2. Հայերը բոլոր հեթանոս ժողովուրդների
նման,ևս անտեղյակ էին Աստծո
պատվիրաններին: Ինչպես մյուս բոլոր
հեթանոս ազգերը,հայերը իրենց քաջարի
նահապետների հիշատակին արձաններ էին
կանգնեցրել և պաշտում էին դրանց:
Հիսուսի տասներկու աշակերտներից
առաջինը ՛ Թադեոս առաքյալը եկավ
Հայաստան և քարոզեց աշխարհի փրկության
համար՛ Քրիստոսի խաչելության ու
հրաշափառ հարության մասին:
3.
4. Այդ նույն ժամանակ Ավետարանը քարոզելու
համար Հայաստան եկավ նաև Բարդողիմեոս
առաքյալը: Այս առաքյալների
քարոզչությամբ,շատերը հավատացին
և,մկրտվելով,քրիստոնյա դարձան,թոթափեցին
իրենց կռապաշտական
սովորությունները,մոլորություններն ու մեղքերը:
Այս երկու առաքյալները եղան Հայոց առաջին
լուսավորիչները Սանատրուկ թագավորի օրոք:
Նա հալածանքի ենթարկեց բոլոր
քրիստոնյաններին, չխնայելով նույնիսկ իր
դստերը՛Սանդուխտ կույսին և քրոջը՛Ոգուհի
իշխանուհուն: Իր հրամանով նահատակվեցին
նաև Թադեոս և Բարդողիմեոս առաքյալները:
Իրենց մահվանից հետո,մեր եկեղեցին ունեցավ
իր Հովվապետերը:
5. Հայ եկեղեցու հովվապետությունը հաջորդաբար
ստանձնեցին՛
Զաքարիա,Զեմենտոս,Ատրներսեհ,Մուշե,Շահեն,Շավ
արշ,Ղևոնդիոս և Մերուժան հայրապետերը: Սակայն
մինչև Գրւգոր Լուսավորչի քարոզչությունը,հայ
ժողովուրդը ընդհանուր առմամբ դեռևս կռապաշտ էր:
Երորդ դարի վերջին, Հայոց Տրդատ Մեծ թագավորի
հարամանով, Գրիգոր Պարթևին նետում են Խոր
Վիրապ: Հռոմի կայսեր հալածանքներից փախչելով,4-
րդ դարի սկզբին, Հայաստան են գալիս Հռիփսիմյան
կույսերը՛ թվով 37 հոգի: Հայոց թագավորը գերվում է
Հռիփսիմեի գեղեցկությամբ և ցանկանում է
բռնությամբ իր կինը դարցնել նրան: Սակայն
Հռիփսիմեն հավատարիմ մնալով իր ուխտին, Աստծո
զորությամբ մինչև վերջ դիմադրում է արքային: Այդ
ժամանակ Տրդատի հրամանով գազանաբար
խոշտանգելուց հետո գլխատում են Հռրփսիմեին և
մյուս կույսերին:
6.
7. Կույսերի նահատակվելուց հետո Տրդատը և
որոշ պալատականներ որպես Աստծո պատիժ
հիվանդանում են գայլախտով: Արքայաքույր
Խոսրովիդուխտին տեսիլքով ասվեց,որ
արքային կարող է բժշկել Խոր Վիրապում
բանտարկված Գրիգորը: Թագավորի
հրամանով Օտա Ամատունի իշխանը գնում է
Խոր Վիրապ և դուրս է բերում հրաշքով ողջ
մնացած Գրիգորին: Նա աղոթքներով բժշկում
է թագավորին և պալատականներին:
Բժշկվելուց հետո Տրդատ թագավորը դարձի է
գալիս և ընդունում
քրիստոնեությունը,զղջալով և
ապաշխարհելով ու Աստծուց ներում
խնդրելով իր գործած բազում մեղքերի
համար:
8.
9. 301թ. Տրդատ թագավորը արքայական
հրովարտակով քրիստոնեությունը պետական
կրոն է հռչակում Հայաստանում: Հայաստանը
դառնում է աշխարհի առաջին քրիստոնյա
պետությունը: Այնուհետև Տրդատը Գրիգոր
Պարթևին Կեսարիա է ուղարկում՛ Հայաստանի
եպիսկոպոսապետ ձեռնադրվելու համար:
Կեսարիայից վերադառնալուց հետո Գրիգոր
Պարթևը ստանձնում է Եկեղեցու
Հովվապետությունը և ամենուր քարոզելով
,տարածում է Ավետարանի լույսը: Սուրբ
Գրիգորի քարոզչությամբ քրիստոնեությունը
դարձավ համայն հայության կրոնը, իսկ
Հայրապետը իր առաքելական անխոնջ
գործունեությամբ դարձավ Հայոց աշխարհի
Երկրորդ Լուսավորիչը և պատահական չէ,որ
ժողովուրդը նրան կոչեց ԳՐԻԳՈՐ
ԼՈՒՍԱՎՈՐԻՉ:
11. Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչը, ինչպես
Ս.Թադեոս և Ս.Բարդողիմեոս առաքյալները,
եղավ հայ ազգի հոգու լուսավորիչը:
Ս.Թադեոս և Ս.Բարդողիմեոս առաքյալների
օրերից մինչ այսօր կանգուն է Հայաստանյանց
Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին, ամուր
պահելով հավատքն ու դավանությունն
Ամենասուրբ Երրորդության նկատմամբ, և
սպասում է Հիսուս Քրիստոսի երկրորդ
գալստյանը:
Յուրաքանչյուր հայի կոչումն ու
պարտականությունն է՛ հետևել Մայրենի
Եկեղեցու օրենքներին և ցուցումներին: