10. Absolute downloads ‘13
9
Anonymous Proxy
81.432
France
97.471
Poland
118.602
Australia
121.101
Netherlands
124.528
Canada
199.115
United Kingdom
274.888 Russia
291.219
Germany
308.197
China
700.877
United States
1.373.252
15. Bitcoin: de start
12
31 oktober 2008: Bitcoin white paper door Satoshi Nakamoto
03 januari 2009: Bitcoin-netwerk gaat van start
16. Bitcoin: de start
13
31 oktober 2008: Bitcoin white paper door Satoshi Nakamoto
03 januari 2009: Bitcoin-netwerk gaat van start
17. Bitcoin: de start
14
31 oktober 2008: Bitcoin white paper door Satoshi Nakamoto
03 januari 2009: Bitcoin-netwerk gaat van start
18. Bitcoin: gebeurtenissen
15
31 oktober 2008: Bitcoin white paper door Satoshi Nakamoto
03 januari 2009: Bitcoin-netwerk gaat van start
12 januari 2009: Eerste bitcoin-transactie
19. Bitcoin: gebeurtenissen
15
31 oktober 2008: Bitcoin white paper door Satoshi Nakamoto
03 januari 2009: Bitcoin-netwerk gaat van start
12 januari 2009: Eerste bitcoin-transactie
22 mei 2010: 2 pizza's verkocht voor 10.000 bitcoin
20. Bitcoin: gebeurtenissen
15
31 oktober 2008: Bitcoin white paper door Satoshi Nakamoto
03 januari 2009: Bitcoin-netwerk gaat van start
12 januari 2009: Eerste bitcoin-transactie
22 mei 2010: 2 pizza's verkocht voor 10.000 bitcoin
09-02-2011: 1 bitcoin kost 1 dollar
21. Bitcoin: gebeurtenissen
15
31 oktober 2008: Bitcoin white paper door Satoshi Nakamoto
03 januari 2009: Bitcoin-netwerk gaat van start
12 januari 2009: Eerste bitcoin-transactie
22 mei 2010: 2 pizza's verkocht voor 10.000 bitcoin
09-02-2011: 1 bitcoin kost 1 dollar
14-06-2011: Wikileaks accepteert bitcoin-betalingen
22. Bitcoin: gebeurtenissen
15
31 oktober 2008: Bitcoin white paper door Satoshi Nakamoto
03 januari 2009: Bitcoin-netwerk gaat van start
12 januari 2009: Eerste bitcoin-transactie
22 mei 2010: 2 pizza's verkocht voor 10.000 bitcoin
25 april 2012: Bitonic opent deuren en ontvangt eerste klant
09-02-2011: 1 bitcoin kost 1 dollar
14-06-2011: Wikileaks accepteert bitcoin-betalingen
23. Bitcoin: gebeurtenissen
15
31 oktober 2008: Bitcoin white paper door Satoshi Nakamoto
03 januari 2009: Bitcoin-netwerk gaat van start
12 januari 2009: Eerste bitcoin-transactie
22 mei 2010: 2 pizza's verkocht voor 10.000 bitcoin
25 april 2012: Bitonic opent deuren en ontvangt eerste klant
01 april 2013: Bitcoin bereikt de waarde van 100$
09-02-2011: 1 bitcoin kost 1 dollar
14-06-2011: Wikileaks accepteert bitcoin-betalingen
24. Bitcoin: gebeurtenissen
15
31 oktober 2008: Bitcoin white paper door Satoshi Nakamoto
03 januari 2009: Bitcoin-netwerk gaat van start
12 januari 2009: Eerste bitcoin-transactie
22 mei 2010: 2 pizza's verkocht voor 10.000 bitcoin
25 april 2012: Bitonic opent deuren en ontvangt eerste klant
01 april 2013: Bitcoin op het acht-uur-journaal
01 april 2013: Bitcoin bereikt de waarde van 100$
09-02-2011: 1 bitcoin kost 1 dollar
14-06-2011: Wikileaks accepteert bitcoin-betalingen
25. Bitcoin: gebeurtenissen
15
31 oktober 2008: Bitcoin white paper door Satoshi Nakamoto
03 januari 2009: Bitcoin-netwerk gaat van start
12 januari 2009: Eerste bitcoin-transactie
22 mei 2010: 2 pizza's verkocht voor 10.000 bitcoin
25 april 2012: Bitonic opent deuren en ontvangt eerste klant
01 april 2013: Bitcoin op het acht-uur-journaal
01 april 2013: Bitcoin bereikt de waarde van 100$
09 april 2013: Bitcoin bereikt de waarde van 200$
09-02-2011: 1 bitcoin kost 1 dollar
14-06-2011: Wikileaks accepteert bitcoin-betalingen
26. Bitcoin: gebeurtenissen
15
31 oktober 2008: Bitcoin white paper door Satoshi Nakamoto
03 januari 2009: Bitcoin-netwerk gaat van start
12 januari 2009: Eerste bitcoin-transactie
22 mei 2010: 2 pizza's verkocht voor 10.000 bitcoin
25 april 2012: Bitonic opent deuren en ontvangt eerste klant
01 april 2013: Bitcoin op het acht-uur-journaal
01 april 2013: Bitcoin bereikt de waarde van 100$
09 april 2013: Bitcoin bereikt de waarde van 200$
30 november 2013: Bitcoin bereikt de waarde van 1000$
09-02-2011: 1 bitcoin kost 1 dollar
14-06-2011: Wikileaks accepteert bitcoin-betalingen
27. Bitcoin: gebeurtenissen
15
31 oktober 2008: Bitcoin white paper door Satoshi Nakamoto
03 januari 2009: Bitcoin-netwerk gaat van start
12 januari 2009: Eerste bitcoin-transactie
22 mei 2010: 2 pizza's verkocht voor 10.000 bitcoin
25 april 2012: Bitonic opent deuren en ontvangt eerste klant
01 april 2013: Bitcoin op het acht-uur-journaal
01 april 2013: Bitcoin bereikt de waarde van 100$
09 april 2013: Bitcoin bereikt de waarde van 200$
30 november 2013: Bitcoin bereikt de waarde van 1000$
19 januari 2015: Bitcoin bereikt de waarde van 215$
09-02-2011: 1 bitcoin kost 1 dollar
14-06-2011: Wikileaks accepteert bitcoin-betalingen
28. Bitcoin: gebeurtenissen
15
31 oktober 2008: Bitcoin white paper door Satoshi Nakamoto
03 januari 2009: Bitcoin-netwerk gaat van start
12 januari 2009: Eerste bitcoin-transactie
22 mei 2010: 2 pizza's verkocht voor 10.000 bitcoin
25 april 2012: Bitonic opent deuren en ontvangt eerste klant
01 april 2013: Bitcoin op het acht-uur-journaal
01 april 2013: Bitcoin bereikt de waarde van 100$
09 april 2013: Bitcoin bereikt de waarde van 200$
30 november 2013: Bitcoin bereikt de waarde van 1000$
19 januari 2015: Bitcoin bereikt de waarde van 215$
08 mei 2017: Bitcoin bereikt de waarde van 1575$
09-02-2011: 1 bitcoin kost 1 dollar
14-06-2011: Wikileaks accepteert bitcoin-betalingen
32. Bank
19
Daan Bank Rekening #
TAN-code
ACTIE
Formule Handtekening
ACTIE
Rekening #
Signature
1
2
3 Bank check
33. Bank
20
ACTIE = Ik, Daan Kleiman, wil 50 euro overmaken naar Jeroen.
Daan Bank Rekening #
TAN-code
ACTIE
Formule Handtekening
1
2
ACTIE
Rekening #
Signature
3 Bank check
34. Bank
21
ACTIE = Ik, Daan Kleiman, wil 50 euro overmaken naar Jeroen.
Daan Bank Rekening #
TAN-code
ACTIE
Formule Handtekening
ACTIE
Rekening #
Handtekening
1
2
3 Bank check
35. Eigenschappen van een bank
22
Grootboek
centrale
server
‣ Balansen
• Centraal opgeslagen op server
• Laatste pagina openslaan
‣ Bankrekeningen
• Namen
• Op basis van persoonsgegevens
‣ Consensus mechanisme
• Dmv clearing
• Controle door Bank, DNB, ECB, etc.
36. Digitaal geld beheerd door Bank
23
• Gebaseerd op vertrouwen
‣ Balansen goed bijhouden
‣ Transacties niet terugdraaien
‣ Identiteitsfraude
‣ Toegang blijven verlenen (Griekenland)
‣ Überhaupt het geld op de balans hebben (Cyprus)
• Dat er niet meer euro's in het systeem komen (inflatie)
37. Be Your Own Bank
24
Prive sleutel
ACTIE
Formule Handtekening
ACTIE
Prive sleutel
Handtekening
1
2
3 Formule check
Daan
Prive sleutel Formule Publieke sleutel
38. Be Your Own Bank
25
ACTIE = Ik, Daan Kleiman, wil 0,5 BTC overmaken naar Jeroen
Prive sleutel Formule Public Key
Prive sleutel
ACTIE
Formule Handtekening
ACTIE
Publieke sleutel
Handtekening
1
2
3 Formule CHECK
Daan
39. Bank
26
Private Key Formule Public Key
Private Key
ACTIE
Formule Handtekening
ACTIE
Public Key
Handtekening
1
2
3 Formule check
ACTIE = Ik, Daan Kleiman, wil 0,5 BTC
overmaken naar Jeroen
Daan
Daan Bank Rekening #
TAN-code
ACTIE
Formule Handtekening
ACTIE
Rekening #
Handtekening
Bank check
ACTIE = Ik, Daan Kleiman, wil 50 euro
overmaken naar Jeroen
Be Your Own Bank
40. `
Wiskundige concepten
27
✓ ECDSA
[elliptic curve)
‣ Prof. Dr. Bas Edixhoven
‣ Hoogleraar Wiskunde
‣ Universiteit Leiden
✓ P2P
‣ Prof. Dr. Christoph Sorge
‣ Hoogleraar Computer Sience
‣ Universität Paderborn
✓ Mining / hashing
‣ Nicolas T. Courtois
‣ Hoogleraar Cryptografie
‣ University College London
~ 20 jaar oude concepten gecombineerd:
Bitcoin
42. Verschil Bank & Bitcoin
29
Grootboek Bank Grootboek Bitcoin
central
server
‣ Balansen
• Centraal opgeslagen op server
• Laatste pagina openslaan
‣ Transacties
• Decentraal via P2P-netwerk
• Zijn gekoppeld
‣ Bankrekeningen
• Namen
• Op basis van persoonsgegevens
‣ Bitcoin adressen
• Identiteiten
• Op basis van Cryptografie (publieke en privé sleutels)
‣ Consensus mechanisme
• Dmv clearing
• Controle door Bank, DNB, ECB, etc.
‣ Consensus mechanisme
• Dmv wiskunde (mining / hashing)
• Controle door P2P-netwerk (nodes)
43. Public & private key
30
• Publieke sleutel (Bitcoin-address)
‣ 1K6yLbopVMkBXFwTkFsEnt1W3dAnvrQQiY
• Bijbehorende Prive sleutel
‣ 5Jb3AYPpTWuVoDE7X7wfZ7Ew4V4eDYA8kHPNsCzTqfSCwh2z9iP
• Elliptic Curve Cryptografie
‣ Onmogelijk om met publiek sleutel de privé sleutel te berekenen
45. Opslag
31
✓ De keys kunnen op meedere plekken zijn opgeslagen
‣ Op een usb-stick
46. Opslag
31
✓ De keys kunnen op meedere plekken zijn opgeslagen
‣ Op een usb-stick
‣ Uitgeprint in een kluis
47. Opslag
31
✓ De keys kunnen op meedere plekken zijn opgeslagen
‣ Op een usb-stick
‣ Uitgeprint in een kluis
‣ In de cloud (google drive, dropbox)
48. Opslag
31
✓ De keys kunnen op meedere plekken zijn opgeslagen
✓ Meerdere mensen kunnen toegang hebben tot de wallets
‣ Op een usb-stick
‣ Uitgeprint in een kluis
‣ In de cloud (google drive, dropbox)
61. Transacties schematisch
42
TX
TX
TX
Carol (1 BTC)
Carol (1 BTC)
Daan (1 BTC)
TX
TX
TX
TX
Daan (2 BTC)Alice (1 BTC)
Alice (1 BTC)
Bob (1 BTC)
✓ Transacties zijn aan elkaar gekoppeld
62. Transacties schematisch
42
TX
TX
TX
Carol (1 BTC)
Carol (1 BTC)
Daan (1 BTC)
TX
TX
TX
TX
Daan (2 BTC)Alice (1 BTC)
Alice (1 BTC)
Bob (1 BTC)
✓ Transacties zijn aan elkaar gekoppeld
Daan (1,5 BTC)
63. Transacties schematisch
42
TX
TX
TX
Carol (1 BTC)
Carol (1 BTC)
Daan (1 BTC)
TX
TX
TX
TX
Daan (2 BTC)Alice (1 BTC)
Alice (1 BTC)
Bob (1 BTC)
✓ Transacties zijn aan elkaar gekoppeld
Carol (0.5 BTC)
Daan (1,5 BTC)
64. Transacties schematisch
42
TX
TX
TX
Carol (1 BTC)
Carol (1 BTC)
Daan (1 BTC)
TX
TX
TX
TX
Daan (2 BTC)Alice (1 BTC)
Alice (1 BTC)
Bob (1 BTC)
✓ Transacties zijn aan elkaar gekoppeld
Carol (0.5 BTC)
Daan (1,5 BTC)
65. Transacties schematisch
43
TX
TX
TX
Carol (1 BTC)
Carol (1 BTC)
Daan (1 BTC)
TX
TX
TX
Alice (1 BTC)
Alice (1 BTC)
Bob (1 BTC)
✓ Transacties zijn aan elkaar gekoppeld
✓ Privacy probleem
66. Transacties schematisch
43
TX
TX
TX
Carol (1 BTC)
Carol (1 BTC)
Daan (1 BTC)
TX
TX
TX
TX
Alice (1 BTC)
Alice (1 BTC)
Bob (1 BTC)
✓ Transacties zijn aan elkaar gekoppeld
✓ Privacy probleem
67. Transacties schematisch
43
TX
TX
TX
Carol (1 BTC)
Carol (1 BTC)
Daan (1 BTC)
TX
TX
TX
TX
Alice (1 BTC)
Alice (1 BTC)
Bob (1 BTC)
✓ Transacties zijn aan elkaar gekoppeld
Daan (1,5 BTC)
✓ Privacy probleem
68. Transacties schematisch
43
TX
TX
TX
Carol (1 BTC)
Carol (1 BTC)
Daan (1 BTC)
TX
TX
TX
TX
Alice (1 BTC)
Alice (1 BTC)
Bob (1 BTC)
✓ Transacties zijn aan elkaar gekoppeld
Carol (0.5 BTC)
Daan (1,5 BTC)
✓ Privacy probleem
71. Anonimiteit
44
• Maar Bitcoin is toch anoniem?
• Deels:
‣ Maar, iedereen kan zelf adressen maken
‣ Transacties zijn gekoppeld, dus te volgen
72. Anonimiteit
44
• Maar Bitcoin is toch anoniem?
• Deels:
‣ Maar, iedereen kan zelf adressen maken
‣ Dus iedereen kan meerdere adressen maken
‣ Transacties zijn gekoppeld, dus te volgen
73. Anonimiteit
45
✓ Als Carol een nieuw adres aanmaakt
✓ En ik Carol een nieuw adres geef
TX
TX
TX
Carol (1 BTC)
Carol (1 BTC)
Daan (1 BTC)
TX
TX
TX
TX
1xKqR... (0,5 BTC)
1Lz4n... (1,5 BTC)Alice (1 BTC)
Alice (1 BTC)
Bob (1 BTC)
76. Anonimiteit
46
✓ Daan verstuurt 2,5 BTC
TX
TX
1xKqR... (0,5 BTC)
1Lz4n... (1,5 BTC)
Daan (1 BTC)
TX Persoon X (2,5 BTC)
Carol (1 BTC)
Carol (1 BTC)
TX
TX
✓ Met een grote database en goede software is veel mogelijk.
81. Samengevat:
51
✓ Transacties zijn aan elkaar verbonden
✓ En daardoor controleerbaar
✓ Worden gecontroleerd door “full nodes”
✓ Bij goedkeuring worden transacties doorgestuurd naar de miners
82. Maar ook:
52
✓ Transacties hebben input & outputs
✓ Transacties hebben een betaalscript
✓ Hierdoor zijn transacties te programmeren.
97. Mining - P2P netwerk
67
N3
N7
N6
N8
N13
N10
N11
Nx
N2
N5
N4
Nxx
N15
N14
N9
N16
N17
Tx1
N1
1 BTC
N12Tx2
Consensus: 1 computer op de wereld moet deze keuze maken - elke 10 minuten
98. Mining
68
Mining heeft nog 2 functies:
✓ Bijschrijven van transacties in het grootboek (beloning: fee p/tx)
✓ Block reward: introduceren van nieuwe bitcoins in het systeem (op dit
moment 12,5 BTC)
100. Mining
70
Consensus door middel van Proof of work
1) Een stuk data dat moeilijk is om te maken: duur, tijdsintensief
2) Maar, makkelijk te controleren
118. Chain van blocks
82
‣ Willekeurig nummer (proof of work)
‣ De hash van het vorige block (laatste pagina grootboek)
‣ Transactie 1
➡ 12,5 bitcoin beloning naar eigen adres
➡ De fees van onderstaande transacties
‣ Transactie 2
‣ Transactie 3
‣ ...
‣ Willekeurig nummer (proof of work)
‣ De hash van het vorige block (laatste pagina grootboek)
‣ Transactie 1
➡ 12,5 bitcoin beloning naar eigen adres
➡ De fees van onderstaande transacties
‣ Transactie 2
‣ Transactie 3
‣ ...
‣ Willekeurig nummer (proof of work)
‣ De hash van het vorige block (laatste pagina grootboek)
‣ Transactie 1
➡ 12,5 bitcoin beloning naar eigen adres
➡ De fees van onderstaande transacties
‣ Transactie 2
‣ Transactie 3
‣ ...
✓ Gemiddeld elke 10 minuten wordt consensus bereikt
✓ In de huidige vorm maximaal 1 mb ~ 7 transacties per seconde
✓ Veiligheid gegarandeerd door een decentraal consensus mechanisme (rekenkracht)
✓ 3,785,737,354 GH/s
119. Chain van blocks
82
‣ Willekeurig nummer (proof of work)
‣ De hash van het vorige block (laatste pagina grootboek)
‣ Transactie 1
➡ 12,5 bitcoin beloning naar eigen adres
➡ De fees van onderstaande transacties
‣ Transactie 2
‣ Transactie 3
‣ ...
‣ Willekeurig nummer (proof of work)
‣ De hash van het vorige block (laatste pagina grootboek)
‣ Transactie 1
➡ 12,5 bitcoin beloning naar eigen adres
➡ De fees van onderstaande transacties
‣ Transactie 2
‣ Transactie 3
‣ ...
‣ Willekeurig nummer (proof of work)
‣ De hash van het vorige block (laatste pagina grootboek)
‣ Transactie 1
➡ 12,5 bitcoin beloning naar eigen adres
➡ De fees van onderstaande transacties
‣ Transactie 2
‣ Transactie 3
‣ ...
✓ Gemiddeld elke 10 minuten wordt consensus bereikt
✓ In de huidige vorm maximaal 1 mb ~ 7 transacties per seconde
✓ Veiligheid gegarandeerd door een decentraal consensus mechanisme (rekenkracht)
✓ 3,785,737,354 GH/s
120. Chain van blocks
82
‣ Willekeurig nummer (proof of work)
‣ De hash van het vorige block (laatste pagina grootboek)
‣ Transactie 1
➡ 12,5 bitcoin beloning naar eigen adres
➡ De fees van onderstaande transacties
‣ Transactie 2
‣ Transactie 3
‣ ...
‣ Willekeurig nummer (proof of work)
‣ De hash van het vorige block (laatste pagina grootboek)
‣ Transactie 1
➡ 12,5 bitcoin beloning naar eigen adres
➡ De fees van onderstaande transacties
‣ Transactie 2
‣ Transactie 3
‣ ...
‣ Willekeurig nummer (proof of work)
‣ De hash van het vorige block (laatste pagina grootboek)
‣ Transactie 1
➡ 12,5 bitcoin beloning naar eigen adres
➡ De fees van onderstaande transacties
‣ Transactie 2
‣ Transactie 3
‣ ...
✓ Gemiddeld elke 10 minuten wordt consensus bereikt
✓ In de huidige vorm maximaal 1 mb ~ 7 transacties per seconde
✓ Veiligheid gegarandeerd door een decentraal consensus mechanisme (rekenkracht)
✓ 3,785,737,354 GH/s
147. Gartner Hype Cycle
105
Blockchain
technology
Bitcoin
Visibility
Technology
Trigger
Peak of Inflated
Expectations
Trough of
Disillusionment
Slope of
Enlightenment
Plateau of
Productivity
Maturity
Gartner Hype Cycle
Technology
Trigger
Peak of Inflated
Expectations
Trough of
Disillusionment
Slope of
Enlightenment
Plateau of
Productivity
Maturity
Visibility Blockchain
technology
Bitcoin
148. Wanneer gebruik je een blockchain?
106
• Niet ontworpen voor hoge snelheid en grote opslag
✓ Een blockchain is decentraal
✓ Wordt overschat in veel "flashy" implementaties
• Een blockchain kan een oplossing bieden wanneer het voldoet aan:
1. Er een database is benodigd
2. Er veel mensen naar deze database moeten kunnen schrijven
3. De betrokken partijen elkaar niet vertrouwen
4. Er geen enkele gedeelde vertrouwde partij is
149. De “regels” van het Bitcoin Protocol
107
The
Bitcoin Protocol
gemiddeld elke 10 minuten wordt consensus bereikt
ruimte voor max 1mb in block ~ 7 transacties p/sec
mining reward halveert elke 4 jaar
mining algoritme Proof of Work (sha256)
deelbaar tot 8 cijfers achter de komma
etc
150. De “regels” van het Bitcoin Protocol
107
The
Bitcoin Protocol
gemiddeld elke 10 minuten wordt consensus bereikt
ruimte voor max 1mb in block ~ 7 transacties p/sec
mining reward halveert elke 4 jaar
mining algoritme Proof of Work (sha256)
deelbaar tot 8 cijfers achter de komma
etc
verander de “regels”
151. De “regels” van het Bitcoin Protocol
107
The
Bitcoin Protocol
gemiddeld elke 10 minuten wordt consensus bereikt
ruimte voor max 1mb in block ~ 7 transacties p/sec
mining reward halveert elke 4 jaar
mining algoritme Proof of Work (sha256)
deelbaar tot 8 cijfers achter de komma
etc
ALT
coin
meer dan 600 verschillende coins?
verander de “regels”
161. Visie accountants & controllers
117
• “Trusted Third parties”
✓ Registreren van landeigendom, bedrijfsgegevens, IE, huwelijksakten, etc
✓ Verhandelen van aandelen, certificaten, eigendom, etc
✓ Microtransacties ~ nieuwe verdienmodellen (vb Brave browser, 21 inc)
• Wat zijn mogelijkheden?
✓ Accountant / controller = een ‘node’ in het netwerk
✓ Euro-coin die bij elke transactie direct een x% stuurt naar de wallet van belastingdienst
✓ Bankieren wordt decentraal
✓ Currencies worden competitief
162. Tot slot
118
• Belangrijkste take-aways:
✓ Bitcoin is een protocol
✓ Consensusmechanisme
✓ Een “echte” blockchain heeft beperkingen