2. MANGALANIN TARİHÇESİ
Mangala, dünyanın 17. yüzyılda Türklerden öğrendiği, geçmişte Köçürme diye
oynayıp uzun süre unutulmaya terk ettiğimiz, son yıllarda ülkemizde yeniden
hatırlanmaya başlayan bir zeka oyunudur. Kaşgarlı Mahmut’un Divan-ı Lügat’it Türk’de
sözünü ettiği Köçürme Oyunu, binlerce yıllık bir Türk Zekâ Oyunu’dur. Köçürme,
dupduru bir Türkçe kelimedir ve göçürme, göç ettirme, aktarma anlamında
kullanılmaktadır.
3. MANGALANINTARİHÇESİ
Türklerden Araplara Mangala
adıyla, oradan da dünyaya
Mangala, Mankala, Mancala adıyla
dağılmıştır. Oyunun 4000 yıllık bir
taşı Kazakistan’da Dastarbaşı’nda
bulunmuştur. Tarihi araştırmalar
Mangala Oyunu'nun Sakalar, Hunlar
ve Göktürkler döneminde
oynandığını göstermektedir. 16.
yüzyıldan başlayarak Türk
minyatürlerinde mangalaya ait
tasvirler yer almıştır. Sağ alt köşede
görüldüğü üzere iki kişi mangala
oynamaktadır.
4. EBEVEYN , BÜYÜKANNE -
BÜYÜKBABALARA PROJE
İLE İLGİLİ FİKRİMİZİ
SÖYLEDİĞİMİZDE
Ortaokul Ebeveyn ve
büyükanne -babalara proje ile
ilgili fikrimizi söylediğimizde
bazı kaygılarının olduğunu
gördük. Böyle bir etkinliğe ilk
defa katıldıkları için; bu
uygulamayı nasıl
yapacaklarını bilmeme ve
torunlarına karşı mahcup
olma endişelerini taşıyorlardı.
5. UYGULAMA BAŞLANGICINDA İKİ ÇEŞİT
DİRENÇLE KARŞILAŞTIK
Birincisi, ortaokul
öğrencilerinin sınavlarının
olması yoğun bir şekilde ders
çalışmaları idi.
İkincisi ise, ortaokul ebeveynleri genellikle çocukları ile
ilgili sıkıntı olduğunda okula çağrılırlardı. Onlar için sıra
dışı olan, böyle bir etkinliğe; öncelikle tedirgin
yaklaştılar. Tedirginlikleri yüz ifadelerinden belliydi.
Etkinliğe katıldıktan sonra rahatladılar ve mutlu oldular.
6. NEDEN MANGALA
Keçiören ilçesi sınırları içerisinde bir
alışveriş merkezinde yapılan Ankara da
ki çeşitli okullardan ve bizim
okulumuzdan öğrencilerin katılımı ile
gerçekleşen mangala turnuvasına ilginin
yüksek olması,
Okullarda zekâ oyunları dersinde
mangalanın tercih edilmesi,
8. NEDEN MANGALA
Bireysel değil grup oyunu olması ve bundan dolayı da oyun
oynanırken karşılıklı etkileşimde bulunulması, 4000 yıllık evrensel bir
oyun olması mangala oyununu seçmemize sebep olmuştur.
9. MANGALA İÇİN HAZIRLANIYORUZ
Faaliyete hazırlanırken proje ekibinin yaptığı araştırma sonucu; Öğretmenler
Keçiören Belediyesinin Çocuk Danışma Merkezi (ÇODAM)’ın düzenlemiş olduğu
eğitime katılarak belge aldılar.
13. ‘ÖĞREN –ÜRET- OYNA’ MANGALA ŞENLİĞİ
Faaliyete mangala oyununun ustalarından olan Timur DEMİRCİ
davet edildi. Timur Bey velilere bu konuda seminer vererek
oyunu tanıttı, kurallarını anlattı.
14. Timur Bey Mangala yapımını anlattı , evden getirilen
malzemelerle mangala yaptırdı..
15. Timur Bey, Mangala oyununu velilere birebir
oynattı ve oynayanları gözlemledi.
16. ETKİNLİK SIRASINDA Timur Beyin getirdiği mangalaların yanı sıra
Anasınıflarında üretilen ve velilerin yaptığı mangalalar kullanıldı
17. ETKİNLİĞE ortaokul yedinci sınıflardan ebeveynleri ile 70 kişi, okulöncesinden
36 kişi, özel eğitim kısmından 6 kişi, üstün özel yetenekli 3 kişi,
öğretmenlerden ise 15 kişi katılmıştır. Tüm katılımcılara katılım belgesi
düzenlenmiştir
18. ATÖLYE ÇALIŞMALARI SIRASINDA KUŞAKLAR ARASINDAKİ ETKİLEŞİM
Oyun oynanırken ebeveynlerin çocuklara karşı ilgi düzeyinin arttığı ,Ebeveynlerin oyun esnasında
kendi çocukluklarına dönerek hatıralarını canlandırdığı ve heyecanlandıkları gözlemlendi.
Çocuklarında ebeveynleri ile bir araya gelip onların çocukluğunda oynadığı oyunlara karşı olan
hislerini dikkatle inceledikleri bu durumunda kendilerini hoşnut ettiği gözlemlendi. Etkinlik
sırasında herhangi bir iletişim engeli yaşanmadı. Fakat sağlık problemlerinden dolayı büyükanne-
babaların duymakta zorlandıkları gözlemlendi.
19. MANGALA ETKİNLİĞİNDEN SONRA
Ebeveynlerin çoğu evlerine mangala alacaklarını bir kısmı da evde atıklarla
mangala yaparak oynayacaklarını belirttiler. Ayrıca 15 günde bir okulda bu
oyunun oynanması için gelebileceklerini beyan ettiler.
21. BİR EĞİTİMCİ OLARAK
Mangala oyununun kesinlikle
eğitim programı içerisinde yer
almasını öngörüyoruz. Çağımızın
hastalığı olan Alzheimer
hastalığının önlenmesi açısından
önemli olacağını, çocukların
dikkat sürelerinin uzamasını ve
stratejik düşünmelerini
sağlayacağını düşünüyoruz.
Oyunun insanları
birleştiren unsur olduğu,
insanların birlikte hareket etme
ruh birlik ve beraberliğini
artıracağını, çocukların ve
yetişkinlerin oyun yolu ile
sorunlarını daha kolay
çözebileceklerini, evden çıkarak
bir araya gelip oyun sayesinde
daha da sosyalleşebilecekleri
tartışma götürmemektedir.
22. MANGALA GELENEĞİ
YAŞATILMALI
Mangala oyununun böyle
etkinliklerle var olacağını ve
yaygınlaşacağını düşünüyor.
Ayrıca UNESCO kültür mirasına
girmesi için başvuru
yapılacağını,mangala konusunda
öğretmen ve öğrencilerin
eğitilmesi, zekâ oyunları dersinde
öncelik verilmesi ayrıca
belediyelerin şenliklerinde
mangala oyununu öne çıkararak
teşvik etmesi sayesinde mangala
oyununun ileri nesillere
taşınacağını düşünüyoruz.
23. "Bu proje T.C. Avrupa Birliği Bakanlığı, AB
Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi
Başkanlığınca (Ulusal Ajans,
http://www.ua.gov.tr) yürütülen Gençlik
Programı kapsamında ve Avrupa
Komisyonu'ndan sağlanan hibeyle
gerçekleştirilmiştir. Ancak burada yer alan
görüşlerden Ulusal Ajans veya Avrupa
Komisyonu sorumlu tutulamaz."
