Projekt rewitalizacji Parku drzewnego w Starym Wielisławiu

1. PROJEKT
REWITALIZACJI
PARKU DRZEWNEGO
W
STARYM WIELISŁAWIU
Łucja Brzezińska I TAK

2. Inwentaryzacja dendrologiczna

3. 1. Dąb (Quercus robur)
• Pąki: Wielołuskowe, skupione po kilka na końcu gałęzi.
• Liście: Ułożone skrętolegle, u niektórych gatunków nieopadające na zimę
(utrzymują się na roślinie zaschnięte), podczas gdy niektóre są wręcz
zimozielone (dąb korkowy, dąb ostrolistny). Całobrzegie (Quercus imbricaria),
piłkowane lub ząbkowane (Quercus acutissima, Q. libani, Q. prinus), poprzez
wrębne i klapowane (dąb szypułkowy, dąb czerwony), po pierzastosieczne (dąb
szypułkowy Pectinata').
• Kwiaty: Rozdzielnopłciowe, lecz same rośliny są jednopienne, wiatropylne.
Kwiaty męskie zebrane w kotki, podczas gdy żeńskie są pojedyncze. U gatunków
klimatu umiarkowanego kwiaty męskie zwisają luźno spomiędzy rozchylonych
łusek pąków ubiegłorocznych, żeńskie zaś są wyprostowane i znajdują się w
kątach górnych liści rozwijających się pędów.
• Owoce: Orzechy zwane żołędziami osadzone pojedynczo w miseczkach, gęsto
pokryte drobnymi łuskami. Osiągają dojrzałość w pierwszym lub drugim roku.

5. 2. Świerk (Picea abies)
• Pokrój: Korona smukła, stożkowata. Dolne konary z wiekiem zwieszają się, górne
pozostają w większości poziomo.
• Pień: Osiąga wysokość 40–50 m (w Polsce maksymalnie niespełna 52m[2],
natomiast w Europie wysokość świerków dochodzi do ponad 60m[, średnica pnia
do 1,5 m. Kora czerwonobrązowa lub szarobrązowa, początkowo gładka, z wiekiem
łuskowata.
• Drewno: O przyjemnym, jasnożółtawym zabarwieniu, miękkie. Liście Krótkie (1–
3 cm), zaostrzone igły o kwadratowym przekroju poprzecznym. Ułożone
równomiernie na gałęziach. Utrzymują się na gałązkach przez 5-7 lat. Kwiaty:
Drzewo jednopienne, kwitnie wiosną. Kwiaty żeńskie czerwonofioletowe,
szyszeczkowate, długości 2 cm, wyrastają pionowo na końcach pędów. Kwiaty
męskie to podłużne kotki, żółte, długości 1–1,5 cm, zwisają blisko końca pędu.
• Szyszki: Długie (10–15 cm), gładkie i zwisające. Początkowo zielone, później
jasnobrązowe. Opadają w całości. Nasiona brązowe lub czarne o długości 2-5 mm
posiadają podłużne skrzydełka długości 1-2 cm. Nasiona świerka stanowią istotne
źródło pożywienia wielu ptaków i mniejszych zwierząt leśnych, w tym dzięciołów,
wiewiórek i ryjówek.
• Korzeń: Wyróżnia się wyjątkowo płytkim i rozległym systemem korzeniowym
(tzw. system talerzowy), wskutek czego jest podatny na wywroty (wiatrowały).

7. 3.Modrzew (Larix decidua)
• Pokrój: Drzewa osiągają wysokość do 40 m i
posiadają szeroką koronę, która jest zbudowana z
poziomo rosnących konarów.
• Liście: Barwa jasnozielona, kształtu
szpilkowatego, miękkie, krótkie (1-3cm), zebrane w
gęste pęczki, skrętolegle osadzone na krótkopędach.
Modrzew traci igły na zimę.
• Szyszki: Kuliste lub jajowate, skierowane są do
góry. Koloru zielonego.

9. 4.Jawor (Acer pseudoplatanus)
• Pień: Pień prosty, kora szara, początkowo gładka, potem żłobiona i łuszcząca się.
Pędy jednoroczne mają gładką i zieloną korę, starsze gałęzie czerwonawą z
korkowymi brodawkami. Drewno białe, ciężkie, nie paczące się.
• Pędy: W stanie bezlistnym: pąki nakrzyżległe, boczne mniejsze od
wierzchołkowych, szpiczasto-jajowate, odstające. Łuski zielone, wąsko, brązowo
obrzeżone. Blizny po naprzeciwległych liściach nie stykają się ze sobą. Rdzeń
kremowy. Kora ciemnoszara, gładka.
• Liście: Liście z wierzchu są ciemnozielone i matowe, a od spodu szarozielone
(jesienią jasnożółte), delikatnie owłosione na większych nerwach. Są nakrzyżległe,
zwykle pięcioklapowe, długoogonkowe, okrągławe, sztywne, u nasady sercowate, z
5 nerwami. Osiągają długość 8–16 cm. Klapy są głęboko wycięte, nieregularnie i
grubo piłkowane, spiczaste, u nasady nieco zwężone. Trzy przednie klapy liści są
mniej więcej jednakowej wielkości, natomiast obie tylne są wyraźnie mniejsze.
Ogonki rynienkowate, nie zawierają przewodów mlecznych.
• Kwiaty: Żółtawozielone, zebrane w zwisające wiechy przypominające grona.
Kwitnie w maju, po rozwinięciu liści.
• Owoce: Kuliste orzeszki, skrzydełka rozwarte pod kątem ostrym. Dojrzewają we
wrześniu i październiku.

11. 5.Lipa(Tilia cordata Mill)
• Pień: Czasami z odrostami u podstawy, stosunkowo krótki, przeważnie prosty, u
starszych okazów bardzo gruby.
• Kora: Ciemnoszara lub szarobrunatna, z biegnącymi wzdłuż spękaniami i
sieciowato rozgałęzionymi listewkami, jednak niezbyt grubo i głęboko rzeźbiona.
Pączki z dwoma lub trzema łuskami mogą być bardzo różnej wielkości, podłużnie
owalne, z przodu zaokrąglone.
• Liście: Pojedyncze, skrętoległe, sercowate, u nasady często lekko asymetryczne.
Brzegi karbowano-piłkowane.
• Kwiaty: Obupłciowe, żółte lub białe, zebrane w baldachogrona lub dwuramienne
wierzchotki. Do osadki kwiatostanu przyrośnięta jest podłużna podsadka. Płatków
korony i działek kielicha po 5, słupek 1, pręciki liczne. U części gatunków występują
płonne pręciki, tzw. prątniczki.
• Owoc: 1-3 nasienny orzeszek.

13. 6. Daglezja(Pseudotsuga Carriere)
• Pokrój: Drzewa te tworzą regularną,
szerokostożkowatą koronę. Należą do najwyższych na
świecie i osiągają wysokość ponad 100 m.
• Liście: Płaskie igły, równomiernie rozłożone na
gałązce, zapach cytrusu.
• Szyszki: Cylindryczne lub jajowate, zwieszone ku
dołowi, dojrzewają w pierwszym roku i opadają z
drzewa w całości.

15. 7. Olsza (Alnus glutinosa Gaertn)
 Pokrój: Drzewo osiągające wysokość do 40 m z rozłożystą koroną . Ma dużą zdolność
do tworzenia odrostów ze ściętych pni.
• Pień: Dolne konary wzniesione do góry, górne bardziej poziomo odstające od głównego
pnia.
• Kora: ciemnoszara, prawie czarna, pękająca. Roczne gałązki nagie z wyraźnymi,
jaśniejszymi przetchlinkami.
• Pąki: Owalne, brunatne, lepkie pączki, odstające na długich szypułkach.
• Liście: Długość 4–10 cm, szerokość 3–7 cm, odwrotnie jajowate, z tępym, lub wyciętym
wierzchołkiem, brzeg nierówno podwójnie piłkowany i falisty. Wierzchnia strona
błyszcząca. Od głównego nerwu odchodzi 5–8 par nerwów bocznych. Po spodniej stronie
w kątach nerwów kępki włosków. Młode liście są nieco lepkie. Ulistnienie skrętoległe.
• Kwiaty: Kwiaty zebrane w kotki. Roślina wytwarza je już przed zimą. W zimie kotki
mają kolor czerwonawy, podczas kwitnienia stają się zielonkawe. Kotki męskie o
długości ok. 3 cm, zwisające, występują po 2–3 razem. W okresie kwitnienia powiększają
się do 5–10 cm, wytwarzając duże ilości pyłku. Po przekwitnięciu obumierają. Kotki
żeńskie o długości ok. 1,5 cm występują w pęczkach po 3–5. Po przekwitnięciu kotki
żeńskie silnie drewnieją i rozrastają się do 5–10 cm długości. Przypominają swoim
wyglądem małe szyszki na długich szypułkach.
• Owoc: Owocem jest mały, brunatny orzeszek z niewielkimi skrzydełkami (skrzydlak).
Na pędach występują także zdrewniałe, zeszłoroczne szyszkowate owocostany.

17. 8. Leszczyna (Corylus)
• Pokrój: Duży, wielopienny krzew do 5 m wysokości. Gałęzie wzniesione, tworzące
szeroką, gęstą koronę.
• Pień: O gładkiej, popielatej korze z poziomymi, korkowatymi kreskami. Młode pędy w
kolorze czerwonobrunatnym, szczeciniasto owłosione.
• Liście: Opadające na zimę, skrętoległe, pojedyncze. Ogonek liściowy krótki do 10 mm,
gruczołkowato owłosiony. Blaszka liściowa szerokoowalna do okrągłej o długości do 10
cm, podwójnie piłkowana, na szczycie zaostrzona, u nasady lekko sercowata. Młode liście
obustronnie owłosione, potem z wierzchu matowozielone. Jesienią przebarwiają się na
kolor żółty lub żółtobrązowy.
• Kwiaty: Roślina jednopienna o kwiatach męskich zebranych w kotki zgrupowane po 2-
4, kwiaty żeńskie rozwijają się na krótkopędach w pąkach, tak, że w czasie kwitnienia na
zewnątrz widoczne są tylko czerwone znamiona. Kwitnie bardzo wcześnie (od lutego do
kwietnia) w zależności od warunków atmosferycznych. Kwiaty męskie pylą bardzo
obficie na żółto.
• Owoc: Jest jednonasiennym, bezbielmowym orzechem, otoczonym okrywą powstałą ze
zrośnięcia trzech podkwiatków. Zdrewniała owocnia (potocznie "skorupka") ma
jasnobrązowy kolor i dość zmienny kształt, zależnie od odmiany. Owocnia zrośnięta jest
podstawą z okrywą nasienną, po oderwaniu której pozostaje blizna nazywana tarczką.
Okrywa do połowy podzielona jest na nieregularne klapy, bardzo zmienne. Owoce
dojrzewają od września do października. Nazywane są potocznie orzechami laskowymi

19. 9.Topola (Populus)
• Pokrój: Wysokie i okazałe, często potężnie zbudowane drzewa liściaste o klasycznej, regularnej
sylwetce. Posiadają zwykle prosty pień rozgałęziający się na grube i mocne, ukośnie lub łukowato
wznoszące się konary. Gałęzie proste i długie, w części wierzchołkowej strzeliste. Niektóre gatunki
(np. topola czarna, biała) osiągają ponad 35 m wysokości, a średnica ich pnia może przekraczać
2,5 m.
• Pąki: Bardzo ostre, pokryte łuskami, często długie.
• Liście: Pojedyncze, o bardzo zmiennej formie zależnej od gatunku. Przykładowo liście
(długopędowe) topoli białej są wyraźnie klapowane i pokryte od spodu gęstym, białym kutnerem,
osika posiada liście okrągławe o karbowanym brzegu; są one cienkie i delikatne oraz obustronnie
nagie, z kolei liście topoli czarnej są romboidalne do trójkątnych, także stosunkowo cienkie i
nagie. Jeszcze innego typu liście posiadają topole balsamiczne; są one przeważnie duże, eliptyczne
lub jajowate, grube i skórzaste, od spodu często zielonawobiałe. Rozmiar liści topoli
wielkolistnych może przekraczać 25cm. Zmienność formy liści topoli nie dotyczy tylko różnych
gatunków. Nawet w obrębie tego samego gatunku, ba nawet na tym samym osobniku może
występować kilka ich rodzajów. Dla przykładu długopędowe liście topoli białej są ostro klapowane
i trwale, gęsto owłosione od spodu, podczas gdy liście na któtkopędach są zazwyczaj bezklapowe
(lub o wyraźnie łagodniejszych klapach) oraz owłosione rzadko i nietrwale. Podobnie u topoli
czarnej liście długo- i krótkopędowe różnią się kształtem i wielkością; te pierwsze (tzw. liście
późne) są duże i mają prawie trójkątny kształt, natomiast liście krótkopędowe są mniejsze i
bardziej romboidalne niż trójkątne.
• Kwiaty: Rozdzielnopłciowe, dwupienne, zebrane w kwiatostany zwane kotkami, które są
wiatropylne. Zaczynają kiełkować, gdy znajdą się na mokrym podłożu.

21. 10.Wiąz (Ulmus)
• Pokrój: Drzewo zrzucające liście na zimę, o wysokości do około 30 metrów.
Korona wielopostaciowa – u formy typowej zwykle wysoko sklepiona, ale przy tym
wąska. Konary stosunkowo krótkie, mocne, odstające prawie poziomo. Gałęzie na
nich raczej niejednolite, boczne niekiedy przygięte i wiszące.
• Kora: Brunatno szara, z długimi dość głębokimi bruzdami i wygrabionymi
listwami. Pędy cienkie, gładkie, lekko błyszczące, brunatno czerwone lub
ciemnoczerwone.
• Liście: Pączki owalne, spiczaste i tylko na szczycie nieco owłosione, poza tym
błyszczące, czerwonobrunatne. Liście o długości 6-10 cm i szerokości 5-8 cm,
przybierają rozmaite, zmienne kształty, choć przeważnie są odwrotnie jajowate lub
podłużne, z wydłużonym wąskim wierzchołkiem i uderzająco skośną, asymetryczną
nasadą liścia. Brzeg liścia jest niewyraźnie podwójnie piłkowany albo karbowany,
z małymi, skierowanymi ku szczytowi ząbkami. Górna powierzchnia liścia zwykle
błyszcząca i ciemnozielona, a dolna – jaśniejsza i z wyraźnymi, pęczkami
aksamitnych włosków w kątach większych nerwów, a poza tym naga.
• Kwiaty: Zebrane w gęste pęczki, na króciutkich szypułkach. Pręcików 4-5 z
rudymi pylnikami, znamiona białe.
• Owoce: Odwrotnie jajowate lub podłużne skrzydlaki; orzeszek znajduje się
wyraźnie powyżej środka.

23. 11.Klon (Acer)
• Pokrój: Drzewo dorastające do 20–30 metrów, posiadające szeroki, okrągły pień
o korowinie na starszych okazach, drobno, podłużnie spękanej, rzadko łuszczącej
się łuskami. Korona rozłożysta. Najwyższy w Europie klon zwyczajny rośnie w
Puszczy Białowieskiej- drzewo ma ponad 37 metrów.
• Pędy: Młode: oliwkowo-zielone do czerwonawych, pąki brunatnoczerwone,
czasem do połowy oliwkowo-zielonkawe. Boczne pączki przylegające do gałązek,
okryte 2–3 parami łusek. Blizny po naprzeciwległych liściach stykające się ze sobą.
• Liście: Duże, nagie, o długim ogonku, (z którego po przełamaniu wydziela się
mleczny sok) 5–7 klapowe, do 15 cm długości. Klapy zatokowo wycinane z dużymi,
nielicznymi, ostrymi ząbkami. Liście o nerwacji dłoniastej.
• Kwiaty: Dość duże, obupłciowe, z dyskiem miodnikowym, zebrane w
baldachogrona. Kielich 5-działkowy, korona zielonkawo-żółtawa, 5-płatkowa,
pręcików 8, słupek 1. Kwitnie przed rozwojem liści w końcu kwietnia. Roślina
bardzo miododajna.
• Owoce: Charakterystyczne, składające się z dwóch skrzydlaków (ulistnionych
orzeszków), rozpostartych pod kątem ≥ 120°, rozpadających się po dojrzeniu.

25. Pokroje i miara drzew:
• 1.Dąb- Obwód pnia :214cm.
Średnica korony ok. 6-8m.
Wysokość drzewa 15-18m.
• 2.Świerk- Obwód pnia -214cm
Średnica korony ok. 6-8m
Wysokość -15-18m

26. • 3.Modrzew- Obwód pnia- 217cm
Średnica-4-5m
Wysokość -20m
• 4. Jawor- Obwód pnia- 235cm4.
Średnica-4-5m
Wysokość -20m

27. • 5.Lipa-Obwód pnia- 217cm
• Średnica korony –6m
Wysokość drzewa- 20m
• 6. Daglezja - Obwód pnia- 216cm
Średnica drzewa- 4-5m
Wysokość- 20-25m

28. 7.Olsza- Obwód pnia drzewa- 150m
Średnica korony- 5-6m
Wysokość drzewa- 20m
8.Leszczyna- Obwód drzewa- 20-25cm
Średnica korony- 3-4m
Wysokość -6m

29. 9.Topola- Obwód drzewa- 2m
Średnica korony- 4-5m
Wysokość- 20-25m
10.Wiąz- Średnica korony- 4m
Wysokość-25m
Obwód drzewa- 150-200m

30. 11.Klon -Obwód drzewa-1m
Średnica korony- 4-5m
Wysokość-12-15m