Man, vrouw en autisme: een driehoeksrelatie?

MAN, VROUW & AUTISME
Een driehoeksrelatie?

Voorwoord
2-4-2016Rik Hogenakker - NVA Autisme Congres Noord
Levensloopbegeleiding en levensterreinen
Gevraagd
voor het
3
voor het
terrein
‘relaties’
Rik Hogenakker

Voorwoord
Levensloopbegeleiding en levensterreinen
Gevraagd onderwijs
voor het
4
voor het
terrein werk wonen
‘relaties’
vrije tijd oudere
sport leeftijd
Rik Hogenakker relaties

Voorwoord: Levensterrein ‘relaties’
Maar welke relaties? Werk? Familie? Buurt?
De ‘duurzame’ liefdesrelatie tussen twee partners
5

En dat gecombineerd met autisme. Nou en?
6
knap - eerlijk - - trouw - attent - secuur - lief

7
knap - eerlijk - - trouw - attent - secuur - lief
Prinsen op witte paarden zijn dun gezaaid
Of zijn relaties en autisme toch tegenstellingen?

Zomaar wat globale cijfers over Friesland
8

Aantal inwoners: afgerond 650.000
Ruim 1% met een vorm van autisme
Aanname: ongeveer 8.000 personen
9
Aanname: in ‘relatieleeftijd’ circa 6.000
Aanname: 20% in een relatie, circa 1.200

Aantal inwoners: afgerond 650.000
Ruim 1% met een vorm van autisme
10
Aanname: in ‘relatieleeftijd’ circa 6.000
Aanname: 20% in een relatie, circa 1.200
Er is een gespreksgroep NVA ‘partners van’
Gemiddeld circa 12 leden, met wisselingen
Dit is ongeveer 1% - en de andere 99% ? En u?

feiten fabels ervaringen crisisaanpak
analyse
11
tips
weetjes

feiten fabels ervaringen crisisaanpak
rijp & groen
analyse
12
tips
weetjes
Deellezing
m/v & autisme:
Een driehoeksrelatie?

Man, vrouw & autisme: een driehoeksrelatie?
onbekend
13

onbekend
14
diagnose

Aan de hand van vijf thema’s:
A. De rode draad - eigen ervaringen
15

16
B. De partners - de hoofdrolspelers

17
C. Het keerpunt - het benoemen

18
D. De analyse - ook dieper kijken

19
D. De analyse - ook dieper kijken
E. Het herstel - nieuwe balans

A. De rode draad: De lezing De stoornis De visie
B. De partners: De keuze De relatie Het gevoel
C. Het keerpunt: Het gesprek De diagnose De omgang
D. De analyse: De diepte De oorzaak De verdeling
E. Het herstel: De aanpak De uitkomst Het vervolg
20
DE RELATIE IN VIJF THEMA’S

A. De rode draad
persoonlijk
licht
anders
21
anders
maatwerk

A. De rode draad
persoonlijk
eigenwijs
licht
anders shoppen
22
anders shoppen
maatwerk
kritisch
relatie

A. De rode draad
persoonlijk zoek tocht
eigenwijs
licht analytisch
anders shoppen
23
anders shoppen
maatwerk leereffecten
kritisch
ervaringen
relatie
tips

24

A. De rode draad A1. De lezing
‘Rik Hogenakker’, aangenaam
25
- van 1952
- 63 jaar

- echtgenoot
26
- echtgenoot
- vader/zoon
- adviseur
- schrijver
- van 1952 - ideealist
- 63 jaar - analyticus

- echtgenoot - diagnose 2002
27
- echtgenoot - diagnose 2002
- vader/zoon - grensgebied
- adviseur - ASS licht
- schrijver - ‘dioptant’
- van 1952 - ideealist
- 63 jaar - analyticus

Geen workshop, maar een lezing
Een ‘deellezing’: delen van ervaringen
28

Geen workshop, maar een lezing
29
Vragen zijn welkom; discussie achteraf…?
rik.hogenakker@upcmail.nl
als blogger actief op DWJM

30

A. De rode draad A2. De stoornis
Handboek autisme: DSM
(Diagnostical & Statistical Manual of mental disorders)
De DSM is gebaseerd op symptomen
31

DSM-IV (gaand)
32
DSM-IV (gaand)
Autistische stoornis
Stoornis van Asperger
Stoornis van RETT
Desintegratiestoornis
PDD-NOS

DSM-IV (gaand) DSM-5 (komend)
33
Autistische stoornis Autisme Spectrum Stoornis
Stoornis van Asperger - Spectrum: veel variatie
Stoornis van RETT - Zwaarte: mild of ernstig
PDD-NOS

34
Autistische stoornis Autisme Spectrum Stoornis
Stoornis van Asperger - Spectrum: veel variatie
Stoornis van RETT - Zwaarte: mild of ernstig
PDD-NOS … we weten het niet …

‘De foto’
DSM-IV: autisme / asperger / PDD-NOS:
Moeite met sociale interactie
Moeite met communicatie
35
Stereotiepe gedragspatronen

‘De foto’
DSM-IV: autisme / asperger / PDD-NOS:
Moeite met sociale interactie
36
Stereotiepe gedragspatronen
DSM-5: autisme spectrum stoornis:
Moeite met sociale interactie / communicatie
Repetitief gedrag en specifieke interesses

‘De film’
Pervasieve ontwikkelingsstoornis
Autisme werkt breed door
Autisme ontwikkelt zich in de tijd
37
ASS is 4D: diep, divers, dubbel en dynamisch

‘De film’
Pervasieve ontwikkelingsstoornis
Autisme werkt breed door
38
ASS is 4D: diep, divers, dubbel en dynamisch
Autisme is geen vast gegeven
Het is deel van je ontwikkeling
Het verandert je ontwikkeling breed
Autisme en jij veranderen samen

39

A. De rode draad A3. De visie
Het dominante beeld van autisme / ASS
Autisme in 4D Te veel Te weinig
Diepte buitenkant binnenkant
40

41
Diversiteit blauwdruk maatwerk

42
Dubbelheid minnen plussen

43
Dubbelheid minnen plussen
Dynamiek fotografie filmscenario

Uit onvrede en
nieuwsgierigheid:
zelfstudie
44
zelfstudie
onderzoek
hypothese
rapportage
nieuwe kijk
naam ‘DIOP’

Uit onvrede en
nieuwsgierigheid:
zelfstudie
45
zelfstudie
onderzoek
hypothese
rapportage
nieuwe kijk
naam ‘DIOP’

Mijn eigen theorie over autisme heet: DIOP
DIOP: Differente (is: andere)
Informatie
46
Informatie

Informatie
47
Informatie
van de Onbewuste
hersen- Processen

Informatie
48
Informatie
van de Onbewuste
hersen- Processen
Binnenkant, variatie, breedte, groei, uitdaging!
zwartwit pasfoto / breedbeeldfilm in kleur

49

50

51

52

B. De partners
53

B. De partners
54
N?A

B. De partners
55
N?A

56

B. De partners B1. De keuze
Autisme is een hardnekkig gegeven
Oorzaak: voor 90% erfelijke factoren
Autisme verdwijnt niet, groeit juist
57

Autisme is een hardnekkig gegeven
Oorzaak: voor 90% erfelijke factoren
58
Voorzichtige conclusies:
Autisme komt voor in relaties
Er zijn relaties bij met kinderen
Soms niet alleen de partner

De relatiekeuze als sollicitatie:
De neurotypische recruiter:
59
‘Welke valkuilen ziet u voor uzelf, als liefdespartner
in een relatie voor het leven?’

De relatiekeuze als sollicitatie:
60
‘Welke valkuilen ziet u voor uzelf, als liefdespartner
in een relatie voor het leven?’
De autistische sollicitant (eerlijk):
‘Ik heb nogal moeite met sociale interactie, om over
communicatie nog maar te zwijgen. O ja, en ik heb
nogal stereotype en krachtige interesses…’

En toch komt autisme voor in relaties, want:
er zijn verzachtende omstandigheden…
61

62
Verliefdheid: roze bril
Aantrekkelijke verschillen
Twee solitaire geesten

63
Verliefdheid: roze bril
Aantrekkelijke verschillen
Twee solitaire geesten
Er zijn ook sterke kanten
Geen diagnose, of juist wel
Liefde, en geen berekening

De harde werkelijkheid van Peter Hoefnagels:
( Dr. G.P. Hoefnagels, 2011)
64

De keuze is vaak spontaan & onzorgvuldig
65
Geboren vrijgezellen raken in een relatie
Soms klopt de match van de partners niet

66
Geboren vrijgezellen raken in een relatie
Soms klopt de match van de partners niet
Diepe affectieve behoeften duiken later op
Vraagt emotionele aanvulling over en weer
Vraagt een zeker verschil, maar niet te groot

Hoefnagels boodschappenlijst voor de relatiemarkt:
- Vergelijkbare culturele achtergrond
- Kennismakingstijd langer dan twee jaar
67

68
- Vaste relatie niet eerder dan 23 jaar
- Vergelijkbare ideeën over taakverdeling

69
- Goedkeuring door familie en vrienden
- Niet alleen romantische verwachtingen

70
- Goedkeuring door familie en vrienden
- Een goede geestelijke gezondheid
- Niet alleen romantische verwachtingen

71

B. De partners B2. De relatie
Ontwikkeling van de relatie:
Partner
Verwachtingen
72
Relatie
Verwachtingen
Partner

Partner
Verwachtingen
73
Relatie ASS? Huishouding? Kinderen?
Verwachtingen
Partner

Partner
Verwachtingen Bijstelling ?
74
Partner

Partner
75
Partner

Partner
76
Partner

Hoe zou een relatie met ASS kunnen verlopen?
1. Partners weten ervan
77

78
2. Partners weten het niet

79

80

B. De partners B3. Het gevoel
Het gevoel dat er iets niet klopt Lastig
Eén partner over zichzelf
Beide partners over de relatie
Eén partner over de relatie
Eén partner over de ander
81
Eén partner over de ander

Eén partner over zichzelf *
Beide partners over de relatie **
Eén partner over de relatie ****
Eén partner over de ander *****
82

83
Mogelijke aanleidingen voor gevoel
Eigen vermoeden uit waarneming
Trekken / diagnoses in de familie
Verschillende ontwikkeling partners
Reacties / suggesties van anderen

84
Eigen vermoeden uit waarneming *
Trekken / diagnoses in de familie **
Verschillende ontwikkeling partners ***
Reacties / suggesties van anderen ****

85
Eigen vermoeden uit waarneming *
Trekken / diagnoses in de familie **
Verschillende ontwikkeling partners ***
Reacties / suggesties van anderen ****

Op de achtergrond speelt van alles mee:
de roze bril gaat af afstand van oude vrienden
relatie als instituut zorg voor kinderen
86

87
prestatiedruk dynamiek maatschappij
waan van de dag

88
prestatiedruk dynamiek maatschappij
waan van de dag weinig tijd voor elkaar
keuzestress crisistijd financiële basis

Gevoel en wetenschap: scheidingsignalen
( Dr. G.P. Hoefnagels over relaties)
89

Verwachtingen: geen invulling; geen bijstelling
Partners ‘labelen’ elkaar; de relatie bevriest
90

91
Verschillende ontwikkeling / carrièregroei
Specifiek: emancipatie vrouwelijke partner

92
Psychische ziektebeelden duiken (weer) op
Een partner heeft interesse in anderen

93
Psychische ziektebeelden duiken (weer) op
Een partner heeft interesse in anderen
Het kan vriezen (niets doen) of dooien (in gesprek)

94

C. Het keerpunt
Als ASS een rol speelt: hoe bereik je een keerpunt?
95

96

C. Het keerpunt C1. Het gesprek
97

98
Het lastigste gesprek:
Eén partner ziet een cruciaal ‘tekort ‘ bij de ander

99
Het lastigste gesprek:
Eén partner ziet een cruciaal ‘tekort ‘ bij de ander
De beste coach: John Gottman
Ziet in 5 minuten of een stel na 5 jaar nog samen is

In het gesprek / in elk gesprek: vier doodzonden
(John Gottman; wetenschappelijke basis)
100

Brede globale
kritiek
101
kritiek
Minachtende
houding / taal

Brede globale Verdedigende
kritiek tactieken
102
kritiek tactieken
Minachtende Negeren,
houding / taal ontlopen

kritiek tactieken
103
kritiek tactieken

kritiek tactieken
104
kritiek tactieken

Andersom werkt beter, zeker als autisme meespeelt:
minder emoties / duidelijk & feitelijk / eerlijk & trouw
105

Breng klachten
concreet
106
concreet
Blijf elkaar
respecteren

Breng klachten Reageer altijd
concreet constructief
107
Blijf elkaar Blijf samen
respecteren in gesprek

108

Sterk door gevoel
Stefan Konrad
Claudia Hendl
1999
109

Sterk door gevoel
Stefan Konrad
Claudia Hendl
1999
110
Emotionele intelligentie
Gevoelens beheersen
Toetsen en voorbeelden

Hoe tussen partners de optie van ASS aansnijden?
111

Waardevolle gedachten vooraf:
Er is mogelijk een verschil in denkfase.
112

Er is medisch niets tussen gezond en ASS.
113
Hoe sterk en breed zijn de aanwijzingen?

114
Ligt het probleem vooral in de relatie?
Zijn er kansen voor relatietherapie?

115
Ligt het probleem vooral in de relatie?
Zijn er kansen voor relatietherapie?
Er is discussie over het ‘etiket(ten)effect’.
De medische kijk op ASS is in beweging.
Een diagnose is geen doel op zich.

De basis: vermijd de vier doodzonden
116

Hoe lastig is de ‘rolverdeling’? (* tot *****)
Des te lastiger: des te zorgvuldiger
Het zorgvuldigst: begin bij het begin
117

118
Verschillen: soms handig, soms frictie
Benoem wat goed gaat, wat minder
Eerst de hulpvraag; zo nodig het vermoeden

119
Verschillen: soms handig, soms frictie
Benoem wat goed gaat, wat minder
Eerst de hulpvraag; zo nodig het vermoeden
Neem de tijd; stap voor stap verder
Ga uit van een gezamenlijke route
Zorg onderweg voor perspectief

120

C. Het keerpunt C2. De diagnose
Wat het niet is:
een doel op zich
iets op bestelling
121

Wat het niet is:
een doel op zich
iets op bestelling
het ei van Columbus
compleet en duidelijk
122
een vorm van levenslang

Wat het niet is:
een doel op zich
iets op bestelling
het ei van Columbus
123
een vorm van levenslang Wat het wel kan zijn:
Het (grote) keerpunt
Een deskundig oordeel

Wat het niet is:
een doel op zich
iets op bestelling
het ei van Columbus
124
een vorm van levenslang Wat het wel kan zijn:
Het (grote) keerpunt
Een deskundig oordeel
Een stigmatiserend etiket
De weg naar medische hulp
Een handvat voor verandering

De diagnose:
Je moet eerst
125
thuiskomen,
voor je op reis
kunt gaan.

Zijn er alternatieven en varianten?
126

Te overwegen
Second opinion
127
Second opinion

Te overwegen
Second opinion
128
Second opinion
Alleen intern inzetten
De ‘zelfdiagnose’
Werken aan zelfinzicht

Te overwegen
Second opinion
129
Second opinion
Jezelf zien als ‘dioptant’
Assertief oplossen
Weer laten intrekken

Te overwegen Af te raden
Second opinion Struisvogelpolitiek
130
Second opinion
Assertief oplossen
Struisvogelpolitiek

131
Second opinion
Assertief oplossen
Struisvogelpolitiek
Diagnose shoppen
De diagnose afwijzen
De diagnose parkeren

132
Second opinion
Assertief oplossen
Struisvogelpolitiek
Diagnose shoppen
De diagnose afwijzen
De diagnose parkeren
Gelegenheidsgebruik
De verklaring voor alles
De pseudo diagnose

133

C. Het keerpunt C3. De omgang
134

135

Vaak sterke focus
op symptomen ASS
136
op symptomen ASS

Vaak sterke focus
op symptomen ASS
137
op symptomen ASS

Vaak sterke focus
op symptomen ASS
138
op symptomen ASS

Voor de zekerheid, als extra vangnet:
Herhaling Peter Hoefnagels: scheidingsignalen…
139

Lege, loze verwachtingen
Partners ‘labelen’ elkaar
140
Verschil in ontwikkeling
Emancipatie vrouw
Psychische ziektebeelden
Veel interesse in anderen

Lege, loze verwachtingen
141
Verschil in ontwikkeling
Emancipatie vrouw
Psychische ziektebeelden
Veel interesse in anderen Het kan:
- vriezen (niets doen)
- of dooien (in gesprek)

Herhaling vangnet van Gottman, voor gesprekken:
142

Herhaling vangnet van Gottman, voor gesprekken:
143

NB: We zijn natuurlijk aan het smokkelen… Want:
Hoefnagels en Gottman zijn voor neurotypicals!
144

Toch…? Of misschien niet alleen?
145

De maatschappij
146
De maatschappij
is neurotypisch

De maatschappij
147
De maatschappij
is neurotypisch
afspraken

De maatschappij
148
De maatschappij
is neurotypisch normen
waarden
afspraken
(leef-)regels
wetten
afspraken

De maatschappij
149
De maatschappij
is neurotypisch normen
waarden
afspraken
‘Liever niet, (leef-)regels
maar zonder wetten
regels gaat het fout’
afspraken

De maatschappij Mensen met ASS
150
is neurotypisch normen kennen regulering
waarden
afspraken
‘Liever niet, (leef-)regels
maar zonder wetten
regels gaat het fout’
afspraken aansluiting

151
is neurotypisch normen kennen regulering
waarden
afspraken
‘Liever niet, (leef-)regels ‘Ik heb mijn
maar zonder wetten eigen regels, en
regels gaat het fout’ kan andere bijleren’
afspraken aansluiting

Conclusie: leefregels kunnen partners verbinden:
een brug tussen ‘gewoon’ en autistisch
152

1. (Ver)ken je partner Gottmans leefregels
voor relaties
153
voor relaties

2. Waardeer je partner voor relaties
154
3. Richt je op je partner
4. Luister naar je partner

155
3. Richt je op je partner
4. Luister naar je partner
5. Los samen problemen op
6. Blijf praten over conflicten
7. Werk samen aan zingeving

156

D. De analyse
autisme
157
autisme
als
waaier

D. De analyse
autisme
u i t e r l i j k e
s y m p t o m e n
158
autisme
als
waaier
i n n e r l i j k e
o o r z a k e n

D. De analyse
autisme
Gedragsmatige symptomen van ASS
Medische diagnose: ASS of niet
u i t e r l i j k e
s y m p t o m e n
159
autisme
als
waaier
i n n e r l i j k e
o o r z a k e n

D. De analyse
autisme
Bewuste innerlijke symptomen
u i t e r l i j k e
s y m p t o m e n
160
autisme
als
waaier
i n n e r l i j k e
o o r z a k e n
DIOP zoekt hier de kernfactor van ASS

D. De analyse
autisme
Bewuste innerlijke symptomen
u i t e r l i j k e
s y m p t o m e n
161
autisme
als
waaier
i n n e r l i j k e
o o r z a k e n
DIOP zoekt hier de kernfactor van ASS
Onbewuste innerlijke veranderingen
Neurobiologische oorzaken van ASS

162

D. De analyse D1. De diepte
autisme
u i t e r l i j k e
s y m p t o m e n
163
autisme
als
waaier
i n n e r l i j k e
o o r z a k e n

autisme
Dubbelheid: minnen en plussen
Medische diagnose: minnen
u i t e r l i j k e
s y m p t o m e n
164
autisme
als
waaier
i n n e r l i j k e
o o r z a k e n

autisme
Diversiteit: innerlijke symptomen
wat merk je zelf?
u i t e r l i j k e
s y m p t o m e n
165
autisme
als
waaier
i n n e r l i j k e
o o r z a k e n
Diepte: waarnemingen,
emoties, gedachten

autisme
Diversiteit: innerlijke symptomen
wat merk je zelf?
u i t e r l i j k e
s y m p t o m e n
166
autisme
als
waaier
i n n e r l i j k e
o o r z a k e n
Diepte: waarnemingen,
emoties, gedachten
Onbewuste innerlijke veranderingen
niet waarneembaar
Neurobiologische oorzaken van ASS
erfelijkheid, geboorte

Mijn beeld van het achtergrond
autismespectrum:
167

autismespectrum:
Neurotypisch centrum
168

autismespectrum:
169
Rondom uitlopers
met ‘gespecialiseerden’

autismespectrum:
170
Rondom uitlopers
met ‘gespecialiseerden’
Daarbinnen relatief
veel autisme

Eigenschappen van achtergrond
dit autismespectrum:
171

Autisme heeft
diverse oorzaken
172
diverse oorzaken

Autisme heeft
diverse oorzaken
173
diverse oorzaken
Oorzaken liggen vaak
in uitlopers van ‘assen’

Autisme heeft
diverse oorzaken
174
diverse oorzaken

Autisme heeft
diverse oorzaken
175
diverse oorzaken
Voorbeelden van ‘assen’:
testosteron, waarnemen, prikkels, emoties, intelligentie

Dimensies van achtergrond
176

Diepte (1):
individu 1
177
individu 1

2
Diepte (1):
individu 1
178
individu 1
Diversiteit (2):
‘uitlopers’

Dimensies van 3 achtergrond
2
Diepte (1):
individu 1
179
individu 1
Diversiteit (2):
‘uitlopers’
Dubbelheid (3):
anders / speciaal

Dimensies van 3 achtergrond
2
Diepte (1):
individu 1
180
individu 1
Diversiteit (2):
‘uitlopers’
Dubbelheid (3):
anders / speciaal
Dynamiek (4): 4
ontwikkeling naar een ‘werkbare positie’

Praktische aanpak (alle leefgebieden):
181

Vul je diagnose aan: minnen en plussen
Zet op de rij welke symptomen je zelf voelt
182

Observeer jezelf in het dagelijks leven
Houd bij waar je zoal tegenaan loopt
183
Kijk wat volgens jou wel / niet goed gaat

184
Bedenk wat je anders zou kunnen doen
Kijk wat je kunt met je plussen en minnen

185
Bedenk wat je anders zou kunnen doen
Kijk wat je kunt met je plussen en minnen
Nog praktischer: volg gesprekstherapie
Bijvoorbeeld: cognitieve gedragstherapie

En wat doet de partner al die tijd?
‘Partneren’
186

‘Partneren’
Observeren
187
Observeren
Meeleven
Klankborden

‘Partneren’
Observeren
188
Observeren
Meeleven
Klankborden
Meedenken
Spiegelen
Bewustworden

‘Partneren’
Observeren
189
Observeren
Meeleven
Klankborden
Meedenken
Spiegelen
Bewustworden

‘Partneren’ Twee zelfbeelden
Observeren individueel
190
Meeleven Overeenkomsten
Klankborden gezamenlijk
Meedenken
Spiegelen
Bewustworden

‘Partneren’ Twee zelfbeelden
191
Meeleven Overeenkomsten
Klankborden gezamenlijk
Meedenken Verschillen
Spiegelen versterkend
Bewust worden Verschillen
verstorend

192

D. De analyse D2. De oorzaak
Een dip of een crisis in de relatie
--- En de oorzaak is: autisme? Ja en nee ---
193

Mogelijke andere / bijkomende oorzaken:
194

Een ‘slordige’ partnerkeuze (Hoefnagels)
195
Gemiste scheidingsignalen (Hoefnagels)

196
De ‘hoofdzonden’ in gesprekken (Gottman)
Negeren van leefregels voor relaties (Gottman)

197
De ‘hoofdzonden’ in gesprekken (Gottman)
Negeren van leefregels voor relaties (Gottman)
Een te grote focus op autisme alleen
Problemen binnen andere leefgebieden
Onoverbrugbare verschillen, enz. enz. enz.

Accent op de verschillen
198

Achtergrond, milieu, cultuur
Verschijning, houding, gedrag
199

Persoonlijkheid, karakter, leeftijd
Opleiding, ervaring, werkomgeving
200
Visie op partnerschap, relatie, kinderen

201

202

203

204

Het verschil: man / vrouw
Niet uitgediept, want is ‘een verhaal apart’
Aandachtspunten:
205

Aandachtspunten:
Mannen en vrouwen verschillen…
206
Autisme man / vrouw verschilt

Aandachtspunten:
207
Bij mannen is meer autisme
Bij vrouwen is het beeld vager

Aandachtspunten:
208
Bij mannen is meer autisme
Bij vrouwen is het beeld vager
Visie Simon Baron-Cohen:
Vrouwen: Mannen:
Empathischer? Systematischer?

M/V Het verschil
Simon Baron Cohen
2003
209

M/V Het verschil
Simon Baron Cohen
2003
Waarom mannen en
vrouwen verschillend
210
denken en doen

M/V Het verschil
Simon Baron Cohen
2003
Waarom mannen en
211
denken en doen
Testen (niet diagnostisch):
Empathie quotient
Systeem ontwerp quotient
Autisme spectrum quotient

212

D. De analyse D3. De verdeling
De partners hebben nu een beeld van:
213

Diepte, Diversiteit en Dubbelheid van ASS
Andere aandachtspunten in de relatie
214

In de relatie is dit een gedeelde verantwoordelijkheid
215
Maar een relatie is ook teamwork = verdeling

216
Maar een relatie is ook teamwork = verdeling
Partnerrol Partnerrol
Afspraken Afspraken
Taakverdeling Taakverdeling

217

Herstellen in de zin van:
‘opnieuw uitvinden’
E. Het herstel
218

Opnieuw uitvinden van:
E. Het herstel
- autisme
219

E. Het herstel
- autisme
- autisme en de relatie
220

E. Het herstel
- autisme
- de relatie van partner & partner
221

E. Het herstel
- autisme
- de relatie van partner & partner
- partner
- partner
222

223

Herstel? “Autisme is niet te genezen” Hoewel…
E. Het herstel E1. De aanpak
224

neurotypisch --- autistisch
gezond ~99% 1,.. % stoornis
225

226
diep, divers
dubbel --/+
dynamisch

227
diep, divers diep, divers
dubbel --/+ dubbel --/+
dynamisch dynamisch

228
dynamisch dynamisch

229
dynamisch dynamisch
neurotypisch
gezond; norm

230
dynamisch ontwikkeling dynamisch
neurotypisch
gezond; norm

231
neurotypisch ‘dioptant’
gezond; norm

232
neurotypisch ‘dioptant’
gezond; norm gezond; anders

233
neurotypisch ‘dioptant’ autistisch
gezond; norm gezond; anders 0,..% stoornis

De relatie Van auti naar diop
234

neuro relatie auti
235
neuro relatie diop auti

neuro relatie auti
236
in relatie in relatie

neuro relatie auti
237

neuro relatie auti
238
dynamisch

neuro relatie auti
239
dynamisch
autistisch
stoornis

neuro relatie auti
240
dynamisch dynamisch
autistisch
stoornis

neuro relatie auti
241
dynamisch dynamisch
neurotypisch autistisch
gezond stoornis

neuro relatie auti
242
neurotypisch autistisch
gezond stoornis

neuro relatie auti
243
gezond; norm stoornis

neuro relatie auti
244
gezond; norm gezond; anders stoornis

neuro relatie auti
245
gezond; norm gezond; anders stoornis

Met zelf doen en / of hulp naar maatwerk
Vandaag veel instanties aanwezig
246

Ervarings- en zelfhulpboeken
Informatie op internet
Gesprekstherapie specifiek / regulier
Medicatie: regulier / natuur
247

Informatie op internet
Gesprekstherapie specifiek / regulier
Medicatie: regulier / natuur
Gespreksgroepen lotgenoten
Relatietherapie specifiek / regulier
248

249

E. Het herstel E2. De uitkomst
250

1
Driehoeksrelatie?
251

2
Diagnose
1
Driehoeksrelatie?
252

2
Diagnose
1
Driehoeksrelatie? Diep, Divers
en Dubbel
253

2 3
Diagnose
1
en Dubbel
254

2 3
Diagnose Dynamiek
1
en Dubbel
255

De ‘uitkomst’ betekent ook:
kom eruit; blijf niet altijd in
de ‘autisme-tunnel’ rijden
256

Houd het breed; kijk naar / lees over:
257
Autisme en psychologie / neurologie
Relaties met en zonder autisme

258
Mannen met en zonder autisme
Vrouwen met en zonder autisme
M / V met en zonder autisme

259
Mannen met en zonder autisme
Vrouwen met en zonder autisme
M / V met en zonder autisme

260

E. Het herstel E3. Het vervolg
Ik ga uit van een toekomst waarin:
261

ASS diagnoses vier dimensies hebben
Diep, Divers, Dubbel & Dynamisch
262

263
een diagnose niet in beton is gegoten

264
herstel wordt erkend: ASS anders

265
relaties uit de kunnen stappen

266
relaties uit de kunnen stappen

Man, vrouw en autisme: een driehoeksrelatie?

Recommended

Recommended

More Related Content

Featured

Featured (20)

Man, vrouw en autisme: een driehoeksrelatie?