STI मुख्य अभ्यासक्रम
8 .नियोजि - प्रनक्रया, प्रकार.
भारताच्या पनिल्या ते दिाव्या पंचवानषिक योजिेचा आढावा,
मुल्यांकि
सामानजक व आनथिक नवकासाचे निदेशफलक,
राज्य आनि स्थानिक पातळीवरील नियोजि, नवक
ें द्रीकरि,
 ७३ व ७४ वी घटिा दुरुस्ती,
भारतीय अथिव्यवस्था,
क्षेत्रीय नवकासाचा कल व सेवा क्षेत्राची रुपरेषा,
 भारतीय अथिव्यवस्थेच्या समोरील आव्हािे,
गरीबी,
बेरोजगारी
 प्रादेनशक असमतोल.

• शिरी व ग्रामीि भागातील पायाभूत सुनवधांचा नवकास
 पायाभूत सुनवधांची गरज व आनि मित्त्व,
 सामानजक व आनथिक पायाभूत सुनवधांचा नवकास आनि वाढ
 जसे उजाि,
 पािीपुरवठा व मलनििःसारि,
 गृि,
 पररविि (रस्ते, बंदर, इत्यादी)
 दळिवळि (पोस्ट व तार दू रसंचार) रेडीओ,
 नट.व्ही. इंटरिेट क्रायनसस,
 भारतातील इन्फ्रास्टरक्चरचे प्रश्न व या संबंधीचे धोरि व त्यावरील पयािय;
 खाजगी व साविजनिक क्षेत्रातील भागीदारी,
 एफ.डी. आय. आनि इन्फ्रास्टरक्चर डेव्हलपमेंट,
 इन्फ्रास्टरक्चर नवकासाचे खाजगीकरि, राज्य व क
ें द्र सरकारचे इन्फ्रास्टरक्चर नवकासाचे
धोरि,
 ग्रामीि व शिरी भागातील पररविि व गृि या नवषयीचे प्रश्न व त्यावरील क
ें द्र व राज्य
सरकारचे कायिक्रम व उपक्रमनशलता.

आनथिक सुधारिा व कायदे-
पार्श्िभूमी,
उदारीकरि
 खाजगीकरि
 जागनतकीकरि संकल्पिा व त्याचा अथि आनि
व्याप्ती, मयािदा, क
ें द्र व राज्य स्तरावरील आनथिक
सुधारिा.
 WTO तरतुदी आनि सुधारिा आनि त्याचे
भारतीय अथिव्यवस्थेवरील अपेनक्षत पररिाम, प्रश्न व
समस्या,
GST नवक्रीकर, VAT, WTO, इत्यादी शी
संबंधीत कायदे/नियम.

आंतरराष्ट्र ीय व्यापार व आंतरराष्ट्र ीय भांडवल
चळवळ - जागनतकीकरिाच्या युगातील सूत्र व
कल, वाढ, रचिा
भारताच्या आंतरराष्ट्र ीय व्यापाराची नदशा,
भारतीय आंतरराष्ट्र ीय व्यापाराचे धोरि,
 नियाितीतील वाढ,
WTO आनि आंतरराष्ट्र ीय व्यापार नवदेशी
भांडवलाचा अंतप्रवाि, रचिा व वाढ,
FDI व्यापार,
बहुआंतरराष्ट्र ीय भांडवल पुरनविा-या संस्था,
 IMF जागनतक बँक,
 IDA इंटरिॅशिल क्र
े डीट रेटींग

साविजनिक नवत्त व्यवस्था
मिसुलाचे साधि,
 टॅक्स,
 िॉिटॅक्स,
भारतातील क
ें द्र व राज्यातील साविजनिक - ऋि,
क
ें द्र व राज्याची साविजनिक खचि वाढ.
 साविजनिक खचि सुधारिा
कामावर आधाररत अथिसंकल्प,
 शुन्याधाररत अथिसंकल्प,
भारतातील करसुधारिा आढावा,
राज्य पातळीवरील करसुधारिा
VAT
 साविजनिक ऋि वाढ,
 रचिा आनि भार,
राज्याची कजिबाजारीपिाची क
ें द्राला समस्या,
 राजकोषीय तुट,
संकल्पिा,
 तुटीचे नियंत्रि,
क
ें द्र,
 राज्य व ररझव्हि बँक
े चे उपक्रम,
 भारतातील राजकोषीय सुधारिा,
क
ें द्र व राज्यस्तरावरील आढावा.