Recommended
Recommended
More Related Content
Featured
Featured (20)
Ocena makro-i-mkroskopowa-nasienia
- 3. Badanie podstawowe: I. Ocena makroskopowa II. Ocena mikroskopowa OCENA MAKROSKOPOWA objętość ejakulatu - zależy od: -Wieku samca- osobniki starsze i młode mogą mieć obniżoną ilość nasienia -Rasy buhaja -Stanu erotyzacji samca -Typu eksploatacji samca -Drugi ejakulat pobierany po 15 minutach powinien mieć większa objętość (kolejność ejakulacji) -Metody pobierania -Wydzielniczości gruczołów płciowych dodatkowych -Prawidłowo wynosi od 2-10 ml
- 4. barwa nasienia -Biała z odcieniem kości słoniowej -Barwa cytrynowa związana jest z obecnością ryboflawiny w gruczole pęcherzykowym Zabarwienia patologiczne: -Czerwona- występuje przy ostrym stanie zapalnym gr płciowego i cewki moczowej, występują krwiste erekcje -Zielono-żółta - przewlekły proces zapalny -Szara - niedostateczna koncentracja plemników ejakulacie Wodnista - brak plemników – azoospermia OLIGOSPERMIA- poniżej 500 tys plemników/ 1 mm sześciennym
- 6. konsystencja Fizjologiczna - mleka Konsystencja śmietany - 1 milion/ 1 mm sześciennym Wodnista – oligospermia (obniżona ilość plemników w ejakulacie) Śluzowa - stan zapalny zapach (S) – swoisty; zapach mleka (G) - gnilny (M) – moczu ziarnistości (Z) – gruboziarniste (ZZ) – drobnoziarniste (0) – brak ziarnistości azoospermia (całkowity brak plemników w ejakulacjie) (N) – nekrospermia (brak żywotności plemników w ejakulacie)
- 7. osad i ewentualne zanieczyszczenia Osad- fizjologicznie- bez osadu, brak opadania plemników, przy zmniejszonej koncentracji u Eq i Ca- może występować opad Patologia- nekrospermia Zanieczyszczenia- sierść, kał, nabłonki, elementy morfologiczne krwi- wtedy następuje dyskwalifikacja nasienia. pH Lekko kwaśne- 6,3-6,9 Bardzo kwaśne przy zwiększonej koncentracji plemników Zasadowe- stan zapalny, spadek koncentracji plemników. BADANIE pH: Papierek lakmusowy pH- metr błękit bromotymolowy- mieszamy 3 krople nasienia z 1 kropą błękitu na szkiełku: - żółte - pH 6 - żółto-zielone - pH 6,4 - zielone - pH 6,8 - ciemno zielone - pH 7,2 - niebieskie - pH 7,6
- 8. I. Badanie podstawowe 7. Ocena PH, 6,3 – 6.9 (6,68) Ad. 2 ph 6 – barwa żółta ph 6,4 – barwa żółto zielona ph 6,8 – zielona ph 7,2 – ciemno zielona ph 7,6 - niebieska
- 9. OCENA MIKROSKOPOWA: RUCH FALOWY NASIENIA- powiększenie 100-200 x na stoliku Iloma z rąbkiem okrężnym i płytka centrala, przykryte szkiełkiem podstawowym, głębokość rowka 350 mm Ruch falowy jest to ruch masy plemników- badanie przeprowadza się w temp. 38-39. Ocena: + + + fizjologiczna - gotująca się woda + + fizjologiczna - gotująca się oliwa + patologia - falujący łan zboża +/- patologia - ledwie zauważalny - patologia - brak ruchu
- 10. OCENA GĘSTOŚCI NA PŁYTCE CENTRALNEJ: Jest to ocenianie odległości pomiędzy główkami plemników. D gęste- odległości pomiędzy główkami plemników mniejsza niż ½ witki SD półgęste- odległości pomiędzy główkami plemników większą niż ½ długości witki ale mniejsza niż cała witka R rzadkie - odległości pomiędzy główkami plemników większą niż długość całej witki OCENA ODSETKA PLEMNIKÓW WYKAZUJĄCYCH RUCH PRAWIDŁOWY: Powiększenie 400x , szkiełko podstawowe podgrzewamy, do 1 kropli nasienia dodajemy 3 krople płynu fizjologicznego, mieszamy bagietką, i oceniamy ich poruszanie się w sposób prawidłowy. RUCH CYRKULACYJNY- fizjologiczny u ogiera, ponieważ wstawka i witka są lekko z boku główki. Ocena ruchu: I. 0-20% II. 2-21-40% III. 41-60% IV. 61-80% V. 81-100% Nasienie przeznaczone do inseminacji lub mrożenia minimum 70%.
- 11. spermatozoa motility % Plemników o ruchu prawidłowym Wynik 1-20 1 21-40 2 41-60 3 61-80 4 81-100 5
- 12. AGLUTYNACJA PLEMNIKÓW: Jest niedopuszczalna, przy wielokrotnej inseminacji tym samym nasieniem powstają w szyjce macicy przeciwciała powodujące aglutynacje plemników. A - mały stopień aglutynacji, 2-3 zlepione plemniki AA - średni stopień- 1-2 rozety zlepionych plemników AAA - duży stopień- zlepienie całości plemników ODSETEK PLEMNIKÓW ŻYWYCH I MARTWYCH: Barwienie żywy-martwy: eozynowo-nitrozynowe - 4% eozyna niebieska w dwuwodnym cytrynianie sodu. Szkiełko podstawowe ogrzane do 39, 3 krople barwnika, 1 kropla nasienia i mieszamy przez 30s, krople mieszaniny przenosimy na drugie szkiełko, robimy rozmaz i suszymy. Oglądamy pod immersja 1000- 1250. tło jest ciemne uszkodzone plemniki mają zabarwienie różowe a zdrowe przezroczyste. (norma to do 30% zabarwionych plemników).
- 16. Badania uzupełniające: -Koncentracja w jednostce objętości -Morfologia plemnika -Bakteriologia -Przeżywalność -Badania biochemiczne METODY CHEMOCYTOMETRYCZNE: Stolik Toma-Zeissa Stolik Birkera Klin optyczny Karrasa Fotokalorymetr Urządzenia elektroniczne Stolik Birkera - dwie siatki oddalone od siebie, 144 kwadraty, liczymy na 10 kwadratach po przekątnej, należy rozrzedzić ejakulat, 0.1 ml nasienia dodajemy do 2 probówek + 20 ml 3% NaCl (aby zabić plemniki), z probówki przenosimy po jednej kropli na każdą z siatek Birkera. Na stoliku musi być dociśnięte szkiełko nakrywkowe, aby powstał pierścień Newtona.
- 17. Pod małym powiększeniem szukamy siatki, potem zwiększamy powiększenie do 400. Liczymy wszystkie plemniki i wszystkie główki wraz z lewym i dolnym rogiem. Obliczamy średnią z 20 kratek. Ilość plemników w 1ml sześciennym = średnia x 50 000 KONCENTRACJA PLEMNIKÓW – NORMY GATUNKOWE Buhaj >500 x106/ml Ogier >50 x106/ml Knur >100 x106/ml Tryk, kozioł >1000 x106/ml Pies śr. 80 x106/ml Królik śr. 340x106/ml Lis II frakcja 1300 x106/ml Metoda fotokalorymetryczna Na papierze robimy przedziałki (wykres) Znając ilość plemników w danej objętości po wprowadzeniu do fotokalorymetru odczytujemy ekstynkcje. Im większa koncentracja ( zmętnienie), tym ekstynkcja większa.
- 18. Metoda elektroniczna: Próbkę nasienia wkładamy do czytnika elektronicznego, który podaje nam wynik. Czytnik elektroniczny odczytuje koncentracje plemników. Koncentracja plemników, u Bo powinna wynosić 500 000 - 2 milionyml sześcienny (500 mil –2 miliardy /ml). Do I.A. najlepiej nadaje się nasienie > 600 000, po pobrania nasienia określa się ile można stworzyć dawek inseminacyjnych (1 dawka = 0.25 ml).
- 19. MORFOLOGIA PLEMNIKA 5 mikronów Dł. - 10 mikronów Szerokość – 5 mikronów 50-60 mikronów rys.spermiogeneza
- 20. Spermatogeneza
- 21. 1. Komórki podporowe 2. Jądra komórek podporowych 3. Spermatogonie 4. spermatocyty II rzędu 5. Spermatydy dojrzewające wśród wypustek cytoplazamtycznych 6. Komórki śródmiąższowe 7. Błona podstawowa i komórki nabłonkowo- mięśniowe tworzące ścianę kanalika 8. Naczynia krwionośne włosowate 9. Plemniki w najądrzu Budowa kanalika nasieniotwórczego. - czas trwania spermatogenezy: człowiek 75 dni, buhaj 60 dni, ogier 55 dni, tryk 50 dni, pies 50 dni, szczur 50 dni, królik 45 dni, knur 40 dni, mysz 35 dni
- 22. Zaburzenia w budowie wpływają na płodność, aby zbadać morfologicznie sporządzamy preparat. Bagietką nanosimy nasienie na szkiełko Suszymy i utrwalamy w 96 % alkoholu Barwimy metodą Bydgoską 1 % eozyna niebieska 3 min płuczemy barwnik gencjanowy 5-7 min ( 0.75 g fioletu goryczki, 2 g błękitu metylowego, glicerol, 100 ml wody destylowanej.) płuczemy oglądamy 1000 x immersja
- 23. Rys. Zdjęcie plemnika z mikroskopu skaningowego
- 25. Barwienie zmodyfikowaną metodą Karasa: rozmaz barwienie 8 części r-ru zieleni metachromowej żółtej, 1,5 części metanolu płuczemy, aż bibuła filtracyjna przestanie się barwić wyciąg z kory dębowej- 9 cz. wody, 1 cz. kory Barwienie kontrastowe: 1 część 3% błękitu Wiktorii w talk. Metylowym, 4 części wody dest. 4-7 min płukanie aż bibuła przestanie się barwić BARWNIKI PRZECHOWYWAĆ W CIEMNYCH BUTELKACH Akrosom - niebieski Segment - jasnoniebieski Tylna część - jasno żółta Wstawka - można kontrolować jej aktywność, na szkiełku zegarkowym mieszamy 1 krople ejakulatu z solą tetrazolu, inkubujemy w 120˚C, robimy rozmaz, utrwalamy w formalinie (1 część formaliny/4 części płynu fizjologicznego), suszymy, oglądamy, mitochondria, widać niebieskie ziarna.
- 26. Z WADAMI GŁÓWNYMI Z WADAMI PODRZĘDNYMI Zmiany wpływające na płodność powstałe podczas spermatogenezy. Bo może mieć 15% Pojedyncze wady 25% Ca,Su, max do 20% Eg max do 20% 1. Niedorozwinięte poszczególne stadia spermatogenezy 2. Podwójne główki, witki 3. Guzowate wady akrosomu, knop defekt, przerwany akroblast 4. Bezgłowe 5. Z diademem 6. Gruszkowate 7. Ze zwężoną głową u podstawy 8. Zatarty kontur głowy 9. Z małą nieprawidłowa główką 10. Luźne nieprawidłowe główki 11. Wstawka w formie korkociągu 12. Z innymi wadami wstawki 13. Z kroplą protoplazmy poł bliżej 14. Z niby kropla 15. Zawinięcie witki w pętle Zmiany morfologiczne powstające w drogach wyprowadzających, przy pobieraniu nasienia i robieniu preparatów, Bo do 25%, jednej <15% 1. zwężenie główki 2. małe główki 3. główki luźne 4. luźne normalne główki 5. oddzielone błony akrosomu 6. odosiowe przesunięcie witki 7. 2 krople protoplazmy w położeniu dalszym 8. 2 pojedyncze pętle witki 9. 2 pętle na bliższym końcu witki komórki olbrzymie nabłonki leukocyty erytrocyty OCENA PLEMNIKÓW
- 28. PRZEŻYWALNOŚĆ PLEMNIKÓW Dotyczy określonej temperatury. 39oC 46.5oC Odczyty do 15 min Bo - umieszczamy w temp 39 i podnosimy o 1o co 15 min, aż do 46.5. Określamy procent plemników. O ruchu prawidłowym. Czas bdb = 60 min. Innych samców określa się w temp pokojowej PRÓBA OPORNOŚCI PLEMNIKÓW Ilość 1% NaCl jaka jest potrzebna do zatrzymania prawidłowego ruchu plemników
- 29. „ samiec nadaje się do rozrodu, jeżeli w oparciu o badanie kliniczne, szczegółowe, specjalistyczne nie stwierdzono u danego samca żadnych wad i zaburzeń wykluczających z rozrodu.” BAKTERIOLOGIA 1. Ilościowe (eza 0.05 ml, rozc. 1:100 i 1:1000-agar krwawy) 2. Jakościowe (identyfikacja gatunków) Ilość bakterii w jednostce objętości. Bo 1ml = 10 000 Su 1ml = 150 000 Eq 1ml = 10 000 Nie może być drobnoustrojów chorobotwórczych i warunkowo chorobotwórczych. -Badanie – 0.05 ml nasienia rozprowadzamy na agarze + krew, wkładamy do cieplarki na 40h. Oglądamy oceniając ilość bakterii. -0.05 nasienia rozrzedzonego i nie rozrzedzonego nanosimy na pożywkę; inkubujemy 48h i 24h w temp pokojowej. Liczymy ilość koloni i mnożymy przez rozcieńczenie.
- 30. Nasienie świeże i konserwowane u Cap i Ov – nie może być bakterii patogennych i warunkowo patogennych. Nasienie Bo, Eq, Su – konserwowane w stanie płynnym lub mrożonym może zawierać wyżej wymienione bakterie 10 000 w 1 ml nasienia buhaja 15 0000/ml w nasieniu knura, 10 000/ml w nasieniu ogiera (pochwa zamknięta). U Eq Przy pochwie otwartej – nie może być bakterii BADANIA BIOCHEMICZNE I CHEMCZNE - indeks fruktolizy -współczynnik odechowy -dehydrogenazy - oporność na rozrzedzenie w 1% NaCl - zawartość DNA - enzymy akrosomalne - kwas sjalowy - ATP-aza - GOT, GPT Plemniki
- 31. -kwas cytrynowy, fruktoza, ergotioneina, inozytol, Zn, - gruczoły Littrego: kwas sjalowy - najądrza: fosfataza zasadowa - prostata: fosfataza kwaśna Osocze: INDEKS FRUKTOLIZY Im większy jest indeks tym większa jest płodność. Określamy zużycie fruktozy przez 1 mld plemników na 1 h/370 stopni Celsjusza określić ilość zużytego tlenu przez nasienie, im większe zużycie tlenu tym lepiej OKRESLENIE WSPÓŁCZYNNIKA ODDECHOWEGO WYKRYWANIE AKTYWNOŚCI DEHYDROGENAZY występuje w wstawkach - kropla nasienia – na wgłębione szkło + kropla soli tetrazolowej – 29 min inkubacji 37 stopni C – rozmaz – utrwalić roztworem formaliny z płynem fizjologicznym 1 : 4 – immersja – 1000 * powiększenie aktywność przejawia się wystąpieniem niebieskiego zabarwienia we wstawkach (punkty) – im więcej tym lepiej
- 32. Bo - niezdatny Białaczka Gruźlica Bruceloza IBR IPV Niedorozwój narządu płciowego - jądra, wnętrostwo, drogi wyprowadzające Zmiany w obrębie prącia i napletka Schorzenia nabyte, procesy zapalne jąder, najądrzy, moszny, Zmiany w ejakulacie Azoospermia Oligospermia Zmiany główne > 50% Zmiany w koncentracji plemników Bo - warunkowo przydatny Schorzenia z poza narządu płciowego. Zapalenie pęcherza moczowego, układu oddechowego, aparatu ruchu. Zmiany w ejakulacie - zmiany barwy, w zakresie % plemników o ruchu prawidłowym, barwienie żywy- martwy poniżej 30%.
- 33. Gatunek: Bo Eq Su Ov Cap Ca Lisy Cun Ejakulat Objętość: ~ 3–6 ml 5–200 ml 200–400 ml 1–1,5 ml ~ 1 ml 1+1+8 ml ~ 6–10 ml ~0,9 ml Gęstość: 1 mln/mm3 300 tys/mm3 1 mln/mm3 400 tys – 2,7 mln/mm3 50 tys – 2 mln/mm3 Nasienie płynne Ilość: 1,2 ml 20–25 ml 50–100 ml 0,10,2 ml 0,10,2 110 ml 23 ml 0,51 ml Zawartość: 10–12 mln 300 mln 3–5 mld 100 mln 100 mln 150200 mln 150 mln 1012 mln Unasieniani e (od początku rui) 1218 h rektalka 24 h 1624 h 1218 h 1319 dz. 23 polarny 34 rudy Receptal, Biorelina Nasienie mrożone Ilość: 5 ml 810 mln 300 mln 56 mld 20 mln in utero 100 mln in cerv. 25 mln in utero 200 mln in cerv. in vaginae
- 34. Wysoki poziom... ...opieki nad rozrodem...