Tmax. Nhæ váûy trong træåìng håüp naìy coï læûc phaïp
tuyãún Z, læûc tiãúp tuyãún Tmin, caïc læûc ly tám vaì
mämen têch luyî T.R.
Trãn âäö thë T = f(), ta xaïc âënh âæåüc  = Tmax=
380o
)(10.13,110.2826.0,02916.74,13 36
max MNT 

Ti-1 = 0
ÅÍ vë trê naìy ta xaïc âënh âæåüc læc phaïp
tuyãún Z taïc duûng lãn truûc khuyíu bàòng âäö thë Z =
f().
36
10.64,510.2826.0,02916.078,48 
Z [MN]
Zo = Z - (C1 + C2) = Z - R.2.(mch + m2)
= 5,64.10-3 - 25.10-3.209,332.(0,8+
0,65).10-6
= 4,1.10-3 [MN]
Z’ = Z” = 34
3
21 10.205,110.67,7
2
10.1,4
2


 rr
o
PP
Z
= 7,8.10-5 [MN]
T’ = T” = 3
3
10.565,0
2
10.13,1
2



T
[MN]
5.2.3.1. Tênh sæïc bãön cuía chäút khuyíu:
Theo taìi liãûu [3] ta coï:
- ÆÏng suáút uäún trong màût phàóng khuyíu truûc:
ux
rr
ux
x
ux
u
W
cPaPlZ
W
M .''. 21 

- ÆÏng suáút uäún trong màût phàóng thàóng goïc
våïi màût phàóng khuyíu truûc:

3
.1,0
''.'.'
chuyuy
y
uy
u
d
lT
W
lT
W
M

Våïi:
)(10.4,610.40.1,0.1,0 46933
mdWW chuyux


6
333435
10.4,6
10.5,12.10.205,110.25.10.67,710.45.10.8,7



x
u
= 1.19
[MN/m2]
97,3
10.4,6
10.45.10.565,0
6
33
 

y
u [MN/m2]
- ÆÏng suáút uäún täøng cäüng:
2222
97,319,1)()(  y
u
x
uu 
= 4,14
[MN/m2]
- ÆÏng suáút xoàõn cuía chäút khuyíu:
uk
i
k
k
k
W
RT
W
RTT
W
M
.2
.).( 1
"


 

= 207,2
10.4,6.2
10.25.10.13,1
6
33


[MN/m2]
- ÆÏng suáút täøng håüp khi chëu uäún vaì chëu
xoàõn:
2222
207,2.414,4.4  ku 
= 6,05 [MN/m2]
5.2.3.2.Tênh sæïc bãön cuía cäø truûc khuyíu:
Ta tênh cäø truûc bãn phaíi vç cäø naìy chëu læûc
låïn hån cäø bãn traïi.
- ÆÏng suáút uäún do læûc tiãúp tuyãún Z” gáy ra:
uxux
x
ux
u
W
bZ
W
M "".

Trong âoï:

3
.1,0 ctuyux dWW 
= 0,1.443.10-9 = 8,518.10-6 [m3]
x
u = 183,0
10.518,8
10.20.10.8,7
6
35


[MN/m2]
- ÆÏng suáút uäún do læûc tiãúp tuyãún T” gáy ra:
uyuy
y
uy
u
W
bT
W
M "".

= 33,1
10.518,8
10.20.10.565,0
6
33


[MN/m2]
8,133,1183,0)()( 2222
 y
u
x
uu  [MN/m2]
- ÆÏng suáút xoàõn:
u
i
k
k
k
W
RTT
W
M
.2
).( 1
"

 

= 66,1
10.518,8.2
10.25.10.13,1
6
33


[MN/m2]
xoàõn:
26,1466,1.48,1.4 2222
 ku  [MN/m2]
Tênh sæïc bãön cuía maï khuyíu bãn phaíi vç maï
naìy chëu læûc låïn hån maï bãn traïi.
6
.
"".
2
bh
bZ
W
M
u
uz
uz 
= 63,0
10.15.66
10.20.10.8,7.6
92
35


[MN/m2]

- ÆÏng suáút uäún do læûc quaïn tênh ly tám Pr2 gáy
ra:
6
.
).(
2
2
bh
caP
W
M r
u
ur
ur


= 01,1
10.15.66
10).5,1225.(10.205,1
92
33




[MN/m2]
- ÆÏng suáút uäún do læûc tiãúp tuyãún T’ gáy ra:
6
.
".
2
bh
rT
uT 
Trong âoï:
r - khoaíng caïch tæì tám cäø truûc
khuyíu âãún tiãút diãûn nguy hiãøm cuía maï khuyíu
(tiãút diãûn II - II).
r = 20,93mm
78,4
10.15.66
10.93,20.10.565,0.6
92
33
 

uT
[MN/m2]
R
I I
Hçnh 5.6. Xaïc âënh tiãút diãûn nguy hiãøm cuía
maï khuyíu coï âäü truìng âiãûp
- ÆÏng suáút uäún do mämen xoàõn "
kM gáy ra:

22
"
.
..6
6
. hb
RT
hb
M K
uM 
= 59,2
10.66.15
10.25.10.13,1.6
92
33


[MN/m2]
- ÆÏng suáút xoàõn maï khuyíu do læûc tiãúp
tuyãún "
T gáy ra:
KK
K
K
W
bT
W
M "".

Trong âoï:
KW - Mäâuyn chäúng xoàõn cuía maï khuyíu
(m3).
Do tiãút diãûn xoàõn cuía maï khuyíu coï daûng hçnh
chæî nháût nãn khi chëu xoàõn, æïng suáút xoàõn cuía
caïc âiãøm trãn tiãút diãûn hçnh chæî nháût khaïc nhau.
ÅÍ âiãøm 1, 2, 3, 4 coï 0K
IV
II
ur+uz)
I
III
2
uT
4 1
3
II
IIIIV
x
4
3
2
1
I
uT
uM
ur+uz
uT
h
b
K
h/b
0,3
0,28
0,26
0,24
0,22
0,20
1,0
0,94
0,88
0,82
0,76
0,70
g1
g2
g1
h
b
b)a)
Hçnh 5.7. Quan hãû cuía hãû säú æïng suáút g1, g2 våïi
täøng säú kêch thæåïc h/b (a) vaì
æïng suáút phán bäú trãn maï khuyíu (b).

ÅÍ âiãøm I, II coï maxKK  
ÅÍ âiãøm III, IV coï minKK  
ÆÏng suáút xoàõn maxK vaì minK :
6
.
.
"".
2
1
max
hb
g
bT
K 
max2min . KK g  
Trong âoï:
g1, g2 - hãû säú æïng suáút phuû thuäüc vaìo
tyí säú 4,4
b
h
 g1= 0,285
g2= 0,75
Váûy:
64,3
10.66.15.285,0
10.20.10.565,0.6
92
33
max  

K [MN/m2]
73,264,3.75,0min K [MN/m2]
hb
PZ r
n
.
" 2

= 456,2
10.94.21
10.205,110.8,7
6
35




[MN/m2]
Do maï khuyíu chëu æïng suáút ráút phæïc taûp nhæ
trãn, âãø tênh âæåüc æïng suáút täøng taïc duûng trãn
caïc âiãøm cuía maï khuyíu, ta phaíi xeït dáúu caïc
loaûi æïng suáút taïc duûng lãn caïc âiãøm naìy bàòng
caïnh láûp baíng. Khi láûp baíng qui æåïc: æïng suáút
neïn (+), æïng suáút keïo
Baíng 5.1. Baíng xeït dáúu cuía æïng suáút taïc
duûng trãn maï khuyíu:
Âiãøm
ÆÏng suáút
1 2 3 4 I II III IV
n 2,456 2,456 2,456 2,456 2,456 2,456 2,456 2,456
uz 60,48
5
-
60,
485
60,48
5
-
60,
485
60,48
5
-
60,
485
0 0
ur 20,25
6
-
20,
20,25
6
-
20,
20,25
6
-
20,
0 0

256 256 256
uT 21,67
5
21,67
5
-
21,
675
-
21,
675
0 0 21,67
5
-
21,
675
uM -
16,1
95
-
16,
195
16,19
5
16,19
5
0 0 -
16,
195
16,19
5
 88,67
7
-
72,
805
77.71
7
-
83,
765
83,19
7
-
78,
285
7,936 -
3,0
24
K 0 0 0 0 23,54
2
23,54
2
4,124 4,124
 88,67
7
-
72,
805
77.71
7
-
83,
765
106,7
4
-
54,
743
12,06 1,1
[] = 120 180 MN/m2
5.2.4. Træåìng håüp khuyíu truûc chëu læûc TMax (hoàûc
MMax):
Vë trê tênh toaïn laì  = Tmax = 20o. Gäöm coï
caïc læûc taïc duûng: TMax, Z, Pr1, C1, C2.
)(10.826,1010.86,5805.
30
1
.942,55 36
max MNT 

Ti-1 = 0
ÅÍ vë trê naìy ta xaïc âënh âæåüc læc phaïp tuyãún
Z taïc duûng lãn truûc khuyíu bàòng âäö thë Z = f().
36
10.115,410.86,5805.
30
1
.265,21 
Z [MN]
Zo = Z - (C1 + C2) = Z - R.2.(mch + m2)
= -4,115.10-3 - 35.10-3.376,82.(1,526 +
0,403).10-6
= - 13,701.10-3
[MN]
Z’ = Z” = 33
3
21 10.562,910.77,5
2
10.701,13
2


 rr
o
PP
Z
= -3,053.10-3
[MN]
T’ = T” = 3
3
10.413,5
2
10.826,10
2



T
[MN]
5.2.3.1. Tênh sæïc bãön cuía chäút khuyíu:

ÆÏng suáút uäún trong màût phàóng khuyíu truûc:
ux
rr
ux
x
ux
u
W
cPaPlZ
W
M .''. 21 

ÆÏng suáút uäún trong màût phàóng thàóng goïc
våïi màût phàóng khuyíu truûc:
3
.1,0
''.'.'
chuyuy
y
uy
u
d
lT
W
lT
W
M

Våïi: 6
10.562,17 
 uyux WW [m3]
6
333333
10.562,17
10.5,18.10.562,910.33.10.77,510.62.10.053,3



x
u
= - 10,009
[MN/m2]
11,19
10.562,17
10.62.413,5
6
3
 

y
u [MN/m2]
572,2111,19)009,10()()( 2222
 y
u
x
uu  [MN/m2]
- ÆÏng suáút xoàõn cuía chäút khuyíu:
u
i
k
k
k
W
RTT
W
M
2
).( 1
"

 

= 788,10
562,17.2
10.35.10.826,10 33


[MN/m2]
xoàõn:
51,30788,10.4572,21.4 2222
 ku  [MN/m2]
5.2.3.2. Tênh sæïc bãön cuía cäø truûc khuyíu:
Ta tênh cäø truûc bãn phaíi vç cäø naìy chëu læûc
låïn hån cäø bãn traïi.
uxux
x
ux
u
W
bZ
W
M "".

= 901,3
10.698,22
10.29.10.053,3
6
33




[MN/m2]

- ÆÏng suáút uäún do læûc tiãúp tuyãún T” gáy ra:
uyuy
y
uy
u
W
bT
W
M "".

= 916,6
10.698,22
10.29.10.413,5
6
33


[MN/m2]
94,7916,6901,3)()( 2222
 y
u
x
uu  [MN/m2]
u
i
k
k
k
W
RTT
W
M
.2
).( 1
"

 

= 347,8
10.698,22.2
10.35.10.826,10
6
33


[MN/m2]
xoàõn:
069,18347,8.4916,6.4 2222
 ku  [MN/m2]
Tênh sæïc bãön cuía maï khuyíu.
Tênh sæïc bãön cuía maï khuyíu bãn phaíi vç maï
naìy chëu læûc låïn hån maï bãn traïi.
6
.
"".
2
bh
bZ
W
M
u
uz
uz 
= 815,12
10.21.94
10.29.10).053,3.(6
92
33




MN/m2]
ÆÏng suáút uäún do læûc quaïn tênh ly tám Pr2 gáy ra:
6
.
).(
2
2
bh
caP
W
M r
u
ur
ur


= 067,20
10.21.94
10).5,1833.(10.562,9.6
92
33




MN/m2]

ÆÏng suáút uäún do læûc tiãúp tuyãún T’ gáy ra:
6
.
".
2
bh
rT
uT 
Trong âoï:
r - khoaíng caïch tæì tám cäø truûc
khuyíu âãún tiãút diãûn nguy hiãøm cuía maï khuyíu
(tiãút diãûn I - I vaì II - II).
r = 20,93mm
398,16
10.21.94
10.93,20.10.413,5.6
92
33
 

uT MN/m2]
ÆÏng suáút uäún do mämen xoàõn "
kM gáy ra:
22
"
.
..6
6
. hb
RT
hb
M K
uM 
= 252,12
10.94.21
10.35.10.826,10.6
92
33


[MN/m2]
ÆÏng suáút xoàõn maï khuyíu do læûc tiãúp tuyãún "
T gáy
ra:
KK
K
K
W
bT
W
M "".

Trong âoï:
KW - mäâuyn chäúng xoàõn cuía maï khuyíu (m3).
Do tiãút diãûn xoàõn cuía maï khuyíu coï daûng
hçnh chæî nháût nãn khi chëu xoàõn, æïng suáút xoàõn
cuía caïc âiãøm trãn tiãút diãûn hçnh chæî nháût khaïc
nhau.
ÅÍ âiãøm 1, 2, 3, 4 coï 0K
ÅÍ âiãøm I, II coï maxKK  
ÅÍ diãøm III, IV coï minKK  
- ÆÏng suáút xoàõn maxK vaì minK :
6
.
.
"".
2
1
max
hb
g
bT
K 

max2min . KK g  
Trong âoï:
g1, g2 - hãû säú æïng suáút phuû thuäüc vaìo
tyí säú 476,4
b
h
 g1= 0,285
g2= 0,75
Váûy:
81,17
10.94.21.285,0
10.29.10.413,5.6
92
33
max  

K [MN/m2]
358,1381,17.75,0min K
[MN/m2]
hb
PZ r
n
.
" 2

= 391,6
10.94.21
10.562,910.053,3
6
33




[MN/m2]
Do maï khuyíu chëu æïng suáút ráút phæïc taûp nhæ
trãn, âãø tênh âæåüc æïng suáút täøng taïc duûng trãn
caïc âiãøm cuía maï khuyíu, ta phaíi xeït dáúu caïc
loaûi æïng suáút taïc duûng lãn caïc âiãøm naìy bàòng
caïnh láûp baíng. Khi láûp baíng qui æåïc: æïng suáút
neïn (+), æïng suáút keïo (-).
Baíng 5.2. Baíng xeït dáúu cuía æïng suáút taïc
duûng trãn maï khuyíu:
Âiãøm
ÆÏng suáút
1 2 3 4 I II III IV
n -
6,39
1
-
6,3
91
-
6,3
91
-
6,3
91
-
6,3
91
-
6,3
91
-
6,3
91
-
6,3
91
uz -
12,8
15
12,81
5
-
12,
815
12,81
5
-
12,
815
12,81
5
0 0
ur 20,06
7
-
20,
067
20,06
7
-
20,
067
20,06
7
-
20,
067
0 0
uT 16,39
8
16,39
8
-
16,
398
-
16,
398
0 0 16,39
8
-
16,
398
uM - - 12,25 12,25 0 0 - 12,25

12,2
52
12,
252
2 2 12,
252
2
 5,007 -
9,4
97
-
3,2
85
-
17,
789
0,861 -
13,
643
-
2,2
45
-
10,
537
K 0 0 0 0 17,81 17,81 -4,6 -4,6
 5,007 -
9,4
97
-
3,2
85
-
17,
789
18,67
1
4,167 -
6,8
45
-
15,
137
[] = 120 180 MN/m2
5.4. NHOÏM THANH TRUYÃÖN
Baíng 5.3.Caïc thäng säú cå baín cuía thanh
truyãön:
Caïc thäng säú Kyï
hiãûu
Âäü låïn Âån
vë
Âæåìng kênh ngoaìi âáöu nhoí d2 40 mm
Âæåìng kênh trong âáöu nhoí d1 30 mm
Âæåìng kênh trong cuía baûc db 26 mm
Baïn kênh trung bçnh cuía âáöu
nhoí thanh truyãön
 17,6 mm
Baïn kênh goïc læåün âáöu nhoí
våïi thán
1 15 mm
Chiãöu daìy âáöu nhoí s 6,5 mm
Chiãöu räüng thán tæì chäø
chuyãøn tiãúp qua âáöu nhoí
HB 22 mm
Mäâuyn âaìn häöi theïp Et 2.105 MN/m2
Mäâun âaìn häöi âäöng Eâ 1,25.105 MN/m2
Læûc quaïn tênh nhoïm piston PJ 3230,05 N
Læûc taïc duûng lãn âáöu nhoí
chëu neïn
P1 0,0476 MN
Âäü däi làõp eïp baûc vaìo âáöu
nhoí
 0,038 mm
Nhiãût âäü luïc laìm viãûc cuía
baûc
t 100 oC
Hãû säú giaîn nåí daìi cuía
theïp
t 1.105 MN/m2
Hãû säú giaîn nåí daìi cuía
âäöng
â 1,25.105 MN/m2
Hãû säú Poatxäng  0,3
Chiãöu daìi thanh truyãön (tám
âãún tám)
l 140 mm

Âæåìng kênh trong âáöu to D1 62 mm
Hãû säú C 0,0004
Læûc taïc duûng lãn thán (chëu
neïn)
P1
* 38,17.10-
3
MN
Diãûn têch tiãút diãûn tung
bçnh thán thanh truyãön
Ftb 218 mm
Momen quaïn tênh tiãút diãûn
thán thán thanh truyãön
Jx-x
Jy-y
12610
3740
mm4
mm4
Khäúi læåüng nàõp âáöu to mn 0,08 kg
Khoaíng caïch giæîa hai tám
buläng
C’ 73
Goïc taûi tiãút diãûn ngaìm
Diãûn têch tênh toaïn nàõp âáöu
to
Diãûn têch tiãút diãûn baûc
loït
nàõp âáöu to
610
baûc loït
200
5.4.1. Âáöu nhoí thanh truyãön:
Khi âäüng cå laìm viãûc, âáöu nhoí thanh truyãön chëu
caïc læûc sau:
Læûc quaïn tênh cuía nhoïm piston
Læûc khê thãø
Læûc do biãún daûng gáy ra
Ngoaìi ra khi làõp gheïp baûc loït, âáöu nhoí
thanh truyãön coìn chëu thãm æïng suáút phuû do làõp
gheïp baûc loït coï âäü däi gáy ra.
Caïc læûc trãn sinh ra æïng suáút uäún, keïo neïn trãn
âáöu nhoí
Ta coï : 3,1
1
2

d
d
laì loaûi âáöu nhoí thanh truyãön
moíng
5.4.1.1. Tênh sæïc bãön âáöu nhoí thanh truyãön khi
chëu keïo:


A
B B
x x
c c
A
MA
x

A
A


r2
r1

s2
H/2+
H

c
c
Hçnh 5.9. Så âäö læûc taïc duûng khi âáöu nhoí thanh
truyãön chëu keïo.
- Phæång phaïp Kinaxäút svily
Giaí thiãút:
Læûc quaïn tênh PJ phán bäú âãöu theo hæåïng kênh
trãn âæåìng kênh trung bçnh
Coi âáöu nhoí laì mäüt dáöm cong phàóng, ngaìm
mäüt âáöu nhoí åí tiãút diãûn C - C æïng våïi goïc 
Khi làõp baûc, baûc vaì âáöu nhoí biãún daûng
- Xaïc âënh goïc  (goïc taûi tiãút diãûn chuyãøn
tiãúp)
 = oo
B
ar
r
H
2,125
1520
6,17
2
22
cos902arccos90
12
0









- Momen uäún MA vaì læûc phaïp tuyãún NA sinh ra khi
càõt boí mäüt næía âáöu nhoí thanh truyãön taûi tiãút
diãûn A-A (x = 0o)
MA = PJ..(0,00033. - 0.0297)
= 3230,05.17,6.10-3.(0.00033.125,2 -
0.0297) =71,13.10-3 [N.m]

NA = PJ.(0,572 - 0,0008. ) = 3230,05.(0,572 -
0,0008.125,2)
= 1526,78 [N]
Momen uäún vaì læûc keïo taïc duûng taûi tiãút diãûn C
- C ( tiãút diãûn nguy hiãøm nháút )
MJ = MA+ NA..(1 - cos) - 0,5.PJ..(sin - cos)
= [809,923+ 1526,78.17,6.(1 - cos125,2) -
0,5.3230,05.17,6.(sin125,2 -
cos125,2)].10-3 = 3559,1.10-3
[N.m]
NJ = NA.cos + 0,5.PJ.( sin - cos)
= 1526,78.cos125,2 +
0,5.3230,05.(sin125,2 - cos125,2)
= 1370,576
[N]
Hãû säú  phuû thuäüc vaìo âäü cæïng cuía caïc chi
tiãút làõp gheïp:
bbdd
dd
FEFE
FE
..
.


Trong âoï:
Ed, Eb- mäâun âaìn häöi cuía váût liãûu
chãú taûo thanh truyãön vaì baûc loït
Fd, Fb - tiãút diãûn doüc cuía âáöu nhoí thanh
truyãön vaì baûc loït.
Fd = (d2- d1).ld = (40 - 30).26 = 260
[mm2]
Fb = (d1- db).ld = (30 - 26).26 = 104
[mm2]
827,0
10.104.10.15,110.260.10.2,2
10.260.10.2,2
6565
65


 


- Læûc keïo thæûc tãú taïc duûng lãn tiãút diãûn âáöu
nhoí thanh truyãön:
Nk = 576,1133576,1370.827,0. JN [N]
Aính hæåíng cuía æïng suáút dæ khi làõp gheïp baûc
loït âäúi våïi momen uäún khäng låïn làõm, coï thãø boí
qua.
- ÆÏng suáút täøng cäüng trãn màût ngoaìi:

6
66
3
3
10.
10.5,6.26
1
).576,1133
10).5,66,17.2.(5,6
10).5,6.6,17.6(
.10.1,3559.2(
.
1
).
).2(
.6
..2(












sl
N
ss
s
M
d
kjnj



= 24,127 [MN/m2]
- ÆÏng suáút täøng cäüng trãn màût trong:
633
3
3
10.5,6.26
1
).576,1133
10).5,66,17.2.(10.5,6
10).5,66,17.6(
.10.1,3559.2(
.
1
).
).2(
.6
..2(











sl
N
ss
s
M
d
kjtj



= - 8,692 [MN/m2]
5.4.1.2. Tênh sæïc bãön âáöu nhoí thanh truyãön khi
chëu neïn:
Theo giaí thuyãút læûc P1 phán bäú trãn næía dæåïi
cuía âáöu nhoí theo dæåìng tám.
- Tênh momen vaì læûc taûi tiãút diãûn A - A (chëu
neïn) tra âäö thë theo  =125,2o
0015,0
.1

P
M A
633
10.01,110.6,17.10.2,38.0015,0 
 AM [MNm2]
00375,0
1

P
NA
63
10.25,14310.2,38.00375,0 
 AN [MN]
- Momen uäún vaì læûc phaïp tuyãún taûi tiãút diãûn
ngaìm C - C:
)2,125cos.
14,3
1
2,125sin.
180
2,125
2
2,125sin
(.10.6,17.10.2,38
)2,125cos1.(10.6,17.10.25,14310.01,1
)cos.
1
sin.
2
sin
.()cos1.(.
33
366
.1










 PNMM AAz
= -11.10-6
[MN.m]

][10.826,0
)2,125cos.
14,3
1
2,125sin.
180
2,125
2
2,125sin
.(10.2,382,125cos.10.25,143
)cos.
1
sin.
2
sin
(cos
3
36
.1










 PNN Az
Våïi: P1= pz.Fp - (mnp+m1).R.2.(1+ ).Fp = 0,0382
[MN]
Do âoï taûi tiãút diãûn nguy hiãøm:
- ÆÏng suáút uäún trãn màût ngoaìi:
]/[796,49
10.5,6.26
1
.10].826,0.827,0
10).5,66,17.2.(5,6
)5,66,17.6(
.10).11.(2[
.
1
)..
).2.(
).6(
..2(
2
6
3
6
6
mMN
sl
N
ss
s
M
d
zznz

















ÆÏng suáút trãn màût trong:
]/[196,73
10.5,6.26
1
].10.826,0.827,0
10).5,66,17.2.(10.5,6
10).5,66,17.6(
.10).11.(2[
.
1
)..
).2.(
).6(
..2(
2
6
3
33
3
6
mMN
sl
N
ss
s
M
d
zztz


















tj
nj
tz
nz




a) b)
Hçnh 5.10. ÆÏng suáút màût trong vaì màût
ngoaìi cuía thanh truyãön khi chëu
keïo (a) vaì chëu neïn (b).
- ÆÏng suáút biãún daûng cuía âáöu nhoí thanh truyãön:

+ Âäü giaîn nåí thanh truyãön khi chëu nhiãût.
024,030.100).10.110.8,1(.).( 55
1  
dtt Hb  [MN]
+ Aïp suáút neïn trãn bãö màût làõp gheïp:
][133,27
)
10.15,1
3,0
2630
2630
10.2,2
3,0
3040
3040
.(30
024,0038,0
)(
5
22
22
5
22
22
22
1
22
1
2
1
2
2
2
1
2
2
1



















b
b
b
tt E
dd
dd
E
dd
dd
d
t
P

+ ÆÏng suáút biãún daûng cuía âáöu nhoí thanh
truyãön:
ÆÏng suáút trãn màût ngoaìi âáöu nhoí thanh
truyãön:
771,69
3040
30.2
.133,27
.2
. 22
2
2
1
2
2
2
1





dd
d
Pn [MN/m2]
ÆÏng suáút trãn màût trong:
018,62
3040
3040
.133,27. 22
22
2
1
2
2
2
1
2
2







dd
dd
Pt [MN/m2]
ÆÏng suáút biãún daûng cuía âáöu nhoí thanh
truyãön:
- Âäü biãún daûng theo hæåïng kênh cuía âáöu nhoí
JE
dP tbj
..10
)90.(.
8
03




Trong âoï:
J - mämen quaïn tênh tiãút diãûn doüc âáöu
nhoí thanh truyãön.
J = 12
9333
10.595
12
10.5,6.10.26
12
. 


sld
[m2]
Váûy: 0000175,0
10.595.10.2.10
)902,125.()10.2,35.(10.05,3230
1258
2336


 

 [m]
[] = 0,02  0.03 mm
5.4.2.Tênh thán thanh truyãön:
Traûng thaïi chëu læûc cuía thán thanh truyãön:

Chëu neïn vaì uäún doüc do håüp læûc cuía læûc khê thãø
vaì læûc quaïn tênh cuía khäúi læåüng chuyãøn âäüng
tënh tiãún.
Chëu keïo do taïc duûng cuía læûc chuyãøn âäüng tënh
tiãún.
Chëu uäún ngang. Do taïc duûng cuía læûc quaïn tênh
chuyãøn âäüng làõc cuía thanh truyãön.
l
ld
d1
l/2
D1
B

l1
dod2
I I
lb
0.166.H
0.166.H
b/2
B
h
H
h = 0,668.H
B = 0,75.h
b/2 = 0,292.H
l1/2
x x
y
y
Pz
Hçnh 5.11.Så âäö tênh toaïn thán thanh truyãön.
- Læûc taïc duûng lãn thanh truyãön chëu neïn vaì uäún
doüclaì:
6623
2
1
10.86,5805].5084,710).25,01.(8,376.10.35).217,065,0([
].)1.(.).([



 pznp FpRmmP 
= 38,2.10-3 [MN]
- Tênh sæïc bãön moíi cuía thanh truyãön chëu taíi
troüng thay âäøi:
+ ÆÏng suáút täøng låïn nháút khi chëu neïn vaì chëu
uäún åí tiãút diãûn trung bçnh (uäún theo truûc x - x
vaì y - y).
x
tb
x k
F
P
.max



ky
F
P
tb
y .max


Trong âoï:
2
2
.1
x
x
i
l
Ck 
2
2
1
.4
.1
yi
l
Cky 
l = 140mm - chiãöu daìi cuía thanh truyãön.
l1- chiãöu daìi cuía thán thanh truyãön:
l1= l - 94
2
3062
140
2
11



 dD
[mm]
ix, iy - baïn kênh quaïn tênh cuía tiãút diãûn
âäúi våïi truûc x - x vaì y - y.
61,7
218
12610

tb
x
x
F
J
i [mm]
142,4
218
3740

tb
y
y
F
J
i [mm]
14,1
61,7
140
.0004,01 2
2
 xk
1,1
142,4.4
94
.0004,01 2
2
yk
Do âoï:
76,19914,1.
10.218
10.2,38
. 6
3
max  


x
tb
x k
F
P
 [MN/m2]
75,1921,1.
10.218
10.2,38
. 6
3
max  


ky
F
P
tb
y [MN/m2]
+ ÆÏng suáút keïo trãn tiãút diãûn trung bçnh:
tb
jt
k
F
P

Trong âoï:
Pjt - læûc quaïn tênh chuyãøn âäüng tënh tiãún
cuía nhoïm piston vaì pháön thán phêa trãn tiãút diãûn
trung bçnh
maîtnpjt jmmP ).( 
Khäúi læåüng tênh toaïn pháön trãn: mt = m1

36
10.385,510.548,6211).217,065,0( 
jtP [MN]
702,24
10.218
10.385,5
6
3
 

k [MN/m2]
- Hãû säú an toaìn åí tiãút diãûn trung bçnh:
)()(
.2
maxmax
1
kxkx
xn





 
)()(
.2
maxmax
1
kyky
yn





 
Trong âoï:
-1 - giåïi haûn bãö moíi cuía váût liãûu laìm
thanh truyãön ta choün theïp 45 thæåìng hoaï coï -1=
300 MN/m2
 = 0,1; hãû säú (uäún vaì keïo)
Váûy:
04,3
)702,2476,199.(1,0)702,2476,199(
300.2


xn
2,3
)702,2475,192.(1,0)702,2475,192(
300.2


yn
- Tênh sæïc bãön cuía thán thanh truyãön theo hãû säú
an toaìn:
+ Tênh cho tiãút diãûn thán nhoí nháút: Fmin =206mm2
ÆÏng suáút neïn låïn nháút åí tiãút diãûn nhoí
nháút trãn thán thanh truyãön:
45,185
10.206
10.2,38
6
3
min
max  


F
P
n [MN/m2]
ÆÏng suáút keïo gáy ra do læûc quaïn tênh Pjd cuía
khäúi læåüng nhoïm piston vaì âáöu nhoí thanh truyãön
åí tiãút diãûn nhoí nháút:
218,40
10.206
10.28496,8
6
3
min
max
min
 

F
P
F
P jjd
kj [MN/m2]
- Hãû säú an toaìn åí tiãút diãûn nhoí nháút:
6,3
)218,4045,185.(1,0)218,4045,185(
300.2
)()(
.2
maxmax
1




 
kjnkjn
n




Ta tháúy:

nx  ny  n
Váûy thanh truyãön coï sæïc bãön moíi âäöng âãöu.
 Tênh sæïc bãön cuía thán thanh truyãön khi xeït
âãún momen quaïn tênh:
Nãúu coi thanh truyãön coï tiãút diãûn âäöng âãöu
thç læûc quaïn tênh cuía thán thanh truyãön phán bäú
theo hçnh tam giaïc doüc theo thanh truyãön. Momen læûc
quaïn tênh uäún thán thanh truyãön coï giaï trë låïn
nháút åí tiãút diãûn caïch âáöu nhoí mäüt âoaûn laì
0,577l. Læûc quaïn tênh cuía thanh truyãön coï giaï trë
låïn nháút khi truûc khuyíu quay âãún vë trê âæåìng tám
thanh truyãön vuäng goïc våïi âæåìng tám maï khuyíu.
0,577l
l
P1
B
A
q
P
jt



Hçnh 5.12. Så âäö phán bäú læûc quaïn tênh cuía thán
thanh truyãön.
- Khi åí vë trê ( +  = 90o) thanh truyãön chëu læûc
uäún ngang vaì neïn.
u
jtttutt
W
lP
F
P
W
M
F
P
.3.9
..2max

Trong âoï:
Ptt - læûc quaïn tênh doüc thanh truyãön åí vë
trê tênh toaïn ( +  = 90o)
3
3
1
10.4,39
97,0
10.2,38
cos




P
Ptt [MN/m2]
F - tiãút diãûn tênh toaïn caïch âáöu nhoí
thanh truyãön mäüt âoaûn 0,577l
F = Ftb =218.10-6m2

Wu - mäâun chäúng uäún cuía tiãút diãûn F
33
.6
..
H
hbHB
Wu


Trong âoï:
B = 0,75.HB = 0,75.22 = 17 [mm]
HH = 1,2.HB = 1,2.22 = 26 [mm]
24
2
2226
2




 BH HH
H [mm]
b = 0,583.HB = 0,583.22 = 12,826
[mm]
hB = 0,666.HB = 0,666.22 = 14,652 [mm]
h = H - (HB - hB) = 24 - (22 - 14,652) =
16,652[mm]
1221
24.6
652,16.826,1224.17 33


 uW [mm3]
Mumax - momen uäún cæûc âaûi do læûc quaïn tênh
Pjt gáy ra.
2
.lq
Pjt  våïi q= mt.R.2
mt - khäúi læåüng thanh truyãön trãn âån vë
chiãöu daìi
)/(4286,4
10.140
62,0
3
mKgmt  
)/(77,220068,376.10.35.4286,4 23
mNq  
)(4738,1540
2
10.140.77,22006 3
NPjt 

Váûy:
)/(794,29
10.1221.3.9
10.140.10.4738,1540.2
10.218
10.4,39 2
9
36
6
3
mMN 




  2
/3020 mMN

5.4.3.Tênh âáöu to thanh truyãön:
Vë trê tênh toaïn thæåìng choün åí ÂCT, åí âáy
âáöu thanh truyãön chëu taïc duûng cuía håüp læûc quaïn
tênh chuyãøn âäüng tënh tiãún vaì chuyãøn âäüng quay
khäng xeït âãún khäúi læåüng nàõp thanh truyãön.
MA
NA
A
A
B
B
C


Hçnh 5.12. Så âäö tênh toaïn sæïc bãön âáöu to thanh
truyãön.
kdjd PPP 
= pnp FRmmFRm ...).().1.(.. 2
2
2
 
Trong âoï:
mn = 0,075kg - Khäúi læåüng nàõp âáöu to.
)(10.463,9
]075,0403,0)25,01.(867,0.[10.86,5805.10.35.8,376
3
632
MN
Pd




- ÆÏng suáút låïn nháút taïc duûng lãn nàõp âáöu to:
)
4,0
)1.(
.023,0
.(
db
d
b
u
d
du FF
J
J
W
C
P
F
N
W
M




=
)/(58,10]
10).276580(
4,0
)
1021
100
1.(10.2174
10.67.023,0
.[10.463,9 2
6
9
3
3
mMN







[ ] = 150  200 MN/m2
Ngoaìi ra coìn âãø âaím baío âiãöu kiãûn laìm
viãûc cuía mäúi gheïp vaì âãø hçnh thaình maìng âáöu

bäi trån trong mäúi gheïp, cáön kiãøm tra âäü biãún
daûng hæåïng kênh d cuía âáöu to thanh truyãön.
).(
..0024,0 3
bdd
d
JJE
CP
d


= )(03047,0)(10.047,3
10).1021100.(10.2
)10.67.(10.463,9.0024,0 5
125
333
mmm 




[d] = 0,06  0,1mm
- Tênh buläng thanh truyãön:
Säú bu läng: z = 2
Âæåìng kênh buläng: d = 10mm
Âæåìng kênh trung bçnh cuía ren: dtb = 9mm
Âæåìng kênh chán ren: do = 8mm
Hãû säúma saït:  = 0,1
- Læûc taïc duûng lãn buläng thanh truyãön:
])1.(.[
2
..
2
2
nkbjb mmm
R
PPP  

= 3
3
10.7315,4
2
10.463,9 

 [MN]
- Læûc xiãút buläng: PA = 2.Pb
- Håüp læûc taïc duûng lãn buläng:
Pbl = PA + .Pb
Trong âoï:
25,0
333
10.646,1010.7315,4.25,010.7315,4.2 
 blP [MN]
- ÆÏng suáút keïo buläng trong quaï trçnh laìm viãûc:
9,211
10.64.14,3
10.646,10.4
.
.4
6
3
2
0
 

d
Pbl
k

 [MN/m2]
- Momen xoàõn buläng:
2
.. tb
Ax
d
PM 
3
.4,0
..
d
dP
W
M tbA
u
x
x

 
= 292,21
10.10.4,0
10.9.10.463,9.1,0
93
33


[MN/m2]

ÆÏng suáút täøng:
139,216292,21.49,211.4 2222
 xx  [MN/m2]
[]=150  250MN/m2
6. THÁN MAÏY, NÀÕP XYLANH
Thán maïy, nàõp xylanh laì nhæîng chi tiãút maïy
cäú âënh coï khäúi læåüng låïn vaì kãút cáúu phæïc taûp
cuía âäüng cå âäút trong. Háöu hãút caïc cå cáúu vaì
hãû thäúng cuía âäüng cå âæåüc làõp trãn thán maïy vaì
nàõp xylanh. Khi thiãút kãú thán maïy vaì nàõp xylanh
cáön âaím baío caïc yãu cáöu sau:
Coï âuí sæïc bãön vaì âäü cæïng væîng âãø chëu
âæûng âæåüc taíi troüng låïn vaì nhiãût âäü cao.
Dãù daìng thaïo làõp vaì âiãöu chènh caïc cå
cáúu khaïc làõp trãn thán maïy vaì nàõp xylanh.
Kãút cáúu âån giaín, dãù chãú taûo.
Âaím baío caïc yãu cáöu âàûc biãût nhæ: kãút
cáúu buäöng chaïy, læu thäng cuía gioï âãø laìm
maït.
Coï khäúi læåüng nhoí.
Thán maïy vaì nàõp xylanh cuía âäüng cå laìm maït
bàòng gioï coï nhiãöu âàûc âiãøm khaïc thán maïy vaì
nàõp xylanh âäüng cå laìm maït bàòng næåïc. Trong âäüng
cå laìm maït bàòng gioï, xylanh vaì nàõp xylanh laìm
råìi tæìng caïi mäüt. Duìng loaûi gujäng daìi hoàûc
ngàõn âãø làõp cäú âënh våïi hoüp truûc khuyíu. Häüp
truûc khuyíu laìm liãön khäúi âãø coï âäü cæïng væîng
cao.
Kãút cáúu nàõp xylanh vaì xylanh ráút phæïc taûp
vç chung quanh âãöu coï nhiãöu phiãún taín nhiãût. Do
kãút cáúu cuía nàõp xylanh vaì thán maïy ráút phæïc
taûp nãn thæåìng nhiãût âäü phán bäú khäng âäöng âãöu.
Vç váûy, trong quaï trçnh laìm viãûc âæåìng tám xylanh
dãù bë xã dëch.
Trong âäüng cå laìm maït bàòng gioï, kãút cáúu
cuía xylanh coï quan hãû máût thiãút våïi caïc thäng
säú sau:
Täúc âäü quay cuía âäüng cå, tyí säú neïn, mæïc
âäü cæåìng hoaï âäüng cå. Nhæîng thäng säú naìy aính
hæåíng træûc tiãúp âãún caïc æïng suáút nhiãût cuía
xylanh vaì vç váûy chuïng coï quan hãû træûc tiãúp tåïi
caïch bäú trê säú phiãún taín nhiãût, kêch thæåïc vaì
hçnh daûng cuía phiãún taín nhiãût.

Váût liãûu duìng âãø chãú taûo xylanh phaíi laì
loaûi dáùn nhiãût, taín nhiãût täút, dãù âuïc vaì dãù
gia cäng.
Mæïc âäü laìm maït cáön thiãút. Nãúu thay âäøi
cæåìng âäü laìm maït thç kêch, hçnh daûng vaì säú
læåüng phiãún taín nhiãût seî thay âäøi theo.
Trong quaï trçnh thiãút kãú âäüng cå laìm maït
bàòng gioï, váún âãö quan troüng báûc nháút laì täø
chæïc luäöng gioï laìm maït phán bäú âãöu vaì âënh
hæåïng âãø traûng thaïi nhiãût cuía xylanh âæåüc âäöng
âãöu âãø giaím nhiãût âäü chãnh lãûch trong xylanh.
Nãúu khäng baío âaím âæåüc træåìng nhiãût âäü phán bäú
âäöng âãöu, xylanh thæåìng bë biãún daûng ráút låïn.
6.1. THÁN MAÏY:
Trong quaï trçnh laìm viãûc thán maïy chëu âæûng
læûc khê thãø ráút låïn. Læûc âoï truyãön cho thán maïy
theo nhiãöu kiãøu khaïc nhau nãn kiãøu chëu læûc cuía
thán maïy tuyì thuäüc vaìo kãút cáúu cuía thán maïy.
Âäúi våïi loaûi âäüng cå ta thiãút kãú duìng loaûi thán
maïy- häüp truûc khuyíu.
Våïi loaûi âäüng cå laìm maït bàòng gioï duìng
loaûi loït xylanh khä, laìm bàòng theïp nitå hoaï.
Chieìu daìy cuía loït 5mm.
Æu âiãøm cuía loaûi loït xylanh khä: coï âäü cæïng
væîng låïn, vç váûy coï thãø laìm moíng, êt täún váût
liãûu, khäng træûc tiãúp tiãúp xuïc våïi næåïc laìm
maït nãn khäng såü roì khê, loüt næåïc. Tuy nhiãn noï
cuîng coï nhæîng nhæåüc âiãøm sau: Khäng âæåüc laìm
maït täút nãn xaíy ra hiãûn tæåüng quaï noïng, do duìng
loït xylanh khä khiãún cho cäng nghãû âuïc thán maïy
khoï khàn, váût liãûu laìm thán maïy phaíi täút, so
våïi loït xylanh æåït xylanh khä gia cäng phæïc taûp
hån.

3
2
1
Hçnh 6.1. Kãút cáúu loït xilanh khä.
1- Loït xylanh; 2- Caïnh taín nhiãût; 3-
Gán chëu læûc.
6.2. NÀÕP XYLANH
Nàõp xylanh cuía âäüng cå Diesel ráút phæïc taûp. Noï
phuû thuäüc vaìo kiãøu buäöng chaïy (phæång phaïp hçnh
thaình khê häùn håüp), säú kyì vaì cå cáúu phán phäúi
khê cuía âäüng cå.
Âiãìu kiãûn laìm viãûc cuía nàõp xylanh ráút xáúu. Noï
chëu nhiãût âäü cao vaì aïp suáút låïn. ÆÏng suáút cå
hoüc vaì æïng suáút nhiãût trong quaï trçnh laìm viãûc
cuía âäüng cå ráút låïn vaì hay gáy ra raûn næït nàõp
xylanh. Trong nàõp xylanh vuìng noïng nháút thæåìng
laì vuìng giæîa hai âãú xuppap vaì hoüng buäöng chaïy.
Taûi vuìng naìy nhiãût âäü coï thãø âaût tåïi 723oK.
Vç váûy âãø traïnh æïng suáút nhiãût, caïc låïp vaïch
kim loaûi trong nàõp xylanh phaíi coï chiãöu daìy
âäöng âãöu, nåi tiãúp giaïp giæîa caïc låïp kim loaûi
cáön coï goïc læåüng låïn. Hån næîa cáön täø chæïc
laìm maït täút, âãø bäú trê gioï âi däön vãö phêa chëu
nhiãût nhiãöu âãø giaím nhiãût âäü cuía nàõp xylanh
tæì âoï coï thãø giaím båït khaí nàng næït nàõp
xylanh.

Viãûc bäú trê caïc cå cáúu trãn nàõp xylanh phaíi
thoía maîn caïc yãu cáöu chênh sau:
Buäöng chaïy phaíi taûo xoaïy läúc maûnh âãø caíi
thiãûn quaï trçnh hçnh thaình khê häùn håüp.
Kãút cáúu buäöng chaïy phaíi goün, hoüp lyï, âãø
traïnh täøn tháút nhiãût vaì täøn tháút læu âäüng cuía
doìng khê trong quaï trçnh chaïy.
Vë trê cuía voìi phun, xuppap naûp, thaíi vaì
âæåìng thaíi, naûp phaíi håüp lyï, coï låüi cho quaï
trçnh taûo thaình khê häùn håüp vaì quaï trçnh thay
khê.
1 2 3 4 5
Hçnh 6.2. Nàõp xylanh.
1- Läù làõp äúng dáùn hæåïng xupap; 2- Läù làõp
voìi phun; 3- Läù làõp chäút âënh vë;
4-Läù làõp buläng âënh vë; 5- Läù dáùn
hæåïng âuîa âáøy.
6.3. TÊNH SÆÏC BÃÖN CUÍA CAÏC CHI TIÃÚT TRONG NHOÏM
THÁN MAÏY, NÀÕP XYLANH.
Do kãút cáúu cuía thán maïy vaì nàõp xylanh ráút phæïc
taûp nãn xaïc âënh læûc phán bäú trãn tiãút diãûn báút
kyì naìo cuîng khoï khàn. Trong thæûc tãú khi thiãút
kãú chiãöu daìy cuía thán maïy vaì nàõp xylanh chè laì
gáön âuïng.
6.3.1. Tênh æïng suáút bãön cuía loït xylanh:
ÆÏng suáút trãn tiãút diãûn doüc:



.2
.
..2
.. Dp
L
LDp zz
kd  (6-1)
Trong âoï:
pz - aïp suáút låïn nháút trong buäöng chaïy
[MN/m2]
L - chiãöu daìi tênh toaïn khi loït xylanh
chëu læûc (m)
 - chiãöu daìy cuía thaình xylanh (m);  =
5mm
D - âæåìng kênh xylanh (m)
Tæì (5-1) ta coï:
415,16
10.5.2
10.60.736,2
3
3
 

kd [MN/m2]
- ÆÏng suáút keïo trãn tiãút diãûn ngang (tiãút diãûn
vaình khàn) laì:



D
p
DD
D
p
z
z
kn ..25,0
.
2
.
4
.
.
1
2


 (6-2)
Trong âoï:
D1- âæåìng kênh ngoaìi cuía loït xylanh.
208,8
10.5
10.60
.736,2.25,0 3
3
 

kn [MN/m2]
- ÆÏng suáút låïn nháút do læûc ngang N gáy ra trãn
tiãút diãûn I-I. Chäù màût bêch làõp gheïp thán våïi
hoüp truûc khuyíu.
u
u
W
hN max).(
 (6-3)
Trong âoï:
Wu - moduyn chäúng uäún cuía tiãút diãûn ngang.
99
44
1
44
1
10.73,1548910).
70
6070
.(
32
14,3
).(
32






D
DD
Wu

[m3]
h - chiãöu räüng cuía tiãút diãûn I-I.
h = 7,2mm
Nmax- læûc ngang lơïn nháút
36
max 10.91,210.86,5805.
50
1
.045,75 
N [MN]

678,0
10.30903
10.2,7.10.91,2
9
33
 

u [MN/m2]
- ÆÏng suáút täøng khi uäún vaì keïo:
964,32678,0286,32  ukn  [MN/m2]
Âäúi våïi váût liãûu laì theïp:
[] = 110 MN/m2
6.3.2. Tênh bãön vai loït xylanh:
D
D1
D2
b
Df
DmPH
Pg
Pg
PT
Pg
IIl
I
I
II
a
L
l2l1
Nmax
Hçnh 6.3. Så âäö tênh toaïn loït xylanh.
Læûc taïc duûng lãn vai loït xylanh laì læûc siãút
do gujäng gáy ra. Âãø âaím baío laìm kên buäöng chaïy,
læûc siãút (Pg) phaíi låïn hån læûc khê thãø tæïc laì:
Pg= (1,2  1,6).pz.Df
2
Trong âoï:
Df - âæåìng kênh trung bçnh åí màût vaình bao kên.
Df = 90mm
Choün:
Pg = 1,2.pz.Df
2
= 1,2.7,5084.902.10-6 = 0,07297
[MN ]
6.3.2.1. ÆÏng suáút taûi tiãút diãûn I-I:
Dåìi læûc Pg vãö troüng tám cuía tiãút diãûn (I-I)
räöi phán thaình hai læûc: læûc keïo PH vaì læûc càõt

PT. Khi dåìi læûc Pg, momen Pg.l taïc duûng uäún vai
loït xylanh.
- ÆÏng suáút keïo do læûc PH gáy ra taûi tiãút diãûn
(I-I) bàòng:
hD
P
m
H
k
..
  (6-
4)
- ÆÏng suáút càõt taûi tiãút diãûn (I-I):
hD
P
m
T
c
..
  (6-
5)
- ÆÏng suáút uäún taûi tiãút diãûn (I-I):
6
..
..
2
hD
lP
W
lP
m
g
u
g
u

  (6-
6)
Trong âoï:
Dm - âæåìng kênh tênh toaïn taûi tiãút diãûn
(I-I).
PH = Pg.cos
= 0,07297.cos 31o = 0,0625 [MN
]
PT = Pg.sin
= 0,07297.sin 31o = 0,0376
[MN ]
Tæì (6-4), (6-5) vaì (6-6) ta coï:
41,29
10.2,7.10.94.14,3
0625,0
33
 k [MN/m2]
692,17
10.2,7.10.94.14,3
0376,0
33
 c [MN/m2]
227,57
10.2,7.10.94.14,3
10.2.07297,0.6
623
3
 

u [MN/m2]
- ÆÏng suáút täøng cäüng:
22
.4)( cuk  
= 584,93692,17.4)227,5741,29( 22
 [MN/m2]

[] = 110MN/m2
6.3.2.2. ÆÏng suáút trãn tiãút diãûn II - II:
aD
Pg
c
.. 1
  (6-7)
Trong âoï:
a - chiãöu cao vaình truû II - II
a = 6,5mm
241,37
10.5,6.10.96.14,3
07297,0
33
 c [MN/m2]
2
/40][ mMNc 
6.3.2.3. ÆÏng suáút cheìn dáûp trãn màût dæåïi cuía
vai:
).(
.4
2
1
2
2 DD
Pg
d



 (6-
8)
Trong âoï:
D2 - âæåìng kênh vaình màût truû.
D2 = 102mm
245,78
10).96102.(14,3
07297,0.4
622


 d [MN/m2]
2
/10080][ mMNd 
6.3.2.4. ÆÏng suáút neïn trãn raînh bao kên b:
bD
P
f
g
n
..
 
= 27,32
10.8.10..90.14,3
07297,0
33

[MN/m2]
Âäúi våïi âãûm bàòng âäöng:
[n] = 40MN/m2
6.3.3. ÆÏng suáút uäún thaình loït xylanh do læûc ngang
N gáy ra:
)(.1,0
...
44
1
121max
DDL
DllN
W
M
u
u
u


(6-9)
Trong âoï:

L - khoaíng caïch giæîa hai âiãøm tæûa loït
xylanh.
L = 119mm
l1, l2 - khoaíng caïch tæì âiãøm tæûa phêa trãn vaì
phêa dæåïi tåïi vë trê xuáút hiãûn læûc ngang låïn
nháút Nmax.
l1 = 22,5mm
l2 = 96,5mm
86,16
10).8696.(10.119.1,0
10.96.10.5,22.10.5,96.10.91,2
12443
3333


 

u [MN/m2]
2
/20][ mMNu 
6.3.4. Âäü biãún daûng (âäü voîng) khi äúng loït chëu
uäún:
3
2
2
2
1max
10.
...3
.. 

JEL
llN
f (6-
10)
Trong âoï:
E - mäâuyn âaìn häöi cuía váût liãûu.
E = 2.105MN/m2
J - momen quaïn tênh cuía tiãút diãûn vaình khàn.
).(
32
44
1 DDJ 

= 121244
10.55,296669510).8696.(
32
14,3 
 [m4]
5
1253
12223
10.065,0
10.55,296695.10.2.10.119.3
10.5,22.5,96.10.91,2 


f [m]
Âäü biãún daûng tæång âäúi:
cmmm
L
f
/002,010.055,0
10.119
10.10.065,0 3
1
35
 



6.3.5. Tênh sæïc bãön cuía gujäng chëu læûc:
Trong quaï trçnh laìm viãûc gujäng chëu caïc læûc
sau: læûc siãút ban âáöu Pbâ, læûc khê thãø Pz, vaì
læûc keïo Pt gáy ra båíi sæû biãún daûng nhiãût cuía
caïc chi tiãút làõp gheïp våïi nhau bàòng gujäng chëu
læûc. Læûc täøng cäüng taïc duûng tren gujäng chëu
læûc coï quan hãû máût thiãút våïi âäü âaìn häöi cuía
caïc chi tiãút làõp gheïp.
Læûc siãút gujäng chëu læûc phaíi âaím baío âuí
chàûtâãø trong báút kyì traûng thaïi laìm viãûc naìo

cuîng khäng xaíy ra hiãûn tæåüng loüt khê qua màût
làõp gheïp.
Tênh toaïn sæïc bãön gujä chëu læûc nhàòm xaïc âënh
læûc siãút ban âáöu; xaïc âënh håüp læûc (vaì æïng
suáút tæång æïng våïi håüp læûc låïn nháút ) taïc
duûng trãn gujäng chëu læûc khi trong xylanh coï læûc
khê thãø låïn nháút; vaì xaïc âënh hãû säú an toaìn
cuía gujäng chëu læûc.
Trong quaï trçnh tênh toaïn, ta giaí thiãút ràòng
læûc taïc duûng chè taïc duûng lãn máúy gujäng chëu
læûc chung quanh xylanh (khi trong xylanh naìy xuáút
hiãûn læûc khê thãø låïn nháút) cuîng nhæ khi siãút
chàût caïc gujäng chëu læûc naìy, pháön thán maïy vaì
nàõp xylanh chëu neïn vaì biãún daûng cuîng chè laì
pháön coï gujäng chëu læûc noïi trãn.
6.3.5.1. Xaïc âënh âäü mãöm cuía caïc chi tiãút:
- Âäü mãöm cuía gujäng chëu læûc:
oo
o
o
FE
l
K  (6-
11)
Trong âoï:
Eo - mäâuyn âaìn häöi cuía váût liãûu chãú taûo
gujäng.
Eo = 2.105MN/m2
lo, Fo - chiãöu daìi vaì tiãút diãûn ngang cuía
gujäng chëu læûc.
lo = 80mm
Fo = (0,01  0,14).Fp
Choün: Fo = 0,014.Fp
= 0,014.5805,86.10-6= 81,282.10-6 [m2]
00123,0
10.282,81.4.10.2
10.80
65
3
 

oK [m2]
- Âäü mãöm cuía nàõp xylanh:
11
1
1
.EF
l
K  (6-
12)
Trong âoï:
l1 - chiãöu cao nàõp maïy.
l1 = 60mm
F1 - diãûn têch chëu neïn cuía nàõp maïy.
F1 = 150.222.10-6 -2.113 - 5805,86 -
4.81,282.10-6 = 26843.10-6 [m2]

E1 - mäâuyn âaìn häöi váût liãûu chãú taûo
nàõp maïy.
Âäúi våïi váût liãûu chãú bàòng nhäm:E1 =
0,75.105MN/m2
3
65
3
1 10.0297,0
10.26843.10.75,0
10.60 


 K
- Âäü mãöm cuía gioàng nàõp xylanh:
22
2
2
.FE
l
K  (6-
13)
Trong âoï:
l2 - chiãöu cao gioàng nàõp xylanh.
l2 = 1mm
E2 - mäâuyn âaìn häöi cuía váût liãûu.
E2 = 2.105MN/m2
F2 - diãûn têch chëu neïn cuía gioàng nàõp
xylanh.
F2 = 11306.10-6m2
3
65
3
2 10.000442,0
10.11306.10.2
10.1 


 K [m2]
- Âäü mãöm cuía thán maïy:
33
3
3
.FE
l
K  (6-13)
Trong âoï:
l3 - chiãöu cao cuía thán maïy
l3 = 126mm
F3 - diãûn têch chëu neïn cuía thán maïy.
F3 = 2264.10-6m2
3
65
3
3 10.278,0
10.2264.10.2
10.126 


 K [m2]
6.3.5.2. Xaïc âënh læûc tênh toaïn:
Læûc siãút gujäng laìm cho gujäng bë biãún daûng
keïo (giaîn daìi) vaì caïc chi tiãút mäúi gheïp bë
biãún daûng neïn (co ngàõn laûi).
Læûc siãút gujäng ban âáöu:
07297,0 gbd PP [MN]
Âäü giaîn daìi cuía gujäng chëu læûc khi chëu læûc
siãút ban âáöu:
bdoo PK .
= 6
10.773,8907297,0.00123,0 
 [m]
Âäü eïp ngàõn laûi cuía caïc chi tiãút bë neïn bàòng:

bdPKKK ).( 321321  
=
63
10.504,2207297,0.10).278,0000442,00297,0( 
 [m]
Khi laìm viãûc, trong quaï trçnh chaïy vaì giaîn
nåí, læûc khê thãø pz taïc duûng lãn nàõp xylanh, laìm
cho nàõp xylanh bë eïp ngàõn laûi mäüt âoaûn o. Vç
váûy gioàng nàõp xylanh vaì thán maïy âaìn häöi tråí
laûi, âäü eïp ngàõn cuía chuïng giaím âi mäüt læåüng
o + 1. Do âoï læûc taïc duûng trãn mäüt gujäng Pg’
giaím âi mäüt læåüng  P.
PPPP zbdg  )( ''
Trong âoï:
Pz’ - læûc khê thãø taïc duûng lãn mäüt gujäng
chëu læûc.
b
pz
z
i
Fp
P
.'

Våïi ib- säú buläng.
3
6
'
10.898,10
4
10.86,5805.5084,7 

 zP [MN]
Læûc Pz caìng låïn, âäü biãún daûng thãm cuía
gujäng vaì nàõp xy lanh caìng låïn. Âäü biãún daûng
thãm cuía gujäng chëu læûc vaì nàõp xylanh coï thãø
xaïc âënh theo cäng thæïc sau:
)).(( '
11 PPKK zoo  
vaì täøng læåüng âaìn häöi tråí laûi cuía âãûm
nàõp maïy vaì thán maïy laì:
PKK  ).( 3232 
Muäún cho mäúi gheïp khäng bë håí thç:
 1o 32  
Do âoï:
PKKPPKK Zo  ).()).(( 32
'
1
Tæì âoï ta coï:
'
0
3
1
1'
321
1
.. z
o
z
o
o
P
KK
KK
P
KKKK
KK
P






= 33
10.924,810.898,10.
001538,0
0000297,000123,0 


[MN]

Âaûi læåüng
0
3
1
1
KK
KKo


âàûc træng cho mæïc âäü giaím taíi
cuía mäúi gheïp.
- Hãû säú phuû taíi cuía mäúi gheïp ren:
KK
KK
o
3
1
32



= 181,0
001538,0
10).278,0000442,0( 3

 
25,015,0][ 
- Biãn âäü cuía phuû taíi dao âäüng Pa bàòng:
za PP .
2


= 33
10.987,010.898,10.
2
181,0 
 [MN]
- Læûc siãút taïc duûng lãn gujäng bàòng täøng caïc
læûc siãút ban âáöu vaì læûc khê thãø:
zbdg PPP .
Thäng thæåìng, âãø âaím baío màût tiãúp xuïc khäng bë
håí, trë säú cuía læûc siãút ban âáöu Pbd thæåìng nàòm
trong phaûm vi sau:
zbd PP ).5,25,1( 
Choün:
zbd PP .5,1
zzzg PPPP .681,1.181,0.5,1 
= 36
10.279,7310.86,5805.5084,7.681,1 
 [MN]
Do caïc chi tiãút bë neïn laìm bàòng váût liãûu
coï hãû säú giaîn daìi khaïc våïi gujäng trong quaï
trçnh laìm viãûc, ngoaìi ra gujäng coìn chëu thãm læûc
Pt do biãún daûng nhiwtj gáy ra:
Chãnh lãûch vãö âäü biãún daûng nhiãût bàòng:
tlll otint  )...( 
Trong âoï:
li - täøng chiãöu daìi cuía caïc chi
tiãút chëu neïn.
321 lllli 
= 60 + 1+ 126 = 187 [mm]
n - hãû säú giaîn nåí daìi cuía nhäm.
n = 22.10-6 1/âäü

t - hãû säú giaîn aìi cuía theïp.
t = 11.10-6 1/âäü
t - âäü chãnh lãûch nhiãût âäü
t = 50oC
- Do biãún daûng nhiãût khaïc nhau (caïc chi tiãút bë
neïn biãún daûng låïn gáúp âäi gujäng) nãn caïc chi
tiãút bë neïn laûi chëu neïn thãm vaì gujäng bë keïo
daìi thãm mäüt êt.Trãn màût làõp gheïp luïc naìy xuáút
hiãûn thãm læûc Pt . Biãún daûng chãnh lãûch nhau
caìng nhiãöu, læûc Pt caìng låïn. Xaïc âënh Pt theo
phæång trçnh sau:
 tll otin )...(  tPKKK ).( 321 
Do âoï:
KK
tll
P
o
otin
t 3
1
)...(




= 0193,0
001538,0
50).10.80.4.10.1110.187.10.22( 3636

 
[MN]
Læûc taïc duûng låïn nháút trãn gujäng:
tzbdg PPPP  .max 
=
3333
10.579,9210.3,1910.89,710.389,65 
 [MN]
Læûc taïc duûng nhoí nháút trãn gujäng:
tbdg PPP min
= 333
10.689,8410.3,1910.389,65 
 [MN]
ÆÏng suáút biãn:
o
z
u
F
P
.2
.
 
= 535,48
10.282,81.2
10.89,7
6
3


[MN/m2]
ÆÏng suáút bçnh quán:
o
ztbd
m
F
PPP ..5,0 



=
3
6
333
10.09,1
10.282,81
10.89,7.5,010.3,1910.389,65




[MN/m2]
Hãû säú an toaìn:

mu
k
n






..
.
1

 
(6-
14)
Trong âoï:
-1 - giåïi haûn bãön moíi cuía váût liãûu.
-1 = 800MN/m2
k - hãû säú æïng suáút táûp trung.
k = 4  5,5
 - tyí säú giåïi haûn máùu cuía thán maïy våïi
máùu thæí âæåüc maìi boïng.
 = 1,1
 - hãû säú.
 = 0,1
8,2
10.09,1.1,0535,48.
1,1
4
800
3


 n
[n] = 2,5  4
6.3.6. Tênh sæïc bãön nàõp xylanh:
ÆÏng suáút trong nàõp xylanh laì do nàõp xylanh chëu
læûc khê thãø, læûc siãút gujäng vaì do traûng thaïi
nhiãût khäng âäöng âãöu cuía nàõp xylanh sinh ra.

i i
l1l2
x x
L
Hçnh 6.4. Så âäö tênh toaïn nàõp xylanh.
Khi tênh coi nàõp xylanh nhæ mäüt nàõp chæî nháût
âàût tæû do trãn gäúi tæûa hçnh truû coï âæåìng kênh
Df.
Tiãút diãûn tênh toaïn thæåìng choün tiãút diãûn âi
qua âæåìng tám xuppaïp (tiãút diãûn naìy thæåìng coï
âæåìng kênh nhoí nháút).
Âãø dãù tênh toaïn coi læûc khê thãø táûp trung taûi
troüng tám cuía næía diãûn têch coï âæåìng kênh Df (
caïch truûc x - x mäüt âoaûn

fD
z .
3
2
 ). Læûc táûp trung
bàòng z
fz
p
DP
.
8
.
2
2

 vaì læûc siãút gujäng táûp trung trãn
troüng tám cuía næía cung troìn coï âæåìng kênh Df vaì
næîa hçnh vuäng coï caûnh L ( caïch truûc x - x vaì y
- y mäüt khoaíng
2
L
x  vaì

fD
y  ). Caïc læûc naìy coï
trë säú bàòng
2
bdP
vaì
2
fP
. Khi âäüng cå khäng laìm

viãûc (Pz = 0), nàõp xylanh (loaûi nàõp vuäng) chëu
mämen uäún sau âáy:
)
22
(
2.2
.
4
.' fbdffbd
u
DLPDPLP
M 

(6-15)
Trong âoï:
L - khoaíng caïch giæîa hai tám buläng.
L = 95mm
).(10.62,010).
14,3
90
2
95
.(
2
10.26,66 33
3
'
mMNMu



Khi âäüng cå laìm viãûc mämen uäún bàòng:
)
2
).
3
1
(
2
.
(
2
" fz
u
D
K
LKP
M 
Trong âoï:
K - hãû säú.
K = 1,5  2,5
Choün K = 1,5
).(10.824,0)
14,3
90
.
3
1
5,1(
2
95.5,1
.(
2
10.395,43 3
3
"
mMNMu



ÆÏng suáút uäún nàõp xylanh theo truûc x - x:
u
u
u
W
M
 (6-16)
Do kãút cáúu cuía nàõp xylanh ráút phæïc taûp nãn
tinh Wu cuía tiãút diãûn cuîng ráút khoï chênh xaïc.
Màût phàóng troüng tám cuía tiãút diãûn thæåìng tháúp
hån màût phaíng trung tám mäüt êt. Vç váûy æïng suáút
åí màût noïng vaì màût nguäüi cuía nàõp xylanh chàóng
nhæîng khaïc nhau vãö dáúu maì coìn khaïc nhau caí vãö
trë säú.
ÆÏng suáút keïo åí màût nguäüi bàòng:
1
1
1
1
.
J
lM
W
M u
u
u
k  (6-17)
ÆÏng suáút neïn åí màût keïo noïng bàòng:
2
2
2
2
.
J
lM
W
M u
u
u
k  (6-18)
Trong âoï:
J1 - mämen quaïn tênh cuía tiãút diãûn tênh toaïn âäúi
våïi truûc i - i âi qua troüng tám cuía tiãút diãûn.
l1, l2 - khoaíng caïch xa nháút trãn màût nguäüi vaì
màût noïng âäúi våïi truûc i -i

Thanh truyền trục khuỷu thân máy nắp máy

Recommended

Recommended

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (15)

Thanh truyền trục khuỷu thân máy nắp máy