SlideShare a Scribd company logo

هسته.pdf

•
•
H
Haqmal1

هسته

Health & Medicine
1 of 75
Download to read offline
‫فصل‬ ‫درېیم‬ ‫هسته‬ ‫داره‬ ‫فص‬ ‫وخت‬ ‫ځینې‬ ‫او‬ ‫بیضوي‬ ،‫کروي‬ ( Lobeted ) ‫دی‬ ‫جوړښت‬ ‫چې‬ ۵ - ۱۰ ‫د‬ ‫او‬ ‫لري‬ ‫جسامت‬ ‫مایکرومتره‬ ‫غشاء‬ ‫مضاعفې‬ ‫یوې‬ ‫په‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫واسطه‬ nuclear envelope ‫ده‬ ‫شوی‬ ‫پوښل‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ . ‫غشاء‬ ‫د‬ ‫طبقې‬ ‫دوه‬ ‫دغه‬ ‫د‬ Inner nuclear membrane ‫او‬ Outer nuclear membrane ‫یادیږي‬ ‫سره‬ ‫نومونو‬ ‫په‬ . ‫دغو‬ ‫د‬ ‫منځ‬ ‫تر‬ ‫طبقو‬ ‫دوو‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫لري‬ ‫وجود‬ ‫مسافه‬ ‫وړه‬ ‫یو‬ perinuclear cisterna ‫یا‬ perinuclear space ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ . ‫غشاء‬ ‫هستوي‬ ‫د‬ ‫طبقه‬ ‫بیرونۍ‬ ‫له‬ RER ‫لري‬ ‫اړیکه‬ ‫مستقیمه‬ ‫سره‬ .
‫حجرې‬ ‫هغه‬ ‫ټولې‬ ‫د‬ ‫تولیدوي‬ ‫انزایمونه‬ ‫او‬ ‫لري‬ ‫قابلیت‬ ‫تکثر‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫دي‬ ‫لرونکې‬ ‫موادو‬ ‫هستوي‬ ‫او‬ ‫هستې‬ . ‫د‬ ‫حجرات‬ ‫ځینې‬ ‫یوې‬ ‫د‬ ‫ځینې‬ ‫او‬ ‫هستو‬ ‫ډیرو‬ ( ‫حجرات‬ ‫عضلي‬ ‫لکه‬ ) ‫دي‬ ‫لرونکې‬ . ‫حجرې‬ ‫ځینې‬ ‫هسته‬ ‫هیڅ‬ ‫د‬ ‫لکه‬ ‫لري‬ ‫نه‬ RBC ‫حجرات‬ . ‫مواد‬ ‫هستوي‬ ‫د‬ ‫چې‬ Nucleoplasm ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫غشاء‬ ‫هستوي‬ ‫د‬ ‫دي‬ ‫شوي‬ ‫جال‬ ‫څخه‬ ‫سایتوپالزم‬ ‫له‬ ‫واسطه‬ ‫په‬ . ‫کې‬ ‫هسته‬ ‫په‬ ‫جینونه‬ ، ‫کروموزومونه‬ genes ‫کروماتین‬ ‫او‬ ‫هستچه‬ ، ‫لري‬ ‫موقعیت‬ . ‫هستچه‬ ‫موقعیت‬ ‫کې‬ ‫منځ‬ ‫په‬ ‫هستې‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫دی‬ ‫ساختمان‬ ‫شکله‬ ‫کروي‬ ‫یو‬ ‫او‬ ‫لري‬ ‫له‬ rRNA ‫او‬ ‫پروتین‬ ، DNA ‫د‬ ‫چې‬ ‫ده‬ ‫شوې‬ ‫جوړه‬ ‫څخه‬ ‫اخلي‬ ‫برخه‬ ‫کې‬ ‫جوړولو‬ ‫په‬ ‫پروتینونو‬ .
‫ده‬ ‫شوې‬ ‫جوړه‬ ‫څخه‬ ‫ساختمانونو‬ ‫الندې‬ ‫له‬ ‫هسته‬ : ۱ - Nuclear membrane . ۲ - Nucleoplasm . ۳ - Nucleolus ۴ - Chromatin ۵ - chromosomes .
۱ - Nuclear membrane ‫یا‬ Nuclear envelope : ‫چې‬ ٍ‫د‬ ‫غشاء‬ َ‫ُغ‬ ‫سایتْپالزم‬ َ‫ل‬ ‫یې‬ ‫ًیْکلیْپالزم‬ ‫کړی‬ ‫جال‬ َ‫څخ‬ . َ‫پ‬ ‫کې‬ ‫هایکرّسکْپ‬ ‫ًْري‬ َ‫پ‬ ّ‫ا‬ ‫شکل‬ َ‫پ‬ ‫غشاء‬ ‫ًازکې‬ ‫یْې‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫هایکرّسکْپ‬ ‫الکترّى‬ ‫هٌځ‬ َ‫پ‬ ‫چې‬ ‫شکل‬ َ‫پ‬ ‫غشاء‬ ‫یي‬ َ‫طبق‬ ٍّ‫د‬ ‫د‬ ‫د‬ َ‫هساف‬ ٍْ‫ی‬ ‫یې‬ ‫کې‬ perinuclear cisterna ‫یا‬ perinuclear space ‫کیږي‬ ‫لیذل‬ ‫لري؛‬ ‫ّجْد‬ ‫ًْم‬ َ‫پ‬ .
‫کې‬ ‫برخو‬ ‫هغو‬ ‫په‬ ‫دي‬ ‫نښتې‬ ‫سره‬ ‫طبقې‬ ‫دواړه‬ ‫دا‬ ‫چې‬ ‫شمیر‬ ‫یو‬ ‫سوري‬ ‫د‬ Nuclear pores ‫د‬ ‫سوري‬ ‫دا‬ ‫چې‬ ‫لري‬ ‫وجود‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫ترمنځ‬ ‫سایتوپالزم‬ ‫او‬ ‫هستي‬ ‫الرې‬ ‫ارتباطي‬ ‫جوړي‬ . ‫د‬ ‫سوري‬ ‫دا‬ ‫پردې‬ ‫یوې‬ ‫سورویو‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫دي‬ ‫شوي‬ ‫پوښل‬ ‫واسطه‬ ‫په‬ ‫قابلیت‬ ‫نفوذیه‬ ‫لپاره‬ ‫مالیکولونو‬ ‫مختلفو‬ ‫د‬ ‫کنترولوي‬ ‫قابلیت‬ ‫نفوذیه‬ ‫او‬ ‫د‬ ‫یې‬ ‫مالیکولونو‬ ‫مختلفو‬ ‫لري‬ ‫توپیر‬ ‫لپاره‬ ‫یواځې‬ ‫خو‬ mRNA ‫له‬ ‫شي‬ ‫کولی‬ ‫عبور‬ ‫څخه‬ ‫سوریو‬ ‫ټولو‬ .
۲ - Nucleoplasm ‫یا‬ karyoplasm : ٍْ‫ی‬ ٍ‫هاد‬ َ‫شکل‬ ‫بې‬ ( ‫هترکس‬ ) ‫ُستچې‬ ّ‫ا‬ ‫کرّهاتیي‬ ‫د‬ ‫چې‬ ٍ‫د‬ ‫ترهٌځ‬ ‫کې‬ ْ‫هساف‬ ‫لري‬ ‫هْقعیت‬ . ٍ‫هاد‬ ‫دا‬ ّ‫هْاد‬ ‫پرّتیٌي‬ َ‫ل‬ ‫اًسایواتیک‬ ‫چې‬ ٍ‫د‬ ‫شْې‬ ٍ‫جْړ‬ َ‫څخ‬ ‫لري‬ ‫خاصیت‬ . matrix, pl. Matrices: The intercellular substance of a tissue.
۳ - Nucleolus : ْ‫ی‬ َ‫شکل‬ ‫بیضْي‬ ‫هایکرّهتر‬ ْ‫ی‬ ‫چې‬ ‫دی‬ ‫جْړښت‬ ‫کْچٌی‬ ‫قطر‬ ‫د‬ ّ‫ا‬ ‫لري‬ Interphase ‫د‬ ‫کې‬ َ‫هرحل‬ َ‫پ‬ ۱ - ۴ ٍْ‫ی‬ َ‫پ‬ ‫پْرې‬ ّ‫عذد‬ ‫لري‬ ‫هْقعیت‬ ‫کې‬ َ‫ُست‬ . ‫ُستچې‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫ترکیب‬ َ‫پ‬ ۱۰٪ RNA ‫هْاد‬ ‫پرّتیٌي‬ ‫هقذار‬ ‫زیات‬ ، ‫هقذار‬ ‫کن‬ ْ‫ی‬ ّ‫ا‬ DNA ‫کیږي‬ ‫لیذل‬ .
interphase The stage between two successive divisions of a cell nucleus in which: 1- the biochemical and physiologic functions of the cell are performed 2- replication of chromatin occurs. Syn: karyostasis.
ً‫ل‬ ‫کې‬ ‫مایکروسکوپ‬ ‫الکترون‬ ً‫پ‬ ً‫ٌستچ‬ ً‫و‬ ‫برخو‬ ‫څلورو‬ ‫جوړي‬ ‫دي‬ ‫شوې‬ : ۱ - pars granulosa : َ‫ل‬ ‫چې‬ ٍ‫د‬ َ‫برخ‬ ‫لرًّکي‬ ًَ‫دا‬ RNA ‫شْې‬ ٍ‫جْړ‬ َ‫څخ‬ ‫پرّتیي‬ ّ‫ا‬ . ۲ - Pars fibrosa : ‫یې‬ ‫کې‬ ‫ترکیب‬ َ‫پ‬ ‫چې‬ ٍ‫د‬ َ‫برخ‬ ‫شْې‬ ٍ‫جْړ‬ َ‫څخ‬ ْ‫رشت‬ ‫یا‬ ًّْ‫تار‬ َ‫ل‬ RNA ‫دي‬ ‫شاهل‬ ‫پرّتیي‬ ّ‫ا‬ . pars granulosa ّ‫ا‬ Pars fibrosa ً‫ا‬‫هشترک‬ ‫د‬ nucleolonema ‫یادیږي‬ ‫ًْم‬ َ‫پ‬ .
۳ - Nucleolus associated chromatin : ‫چې‬ َ‫برخ‬ َ‫ُغ‬ ‫کرّهاتیي‬ ‫د‬ ‫ًښتې‬ ٍ‫سر‬ ‫ُستچې‬ َ‫ل‬ ‫د‬ ٍ‫د‬ Nucleolus associated chromatin ‫ًْم‬ َ‫پ‬ ‫یادیږي‬ . ۴ - Matrix : ٍْ‫ی‬ ّ‫هْاد‬ ‫پرّتیٌي‬ ‫د‬ ٍ‫د‬ ٍ‫هاد‬ َ‫شکل‬ ‫بې‬ ‫لري‬ ‫هْقعیت‬ ‫کې‬ َ‫ُستچ‬ َ‫پ‬ ‫چې‬ .
‫د‬ ‫کې‬ ‫حاالتو‬ ‫الندې‬ ‫په‬ ‫جسامت‬ ‫هستچې‬ ‫ته‬ ‫حالت‬ ‫عادي‬ ‫نظر‬ ‫غټېږي‬ : ۱ - ‫کې‬ ‫وخت‬ ‫په‬ ‫فعالیت‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫حجراتو‬ ‫ځوانو‬ ‫په‬ . ۲ - ‫اخلي‬ ‫ونډه‬ ‫فعاله‬ ‫کې‬ ‫تولید‬ ‫په‬ ‫پروتینونو‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫کې‬ ‫حجراتو‬ ‫هغو‬ ‫په‬ . ۳ - ‫چې‬ ‫کې‬ ‫حجراتو‬ ‫سرطاني‬ ‫په‬ ‫لري‬ ‫وده‬ ‫چټکه‬ .
۴ - Chromatin : َ‫ل‬ ‫چې‬ ‫دي‬ ‫اجسام‬ ٍ‫ّاړ‬ DNA ، RNA ًٌْْ‫پرّتی‬ ّ‫ا‬ ‫جْړ‬ َ‫څخ‬ ‫شْي‬ َ‫پ‬ ّ‫ا‬ ‫کې‬ ‫هایکرّکْپ‬ ‫ًْري‬ ‫شکل‬ َ‫پ‬ ًْ‫دا‬ ‫یا‬ ْ‫رشت‬ ‫د‬ ‫شْي‬ ‫تْزیع‬ ‫ډّل‬ ‫هتجاًس‬ ‫غیر‬ َ‫پ‬ ‫کې‬ َ‫ُست‬ َ‫پ‬ ّ‫ا‬ ‫کیږي‬ ‫لیذل‬ ‫دي‬ . ‫اجسام‬ ‫دا‬ ‫کې‬ َ‫هرحل‬ َ‫پ‬ ‫اًترفیس‬ ‫د‬ ‫کې‬ َ‫ُست‬ َ‫پ‬ ‫ډّل‬ ‫هٌشر‬ َ‫پ‬ ‫لیذل‬ ‫کیږي‬ ‫اًقسام‬ ‫حجرّي‬ ‫د‬ ‫اها‬ ‫د‬ ّ‫ا‬ ‫هتراکوې‬ ٍ‫سر‬ ‫کې‬ ‫ّخت‬ َ‫پ‬ ‫کْي‬ ‫تظاُر‬ ‫شکل‬ َ‫پ‬ ‫کرّهْزّم‬ .
‫لري‬ ‫وجود‬ ‫کروماتیه‬ ‫ووع‬ ‫درې‬ : ۱ - Hetero chromatin ‫یا‬ Peripheral chromatin : ‫د‬ DNA ‫د‬ ‫چې‬ ‫دي‬ ًَْ‫هالیکل‬ َ‫ُغ‬ genetic ٍ‫ًظر‬ َ‫ل‬ ‫دي‬ ‫فعال‬ ‫غیر‬ ‫د‬ ّ‫ا‬ ‫تلْیي‬ ‫خصْصي‬ ‫د‬ ‫کْهک‬ َ‫پ‬ ‫هایکرّسکْپ‬ ‫ًْري‬ ‫شي‬ ‫کیذلی‬ ‫لیذل‬ َ‫ّاسط‬ َ‫پ‬ . ‫کې‬ ‫حالت‬ ‫دې‬ ً‫پ‬ ‫د‬ ‫دا‬ َ‫برخ‬ ‫هحیطي‬ َ‫پ‬ ‫ُستې‬ َ‫پ‬ ْ‫رشت‬ ْ‫تاریک‬ ،ْ‫ًازک‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫کیږي‬ ‫لیذل‬ ‫شکل‬ . ۲ - Eu. Chromatin : ‫د‬ Genetic َ‫ل‬ ٍ‫ًظر‬ ‫د‬ ‫کرّهاتیي‬ ‫فعال‬ ‫شکل‬ ٍ‫د‬ ‫چې‬ ‫یْاځې‬ ‫د‬ ‫الکترّى‬ ‫هایکرّسکْپ‬ َ‫پ‬ َ‫ّاسط‬ ‫لیذل‬ ‫کیږي‬ . ‫د‬ ْ‫هعوْل‬ ًْْ‫رًګ‬ َ‫پ‬ َ‫ّاسط‬ ‫رًګ‬ ًَ ‫اخلي‬ . ۳ - Nucleolar Associated Chromatin : ‫لري‬ ‫ارتباط‬ ٍ‫سر‬ ‫ُستچې‬ َ‫ل‬ .
۵ - chromosomes : ‫د‬ ‫انقسام‬ ‫حجروي‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫وخت‬ ‫په‬ ‫رشتې‬ ‫کروماتین‬ ‫سره‬ ‫بل‬ ‫له‬ ‫یو‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫کوي‬ ‫رامنځته‬ ‫رشتې‬ ‫اوږدې‬ ‫شمیر‬ ‫یو‬ ‫او‬ ‫یوځای‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫کروموزوم‬ . ‫کروموزوم‬ ‫هر‬ ‫یوې‬ ‫له‬ ‫کروماتید‬ ‫جوړې‬ ‫چې‬ ‫دی‬ ‫شوی‬ ‫جوړ‬ ‫څخه‬ ‫د‬ kinetochore ‫کې‬ ‫برخه‬ ‫په‬ ‫نښتي‬ ‫سره‬ ‫دي‬ . ‫کروموزوم‬ ‫د‬ ‫واحد‬ ‫وظیفوي‬ ‫د‬ Gene ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ . ‫کروموزوم‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫چې‬ ‫برخه‬ ‫هغه‬ Gen ‫د‬ ‫لري‬ ‫موقعیت‬ ‫پکې‬ Locus ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ .
kinetochore : A specialized condensed region of each chromosome that appears during mitosis where the chromatids are held together to form an X shape
‫کروموزم‬ ‫جفت‬ ‫هر‬ ‫مشابه‬ ‫دوه‬ genes ‫یوه‬ ‫په‬ ‫یې‬ ‫یو‬ ‫هر‬ ‫چې‬ ‫لري‬ ‫لري‬ ‫موقعیت‬ ‫باندې‬ ‫کروموزوم‬ . ً‫ال‬‫معمو‬ ‫جین‬ ‫وي‬ ‫ثابت‬ ‫خواص‬ ‫ارثي‬ ‫ته‬ ‫نسل‬ ‫بل‬ ‫څخه‬ ‫نسل‬ ‫یوه‬ ‫له‬ ‫او‬ ‫انتقالوي‬ . ‫جینونه‬ ‫دغه‬ ‫وخت‬ ‫ځینې‬ ‫مومي‬ ‫بدلون‬ ‫د‬ ‫چې‬ Mutation ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ . ‫ته‬ ‫نسلونو‬ ‫بعدي‬ ‫او‬ ‫رامنځته‬ ‫جینونه‬ ‫نورمال‬ ‫غیر‬ ‫کې‬ ‫صورت‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫انتقالیږي‬ . ‫دا‬ Mutation ‫د‬ ‫ویروسي‬ ‫ځینې‬ ‫او‬ ‫مرکباتو‬ ‫کیمیاوي‬ ‫مختلفو‬ ،‫تشعشع‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫کې‬ ‫نتیجه‬ ‫په‬ ‫امراضو‬ . ‫د‬ ‫جین‬ ‫نظره‬ ‫له‬ ‫ساختمان‬ ‫له‬ DNA ‫چې‬ ‫دی‬ ‫شوی‬ ‫جوړ‬ ‫څخه‬ ‫ارثي‬ ‫د‬ ‫دنده‬ ‫انتقال‬ ‫د‬ ‫خواصو‬ ‫لري‬ ‫غاړه‬ ‫په‬ .
‫حجرې‬ ‫سوماتیک‬ ‫انسان‬ ‫د‬ ۴۶ ‫چې‬ ‫لري‬ ‫کروموزومونه‬ ۲۳ ‫کیږي‬ ‫جوړې‬ . ۲۲ ‫د‬ ‫یې‬ ‫جوړې‬ Autosome ‫د‬ ‫یې‬ ‫جوړه‬ ‫یوه‬ ‫او‬ Heterosome ‫جنسي‬ ‫یا‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫کروموزومونو‬ . ‫جنس‬ ‫مذکر‬ = ۴۴ ‫اتوزوم‬ + XY ‫لري‬ ‫کروموزومونه‬ ‫جنس‬ ‫مؤنث‬ = ۴۴ ‫اتوزوم‬ + XX ‫لري‬ ‫کروموزومونه‬ . ‫چې‬ ‫حجرات‬ ‫هغه‬ ۴۶ ‫د‬ ‫لري‬ ‫کروموزومونه‬ ‫عدده‬ Diploid ‫نوم‬ ‫په‬ ‫حجرو‬ ‫یادیږي‬ . ‫چې‬ ‫حجرات‬ ‫هغه‬ ۲۳ ‫د‬ ‫لري‬ ‫کروموزومونه‬ ‫عدده‬ Haploid ‫نوم‬ ‫په‬ ‫حجراتو‬ ‫یادیږي‬ . Haploid ‫د‬ ‫حجرات‬ meiosis ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫کې‬ ‫نتیجه‬ ‫په‬ ‫انقسام‬ . ‫د‬ ‫حجرات‬ ‫ټول‬ ‫نور‬ ‫بدن‬ ‫د‬ mitosis ‫کوي‬ ‫تکثر‬ ‫کې‬ ‫نتیجه‬ ‫په‬ ‫انقسام‬ .
‫جنسي‬ ‫نارینه‬ ( Haploid ) ‫له‬ ‫حجرات‬ ۲۲ ‫یوه‬ ‫او‬ ‫اتوزوم‬ x ‫یا‬ Y ‫دي‬ ‫شوي‬ ‫جوړ‬ ‫څخه‬ ‫کروموزوم‬ . ‫ښځینه‬ ( Haploid ) ‫له‬ ‫حجرات‬ ۲۲ ‫یوه‬ ‫او‬ ‫اتوزوم‬ X ‫کروموزوم‬ ‫دي‬ ‫شوي‬ ‫جوړ‬ ‫څخه‬ . ‫کله‬ ‫زایګوټ‬ ‫چې‬ ‫دواړه‬ ‫پورته‬ ‫نو‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ Haploid ‫حجرات‬ ‫یوه‬ ‫او‬ ‫یوځای‬ ‫سره‬ Diploid ‫به‬ ‫یا‬ ‫چې‬ ‫کوي‬ ‫رامنځته‬ ‫حجره‬ ۴۴ ‫او‬ ‫اتوزوم‬ XX ‫دی‬ ‫جنس‬ ‫ښځینه‬ ‫چې‬ ( homogametic ) ‫هم‬ ‫یا‬ ‫او‬ ۴۴ ‫او‬ ‫اتوزوم‬ XY ‫دی‬ ‫جنس‬ ‫نارینه‬ ‫چې‬ ( heterogametic ) ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ .
‫شمیر‬ ‫یو‬ ‫په‬ ‫ناروغیو‬ ‫کروموزومې‬ ‫جسمي‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدای‬ ‫کې‬ ‫په‬ ‫لکه‬ ‫شي‬ ‫کم‬ ‫یا‬ ‫او‬ ‫زیات‬ ‫تعداد‬ ‫کروموزومونو‬ Down syndrome ‫یا‬ Mongolism ‫د‬ ‫چې‬ ‫کې‬ ۲۱ ‫کروموزومونو‬ ‫جوړې‬ ‫کروموزومونو‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫وي‬ ‫موجود‬ ‫کروموزومونه‬ ‫عدده‬ ‫درې‬ ‫پرځای‬ ‫تعداد‬ ۴۷ ‫په‬ ‫او‬ Turner syndrome ‫تعداد‬ ‫کروموزومونو‬ ‫د‬ ‫کې‬ ۴۵ ‫وي‬ .
Down syndrome a chromosomal dysgenesis syndrome consisting of a variable constellation of abnormalities caused by triplication or translocation of chromosome 21. The abnormalities include mental retardation, retarded growth, flat hypoplastic face with short nose, prominent skin folds, small low-set ears with prominent antihelix, fissured and thickened tongue, laxness of joint ligaments, pelvic dysplasia, broad hands and feet, stubby fingers, and transverse palmar crease. Lenticular opacities and heart disease are common. The incidence of leukemia is increased and Alzheimer disease is almost inevitable by age 40. Syn: trisomy 21 syndrome.
Mongolism: A congenital disorder caused by having an extra 21st chromosome; results in a flat face and short stature and mental retardation
Turner syndrome a syndrome with chromosome count 45 and only one X chromosome; buccal and other cells are usually sex chromatin-negative; anomalies include dwarfism, webbed neck, valgus of elbows, pigeon chest, infantile sexual development, and amenorrhea; the ovary has no primordial follicles and may be represented only by a fibrous streak; some individuals are chromosomal mosaic, with two or more cell lines of different chromosome constitution; seen in many animal species, in the meadow vole it is the normal female state. Syn: XO syndrome.
Klinefelter syndrome a chromosomal anomaly with chromosome count 47, XXY sex chromosome constitution; buccal and other cells are usually sex chromatin positive; patients are male in development but have seminiferous tubule dysgenesis, elevated plasma and urinary gonadotropins, variable gynecomastia, and eunuchoid habitus; some patients are chromosomal mosaics, with two or more cell lines of different chromosome constitution; the male tortoise-shell cat (calico cat) is an animal model. Syn: XXY syndrome.
‫له‬ ‫پاملرنې‬ ‫یوه‬ ‫مو‬ ‫څخه‬
‫کروموزومونو‬ ‫د‬ ‫مخې‬ ‫له‬ ‫شمیر‬ ‫د‬ ‫لرو‬ ‫حجرې‬ ‫ډوله‬ ‫دوه‬ : ۱ - ‫چې‬ ‫حجرې‬ ‫هغه‬ ۴۶ ‫د‬ ‫حجرې‬ ‫دا‬ ،‫لري‬ ‫کروموزومونه‬ ‫عدده‬ Diploid cells ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ . ‫دې‬ ‫په‬ ‫حجرې‬ ‫سوماتیک‬ ‫ټولې‬ ‫دي‬ ‫شاملې‬ ‫کې‬ ‫ګروپ‬ . ۲ - ‫چې‬ ‫حجرې‬ ‫هغه‬ ۲۳ ‫د‬ ‫حجرې‬ ‫دا‬ ،‫لري‬ ‫کروموزومونه‬ ‫عدده‬ haploid cells ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ . ‫کې‬ ‫ګروپ‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫حجرې‬ ‫جنسي‬ ‫دي‬ ‫شاملې‬ .
‫د‬ ‫دندې‬ ‫هستې‬ ‫دي‬ ‫ډول‬ ‫الندې‬ ‫په‬ : ۱ - ‫حجرې‬ ‫د‬ ‫میتابولیک‬ ‫ټول‬ ( ‫انزایمونو‬ ‫او‬ ‫پروتینونو‬ ‫د‬ ‫لکه‬ ‫جوړول‬ ) ‫فعالیتونه‬ ‫کنترولوي‬ . ۲ - ‫ویش‬ ‫حجروي‬ ‫کنترولوي‬ . ۳ - ‫د‬ gene ‫ته‬ ‫نسل‬ ‫بل‬ ‫څخه‬ ‫نسل‬ ‫یوه‬ ‫له‬ ‫واسطه‬ ‫په‬ ‫خواص‬ ‫ارثي‬ ‫انتقالیږي‬ .
Karyotype ‫یا‬ karyogram : ًْْ‫کرّهْزّه‬ ‫د‬ ‫شکل‬ ّ‫ا‬ ‫شویر‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫چې‬ ٍ‫د‬ ‫عبارت‬ َ‫څخ‬ ‫هطالعې‬ َ‫ل‬ ‫د‬ ْ‫اًْهالی‬ ‫کرّهْزّهیک‬ ٍ‫لپار‬ ‫تشخیص‬ ‫کیږي‬ ٍ‫ترسر‬ . ‫یا‬ ‫سٌترّهیر‬ ‫د‬ ‫چې‬ َ‫څخ‬ ‫کرّهاتیي‬ ٍ‫عذد‬ ٍّ‫د‬ َ‫ل‬ ‫کرّهْزّم‬ ‫ُر‬ Kinetochore ‫یا‬ ‫ًقطې‬ ‫هتضیقې‬ ‫ابتذایي‬ ‫یا‬ primary constriction َ‫پ‬ ‫دی‬ ‫شْی‬ ‫جْړ‬ ‫دي‬ ‫ًښتي‬ ٍ‫سر‬ ‫بل‬ َ‫ل‬ ْ‫ی‬ ‫کې‬ َ‫برخ‬ .
ً‫شکلوو‬ ‫بیالبیل‬ ‫کروموزومووو‬ ‫د‬ ً‫ت‬ ‫موقعیت‬ ‫سىترومیر‬ ‫د‬ ‫وظر‬ ‫د‬ : ۱ - Metacentric : َ‫ځک‬ ‫لري‬ ‫ګاى‬ ّ‫باز‬ ‫هساّي‬ ٍّ‫د‬ ‫کرّهْزّم‬ َ‫ب‬ ‫کې‬ ‫حالت‬ ‫دې‬ َ‫پ‬ ‫سٌترّهیر‬ ‫چې‬ َ‫برخ‬ ‫هرکسي‬ َ‫پ‬ ‫یې‬ ‫لري‬ ‫هْقعیت‬ ‫کې‬ . Having two equal arms because of the median position of the centromere
۲ - Submetacentric ‫یا‬ submetacentric chromosome : ‫سنترومیر‬ ‫دلته‬ ‫کې‬ ‫مرکز‬ ‫په‬ ‫بازو‬ ‫کروموزوم‬ ‫د‬ ‫بلکه‬ ‫لري‬ ‫نه‬ ‫موقعیت‬ ‫ګان‬ ‫مساوي‬ ‫غیر‬ ‫دوو‬ ‫په‬ ‫ویشي‬ ‫برخو‬ . a chromosome with the centromere so placed that it divides the chromosome into two arms of strikingly unequal length.
۳ - Eccentrin = acrocentric : ‫سٌترّهیر‬ ‫کې‬ ‫حالت‬ ‫دې‬ َ‫پ‬ ‫ًږدې‬ َ‫ت‬ ‫ًِایت‬ ‫لري‬ ‫هْقعیت‬ . Having a subterminal centromere
۴ - Telocentric ‫یا‬ telocentric chromosome : ‫سٌترّهیر‬ ‫کې‬ ‫شکل‬ ‫دې‬ َ‫پ‬ ‫کې‬ ‫ًِایت‬ ٍْ‫ی‬ َ‫پ‬ ‫لري‬ ‫هْقعیت‬ . a chromosome with a terminal centromere; such chromosomes in humans are unstable and arise by misdivision or breakage near the centromere and are usually eliminated within a few cell divisions.
‫د‬ ‫چې‬ ‫لري‬ ‫بازوګان‬ ‫اوږده‬ ‫او‬ ‫لنډ‬ ‫کروموزومونه‬ Shart arm ‫او‬ Long arm ‫یادیږي‬ ‫سره‬ ‫نومونو‬ ‫په‬ . ‫د‬ ‫ګان‬ ‫بازدو‬ ‫لنډ‬ ً‫ال‬‫معمو‬ p ‫حرف‬ ‫د‬ ‫بازوګان‬ ‫اوږده‬ ‫او‬ ‫واسطه‬ ‫په‬ q ‫کیږي‬ ‫ښودل‬ ‫واسطه‬ ‫په‬ ‫حرف‬ .
‫د‬ Acrocentric ‫کروموزومونو‬ ‫ګانو‬ ‫بازو‬ ‫لنډو‬ ‫د‬ ‫برخه‬ ‫نهایي‬ ‫په‬ ‫باندې‬ ‫موقعیت‬ ‫لري‬ ‫رنګ‬ ‫تیاره‬ ‫چې‬ ‫اجسام‬ ‫مدور‬ ‫واړه‬ ‫شمیر‬ ‫یو‬ ‫لري‬ . ‫د‬ ‫اجسام‬ ‫دا‬ Satellite ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫ماهوارې‬ ‫یا‬ . Satellite ‫له‬ Acrocentric ‫متضیقې‬ ‫یوې‬ ‫د‬ ‫څخه‬ ‫کروموزوم‬ ‫یا‬ ‫ناحیې‬ ‫متضیقې‬ ‫ثانوي‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫واسطه‬ ‫په‬ ‫ناحیې‬ Secondary contriction ‫ده‬ ‫شوې‬ ‫جال‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ . ‫ساحې‬ ‫تاریکې‬ ‫او‬ ‫روښانه‬ ‫کې‬ ‫برخو‬ ‫بیالبیلو‬ ‫په‬ ‫کروموزوم‬ ‫د‬ ‫لري‬ ‫موقعیت‬ .
۲۳ ‫خصوصیاتو‬ ‫پورته‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫لري‬ ‫وجود‬ ‫کروموزومونه‬ ‫جوړې‬ ‫دي‬ ‫شوي‬ ‫تقسیم‬ ‫ګروپونو‬ ‫اوو‬ ‫په‬ ‫سره‬ ‫نیولو‬ ‫کې‬ ‫نظر‬ ‫په‬ : A ‫ګروپ‬ : ۱ ، ۲ ‫او‬ ۳ ‫دي‬ ‫اوږده‬ ‫ترټولو‬ ‫کروموزومونه‬ . B ‫ګروپ‬ : ۴ ‫او‬ ۵ ‫دي‬ ‫کروموزومونه‬ ‫اوږده‬ . C ‫ګروپ‬ : ۶ ، ۷ ، ۸ ، ۹ ، ۱۰ ، ۱۱ ‫او‬ ۱۲ ‫لرونکي‬ ‫قامت‬ ‫متوسط‬ ‫د‬ Metacentric ‫دي‬ ‫کروموزومونه‬ . D ‫ګروپ‬ : ۱۳ ، ۱۴ ‫او‬ ۱۵ ‫لنډ‬ Acrocentric ‫کروموزومونه‬ ‫دي‬ .
E ‫ګروپ‬ : ۱۶ ، ۱۷ ‫او‬ ۱۸ ‫لنډ‬ Metacentric ‫دي‬ ‫کروموزومونه‬ . F ‫ګروپ‬ : ۱۹ ‫او‬ ۲۰ ‫لنډ‬ ً‫ا‬‫نسبت‬ metacentric ‫کروموزومونه‬ ‫دي‬ . G ‫ګروپ‬ : ۲۱ ‫او‬ ۲۲ ‫د‬ ‫چې‬ ‫دي‬ ‫کروموزومونه‬ ‫لنډ‬ ‫ټولو‬ ‫تر‬ Acrocentric ‫دي‬ ‫څخه‬ ‫ډول‬ ‫له‬ . X ‫په‬ ‫کروموزوم‬ C ‫او‬ ‫ګروپ‬ Y ‫په‬ ‫کروموزوم‬ G ‫پورې‬ ‫ګروپ‬ ‫لري‬ ‫اړه‬ .
‫اٌمیت‬ ‫مطالعې‬ ‫د‬ ‫کروموزومووو‬ ‫د‬ : • ‫لري‬ ‫شکل‬ ‫سْء‬ ‫چې‬ ‫خلک‬ َ‫ُغ‬ . • ‫لري‬ ‫ګاًې‬ ‫اًْهالی‬ ‫کرّهاتیي‬ ‫جٌسي‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫خلک‬ َ‫ُغ‬ . • ‫جٌیست‬ ‫هشکْک‬ . • ‫تثبیت‬ ‫ًسل‬ ‫د‬ ( ‫کْل‬ َ‫هطالع‬ ًْْ‫کرّهْزّه‬ ‫د‬ ‫ترهٌځ‬ ‫هْر‬ ّ‫ا‬ ‫پالر‬ ‫زّی‬ ‫د‬ .) ‫والی‬ ‫وورمال‬ ‫غیر‬ ‫کروموزومووو‬ ‫د‬ ‫وقص‬ ‫یا‬ Chromosomal aberration) ( .1 ‫ًقص‬ ‫کې‬ ‫ساختواى‬ َ‫پ‬ Structural abnormalities .2 ‫ًقص‬ ‫کې‬ ‫تعذاد‬ َ‫پ‬ Numerical abnormalities
‫وقص‬ ‫کې‬ ‫ساختمان‬ ً‫پ‬ Structural abnormalities : 1. Deletion: the loss or absence of one or more nucleotides from a chromosome. 2. Translocation : an exchange of chromosome parts 3. Iso-chromosomes: A chromosomal aberration that arises as a result of transverse rather than longitudinal division of the centromere during meiosis; two daughter chromosomes are formed, each lacking one chromosome arm but with the other doubled.
4- Inversion : a kind of mutation in which the order of the genes in a section of a chromosome is reversed. ‫باًذې‬ ‫کرّهْزّم‬ َ‫پ‬ ًَْ‫هْقعیت‬ ًٌْْ‫جی‬ ‫د‬ ‫ّي‬ ‫شْي‬ َ‫سرچپ‬ 5- Non dis junction : Meiosis in which there is a failure of paired homologous chromosomes to separate; results in an abnormal number of chromosomes in the daughter cells ‫دلته‬ ‫دوه‬ ‫ورته‬ ‫کروموزومونه‬ ‫له‬ ‫یو‬ ‫بل‬ ‫څخه‬ ‫نه‬ ‫بېلېږي‬ ‫په‬ ‫پایله‬ ‫کې‬ ‫حجرات‬ ‫د‬ ‫کروموزومونو‬ ‫غیر‬ ‫نارمل‬ ‫تعداد‬ ‫لري‬ .
Numerical abnormalities 1- Monosomy 2- Trisomy 3- Polysomy : State of a cell nucleus in which a specific chromosome is represented more than twice. Cells containing three, four, or five homologous chromosomes are referred to, respectively, as trisomic, tetrasomic, or pentasomic. Cf. polyploidy. 4- Complex aneuploidy: Having an abnormal number of chromosomes not an exact multiple of the haploid number, as contrasted with abnormal numbers of complete haploid sets of chromosomes, such as diploid, triploid, etc. (one chromosome set is incomplete)
‫کروموزومیک‬ ‫امراض‬ : .1 ‫تشْشات‬ ًْْ‫کرّهْزّه‬ ‫جٌسي‬ ‫د‬ : • Turners syndrom • Klinefelters syndrom .2 ‫ګاًې‬ ‫اًْهالي‬ ًْْ‫کرّهْزّه‬ ‫اّتْزّم‬ ‫د‬ : • Down syndrom • Trisomy 17 - 18
ً‫الملوو‬ ‫اوومالیو‬ ‫کروموزومي‬ ‫د‬ : .1 ‫عْاهل‬ ‫اًتاًی‬ .2 ‫فسیکی‬ ‫عْاهل‬ .3 ‫کیویایی‬ ‫عْاهل‬
Barr body ‫یا‬ Sex chromatin : ‫یو‬ hetero chromatin ‫د‬ ‫چې‬ ‫دی‬ ‫جنس‬ ‫مؤنث‬ ‫د‬ ‫حجراتو‬ ‫د‬ ‫داخلي‬ ‫په‬ ‫هستې‬ ‫یوې‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫سطح‬ ‫نقطې‬ ‫متراکمې‬ ‫تظاهر‬ ‫شکل‬ ‫په‬ ً‫ا‬‫تقریب‬ ‫او‬ ‫کوي‬ ‫مایکرومتر‬ ‫یو‬ ‫لري‬ ‫قطر‬ . ‫ځینې‬ ‫او‬ ‫حجراتو‬ ‫په‬ ‫غشاء‬ ‫مخاطي‬ ‫د‬ ‫جوف‬ ‫د‬ ‫خولې‬ ‫د‬ ‫جوړښت‬ ‫دا‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫نیوتروفیل‬ ‫په‬ ‫وخت‬ Drum stick ‫کیږي‬ ‫لیدل‬ ‫شکل‬ ‫په‬ . ‫په‬ ‫کروماتین‬ ‫جنسي‬ ‫دا‬ ۲۰ - ۷۰ ‫ۺ‬ ‫جنس‬ ‫مؤنث‬ ‫خو‬ ‫وي‬ ‫مثبت‬ ‫کې‬ ‫کیږي‬ ‫لیدل‬ ‫نه‬ ‫کې‬ ‫جنس‬ ‫مذکر‬ ‫په‬ . ‫له‬ Barr body ‫د‬ ‫څخه‬ ‫تعیین‬ ‫په‬ ‫جنس‬ ‫کیږي‬ ‫اخیستل‬ ‫ګټه‬ ‫کې‬ .
‫فصل‬ ‫څلورم‬ ‫سایکل‬ ‫حجروي‬
‫سیکل‬ ‫حجروي‬ ( Cell cycle :) ‫حجرې‬ ‫یوې‬ ‫د‬ ‫چیرته‬ ‫که‬ ‫بدلونونه‬ ‫مورفولوژیک‬ ‫ونیسو‬ ‫کې‬ ‫نظر‬ ‫په‬ ‫نو‬ ‫مرحلې‬ ‫دوه‬ ‫کیږي‬ ‫لیدل‬ ‫پکې‬ : ۱ - interphase ‫مرحله‬ : ‫د‬ ‫حجرې‬ ‫د‬ ‫دا‬ ‫مرحله‬ ‫استراحت‬ ‫یوه‬ ‫شي‬ ‫کیدای‬ ‫یې‬ ‫مدت‬ ‫چې‬ ‫ده‬ ‫عصبي‬ ‫په‬ ً‫ال‬‫مث‬ ‫ونیسي‬ ‫کې‬ ‫بر‬ ‫په‬ ‫کلونه‬ ‫یا‬ ‫او‬ ‫میاشت‬ ،‫هفته‬ ،‫ورځ‬ ‫یا‬ ‫او‬ ‫کلونه‬ ‫شي‬ ‫کیدای‬ ‫مرحله‬ ‫دا‬ ‫کې‬ ‫عضالتو‬ ‫په‬ ‫زړه‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫حجراتو‬ ‫ونیسي‬ ‫برکې‬ ‫په‬ ‫عمر‬ ‫ټول‬ .
Interphase ‫لري‬ ‫مرحلې‬ ‫درې‬ ‫بیا‬ ‫خپله‬ ‫په‬ : ‫الف‬ : G1 – phase (pre synthesis phase) : ً‫ا‬‫تقریب‬ ۲۵ ‫مرحلې‬ ‫تیلوفیز‬ ‫د‬ ‫مایتوزس‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫کوي‬ ‫دوام‬ ‫ساعته‬ ‫په‬ ‫تعقیب‬ ‫ده‬ ‫مرحله‬ ‫مخکې‬ ‫نه‬ ‫سنتیز‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫کیږي‬ ‫پیل‬ . ‫په‬ ‫کې‬ ‫مرحله‬ ‫دې‬ ‫ارګانیلونو‬ ‫او‬ ‫حجرې‬ ‫د‬ ‫زیاتیږي‬ ‫جسامت‬ . ‫ب‬ : S – phase (synthesis phase) : ً‫ا‬‫تقریب‬ ۸ ‫کوي‬ ‫دوام‬ ‫ساعته‬ . ‫کې‬ ‫مرحله‬ ‫دې‬ ‫په‬ DNA ‫او‬ ‫سنتریول‬ ‫سنتیز‬ ‫کیږي‬ . ‫هستې‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫معنې‬ ‫دې‬ ‫په‬ DNA ‫کیږي‬ ‫برابره‬ ‫دوه‬ ‫سنتریول‬ ‫او‬ .
‫ج‬ : G2 phase (post synthesis phase) : ‫کوي‬ ‫دوام‬ ‫دقیقې‬ ‫څو‬ ‫یو‬ ‫یواځې‬ ‫مرحله‬ ‫دا‬ . ‫د‬ ‫مرحله‬ ‫دا‬ DNA ‫ده‬ ‫مرحله‬ ‫وروسته‬ ‫څخه‬ ‫سنتیز‬ ‫له‬ . ‫حجرات‬ ‫کې‬ ‫مرحله‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫آماده‬ ‫ځان‬ ‫لپاره‬ ‫انقسام‬ ‫د‬ ‫کوي‬ . ‫کې‬ ‫مرحله‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫کارونه‬ ‫الندې‬ ‫کیږي‬ ‫ترسره‬ : - ATP ‫کیږي‬ ‫ذخیره‬ . - ‫تکمیلیږي‬ ‫کیدل‬ ‫چنده‬ ‫دوه‬ ‫سنتریول‬ ‫د‬ . - ‫د‬ Mitotic spindle ‫لپاره‬ ‫جوړیدو‬ ‫د‬ ‫ذخیره‬ ‫توبولین‬ ‫کیږي‬ . ‫مرحلې‬ ‫مایتوزس‬ ‫له‬ ‫مرحله‬ ‫دا‬ ‫یوځای‬ ‫سره‬ ً‫ا‬‫تقریب‬ ۲‫ۻ‬۵ – ۳ ‫ساعته‬ ‫نیسي‬ ‫وخت‬ .
Cyclin Dependent Kinase
۲ - Mitosis ‫مرحله‬ : ‫کروموزومونه‬ ‫کې‬ ‫مرحله‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫کیږي‬ ‫ښکاره‬ ‫را‬ ‫نویو‬ ‫او‬ ‫ته‬ ‫حجرو‬ ‫شویو‬ ‫رامنځته‬ ‫اندازه‬ ‫مساوي‬ ‫په‬ ‫ور‬ ‫کروموزومونه‬ ‫انتقالیږي‬ . ‫دلته‬ ‫لومړی‬ ‫تعداد‬ ‫کروموزومونو‬ ‫د‬ ‫چنده‬ ‫دوه‬ ‫نوې‬ ‫په‬ ‫بیا‬ ‫او‬ ‫کیږي‬ ‫کیږي‬ ‫ویشل‬ ‫اندازه‬ ‫مساوي‬ ‫په‬ ‫کې‬ ‫حجره‬ .
‫اخلي‬ ‫برخه‬ ‫ساختمانونه‬ ‫الندې‬ ‫کې‬ ‫مایتوزس‬ ‫په‬ : - ‫کروموزوم‬ . - ‫میکروتیوبول‬ . - ‫سنتروزوم‬ . ‫ساختمانونه‬ ‫ټول‬ ‫پورته‬ ‫ډول‬ ‫مجموعې‬ ‫په‬ ‫د‬ Mitotic apparatus ‫په‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ .
‫دي‬ ‫شاملې‬ ‫مرحلې‬ ‫الندې‬ ‫کې‬ ‫مایتوزس‬ ‫په‬ : ‫الف‬ : ‫پروفیز‬ ( Prophase :) ‫کې‬ ‫مرحله‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫بدلونونه‬ ‫الندې‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ : - ‫بدلیږي‬ ‫کروموزوم‬ ‫په‬ ‫کروماتین‬ . - ‫ځي‬ ‫منځته‬ ‫له‬ ‫غشاء‬ ‫هستوي‬ ‫او‬ ‫هسته‬ . - ‫کیږي‬ ‫چنده‬ ‫دوه‬ ‫سنتروزوم‬ . - ‫کوي‬ ‫حرکت‬ ‫ته‬ ‫قطب‬ ‫یوه‬ ‫حجرې‬ ‫د‬ ‫سنتروزوم‬ ‫هر‬ . - ‫او‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫مایکروتیوبول‬ ‫کې‬ ‫منځ‬ ‫په‬ ‫سنتروزوم‬ ‫د‬ mitotic spindle ‫جوړوي‬ . ‫نیسي‬ ‫وخت‬ ‫کې‬ ‫شاوخوا‬ ‫په‬ ‫ساعت‬ ‫یوه‬ ‫د‬ ‫مرحله‬ ‫دا‬ .
‫ب‬ : ‫میتافیز‬ ( Metaphase :) ‫کروموزومونه‬ ‫کې‬ ‫مرحله‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫کې‬ ‫برخه‬ ‫وسطي‬ ‫په‬ ‫حجرې‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫یو‬ ‫بل‬ ‫کې‬ ‫مقابل‬ ‫په‬ ‫کروموزوم‬ ‫هر‬ ‫او‬ ‫نیسي‬ ‫ځای‬ ‫شق‬ ‫اوږدو‬ ‫په‬ ‫کیږي‬ ‫او‬ ‫کروماتید‬ ‫دوه‬ ‫په‬ ‫کروموزوم‬ ‫د‬ ‫کروماتید‬ ‫دا‬ ‫چې‬ ‫راوړي‬ ‫وجود‬ ‫په‬ ‫د‬ ‫یعنې‬ ‫کې‬ ‫برخه‬ ‫وسطي‬ Kinetochore ‫یا‬ Centromere ‫په‬ ‫لري‬ ‫اتصال‬ ‫کې‬ ‫برخه‬ . ‫له‬ ‫مرحله‬ ‫دا‬ ‫کم‬ ‫نه‬ ‫ساعت‬ ‫یوه‬ ‫نیسي‬ ‫کې‬ ‫بر‬ ‫په‬ ‫وخت‬ .
‫ج‬ : ‫انافیز‬ ( Ana phase : ) ‫کې‬ ‫مرحله‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫جال‬ ‫نه‬ ‫بل‬ ‫د‬ ‫یو‬ ‫کروماتید‬ ‫او‬ ‫کیږي‬ ۹۲ ‫عدده‬ ‫چې‬ ‫کروموزومونه‬ ۴۶ ‫او‬ ‫قطب‬ ‫یوه‬ ‫حجرې‬ ‫د‬ ۴۶ ‫حجرې‬ ‫د‬ ‫یې‬ ‫نور‬ ‫د‬ ‫ته‬ ‫قطب‬ ‫بل‬ Mitotic spindle ‫کې‬ ‫مسیر‬ ‫په‬ ‫کوي‬ ‫حرکت‬ . ‫مرحله‬ ‫دا‬ ‫کم‬ ‫نه‬ ‫ساعت‬ ‫نیم‬ ‫له‬ ‫نیسي‬ ‫کې‬ ‫بر‬ ‫په‬ ‫وخت‬ .
‫د‬ : ‫فیز‬ ‫تیلو‬ ( Telo phase :) ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫بدلونونه‬ ‫الندې‬ ‫دا‬ ‫کې‬ ‫مرحله‬ ‫دې‬ ‫په‬ : - ‫کیږي‬ ‫ښکاره‬ ‫را‬ ‫دوباره‬ ‫غشاء‬ ‫هستوي‬ ‫او‬ ‫هسته‬ . - ‫بدلیږي‬ ‫کروماتین‬ ‫په‬ ‫بیرته‬ ‫کروموزوم‬ . - ‫جوړښت‬ ‫ورته‬ ‫ته‬ ‫دوک‬ ( Mitotic spindle ) ‫ځي‬ ‫منځه‬ ‫له‬ . - ‫کیږي‬ ‫راپیدا‬ ‫فرورفتګي‬ ‫یوه‬ ‫کې‬ ‫برخه‬ ‫وسطې‬ ‫په‬ ‫حجرې‬ ‫د‬ . - ‫کیږي‬ ‫ویشل‬ ‫حجرو‬ ‫مساوي‬ ‫دوو‬ ‫په‬ ‫حجره‬ ‫یوه‬ ‫باالخره‬ . ‫صرف‬ ‫مرحله‬ ‫دا‬ ‫دقیقې‬ ‫څو‬ ‫کوي‬ ‫دوام‬ .
‫انقسام‬ ‫حجروي‬ ( Cell division :) ‫موجودات‬ ‫ژوندي‬ ‫ټول‬ ‫نمو‬ ‫او‬ ‫کوي‬ ‫زیاتره‬ ‫تکثر‬ ‫د‬ ‫یې‬ ‫حجرات‬ ‫لري‬ ‫قابلیت‬ . ‫خپل‬ ‫حجره‬ ‫یوه‬ ‫چې‬ ‫کله‬ ‫جسامت‬ ‫اعظمي‬ ‫نوو‬ ‫دوو‬ ‫په‬ ‫نو‬ ‫ورسیږي‬ ‫ته‬ ‫موجود‬ ‫ژوندي‬ ‫یوه‬ ‫د‬ ‫ډول‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫چې‬ ‫کیږي‬ ‫ویشل‬ ‫حجرو‬ ‫حجراتو‬ ‫د‬ ‫ډیریږي‬ ‫شمیر‬ . ‫د‬ ‫حجره‬ ‫لومړنۍ‬ ‫حجرې‬ ‫مورنۍ‬ ‫حجرې‬ ‫شوې‬ ‫رامنځته‬ ‫نوې‬ ‫دوه‬ ‫او‬ ‫د‬ ‫حجرو‬ ‫دختري‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ .
‫ټول‬ ‫کوي‬ ‫نه‬ ‫انقسام‬ ‫ډول‬ ‫یو‬ ‫حجرات‬ ‫له‬ ‫انقسام‬ ‫د‬ ‫حجرات‬ ‫بیالبیل‬ ‫بلکه‬ ‫لري‬ ‫تفاوت‬ ‫څخه‬ ‫بل‬ ‫له‬ ‫یو‬ ‫پلوه‬ . ‫کې‬ ‫شخص‬ ‫کاهل‬ ‫یوه‬ ‫په‬ ‫حجرې‬ ‫ډوله‬ ‫درې‬ ‫لري‬ ‫وجود‬ : ۱ - ‫حجرات‬ ‫دایمي‬ ( Permanent cells :) ‫کوي‬ ‫نه‬ ‫انقسام‬ ‫وخت‬ ‫هیڅ‬ ‫چې‬ ‫دي‬ ‫حجرات‬ ‫هغه‬ . ‫د‬ ‫حجرات‬ ‫ډول‬ ‫دا‬ ‫السه‬ ‫له‬ ‫وروسته‬ ‫لږ‬ ‫څخه‬ ‫تولد‬ ‫له‬ ‫یا‬ ‫او‬ ‫کې‬ ‫وخت‬ ‫په‬ ‫تولد‬ ‫د‬ ‫قدرت‬ ‫انقسام‬ ‫ورکوي‬ . ‫عضالتو‬ ‫اسکلیتي‬ ‫د‬ ،‫حجرات‬ ‫عضلي‬ ‫زړه‬ ‫د‬ ،‫حجرات‬ ‫عصبي‬ ‫لکه‬ ‫عضالت‬ ‫ملساء‬ ‫د‬ ‫پورې‬ ‫اندازې‬ ‫یوې‬ ‫تر‬ ‫او‬ ‫حجرات‬ .
۲ - ‫حجرات‬ ‫پایداره‬ ‫یا‬ ‫ثابت‬ ( Stable cells :) ‫دې‬ ،‫کوي‬ ‫نه‬ ‫انقسام‬ ‫ډول‬ ‫عادي‬ ‫په‬ ،‫ده‬ ‫اوږده‬ ‫موده‬ ‫ژوند‬ ‫د‬ ‫حجراتو‬ ‫ددې‬ ‫ورکړی‬ ‫ده‬ ‫نه‬ ‫السه‬ ‫له‬ ‫قدرت‬ ‫انقسام‬ ‫د‬ ‫حجراتو‬ ‫شي‬ ‫پیدا‬ ‫اړتیا‬ ‫چې‬ ‫کله‬ ‫او‬ ‫کوي‬ ‫پیل‬ ‫تکثر‬ ‫په‬ ‫نو‬ . ‫ډول‬ ‫په‬ ‫نمونې‬ ‫د‬ Osteoblast cells ‫مرحله‬ ‫په‬ ‫جوړیدو‬ ‫د‬ ‫هډوکي‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫کوي‬ ‫پیل‬ ‫تکثر‬ ‫په‬ ‫کې‬ . ‫کیږي‬ ‫ترسره‬ ‫شان‬ ‫په‬ ‫حجراتو‬ ‫نورو‬ ‫د‬ ‫انقسام‬ ‫حجروي‬ ‫کې‬ ‫حجراتو‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫وي‬ ‫اوږده‬ ‫یې‬ ‫موده‬ ‫انقسام‬ ‫د‬ ‫یواځې‬ ‫او‬ .
۳ - ‫حجرات‬ ‫ناپایداره‬ ( Labil : ) ‫حجرات‬ ‫نوي‬ ‫او‬ ‫کوي‬ ‫تکثر‬ ‫ډول‬ ‫دوامداره‬ ‫په‬ ‫حجرات‬ ‫دا‬ ‫کوي‬ ‫رامنځته‬ . ‫لکه‬ spermatogonium ‫حجرات‬ ‫اپیتل‬ ‫یا‬ ‫او‬ .
‫کوي‬ ‫تکثر‬ ‫سره‬ ‫طریقو‬ ‫دوو‬ ‫الندې‬ ‫په‬ ‫حجرات‬ : ۱ - ‫تکثر‬ ‫حجروي‬ ‫مستقیم‬ ( Direct cell division ‫یا‬ Amitosis :) ‫انقسام‬ ‫ډول‬ ‫دا‬ ‫کې‬ ‫انسانانو‬ ‫په‬ ‫حجراتو‬ ‫په‬ ‫ینې‬ ‫د‬ ‫دی‬ ‫معمول‬ ‫ډیر‬ ‫کې‬ ‫دلته‬ ‫لومړی‬ ‫ویشل‬ ‫برخو‬ ‫مساوي‬ ‫دوو‬ ‫په‬ ‫موادو‬ ‫هستوی‬ ‫حجرې‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫کیږي‬ ‫وروسته‬ ‫بیا‬ ‫کوچنۍ‬ ‫یو‬ ‫کې‬ ‫برخه‬ ‫متوسطه‬ ‫په‬ ‫حجرې‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫زیاتیږي‬ ‫کرار‬ ‫کرار‬ ‫په‬ ‫وروسته‬ ‫چې‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫فرورفتکي‬ ‫بیا‬ ‫کې‬ ‫پای‬ ‫په‬ ‫کیږي‬ ‫ویشل‬ ‫حجرو‬ ‫دوو‬ ‫په‬ ‫حجره‬ ‫یوه‬ .
‫وخت‬ ‫ځینې‬ ‫کیږي‬ ‫ویشل‬ ‫برخو‬ ‫دوو‬ ‫په‬ ‫مواد‬ ‫هستوي‬ ‫خو‬ ‫حجره‬ ‫چې‬ ‫کیږي‬ ‫ویشل‬ ‫نه‬ ‫برخو‬ ‫دوو‬ ‫په‬ ‫کې‬ ‫حالت‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫جسامت‬ ‫حجرې‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫وې‬ ‫لرونکی‬ ‫هستو‬ ‫څو‬ ‫د‬ ‫حجره‬ ‫یوه‬ ‫به‬ ‫یا‬ ‫حجراتو‬ ‫لویو‬ ‫د‬ ‫ځګر‬ ‫د‬ ‫ځکه‬ ‫نو‬ ‫وي‬ ‫لوی‬ ‫هم‬ ‫یې‬ ‫به‬ Giant cells ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ .
‫په‬ ‫وخت‬ ‫ځینې‬ ‫حجراتو‬ ‫نورمال‬ ‫غیر‬ ( ‫حجرات‬ ‫سرطاني‬ ‫لکه‬ ) ‫کې‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫انقسام‬ ‫ډول‬ ‫دا‬ ‫هم‬ . ‫تکثر‬ ‫حجروي‬ ‫مستقیم‬ ‫الحجروي‬ ‫وحید‬ ‫په‬ ‫کې‬ ‫امیب‬ ‫لکه‬ ‫حیواناتو‬ ‫مواد‬ ‫هستوي‬ ‫لومړی‬ ‫هم‬ ‫کې‬ ‫حالت‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫چې‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫هم‬ ‫برخه‬ ‫ننوتلې‬ ‫یوه‬ ‫کې‬ ‫برخه‬ ‫متوسطه‬ ‫په‬ ‫حجرې‬ ‫د‬ ‫بیا‬ ‫او‬ ‫تقسیم‬ ‫نوې‬ ‫دوه‬ ‫څخه‬ ‫حجرې‬ ‫مورنۍ‬ ‫یوې‬ ‫له‬ ‫وروسته‬ ‫چې‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫حجراتو‬ ‫دختري‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫حجرې‬ ‫ځوانې‬ ‫یادیږي‬ .
۲ - ‫تکثرر‬ ‫حجروي‬ ‫مستقیم‬ ‫غیر‬ Indirect Cell Division) :) ‫انقسام‬ ‫مستقیم‬ ‫غیر‬ ‫ډوله‬ ‫دوه‬ ‫په‬ ‫ده‬ : ‫الف‬ - Mitosis : ‫حجرې‬ ‫مورنۍ‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫انقسام‬ ‫ډول‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫کروموزومونه‬ ‫اندازه‬ ‫مساوي‬ ‫په‬ ‫راځي‬ ‫منځته‬ ‫کې‬ ‫نتیجه‬ ‫په‬ ‫تکثر‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫حجرات‬ ‫دختري‬ ‫او‬ ‫کیږي‬ ‫ویشل‬ ‫لري‬ ‫کروموزومونه‬ ‫مساوي‬ ‫سره‬ ‫حجرو‬ ‫مورنیو‬ ‫له‬ . ‫سوماتیک‬ ‫ټول‬ ‫کوي‬ ‫تکثر‬ ‫سره‬ ‫میتور‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫حجرات‬ ‫جسمي‬ ‫یا‬ . ‫حجرات‬ ‫جسمي‬ ۴۶ ‫دختري‬ ‫راغلي‬ ‫السته‬ ‫چې‬ ‫لري‬ ‫کروموزومونه‬ ‫عدده‬ ‫د‬ ‫هم‬ ‫حجرات‬ ۴۶ ‫دي‬ ‫لرونکي‬ ‫کروموزومونو‬ .
‫ب‬ - meiosis : ‫د‬ ‫ویش‬ ‫حجروي‬ ‫ډول‬ ‫دا‬ ‫انقسام‬ ‫تنقیصي‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ . ‫مورنیو‬ ‫د‬ ‫حجرات‬ ‫شوي‬ ‫رامنځته‬ ‫نوي‬ ‫کې‬ ‫ویش‬ ‫ډول‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫کروموزومونه‬ ‫نیم‬ ‫حجرو‬ ( ‫یعنې‬ ۲۳ ‫کروموزومونه‬ ‫دانې‬ ) ‫لري‬ . ‫انقسام‬ ‫مایوزس‬ ‫حجراتو‬ ‫جنسي‬ ‫په‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫کې‬ . ‫د‬ ‫دلته‬ Spermatogenesis ‫او‬ Oogenesis ‫کې‬ ‫نتیجه‬ ‫په‬ ‫له‬ Diploid ‫څخه‬ ‫حجراتو‬ Haploid ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫حجرات‬ . ‫د‬ Spermatogenesis ‫کې‬ ‫نتیجه‬ ‫په‬ Sperm ‫د‬ ‫او‬ Oogenesis ‫یا‬ ‫تخمه‬ ‫کې‬ ‫نتیجه‬ ‫په‬ Ovum ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ .
Turner syndrome a syndrome with chromosome count 45 and only one X chromosome; buccal and other cells are usually sex chromatin- negative; anomalies include: dwarfism, webbed neck, valgus of elbows, pigeon chest, infantile sexual development, and amenorrhea; the ovary has no primordial follicles and may be represented only by a fibrous streak; some individuals are chromosomal mosaic, with two or more cell lines of different chromosome constitution; seen in many animal species, in the meadow vole it is the normal female state. Syn: XO syndrome.
Klinefelter syndrome a chromosomal anomaly with chromosome count 47, XXY sex chromosome constitution; buccal and other cells are usually sex chromatin positive; patients are male in development but have seminiferous tubule dysgenesis, elevated plasma and urinary gonadotropins, variable gynecomastia, and eunuchoid habitus; some patients are chromosomal mosaics, with two or more cell lines of different chromosome constitution; the male tortoise-shell cat (calico cat) is an animal model. Syn: XXY syndrome.
Down syndrome a chromosomal dysgenesis syndrome consisting of a variable constellation of abnormalities caused by triplication or translocation of chromosome 21. The abnormalities include: mental retardation, retarded growth, flat hypoplastic face with short nose, prominent epicanthic skin folds, small low-set ears with prominent antihelix, fissured and thickened tongue, laxness of joint ligaments, pelvic dysplasia, broad hands and feet, stubby fingers, and transverse palmar crease. Lenticular opacities and heart disease are common. The incidence of leukemia is increased and Alzheimer disease is almost inevitable by age 40. Syn: trisomy 21 syndrome.
Chromatin exists in two forms: 1- euchromatin, is less condensed and can be transcribed. 2- heterochromatin, is highly condensed and is typically not transcribed.
‫په‬ ‫باندې‬ ‫انقسام‬ ‫حجروي‬ ‫تأثیر‬ ‫موادو‬ ‫شمیر‬ ‫یو‬ ‫د‬ : ۱ - ‫مواد‬ ‫کونکي‬ ‫تنبه‬ : ‫کوي‬ ‫تنبه‬ ‫انقسام‬ ‫حجروي‬ ‫مواد‬ ‫ډول‬ ‫دا‬ . ‫لکه‬ phyto hemagglutinine . ۲ - ‫مواد‬ ‫کونکي‬ ‫نهې‬ : ‫کوي‬ ‫نهی‬ ‫انقسام‬ ‫حجروي‬ ‫مواد‬ ‫ډول‬ ‫دا‬ . ‫لکه‬ Colchicine Colchicine ‫د‬ ‫مایکروتیوبولونو‬ ‫مخنیوی‬ ‫څخه‬ ‫کیدو‬ ‫رامنځته‬ ‫له‬ ‫انقسام‬ ‫حجروي‬ ‫ځکه‬ ‫نو‬ ‫کوي‬ ‫کې‬ ‫مرحله‬ ‫میتافیز‬ ‫په‬ ‫او‬ ‫کوي‬ ‫توقف‬ ‫نقسام‬ ‫حجره‬ ‫کې‬ ‫پایله‬ ‫په‬ ‫او‬ ‫کیږي‬ ‫کش‬ ‫نه‬ ‫ته‬ ‫قطبینو‬ ‫کروموزومونه‬ ‫کوي‬ ‫نه‬ .
‫له‬ ً‫ال‬‫معمو‬ Colchicine ‫څخه‬ ‫مطالعې‬ ‫د‬ ‫کروموزومونو‬ ‫د‬ ‫خاطر‬ ‫په‬ ‫طبیعي‬ ‫خپل‬ ‫کروموزومونه‬ ‫به‬ ‫کې‬ ‫حالت‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫چې‬ ‫کیږي‬ ‫استفاده‬ ‫او‬ ‫شکل‬ ،‫تعداد‬ ‫چې‬ ‫شو‬ ‫کولی‬ ‫ډول‬ ‫ښه‬ ‫په‬ ‫او‬ ‫ولري‬ ‫جسامت‬ ‫او‬ ‫شکل‬ ‫کړو‬ ‫مطالعه‬ ‫یې‬ ‫اوصاف‬ . ‫شعاع‬ ‫اکس‬ ‫د‬ ‫حجرات‬ ‫اپیتیل‬ ‫لکه‬ ‫کوي‬ ‫تکثر‬ ‫زیات‬ ‫چې‬ ‫حجرات‬ ‫هغه‬ ‫دي‬ ‫حساسې‬ ‫ډیرې‬ ‫کې‬ ‫مقابل‬ ‫په‬ .
‫د‬ ‫انقسام‬ ‫حجروي‬ ‫اهدافو‬ ‫دوه‬ ‫الندې‬ ‫کیږي‬ ‫ترسره‬ ‫لپاره‬ : ۱ - ‫نمو‬ ‫بدن‬ ‫د‬ . ۲ - ‫ترمیم‬ ‫انساجو‬ ‫د‬ .
‫کنترول‬ ‫انقسام‬ ‫حجروي‬ ‫د‬ : ‫کنترولوي‬ ‫انقسام‬ ‫حجراتو‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫لري‬ ‫وجود‬ ‫مواد‬ ‫شمیر‬ ‫ګڼ‬ . ‫د‬ ‫ډول‬ ‫په‬ ‫نمونې‬ Chalones ‫په‬ ‫چې‬ ‫ماده‬ ‫یوه‬ ‫ډول‬ ‫طبیعي‬ ‫په‬ ‫کې‬ ‫وینه‬ ‫په‬ ‫او‬ ‫وي‬ ‫موجوده‬ ‫سره‬ ‫مقدار‬ ‫کافي‬ ‫تکثر‬ ‫ډیر‬ ‫له‬ ‫حجراتو‬ ‫کبدي‬ ‫د‬ ‫څخه‬ ‫کوي‬ ‫مخنیوی‬ . ‫نو‬ ‫شي‬ ‫تخریب‬ ‫حجرات‬ ‫کبدي‬ ‫چې‬ ‫کله‬ Chalone ‫نه‬ ‫اندازه‬ ‫کافي‬ ‫په‬ ‫کوي‬ ‫تکثر‬ ‫سره‬ ‫سرعت‬ ‫په‬ ‫حجرات‬ ‫کبدي‬ ‫او‬ ‫افرازیږي‬ . ‫د‬ ‫چې‬ ‫کله‬ ‫او‬ ‫بیرته‬ ‫نو‬ ‫ورسیږي‬ ‫ته‬ ‫حالت‬ ‫نورمال‬ ‫شمیر‬ ‫حجراتو‬ ‫کبدي‬ Chalone ‫په‬ ‫کیږي‬ ‫نهی‬ ‫تکثر‬ ‫حجراتو‬ ‫کبدي‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫افرازیږي‬ ‫اندازه‬ ‫کافي‬ .
Thanks

Recommended

پروتوپلازم.pdf
پروتوپلازم.pdfپروتوپلازم.pdf
پروتوپلازم.pdfHaqmal1
 
DNA.CHROMOSOME.GENE..by.arwajed
DNA.CHROMOSOME.GENE..by.arwajedDNA.CHROMOSOME.GENE..by.arwajed
DNA.CHROMOSOME.GENE..by.arwajedAhmadreshad Wajed
 
Molecular biology/M.Haleem
Molecular biology/M.HaleemMolecular biology/M.Haleem
Molecular biology/M.HaleemDiya Khan
 
کلیات پوست ،کارگاه آموزشی کازمتیک انجمن داروسازان
کلیات پوست ،کارگاه آموزشی کازمتیک انجمن داروسازانکلیات پوست ،کارگاه آموزشی کازمتیک انجمن داروسازان
کلیات پوست ،کارگاه آموزشی کازمتیک انجمن داروسازانMohammad Baghaei
 
سیستم معافیتی و التهاب
سیستم معافیتی و التهابسیستم معافیتی و التهاب
سیستم معافیتی و التهابNaqibullah Hamdard
 
Viruses
VirusesViruses
Viruseshekmatshadan
 
Hall marks of cancer
Hall marks of cancerHall marks of cancer
Hall marks of cancersadaf moghadas
 
د بدن جوړونکي اجزاء.pdf
د بدن جوړونکي اجزاء.pdfد بدن جوړونکي اجزاء.pdf
د بدن جوړونکي اجزاء.pdfHaqmal1
 

Recommended

پروتوپلازم.pdf
پروتوپلازم.pdfپروتوپلازم.pdf
پروتوپلازم.pdfHaqmal1
 
DNA.CHROMOSOME.GENE..by.arwajed
DNA.CHROMOSOME.GENE..by.arwajedDNA.CHROMOSOME.GENE..by.arwajed
DNA.CHROMOSOME.GENE..by.arwajedAhmadreshad Wajed
 
Molecular biology/M.Haleem
Molecular biology/M.HaleemMolecular biology/M.Haleem
Molecular biology/M.HaleemDiya Khan
 
کلیات پوست ،کارگاه آموزشی کازمتیک انجمن داروسازان
کلیات پوست ،کارگاه آموزشی کازمتیک انجمن داروسازانکلیات پوست ،کارگاه آموزشی کازمتیک انجمن داروسازان
کلیات پوست ،کارگاه آموزشی کازمتیک انجمن داروسازانMohammad Baghaei
 
سیستم معافیتی و التهاب
سیستم معافیتی و التهابسیستم معافیتی و التهاب
سیستم معافیتی و التهابNaqibullah Hamdard
 
Viruses
VirusesViruses
Viruseshekmatshadan
 
Hall marks of cancer
Hall marks of cancerHall marks of cancer
Hall marks of cancersadaf moghadas
 
د بدن جوړونکي اجزاء.pdf
د بدن جوړونکي اجزاء.pdfد بدن جوړونکي اجزاء.pdf
د بدن جوړونکي اجزاء.pdfHaqmal1
 
telomere structure and function
telomere structure and functiontelomere structure and function
telomere structure and functionShahrzad Mirbaha
 
سلول های بنیادی به زبان ساده
سلول های بنیادی به زبان سادهسلول های بنیادی به زبان ساده
سلول های بنیادی به زبان سادهmehrdad izadi
 
Scafold
ScafoldScafold
Scafoldshima sheikhmohamadi
 
- کازمتیک - پیری و تئوری تلومراز- دکتر محمد بقایی داروساز
- کازمتیک - پیری و تئوری تلومراز- دکتر محمد بقایی داروساز - کازمتیک - پیری و تئوری تلومراز- دکتر محمد بقایی داروساز
- کازمتیک - پیری و تئوری تلومراز- دکتر محمد بقایی داروساز Mohammad Baghaei
 
Microbiology
MicrobiologyMicrobiology
MicrobiologyVidaManouchehri
 
Datakala.com 7040
Datakala.com 7040Datakala.com 7040
Datakala.com 7040Sirous Alaei
 
Cell biology ppt in pashto by pameer
Cell biology ppt in pashto by pameerCell biology ppt in pashto by pameer
Cell biology ppt in pashto by pameerAamir Pameer
 

More Related Content

Similar to هسته.pdf

telomere structure and function
telomere structure and functiontelomere structure and function
telomere structure and functionShahrzad Mirbaha
 
سلول های بنیادی به زبان ساده
سلول های بنیادی به زبان سادهسلول های بنیادی به زبان ساده
سلول های بنیادی به زبان سادهmehrdad izadi
 
- کازمتیک - پیری و تئوری تلومراز- دکتر محمد بقایی داروساز
- کازمتیک - پیری و تئوری تلومراز- دکتر محمد بقایی داروساز - کازمتیک - پیری و تئوری تلومراز- دکتر محمد بقایی داروساز
- کازمتیک - پیری و تئوری تلومراز- دکتر محمد بقایی داروساز Mohammad Baghaei
 
Cell biology ppt in pashto by pameer
Cell biology ppt in pashto by pameerCell biology ppt in pashto by pameer
Cell biology ppt in pashto by pameerAamir Pameer
 

Similar to هسته.pdf (7)

telomere structure and function
telomere structure and functiontelomere structure and function
telomere structure and function
 
سلول های بنیادی به زبان ساده
سلول های بنیادی به زبان سادهسلول های بنیادی به زبان ساده
سلول های بنیادی به زبان ساده
 
Scafold
ScafoldScafold
Scafold
 
- کازمتیک - پیری و تئوری تلومراز- دکتر محمد بقایی داروساز
- کازمتیک - پیری و تئوری تلومراز- دکتر محمد بقایی داروساز - کازمتیک - پیری و تئوری تلومراز- دکتر محمد بقایی داروساز
- کازمتیک - پیری و تئوری تلومراز- دکتر محمد بقایی داروساز
 
Microbiology
MicrobiologyMicrobiology
Microbiology
 
Datakala.com 7040
Datakala.com 7040Datakala.com 7040
Datakala.com 7040
 
Cell biology ppt in pashto by pameer
Cell biology ppt in pashto by pameerCell biology ppt in pashto by pameer
Cell biology ppt in pashto by pameer
 

هسته.pdf

  • 1. ‫فصل‬ ‫درېیم‬ ‫هسته‬ ‫داره‬ ‫فص‬ ‫وخت‬ ‫ځینې‬ ‫او‬ ‫بیضوي‬ ،‫کروي‬ ( Lobeted ) ‫دی‬ ‫جوړښت‬ ‫چې‬ ۵ - ۱۰ ‫د‬ ‫او‬ ‫لري‬ ‫جسامت‬ ‫مایکرومتره‬ ‫غشاء‬ ‫مضاعفې‬ ‫یوې‬ ‫په‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫واسطه‬ nuclear envelope ‫ده‬ ‫شوی‬ ‫پوښل‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ . ‫غشاء‬ ‫د‬ ‫طبقې‬ ‫دوه‬ ‫دغه‬ ‫د‬ Inner nuclear membrane ‫او‬ Outer nuclear membrane ‫یادیږي‬ ‫سره‬ ‫نومونو‬ ‫په‬ . ‫دغو‬ ‫د‬ ‫منځ‬ ‫تر‬ ‫طبقو‬ ‫دوو‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫لري‬ ‫وجود‬ ‫مسافه‬ ‫وړه‬ ‫یو‬ perinuclear cisterna ‫یا‬ perinuclear space ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ . ‫غشاء‬ ‫هستوي‬ ‫د‬ ‫طبقه‬ ‫بیرونۍ‬ ‫له‬ RER ‫لري‬ ‫اړیکه‬ ‫مستقیمه‬ ‫سره‬ .
  • 2. ‫حجرې‬ ‫هغه‬ ‫ټولې‬ ‫د‬ ‫تولیدوي‬ ‫انزایمونه‬ ‫او‬ ‫لري‬ ‫قابلیت‬ ‫تکثر‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫دي‬ ‫لرونکې‬ ‫موادو‬ ‫هستوي‬ ‫او‬ ‫هستې‬ . ‫د‬ ‫حجرات‬ ‫ځینې‬ ‫یوې‬ ‫د‬ ‫ځینې‬ ‫او‬ ‫هستو‬ ‫ډیرو‬ ( ‫حجرات‬ ‫عضلي‬ ‫لکه‬ ) ‫دي‬ ‫لرونکې‬ . ‫حجرې‬ ‫ځینې‬ ‫هسته‬ ‫هیڅ‬ ‫د‬ ‫لکه‬ ‫لري‬ ‫نه‬ RBC ‫حجرات‬ . ‫مواد‬ ‫هستوي‬ ‫د‬ ‫چې‬ Nucleoplasm ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫غشاء‬ ‫هستوي‬ ‫د‬ ‫دي‬ ‫شوي‬ ‫جال‬ ‫څخه‬ ‫سایتوپالزم‬ ‫له‬ ‫واسطه‬ ‫په‬ . ‫کې‬ ‫هسته‬ ‫په‬ ‫جینونه‬ ، ‫کروموزومونه‬ genes ‫کروماتین‬ ‫او‬ ‫هستچه‬ ، ‫لري‬ ‫موقعیت‬ . ‫هستچه‬ ‫موقعیت‬ ‫کې‬ ‫منځ‬ ‫په‬ ‫هستې‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫دی‬ ‫ساختمان‬ ‫شکله‬ ‫کروي‬ ‫یو‬ ‫او‬ ‫لري‬ ‫له‬ rRNA ‫او‬ ‫پروتین‬ ، DNA ‫د‬ ‫چې‬ ‫ده‬ ‫شوې‬ ‫جوړه‬ ‫څخه‬ ‫اخلي‬ ‫برخه‬ ‫کې‬ ‫جوړولو‬ ‫په‬ ‫پروتینونو‬ .
  • 3. ‫ده‬ ‫شوې‬ ‫جوړه‬ ‫څخه‬ ‫ساختمانونو‬ ‫الندې‬ ‫له‬ ‫هسته‬ : ۱ - Nuclear membrane . ۲ - Nucleoplasm . ۳ - Nucleolus ۴ - Chromatin ۵ - chromosomes .
  • 4. ۱ - Nuclear membrane ‫یا‬ Nuclear envelope : ‫چې‬ ٍ‫د‬ ‫غشاء‬ َ‫ُغ‬ ‫سایتْپالزم‬ َ‫ل‬ ‫یې‬ ‫ًیْکلیْپالزم‬ ‫کړی‬ ‫جال‬ َ‫څخ‬ . َ‫پ‬ ‫کې‬ ‫هایکرّسکْپ‬ ‫ًْري‬ َ‫پ‬ ّ‫ا‬ ‫شکل‬ َ‫پ‬ ‫غشاء‬ ‫ًازکې‬ ‫یْې‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫هایکرّسکْپ‬ ‫الکترّى‬ ‫هٌځ‬ َ‫پ‬ ‫چې‬ ‫شکل‬ َ‫پ‬ ‫غشاء‬ ‫یي‬ َ‫طبق‬ ٍّ‫د‬ ‫د‬ ‫د‬ َ‫هساف‬ ٍْ‫ی‬ ‫یې‬ ‫کې‬ perinuclear cisterna ‫یا‬ perinuclear space ‫کیږي‬ ‫لیذل‬ ‫لري؛‬ ‫ّجْد‬ ‫ًْم‬ َ‫پ‬ .
  • 5. ‫کې‬ ‫برخو‬ ‫هغو‬ ‫په‬ ‫دي‬ ‫نښتې‬ ‫سره‬ ‫طبقې‬ ‫دواړه‬ ‫دا‬ ‫چې‬ ‫شمیر‬ ‫یو‬ ‫سوري‬ ‫د‬ Nuclear pores ‫د‬ ‫سوري‬ ‫دا‬ ‫چې‬ ‫لري‬ ‫وجود‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫ترمنځ‬ ‫سایتوپالزم‬ ‫او‬ ‫هستي‬ ‫الرې‬ ‫ارتباطي‬ ‫جوړي‬ . ‫د‬ ‫سوري‬ ‫دا‬ ‫پردې‬ ‫یوې‬ ‫سورویو‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫دي‬ ‫شوي‬ ‫پوښل‬ ‫واسطه‬ ‫په‬ ‫قابلیت‬ ‫نفوذیه‬ ‫لپاره‬ ‫مالیکولونو‬ ‫مختلفو‬ ‫د‬ ‫کنترولوي‬ ‫قابلیت‬ ‫نفوذیه‬ ‫او‬ ‫د‬ ‫یې‬ ‫مالیکولونو‬ ‫مختلفو‬ ‫لري‬ ‫توپیر‬ ‫لپاره‬ ‫یواځې‬ ‫خو‬ mRNA ‫له‬ ‫شي‬ ‫کولی‬ ‫عبور‬ ‫څخه‬ ‫سوریو‬ ‫ټولو‬ .
  • 6.
  • 7. ۲ - Nucleoplasm ‫یا‬ karyoplasm : ٍْ‫ی‬ ٍ‫هاد‬ َ‫شکل‬ ‫بې‬ ( ‫هترکس‬ ) ‫ُستچې‬ ّ‫ا‬ ‫کرّهاتیي‬ ‫د‬ ‫چې‬ ٍ‫د‬ ‫ترهٌځ‬ ‫کې‬ ْ‫هساف‬ ‫لري‬ ‫هْقعیت‬ . ٍ‫هاد‬ ‫دا‬ ّ‫هْاد‬ ‫پرّتیٌي‬ َ‫ل‬ ‫اًسایواتیک‬ ‫چې‬ ٍ‫د‬ ‫شْې‬ ٍ‫جْړ‬ َ‫څخ‬ ‫لري‬ ‫خاصیت‬ . matrix, pl. Matrices: The intercellular substance of a tissue.
  • 8. ۳ - Nucleolus : ْ‫ی‬ َ‫شکل‬ ‫بیضْي‬ ‫هایکرّهتر‬ ْ‫ی‬ ‫چې‬ ‫دی‬ ‫جْړښت‬ ‫کْچٌی‬ ‫قطر‬ ‫د‬ ّ‫ا‬ ‫لري‬ Interphase ‫د‬ ‫کې‬ َ‫هرحل‬ َ‫پ‬ ۱ - ۴ ٍْ‫ی‬ َ‫پ‬ ‫پْرې‬ ّ‫عذد‬ ‫لري‬ ‫هْقعیت‬ ‫کې‬ َ‫ُست‬ . ‫ُستچې‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫ترکیب‬ َ‫پ‬ ۱۰٪ RNA ‫هْاد‬ ‫پرّتیٌي‬ ‫هقذار‬ ‫زیات‬ ، ‫هقذار‬ ‫کن‬ ْ‫ی‬ ّ‫ا‬ DNA ‫کیږي‬ ‫لیذل‬ .
  • 9. interphase The stage between two successive divisions of a cell nucleus in which: 1- the biochemical and physiologic functions of the cell are performed 2- replication of chromatin occurs. Syn: karyostasis.
  • 10. ً‫ل‬ ‫کې‬ ‫مایکروسکوپ‬ ‫الکترون‬ ً‫پ‬ ً‫ٌستچ‬ ً‫و‬ ‫برخو‬ ‫څلورو‬ ‫جوړي‬ ‫دي‬ ‫شوې‬ : ۱ - pars granulosa : َ‫ل‬ ‫چې‬ ٍ‫د‬ َ‫برخ‬ ‫لرًّکي‬ ًَ‫دا‬ RNA ‫شْې‬ ٍ‫جْړ‬ َ‫څخ‬ ‫پرّتیي‬ ّ‫ا‬ . ۲ - Pars fibrosa : ‫یې‬ ‫کې‬ ‫ترکیب‬ َ‫پ‬ ‫چې‬ ٍ‫د‬ َ‫برخ‬ ‫شْې‬ ٍ‫جْړ‬ َ‫څخ‬ ْ‫رشت‬ ‫یا‬ ًّْ‫تار‬ َ‫ل‬ RNA ‫دي‬ ‫شاهل‬ ‫پرّتیي‬ ّ‫ا‬ . pars granulosa ّ‫ا‬ Pars fibrosa ً‫ا‬‫هشترک‬ ‫د‬ nucleolonema ‫یادیږي‬ ‫ًْم‬ َ‫پ‬ .
  • 11. ۳ - Nucleolus associated chromatin : ‫چې‬ َ‫برخ‬ َ‫ُغ‬ ‫کرّهاتیي‬ ‫د‬ ‫ًښتې‬ ٍ‫سر‬ ‫ُستچې‬ َ‫ل‬ ‫د‬ ٍ‫د‬ Nucleolus associated chromatin ‫ًْم‬ َ‫پ‬ ‫یادیږي‬ . ۴ - Matrix : ٍْ‫ی‬ ّ‫هْاد‬ ‫پرّتیٌي‬ ‫د‬ ٍ‫د‬ ٍ‫هاد‬ َ‫شکل‬ ‫بې‬ ‫لري‬ ‫هْقعیت‬ ‫کې‬ َ‫ُستچ‬ َ‫پ‬ ‫چې‬ .
  • 12. ‫د‬ ‫کې‬ ‫حاالتو‬ ‫الندې‬ ‫په‬ ‫جسامت‬ ‫هستچې‬ ‫ته‬ ‫حالت‬ ‫عادي‬ ‫نظر‬ ‫غټېږي‬ : ۱ - ‫کې‬ ‫وخت‬ ‫په‬ ‫فعالیت‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫حجراتو‬ ‫ځوانو‬ ‫په‬ . ۲ - ‫اخلي‬ ‫ونډه‬ ‫فعاله‬ ‫کې‬ ‫تولید‬ ‫په‬ ‫پروتینونو‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫کې‬ ‫حجراتو‬ ‫هغو‬ ‫په‬ . ۳ - ‫چې‬ ‫کې‬ ‫حجراتو‬ ‫سرطاني‬ ‫په‬ ‫لري‬ ‫وده‬ ‫چټکه‬ .
  • 13. ۴ - Chromatin : َ‫ل‬ ‫چې‬ ‫دي‬ ‫اجسام‬ ٍ‫ّاړ‬ DNA ، RNA ًٌْْ‫پرّتی‬ ّ‫ا‬ ‫جْړ‬ َ‫څخ‬ ‫شْي‬ َ‫پ‬ ّ‫ا‬ ‫کې‬ ‫هایکرّکْپ‬ ‫ًْري‬ ‫شکل‬ َ‫پ‬ ًْ‫دا‬ ‫یا‬ ْ‫رشت‬ ‫د‬ ‫شْي‬ ‫تْزیع‬ ‫ډّل‬ ‫هتجاًس‬ ‫غیر‬ َ‫پ‬ ‫کې‬ َ‫ُست‬ َ‫پ‬ ّ‫ا‬ ‫کیږي‬ ‫لیذل‬ ‫دي‬ . ‫اجسام‬ ‫دا‬ ‫کې‬ َ‫هرحل‬ َ‫پ‬ ‫اًترفیس‬ ‫د‬ ‫کې‬ َ‫ُست‬ َ‫پ‬ ‫ډّل‬ ‫هٌشر‬ َ‫پ‬ ‫لیذل‬ ‫کیږي‬ ‫اًقسام‬ ‫حجرّي‬ ‫د‬ ‫اها‬ ‫د‬ ّ‫ا‬ ‫هتراکوې‬ ٍ‫سر‬ ‫کې‬ ‫ّخت‬ َ‫پ‬ ‫کْي‬ ‫تظاُر‬ ‫شکل‬ َ‫پ‬ ‫کرّهْزّم‬ .
  • 14. ‫لري‬ ‫وجود‬ ‫کروماتیه‬ ‫ووع‬ ‫درې‬ : ۱ - Hetero chromatin ‫یا‬ Peripheral chromatin : ‫د‬ DNA ‫د‬ ‫چې‬ ‫دي‬ ًَْ‫هالیکل‬ َ‫ُغ‬ genetic ٍ‫ًظر‬ َ‫ل‬ ‫دي‬ ‫فعال‬ ‫غیر‬ ‫د‬ ّ‫ا‬ ‫تلْیي‬ ‫خصْصي‬ ‫د‬ ‫کْهک‬ َ‫پ‬ ‫هایکرّسکْپ‬ ‫ًْري‬ ‫شي‬ ‫کیذلی‬ ‫لیذل‬ َ‫ّاسط‬ َ‫پ‬ . ‫کې‬ ‫حالت‬ ‫دې‬ ً‫پ‬ ‫د‬ ‫دا‬ َ‫برخ‬ ‫هحیطي‬ َ‫پ‬ ‫ُستې‬ َ‫پ‬ ْ‫رشت‬ ْ‫تاریک‬ ،ْ‫ًازک‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫کیږي‬ ‫لیذل‬ ‫شکل‬ . ۲ - Eu. Chromatin : ‫د‬ Genetic َ‫ل‬ ٍ‫ًظر‬ ‫د‬ ‫کرّهاتیي‬ ‫فعال‬ ‫شکل‬ ٍ‫د‬ ‫چې‬ ‫یْاځې‬ ‫د‬ ‫الکترّى‬ ‫هایکرّسکْپ‬ َ‫پ‬ َ‫ّاسط‬ ‫لیذل‬ ‫کیږي‬ . ‫د‬ ْ‫هعوْل‬ ًْْ‫رًګ‬ َ‫پ‬ َ‫ّاسط‬ ‫رًګ‬ ًَ ‫اخلي‬ . ۳ - Nucleolar Associated Chromatin : ‫لري‬ ‫ارتباط‬ ٍ‫سر‬ ‫ُستچې‬ َ‫ل‬ .
  • 15. ۵ - chromosomes : ‫د‬ ‫انقسام‬ ‫حجروي‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫وخت‬ ‫په‬ ‫رشتې‬ ‫کروماتین‬ ‫سره‬ ‫بل‬ ‫له‬ ‫یو‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫کوي‬ ‫رامنځته‬ ‫رشتې‬ ‫اوږدې‬ ‫شمیر‬ ‫یو‬ ‫او‬ ‫یوځای‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫کروموزوم‬ . ‫کروموزوم‬ ‫هر‬ ‫یوې‬ ‫له‬ ‫کروماتید‬ ‫جوړې‬ ‫چې‬ ‫دی‬ ‫شوی‬ ‫جوړ‬ ‫څخه‬ ‫د‬ kinetochore ‫کې‬ ‫برخه‬ ‫په‬ ‫نښتي‬ ‫سره‬ ‫دي‬ . ‫کروموزوم‬ ‫د‬ ‫واحد‬ ‫وظیفوي‬ ‫د‬ Gene ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ . ‫کروموزوم‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫چې‬ ‫برخه‬ ‫هغه‬ Gen ‫د‬ ‫لري‬ ‫موقعیت‬ ‫پکې‬ Locus ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ .
  • 16. kinetochore : A specialized condensed region of each chromosome that appears during mitosis where the chromatids are held together to form an X shape
  • 17. ‫کروموزم‬ ‫جفت‬ ‫هر‬ ‫مشابه‬ ‫دوه‬ genes ‫یوه‬ ‫په‬ ‫یې‬ ‫یو‬ ‫هر‬ ‫چې‬ ‫لري‬ ‫لري‬ ‫موقعیت‬ ‫باندې‬ ‫کروموزوم‬ . ً‫ال‬‫معمو‬ ‫جین‬ ‫وي‬ ‫ثابت‬ ‫خواص‬ ‫ارثي‬ ‫ته‬ ‫نسل‬ ‫بل‬ ‫څخه‬ ‫نسل‬ ‫یوه‬ ‫له‬ ‫او‬ ‫انتقالوي‬ . ‫جینونه‬ ‫دغه‬ ‫وخت‬ ‫ځینې‬ ‫مومي‬ ‫بدلون‬ ‫د‬ ‫چې‬ Mutation ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ . ‫ته‬ ‫نسلونو‬ ‫بعدي‬ ‫او‬ ‫رامنځته‬ ‫جینونه‬ ‫نورمال‬ ‫غیر‬ ‫کې‬ ‫صورت‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫انتقالیږي‬ . ‫دا‬ Mutation ‫د‬ ‫ویروسي‬ ‫ځینې‬ ‫او‬ ‫مرکباتو‬ ‫کیمیاوي‬ ‫مختلفو‬ ،‫تشعشع‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫کې‬ ‫نتیجه‬ ‫په‬ ‫امراضو‬ . ‫د‬ ‫جین‬ ‫نظره‬ ‫له‬ ‫ساختمان‬ ‫له‬ DNA ‫چې‬ ‫دی‬ ‫شوی‬ ‫جوړ‬ ‫څخه‬ ‫ارثي‬ ‫د‬ ‫دنده‬ ‫انتقال‬ ‫د‬ ‫خواصو‬ ‫لري‬ ‫غاړه‬ ‫په‬ .
  • 18. ‫حجرې‬ ‫سوماتیک‬ ‫انسان‬ ‫د‬ ۴۶ ‫چې‬ ‫لري‬ ‫کروموزومونه‬ ۲۳ ‫کیږي‬ ‫جوړې‬ . ۲۲ ‫د‬ ‫یې‬ ‫جوړې‬ Autosome ‫د‬ ‫یې‬ ‫جوړه‬ ‫یوه‬ ‫او‬ Heterosome ‫جنسي‬ ‫یا‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫کروموزومونو‬ . ‫جنس‬ ‫مذکر‬ = ۴۴ ‫اتوزوم‬ + XY ‫لري‬ ‫کروموزومونه‬ ‫جنس‬ ‫مؤنث‬ = ۴۴ ‫اتوزوم‬ + XX ‫لري‬ ‫کروموزومونه‬ . ‫چې‬ ‫حجرات‬ ‫هغه‬ ۴۶ ‫د‬ ‫لري‬ ‫کروموزومونه‬ ‫عدده‬ Diploid ‫نوم‬ ‫په‬ ‫حجرو‬ ‫یادیږي‬ . ‫چې‬ ‫حجرات‬ ‫هغه‬ ۲۳ ‫د‬ ‫لري‬ ‫کروموزومونه‬ ‫عدده‬ Haploid ‫نوم‬ ‫په‬ ‫حجراتو‬ ‫یادیږي‬ . Haploid ‫د‬ ‫حجرات‬ meiosis ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫کې‬ ‫نتیجه‬ ‫په‬ ‫انقسام‬ . ‫د‬ ‫حجرات‬ ‫ټول‬ ‫نور‬ ‫بدن‬ ‫د‬ mitosis ‫کوي‬ ‫تکثر‬ ‫کې‬ ‫نتیجه‬ ‫په‬ ‫انقسام‬ .
  • 19. ‫جنسي‬ ‫نارینه‬ ( Haploid ) ‫له‬ ‫حجرات‬ ۲۲ ‫یوه‬ ‫او‬ ‫اتوزوم‬ x ‫یا‬ Y ‫دي‬ ‫شوي‬ ‫جوړ‬ ‫څخه‬ ‫کروموزوم‬ . ‫ښځینه‬ ( Haploid ) ‫له‬ ‫حجرات‬ ۲۲ ‫یوه‬ ‫او‬ ‫اتوزوم‬ X ‫کروموزوم‬ ‫دي‬ ‫شوي‬ ‫جوړ‬ ‫څخه‬ . ‫کله‬ ‫زایګوټ‬ ‫چې‬ ‫دواړه‬ ‫پورته‬ ‫نو‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ Haploid ‫حجرات‬ ‫یوه‬ ‫او‬ ‫یوځای‬ ‫سره‬ Diploid ‫به‬ ‫یا‬ ‫چې‬ ‫کوي‬ ‫رامنځته‬ ‫حجره‬ ۴۴ ‫او‬ ‫اتوزوم‬ XX ‫دی‬ ‫جنس‬ ‫ښځینه‬ ‫چې‬ ( homogametic ) ‫هم‬ ‫یا‬ ‫او‬ ۴۴ ‫او‬ ‫اتوزوم‬ XY ‫دی‬ ‫جنس‬ ‫نارینه‬ ‫چې‬ ( heterogametic ) ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ .
  • 20. ‫شمیر‬ ‫یو‬ ‫په‬ ‫ناروغیو‬ ‫کروموزومې‬ ‫جسمي‬ ‫د‬ ‫شي‬ ‫کیدای‬ ‫کې‬ ‫په‬ ‫لکه‬ ‫شي‬ ‫کم‬ ‫یا‬ ‫او‬ ‫زیات‬ ‫تعداد‬ ‫کروموزومونو‬ Down syndrome ‫یا‬ Mongolism ‫د‬ ‫چې‬ ‫کې‬ ۲۱ ‫کروموزومونو‬ ‫جوړې‬ ‫کروموزومونو‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫وي‬ ‫موجود‬ ‫کروموزومونه‬ ‫عدده‬ ‫درې‬ ‫پرځای‬ ‫تعداد‬ ۴۷ ‫په‬ ‫او‬ Turner syndrome ‫تعداد‬ ‫کروموزومونو‬ ‫د‬ ‫کې‬ ۴۵ ‫وي‬ .
  • 21. Down syndrome a chromosomal dysgenesis syndrome consisting of a variable constellation of abnormalities caused by triplication or translocation of chromosome 21. The abnormalities include mental retardation, retarded growth, flat hypoplastic face with short nose, prominent skin folds, small low-set ears with prominent antihelix, fissured and thickened tongue, laxness of joint ligaments, pelvic dysplasia, broad hands and feet, stubby fingers, and transverse palmar crease. Lenticular opacities and heart disease are common. The incidence of leukemia is increased and Alzheimer disease is almost inevitable by age 40. Syn: trisomy 21 syndrome.
  • 22. Mongolism: A congenital disorder caused by having an extra 21st chromosome; results in a flat face and short stature and mental retardation
  • 23. Turner syndrome a syndrome with chromosome count 45 and only one X chromosome; buccal and other cells are usually sex chromatin-negative; anomalies include dwarfism, webbed neck, valgus of elbows, pigeon chest, infantile sexual development, and amenorrhea; the ovary has no primordial follicles and may be represented only by a fibrous streak; some individuals are chromosomal mosaic, with two or more cell lines of different chromosome constitution; seen in many animal species, in the meadow vole it is the normal female state. Syn: XO syndrome.
  • 24. Klinefelter syndrome a chromosomal anomaly with chromosome count 47, XXY sex chromosome constitution; buccal and other cells are usually sex chromatin positive; patients are male in development but have seminiferous tubule dysgenesis, elevated plasma and urinary gonadotropins, variable gynecomastia, and eunuchoid habitus; some patients are chromosomal mosaics, with two or more cell lines of different chromosome constitution; the male tortoise-shell cat (calico cat) is an animal model. Syn: XXY syndrome.
  • 26. ‫کروموزومونو‬ ‫د‬ ‫مخې‬ ‫له‬ ‫شمیر‬ ‫د‬ ‫لرو‬ ‫حجرې‬ ‫ډوله‬ ‫دوه‬ : ۱ - ‫چې‬ ‫حجرې‬ ‫هغه‬ ۴۶ ‫د‬ ‫حجرې‬ ‫دا‬ ،‫لري‬ ‫کروموزومونه‬ ‫عدده‬ Diploid cells ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ . ‫دې‬ ‫په‬ ‫حجرې‬ ‫سوماتیک‬ ‫ټولې‬ ‫دي‬ ‫شاملې‬ ‫کې‬ ‫ګروپ‬ . ۲ - ‫چې‬ ‫حجرې‬ ‫هغه‬ ۲۳ ‫د‬ ‫حجرې‬ ‫دا‬ ،‫لري‬ ‫کروموزومونه‬ ‫عدده‬ haploid cells ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ . ‫کې‬ ‫ګروپ‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫حجرې‬ ‫جنسي‬ ‫دي‬ ‫شاملې‬ .
  • 27. ‫د‬ ‫دندې‬ ‫هستې‬ ‫دي‬ ‫ډول‬ ‫الندې‬ ‫په‬ : ۱ - ‫حجرې‬ ‫د‬ ‫میتابولیک‬ ‫ټول‬ ( ‫انزایمونو‬ ‫او‬ ‫پروتینونو‬ ‫د‬ ‫لکه‬ ‫جوړول‬ ) ‫فعالیتونه‬ ‫کنترولوي‬ . ۲ - ‫ویش‬ ‫حجروي‬ ‫کنترولوي‬ . ۳ - ‫د‬ gene ‫ته‬ ‫نسل‬ ‫بل‬ ‫څخه‬ ‫نسل‬ ‫یوه‬ ‫له‬ ‫واسطه‬ ‫په‬ ‫خواص‬ ‫ارثي‬ ‫انتقالیږي‬ .
  • 28. Karyotype ‫یا‬ karyogram : ًْْ‫کرّهْزّه‬ ‫د‬ ‫شکل‬ ّ‫ا‬ ‫شویر‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫چې‬ ٍ‫د‬ ‫عبارت‬ َ‫څخ‬ ‫هطالعې‬ َ‫ل‬ ‫د‬ ْ‫اًْهالی‬ ‫کرّهْزّهیک‬ ٍ‫لپار‬ ‫تشخیص‬ ‫کیږي‬ ٍ‫ترسر‬ . ‫یا‬ ‫سٌترّهیر‬ ‫د‬ ‫چې‬ َ‫څخ‬ ‫کرّهاتیي‬ ٍ‫عذد‬ ٍّ‫د‬ َ‫ل‬ ‫کرّهْزّم‬ ‫ُر‬ Kinetochore ‫یا‬ ‫ًقطې‬ ‫هتضیقې‬ ‫ابتذایي‬ ‫یا‬ primary constriction َ‫پ‬ ‫دی‬ ‫شْی‬ ‫جْړ‬ ‫دي‬ ‫ًښتي‬ ٍ‫سر‬ ‫بل‬ َ‫ل‬ ْ‫ی‬ ‫کې‬ َ‫برخ‬ .
  • 29. ً‫شکلوو‬ ‫بیالبیل‬ ‫کروموزومووو‬ ‫د‬ ً‫ت‬ ‫موقعیت‬ ‫سىترومیر‬ ‫د‬ ‫وظر‬ ‫د‬ : ۱ - Metacentric : َ‫ځک‬ ‫لري‬ ‫ګاى‬ ّ‫باز‬ ‫هساّي‬ ٍّ‫د‬ ‫کرّهْزّم‬ َ‫ب‬ ‫کې‬ ‫حالت‬ ‫دې‬ َ‫پ‬ ‫سٌترّهیر‬ ‫چې‬ َ‫برخ‬ ‫هرکسي‬ َ‫پ‬ ‫یې‬ ‫لري‬ ‫هْقعیت‬ ‫کې‬ . Having two equal arms because of the median position of the centromere
  • 30. ۲ - Submetacentric ‫یا‬ submetacentric chromosome : ‫سنترومیر‬ ‫دلته‬ ‫کې‬ ‫مرکز‬ ‫په‬ ‫بازو‬ ‫کروموزوم‬ ‫د‬ ‫بلکه‬ ‫لري‬ ‫نه‬ ‫موقعیت‬ ‫ګان‬ ‫مساوي‬ ‫غیر‬ ‫دوو‬ ‫په‬ ‫ویشي‬ ‫برخو‬ . a chromosome with the centromere so placed that it divides the chromosome into two arms of strikingly unequal length.
  • 31. ۳ - Eccentrin = acrocentric : ‫سٌترّهیر‬ ‫کې‬ ‫حالت‬ ‫دې‬ َ‫پ‬ ‫ًږدې‬ َ‫ت‬ ‫ًِایت‬ ‫لري‬ ‫هْقعیت‬ . Having a subterminal centromere
  • 32. ۴ - Telocentric ‫یا‬ telocentric chromosome : ‫سٌترّهیر‬ ‫کې‬ ‫شکل‬ ‫دې‬ َ‫پ‬ ‫کې‬ ‫ًِایت‬ ٍْ‫ی‬ َ‫پ‬ ‫لري‬ ‫هْقعیت‬ . a chromosome with a terminal centromere; such chromosomes in humans are unstable and arise by misdivision or breakage near the centromere and are usually eliminated within a few cell divisions.
  • 33.
  • 34. ‫د‬ ‫چې‬ ‫لري‬ ‫بازوګان‬ ‫اوږده‬ ‫او‬ ‫لنډ‬ ‫کروموزومونه‬ Shart arm ‫او‬ Long arm ‫یادیږي‬ ‫سره‬ ‫نومونو‬ ‫په‬ . ‫د‬ ‫ګان‬ ‫بازدو‬ ‫لنډ‬ ً‫ال‬‫معمو‬ p ‫حرف‬ ‫د‬ ‫بازوګان‬ ‫اوږده‬ ‫او‬ ‫واسطه‬ ‫په‬ q ‫کیږي‬ ‫ښودل‬ ‫واسطه‬ ‫په‬ ‫حرف‬ .
  • 35. ‫د‬ Acrocentric ‫کروموزومونو‬ ‫ګانو‬ ‫بازو‬ ‫لنډو‬ ‫د‬ ‫برخه‬ ‫نهایي‬ ‫په‬ ‫باندې‬ ‫موقعیت‬ ‫لري‬ ‫رنګ‬ ‫تیاره‬ ‫چې‬ ‫اجسام‬ ‫مدور‬ ‫واړه‬ ‫شمیر‬ ‫یو‬ ‫لري‬ . ‫د‬ ‫اجسام‬ ‫دا‬ Satellite ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫ماهوارې‬ ‫یا‬ . Satellite ‫له‬ Acrocentric ‫متضیقې‬ ‫یوې‬ ‫د‬ ‫څخه‬ ‫کروموزوم‬ ‫یا‬ ‫ناحیې‬ ‫متضیقې‬ ‫ثانوي‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫واسطه‬ ‫په‬ ‫ناحیې‬ Secondary contriction ‫ده‬ ‫شوې‬ ‫جال‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ . ‫ساحې‬ ‫تاریکې‬ ‫او‬ ‫روښانه‬ ‫کې‬ ‫برخو‬ ‫بیالبیلو‬ ‫په‬ ‫کروموزوم‬ ‫د‬ ‫لري‬ ‫موقعیت‬ .
  • 36.
  • 37. ۲۳ ‫خصوصیاتو‬ ‫پورته‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫لري‬ ‫وجود‬ ‫کروموزومونه‬ ‫جوړې‬ ‫دي‬ ‫شوي‬ ‫تقسیم‬ ‫ګروپونو‬ ‫اوو‬ ‫په‬ ‫سره‬ ‫نیولو‬ ‫کې‬ ‫نظر‬ ‫په‬ : A ‫ګروپ‬ : ۱ ، ۲ ‫او‬ ۳ ‫دي‬ ‫اوږده‬ ‫ترټولو‬ ‫کروموزومونه‬ . B ‫ګروپ‬ : ۴ ‫او‬ ۵ ‫دي‬ ‫کروموزومونه‬ ‫اوږده‬ . C ‫ګروپ‬ : ۶ ، ۷ ، ۸ ، ۹ ، ۱۰ ، ۱۱ ‫او‬ ۱۲ ‫لرونکي‬ ‫قامت‬ ‫متوسط‬ ‫د‬ Metacentric ‫دي‬ ‫کروموزومونه‬ . D ‫ګروپ‬ : ۱۳ ، ۱۴ ‫او‬ ۱۵ ‫لنډ‬ Acrocentric ‫کروموزومونه‬ ‫دي‬ .
  • 38. E ‫ګروپ‬ : ۱۶ ، ۱۷ ‫او‬ ۱۸ ‫لنډ‬ Metacentric ‫دي‬ ‫کروموزومونه‬ . F ‫ګروپ‬ : ۱۹ ‫او‬ ۲۰ ‫لنډ‬ ً‫ا‬‫نسبت‬ metacentric ‫کروموزومونه‬ ‫دي‬ . G ‫ګروپ‬ : ۲۱ ‫او‬ ۲۲ ‫د‬ ‫چې‬ ‫دي‬ ‫کروموزومونه‬ ‫لنډ‬ ‫ټولو‬ ‫تر‬ Acrocentric ‫دي‬ ‫څخه‬ ‫ډول‬ ‫له‬ . X ‫په‬ ‫کروموزوم‬ C ‫او‬ ‫ګروپ‬ Y ‫په‬ ‫کروموزوم‬ G ‫پورې‬ ‫ګروپ‬ ‫لري‬ ‫اړه‬ .
  • 39. ‫اٌمیت‬ ‫مطالعې‬ ‫د‬ ‫کروموزومووو‬ ‫د‬ : • ‫لري‬ ‫شکل‬ ‫سْء‬ ‫چې‬ ‫خلک‬ َ‫ُغ‬ . • ‫لري‬ ‫ګاًې‬ ‫اًْهالی‬ ‫کرّهاتیي‬ ‫جٌسي‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫خلک‬ َ‫ُغ‬ . • ‫جٌیست‬ ‫هشکْک‬ . • ‫تثبیت‬ ‫ًسل‬ ‫د‬ ( ‫کْل‬ َ‫هطالع‬ ًْْ‫کرّهْزّه‬ ‫د‬ ‫ترهٌځ‬ ‫هْر‬ ّ‫ا‬ ‫پالر‬ ‫زّی‬ ‫د‬ .) ‫والی‬ ‫وورمال‬ ‫غیر‬ ‫کروموزومووو‬ ‫د‬ ‫وقص‬ ‫یا‬ Chromosomal aberration) ( .1 ‫ًقص‬ ‫کې‬ ‫ساختواى‬ َ‫پ‬ Structural abnormalities .2 ‫ًقص‬ ‫کې‬ ‫تعذاد‬ َ‫پ‬ Numerical abnormalities
  • 40. ‫وقص‬ ‫کې‬ ‫ساختمان‬ ً‫پ‬ Structural abnormalities : 1. Deletion: the loss or absence of one or more nucleotides from a chromosome. 2. Translocation : an exchange of chromosome parts 3. Iso-chromosomes: A chromosomal aberration that arises as a result of transverse rather than longitudinal division of the centromere during meiosis; two daughter chromosomes are formed, each lacking one chromosome arm but with the other doubled.
  • 41. 4- Inversion : a kind of mutation in which the order of the genes in a section of a chromosome is reversed. ‫باًذې‬ ‫کرّهْزّم‬ َ‫پ‬ ًَْ‫هْقعیت‬ ًٌْْ‫جی‬ ‫د‬ ‫ّي‬ ‫شْي‬ َ‫سرچپ‬ 5- Non dis junction : Meiosis in which there is a failure of paired homologous chromosomes to separate; results in an abnormal number of chromosomes in the daughter cells ‫دلته‬ ‫دوه‬ ‫ورته‬ ‫کروموزومونه‬ ‫له‬ ‫یو‬ ‫بل‬ ‫څخه‬ ‫نه‬ ‫بېلېږي‬ ‫په‬ ‫پایله‬ ‫کې‬ ‫حجرات‬ ‫د‬ ‫کروموزومونو‬ ‫غیر‬ ‫نارمل‬ ‫تعداد‬ ‫لري‬ .
  • 42. Numerical abnormalities 1- Monosomy 2- Trisomy 3- Polysomy : State of a cell nucleus in which a specific chromosome is represented more than twice. Cells containing three, four, or five homologous chromosomes are referred to, respectively, as trisomic, tetrasomic, or pentasomic. Cf. polyploidy. 4- Complex aneuploidy: Having an abnormal number of chromosomes not an exact multiple of the haploid number, as contrasted with abnormal numbers of complete haploid sets of chromosomes, such as diploid, triploid, etc. (one chromosome set is incomplete)
  • 43. ‫کروموزومیک‬ ‫امراض‬ : .1 ‫تشْشات‬ ًْْ‫کرّهْزّه‬ ‫جٌسي‬ ‫د‬ : • Turners syndrom • Klinefelters syndrom .2 ‫ګاًې‬ ‫اًْهالي‬ ًْْ‫کرّهْزّه‬ ‫اّتْزّم‬ ‫د‬ : • Down syndrom • Trisomy 17 - 18
  • 44. ً‫الملوو‬ ‫اوومالیو‬ ‫کروموزومي‬ ‫د‬ : .1 ‫عْاهل‬ ‫اًتاًی‬ .2 ‫فسیکی‬ ‫عْاهل‬ .3 ‫کیویایی‬ ‫عْاهل‬
  • 45. Barr body ‫یا‬ Sex chromatin : ‫یو‬ hetero chromatin ‫د‬ ‫چې‬ ‫دی‬ ‫جنس‬ ‫مؤنث‬ ‫د‬ ‫حجراتو‬ ‫د‬ ‫داخلي‬ ‫په‬ ‫هستې‬ ‫یوې‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫سطح‬ ‫نقطې‬ ‫متراکمې‬ ‫تظاهر‬ ‫شکل‬ ‫په‬ ً‫ا‬‫تقریب‬ ‫او‬ ‫کوي‬ ‫مایکرومتر‬ ‫یو‬ ‫لري‬ ‫قطر‬ . ‫ځینې‬ ‫او‬ ‫حجراتو‬ ‫په‬ ‫غشاء‬ ‫مخاطي‬ ‫د‬ ‫جوف‬ ‫د‬ ‫خولې‬ ‫د‬ ‫جوړښت‬ ‫دا‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫نیوتروفیل‬ ‫په‬ ‫وخت‬ Drum stick ‫کیږي‬ ‫لیدل‬ ‫شکل‬ ‫په‬ . ‫په‬ ‫کروماتین‬ ‫جنسي‬ ‫دا‬ ۲۰ - ۷۰ ‫ۺ‬ ‫جنس‬ ‫مؤنث‬ ‫خو‬ ‫وي‬ ‫مثبت‬ ‫کې‬ ‫کیږي‬ ‫لیدل‬ ‫نه‬ ‫کې‬ ‫جنس‬ ‫مذکر‬ ‫په‬ . ‫له‬ Barr body ‫د‬ ‫څخه‬ ‫تعیین‬ ‫په‬ ‫جنس‬ ‫کیږي‬ ‫اخیستل‬ ‫ګټه‬ ‫کې‬ .
  • 47. ‫سیکل‬ ‫حجروي‬ ( Cell cycle :) ‫حجرې‬ ‫یوې‬ ‫د‬ ‫چیرته‬ ‫که‬ ‫بدلونونه‬ ‫مورفولوژیک‬ ‫ونیسو‬ ‫کې‬ ‫نظر‬ ‫په‬ ‫نو‬ ‫مرحلې‬ ‫دوه‬ ‫کیږي‬ ‫لیدل‬ ‫پکې‬ : ۱ - interphase ‫مرحله‬ : ‫د‬ ‫حجرې‬ ‫د‬ ‫دا‬ ‫مرحله‬ ‫استراحت‬ ‫یوه‬ ‫شي‬ ‫کیدای‬ ‫یې‬ ‫مدت‬ ‫چې‬ ‫ده‬ ‫عصبي‬ ‫په‬ ً‫ال‬‫مث‬ ‫ونیسي‬ ‫کې‬ ‫بر‬ ‫په‬ ‫کلونه‬ ‫یا‬ ‫او‬ ‫میاشت‬ ،‫هفته‬ ،‫ورځ‬ ‫یا‬ ‫او‬ ‫کلونه‬ ‫شي‬ ‫کیدای‬ ‫مرحله‬ ‫دا‬ ‫کې‬ ‫عضالتو‬ ‫په‬ ‫زړه‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫حجراتو‬ ‫ونیسي‬ ‫برکې‬ ‫په‬ ‫عمر‬ ‫ټول‬ .
  • 48. Interphase ‫لري‬ ‫مرحلې‬ ‫درې‬ ‫بیا‬ ‫خپله‬ ‫په‬ : ‫الف‬ : G1 – phase (pre synthesis phase) : ً‫ا‬‫تقریب‬ ۲۵ ‫مرحلې‬ ‫تیلوفیز‬ ‫د‬ ‫مایتوزس‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫کوي‬ ‫دوام‬ ‫ساعته‬ ‫په‬ ‫تعقیب‬ ‫ده‬ ‫مرحله‬ ‫مخکې‬ ‫نه‬ ‫سنتیز‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫کیږي‬ ‫پیل‬ . ‫په‬ ‫کې‬ ‫مرحله‬ ‫دې‬ ‫ارګانیلونو‬ ‫او‬ ‫حجرې‬ ‫د‬ ‫زیاتیږي‬ ‫جسامت‬ . ‫ب‬ : S – phase (synthesis phase) : ً‫ا‬‫تقریب‬ ۸ ‫کوي‬ ‫دوام‬ ‫ساعته‬ . ‫کې‬ ‫مرحله‬ ‫دې‬ ‫په‬ DNA ‫او‬ ‫سنتریول‬ ‫سنتیز‬ ‫کیږي‬ . ‫هستې‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫معنې‬ ‫دې‬ ‫په‬ DNA ‫کیږي‬ ‫برابره‬ ‫دوه‬ ‫سنتریول‬ ‫او‬ .
  • 49. ‫ج‬ : G2 phase (post synthesis phase) : ‫کوي‬ ‫دوام‬ ‫دقیقې‬ ‫څو‬ ‫یو‬ ‫یواځې‬ ‫مرحله‬ ‫دا‬ . ‫د‬ ‫مرحله‬ ‫دا‬ DNA ‫ده‬ ‫مرحله‬ ‫وروسته‬ ‫څخه‬ ‫سنتیز‬ ‫له‬ . ‫حجرات‬ ‫کې‬ ‫مرحله‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫آماده‬ ‫ځان‬ ‫لپاره‬ ‫انقسام‬ ‫د‬ ‫کوي‬ . ‫کې‬ ‫مرحله‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫کارونه‬ ‫الندې‬ ‫کیږي‬ ‫ترسره‬ : - ATP ‫کیږي‬ ‫ذخیره‬ . - ‫تکمیلیږي‬ ‫کیدل‬ ‫چنده‬ ‫دوه‬ ‫سنتریول‬ ‫د‬ . - ‫د‬ Mitotic spindle ‫لپاره‬ ‫جوړیدو‬ ‫د‬ ‫ذخیره‬ ‫توبولین‬ ‫کیږي‬ . ‫مرحلې‬ ‫مایتوزس‬ ‫له‬ ‫مرحله‬ ‫دا‬ ‫یوځای‬ ‫سره‬ ً‫ا‬‫تقریب‬ ۲‫ۻ‬۵ – ۳ ‫ساعته‬ ‫نیسي‬ ‫وخت‬ .
  • 51. ۲ - Mitosis ‫مرحله‬ : ‫کروموزومونه‬ ‫کې‬ ‫مرحله‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫کیږي‬ ‫ښکاره‬ ‫را‬ ‫نویو‬ ‫او‬ ‫ته‬ ‫حجرو‬ ‫شویو‬ ‫رامنځته‬ ‫اندازه‬ ‫مساوي‬ ‫په‬ ‫ور‬ ‫کروموزومونه‬ ‫انتقالیږي‬ . ‫دلته‬ ‫لومړی‬ ‫تعداد‬ ‫کروموزومونو‬ ‫د‬ ‫چنده‬ ‫دوه‬ ‫نوې‬ ‫په‬ ‫بیا‬ ‫او‬ ‫کیږي‬ ‫کیږي‬ ‫ویشل‬ ‫اندازه‬ ‫مساوي‬ ‫په‬ ‫کې‬ ‫حجره‬ .
  • 52. ‫اخلي‬ ‫برخه‬ ‫ساختمانونه‬ ‫الندې‬ ‫کې‬ ‫مایتوزس‬ ‫په‬ : - ‫کروموزوم‬ . - ‫میکروتیوبول‬ . - ‫سنتروزوم‬ . ‫ساختمانونه‬ ‫ټول‬ ‫پورته‬ ‫ډول‬ ‫مجموعې‬ ‫په‬ ‫د‬ Mitotic apparatus ‫په‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ .
  • 53. ‫دي‬ ‫شاملې‬ ‫مرحلې‬ ‫الندې‬ ‫کې‬ ‫مایتوزس‬ ‫په‬ : ‫الف‬ : ‫پروفیز‬ ( Prophase :) ‫کې‬ ‫مرحله‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫بدلونونه‬ ‫الندې‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ : - ‫بدلیږي‬ ‫کروموزوم‬ ‫په‬ ‫کروماتین‬ . - ‫ځي‬ ‫منځته‬ ‫له‬ ‫غشاء‬ ‫هستوي‬ ‫او‬ ‫هسته‬ . - ‫کیږي‬ ‫چنده‬ ‫دوه‬ ‫سنتروزوم‬ . - ‫کوي‬ ‫حرکت‬ ‫ته‬ ‫قطب‬ ‫یوه‬ ‫حجرې‬ ‫د‬ ‫سنتروزوم‬ ‫هر‬ . - ‫او‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫مایکروتیوبول‬ ‫کې‬ ‫منځ‬ ‫په‬ ‫سنتروزوم‬ ‫د‬ mitotic spindle ‫جوړوي‬ . ‫نیسي‬ ‫وخت‬ ‫کې‬ ‫شاوخوا‬ ‫په‬ ‫ساعت‬ ‫یوه‬ ‫د‬ ‫مرحله‬ ‫دا‬ .
  • 54. ‫ب‬ : ‫میتافیز‬ ( Metaphase :) ‫کروموزومونه‬ ‫کې‬ ‫مرحله‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫کې‬ ‫برخه‬ ‫وسطي‬ ‫په‬ ‫حجرې‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫یو‬ ‫بل‬ ‫کې‬ ‫مقابل‬ ‫په‬ ‫کروموزوم‬ ‫هر‬ ‫او‬ ‫نیسي‬ ‫ځای‬ ‫شق‬ ‫اوږدو‬ ‫په‬ ‫کیږي‬ ‫او‬ ‫کروماتید‬ ‫دوه‬ ‫په‬ ‫کروموزوم‬ ‫د‬ ‫کروماتید‬ ‫دا‬ ‫چې‬ ‫راوړي‬ ‫وجود‬ ‫په‬ ‫د‬ ‫یعنې‬ ‫کې‬ ‫برخه‬ ‫وسطي‬ Kinetochore ‫یا‬ Centromere ‫په‬ ‫لري‬ ‫اتصال‬ ‫کې‬ ‫برخه‬ . ‫له‬ ‫مرحله‬ ‫دا‬ ‫کم‬ ‫نه‬ ‫ساعت‬ ‫یوه‬ ‫نیسي‬ ‫کې‬ ‫بر‬ ‫په‬ ‫وخت‬ .
  • 55. ‫ج‬ : ‫انافیز‬ ( Ana phase : ) ‫کې‬ ‫مرحله‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫جال‬ ‫نه‬ ‫بل‬ ‫د‬ ‫یو‬ ‫کروماتید‬ ‫او‬ ‫کیږي‬ ۹۲ ‫عدده‬ ‫چې‬ ‫کروموزومونه‬ ۴۶ ‫او‬ ‫قطب‬ ‫یوه‬ ‫حجرې‬ ‫د‬ ۴۶ ‫حجرې‬ ‫د‬ ‫یې‬ ‫نور‬ ‫د‬ ‫ته‬ ‫قطب‬ ‫بل‬ Mitotic spindle ‫کې‬ ‫مسیر‬ ‫په‬ ‫کوي‬ ‫حرکت‬ . ‫مرحله‬ ‫دا‬ ‫کم‬ ‫نه‬ ‫ساعت‬ ‫نیم‬ ‫له‬ ‫نیسي‬ ‫کې‬ ‫بر‬ ‫په‬ ‫وخت‬ .
  • 56. ‫د‬ : ‫فیز‬ ‫تیلو‬ ( Telo phase :) ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫بدلونونه‬ ‫الندې‬ ‫دا‬ ‫کې‬ ‫مرحله‬ ‫دې‬ ‫په‬ : - ‫کیږي‬ ‫ښکاره‬ ‫را‬ ‫دوباره‬ ‫غشاء‬ ‫هستوي‬ ‫او‬ ‫هسته‬ . - ‫بدلیږي‬ ‫کروماتین‬ ‫په‬ ‫بیرته‬ ‫کروموزوم‬ . - ‫جوړښت‬ ‫ورته‬ ‫ته‬ ‫دوک‬ ( Mitotic spindle ) ‫ځي‬ ‫منځه‬ ‫له‬ . - ‫کیږي‬ ‫راپیدا‬ ‫فرورفتګي‬ ‫یوه‬ ‫کې‬ ‫برخه‬ ‫وسطې‬ ‫په‬ ‫حجرې‬ ‫د‬ . - ‫کیږي‬ ‫ویشل‬ ‫حجرو‬ ‫مساوي‬ ‫دوو‬ ‫په‬ ‫حجره‬ ‫یوه‬ ‫باالخره‬ . ‫صرف‬ ‫مرحله‬ ‫دا‬ ‫دقیقې‬ ‫څو‬ ‫کوي‬ ‫دوام‬ .
  • 57.
  • 58. ‫انقسام‬ ‫حجروي‬ ( Cell division :) ‫موجودات‬ ‫ژوندي‬ ‫ټول‬ ‫نمو‬ ‫او‬ ‫کوي‬ ‫زیاتره‬ ‫تکثر‬ ‫د‬ ‫یې‬ ‫حجرات‬ ‫لري‬ ‫قابلیت‬ . ‫خپل‬ ‫حجره‬ ‫یوه‬ ‫چې‬ ‫کله‬ ‫جسامت‬ ‫اعظمي‬ ‫نوو‬ ‫دوو‬ ‫په‬ ‫نو‬ ‫ورسیږي‬ ‫ته‬ ‫موجود‬ ‫ژوندي‬ ‫یوه‬ ‫د‬ ‫ډول‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫چې‬ ‫کیږي‬ ‫ویشل‬ ‫حجرو‬ ‫حجراتو‬ ‫د‬ ‫ډیریږي‬ ‫شمیر‬ . ‫د‬ ‫حجره‬ ‫لومړنۍ‬ ‫حجرې‬ ‫مورنۍ‬ ‫حجرې‬ ‫شوې‬ ‫رامنځته‬ ‫نوې‬ ‫دوه‬ ‫او‬ ‫د‬ ‫حجرو‬ ‫دختري‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ .
  • 59. ‫ټول‬ ‫کوي‬ ‫نه‬ ‫انقسام‬ ‫ډول‬ ‫یو‬ ‫حجرات‬ ‫له‬ ‫انقسام‬ ‫د‬ ‫حجرات‬ ‫بیالبیل‬ ‫بلکه‬ ‫لري‬ ‫تفاوت‬ ‫څخه‬ ‫بل‬ ‫له‬ ‫یو‬ ‫پلوه‬ . ‫کې‬ ‫شخص‬ ‫کاهل‬ ‫یوه‬ ‫په‬ ‫حجرې‬ ‫ډوله‬ ‫درې‬ ‫لري‬ ‫وجود‬ : ۱ - ‫حجرات‬ ‫دایمي‬ ( Permanent cells :) ‫کوي‬ ‫نه‬ ‫انقسام‬ ‫وخت‬ ‫هیڅ‬ ‫چې‬ ‫دي‬ ‫حجرات‬ ‫هغه‬ . ‫د‬ ‫حجرات‬ ‫ډول‬ ‫دا‬ ‫السه‬ ‫له‬ ‫وروسته‬ ‫لږ‬ ‫څخه‬ ‫تولد‬ ‫له‬ ‫یا‬ ‫او‬ ‫کې‬ ‫وخت‬ ‫په‬ ‫تولد‬ ‫د‬ ‫قدرت‬ ‫انقسام‬ ‫ورکوي‬ . ‫عضالتو‬ ‫اسکلیتي‬ ‫د‬ ،‫حجرات‬ ‫عضلي‬ ‫زړه‬ ‫د‬ ،‫حجرات‬ ‫عصبي‬ ‫لکه‬ ‫عضالت‬ ‫ملساء‬ ‫د‬ ‫پورې‬ ‫اندازې‬ ‫یوې‬ ‫تر‬ ‫او‬ ‫حجرات‬ .
  • 60. ۲ - ‫حجرات‬ ‫پایداره‬ ‫یا‬ ‫ثابت‬ ( Stable cells :) ‫دې‬ ،‫کوي‬ ‫نه‬ ‫انقسام‬ ‫ډول‬ ‫عادي‬ ‫په‬ ،‫ده‬ ‫اوږده‬ ‫موده‬ ‫ژوند‬ ‫د‬ ‫حجراتو‬ ‫ددې‬ ‫ورکړی‬ ‫ده‬ ‫نه‬ ‫السه‬ ‫له‬ ‫قدرت‬ ‫انقسام‬ ‫د‬ ‫حجراتو‬ ‫شي‬ ‫پیدا‬ ‫اړتیا‬ ‫چې‬ ‫کله‬ ‫او‬ ‫کوي‬ ‫پیل‬ ‫تکثر‬ ‫په‬ ‫نو‬ . ‫ډول‬ ‫په‬ ‫نمونې‬ ‫د‬ Osteoblast cells ‫مرحله‬ ‫په‬ ‫جوړیدو‬ ‫د‬ ‫هډوکي‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫کوي‬ ‫پیل‬ ‫تکثر‬ ‫په‬ ‫کې‬ . ‫کیږي‬ ‫ترسره‬ ‫شان‬ ‫په‬ ‫حجراتو‬ ‫نورو‬ ‫د‬ ‫انقسام‬ ‫حجروي‬ ‫کې‬ ‫حجراتو‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫وي‬ ‫اوږده‬ ‫یې‬ ‫موده‬ ‫انقسام‬ ‫د‬ ‫یواځې‬ ‫او‬ .
  • 61. ۳ - ‫حجرات‬ ‫ناپایداره‬ ( Labil : ) ‫حجرات‬ ‫نوي‬ ‫او‬ ‫کوي‬ ‫تکثر‬ ‫ډول‬ ‫دوامداره‬ ‫په‬ ‫حجرات‬ ‫دا‬ ‫کوي‬ ‫رامنځته‬ . ‫لکه‬ spermatogonium ‫حجرات‬ ‫اپیتل‬ ‫یا‬ ‫او‬ .
  • 62. ‫کوي‬ ‫تکثر‬ ‫سره‬ ‫طریقو‬ ‫دوو‬ ‫الندې‬ ‫په‬ ‫حجرات‬ : ۱ - ‫تکثر‬ ‫حجروي‬ ‫مستقیم‬ ( Direct cell division ‫یا‬ Amitosis :) ‫انقسام‬ ‫ډول‬ ‫دا‬ ‫کې‬ ‫انسانانو‬ ‫په‬ ‫حجراتو‬ ‫په‬ ‫ینې‬ ‫د‬ ‫دی‬ ‫معمول‬ ‫ډیر‬ ‫کې‬ ‫دلته‬ ‫لومړی‬ ‫ویشل‬ ‫برخو‬ ‫مساوي‬ ‫دوو‬ ‫په‬ ‫موادو‬ ‫هستوی‬ ‫حجرې‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫کیږي‬ ‫وروسته‬ ‫بیا‬ ‫کوچنۍ‬ ‫یو‬ ‫کې‬ ‫برخه‬ ‫متوسطه‬ ‫په‬ ‫حجرې‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫زیاتیږي‬ ‫کرار‬ ‫کرار‬ ‫په‬ ‫وروسته‬ ‫چې‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫فرورفتکي‬ ‫بیا‬ ‫کې‬ ‫پای‬ ‫په‬ ‫کیږي‬ ‫ویشل‬ ‫حجرو‬ ‫دوو‬ ‫په‬ ‫حجره‬ ‫یوه‬ .
  • 63. ‫وخت‬ ‫ځینې‬ ‫کیږي‬ ‫ویشل‬ ‫برخو‬ ‫دوو‬ ‫په‬ ‫مواد‬ ‫هستوي‬ ‫خو‬ ‫حجره‬ ‫چې‬ ‫کیږي‬ ‫ویشل‬ ‫نه‬ ‫برخو‬ ‫دوو‬ ‫په‬ ‫کې‬ ‫حالت‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫جسامت‬ ‫حجرې‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫وې‬ ‫لرونکی‬ ‫هستو‬ ‫څو‬ ‫د‬ ‫حجره‬ ‫یوه‬ ‫به‬ ‫یا‬ ‫حجراتو‬ ‫لویو‬ ‫د‬ ‫ځګر‬ ‫د‬ ‫ځکه‬ ‫نو‬ ‫وي‬ ‫لوی‬ ‫هم‬ ‫یې‬ ‫به‬ Giant cells ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ .
  • 64. ‫په‬ ‫وخت‬ ‫ځینې‬ ‫حجراتو‬ ‫نورمال‬ ‫غیر‬ ( ‫حجرات‬ ‫سرطاني‬ ‫لکه‬ ) ‫کې‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫انقسام‬ ‫ډول‬ ‫دا‬ ‫هم‬ . ‫تکثر‬ ‫حجروي‬ ‫مستقیم‬ ‫الحجروي‬ ‫وحید‬ ‫په‬ ‫کې‬ ‫امیب‬ ‫لکه‬ ‫حیواناتو‬ ‫مواد‬ ‫هستوي‬ ‫لومړی‬ ‫هم‬ ‫کې‬ ‫حالت‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫چې‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫هم‬ ‫برخه‬ ‫ننوتلې‬ ‫یوه‬ ‫کې‬ ‫برخه‬ ‫متوسطه‬ ‫په‬ ‫حجرې‬ ‫د‬ ‫بیا‬ ‫او‬ ‫تقسیم‬ ‫نوې‬ ‫دوه‬ ‫څخه‬ ‫حجرې‬ ‫مورنۍ‬ ‫یوې‬ ‫له‬ ‫وروسته‬ ‫چې‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫حجراتو‬ ‫دختري‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫حجرې‬ ‫ځوانې‬ ‫یادیږي‬ .
  • 65. ۲ - ‫تکثرر‬ ‫حجروي‬ ‫مستقیم‬ ‫غیر‬ Indirect Cell Division) :) ‫انقسام‬ ‫مستقیم‬ ‫غیر‬ ‫ډوله‬ ‫دوه‬ ‫په‬ ‫ده‬ : ‫الف‬ - Mitosis : ‫حجرې‬ ‫مورنۍ‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫انقسام‬ ‫ډول‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫کروموزومونه‬ ‫اندازه‬ ‫مساوي‬ ‫په‬ ‫راځي‬ ‫منځته‬ ‫کې‬ ‫نتیجه‬ ‫په‬ ‫تکثر‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫حجرات‬ ‫دختري‬ ‫او‬ ‫کیږي‬ ‫ویشل‬ ‫لري‬ ‫کروموزومونه‬ ‫مساوي‬ ‫سره‬ ‫حجرو‬ ‫مورنیو‬ ‫له‬ . ‫سوماتیک‬ ‫ټول‬ ‫کوي‬ ‫تکثر‬ ‫سره‬ ‫میتور‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫حجرات‬ ‫جسمي‬ ‫یا‬ . ‫حجرات‬ ‫جسمي‬ ۴۶ ‫دختري‬ ‫راغلي‬ ‫السته‬ ‫چې‬ ‫لري‬ ‫کروموزومونه‬ ‫عدده‬ ‫د‬ ‫هم‬ ‫حجرات‬ ۴۶ ‫دي‬ ‫لرونکي‬ ‫کروموزومونو‬ .
  • 66. ‫ب‬ - meiosis : ‫د‬ ‫ویش‬ ‫حجروي‬ ‫ډول‬ ‫دا‬ ‫انقسام‬ ‫تنقیصي‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ . ‫مورنیو‬ ‫د‬ ‫حجرات‬ ‫شوي‬ ‫رامنځته‬ ‫نوي‬ ‫کې‬ ‫ویش‬ ‫ډول‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫کروموزومونه‬ ‫نیم‬ ‫حجرو‬ ( ‫یعنې‬ ۲۳ ‫کروموزومونه‬ ‫دانې‬ ) ‫لري‬ . ‫انقسام‬ ‫مایوزس‬ ‫حجراتو‬ ‫جنسي‬ ‫په‬ ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫کې‬ . ‫د‬ ‫دلته‬ Spermatogenesis ‫او‬ Oogenesis ‫کې‬ ‫نتیجه‬ ‫په‬ ‫له‬ Diploid ‫څخه‬ ‫حجراتو‬ Haploid ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫حجرات‬ . ‫د‬ Spermatogenesis ‫کې‬ ‫نتیجه‬ ‫په‬ Sperm ‫د‬ ‫او‬ Oogenesis ‫یا‬ ‫تخمه‬ ‫کې‬ ‫نتیجه‬ ‫په‬ Ovum ‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ .
  • 67. Turner syndrome a syndrome with chromosome count 45 and only one X chromosome; buccal and other cells are usually sex chromatin- negative; anomalies include: dwarfism, webbed neck, valgus of elbows, pigeon chest, infantile sexual development, and amenorrhea; the ovary has no primordial follicles and may be represented only by a fibrous streak; some individuals are chromosomal mosaic, with two or more cell lines of different chromosome constitution; seen in many animal species, in the meadow vole it is the normal female state. Syn: XO syndrome.
  • 68. Klinefelter syndrome a chromosomal anomaly with chromosome count 47, XXY sex chromosome constitution; buccal and other cells are usually sex chromatin positive; patients are male in development but have seminiferous tubule dysgenesis, elevated plasma and urinary gonadotropins, variable gynecomastia, and eunuchoid habitus; some patients are chromosomal mosaics, with two or more cell lines of different chromosome constitution; the male tortoise-shell cat (calico cat) is an animal model. Syn: XXY syndrome.
  • 69. Down syndrome a chromosomal dysgenesis syndrome consisting of a variable constellation of abnormalities caused by triplication or translocation of chromosome 21. The abnormalities include: mental retardation, retarded growth, flat hypoplastic face with short nose, prominent epicanthic skin folds, small low-set ears with prominent antihelix, fissured and thickened tongue, laxness of joint ligaments, pelvic dysplasia, broad hands and feet, stubby fingers, and transverse palmar crease. Lenticular opacities and heart disease are common. The incidence of leukemia is increased and Alzheimer disease is almost inevitable by age 40. Syn: trisomy 21 syndrome.
  • 70. Chromatin exists in two forms: 1- euchromatin, is less condensed and can be transcribed. 2- heterochromatin, is highly condensed and is typically not transcribed.
  • 71. ‫په‬ ‫باندې‬ ‫انقسام‬ ‫حجروي‬ ‫تأثیر‬ ‫موادو‬ ‫شمیر‬ ‫یو‬ ‫د‬ : ۱ - ‫مواد‬ ‫کونکي‬ ‫تنبه‬ : ‫کوي‬ ‫تنبه‬ ‫انقسام‬ ‫حجروي‬ ‫مواد‬ ‫ډول‬ ‫دا‬ . ‫لکه‬ phyto hemagglutinine . ۲ - ‫مواد‬ ‫کونکي‬ ‫نهې‬ : ‫کوي‬ ‫نهی‬ ‫انقسام‬ ‫حجروي‬ ‫مواد‬ ‫ډول‬ ‫دا‬ . ‫لکه‬ Colchicine Colchicine ‫د‬ ‫مایکروتیوبولونو‬ ‫مخنیوی‬ ‫څخه‬ ‫کیدو‬ ‫رامنځته‬ ‫له‬ ‫انقسام‬ ‫حجروي‬ ‫ځکه‬ ‫نو‬ ‫کوي‬ ‫کې‬ ‫مرحله‬ ‫میتافیز‬ ‫په‬ ‫او‬ ‫کوي‬ ‫توقف‬ ‫نقسام‬ ‫حجره‬ ‫کې‬ ‫پایله‬ ‫په‬ ‫او‬ ‫کیږي‬ ‫کش‬ ‫نه‬ ‫ته‬ ‫قطبینو‬ ‫کروموزومونه‬ ‫کوي‬ ‫نه‬ .
  • 72. ‫له‬ ً‫ال‬‫معمو‬ Colchicine ‫څخه‬ ‫مطالعې‬ ‫د‬ ‫کروموزومونو‬ ‫د‬ ‫خاطر‬ ‫په‬ ‫طبیعي‬ ‫خپل‬ ‫کروموزومونه‬ ‫به‬ ‫کې‬ ‫حالت‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫چې‬ ‫کیږي‬ ‫استفاده‬ ‫او‬ ‫شکل‬ ،‫تعداد‬ ‫چې‬ ‫شو‬ ‫کولی‬ ‫ډول‬ ‫ښه‬ ‫په‬ ‫او‬ ‫ولري‬ ‫جسامت‬ ‫او‬ ‫شکل‬ ‫کړو‬ ‫مطالعه‬ ‫یې‬ ‫اوصاف‬ . ‫شعاع‬ ‫اکس‬ ‫د‬ ‫حجرات‬ ‫اپیتیل‬ ‫لکه‬ ‫کوي‬ ‫تکثر‬ ‫زیات‬ ‫چې‬ ‫حجرات‬ ‫هغه‬ ‫دي‬ ‫حساسې‬ ‫ډیرې‬ ‫کې‬ ‫مقابل‬ ‫په‬ .
  • 73. ‫د‬ ‫انقسام‬ ‫حجروي‬ ‫اهدافو‬ ‫دوه‬ ‫الندې‬ ‫کیږي‬ ‫ترسره‬ ‫لپاره‬ : ۱ - ‫نمو‬ ‫بدن‬ ‫د‬ . ۲ - ‫ترمیم‬ ‫انساجو‬ ‫د‬ .
  • 74. ‫کنترول‬ ‫انقسام‬ ‫حجروي‬ ‫د‬ : ‫کنترولوي‬ ‫انقسام‬ ‫حجراتو‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫لري‬ ‫وجود‬ ‫مواد‬ ‫شمیر‬ ‫ګڼ‬ . ‫د‬ ‫ډول‬ ‫په‬ ‫نمونې‬ Chalones ‫په‬ ‫چې‬ ‫ماده‬ ‫یوه‬ ‫ډول‬ ‫طبیعي‬ ‫په‬ ‫کې‬ ‫وینه‬ ‫په‬ ‫او‬ ‫وي‬ ‫موجوده‬ ‫سره‬ ‫مقدار‬ ‫کافي‬ ‫تکثر‬ ‫ډیر‬ ‫له‬ ‫حجراتو‬ ‫کبدي‬ ‫د‬ ‫څخه‬ ‫کوي‬ ‫مخنیوی‬ . ‫نو‬ ‫شي‬ ‫تخریب‬ ‫حجرات‬ ‫کبدي‬ ‫چې‬ ‫کله‬ Chalone ‫نه‬ ‫اندازه‬ ‫کافي‬ ‫په‬ ‫کوي‬ ‫تکثر‬ ‫سره‬ ‫سرعت‬ ‫په‬ ‫حجرات‬ ‫کبدي‬ ‫او‬ ‫افرازیږي‬ . ‫د‬ ‫چې‬ ‫کله‬ ‫او‬ ‫بیرته‬ ‫نو‬ ‫ورسیږي‬ ‫ته‬ ‫حالت‬ ‫نورمال‬ ‫شمیر‬ ‫حجراتو‬ ‫کبدي‬ Chalone ‫په‬ ‫کیږي‬ ‫نهی‬ ‫تکثر‬ ‫حجراتو‬ ‫کبدي‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫افرازیږي‬ ‫اندازه‬ ‫کافي‬ .