5. 5
1. Naitatalakay ang mga Ideolohiyang politikal at ekonomiko sa
hamon ng establisadong institusyon ng lipunan
Mga Layunin:
2. Nakapagbibigay ng halimbawa ng mga bansa na nagtataguyod
ng mga ideolohiyang politikal at ekonomiko sa hamon ng matatag
na institusyon ng lipunan
3. natutukoy ang mahahalagang katangian ng mga ideolohiyang
politikal at ekonomiko sa hamon ng establisadong institusyon ng
lipunan
6. Kapitalismo
Tumutukoy ito sa isang sistemang pangkabuhayan kung saan ang produksiyon,
distribusyon, at kalakalan ay kontrolado ng mga pribadong mangangalakal hanggang sa
maging maliit na lamang ang papel ng pamahalaan sa mga patakarang pangkabuhayan.
Presentation title
6
7. Demokrasya
Ang kapangyarihan ng pamahalaan ay nasa kamay ng mga tao. Maaaring makilahok ang mga
mamamayan nang tuwiran o di-tuwiran. Tinatawag na direct o tuwirang demokrasya kung ibinoboto
ng mamamayan ang gusto nilang mamuno sa pamahalaan. Karaniwang pumipili ang mga tao, sa
pamamagitan ng halalan, ng mga kinatawan na siyang hahawak sa kapangyarihan o pamahalaan sa
ngalan nila. Di-tuwiran ang demokrasya kung ang ibinoboto ng mamamayan ay mga kinatawan nila
sa pamahalaan na siya namang pipili ng mga pinuno sa pamahalaan.
Presentation title
7
8. Awtoritaryanismo
Isang uri ito ng pamahalaan na kung saan ang namumuno ay may lubos na kapangyarihan. Makikita
ito sa pamahalaan ng Iran, kung saan ang namumuno ay siya ring puno ng relihiyon ng estado, ang
Islam.
Presentation title
8
9. Totalitaryanismo
Pinamumunuan ng isang diktador o grupo ng taong makapangyarihan. May ideolohiyang
pinaniniwalaan at may partidong nagpapatupad nito. Limitado ang karapatan ng mga mamamayan
sa malayang pagkilos, pagsasalita, at pagtutol sa pamahalaan.
Presentation title
9
10. Monarkiya
Ang kapangyarihan ng pamahalaan ay nasa kamay lamang ng isang tao. Ang pinuno ng sistemang
monarkiya ay karaniwang tinatawag na hari o reyna. Ang kapangyarihan niya ay maaring
natatakdaan o di-natatakdaan. Sa monarkiyang natatakdaan, ang kapangyarihan ng monarko ay
natatakdaan ng Saligang-Batas. Samantala, sa monarkiyang di-natatakdaan ay hawak ng monarkiya
ang buhay at kamatayan ng kanyang mga nasasakupan. Naghahari siya ayon sa kanyang
kagustuhan.
Presentation title
10
11. Sosyalismo
Ito na nakabatay sa patakarang pang-ekonomiya na kung saan ang pamamalakad ng pamahalaan ay
nasa kamay ng isang grupo ng tao. Sila ang nagtatakda sa pagmamay-ari at sa pangangasiwa ng
lupa, kapital, at mekanismo ng produksyon. Nasa kamay rin ng pamahalaan ang mga industriya at
lahat ng mga kailangan sa pagpapabuti ng kalagayan ng mga mamamayan. Halimbawa ng ganitong
pamahalaan ang namayani sa Tsina at ang dating Unyong Sobyet.
Presentation title
11
12. Komunismo
Nilinang ni Karl Marx, isang Alemang pilosopo ang kaisipang ito at pinayabong naman ni Nicolai
Lenin ng Unyong Sobyet at ni Mao Zedong ng Tsina. Ang komunismo ay naghahangad na bumuo ng
isang lipunang walang antas o pag-uuri-uri (classless society) kung saan ang mga salik ng
produksyon ay pag-aari ng lipunan. Sa sistemang ito, ang estado ang may-ari ng produksyon ng
lahat ng negosyo ng bansa
Presentation title
12
13. Sa panahon natin ngayon, mahalaga ba na may maayos at tiyak na ideolohiya na batayan sa
pagpaplano at pagpapasya ng pamahalaan upang makamit ang minimithing kaunlaran?
13
Ang tagumpay ng isang bansa ay nakasalalay sa mamamayan nito. Walang perpektong ideolohiya
na siyang kasagutan sa mga pang-ekonomiko at pulitikang hangarin upang makamit ang pagsulong at
pag-unlad.
Maraming mga ideolohiya ang naglipana sa iba’t ibang dako ng ating daigdig na niyakap sa pag-asang
ito ay magbibigay solusyon sa kanilang problema. May tunggalian ng mga bansa na naganap noon dahil sa
ipinaglalabang ideolohiya.
Ang ideolohiya ay mga paniniwala at pamantayan na siyang nagsisilbing gabay ng pamahalaan upang
makagawa ng mga batas na ipatutupad sa kanilang nasasakupan.
14. “Bilang isang mag-aaral, mahalagang maunawaan natin ang ibat-
ibang ideolohiya upang makabuo din tayo ng tamang pagpapasya
sa pagtugon at pagharap natin sa pang-araw-araw na pamumuhay
sa sa hamon ng establisadong institusyon ng lipunan.
Presentation title
14