1. R o ś l i n y d o n i c z k o w e

2. Roślina zielna pokojowa
Wysokość: Z reguły od 50 do 70 cm.
Pochwę otaczającą kwiatostan, nazywany kolbą. Pochwa ma
kształt sercowaty. Najczęściej uprawia się odmiany o
błyszczącej, czerwonej pochwie, ale są też ciekawe odmiany
w odcieniach koloru pomarańczowego, o białej barwie z
nalotem brudnoczerwonym lub żółtawym czy odmiany w
kolorze różowym.
Kolba kwiatostanowa może być prosta lub lekko zwisająca i
osiąga długość 6-10 cm. Osadzone są na niej kwiaty męskie i
żeńskie z bardzo zredukowanym okwiatem.
Liście anturium są podłużne, sercowate, o długości 30-40 cm,
błyszczące, ciemnozielone.
Anturium może kwitnąć przez cały rok, ale najobficiej
w okresie od lutego do czerwca.
Gatunki o atrakcyjnych kwiatostanach wymagają wysokiej
wilgotności powietrza i wysokiej temperatury. Rośliny te
należy ustawić w miejscu widnym, słabo wietrzonym i
ciepłym, ale nie bezpośrednio nasłonecznionym.
Anturium

3. Aloes
Aloes pochodzi z tropikalnych regionów Afryki i Madagaskaru. Obejmuje około
250 gatunków i należy do sukulentów.
Najbardziej znane gatunki aloesu, które możemy spotkać w sprzedaży to:
1) Aloes pstry o wzniesionych liściach, biało nakrapianych, który jeżeli
będzie miał odpowiednie warunki może zakwitnąć
2) Aloes drzewiasty charakteryzujący się grubymi, mięsistymi liśćmi,
ząbkowanymi na brzegach. Kwitnie czerwonymi, rurkowatymi kwiatami na
szczycie pędu kwiatowego. Jego pędy mają właściwości lecznicze,
wykorzystywane są do przyspieszenia gojenia ran i niszczenia bakterii.
3) Aloes zwyczajny (Aloe vera) również o właściwościach leczniczych, mający
zwarty pokrój oraz grube, mięsiste, ząbkowane na brzegach liście. Latem
możemy podziwiać, żółte i dzwonkowate kwiaty.
Aloes wymaga stanowiska jasnego, słonecznego, w lecie ciepłego 18-24 ºC, a
zimą chłodniejszego 6-10 ºC. Aby roślina zakwitła zimą powinniśmy na 4-5
tygodni przetrzymać go w temperaturze około 10 ºC. Znakomicie się czuje na
parapecie okiennym. W okresie letnim możemy go wystawić na zewnątrz.
Podłoże powinno być przepuszczalne, piaszczysto-gliniaste. Przesadzamy go
w pierwszych latach, raz do roku a później nie rzadziej niż, co 2-3 lata.
Wymaga on umiarkowanego podlewania (raz w tygodniu) tak, aby nie doszło
do zalegania wody, co powoduje gnicie korzeni. Zimą ograniczamy
podlewanie, jednak nie możemy dopuścić do wyschnięcia podłoża.

4. Azalia indyjska
Krzew liściasty zimozielony.
W sprzedaży spotyka się najczęściej egzemplarze z
koroną o średnicy 12-18 cm i łodygach wysokości 7-10
cm. Z czasem roślina może się rozrosnąć.
Azalia posiada piękne i delikatne kwiaty w intensywnych
lub pastelowych kolorach, najczęściej w różnych
odcieniach różu, łososiowe, jasnofioletowe lub białe.
Azalia powinna kwitnąć na wiosnę, ale odpowiednio
traktowana zakwita w miesiącach zimowych i takie
kwitnące okazy zwykle są dostępne w sprzedaży.
Azalie doniczkowe preferują chłodniejszą temperaturę w
mieszkaniu, na poziomie około 15- 18°C. Nie należy
stawiać jej przy kaloryferze. Wymaga podłoża kwaśnego o
pH na poziomie około 4- 5. Konieczne jest staranie, aby
podłoże nigdy nie przeschło, musi być wciąż lekko
wilgotne.

5. Figowiec (Fikus) Lirolistny
Fikus lirolistny jest uznawany za najpiękniejszą odmianę tej rośliny.
Liście, które kształtem przypominają skrzypce osiągają długość 30
cm i szerokości 25 cm. Fikus ten pochodzi z Afryki Wschodniej, od
jakiegoś czasu znalazł zastosowanie jako roślina ozdobna
preferująca duże pomieszczenia.
Fikus dobrze rośnie w miejscach oświetlonych, lubi ciepłą
temperaturę ok. 20 st. C. Zimą nie powinno być chłodniej niż 18 st.
C. Preferuje wilgotne powietrze, zimą, gdy w mieszkaniach jest
sucho od ogrzewania, dobrze jest roślinę zraszać. Fikusa w okresie
młodości przesadzamy raz w roku, następnie w zależności od
potrzeby.
Roślinę w warunkach domowych najlepiej rozmnażać przez
sadzonki pobrane od grudnia do lutego. Po ścięciu sadzonki
(wierzchołkowe powinny mieć ok. 4 liści, pędowe 1 liść)
umieszczamy ją w wodzie, by pozbyć się soku mlecznego. Aby
zmniejszyć parawanie, liście zawijamy w rulon, przewiązujemy np.
gumką i sadzimy do doniczek z torfem. Sadzonki wymagają dużej
wilgotności powietrza i wysokiej temperatury (25 – 30 st. C). Fikus
lirolistny jest wymagającą odmianą, rośnie dość wolno. W okresie
wzrostu raz na tydzień należy nawozić glebę. Podlewamy średnio
obficie utrzymując wilgoć podłoża.

6. Roślina zielna pokojowa.
Najczęściej osiąga wysokość od 30 do 38 cm, łącznie z kwiatostanem,
średnica wynosi około 25 cm.
Guzmnania tworzy okazałe przykwiatki otaczające drobne kwiatki. Przykwiatki
ułożone są w kształcie gwiazdy i mogą być w kolorze jasnopomarańczowym
lub czerwonym. Długo zachowują barwę. Właściwe kwiaty są niepozorne i
szybko giną. Roślina nie ma zapachu. Liście guzmanii są ciemnozielone, o
gładkich brzegach. Mają długość około 45 cm i szerokość 5 cm. Są rozetowato
skupione na skróconym pędzie (tzw. głąbiku), swymi nasadami tworzą
lejkowate zagłębienie.
Guzmania kwitnie od początku zimy do przedwiośnia, ale czasem kwiatostan
może wyrosnąć w innym okresie. Wymaga stanowiska ciepłego przez cały rok
(minimalnie 18ºC), w półcieniu.
Guzmania
Podłoże powinno być stale wilgotne, jednakże nie wolno
dopuścić do nadmiaru wody. Można przesuszyć ziemię 2-
3 dni, aby dotlenić korzenie i dopiero wówczas
umiarkowanie podlać roślinę.

7. Rosiczki można spotkać w naturalnym środowisku od
Japonii przez Chiny i Australię po Nową Zelandię. Kilka
gatunków występuje również w naturalnym środowisku na
terenie Europy. Rosiczka jest rośliną owadożerną. Liście
ma małe, owalne, zazwyczaj tworzące rozetę, z licznymi
włoskami gruczołowymi, pokrytymi lepką wydzieliną. Liście
są wabikiem i pułapką na owady, krople lepkiej wydzieliny
mają przyjemny zapach i są jednocześnie substancją
trawiącą. Owad przyczepiony do lepkiej cieczy zaczyna
być trawiony. Kwiaty osadzone na stosunkowo długiej
łodydze, promieniste, najczęściej koloru białoróżowego.
Rosiczka lubi stanowisko słoneczne lub półsłoneczne, o
dużej wilgotności powietrza. Roślina bardzo dobrze rośnie
w szklanych słojach, butelkach i innych miejscach gdzie
możliwe jest utrzymanie dużej wilgotności. Temperatura
uprawy to 18-22ºC w okresie letnim i 13-17º w zimie.
Podlewać należy intensywne, ziemia powinna być stale
wilgotna, ale roślina nie powinna stać w wodzie, gdyż łatwo
ulega procesom gnilnym. Drosera nie wymaga nawożenia,
możemy od czasu do czasu dostarczyć jej żywego owada.
Rosiczka, Drosera

8. Epifilum
Główna pora kwitnienia przypada na lato, ale jesienią i zimą często epifilum
kwitnie ponownie. Rośliny powinny zimować w temperaturze 8 - 10 stopni.
Wiosną można usunąć starsze części rośliny i zdeformowane pędy.
Po przymrozkach możemy roślinę wystawić na powietrze w ciepłe i zaciszne
miejsce (osłaniając przed bezpośrednim nasłonecznieniem). Jeżeli pozostaje w
mieszkaniu, trzeba jej zapewnić dopływ świeżego powietrza. Po kwitnieniu z
zasady wymagają przesadzania, gdyż charakteryzują się bardzo szybkim
wzrostem.
W okresie od listopada do połowy lutego
➲ przechodzą okres spoczynku, trzymamy je wtedy
w widnym pomieszczeniu.
Epifilum jest sukulentem.
Tworzy długie na 80-90 cm kanciaste, zwisające pędy.
Popularność zawdzięcza przede wszystkim dużym,
wielolistkowym kwiatom, które często pachną. Kolor
kwiatów może być różowy, szkarłatny, łososiowy,
karminowy, liliowy lub biały. Czasem są dwubarwne. Z
kwiatów mogą się wykształcić czerwone owoce. Cienkie
i spłaszczone części pędów przypominają liście o
ząbkowanych brzegach zakończonych rzadkimi
cierniami.

9. Pasiatka
Pasiatka w naturalnych warunkach występuje na terenach Ameryki
Środkowej i Południowej. Najbardziej znana jest pasiatka zwisła –
Zebrina. Posiada liście dekoracyjne, pasiaste, z wierzchu w
srebrzystobiałe paski, od spodu czerwone. Roślina dość szybko rozrasta
się, pędy osiągają do jednego metra długości.
Lubi stanowiska jasne i słoneczne, ale bez bezpośredniego
nasłonecznienia. Temperatura nie powinna spadać poniżej 16ºC. Roślinę
podlewamy obficie, powinna mieć stale wilgotną glebę, lubi też wilgotne
powietrze. W zimie ograniczamy podlewanie.
W okresie intensywnego wzrostu zalecane jest systematyczne
nawożenie nawozami do roślin ozdobnych.
Rozmnażać możemy przez sadzonki wierzchołkowe,
które pobrane na wiosnę bardzo łatwo ukorzeniają
się w wilgotnej ziemi lub wprost w naczyniu z wodą.

10. Dracena przeciętnie osiąga wysokość 45-120 cm.
Roślina na końcu posiada grzywę wąskich i długich liści. Liście te
są ciemnozielone na wierzchu, a czerwone od spodu. W
warunkach domowych tworzy niewielkie drzewko. Odmiana
Bicolor ma liście zielone z żółtawym obrzeżeniem, a odmiana
Tricolor z paskami brzegowymi kremowo szkarłatnymi. Draceny
maja duże wymagania świetlne, najlepiej im odpowiada
stanowisko jasne, ale nie nasłonecznione. Więcej światła
potrzebują odmiany o barwnych liściach, gdyż w miejscu słabo
oświetlonym kolory zanikają. Latem odpowiednia jest temperatura
pokojowa, natomiast zimą powinna wynosić 15–18 °C. W okresie
wzrostu, od marca do sierpnia, rośliny należy podlewać
umiarkowanie, w okresie spoczynku, jesienią i zimą, oszczędniej.
Draceny nie tolerują skrajnych warunków wilgotnościowych.
Zalewanie podłoża lub nadmiar wody w podstawce może
powodować gnicie mięsistych korzeni. Od marca do sierpnia
draceny należy nawozić raz na dwa tygodnie roztworem nawozu
wieloskładnikowego. Rośliny korzystnie reagują na zraszanie.
Dracena obrzeżona

11. Papirus, Cibora
Najbardziej popularnym gatunkiem cibory w naszych
mieszkaniach jest cibora zmienna, jest to bardzo łatwa w uprawie
roślina doniczkowa, doskonale przystosowująca się do panujących
warunków. Może rosnąć również w akwarium, a w okresie letnim w
oczku wodnym oraz cienistym miejscu w ogrodzie. Cibora składa
się z szablastych liści osadzonych na wysokiej sztywnej łodydze.
Kwiatostany składają się z drobnych biało zielonkowatych kwiatów.
Roślina wymaga jasnego, słonecznego miejsca, choć chronimy ją przed
bezpośrednim nasłonecznieniem południowym. Potrzebuje dużo wilgoci, dla
zapewnienia jej wilgotnych warunków doniczkę trzymamy w podstawce z wodą,
którą wraz z ubytkiem uzupełniamy. Trzymając ją w akwarium ustawiamy ją w taki
sposób, aby woda zatapiała tylko bryłę korzeniową. Jeżeli trzymamy ją na zewnątrz
pamiętajmy, że przed mrozami należy ją przenieść do pomieszczenia
zabezpieczonego przed mrozem. Odpowiednia temperatura w warunkach
domowych powinna być w granicach 18-22 ºC, a nawet może wynosić 25ºC. W
okresie spoczynku korzystniejsza jest niższa temperatura, która jednak nie powinna
spadać poniżej 7-10ºC.
Rozmnażanie cibory jest bardzo łatwe, czynimy to poprzez
wierzchołki pędów (pióropuszy liści) z około 5 cm łodygą,
które umieszczamy w naczyniu z wodą, pióropuszem do dołu.

12. Hipeastrum
Roślina cebulowa (bulwiasta) zimująca w
pomieszczeniach. Pęd kwiatowy osiąga wysokość od
30 do 50 cm. Hipeastrum ma duże dzwonkowate kwiaty
umieszczone na wierzchołku pędu kwiatowego. Pęd jest
nagi, pusty, osadzony z boku liści. Kwiaty są
umieszczone po 2-6 na jednym pędzie. Mają średnicę
20-25 cm. Barwy kwiatów są zróżnicowane:
najpopularniejsze są czerwone, ale mogą być też białe,
purpurowe, łososiowe, pomarańczowe lub różowe,
często dwubarwne.
Roślina jest wrażliwa na mróz, w warunkach klimatu
polskiego uprawia się ją w szklarni lub w domu. Po
obumarciu liści, cebulę zostawiamy w doniczce i
umieszczamy w ciemnym i chłodnym miejscu. Po
posadzeniu cebul podlewamy w małych ilościach, tak by
podłoże było stale lekko wilgotne. Kiedy pojawią się
pąki kwiatowe i pierwsze liście, podlewamy bardziej
obficie. W okresie wegetacji podłoże powinno być
umiarkowanie wilgotne. Nawozimy płynnym nawozem
co 7-10 dni.

13. Opuncja
Opuncja to roślina z rodziny kaktusowatych.
Najbardziej znana jest opuncja figa indyjska,
pospolicie uprawiana dla smacznych
owoców. Opuncja figowa to dość duży kaktus
o owalnych, wydłużonych, spłaszczonych
pędach, które są pokryte licznymi kolcami.
Często można kupić egzemplarze kwitnące
lub takie, na których są już zawiązane,
dojrzewające, jadalne owoce. Dostępne są
też odmiany o niewielkiej liczbie kolców oraz
odmiany bezkolcowe.
Podłoże do uprawy opuncji powinno być
lekkie i piaszczyste. Znakomicie nadaje się
specjalistyczne podłoże dla kaktusów.
Opuncję podlewa się niewielkimi dawkami
wody. Zbyt obfite lub zbyt częste podlewanie
może spowodować zgniliznę korzeniową.
Opuncję rozmnaża się przez ukorzenianie
pojedynczych pędów lub przez nasiona
wydobyte z dojrzałych i dobrze
przesuszonych owoców.

14. Kalanchoe, żyworódka
Żyworódka zaliczana jest do sukulentów. Najczęściej
sprzedaje się egzemplarze niewielkie, o wysokości
około 9 cm, ale roślina może osiągnąć nawet 30 - 50
cm. Posiada dekoracyjne kwiaty zebrane w
baldachogronowe kwiatostany. Kwiaty mogą być żółte,
pomarańczowe, różowe lub czerwone w rożnych
odcieniach, bez zapachu. Liście kalanchoe są mięsiste,
ciemnozielone, z mniej lub bardziej ząbkowanym
brzegiem. Roślina kwitnie całą zimę, od listopada do
marca. Kalanchoe nie jest wymagającym kwiatem. Nie
lubi zbyt częstego podlewania, woli lekko przesuszoną
glebę. Chociaż woli mniej nasłonecznione miejsca,
będzie rósł na każdym parapecie. Gdy kwiat przekwitnie
całkowicie, trzeba ściąć wszystkie jego łodyżki na około
3 - 4 cm nad ziemią. Po kilku tygodniach roślina zacznie
wypuszczać nowe listki i wyrosną nowe łodygi z
pięknymi kwiatami.

15. Motylnik doniczkowy
Motylnik jest odmianą storczyka pochodzącą z Ameryki
Południowej. Swoją nazwę zawdzięcza uroczym kwiatom
wyglądającym, jak przysiadające na łodydze motyle.
Mają piękną żółtą barwę z drobnymi bordowymi lub
brązowymi elementami. Kwiatostany są obfite i
wydłużone. Liście również mają wydłużoną postać i
tradycyjny zielony kolor. Do uprawy motylnika
potrzebujemy specjalną ziemię dla storczyka. Powinna
cechować ją przepuszczalność i lekko kwasowy odczyn.
Odpowiednim podłożem będzie ziemia torfowa
zawierająca korzenie paproci. Prawidłowy rozwój
zapewnimy motylnikowi dostarczając mu dużą ilość
światła. Jasne i rozproszone światło sprawia, że
wspaniale rośnie. Okres kwitnienia wymaga
intensywniejszego podlewania. Wodę dostarczamy
systematycznie, ale nie podlewamy rośliny dopóki
podłoże lekko nie przeschnie przed następnym
podlaniem. Po okresie kwitnienia, gdy roślina stoi w
chłodniejszym miejscu podlewamy ją bardzo
umiarkowanie, aż znowu zacznie kwitnąć.

16. Maranta
Maranta jest rośliną zielną pokojową. Maranty są
niewysokie, dorastają do 25 cm wysokości i 45 cm
wszerz. Uprawia się je ze względu na efektowne
liście. Kwiaty są białe, niepozorne, pojedyncze.
Pokrój rośliny niski i płaski. Roślina nie wydziela
żadnego zapachu. Gatunki marant uprawiane jako
rośliny doniczkowe najlepiej rosną w miejscach
półcienistych - duża ilość światła sprawia, że ich liście
blakną. Rośliny te preferują wilgotne i ciepłe
powietrze, jak również wilgotne podłoże. Dlatego też,
maranty trzeba podlewać dość obficie, a w okresie
letnim dodatkowo zraszać wodą. Podłoże zasilamy
płynnym nawozem wieloskładnikowym, w połowie
zalecanej dawki, co 2 tygodnie.

17. Sabotek
Sabotek to bardzo piękny, azjatycki storczyk. Ma duże
pojedyncze kwiaty, które pojawiają się na długich
łodygach. Jego liście są plamiste, o różnych odcieniach
zielonego. Uprawa tego kwiatka jest dość trudna. W
obrębie tej odmiany wyróżniamy wiele różnych pod
względem upodobań gatunków. Większość z nich
preferuje temperaturę wyższą, na poziomie około 22
stopni. Stanowisko powinno być jasne, jednak Sabotek
nie lubi bezpośredniego słońca. Lekki półcień w tym
wypadku jest dużo lepszy, niż silne promienie
słoneczne. Najlepiej czuje się, kiedy wilgotność
powietrza jest duża, powyżej 50 - 60%. W tym celu
można regularnie zraszać wodą rozproszoną na drobne
krople. Podlewamy, gdy podłoże przeschnie. Nie
dopuszczamy jednak do zbytniego wysuszenia podłoża,
a także do zastoju wody w pojemniku. Storczyk ten lubi
wodę przegotowaną, odstaną i miękką, o temperaturze
równej temperaturze otoczenia. Raz w miesiącu można
do wody dolać trochę nawozu. Jednak jego stężenie nie
może być zbyt duże. Co dwa lata przesadzamy do ziemi
dobrze drenowanej, kwaśnej, torfowej.

18. Skrzydłokwiat
Roślina zielna pokojowa jest średniej wielkości, dorasta
do 23-45 cm. Skrzydłokwiaty to bujnie rosnące, o
gęstym pokroju rośliny. Liście są skórzaste i połyskliwe,
wyrastające na długich ogonkach. Nerwy liścia układają
się w charakterystyczny rybi szkielet. Drobne i
niepozorne kwiaty, barwy białawej lub żółtawozielonej,
zebrane są w kolbowate kwiatostany na szczycie pędu i
otulone u podstawy pochwą kwiatostanową. To właśnie
te zmodyfikowane liście, przypominające biały żagiel lub
skrzydło ptaka są największą ozdobą rośliny i pięknie
kontrastują z soczystą zielenią liści. Kwitnie od marca
do września, zakwita czasem zimą jeżeli ma
zapewnioną dużą wilgotność powietrza. Roślina dość
prosta i łatwa w uprawie. Wymaga stanowiska
wilgotnego, półcienistego, osłoniętego od bezpo-
średniego nasłonecznienia. Optymalna temperatura
powinna znajdować się w przedziale 18ºC do 21ºC w
okresie letnim i kilka stopni mniej w okresie spoczynku
zimowego. Podlewanie intensywne w okresie letnim,
roślina powinna mieć stale wilgotną glebę, w zimie
możemy częściowo ograniczyć podlewanie.
Skrzydłokwiat lubi zraszanie.

19. Trzykrotka
Trzykrotka jest jedną z najbardziej lubianych roślin
doniczkowych. Jest bardzo atrakcyjna i stanowi
znakomitą dekorację do mieszkania. Najchętniej
uprawiane gatunki trzykrotki to trzykrotka biała, o
płożących pędach, często zielonych,
podłużnojajowatych liściach i trzykrotnych białych
kwiatach. Uprawa jest bardzo łatwa. Stanowisko dla
zielonolistnych jest bez znaczenia, rosną dobrze i w
jasnym i ciemniejszym pomieszczeniu. Optymalnym
stanowiskiem dla tych gatunków jest stanowisko raczej
półcieniste. Odmiany pstre wolą jaśniejsze i cieplejsze
stanowiska. Przez okrągły rok mogą rosnąć w normalnej
temperaturze pokojowej. Podlewamy je miękką wodą
nawozimy regularnie (raz w tygodniu od marca do
sierpnia, zimą raz w miesiącu). Odcięte pędy mogą
posłużyć jako sadzonki niezależnie od pory roku, w
jakiej skracaliśmy roślinę, ponieważ można ją
rozmnażać przez cały rok. Sadzonki ukorzeniamy w
wodzie bądź w podłożu

20. Sitowie
Sitowie pochodzi z obszarów tropikalnych. Pędy
jasnozielone, przypominają źdźbła traw, początkowo
wznoszą się do góry, a w miarę wzrostu
dekoracyjnie zwisają. Kępy sitowia składają się z
źdźbeł dochodzących do 30 centymetrów długości.
Kwiaty sitowia to niepozorne, białawe kłoski na
wierzchołkach pędów. Roślina preferuje stanowiska
półcieniste, bez bezpośredniego nasłonecznienia.
Lubi dużą wilgotność powietrza. Dobrze reaguje na
zraszanie. Sitowie podlewamy obficie, w podstawce
powinna stale stać woda. W okresie intensywnego
wzrostu zalecane jest nawożenie słabymi roztworami
nawozów do roślin doniczkowych. Ziemia powinna
być znormalizowana z dodatkiem piasku, sitowie
przesadzamy corocznie do doniczek nieznacznie
większych. Rozmnażanie następuje przez podział
dorosłych okazów lub wysiew nasion. Roślina bywa
atakowana przez mszyce.

21. Damian Stańczyk
Hubert Ciesielski
Rośliny doniczkowe